Petro Luarasi

[petrol]

Petro Luarasi

Skënder Luarasi në tempullin shekspirian

Muzeu Britanik Muzeu i librave të shtypur Londër
16 Prill 1964
Z. Skënder Luarasi
Universiteti i Tiranës Shqipëri
Sër,
Unë kam nderin tju bëj të njohur me falenderime marrjen e veprave të përmendura më poshtë që ju keni patur mirësinë tia dhuroni Fondit të Muzeut Britanik
Unë jam Sër,
Shërbëtori juaj i bindur
Ali Hudd

Librat e dhuruara:
Longfello H. : Kënga e Hajavathës
Shekspir U. : Mbreti Lir
Luarasi S. The Kyrias sisters

foto e letres 5

[petrol]

Portret Skënder Luarasi

Piktor Skënder Kamberi (6.1. 2000)

Modifikim artistik nga Petro Luarasi

Skënder Luarasi dhe ``dielli `` i dijes

[petrol]

Petro Luarasi

Shpalim i kontributit mediatik të Skënder Luarasit

Skënder Luarasi (1900-1982) vlerësohet nga bashkëkohësit ndër personalitetet më përfaqësues të inteligjencies shqiptare në shekullin XX, me veprimtari cilësore atdhetare-demokratike-antifashiste, si ideolog, edukator e pedagog, drejtues mediash e publicist, historian e biograf , përkthyes e dramaturg, gjuhëtar, orator, etj. Por studimit dhe vlerësimit shkencor i janë imponuar konjuktura politike dhe interesa klanore, të cilat ia kanë ``palosur`` kontributet duke ia fshehur gjykimit të brezave dhe dijes kombëtare. Në vitet e ndryshimeve demokratike janë bërë përpjekje për të ndriçuar disa aspekte të veprimtarisë së Skënder Luarasit edhe si drejtues në media.

Skënder Luarasi bën pjesë në grupin e atyre pak drejtuesve mediash, publicistë e spiker, të cilët në moshë të re organizuan media e botuan artikuj në organe shtypi vendase e të huaja, në periudhat e viteve 20-të, 30-të, 40-të dhe të ashtuquajturit “realizëm socialist” (1945-1982).
Në histori dhe studime akademike është anashkaluar ose paraqitur e zbehtë veprimtaria dhe kontributi i Skënder Luarasit, ndërkohë që mediat e themeluara, organizuara e drejtuara prej tij janë vlerësuar të jenë me rëndësi historike për kohën, të kenë platformë atdhetare, demokratike, program progresiv, objektiva të qarta, lëndë cilësore me shumëllojshmëri tematike. Nënkuptohet niveli intelektual e talenti organizativ, aftësia të kryejë bashkëveprim në median e shkruar e radiofonike, profesionalizmi në përgatitjen e programeve dhe aftësia si spiker me zë kumbues e orator.
Emri i Skënder Luarasit si editor (kryeredaktor, përgjegjës botimi) dhe vlera e organeve “Studenti”, “Dialëria” e “Vullnetari i Lirisë“ të drejtuara prej tij, ndonëse përmenden nga studjues si Aleks Buda, Petro Marko e Adriatik Kallulli apo Hamit Boriçi, Mark Marku e Bashkim Gjergji, ``nuk njihen sa duhet… dhe do të mbeten objekt me shumë interes për studjuesit e historisë së gazetarisë shqiptare, pasi, siç vërehet, deri tani kemi vetëm disa të dhëna bibliografike për to, pa e njohur përmbajtjen, qëndrimin që mbajnë ndaj çështjes kombëtare, rolin që luajnë në zgjerimin e vetëdijes kombëtare dhe vendin që kanë në historinë e shtypit në Shqipëri. “ 1. (Hamit Boriçi, Mark Marku. Histori e shtypit shqiptar: Nga fillimet deri në ditët tona.)

1. Revista ''Studenti'' (1920)
Në personalitetin e Skënder Luarasit që në moshën rinore mishërohet tradita historike e kulturore e trevës së Kolonjës, trashëgimia genetike rilindase e martirit Petro Nini Luarasi dhe dijet universale të mjedisit ku studjoi (në Robert Kolegj/Turqi, ShBA e Austri).
Bashkë me rrethin e tij shoqëror frymëzoi organizimin e studentëve shqiptarë duke themeluar më 22 shkurt 1918 `` Lidhjen e studentëve shqiptarë`` në Amerikë, me qendër në Springfield Mass. Qëllimet qenë: Të ndihmojë studentët shqiptarë të vazhdojnë mësimet, të hapë udhën dhe për të tjerë të rinj shqiptarë që të mësojnë, të mbjellë e të forcojë në zemrat e studentëve ndjenjën e detyrës për të punuar në fushën e arsimit dhe për të ndrituarit e popullit.``
Shoqëria në kuvendin e saj të dytë, më 9 nëntor 1919, vendosi të botohej organi i saj me titull ''Studenti'' . U aprovua rregullorja e periodikut tre mujor dhe u formua një komision drejtimi e botimi me tre veta: përkatësisht: “Skënder Petro Nini-Luarasi:editor; Sotir Kondi dhe Qerim Panariti: ndihmës editorë. Parashqevi Qiriazi u zgjodh editore e nderit. Numri i parë i revistër ''Studenti'' u publikua në janar të vitit 1920 dhe në kapak kishte të shtypur moton: ''Jeta pa libra është vdekje''. Përmban shkrime të Skënder Petro Nin Luarasit, Zenel Drizarit, Qerim Panaritit, etj. Komisioni i drejtimit krahas botimit të revistës, grumbulloi, shtypi e shpërndau libra dhe përkthimeve në gjuhën shqip. U bë një punë e mirë për ndërgjegjësimin e studentëve shqiptarë dhe familjeve të tyre për bashkëpunim, për mbledhjen e ndihmave, botimin e disa librave shqip dhe propagandimin e ideve kombëtare. Këto aktivitetet janë pasqyruar në revistën “Studenti” dhe shtypin e kohës. Në revistën ‘’Studenti’’, krahas shkrimeve të editorit, u botuan kanunorja e organit, raporte përmbledhjesh, artikuj me karakter atdhetar, kulturor, shkencor, aktivitete, lajmërime dhe disa përkthime. Përmendim telegramet që Qerim Panariti dhe Skënder Luarasi, në emër të studentëve shqiptarë të Amerikës, `` iu drejtuan Kryetarit të Konferencës së Paqes në Paris, Presidentit të SH.B.A. Woodrow Wilson dhe Delegacionit Amerikan në Konferencën e Parisit, për të rivendosur pavarësinë dhe integritetin e Shqipërisë, duke përfshirë në kufijtë e saj krahinat e Kosovës dhe të Çamërisë, në bazë të së drejtës së kombësisë dhe të vetvendosjes, për hir të së drejtës dhe paqes së ardhshme në Ballkan.`` 2. ( “Studenti”, Janar, 1920 )
Revista “Studenti”, u shpërnda në Shqipëri, SHBA, Kanada dhe në vende të tjera ku kishte shoqata shqiptarësh dhe dashamirës që mund të ndihmonin. Edhe botuesi Kristo Luarasi, pronar i shtypshkronjës ”Mbrothësia” në Sofje dhe albanologut danez Holger Pedersen e përgëzuan për botimin. Revista “Studenti”, gjendet edhe në fondin e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë.
Mbasi Skënder Luarasi iu përgjigjur thirrjes së Kongresit të Lushnjës dhe u nis për të kontribuar në atdhe duke punuar me Kryqin e Kuq të Rinisë Amerikane, këshilli botues i revistës ''Studenti'' (me titullin e ri “The student'') më 1 qershor 1921 kaloi në Boston, me editor Jorgji N.Priftin dhe këshilltarë Enver Sharrën e Gjergj Frashërin.
“Në diasporë u krijua kështu një sistem i gjerë i shtypit shqiptar e mbi Shqipërinë, sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku spikatën: e përjavshmja “Studenti”, organ i shoqërisë Lidhja e studentëve shqiptarë, me qendër në kolegjin ndërkombëtar amerikan në (Springfield Masaçusets, SHBA) me kryeredaktor Skënder Luarasin, fletorja “Drejtësia”(``The Justice``) e Josif Panit në Uotërton po në shtetin Masaçusets në ShBA etj.” 3. (Hamit Boriçi, Mark Marku. Vepër e cituar)

