Dell: Edhe LDK antiamerikane dhe antievropiane
Dell
Hiq mė pak, por vet sekretarja Clinton, i tha kryeministrit nė njė bisedė telefonike dhe kėtė e lexova sot nė mėngjes nė telegramin nga Ėashingtoni, se Shtetet e Bashkuara nuk do tė kėrkojnė kurrė nga Kosova qė tė bėjė diēka qė do tė dėmtojė sovranitetin e saj, pavarėsinė apo tėrėsinė e saj tokėsore.
23-02-2012 17:19 CET
Ambasadori amerikan nė Prishtinė, Christopher Dell, tha nė njė intervistė pėr Zėrin e Amerikės se pajtimi mė mėnyrėn e pėrfaqėsimit tė Kosovės nė forumet rajonale ėshtė nė favor tė Kosovės, ndėrsa kritikoi ashpėr kundėrshtarėt e saj. Ai madje ka akuzuar partinė mė tė madhe opozitare nė vend, Lidhjen Demokratike tė Kosovės, se ėshtė radhitur nė krahun e partive antievropiane dhe antiamerikane, pėr kundėrshtimin qė i ka bėrė kjo parti marrėveshjes pėr mėnyrėn e pėrfaqėsimit tė Kosovės...
Ambasadori Dell ripėrsėriti Shtetet e Bashkuara nuk do tė kėrkojnė kurrė nga Kosova qė tė bėjė diēka qė do tė dėmtojė sovranitetin e saj, pavarėsinė apo tėrėsinė e saj tokėsore.
Zėri i Amerikės: Zoti Ambasador, Kosova po hyn nė njė periudhe tė re tė pėrfaqėsimit rajonal me njė shėnim tė veēantė gjė qė ka nxitur shumė reagime. Si e shihni ju kėtė proces?
Dell: Mendoj se nė pikėpamje afatgjate, shėnimi (fusnota) do tė jetė e tillė nė histori. Me fjalė tė tjera, nuk ėshtė ēėshtja kryesore, ėshtė e parėndėsishme. Ēėshtja e rėndėsishme ėshtė se Kosova do tė jetė anėtare e organizatave, do ta pėrfaqėsojė vetveten me tė drejtėn e saj dhe pėrfaqėsuesit e popullit tė Kosovės, do tė jenė tė pranishėm nė tė gjitha forumet rajonale duke u pėrkujdesur pėr interesat e vendit. Rruga nėpėr tė cilėn vendi krijon dhe ndėrton sovranitetin nuk ėshtė nėpėrmjet simboleve.
Sigurisht, flamujt janė tė mirė, janė tė rėndėsishėm, na identifikojnė, por sovraniteti i vėrtetė bėhet nėpėrmjet ushtrimit tė tij. Kjo ėshtė ajo qė Kosova ka pėrfituar nėpėrmjet kėsaj marrėveshjeje. Pėr mė shumė, natyrisht, kjo vendosė themelet pėr njė marrėdhėnie mė tė ngushtė ndėrmjet Kosovės dhe Bashkimit Evropian. E di se shume skeptikė, shumė tė ashtuquajtur intelektualė dhe analistė mendojnė se kjo e kurthon Kosovėn nė njėfarė getoje nė tė ardhmen. Ata e kanė shumė gabim.
Ajo qė do tė ndodhė ėshtė se kjo do tė hap rrugėn e ardhmėrisė evropiane tė Kosovės, pėr liberalizimin e vizave, pėr marrėdhėniet tregtare dhe mbase edhe pėr anėtarėsimin e plotė nė Bashkimin Evropian. Ju e filluat duke thėnė se kjo ėshtė marrėveshje historike dhe unė pajtohem. Mendoj se ėshtė historike dhe mendoj se i gjithė debati mbi simbolet dhe fusnotat do tė shihen nė afat mė tė gjatė si fusnota nė rrėfimin kryesor.
Zėri i Amerikės: Por, ambasador, liberalizimi i vizave dhe marrėdhėniet tregtare me BE-nė janė pėrmendur edhe para kėtij kompromisi. Ēfarė fiton konkretisht Kosova nė shkėmbim tė kėtij kompromisi?
Dell: Pikėpamja ime ėshtė se nėse Bashkimi Evropian, unė nuk i pėrfaqėsojė vendet e BE-sė dhe nuk pretendojė tė flas nė emėr tė tyre, por nėse Kosovės i ėshtė ofruar studimi i fizibilitetit qė ēon drejt marrėveshjes pėr stabilizim asociim, mendoj se keni lėvizur konkretisht nė rrugėn evropiane pėr tė paktėn pesė vjet mė shpejt nga sa do tė ishit nė rrugė tė tjera.
Nėse e marrim udhėrrėfyesin pėr liberalizimin e vizave brenda disa javėsh, jam i sigurt se do tė ecni pėrpara pėr tė paktėn 12 deri nė 18 muaj me shpejt sesa qė do tė pėrparonit nė tė kundėrtėn. Mendoj se kėto janė arritje tė vėrteta.
