Gjuha e Perëndive!

[liliella]

kush ishte ky robi?

[pagan]

per ta "njohur" AREF me nga afer, kerkoni tek google n'emer t'tij, dhe do te gjeni sitin e tij, si dhe nje pjese se biografise.

[darkman]

SHQIPËRIA - ATDHEU I ELEFANTËVE
/Mbi profanizmin shkencor/

S'besoj se ka gjë më të trishtueshme sesa atëherë kur në vend të ëndrrës realitet bëhet jermia. Dhe mësymja e shtjellave të saj ka si zanafillë dyndjen e asaj stihie të errët e të paarsye që çlirohet nga bodrumet e një vetëdijeje molepsëse, së pari duke pushtuar sferën e personales e mandej rrezatohet në marrëzinë kolektive të sociumit. Jermia duke mos pasur arsye është e kundërta diametrale e dijes. Ajo si të thuash, është vetë shkak, vetë pasojë, gjithnjë e vetëmjaftueshme për t'u ndjerë e sigurt në verbërinë e vet, - është sendi në vetvete, monadë e mbyllur hermetikisht, absurd ku thyen kokën çdo arsyetim i shëndoshë. E megjithatë, jermia është fakt dhe si e tillë - e pakapëcyeshme. Duke qenë se ndodhet, për vetë natyrën e saj, jashtë sferave të dijes dhe arsyes së shëndoshë, jermia shtrohet megjithatë si çështje e madje, si çështje që kërkon gjithsesi njëfarë zgjidhjeje, përderisa është pjesë e pandarë e përjetimit tonë të përditshëm. Jermia nuk pranon kontenstim: ajo të imponohet ta pranosh si teoremë pa vërtetim, ose, sikundërse bëjnë shumica e njerëzve të esëllt, - ta injorosh, të tallesh me të. Por përderisa thamë se jermia është molepsëse, domosdo do të pranojmë se njeriu normal nuk i shmanget përjetueshmërisë së saj, aq më tepër kur efekti i saj negativ bëhet kanosje serioze me pasoja shoqërore. Askush, besoj, nuk dëshiron t'i dalë vetja duarsh. Andaj, nisur nga shqetësimi i madh i jermisë gjithnjë në rritje, është mirë të flasim hapur për sindromën e saj shqiptare gjithëpërfshirëse. Por sot propozoj të ndalemi e të meditojmë mbi njërën nga sindromat e shumta të jermisë sonë, - sindromën e jermisë që pretendon për status shkencor.
Rrënjët e këtij jermi janë të vjetra. Unë nuk do të merrem me katalogjizimin dhe klasifikimin tipologjik të tyre, pasi kërkohet punë e durimtari e rreptë, çka nuk bën pjesë në cilësitë me të cilat mund të krenohej autori i këtij shkrimi. Prandaj, më e mira është të flasim për raste të veçanta të bashkëkohësisë e të gjithë së bashku të nënkuptojmë të tërën. Ja për shembull, fjala vjen, një rast i freskët, si ai i gazetës "Shekulli" dt. 08.11.2002, në rubrikën "Posta". Letërshkruesi nga Italia (!) jep sihariqin se gjoja në majë të malit Olymp është gjetur një mbishkrim në shkëmb, shprehja e transliteruar e të cilit nuk thoshte gjë në greqishten e vjetër dhe në asnjërën prej gjuhëve të vjetra, dhe se të vetmin kuptim kjo shprehje na e paskësh në shqip. Siç na e kumton letërdërguesi, gjithë dalldi e rravgime zemre për krenarinë e të parëve, kjo frazë u lexuakësh: "Ape derën!". Mandej letërdërguesi vazhdon të mahnitet me fjalët shqipe që janë ngjitur gjer në fronin e zotave, Zeusit vetë (Zeusi fliste shqip!), e po kështu, jehona e mahnisë nuk po i lëshonte as disa poetë në moshë të thinjur, teksa diskutonin gjithë pathos patriotik në ambientet e "Shtëpisë së Librit dhe Komunikimit". Nuk desha t'ua prish harenë e asaj krenarie fiktive dhe dola, duke ndërmendur një bisedë të disa viteve më parë me etnografin dhe antropologun e ditur e urtak, Mark Tirtja. Asokohe kisha marrë një temë për mitologjinë shqiptare dhe m'u desh patjetër të kosultohesha me të. Kisha në dorë një libër mbi mitologjinë ilire shkruar nga një poet dhe po e pyesja se sa të besueshme ishin të dhënat. Buzëqeshi dhe, duke iu shmangur përgjigjes së drejtpërdrejtë, më tha: "Punë e çuditshmë me këta poetët... Ne