2 Revista “Dialëria” (1927)
Shoqëria ‘’Albania’’ e studentëve shqiptarë në Austri , u themelua më 10 mars 1918, d.m.th. tri javë pas Lidhjes së Studentëve shqiptarë në ShBA.
Organi i saj, revista ''Djalëria'', u botua në mënyrë jo të rregullt në vitet 1920-1929, por për nivelin shkencor, përmbajtjen patriotike dhe paraqitjen dinjitoze grafike ajo renditet ndër revistat më cilësore shqiptare të botuar në gjysmën e parë të shek.XX. Atje botuan shkrime Fuad Asllani, Jani Basho, Gjovalin Gjadri, Kolë Mirdita-Helenau, Xhevat Korça, Lasgush Poradeci, Krist Maloki, Hasan Ceka, Safet Butka, Skënder Luarasi etj. Anëtarët e shoqërisë çdo vit mbanin mbledhjen e përgjithshme ku votonin një pleqësi nga e cila zgjidhej kryetari, sekretari dhe arkëtari.
Motoja e revistës ''Djalëria'' qe: ‘’Sa kam shpirt kam shpresë’’ , e cila shfaqej edhe në stemën që e mbanin studentët në xhaketën e tyre: një shqiponjë dykrenore në fushë të kuqe dhe në pesë cepat e saj gërmat S.K.S.K.S.
Më 28 nëntor 1926 u bë mbledhja për zgjedhjen e kryesisë së re të shoqërisë ‘’Albania’’ dhe të stafit drejtues të revistës ''Djalëria'' dhe me shumicë votash palët zgjodhën Skënder Luarasin si kryetar dhe Qemal Butkën sekretar.
Sipas një vendimi të shoqërisë ‘’Albania’’, më 5 dhjetor 1920, kryetari i shoqërisë mbante edhe detyrën redaktor përgjegjës i organit të saj ''Djalëria'' Kështu që për periudhën 1927/1928 kryetar i shoqërisë‘’Albania’’dhe redaktor përgjegjës i revistës ''Djalëria'' qe Skënder Luarasi, nën drejtimin e të cilit u botuan katër numra të revistës.
Skënder Luarasi shquhej për mbrojtjen e bindjeve republikane. Ai protestoi për përmbysjen e sistemit republikan dhe vendosjen e sistemit regresiv monarkik në Shqipëri. Në ceremoninë e kremtimit të pavarësisë, më 28 Nëntor 1928, si kryetar i shoqërisë ``Albania`` mbajti një fjalim të ashpër ku nuk e përmendi emrin e mbretit.
Në 10-vjetorin e shoqërisë ‘’Albania’’ botoi artikullin redaktorial ku përmend fatin tragjik të bashkatdhetarëve nën robëri:
``Në këtë orë solemne le të largohemi nga dëshirat e kota duke u lartësuar në regione më të pastërta të idealismës. Le tu themi një ”ndjesë pastë” atyre heronjve që me besim të patundur shkrinë jetën e lanë pas jetimë që të na dhurojnë këtë ditë. Le të qëndrojmë një grimë në mendim vaji për vëllezrit tanë në veri e në jugë q’akoma rrojnë robër. Koha do të vinjë – dhëntë Zoti – që Kosova, atdheu i mbytur në gjakun e fatosave të liris arbnore dhe i larë me lotët e nënave fatkeqe, atdheu i puthur prej buzëvet të njoma foshnjash të pafajshme, që n’agoni shpirti bijen nën forcën e gjakpirësit: që Kosova jonë trime do të bashkohet me mëmën Shqipëri.``4. (Dialëria, nëntor 1928, Nr.7)
Në botimin e numrit special të organit ''Djalëria'', botoi një artikull kushtuar rëndësisë së festës së 28 Nëntorit të shoqëruar me dy portete: të Ismail Qemalit me diçiturë ''Pater Patria'', të Bajram Currit me fjalët ''Kosovë!'' dhe ''Per aspera ad astra'' të pikturuara nga sekretari, Qemal Butka. Më pas dha dorëheqjen nga të dy funksionet drejtuese.
Konsulli shqiptar në Vjenë, Nikolla Rrota, lajmëroi urgjentisht Tiranën dhe botimi u quajt privat. U zgjodh një këshill që zëvendësoi materialet në një ribotim të ri. Shkaktarëve kryesorë të incidentit, redaktorit përgjegjës Skënder Luarasi dhe sekretarit Qemal Butka iu prenë bursat. Më pas Skënder Luarasi u arrestua.
Gazetari Fevziu i përmend revistat ``Studenti`` dhe ``Djalëria`` si organe të rëndësishme studentore: ``Nga viti 1920, u shfaqën jashtë kufijve edhe botimet që i takonin organizatave të studentëve shqiptarë të regjistruara në universitetet e huaja. Më përfaqësueset ndër to qenë ``Studenti`` dhe ``Djalëria``.5.
(Blendi Fevziu Historia e shtypit shqiptar: 1848-2005)
Koleksioni i plotë i revistës ``Djalëria``, gjendet edhe në fondin e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë.

3. Revista e ndaluar ‘’Vepra’’ (1935)
Periudha e monarkisë u karakterizua përgjithësisht nga një censurë e ashpër mbi mediat. Gazeta ``Demokratia`` shkruante:``Shtypi kombëtar ka qenë dhe qëndron të jetë i pandërgjegjshëm. Ky është kufizuar të mbrojë drejtpërdrejt ose tërthorazi interesat personale të parazitëve dhe spekulantëve të vendit tonë, është bërë mercenar i njerëzve në fuqi ose i atyre që përpiqen të zenë përsëri kolltuqet…Populli ynë spekulohet, vuan për bukë, çnderohet, rrihet dhe nuk gjen mënyrën si të flasë.``
Në këto rrethana, në pranverë të vitit 1935, një grup intelektualësh e nxënësish me pikëpamje përparimtare menduan të botonin në Shkodër një revistë kulturore ku të shpalosej fjala e lirë shqipe dhe të kishte më shumë krijues ''shpirtra të rinj dhe drejtime të rinj''.
Realizimi i këtij qëllimi paraqiste vështirësi të mëdha për shkak të censurës qeveritare dhe të ligjit për shtypin (të botuar në ‘’Gazetën zyrtare’’ më 31 .1.1931) ku theksohej se dy kopje të botimit duhej t'i dërgoheshin Ministrisë së Brendëshme dhe Prokurorisë. Mbas takimit me pjesëmarrje të gjerë në sallën e shoqërisë ''Vllaznia'’, ku morën pjesë mësues, anëtarë të shoqërisë ''Besa Shqiptare’’, anëtarë të kolektivit mësimor të gjimnazit dhe të konviktit ``Malet tona``, u përzgjodh grupi oganizator.
Në procesverbalin e mbajtur më 19.5.1935 nga nxënësi Masar Bushati shënohen emrat e pjesëmarrësve me këtë renditje: Skënder Luarasi, Selim Shpuza, Gani Dizdari, Salo Halili, Millosh Nikolla, Teufik Gjyli, Rragip Gjylbegu, Malo Beci, Rrefik Shpuza, Ahmet Çaku. Sipas procesverbalit: ‘’Më 20.5.1935, ditën e hënë ora 6,30 mb.dite ''në mbledhje u diskutua për emrin e revistës dhe përcaktimin e programit, drejtorin përgjegjës dhe nxjerrjen e lejes së botimit.’’
Skënder Luarasi propozoi që revista të quhej ‘’Koha Jonë‘’, Gani Dizdari ’’Drita’’, Millosh Nikolla (Migjeni) ’’Sot’’, Teufik Gjyli ’’Drita e Djelmënisë‘’, Rragip Gjylbegu ’’Zgjimi’’, Malo Beci ‘’Kultura’’, Refik Shpuza ’’Erdhi Koha’’. Në mbledhjen e datës 29.5.1935 u vendos që revista të titullohej ''Vepra''. Komisioni që do të hartonte programin e revistës ''Vepra'' u vendos të përbëhej prej pesë vetësh, i kryesuar nga Skënder Luarasi e Selim Shpuza. Në procesverbal u shkrua: ''Komisioni mori përsipër gatimin e programit të revistës, në vija të shkoqituna, tue kërkue një afat prej një javë ditësh''. Por autoritetet e regjimit nuk e miratuan botimin e revistës ''Vepra''.
Kjo ngjarje dëshmon rrethin shoqëror, idealet dhe rrethanat e vështira në të cilat vepronte Skënder Luarasi, i cili ishte organizator shoqëror i veprimtarisë së këtyre mësuesve, me të cilët u lidh një shoqëri e miqësi e vërtetë, duke i vënë edhe këto ndjenja të fuqishme në funksion të çështjes kombëtare.’’6. ( Iliaz Gogaj:Skënder Luarasi - shëmbëlltyrë e përkryer e mësuesit atdhetar e demokrat ’’Mësuesi’’, 2 maj 1992)