Plus, ju keni fituar tė drejtėn ta lini UNMIK-un jashtė kur shkoni nė takimet rajonale ku flisni pėr veten duke mbrojtur interesin tuaj dhe duke u pėrkujdesur pėr interesin tuaj. Nuk vareni mė nga ndonjė burokrat i errėt rus, i cili do tė mund tė ishte atje duke pėrfaqėsuar vendin tuaj.
Zėri i Amerikės: Por, kritikėt thonė se Kosova do tė vihet nė kurth, do tė ngecė duke marrė si shembull Maqedoninė e cila ka ngecur pėr shkak tė shėnimit me Greqinė, ndonėse ato nuk kanė telashe territoriale siē ka Kosova me Serbinė?
Dell: Dhe pėr shkak se Maqedonia i ka kushtuar mė shumė rėndėsi simboleve sesa aspektit praktik, ka ngecur. Kritikėt kanė tė drejtė, por pėr arsye tė gabuara, sepse ata e kanė bėrė simbolizmin ēėshtje para se ta vėnė thelbin. Maqedonia e ka vėnė veten nė njė qoshe prej nga nuk di si tė dalė. Nėse Maqedonia nuk do tė varej pas ēėshtjes sė emrit, sot do tė ishte anėtare e NATO-s dhe kėtė e dimė tė gjithė nga periudha e takimit tė NATO-s nė Bukuresht disa vjet me parė.
Ky ėshtė mėsim qė duhet tė merret parasysh nga kritikėt. Ju duhet tė ecni thelbėsisht pėrpara dhe jo tė lini vetveten tė rrėmbeheni nga simbolet. Kjo ėshtė ajo qė mendoj se Lidhja Demokratike e Kosovės po bėn gabim historik si parti.
Kjo ėshtė parti, qė nė kohėn kur drejtohej nga dr. Rugova, ishte pjesė e plotė e tė gjitha proceseve qė ndihmuan Kosovėn tė fitojė pavarėsinė, pėrfshirė negociatat nė Vjenė dhe pranimin e planit tė Ahtisaarit. Ajo ēka shohim sot ėshtė njė prapakthim, ku Lidhja Demokratike po e radhitė, pėr fat tė keq, vetveten me partitė qė janė antiamerikane dhe antievropiane.
Nuk di si ta shpjegoj kėtė, pėrveē qė kryetari Mustafa ėshtė kėshilluar shumė keq nga ish ministri i jashtėm, i cili duket se mendon qė duke lėnė ēėshtjen e simboleve tė ngadhėnjejė..., ai di mė mirė, ai e di se kjo ėshtė njė lojė politike pėr ti shėrbyer partisė si parti nė opozitė, sesa tė bėhen pėrpjekje serioze pėr tė punuar pėr interesat e vendit nė tėrėsi.
Zėri i Amerikės: Por, zoti ambasador, zoti Mustafa, LDK-ja dhe kundėrshtarėt tjerė janė tė shqetėsuar se ky kompromis do tė dėmtojė shtetėsinė e Kosovės?
Dell: Sėrish po e them, mendoj se e kanė gabim. Thjeshtė dhe qartazi e kanė gabim. Shtetėsia e Kosovės forcohet nėpėrmjet ushtrimit tė shtetėsisė. Ai nuk ushtrohet duke u mbėshtjellė me flamur e duke thėnė unė jam Kosova, jam i lirė. Jo. Ju e fitoni shtetėsinė duke punuar pėr tė. Ju e fitoni shtetin duke e ndėrtuar atė. Ju e fitoni vendin nė komunitetin ndėrkombėtarė duke punuar pėr tė dhe duke punuar me tė tjerėt. Jo duke qėndruar ulur nė shtėpi, duke pirė kafe nė ndėrtesėn e Parlamentit dhe duke folur pėr simbole dhe formula tė pakuptimta.
Kemi parė komente tė mira nga analistė ndėrkombėtarė tė cilėt vėrejnė se pėr arsye krejt praktike, Rezoluta 1244 ėshtė e vdekur. Ajo ėshtė nė libra, sepse vende tė caktuara qė kanė tė drejtė vetoje nė Kombet e Bashkuara, nuk duan tė lejojnė largimin e saj nga librat. Por, nė pikėpamje praktike, nuk ka kuptim. Dhe kėtu qėndron rėndėsia e vendimit tė Gjykatės Ndėrkombėtare tė Drejtėsisė tė para njė viti e gjysmė, se pavarėsia e Kosovės nuk ėshtė nė kundėrshtim me rezolutėn 1244, qė nuk ka asgjė tė paligjshme nė pavarėsinė e Kosovės.
Kuptimi i saj ėshtė se, rezoluta 1244 nuk ka mė vlerė. Kjo ėshtė nė pikėpamjen e tė gjitha vendeve qė e kanė njohur Kosovėn, tė cilat pėrfaqėsojnė nėse jo shumicėn e vendeve nė botė, atėherė shumicėn e demokracive liberale me tė cilat Kosova dėshiron tė identifikohet.