kemi një jetë të tërë që rrekemi të vërtetojmë prejardhjen e shqiptarëve nga ilirët dhe nuk gjejmë dot prova bindëse, gjuhësore, për shembull, a ndonjë gjë të tillë... pra jemi ende në nivelin e hipotezave, e hipotezat janë për t'i bërë vetes qejfin, por gjithsesi, nuk përfillen për shkencë... Ndërsa poetët, atë që nuk vërtetojmë ne për dhjetëravjeçarë të tërë, ulen dhe e shkruajnë të mirëqenë brenda një dite". Unë do ta quaj cektësi mistrece e jo naive, atë gatishmëri grabitqare në zgrip, me të cilën e presin shqiptarët çdo pallavër, dhe mistrece e quaj se, përkundër ngrefosjes profane, jermi të çfarëdolloji gëlltiten dhe përcillen të mirëqena tejpërtej opinionit, pa vërtetim, pa dyshimin as më të vogël, duke përhapur gjithkund një ndjeshmëri derdimene. Në jo pak raste kjo na ka bërë qesharakë, kur kjo krenari tyryfyle, ky fiktivitet dhe pathos marrëzie del në selamet jashtë kufijve amëtarë, në botën shkencore europiane, procedurat e së cilës edhe vetë dyshimin dhe pandehmën e ndajnë në disa momente principiale nëndyshimesh dhe nënpandehmash. Nëse të tilla gjërave bëhet zakon t'u japim zgjidhje të tilla, atëherë do të vijë një ditë, kur kokëngjeshur e krenarë të dëshmojmë para gjithë botës se Shqipëria është sidomos Atdheu i Elefantëve.
Ka kaluar mëse një muaj nga dita kur fraza e Olympit e transliteruar në shqip "Ape derën" ka kryer itinerarin e gënjeshtarit proverbial të asaj anekdotës, kur njëri gënjeu në fillim të pazarit dhe kur e dëgjoi gënjeshtrën e vet në të dalë të pazarit - e besoi. Nuk e dija që fraza e gjetur "në fronin e perëndive" do të shumohej kaq shpejt dhe do të "apte" dyert e budallallëkut shqiptar. Dam, thashë me vete, se sikur t'u kisha thënë atë mbrëmje dy poetëve të moshuar që antikiteti i fjalës "derë" nuk është dhe aq antik, e sidomos, nuk është shqiptar, se këtë fjalë e kemi peshqesh nga sllavishtja dver (rusisht: dvjer), atëherë mbase dyert e marrëzisë nuk do të ishin hapur kanatash dhe se Zeusi në këtë rast, së paku, nuk ka folur shqip, sikundërse nuk ka folur as sllavisht.
Në mos vetvetiu, po e shtroj thjesht naivisht pyetjen: pse kjo dyndje e madhe librash që kërkojnë në mënyrë aq profane të vërtetojnë tabanin dhe themelet e botës medoemos përmjet shqipes? Dhe akoma më keq, pse merren me këtë punë idiotët shqeto dhe pse ngjit me kaq saktësi idiotizmi i tyre? Rëndom autorët që marrin përsipër misione të tilla, vijnë nga fusha komplet incognito, veterinerë a mjekë, njerëz që nuk kanë kaluar të paktën fakultet a institut gjuhësie. Efekti që japin këto libra (gjithkush besoj i ka parë), është më shumë se negativ, diskreditues, sikundërse po kaq të pagëlltitshme vijnë përpjekjet e autorëve që nënshkruajnë me tituj të lartë shkencorë monologjet e tyre në jermi. Në rastin e fundit, profanizmi akademik bëhet edhe më i neveritshëm, edhe më beterr, pasi monologjet e tyre në gjendje kome janë të pajisur mirë edhe me shenja diakritike. Atëherë, një Zot e di se në ç'asosacione bredh mendja e parehatshme e kakademikut: përroska e ligjërimit të pavetëdijshëm nxjerr xhevahire që të shkulesh gazit apo të tilla turpëri sa të vjen ta strukësh kokën ngutazi diku si struci. Marrim, për shembull, artikullin e gjatë të studiuesit Nezir Myrta me titull "Etimologjia e emrit - Makedonia", revista "Vlera", nr. 66-67, 2002, Tetovë. Autori, pasi bën një sërë zbulimesh "etimologjike" me anë përsiatjesh të tipit Kirill & Medod (shpikësit e alfabetit cirilik), del në përfundimin se gjoja emrat e dy vëllezërve janë shqip. Dhe ja se si e shpjegon shkencëtari ynë: emri i parë, Kirill-i, është dypjesësh, ku pjesa e parë do të thotë Kir-i (cir-i, çir-i, qiri), pra