4. Revista ‘‘Vullnetari i Lirisë’’ (1937)
Thirrjes së qeverisë legjitime të Republikës Spanjolle: ‘‘Popuj të botës, ndihmomëni! Fashizmi po më mbyt!’’ iu përgjigjën: ‘‘No pasaran!’’ ‘‘ (Fashistët) Nuk do të kalojnë!’’ shtresat përparimtare të popujve anembanë botës. Krahas 35.000 vullnetarëve nga 53 vende, dhjetra antifashistë shqiptarë shtrënguan duart e zemrat në ‘‘Vatrën e vëllazërimit të popujve’’ dhe u betuan: ‘‘Vdekje fashizmit!’’
‘‘Shumë djem të popullit lanë vëllezër e motra, prindër e fëmijë, i lanë nën terrorin e regjimit të urisë dhe ikën plot vullnet, plot zjarr, duke kaluar kufij shtetesh fashiste dhe erdhën këtu në truallin e përpjekjeve për lirinë e Spanjës dhe të botës nga rreziku i fashizmit ndërkombëtar.’’ 7. (‘‘Përpara’’ Korçë, tetor 1938)
Ata u bashkuan pa dallim feje, gjinie, gjendjeje shoqërore e niveli arsimor apo ekonomik: punëtorë, fshatarë, tregtarë, ushtarakë e intelektualë, me bindje te ndryshme politike: anarkistë, sindikalistë, komunistë, socialistë, socialdemokratë dhe pa parti, gjithë ata që i bashkonte ideali antifashist dhe dinjiteti njerëzor.
Një ndër ta qe edhe atdhetari antifashist Skënder Luarasi, i cili sipas dokumentave arkivore është vullnetari i parë i nisur drejtpërdrejt nga Shqipëria më 12 dhjetor 1936, për të luftuar fashizmin në Luftën e Spanjës (1936/1939) duke u bërë shembull edhe për të tjerë, përfshi edhe trimëreshën Justina Shkupi.
Megjithëse të pakët në numër vullnetarët antifashistë shqiptarë fituan respektin e qeverisë spanjolle dhe të komandës së lartë. Vlerësimi më i madh ndaj trimërisë dhe përkushtimit të tyre qe dhënia e lejes për botimin e revistës ‘‘Vullnetari i Lirisë’’ në gjuhën shqip, krahas pesë gjuhëve më të rëndësishme ndërkombëtare. Kryeredaktor, përgjegjës për botimin e revistës ‘‘Vullnetari i Lirisë’’ u caktua Skënder Luarasi, i cili zgjodhi për ndihmës Petro Markon. Ajo u shtyp në Madrid më 5 nëntor 1937 me tirazh 5000 kopje. Në kapakun e saj shkruhet: (Madridi)`` Keshtjella e Lirisë, Varri i Fashizmit``. Petro Marko, në librin me kujtime “Intervistë me vetveten”, e cilëson Skënder Luarasin: “patriot, demokrat, antifashist, njeriu më i kulturuar nga gjithë vullnetarët shqiptarë” ndërsa në romanin “Hasta la vista” përshkruan gjerësisht cilësitë dhe veprimtarinë e përgjegjësit të vullnetarëve shqiptarë Prof. Tomorrit (Skënder Luarasit), përpjekjet e tij për botimin e revistës dhe përgatitjen e emisioneve radiofonike në gjuhën shqipe.
`` ...Skënder Luarasi ishte në krye të punës duke u shkruar shokëve shqiptarë në fronte të ndryshme që të dërgonin sa më parë shkrime...Pasi lënda u pa dhe u stërpa mirë, Skënder Luarasi u nis për në Madrid, pasi aty ishte shtypshkronja ku botohej “Vullnetari i Lirisë“ në shumë gjuhë.’’ 8. (Petro Marko. Organi i vullnetarëve shqiptarë në Spanjë.Tribuna e gazetarit, Nr.6, 1972, f.33)
Numri i parë i revistës përmban artikuj të rëndësishëm ku trajtohet gjendja në Shqipëri, e vërteta mbi luftën antifashiste të Spanjës, përbërja dhe qëllimet e vullnetarëve shqiptarë, paralajmërohet rreziku i pushtimit fashist të Shqipërisë dhe masat se si të parandalohet me krijimin e frontit popullor antifashist. Platformën antifashiste, çlirimtare, demokratike e pluraliste, S.Luarasi e shpreh qartë në artikullin e tij programatik ‘‘25-vjet indipendencë’’ ku shkruhet: “Përsëri po shkojmë drejt humbjes së plotë të pavarësisë së kombit tonë. Mbi kurrizin e popullit shqiptar, Musolini po sheshon udhën e penetracionit romak në Ballkan. Shqipëria është në kthetrat e kuçedrës fashiste. Për të shpëtuar, duhet t’u japim grushtin e vdekjes feudalizmit e fashizmit…Në luftën tonë ne nuk jemi vetëm dhe as që mund të qëndrojmë vetëm. Sot e gjithë bota është ndarë në dy kampe të kundërtaë fashizmit e të demokracisë…Është ideja që ta ngjallim Frontin Popullor edhe në Shqipëri, me të cilën do të përpiqemi të shembim regjimin diktatorial profashist dhe të sigurojmë bashkimin në themel të nevojave demokratike e të zhvillimit nacional ... Përmes kësaj udhe, duhet të kalojnë të gjitha fuqitë progresive të popullit, të gjithë patriotët dhe veteranët e kombit, e gjithë klasa e aristokracisë së rënë poshtë nga dynjallëku, të gjithë tregtarët e dorës së mesme dhe industrialët që janë në rrezik të bëhen borxhlinj të kapitalizmës italiane, borgjezia progresive antiimperialiste, doemos të gjithë: bujqër e punëtorë, të gjithë, qofshin katolikë, muhamedanë ose orthodhoksë, dhe, pa as më të voglën mungesë, e gjithë djalëria kombëtare përparimdashëse e Shqipërisë…” 9. (Skënder Luarasi, 25 vjet independence. Vullnetari i Lirisë , nëntor, 1937)
Ky parashikim i Skënder Luarasit vërteton atë që Konti Ciano do të shkruante në ditarin e tij rreth dy vjet më vonë:
‘‘14 shkurt 1939:’’’Duçja thotë se për Shqipërinë (pushtimin e saj) duhet të priten dy ngjarje: mbyllja e çështjes spanjolle dhe nënshkrimi i aleancës me Gjermaninë’’.
‘‘28 mars 1939’Manifestime në Piazza Venezia për rënien e Madridit: Duçja shkëlqen. Duke treguar atlasin gjeografik të hapur në faqen e Spanjës, thotë: ‘‘Ka mbetur hapur për afro tre vjet, tani mjaft! Tani duhet hapur në një faqe tjetër’’. Ka në zemër Shqipërinë.’’
Numri i dytë i revistës me material më të pasur, me shkrime nga më shumë vullnetarë shqiptarë, më shumë fotograf, ishte menduar të botohej me tirazh më të madh. Skënder Luarasi shkoi në Madrid , por shtypshkronja Diana Llara ishte bërë gërmadhë nga bombardimet fashiste...Kështu që numri i dytë nuk u botua.
“Vullnetari i Lirisë “, e thënë me plot gojën, është e para revistë antifashiste në gjuhën shqipe .
Botimi i revistës ‘’Vullnetari i Lirisë‘’ ngjalli gëzim ndër antifashistët, panik në qeverinë shqiptare, zemërim në qarqet profashiste dhe smirë tek disa krerë grupesh komuniste shqiptare në Paris e Shqipëri. Botimi i revistës ‘‘Vullnetari i Lirisë’’ nuk u mirëprit as nga A.K. “Raporti që i dërgoi Kominternit, më 15 janar 1938, përshkohej nga një mllef ndaj shokëve, mllef i cili duket se e ka burimin te mospërfillja e shokëve ndaj tij. A. K. nuk u shqua as në trajtimin politik dhe ideologjik të situatës dhe të problemeve që shtroheshin para vendit... Ai e ndjente edhe vetë dobësinë e penës së tij si kapter që kishte qenë.” 10. (Kristo Frashëri. Historia e lëvizjes së majtë në Shqipëri dhe e themelimit të PKSH-së)
Në këtë raport ai njoftonte “ ka dy javë e ma qi rivista V. I L.(Vullnetari i Lirisë) na erdhi nga Spanja e cila ka gabime politike. Fryma e saj asht e ashpër përsa u përket punëve tona të ditëve të sodit. Redaktor i kësaj reviste asht Skënder Luarasi, një ish profesor i literaturës për shkolla në Shqipëri. Asht i ndershëm deri në palcë por mjaft konfuz. Horizonti i tij politik asht i ngushtë. ..Pra edhe kjo çështje , edhe ky gaf i shokëve të Spanjës , i takon Fundos në krejt kuptimin e fjalës…
Grupi komunist i Parisit nuk kishte informacione të sakta dhe marrëdhënie bashkëpunimi me Skënder Luarasin dhe pjesën më të madhe të vullnetarëve ``shumica e të cilëve kanë shkuar me iniciativën e vet”atje.`` 11. (Kristo Frashëri.Vepër e cituar)
Pasojat ndaj Skënder Luarasit dhe Petro Markos vazhduan edhe gjatë sistemit monist që u vendos pas çlirimit në Shqipëri dhe reflektohen deri në ditët tona në marrëveshje klanore.
Koleksioni i revistës "Vullnetari i lirisë" gjendet në fondin e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë edhe në një botim special të realizuar në vitin 2008 me ndihmën financiare të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Mbretërisë Spanjolle.

5. Emisionet radiofonike në gjuhën shqipe nga radiot spanjolle
Një kontribut tjetër i Skënder Luarasit janë emisionet në gjuhën shqipe nga radiot spanjolle, një ngjarje e rëndësishme për historinë e radiofonisë shqiptare. Nga janari 1937 pati nisur të përhapej nga Spanja zëri i lirisë dhe i së vërtetës në gjuhën tonë amtare në emisionet që u përgatitën me tekst dhe zë nga Skënder Luarasi. Revista ‘‘Vullnetari i Lirisë’’ informonte se disa emisione shqip u dhanë nga Valencia e Barcelona, pastaj edhe nga radioja e Madridit. Petro Marko kujton se si ‘’ profesor Skënder Luarasi fliste nga radio Barcelona dhe emisionet në gjuhën tonë mund të themi se ishin emisionet e para revolucionare në gjuhën shqipe. Nëpërmjet tyre bëhej një punë e madhe.’’12. (Petro Marko. Vullnetari i Lirisë. Organ i vullnetarëve shqiptarë në Spanjë. Tribuna e gazetarit, Nr.6, 1972, f.33)
Skënder Luarasi shpalli në gjuhën shqipe: “Djalëria dhe populli ziejnë në Shqipëri. Vetëm idiotët nuk e kuptojnë gjendjen e vërtetë. “Të urtët” mund të jenë mjaft frikacakë, sa të heshtin. Por trimat dhe Shqipëria, nuk kanë mbetur shterpë, le ta çojnë popullin në kushtrim që t’ja sjellin Atdheut fatkeq shqiptar një ditë të lumtur lirie”.
Në emisionet radiofonike ai dëshmoi që vullnetarët shqiptarë në Luftën e Spanjës, qenë atdhetarë të bashkuar në luftë klundër fashizmit pa dallim feje, krahine, ideje dhe përkatësie ekonomike. Ata besonin tek platforma ku shprehej qartë vetvendosja e kombeve. Ndaj edhe vullnetarët kosovarë u përfaqësuan me një përqindje relativisht të madhe në këtë luftë, me personalitete si , Asim Vokshi, Ramiz Varvarica, Ymer Puka, Xhemal Kada, Zef Hoti, Emrush Myftari, Shaban Basha, Veli Deda, Zef Prela pesë prej të cilëve u martirizuan në Spanjë (ndërsa Emrush Myftari u vra më pas nga shovinistët serbë si “irredentist” që kërkonte kinse“Shqipërinë e Madhe”)
Personalitete si Petro Marko, Aleks Buda, Esad Dishnica, Muharrem Butka, etj., kanë dëshmuar për rolin e rëndësishëm të këtyre emisioneve radiofonike. Antifashisti i orëve të para Vasil Llazari, e cilëson profesorin e tij në gjimnazin e Shkodrës, ``protagonist të flaktë të ideve njerëzore, patriotike, antifashiste`` dhe ” i pari flamurtar dhe luftëtar aktiv i këtyne idealeve të mëdha të njerëzimit, tue shkue me luftue në Spanjën heroike, aty ku mbroheshin vlerat e mëdha të njerëzimit, ku mbrohej nderi e përparimi, ku mbrohej edhe jeta e pamvarësia e atdheut tonë të dashtun. Shembulli Juej vlejti më shumë se tonat. Shembulli juej më forcoi bindjet në drejtësinë e çështjes, na mbushi zemrat me një dashuni e respekt të madh ndaj Jush dhe na tregoi rrugën që duhej ndjekë. Si ato kohë na nuk lejshim radio pa provue, për të marrë Barcelonën dhe Madridin, për të ndigjue zënin e Profesorit tonë të dashtun.” 13. (Vasil Llazari. Letër, 19.1.1960. Si e dëgjuam Skënder Luarasin kur fliste nga Radio-Madridi, Gazeta Shqiptare, 11 Prill 2003)
Petro Marko ka thënë se është një ngjarje historike në radiofoninë shqiptare që për herë të parë në histori është transmetuar emisioni radiofonik në gjuhën shqipe përmes zërit të Skënder Luarasit. Hera e parë që në eterin e universit, gjuha shqipe u dëgjua në tërë botën, nga radio Barcelona e ku Profesori foli për luftën e Spanjës dhe vullnetarët shqiptarë që merrnin pjesë atje.

Në këtë shkrim u trajtua shpalimi i kontributit të Skënder Luarasit në media duke u ndalur paksa tek ideali, përgjegjshmëria kombëtare e intelektuale, largpamësia e guximi i tij për të mbrojtur me penë e pushkë lirinë e drejtësinë. Ky thelb përmban më tepër vlera se sa analiza ``përse dhe kush pengoi të njihet e vërteta.`` Mënjanimi i Skënder Luarasit, i kontributit të tij mediatik, nga historia e shtypit dhe e radiofonisë shqiptare, i zëvendësuar me kolltukofagë sharlatanë, të cilët dikur i akuzonte se ``mbarseshin në Romë e pillnin këmishëzinj në Tiranë``, do ta konsideroja të paktën një paradoks komik.

