A e pėrdorim vėrtetė vetėm 10 pėr qind trurin?
Londėr, 13 janar - Truri ėshtė njė gjė e mrekullueshme. Truri na ndihmon tė mėsojmė, tė krijojmė, tė imagjinojmė, dhe shpesh duket qė nuk ka gati asgjė qė nuk mund tė bėjnė neuronet tona magjike. Por shumė njerėz mendojnė qė ne e pėrdorim vetėm 10 pėr qind tė trurit tonė. Nė fakt, disa pretendojnė qė njerėzit me perceptim ekstrasensorik (extrasensory percepton – ESP) janė thjesht mė tė aftė ta pėrdorin mė shumė trurin e tyre sesa njerėzit e tjerė. Imagjinoni se ēka mund tė bėjmė duke pėrdorur 90-pėrqindėshin tjetėr qė nuk jemi duke e pėrdorur!
Fatkeqėsisht pėr ata tė cilėt e besojnė kėtė ide, shifra 10 pėr qind ėshtė mit. E vėrteta ėshtė qė njerėzit e pėrdorin tėrė trurin e tyre. Pėr mirė apo mė keq, shumica e trurit tė njerėzve operon me tėrė kapacitetin e tij. Origjina e kėtij miti ėshtė e paqartė, por e hulumtimeve jo: hulumtuesit duke pėrdorur teknikat e hulumtimit tė imazheve tė trurit, siē janė skenimet “tomografia me pozitrone” dhe “rezonanca magnetike funksionale” (fMRI), kanė zbuluar qė skanimet e trurit nė mėnyrė tė qartė tregojnė qė i gjithė truri pėrdoret, sipas Barry Beyerstein, profesor i psikologjisė nė Simon Fraser University, i cili ka studiuar mitin me vite.
Ėshtė e vėrtetė qė njerėzit nuk i pėrdorin tė gjithė pjesėt e trurit tė tyre nė tė njėjtėn kohė, ashtu siē njerėzit nuk i pėrdorin tė gjithė muskujt e trupit tė tyre nė tė njėjtėn kohė. Por gjatė aktiviteteve tė ndryshme tė njė dite mesatare, ashtu siē pėrdoren tė gjithė muskujt, pėrdoren edhe tė gjitha zonat e trurit.
Pohimi po ashtu nuk ka kuptim edhe nga perspektiva evolucionare: Ne nuk i pėrdorim vetėm 10 pėr qind tė organeve tė tjera (siē ėshtė zemra, mėlēia apo mushkėritė), prandaj pse do tė ishte ndryshe truri? Ndoshta tė vetmit qė e pėrdorin 10 pėr qind tė trurit tė tyre janė ata tė cilėt munden mė mirė, por prapė e pėrsėritin mitin.
“Miti i 10-pėrqindėshit” po ashtu sugjeron qė pjesa mė e madhe e trurit vetėm rri duke pritur pėr t’u pėrdorur. Por nėse pjesė tė trurit kanė qenė tė papėrdorura, efektet e dėmtimit tė atyre pjesėve duhen tė jenė mė tė vogla. E megjithatė, njerėzit tė cilėt kanė pėsuar trauma tė kokės, sulme apo lėndime tė tjera, kanė pėsuar edhe lėndime tė mėdha dhe gjithėpėrfshirėse tė trurit. Prandaj pėrdoreni trurin dhe mos i besoni kėtij miti!
Krijoni Kontakt