qiri - dhe pjesa e dytë - ill-i (ylli); demek kemi të bëjmë me qiri-yllin, qiririn që lëshon dritën si yll: Kirill! Po me këtë procedurë shkencëtari shpjegon emrin tjetër dypjesësh, Metod-it, ku pjesa e parë është përemri pavetor më (mua më), ndërsa pjesa e dytë - Thot, çka do të thotë: Mua më thot, ngase siç na siguron shkencëtari, sllavishtja nuk e shqipton dot bashkëtingëlloren dh, andaj ka mbetur trajta Metod. Mandej shkencëtari lëshohet në origjinën historiko-mitologjike (përanash filozofisë së emrit) dhe e lidh atë me emrin e perëndisë egjiptiane Toti/Thoti (ama nuk na e thotë në e përdornin egjiptianët e vjetër fonemën dh), që gjithashtu ka qenë shqiptaro-iliro-pellazg. Inkursionin më të rëndësishëm autori e ndërmerr me shpjegimin etimologjik të toponimit Makedonia. Pasi na ka sqaruar më parë për pamundësinë e sllavëve në artikulimin e fonemës dh, shkencëtari i turret fjalës me hanxharë për ta prerë në copa e për ta ngjitur siç di vetë, se nuk i thonë kot demonstrim metode (më thotë de!?). Dhe punët i shkojnë mbroth. E kështu, pjesa e parë - MA (mua më = ma), pjesa e dytë - KE (mua ma ke), pjesa e tretë - DO/DHO (mua ma ke dho) ndërsa mbaresa I - është trajtë e shquar, ose mbaresë substancivi. Pra, MAKEDONIA do të thotë: mua ma ke dhonë ti. Shih ku i ka shkue mendja burrit të botës!
Dhe i vë kapak floriri shkencëtari ynë me shpjegimin e emrit të filozofit të lashtë grek, Aristoteli. Ai shkruan se Aleksandrin e Madh e çuan të mësojë tek AristoTeli. Dhe shkencëtari i jep goditje asgjësuese edhe këtij misteri të fundit kur shpjegon, duke e copëtuar fjalën me hanxhar, si të ishte ndonjë copë mishi në kasphanë. Aristo - thotë shkencëtari - do të thotë zotëri (veçse heziton të na thotë ase të na shpjegojë nëse kjo fjalë vjen nga shqipja: këtu shkencëtari është fjalëkursyer). Dhe meqenëse Aristo do të thotë zotëri, gjysma e dytë e fjalës, do të thotë Tel, që në të folurën shqiptare është idiomë e njeriut të mençur, pra: i mençur - tel; ZotëriTeli/ zotëria mendjetel.
Pas zbavitjes nga kjo piramidë mendjeleshtësie, të pushton trishtimi kur mendon se këto dokrra merren seriozisht dhe ia serviren si argumente palës nacionale maqedonase. Një perceptim të tillë metafiziko-infantil e kam ndeshur më parë kur im nip tetëvjeçar këmbëngulte në mendimin e tij se marka e makinës "Opel", do të thoshte "O si pelë, në vend të pelës" dhe se susta e magnetofoni ku shkruhet eighet, në fakt do të thotë "e çet/ e qet, e nxjerr". Veçse në rastin e shkencëtarit-etimolog fëmija ishte tetëdhjetëvjeçar.
Rasti më sprasëm ndodhi me përgjigjen çapraze që një tjetër fëmijë tetëdhjetëvjeçar i dërgoi shtojcës sonë "FjalA", si reagim ndaj një shkrimi të A. Qazimit, për simbolet e flamurit të Rugovës. Shkrimi i tij i gjatë, përpos replikës, përmbante hulumtime të hollësishmë heraldike me rrënjë në erë, mbi yllin e Davidit. Autori shtron me imtësi (pa asnjë referim) se si njëri nga djemtë e Davidit paska migruar në Kosovë dhe ka themeluar Dardhaninë, vendin e dardhave, e se si mandej gjithë popullsia e këtij Davidi që thirrej Davut ose Daut, paska përcjellë ç'prej moti simbolin hebre. Për vërtetim, autori rrëfen për strehimin që iu bënë shqiptarët hebrejve në kohën e përndjekjes naziste, gjë që qeveria izraelite nuk e harroi dhe i strehoi kosovarët në kohën e luftës së Kosovës 1999. Por gjithçka, këmbëngul ky autor, fillon me bijtë e Davidit, Davutit ose Dautit. Zaten, dihet, ka dhe asi njerëzish që e nisin dhe e mbarojnë jetën pa ardhur njëherë në vete.
Ndaj po ecëm, them, me logjikën shkencore të Davidit, Davutit ase Dautit, - kjo është mënyra më e sigurt me ia hy rrugës së m...!