[petrol]

Petro Luarasi
Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare.

I interesuar për jetën dhe veprën e personalitetit të shquar të kombit shqiptar, për themeluesin e kishës ortodokse autoqefale shqiptare Peshkop Fan S.Nolin, çela adresën elektronike F.O.K - Z.O.K www.foniortodoksonkoritsas.com/‎ që ``mesa dukej`` i përkiste kishës ortodokse të Korçës , në faqen kryesore të së cilës, lexova fjalinë ZëriiorthoΔhoksëvekorçarë edhe në greqisht. ``Çuditërisht`` në versionin shqip gërma``d`` e alfabetit shkruhet ``Δ``

Më tej, në ndërfaqen http://www.foniortodoksonkoritsas.co...#ixzz2peYb4tYX lexova komentin dhe shkrimin vijues ``Disa të vërteta historike mbi Korçën nga prof Dr Dion Tushi (komente në një faqe që fallsifikon historinë)``.
``Duke marrë shkas nga një faqe në facebook ku amatorë të historisë dhe të vetëshpallur historianë, deformojnë historinë e Korçës (duke mbledhur dhe shpërndarë material herë -herë me vlerë) e duke botuar fotografi të cilat komentohen në mënyrë të gabuar dhe kështu fallcifikohet historia prof Dr Dion Tushi u detyrua për hir të së vërtetës të bëjë disa komente të cilat duke i kopjuar nga vetë kjo faqe pa ju paraqesim sepse ja vlen ti lexojmë të gjithë për të ditur më shumë. Natyrisht dhe të nënvizojmë faktin se si njerëz me egoizëm, krenari dhe arogancë të zhvilluar tentojnë të bëjnë histori pa fakte por veçse të bazuar mbi disa njohuri të përgjithshme të cilat zotërojnë!``

Nga ana e tij Prof. Dr. Dion Tushi, pedagog i letërsisë në Fakultetin e Mësuesisë të Universitetit Fan.S. Noli, Korçë shkruan:
``Shkolla protestante e vashave, e hapur nga motrat Qiriazi, ka qene institucioni i pare protestant i hapur ne qytetin e Korces ne fund te shekullit te XIX, me nje propagande te gjere prosilizuese, por nuk paten ndonje sukses te madh. Me pas ato u zhvendosen ne Tirane,se bashku me Kristo Dakon, ku hapen nje shkolle te dyte fetare ne Kamze, te cilen andej nga viti 1928, ne mos gaboj e mbylli qeveria e Zogut, me nje vendim te posacem, me te cilin mbylleshin te gjitha shkollat fetare private…
Motrat Qiriazi, Kristo Dako, ose Triada sic e kishin edhe pseudonimin nga sherbimet sekrete te SH.B.A, se bashku me Grigor Cilken, ishin grupi i pare i organizuar protestant qe erdhi ne qytetin e Korces me qellim ushtrimin e aktivitetit prosilitik, shkolla ishte e tille pasi shume vajza qe shkuan ne ate shkolle, u terhoqen me pas nga prinderit e tyre, pikerisht per shkak te frymes protestante, bile antiortodokse qe mbizoteronte atje. Ne pergjithesi propaganda protestante dhe unite ne fillim te shekullit te XX, u perpoq te futej ne Korce, nepermejt rradheve te atyre qe u quajten patriote, kjo gje eshte shume e vertete dhe eshte teresisht e dokumentuar. Nderkohe qe Petro Nini Luarasi Kosta, me origjine nga Dropulli, nese nuk gaboj, ishte nder te paret, qe u konvertua ne protestant.
Nuk jane (dokumenta) te Paskalit (Milos), kushdo qe eshte i interesuar mund ti shikoje pa problem, duke i kerkuar na arkivin e shtetit ne Amerike. Te njejten gje beri dhe Sokol Balla, kur shkoi ne Amerike per emisionin e tij me duket "Bijte e Percare ne Amerike", ku ekspozoi praktikat me deponimet e Qiriazeve, dhene agjentit amerikan, nuk me kujtohet emri per momentin, por mund ta gjesh edhe ne Youtube, aty ishte bile dhe praktika e perkthimit te mbledhjes mbajtur ne dyqanin e K. Kirkes, ku Sevastia ne mos gaboj, kishte pergjuar per llogari te sherbimeve sekrete amerikane, duke ndjekur me aparatet e pergjimit te kohes, nga nje bodrum i nje dyqani ngjitur me ate te Kirkes…
Ne lidhje me Fan Nolin, para se te shugurohej mitropolit,sipas patriotit Nikollaq Zoi ai u veteshpall si i tille, ja se cfare shkruan N. Zoi, per ardhjen e Nolit ne Korce ne vitet 1921 - 1922, ne librin e tij "Korca nje faqe histori": "Ne mbarim te 1921, ose ne nisje te 1922 Noli u sheshua ne Mitropoli dhe nisi te meshoje ne kishen e Mitropolise si dhespot. Ne meshimet qe bente tij imzot Noli talleshe me fene ortodokse se ciles ja shkelte rregullat me perbuzje dhe propagandes greke ne Korce, kur grekofilia ishte gjalle, i jepte ushqim dhe jete ne menyra te tilla. Kur meshonte Noli kisha ishte e zbrazet se populli nuk merrte pjese, dhe te djelave vinte ne kishat e fshatrave rrotull. Meshimet i bente me te dy prifterinjte kombetare (nenkupton ketu Camcen dhe at Vasilin) se prifterinjte e Mitropolise te shqetesuar nuk merrnin pjese…
Këtë pjesën mbi Fan Nolin e dokumentonte me një fotokopje artikulli prof.Arben Gjata.

Për dijeni emrat Dion Tushi, Arben Gjata e të disa të tjerëve i kam ndeshur edhe tek një letër publike kundër mendimeve të Akademikut Kastriot Frashëri.
Nga Paragjykimi tek Shpifja. Korça i përgjigjet zotit K. Frashëri.
``Kushdo e mban mend mirë se gjatë viteve 90, gazeta të ndryshme të shtypit shqiptar dhe Mas Medias, përgjithësisht, kanë qenë tejet të mbushura me artikuj, pronocime dhe daklarata që në qendër të tyre kishin Kryepeshkopin Anastas të Kishës Orthodhokse Autoqefale te Shqipërisë, artikuj me tema tërësisht bajate deri të neveritshme, me autorë shpesh pseudointelektualë, pseudopatriotë dhe mbi të gjitha dashakeqë ndaj Besimit Orthodhoks. Përgjithësisht kudo flitej për kalë troje, për gjëmën e madhe që e kishte gjetur Kishën Orthodhokse, që në krye të saj kishte një Kryepeshkop, mëkati i vetëm i të cilit ishte përkatësia etnike…
Kryepeshkopi ynë është kanonik tepër i pëlqyer nga grigja e tij dhe i pa të metë në misionin që i është ngarkuar. Eshtë e palejueshme zoti historian që njerëzit të shërbejnë si valvola të shfryrjes së urrejtjes apo racizmit, për veprime apo situate që fabrikohen tjetërkund dhe akoma më e pafalshme, kur vala goditëse e atij që shërben si valvol ju drejtohet figurave të nderuara dhe aspak të kompromentuara. Për ta përmbyllur na lejoni të përdorim fjalët e një kleriku orthodhoks të Amerikës më parë mosbesues ndaj misionit dhe figurës së Krepeshkopit Anastas, i cili mbasi pa veprën e ndërtuar prej tij në Shqipëri tha se po të ishte gjallë Fan Noli do të thonte se në personin e kryepeshkopit Anastas, Kisha jonë Orthodhokse Autoqefale Shqiptare përjetoi dëshirat dhe aspiratat e saj… ``
(Dr.Dion Tushi, Dr.Piro Gjanci, Pr. Jonela Spaho, Pr. Ilda Lubonja, Pr Evri Kajno, Vangjush Themeli, Sotiraq Simaku, Ing. Arben Gjata, Ing. Sotiraq Dojce, Thoma Piluri, Nesti Terova).

Skandali i mësipërm shpresoj se do të analizohet me seriozitet të paktën nga Rektorati i Universitetit ``Fan Noli`` e Ministria e Arsimit, ndërsa përgjegjshmëria ime si qytetar, e akuzon dhe e përçmon me pak fjalë:
- Në faqen www.foniortodoksonkoritsas.com/‎ i është bërë një atentat kriminal përpjekjes shekullore të kombit shqiptar, vendimeve të kongreseve të drejtshkrimit, amanetit të shkruar me gjak të rilindasve dhe ligjeve për mbrojtjen e alfabetit të unifikuar latin të gjuhës shqipe. Si nuk ia paska kapur as syri, as mendja, institucioneve përkatëse fetare e laike të shtetit shqiptar, që nuk duhet të lejojnë kurrsesi të përdoren sado `` pak``, krahas gërmave cirilike,apo ato arabe, hebreje, budiste e më the të thashë!!!
- I ashtuquajturi pedagog, jo vetëm nuk ka sqaruar të vërtetën si misionar i arsimit e kulturës për të cilën i besohet por dhe paguhet nga qeveria shqiptare, por, ``në mos gaboj``, ka shpifur, të paktën kundrejt Petro Nini Luarasit, i cili kinse qenka ``me origjinë nga Dropulli`` dhe ``ishte nder te paret, qe u konvertua ne protestant`` (këtë rrenë të dhespotërve shovinistë grekë Petro N.Luarasi e ka hedhur poshtë me argumenta tek libri ``Mallkimi i shkronjave shqipe`` dhe si delegate i ``Lidhjes ortodokse`` në Kongresin e Dytë të Manastirit``)
- Përsa shkruan kundër Fan Nolit, ai jo vetëm turpëron veten dhe ata që e kanë yshtur, por nuk meriton as të çapitë pragun e atij universiteti të nderuar për emrin, dinjitetin dhe përkushtimin e stafit akademik dhe studentëve.
- Nuk kam lexuar e dëgjuar ndonjëherë shprehje më të ndyra ndaj familjes atdhetare Qiriazi, as nga pushtuesit turq, fashist e nazistë, as nga hetuesit e diktaturës kur i burgosën e i vranë.
Sa për replikën me Akademik K.Frashërin, kushdo që ka dy para mend në kokë e kupton ku anon e vërteta, ndërsa mua më kujton thënien popullore: ``Zagari bëhet ujk kur qentë e mbrojnë, ujku luan kur larot e lëvdojnë``.