Zėri i Amerikės: Thatė se LDK po tingėllon si parti antiamerikane dhe antievropiane. Pėr kė e keni fjalėn...?
Dell: Tė gjithė i dimė partitė qė kanė ngrirė qėndrimet kundėr rrugės evropiane tė Kosovės. Kundėr marrėdhėnieve mė tė mira me Serbinė, kundėr pėrmirėsimit tė mundėsive pėr bujqit dhe afaristėt e Kosovės. Kush shikon prapa nė tė kaluarėn e mitizuar pėr dominimin shqiptarė tė ardhmėrisė, qė ėshtė mė shumė ardhmėri e izolimit sesa e integrimit evropian.
Mendoj se e dimė se pėr kė po flasim dhe gabimi mė i madh i LDK-sė ėshtė qė tė identifikohet me sentimente tė tilla duke mbėshtetur, pėr shembull rezoluta nė Parlament apo duke kritikuar qeverinė, qė po bėnė gjithė ēfarė mundet pėr tė ēuar Kosovėn pėrpara nė rrugėn evropiane.
Zėri i Amerikės: A ėshtė ky kompromis hap pėr tė ndihmuar Serbinė qė tė marrė statusin e vendit kandidat pėr anėtarėsim nė BE dhe pėr tė ndihmuar presidentin serb Boris Tadic, qė tė fitojė zgjedhjet? A ėshtė kjo fatura qė po e paguan Kosova?
Dell: Nuk shoh se si paguan Kosova ndonjė faturė. Ju e dini mė mirė se kushdo, se duke pasur njė Serbi antidemokratike e nacionaliste nuk ėshtė e shėndetshme pėr Kosovėn, nuk ėshtė e shėndetshme pėr rajonin. Ne tė gjithė e kuptojmė se integrimi i Serbisė nė strukturat evropiane ėshtė gjė e mirė, jo vetėm Serbinė, por pėr tė gjithė qė jetojnė nė kėtė fqinjėsi. Pėr mė tepėr, jam i bindur se shumica e vendeve tė Bashkimit Evropian, tashmė e kanė ndarė mendjen qė Serbisė ti jepet statusi i kandidatit. Kosova nuk po paguan faturė.
Ajo po pėrfiton diēka shumė tė rėndėsishme nga kjo. Nėse Serbia ėshtė e kėnaqur me rezolutėn 1244, qė disi paska rėndėsi tė madhe, nė rregull. Le ti lėmė qė tė besojnė nė kėtė. E rėndėsishme ėshtė se do tė pėrfaqėsoni veten, statusi juaj si partner i barabartė ėshtė njohur dhe siē thashė mė herėt, mendoj se kjo e ka ēuar jashtėzakonisht pėrpara rrugėn tuaj evropiane. Kjo madje as qė ishte diskutuar dhjetė ditė mė parė.
Fakti se mundtė ecni pėrpara me stabilizim asocimin, me marrėdhėniet tregtare e kontraktuale, me liberalizimin e vizave, duke u bėrė anėtar i BERZH-it. Kėto janė arritje tė mėdha nė diē mė shumė se njė javė. Tani po shohim njė ndryshim tė vėrtetė tė qasjes sė vendeve tė Bashkimit Evropian. Ju nuk po paguani faturė. Ju po merrni diēka nė shkėmbim tė demonstrimit tė pėrkushtimit ndaj vlerave dhe standardeve evropiane dhe vullnetit pėr tė qenė anėtar konstruktiv i familjes evropiane.
Zėri i Amerikės: A do tė qėndrojnė SHBA-tė nė mbėshtetje tė Kosovės nė kėto zhvillime?
Dell: Natyrisht. Nuk duhet tė mė intervistoni qė tė jeni tė sigurt pėr kėtė. Hiq mė pak, por vet sekretarja Clinton, i tha kryeministrit nė njė bisedė telefonike dhe kėtė e lexova sot nė mėngjes nė telegramin nga Ėashingtoni, se Shtetet e Bashkuara nuk do tė kėrkojnė kurrė nga Kosova qė tė bėjė diēka qė do tė dėmtojė sovranitetin e saj, pavarėsinė apo tėrėsinė e saj tokėsore.
Ne kemi qenė miqtė tuaj, kemi qenė mė ju para luftės, gjatė luftės dhe gjatė pavarėsimit. Nuk duhet tė shpenzoj shumė kohė pėr tė bindur popullin e Kosovės se Amerika ėshtė miku i tyre dhe qė gjithmonė do tė jemi nė anėn tuaj, do tė jemi nė krah duke u pėrkujdesur pėr interesin tuaj. Nuk ka asnjė arsye pėr tė dyshuar nė kėtė apo se kjo do tė ndryshojė. /VoA/Titulli ėshtė i redaksisė Zėri/
Krijoni Kontakt