_____________________________

Shpresoj qe gjithe ky shkrim dhe sidomos prejardhja e fjales OPEL te na bej me realist ne ate qe shkruajme

[Hyllien]

Perse nuk ka autor ky artikull ? Apo po na flet zeri i subkoshiences kshu ?

Stil Plaku me duket ky shkrim mua. Shkrim te tipit "obsesion me origjinat" edhe pse nese hapim cdo lloj libri per historine e lashte, obsesionin e kane te tjeret, qe per hir te se vertetes se veprave te rishkruara(sepse nuk ka asnje origjinale) na nxjerrin nga india e siria me origjine te gjitheve. Nese historia qenka bere shkence, atehere shkenca qenka fantashkence me kete lloj llogjike. Historine fatkeqsisht e kane bere ata qe kane pasur me fuqi mediatike per ta perhapur. Mbishkrimet ilire ne: Varia doctoru piorumque virorum, de corrupto Ecclesiæ statu, poemata : ante nostram aetatem cõscripta : ex quibus multa historica quoqz utiliter, ac summa cum uoluptate cognosci possunt / cum præfatione Mathiæ Flacii Illyrici. De corrupto Ecclesiæ statu, poemata
Inscriptiones Asiae, provinciarum Europae graecarum, Illyrici latinae / consilio et auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borussicae

qe kane me vellime te tera shumica shpjegohen vecse ne Shqip. Mbase autori i keti shkrimi, qe akademikeve i referohet si kakademike(duket qe paska disa doktorrata) duhet te hapi historine multivoluminoze te Venezias ku banoret e pare na dalin gjithashtu keta Ilire te mistershem. Kushdo qe ka nxjerre etimologjine e Thot-it, eshte bazuar ne punen 35 vjecare te Giuseppe Catapanos, i cili i ka dedikuar nje jete te tere ketij subjekti, ashtu si dhe Dr. Rizaj i ka dedikuar jeten inskripsioneve ne Azine e vogel. Historine Romaket e ben mbi Etrusket, qe ishin nje popullate komplet tjeter nga ajo kelte, Greket moderne e ben mbi ato te lashte, perse Shqiptari, mos ta bej mbi paraardhesit e vet? Po autori i keti shkrimi pikerisht kesaj i trembet, nje levizjeje masive drejt gjetjes se origjinave te kombit shqiptar, qe nuk po ngec ekonomine e ngecur shqiptare, por vecse, edhe sikur hulumtimet te mos provojne tezen tashme te provuar(Shqipja faktikisht nga Instituti Mbreteror i Gjuheve ne Suedi, qe eshte dhe me prestigjozi eshte gjuha me e vjeter) perseri ajo kulture e lashte do jete nje element pasurimi kulturor per Shqiptarin qe vecse ka luftuar ne cdo kohe e me kedo qe ka ardhur ta pushtoj e sundoj. Apo mos valle duhet te hedhim ne kosh te plerave Aristidh Kolen. Un di qe budallenjte dhe te marret(sidomos parabla e dyqanit) nuk vriten nga qeverite, por tallen. Rasti me kete te fundit qe krejt ndryshe... kush e di perse... mbasi do ket ofenduar ndonje pasardhes te Aristotelit ose Thotit dhe siduket shpirti hakmarres akilian i nje fare poeti(keta jane te poshter shume kur flitet per Shqiperine) Homer do kete vibruar sustat e ndonje gjaku blu ne magna grecia. Nuk e di gjithashtu pse merzitet me ndarjen e fjaleve ky autor, ku ato jane baza e etimologjise bashke me rrenjet e foljeve. Me rrenjet e foljeve shqipja arriti qe ne keto 50 vitet e fundit, nga nje dege e vjeter e greqishtes(sic konsideroheshe), apo nga nje dege e gjuheve Sllave, arriti te dale ne nje trung me armenet, e me pas vec, pasi gjithmone e me shume po vertetohet se nuk jane shqiptaret qe kane huazuar por te tjeret qe kane huazuar fjale nga shqiptaret. Ne nje studim qe kam pare te botuar nga Slavonica Publishing, autori(profesor ne Los Angelos State University) me lloj lloj kaperdimesh, ne fund ngrejti flamurin dhe tha, se kjo gjuhe ka shume elementa "te panjohur" megjithate nuk do ishte fantazi te thonim se ka "huazuar" nga sllavishtja dhe greqishtja. Pra perfundime te paperfunduara.