Foto 1 Petro Luarasi
Foto 2 Fjali greqisht /shqip : ZëriiorthoΔhoksëvekorçarë

[petrol]

[QUOTE=petrol;3712776]Petro Luarasi
Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare.

Petro Luarasi
Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare.

I interesuar për jetën dhe veprën e Peshkop Fan S.Nolit, personalitetit të shquar të kombit shqiptar, themeluesi i kishës ortodokse autoqefale shqiptare, i lindur më 6 janar 1882, çela adresën elektronike (F.O.K - Z.O.K www.foniortodoksonkoritsas.com/‎) që `` dukej`` se i përket Mitropolisësë kishës ortodokse të Korçës. Në vend të ndonjë fotoje të Peshkop Fan S.Nolit apo aktiviteti me rastin e datëlindjes, në faqen kryesore pashë të shkruhej titulli ZëriiorthoΔhoksëvekorçarë, edhe në greqisht dhe ``çuditërisht`` në versionin shqip gërma``d`` e alfabetit shkruhej ``Δ``
Një ide më të qartë më dha ndërfaqa http://www.youtube.com/playlist?list...zFMA7McQbSELSQ
ku përblidhen video të medias Ortodoksikoritsa Ortodoksikoritsa. Që në krye feks titulli : ``Si i dëboi Çamët kriminelë Heroi Grek Napoleon Zervas``, vijon me aktivitetet e Mitropolisë sëKorçës dhe ligjëratën e përgatitur nga Profesor Doktor Dion (Vasil) Tushi: Përkujtimore për poetin grek Nobelist Jorgo Seferin organizuar nga Konsullata Greke më 15/09/2012.
Në ndërfaqen http://www.foniortodoksonkoritsas.co...#ixzz2peYb4tYX lexova komentin dhe shkrimin vijues ``Disa të vërteta historike mbi Korçën nga Prof. Dr. Dion Tushi (komente në një faqe që fallsifikon historinë)``.
``Duke marrë shkas nga një faqe në facebook ku amatorë të historisë dhe të vetëshpallur historianë, deformojnë historinë e Korçës (duke mbledhur dhe shpërndarë material herë -herë me vlerë) e duke botuar fotografi të cilat komentohen në mënyrë të gabuar dhe kështu fallcifikohet historia prof Dr Dion Tushi u detyrua për hir të së vërtetës të bëjë disa komente të cilat duke i kopjuar nga vetë kjo faqe pa ju paraqesim sepse ja vlen ti lexojmë të gjithë për të ditur më shumë. Natyrisht dhe të nënvizojmë faktin se si njerëz me egoizëm, krenari dhe arogancë të zhvilluar tentojnë të bëjnë histori pa fakte por veçse të bazuar mbi disa njohuri të përgjithshme të cilat zotërojnë!``

Nga ana e tij Prof. Dr. Dion Tushi, pedagog i Letërsisë Antike Greke në Universitetin “F. Noli” të Universitetit ``Fan.S. Noli``, Korçë, shkruan:
``Shkolla protestante e vashave, e hapur nga motrat Qiriazi, ka qene institucioni i pare protestant i hapur ne qytetin e Korces ne fund te shekullit te XIX, me nje propagande te gjere prosilizuese, por nuk paten ndonje sukses te madh. Me pas ato u zhvendosen ne Tirane,se bashku me Kristo Dakon, ku hapen nje shkolle te dyte fetare ne Kamze, te cilen andej nga viti 1928, ne mos gaboj e mbylli qeveria e Zogut, me nje vendim te posacem, me te cilin mbylleshin te gjitha shkollat fetare private…
Motrat Qiriazi, Kristo Dako, ose Triada sic e kishin edhe pseudonimin nga sherbimet sekrete te SH.B.A, se bashku me Grigor Cilken, ishin grupi i pare i organizuar protestant qe erdhi ne qytetin e Korces me qellim ushtrimin e aktivitetit prosilitik, shkolla ishte e tille pasi shume vajza qe shkuan ne ate shkolle, u terhoqen me pas nga prinderit e tyre, pikerisht per shkak te frymes protestante, bile antiortodokse qe mbizoteronte atje. Ne pergjithesi propaganda protestante dhe unite ne fillim te shekullit te XX, u perpoq te futej ne Korce, nepermejt rradheve te atyre qe u quajten patriote, kjo gje eshte shume e vertete dhe eshte teresisht e dokumentuar. Nderkohe qe Petro Nini Luarasi Kosta, me origjine nga Dropulli, nese nuk gaboj, ishte nder te paret, qe u konvertua ne protestant.
Nuk jane (dokumenta) te Paskalit (Milos), kushdo qe eshte i interesuar mund ti shikoje pa problem, duke i kerkuar na arkivin e shtetit ne Amerike. Te njejten gje beri dhe Sokol Balla, kur shkoi ne Amerike per emisionin e tij me duket "Bijte e Percare ne Amerike", ku ekspozoi praktikat me deponimet e Qiriazeve, dhene agjentit amerikan, nuk me kujtohet emri per momentin, por mund ta gjesh edhe ne Youtube, aty ishte bile dhe praktika e perkthimit te mbledhjes mbajtur ne dyqanin e K. Kirkes, ku Sevastia ne mos gaboj, kishte pergjuar per llogari te sherbimeve sekrete amerikane, duke ndjekur me aparatet e pergjimit te kohes, nga nje bodrum i nje dyqani ngjitur me ate te Kirkes…
Ne lidhje me Fan Nolin, para se te shugurohej mitropolit,sipas patriotit Nikollaq Zoi ai u veteshpall si i tille, ja se cfare shkruan N. Zoi, per ardhjen e Nolit ne Korce ne vitet 1921 - 1922, ne librin e tij "Korca nje faqe histori": "Ne mbarim te 1921, ose ne nisje te 1922 Noli u sheshua ne Mitropoli dhe nisi te meshoje ne kishen e Mitropolise si dhespot. Ne meshimet qe bente tij imzot Noli talleshe me fene ortodokse se ciles ja shkelte rregullat me perbuzje dhe propagandes greke ne Korce, kur grekofilia ishte gjalle, i jepte ushqim dhe jete ne menyra te tilla. Kur meshonte Noli kisha ishte e zbrazet se populli nuk merrte pjese, dhe te djelave vinte ne kishat e fshatrave rrotull. Meshimet i bente me te dy prifterinjte kombetare (nenkupton ketu Camcen dhe at Vasilin) se prifterinjte e Mitropolise te shqetesuar nuk merrnin pjese…
Këtë pjesën mbi Fan Nolin e dokumentonte me një fotokopje artikulli prof.Arben Gjata.

Për dijeni, keta dy emra e të disa të tjerëve i kam ndeshur edhe tek një letër publike kundër mendimeve të Akademikut Kastriot Frashëri.
me titull``Nga Paragjykimi tek Shpifja. Korça i përgjigjet zotit K. Frashëri.``
``Kushdo e mban mend mirë se gjatë viteve 90, gazeta të ndryshme të shtypit shqiptar dhe Mas Medias, përgjithësisht, kanë qenë tejet të mbushura me artikuj, pronocime dhe daklarata që në qendër të tyre kishin Kryepeshkopin Anastas të Kishës Orthodhokse Autoqefale te Shqipërisë, artikuj me tema tërësisht bajate deri të neveritshme, me autorë shpesh pseudointelektualë, pseudopatriotë dhe mbi të gjitha dashakeqë ndaj Besimit Orthodhoks. Përgjithësisht kudo flitej për kalë troje, për gjëmën e madhe që e kishte gjetur Kishën Orthodhokse, që në krye të saj kishte një Kryepeshkop, mëkati i vetëm i të cilit ishte përkatësia etnike…
Kryepeshkopi ynë është kanonik tepër i pëlqyer nga grigja e tij dhe i pa të metë në misionin që i është ngarkuar. Eshtë e palejueshme zoti historian që njerëzit të shërbejnë si valvola të shfryrjes së urrejtjes apo racizmit, për veprime apo situate që fabrikohen tjetërkund dhe akoma më e pafalshme, kur vala goditëse e atij që shërben si valvol ju drejtohet figurave të nderuara dhe aspak të kompromentuara. Për ta përmbyllur na lejoni të përdorim fjalët e një kleriku orthodhoks të Amerikës më parë mosbesues ndaj misionit dhe figurës së Krepeshkopit Anastas, i cili mbasi pa veprën e ndërtuar prej tij në Shqipëri tha se po të ishte gjallë Fan Noli do të thonte se në personin e kryepeshkopit Anastas, Kisha jonë Orthodhokse Autoqefale Shqiptare përjetoi dëshirat dhe aspiratat e saj… ``
(Dr.Dion Tushi, Dr.Piro Gjanci, Pr. Jonela Spaho, Pr. Ilda Lubonja, Pr Evri Kajno, Vangjush Themeli, Sotiraq Simaku, Ing. Arben Gjata, Ing. Sotiraq Dojce, Thoma Piluri, Nesti Terova).
Skandali i mësipërm shpresoj se do të analizohet me seriozitet të paktën nga Rektorati i Universitetit ``Fan Noli`` e Ministria e Arsimit, ndërsa përgjegjshmëria ime si qytetar, e akuzon dhe e përçmon me pak fjalë:
- Në faqen www.foniortodoksonkoritsas.com/‎ i është bërë një atentat kriminal përpjekjes shekullore të kombit shqiptar, vendimeve të kongreseve të drejtshkrimit, amanetit të shkruar me gjak të rilindasve dhe ligjeve për mbrojtjen e alfabetit të unifikuar latin të gjuhës shqipe. Si nuk ia paska kapur as syri, as mendja, institucioneve përkatëse fetare e laike të shtetit shqiptar, që nuk duhet të lejojnë kurrsesi të përdoren sado `` pak``, krahas gërmave cirilike,apo ato arabe, hebreje, budiste e më the të thashë!!!
- I ashtuquajturi pedagog, jo vetëm nuk ka sqaruar të vërtetën si misionar i arsimit e kulturës për të cilën i besohet por dhe paguhet nga qeveria shqiptare, por, ``në mos gaboj``, ka shpifur, të paktën kundrejt Petro Nini Luarasit, i cili kinse qenka ``me origjinë nga Dropulli`` dhe ``ishte nder te paret, qe u konvertua ne protestant`` (këtë rrenë të dhespotërve shovinistë grekë Petro N.Luarasi e ka hedhur poshtë me argumenta tek libri ``Mallkimi i shkronjave shqipe`` dhe si delegate i ``Lidhjes ortodokse`` në Kongresin e Dytë të Manastirit``)
- Përsa shkruan kundër Fan Nolit, ai jo vetëm turpëron veten dhe ata që e kanë yshtur, por nuk meriton as të çapitë pragun e atij universiteti të nderuar për emrin, dinjitetin dhe përkushtimin e stafit akademik dhe studentëve.
- Nuk kam lexuar e dëgjuar ndonjëherë shprehje më të ndyra ndaj familjes atdhetare Qiriazi, as nga pushtuesit turq, fashist e nazistë, as nga hetuesit e diktaturës kur i burgosën e i vranë.
Sa për replikën me Akademik K.Frashërin, kushdo që ka dy para mend në kokë e kupton ku anon e vërteta, ndërsa mua më kujton thënien popullore: ``Zagari bëhet ujk kur qentë e mbrojnë, ujku luan kur larot e lëvdojnë``.



Një ide më të qartë më dha ndërfaqa http://www.youtube.com/playlist?list...zFMA7McQbSELSQ
ku përblidhen video të medias Ortodoksikoritsa Ortodoksikoritsa. Që në krye feks titulli : ``Si i dëboi Çamët kriminelë Heroi Grek Napoleon Zervas``, vijon me aktivitetet e Mitropolisë sëKorçës dhe ligjëratën e përgatitur nga Profesor Doktor Dion (Vasil) Tushi: Përkujtimore për poetin grek Nobelist Jorgo Seferin organizuar nga Konsullata Greke më 15/09/2012.
Ky eshte nje skandal qe i perket jo vetem opinionit publik, por organeve te specializuara te cilat kane pergjegjesi dhe detyre kushtetuese te zbulojne ata qe shpifin dhe kryejne veprimtari armiqesore ndaj kombit shqiptar.[/B]

[Archon]

[QUOTE=petrol;3713130]

Petro Luarasi
Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare.

Petro Luarasi
Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare.

I interesuar për jetën dhe veprën e Peshkop Fan S.Nolit, personalitetit të shquar të kombit shqiptar, themeluesi i kishës ortodokse autoqefale shqiptare, i lindur më 6 janar 1882, çela adresën elektronike (F.O.K - Z.O.K www.foniortodoksonkoritsas.com/‎) që `` dukej`` se i përket Mitropolisësë kishës ortodokse të Korçës. Në vend të ndonjë fotoje të Peshkop Fan S.Nolit apo aktiviteti me rastin e datëlindjes, në faqen kryesore pashë të shkruhej titulli ZëriiorthoΔhoksëvekorçarë, edhe në greqisht dhe ``çuditërisht`` në versionin shqip gërma``d`` e alfabetit shkruhej ``Δ``
Një ide më të qartë më dha ndërfaqa http://www.youtube.com/playlist?list...zFMA7McQbSELSQ
ku përblidhen video të medias Ortodoksikoritsa Ortodoksikoritsa.

Ne fakt kjo faqe qe ju permendni nuk eshte faqja e mitropolise se Korces(kjo eshte e saj :http://www.mitropoliaeshenjtekorce.com),por eshte faqe e nje individi qe perfaqeson vetem veten e tij.

[petrol]

[QUOTE=Archon;3713566]

Ne fakt kjo faqe qe ju permendni nuk eshte faqja e mitropolise se Korces(kjo eshte e saj :http://www.mitropoliaeshenjtekorce.com),por eshte faqe e nje individi qe perfaqeson vetem veten e tij.

I nderuar ACHRON
Ju ftoj ta lexoni perseri komentin fjala eshte "dukej" d.m.th. me thonjeza. Kjo nenkupton edhe nje propozim qe Metropolia e e kishes ortodokse te Korces JO VETEM TE DISTANCOHEJ NGA KY SAJT ME KETO MATERIALE TE TURPSHME, POR EDHE TE NDERMERTE AKSIONET PERKATESE PER TE MBROJTUR THEMELUESIN E SAJ DHE VLERAT KOMBETARE SHQIPTARE.
BEJINI EDHE JU THIRRJE PER KETE SI NJE QYTETAR SHQIPTAR
PERSHENDETJE

Petro Luarasi
Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare.

I interesuar për jetën dhe veprën e Peshkop Fan S.Nolit, personalitetit të shquar të kombit shqiptar, themeluesi i kishës ortodokse autoqefale shqiptare, i lindur më 6 janar 1882, çela adresën elektronike (F.O.K - Z.O.K www.foniortodoksonkoritsas.com/‎) që `` dukej`` se i përket Mitropolisësë kishës ortodokse të Korçës. Në vend të ndonjë fotoje të Peshkop Fan S.Nolit apo aktiviteti me rastin e datëlindjes, në faqen kryesore pashë të shkruhej titulli ZëriiorthoΔhoksëvekorçarë, edhe në greqisht dhe ``çuditërisht`` në versionin shqip gërma``d`` e alfabetit shkruhej ``Δ``
Një ide më të qartë më dha ndërfaqa http://www.youtube.com/playlist?list...zFMA7McQbSELSQ
ku përblidhen video të medias Ortodoksikoritsa Ortodoksikoritsa.

[petrol]

Petro Luarasi
Ortodoksët dhe protestantët shqiptarë për idealin kombëtar.

Në artikullin “Skandal me gjuhën shqipe dhe personalitetet kombëtare’’ iu bë e njohur kombit shqiptar një ndër mediat e cila deformon alfabetin e gjuhës shqipe (ZëriiorthoΔhoksëvekorçarë) dhe publikon materiale antikombëtare. Mbi të gjitha bie në sy kryefaqja me simbolika fetare ortodokse si dhe ndërfaqet ku krahas videove, fotove, deklaratave, aktiviteteve korrente të krerëve të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare e Mitropolisë në Korçë, shfaqen videot:``Si i dëboi Çamët kriminelë Heroi Grek Napoleon Zervas`` dhe ligjërata e Prof. Dr. Dion (Vasil) Tushi: “Përkujtimore për poetin grek Nobelist Jorgo Seferin organizuar nga Konsullata Greke më 15/09/2012. Publikohen edhe shkrimet e këtij profesori: “Përgjigje ndaj fyerjes së radhës”
(polemikë për emisonin e gazetarit Artur Zheji me At Nikolla Markun) dhe ``Disa të vërteta historike mbi Korçën nga Prof. Dr. Dion Tushi (komente në një faqe që fallsifikon historinë)``. Për shkrimin e fundit është dhënë një opinion i përgjithshëm të cilin do ta argumentojmë më gjerësisht.

Historia e kishës ortodokse autoqefale shqiptare e themeluar me gjak e sakrifica madhore atdhetarësh, peripecitë ndër vite, manipulimi dhe propaganda e qarqeve të caktuara, ndjeshmëria e komunitetit të besimtarëve dhe rëndësia e ekuilibrave ndërfetare në Shqipëri duhet të motivojë dhe solidarizojë çdo qytetar shqiptar, mbi të gjithë shtetin, me problemin e madh të ortodoksisë shqiptare. Institucionet përgjegjëse të shtetit shqiptar kanë përgjegjësi dhe detyrë të ndihmojnë komunitetin dhe kishën ortodokse autoqefale shqiptare që së bashku të zbulojnë, demaskojnë dhe të dënojnë sipas ligjeve në fuqi individë apo grupime të cilët nën maskë besimtarësh, shenjtorësh apo mendimtarësh kryejnë veprimtari kriminale ( shpifje, përçarje, tjetërsim gjuhësor, kombëtar, etj.)
Tema i referohet më shumë Korçës ku Mitropolinë ortodokse shqiptare e drejton Imzot Joan Pelushi, dishepulli i Nolit, i cili ka thënë se “kam studiuar edhe vetë në Amerikë me një bursë të Fondacionit “Fan Noli” nga Krypeshkopata Shqiptare në Amerikë dhe kam shërbyer në Kishën e Shën Gjergjit ‘’ dhe ka vlerësuar themeluesin “Imzot Theofan Noli, i cili ishte personi që dominoi historinë e Kishës Ortodokse shqiptare pothuajse gjatë gjithë gjysmës së parë të shekullit XX-të, kontributi i tij në këtë realizim ishte i jashtëzakonshëm, sidomos në ndërgjegjësimin kombëtar të kishës dhe pajisjen e saj me tekste kishtare dhe liturgjike, pa të cilat nuk mund të kemi një kishë të pavarur’’ (Albanian Orthodox ~ Shqiptar Ortodoks Intervista e Plote e Mitropolitit te Korçes Imzot Joan Pelushi )
Ndaj i drejtohemi së pari atij si individ e përfaqësues i institucionit fetar në Korçë : të na gëzojë mendjen dhe zemrën edhe me publikimin në median e tij të ndonjë fotoje, shkrimi apo aktiviteti për nder të peshkop Fan Nolit, i cili ka lindur ditën e Ujit të Bekuar, më 6 janar 1882.
Të ketë mirësinë të deklarohet dhe të ndërmarrë aksionet përkatëse për të mbrojtur Imzot Fan Nolin, martirët ortodoksë shqiptarë dhe vlerat kombëtare kundër këtyre individëve apo qarqeve mediatike keqdashëse, të cilat maskohen pas aktiviteteve dhe vlerave të tij apo ndjeshmërisë së besimtarëve ortodoksë shqiptarë. Ortodoksët shqiptarë inkurajohen nga deklaratat e tij të qarta për mbajtjen e meshave në gjuhën shqipe, e cila të shkruhet me alfabetin standart .
Gjithashtu të forcojë marrëdhëniet e hershme të mirëkuptimit e bashkëpunimit edhe me protestantët korçarë, përkundër përpjekjeve të qarqeve shoviniste për përçarje e hasmëri.