Jam dakort qe ka ardhur koha qe shkrimet te renditen dhe te kritikohen me standarte akademike nga akademiket, por jo kakademiket.

[Baptist]

E mo Cyclo edhe ti, eshte pe nga acedemku i shequar Agron Tufa.

http://www.trepca.net/2003/0903/0309...elefanteve.htm

Keta realiste jane mburrja e kombit. Nuk mbushen hambaret e shtepise pe librave dhe ideve, por pe realizmes.

[kulla]

i vetmi profanitet qe ishte tek eseja me lart, (meqenese edhe ishte permendur diku ne ese ideja e profanitetit) ishte ndaj shqipes si gjuhe dhe nje fare jeremie qe s'e morra dhe s'e morra vesh kush ishte po qe e paska pasur inatin sa nje zot.

[Qerim]

Fjala "djer" mund te jete ne rusisht , por eshte edhe ne anglisht "door" , dhe eshte nje fjale indoeuropjane , dhe duke ditur se shqipja eshte nje nga gjuhet me te vjetra indoeuropjane, mund te konsiderohet nje fjale shqip. Kjo fjale eshte ne te njejten familie si fjala "dru" edhe kjo nje fjale indoeuropjane.

[darkman]

te dashur miq

Etimologjia eshte nje shkence gjuhesore dhe un mund te shpreh se kam njohuri shume shume modeste per kete fushe.
Per te arritur te kuptosh prejardhjen e nje fjale apo si ka qene the ne ajo me perpara nga ana etimologjike duhen rregulla te caktuara. Eshte vertetuar se ne periudhe te nbdryshme kohe ne vende te ndryshme ka ndodhur procese gjuhesore te trasformimit te rrokjeve , zanoreve apo bashtingelloreve. Keto transformime jane fikse (nje shembull: tranformimi i n-->r ne dialektin tosk rere --> rane etj) dhe per te shpjeguar prejardhjen e ketyre fjaleve duhen shoqeruar edhe me trasformimet perkatese.
Ndoshta kemi vertet te gjithe te kemi nje gjuhe sa me te ndritur por keshtu vetem sa i rrisim mendjen vetes.
Diku kam lexuar dhe nuk e di sa e vertete eshte, qe fjalori i gjuhes shqipe nga ana etimologjike perbehet nga 25% nga fjale me prejardhje latine , 18% greke, 17% turke, 15 % sllave, 8% nga nje gjuhe nga e cila rrjedh dhe pjesa tjeter e papercaktuar.
Gjuhetaret shqiptar deri sot kane veshtiresi te vertetojne prejardhjen e shqipesh nga ilirishtja, afirmim i cili ne ambjektet linguistike euvropiane eshte vetem nje hipoteze e forte.
Do ishte vertet bukur nese fjala portugali mund te shpjegohet shqip pertej galise, por keto gjera duhen vertetuar. Nese jo s'bejne gje tjeter vetem sa na rrisin veshet neve forumisve.

[Hyllien]

Un kam lexuar qe vetem 30 % eshte shqip aktualisht, qe se cfare gjuhe eshte prap nuk po ja del njeri te hedhi poshte te kunderten, dmth qe nuk perputhet me Ilirishten. Nese ti lexon libra sllave po, me librat e sllaveve del qe jemi gjuhe me influenca, por as dhe me ato libra nuk arrihet dot te ulet poshte si gjuhe.

Etimologjia ka rregulla, por dhe rregullat nuk jane rregulla kaq shkencore. Po te ishin, nuk do kishim nevoje per decifrime te nje greqishteje arkaike, por me ato rregulla qe qenkan formula jone shkencore do ishim ne gjendje qe shkrimet greke te shekullit te VIII para Krishtit psh ti kuptonim normalisht apo jo ?

Ke hap ndonje liber etimologjie apo ke lexu Tufen edhe i eshte pershtatur ideve te tua ? Hap 2 libra te ndryshem e do shohesh se car behet, nese bien dakort apo jo. Njeri e nxjerr nje fjale nga India tjetri nga Israeli etj etj.

[Hyllien]

PS: Un e di qe je kundra rracizmit e per nje bote sa me globale me i llaf, kshu qe mos mi merr per ters shkrimet. Vecse ato 18.6% e 20.4 %, 30%(probabiliteti se ato perqindjet e tjera jane te drejta) jane shifra metereologesh nese bie apo nuk bie shi neser, edhe ajo shkence eshte. Gjuha arbereshe, sa perqind sllavishte e greqishte ka? Se mos shkojne ne kah te kundert ato gjerat...