Ne ortodoksët shqiptarë tok me ata protestantë dhe gjithë bashkëkombasit le të bashkohemi për hir të atdheut e kombit, të kujtojmë e këndojmë së bashku vargjet e Sevasti Qiriazit tek këngëa ‘’Alfabeti Shqip’’ http://www.lyrics.al/kenge-kor-are/lyric-1846770.php
Sot është dita Shqipëtarë / Të përpiqemi / Alfabetin tonë ta mbrojmë / Shpejt o burrani /
Shkronjat tona janë të arta / Këto duam ne / Refren : Shqipëri, atdhe i dashur / Ne s’të lëmë ty të varfër/ Armiqtë o shqipëtarë/ Po përpiqenë/ Shkronjat turqe dhe greqishte/
Të na japinë./ Le t’i mbajnë ata për vehte / Kemi tonatë…


Bashkëpunimi i atdhetarëve shqiptarë ortodoksë e protestantë.
Lufta e shqiptarëve për ekzistencë, ndër shekuj, lidhet thelbësisht me gjuhën-elementin e parë përcaktues të një kombi; dhe shkrimin , të sintetizuar në abetaren dhe shkollën shqipe.
Me Dekretin e Gjylhanesë të vitit 1839 ,shqiptarëve iu ndalua e drejta e arsimimit në gjuhën amtare me pretendimin se nuk formonin një kombësi më vete . Shqiptarët myslimanë cilësoheshin turq, shqiptarët ortodoksë - grekë dhe ata katolikë merreshin në mbrojtje nga Vatikani .
Prandaj lufta për shkollën kombëtare, si përçuese e ndërgjegjes kombëtare dhe e unitetit kombëtar, pavarësisht nga përkatësia fetare, mori një karakter të thellë politik.Synimi i rilindasve ishte: një komb, një alfabet unik,një gjuhë letrare e standartizuar për të gjithë kombin,një shkollë kombëtare.
Platformën e shkollës kombëtare shqipe e shkruan me gjak rilindasit tanë iluministë.
‘’Historia e arsimit tonë kombëtar ka shkruar me shkronja të arta emrat e Naum Veqilharxhit,Koto Hoxhit,Pandeli Sotirit,Papa Kristo Negovanit, Petro Nini Luarasi , etj. të cilët nuk kursyen as jetën e tyre për çështjen e shkollës dhe të Atdheut’’(H.Myzyri:Shkollat e para kombëtare shqipe’’, 1978,f.248).
Punën e tyre vazhduan më tej motrat Qiriazi, Luigj Gurakuqi ,Hilë Mosi , Mirash Ivanaj, etj. të cilët synonin krijimin e shkollës kombëtare jo vetëm shqipe nga gjuha, por edhe ilumuniste nga përmbajtja, laike dhe masive , e përbashkët për të pasurin e të varfërin, për myslimanë e të krishterë (ortodoksë, katolikë e protestantë), për djemtë e vajzat, një shkollë ku të arsimoheshin e edukoheshin qytetarë , jo vetëm të ditur por edhe atdhetarë..
Kjo platformë arsimore dritëdhënëse e e rilindasve , nuk mund të mos ndeshte në një urrejtje të madhe nga forcat e errata shoviniste të cilat e nisën me shpifje e kërcënime, vazhduan me mallkime dhe djegjen e teksteve shqipe duke përfunduar deri tek masakrimi i atdhetarëve-martirë të kombit.
Në këto situata një ndihmë të madhe në realizimin e misionit të Rilindjes për arsimin e kulturën, luajtën misionarët protestantë anglo-amerikanë.
Pas Luftës ruso-turke për Krimenë, Sulltani, si shpërblim ndaj ndihmës britanike, u detyrua që më 1856 të bëjë lëshime ndaj lirive të misioneve protestante.
Kështu që në vitin 1872 u ngrit në Stamboll Shtëpia Biblike ku u vendosën Shoqëria Biblike e Huaj Britanike (themeluar më 1804) dhe qendra e Bordit Amerikan (themeluar më 1810). Në programet e tyre një rëndësi e madhe i kushtohej zhvillimit të arsimit në perandorinë Osmane, duke çelur në Stamboll Robert Kolegjin, Kolegjin Femëror,etj. Shkollat anglo-amerikane u bënë vatra të dijes dhe edukimit perëndimor edhe për dhjetra djem e vajza, studentë shqiptarë,patriotë të ardhshëm të përkushtuar.
Në vitin 1873 misionarët e parë protestantë amerikanë, ndaluan me qëndrim të përkohshëm edhe në Manastir, ku morrën me qira një banesë pranë asaj të familjes Qiriazi duke bashkëpunuar ngushtë ndër vite me Gjerasimin, Gjergjin, Sevastinë e Parashqevi Qiriazin .
Ndër të parët veprimtarë protestantë shqiptarë dhe më i dalluari ,cilësohet Gjerasim Qiriazi (1858-1894). Ai u bë anëtar i Bashkësisë Ungjillore më
19 gusht 1877 e studjoi në Kolegjin Teologjik Amerikan të Samokovi ku u diplomua më 1882.
Për Gjerasimin, në rend të pare të veprimtarisë së tij si protestant, qëndronte ideali kombëtar. Me këtë motiv ai nxitoi të lidhej me misionarin skocez Dr.Aleksandër Tomson që ishte kryepërfaqësues i Shoqërisë Biblike të Huaj-Britanike në perandorinë Osmane në vitet 1860-1896. Ai e kishte parë Shqipërinë që më 1863 duke u lidhur përjetësisht me hallet e saj.
Që në dhjetor 1864 Tomson ishte njohur me Kostandin Kristoforidhin të cilin e punësoi në Stamboll si përkthyes. Këtu Kristoforidhi kreu një punë të shquar në botimet biblike shqip ku përmendet edhe një gramatikë e shkurtër e botuar më 1882 nga Tomsoni.
Më 27 janar 1883 Tomsoni i dërgon një letër Gjerasim Qiriazit ku
i shkruan: ‘’Kur mendoj për gjendjen ku ndodhen shqipëtarët, bindem se për ta është domosdoshmëri të kenë shkolla , ku fëmijët të mësojnë gjuhën amtare…’’
Pas bisedimeve sqaruese midis Tomsonit dhe Misionit Amerikan, i cili kishte financuar arsimimin e Gj.Qiriazit , ai , më maj 1883 ,filloi veprimtarinë në Shoqërinë Biblike Angleze për botimin e shpërndarjen e literaturës dhe predikonte ungjillin shqip. Më pas zgjeroi aktivitetin në krijimin e shoqërive atdhetare ,me krijimin e organeve të shtypit, në çeljen e shkollave shqipe dhe ndihmën umanitare.
Megjithëse Shoqëria Biblike ishte e mbrojtur nga traktate të nënshkruara nga vetë sulltani, aktivitetet e saj zvarriteshin qëllimisht nga zyrtarët turq e institucionet shoviniste fqinje,që keqtrajtonin veprimtarët protestantë.
Me ndihmën e Naim Frashërit u nxorr leja për hapjen e një shkolle shqipe për vajzat, e cila qe laike d.m.th. pranonte nxënëse ortodokse, protestante dhe myslimane. Mësonjëtorja e vashave u çel në Korçë më 23 tetor 1891 .’’Kjo fole u themelua prej të pavdekurit dërgimtar kombëtar Gjerasim Qiriazit, emrin e të cilit historia e Shqipërisë do e shkruajë me shkronja të arta duke u mburrur me veprat dhe me shërbimet e tija të çmuara që ka sjellë mbi altar të atdheut!’’ (Mihal Grameno, ’’Ylli i mëngjezit'')
Platforma e patriotëve ishte e qartë: Armiku përdorte institucionet fetare shoviniste për të përçarë popullin duke barazuar besimet fetare me përkatësinë kombëtare e të fqinjëve dhe duke i mohuar gjuhën e shkrimin shqip. Shoqëria Ungjillore protestante e ndihmuar nga misioni amerikan e anglez ndihmoi shumë që me anën e lirive fetare të realizohej aspirata kombëtare.
Një fakt domethënës i bashkëpunimit të ortodoksëve e protestantëve shqiptarë është miqësia mes familjeve Luarasi-Qiriazi dhe veprimtaria si mësues i shqipes i P.N.Luarasit, i cili bashkëpunoi me besimtarët protestantë për çështjen kombëtare, por pa e ndryshuar përkatësinë si ortodoks. Përkatësia ortodokse provohet nga veprimtaria e tij në SHBA kur ndihmoi të bëhej prift ortodoks Fan Noli, në vizionin për themelimin e kishës ortodokse autoqefale, si përfaqësues i Lidhjes Ortodokse në Kongresin e Dytë të Manastirit . Vetë Petro Nini Luarasi bëri një deklaratë se është ortodoks, në korrik 1911, ndërsa në gusht ai do të gjente vdekjen nga helmimi..
" Protestantë njoh shumë, si njoh dhe katolik, muhamedanë, judhenj dhe të tjerë. Sa herë hasem me protestantë, flas me ta dhe bisëdonj, siç e meriton me njerëz të kungajkës dhe të bashkërisë dhe të qytetërimit, me ndryshim që ata janë protestantë, dhe unë orthodhoks." (Petro Nini Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe`` Kjo eshte shkeputur nga teksti:\Origjinali,Manastir 1911, f.21, e ribouar Mesonjeorja, 1999f. f.4).
Në Kongresin e Dytë të Manastirit që u çel më 20 mars 1910, ku mori pjesë si përfaqësues i shoqërisë "Lidhja orthodhokse", i Negovanit e Ballkamenit, Petro Nini Luarasi u shpreh: " “Çështjet e shkronjave dhe të programit të përparimit e biseduat; dhe zotnija juaj dhe të gjithë shqiptarët e vërtetë për këtë gjë po përpiqen dhe punojnë. Po unë në këtë mbledhje, jo vetëm si përfaqësonjës i Negovanit dhe i Ballkamenit, po edhe si i krishter orthodhoks shqiptar, përfaqësoj edhe "Lidhjen Orthodhokse të Shqiptarëve" andaj do të përmbështillem vetëm duke folur përmbi çështjen për të cilën jam i dërguar’’.
(P.Raullasi, Shqiptarët orthodhoksë dhe rregjimi i sotëm Lirija, Selanik 1910, v.2, nr.81, f.1-2) P.Raullasi (Pseudonim i Petro Nini Luarasit)
Po përmendim një fragment që përshkruan rolin e Petro Nini Luarasit kur u bë Fan S. Noli prift:
‘’Pasi u dorëzua Fan Noli prift më 25 mars 1908 nxorri meshën e parë shqip në Boston i vetmi që mund të zinte vendin e psalltit qe Petro Luarasi...natyrisht nuk gjendej psallt tjetër në gjuhën shqipe i përgatitur. Z.Luarasi psallti mirë. Pas ungjillit mbajti një fjalë për këtë çështje dhe provoi dobitë që do të kish patur atdheu tone porsa të kish përdorur gjuhën e vet në kishë. Si u mbarua mesha foli Petro Luarasi përmbi këtë çështje shumë bukur.’’ Shumë shqiptarë porsa dëgjuan se ai (Fan Noli) u urdhërua (prift) prej episkopit rus u bindën se me të vërtetë është ortodoks. Pas kësaj ata që ishin më fanatikë ndjekës të Patrikanës, u bënë më të zjarrtit e kishës shqipe. Kuptuan se nuk është mëkat të përdoret gjuha shqipe në kishë si u kish thënë dhespoti dhe që të gjitha mallkimet kishin qëllim politik’’ (Kombi 22 mars 1908)
Përkundër fakteve vetëm propaganduesit e klerit shovinist grek ia mohojnë Petro Nini Luarasit përkatësinë ortodokse, kinse “ai u bë protestant” dhe nxisin dasine fetare.

Foto Petro Luarasi në kishën e Blushit

[petrol]

Petro Luarasi

Çifti Kenedi: Misionarët e parë protestanë amerikanë në Shqipëri

Misionarët e parë protestanë amerikanë në Shqipëri, janë Phineas Barbour Kennedy (1868-1963) dhe Violet Kennedy (1869-1952), të mirënjohut si çifti Kenedi të cilët mbërritën në Korçë më 26 mars 1908.
’’Çifti Kenedi…janë misionarët e parë të huaj Ungjillorë,që u shpërngulën në Korçë me ndihmën e Misionit Turk – Evropian”
(Xhon Kuanrud: Jeta e Gjerasim Qiriazit, f.218)
Po ashtu studjuesi i mirënjohur Iljaz Gogaj thekson: ''Arsimi dhe pedagogjia amerikane e kanë zanafillën e tyre në Shqipëri që në vitin 1908, atëherë kur erdhi në Korçë çifti amerikan Violeta e Fines Kenedi''.
(I.Gogaj: Shkolla teknike e Harri Fulci, f.7)
Pas tyre, më 5 shtator 1908, vijnë në Korçë çifti Erikson (Charls Tellfort Ericson) me gruan e tre fëmijët.
Si rezidentët e parë të huaj dhe për rëndësinë e aktivitetit të tyre 30-vjeçar në Shqipëri, Violet e Fines Kenedi përfaqësojnë misionarët amerikanë më të devotshëm dhe më të suksesshëm. Ata qëndrojnë me meritë në krye të veprimtarisë si miq protestantë në dobi të popullit shqiptar.
Zonja Violet Kenedi qe shoqe gjimnazi me Sevasti Qiriazi –Dakon në Manastir dhe mësoi mirë gjuhën shqipe. Çifti Kenedi erdhën në Shqipëri duke dhënë një ndihmë të jashtëzakonshme në veprimtari kulturalo-arsimore, fetare (ungjillorë) e humanitare, mbarëkombëtare, të ndihmuar me fonde nga bordi i misioneve amerikane në Ballkan. ’’Brodhën'' kudo nëpër Shqipërinë hallemadhe.
''Mjerimi që hoqi populli shqiptar në këtë kohë, na mbushi me simpati për të dhe na nguci që veç punës shkollore të merreshim me përkkrahjen shoqërore dhe mirëbërje’’, shkruan zonja Kenedi.
Kur më 1910 autoritetet otomane i mbyllën shkollat shqipe, në sajë të autoritetit të çiftit Kenedi si përfaqësues të protestantëve amerikanë, shkolla e vajzave në Korçë mbijetoi duke u emëruar "Shkolla Amerikane". Nga thënia e Hil Mosit: ''Gruaja e arsimuar është shtylla e kombit'', gjykohet paksa edhe për meritën e çiftit Kenedi e të bashkëpunëtoreve Sevasti e Parashqevi Qiriazit.
Ata luajtën një rol tepër të rëndësishëm në përkrahje të Kongresit të Lushnjës dhe pranë qeverisë amerikane. Sikurse kanë shkruar atdhetarë si Kristo Dako, Petro N.Luarasi, Mihal Grameno, por sidomos kundërshtarët, ata ishin shtylla qendrore e besimit protestant në Shqipërid dhe përçues të rëndësishëm të botës së qytetëruar amerikane. Lidhja Pan Epirote i karakterizonte me shqetësim ndër propagandistët më të flaktë të filoshqiptarizmit që fatkeqësisht ushtronin një influencë të madhe mbi Departamentin e Shtetit Amerikan``.
(Rev. and Mrs. Phineas B. Kennedy: A Tribute by Dr. Edwin E. Jacques, Reformation)
Ata njiheshin që nga vitet e shkollore me presidentin Uillson dhe filantropin milioner Carls Crein duke influencuar tek ata për të mirë të shqiptarëve
Çifti Kenedi u larguan nga Shqipëria më 1936 duke ia dorëzuar drejtimin e misionit çiftit Eduin e Dorotia Xhejks të cilët u përzunë në vitin 1940 nga pushtuesit .
''Trupi im është këtu, por zemra ime është në Shqipëri…S'më vjen keq për të këqiat që hoqa për Shqipërinë'', shkruan zonja Kenedi në Sh.B.A.
(Petro S.Luarasi. Kontribute shekullore. Familja Luarasi për marrëdhëniet shqiptaro-anglo-amerikane, “55”, 19-20-21-22 korrik, 2003.)



Foto Phineas Barbour Kennedy dhe Violet Bond Kennedy

Kjo foto dërguar Skënder Luarasit mund të përdoret vetëm duke treguar burimin nga merret.

[petrol]

Petro Luarasi

Çifti Kenedi: Misionarët e parë protestanë amerikanë në Shqipëri

Misionarët e parë protestanë amerikanë në Shqipëri, janë Phineas Barbour Kennedy (1867-1963)
dhe Violet Kennedy (1870-1952), të mirënjohut si çifti Kenedi të cilët mbërritën në Korçë më 26 mars 1908.
’’Çifti Kenedi…janë misionarët e parë të huaj Ungjillorë,që u shpërngulën në Korçë me ndihmën e Misionit Turk – Evropian”
(Xhon Kuanrud: Jeta e Gjerasim Qiriazit, f.218)
Po ashtu studjuesi i mirënjohur Iljaz Gogaj thekson: ''Arsimi dhe pedagogjia amerikane e kanë zanafillën e tyre në Shqipëri që në vitin 1908, atëherë kur erdhi në Korçë çifti amerikan Violeta e Fines Kenedi''.
(I.Gogaj: Shkolla teknike e Harri Fulci, f.7)
Pas tyre, më 5 shtator 1908, vijnë në Korçë çifti Erikson (Charls Tellfort Ericson) me gruan e tre fëmijët.
Si rezidentët e parë të huaj dhe për rëndësinë e aktivitetit të tyre 30-vjeçar në Shqipëri, Violet e Fines Kenedi përfaqësojnë misionarët amerikanë më të devotshëm dhe më të suksesshëm. Ata qëndrojnë me meritë në krye të veprimtarisë si miq protestantë në dobi të popullit shqiptar.
Zonja Violet Kenedi qe shoqe gjimnazi me Sevasti Qiriazi –Dakon në Manastir dhe mësoi mirë gjuhën shqipe. Çifti Kenedi erdhën në Shqipëri duke dhënë një ndihmë të jashtëzakonshme në veprimtari kulturalo-arsimore, fetare (ungjillorë) e humanitare, mbarëkombëtare, të ndihmuar me fonde nga bordi i misioneve amerikane në Ballkan. ’’Brodhën'' kudo nëpër Shqipërinë hallemadhe.
''Mjerimi që hoqi populli shqiptar në këtë kohë, na mbushi me simpati për të dhe na nguci që veç punës shkollore të merreshim me përkkrahjen shoqërore dhe mirëbërje’’, shkruan zonja Kenedi.
Kur më 1910 autoritetet otomane i mbyllën shkollat shqipe, në sajë të autoritetit të çiftit Kenedi si përfaqësues të protestantëve amerikanë, shkolla e vajzave në Korçë mbijetoi duke u emëruar "Shkolla Amerikane". Nga thënia e Hil Mosit: ''Gruaja e arsimuar është shtylla e kombit'', gjykohet paksa edhe për meritën e çiftit Kenedi e të bashkëpunëtoreve Sevasti e Parashqevi Qiriazit.
Ata luajtën një rol tepër të rëndësishëm në përkrahje të Kongresit të Lushnjës dhe pranë qeverisë amerikane. Sikurse kanë shkruar atdhetarë si Kristo Dako, Petro N.Luarasi, Mihal Grameno, por sidomos kundërshtarët, ata ishin shtylla qendrore e besimit protestant në Shqipërid dhe përçues të rëndësishëm të botës së qytetëruar amerikane. Lidhja Pan Epirote i karakterizonte me shqetësim ndër propagandistët më të flaktë të filoshqiptarizmit që fatkeqësisht ushtronin një influencë të madhe mbi Departamentin e Shtetit Amerikan``.
(Rev. and Mrs. Phineas B. Kennedy: A Tribute by Dr. Edwin E. Jacques, Reformation)
Ata njiheshin që nga vitet e shkollore me presidentin Uillson dhe filantropin milioner Carls Crein duke influencuar tek ata për të mirë të shqiptarëve
Çifti Kenedi u larguan nga Shqipëria më 1936 duke ia dorëzuar drejtimin e misionit çiftit Eduin e Dorotia Xhejks të cilët u përzunë në vitin 1940 nga pushtuesit .
''Trupi im është këtu, por zemra ime është në Shqipëri…S'më vjen keq për të këqiat që hoqa për Shqipërinë'', shkruan zonja Kenedi në Sh.B.A.
(Petro S.Luarasi. Kontribute shekullore. Familja Luarasi për marrëdhëniet shqiptaro-anglo-amerikane, “55”, 19-20-21-22 korrik, 2003.)

.[/B]

Zbulim i mrekullueshëm Të dhëna të reja mbi çiftin Kenedi

Rev. Phineas Barbour Kennedy (14. 6. 1867 - 4.5. 1963)
Violet R. Bond- Kennedy (19.6.1870 – 27.12. 1952)

Përkundër nga sa është publikuar deri tani nga autorë të ndryshëm, kam zbuluar dokumentin zyrtar që provon të dhëna të sakta mbi datat e lindjes dhe të vdekjes të çiftit misionar amerikan Kenedi: Rev. Phineas Barbour Kennedy (14. 6. 1867 - 4.5. 1963) , Violet R. Bond- Kennedy (19.6.1870 – 27.12. 1952)
Zbulim interesant është edhe varri i tyre, foton e të cilit po e shfaqim për gëzimin e besimtarëve protestantë dhe gjithë bashkëkombësve shqiptarë.

Foto 1.Petro Luarasi
Foto 2 Rev. Phineas Barbour Kennedy (14. 6. 1867 - 4.5. 1963) dhe Violet R. Bond- Kennedy (19.6.1870 – 27.12. 1952)
Foto 3. Varri i çiftit Kenedi