Dallimi në mes shqiptimit (të kufrit) dhe në mes të caktimit (gjykimit me kufër)

[Thirrje Islame]

Dallimi në mes shqiptimit (të kufrit) dhe në mes të caktimit (gjykimit me kufër)

Shkeputur nga libri: "Qëndrime Selefite në disa Çështje Metodologjike"
Autor: Zejd Enver Haziri –Rukovci
Recensues: Ahmet Hoxha

Duhet ditur se medh’hebi i Ehlu Sunnetit në tekfir dhe tefsik, mbështetet në dy themele esenciale. I pari është: Aludimi i Kur’anit dhe Sunnetit se, një fjalë e caktuar apo vepër është Kufër. Kurse i dyti: Zbatimi i gjykimit me kufër mbi thënësin apo vepruesin e caktuar të kufrit, pasi që të plotësohen kushtet dhe të hiqen pengesat.

Sa i përket themelit të parë, ai në veti përmban dy çështje e që njohja e tyre është me rëndësi. E ato janë:

1-Përcaktimi dhe përkufizimi i drejtë (i saktë) i ehlu sunnetit për gjërat që çesin në pabesim.

2-Të gjykuarit me kufër absolut mbi atë, që në të aludojnë tekstet. Sa i përket çështjes së parë, gjërat që çesin në pabesim tek ehlu sunneti janë[346]:

1) Braktisja e diçkaje që jemi të urdhëruar ta besojmë: si për shembull besimi në All-llahun, Melaiket e Tija, librat dhe pejgamberët e Tij, dhe në ringjallje. Apo përgënjeshtrimi i ndonjë çështjeje që Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem është dërguar me të, e që është prej gjërave të njohura domosdoshmërisht në fe. Ai i cili lë diçka prej këtyre që i përmendëm, ai ka bërë kufër të madh. Këtë e argumentojmë me Fjalën e All-llahut të Madhëruar: “Dhe kushdo që mohon All llahun, Melekët e Tij, Librat e Tij, të Dërguarit e Tij dhe Ditën e Fundit, atëherë ai vërtetë ka devijuar me një devijim të thellë”. Nisa: 136. E për këtë tek dijetarët e Islamit ka edhe Ixhma’, siç thuhet në el-Ibaneh es-Sugra fq.211.

2) Mosbindja në obligueshmërinë e obligimeve të qarta-mutevatir dhe mosbindja e ndalimit të ndalesave të qarta-mutevatir. Edhe për këtë çështje dijetarët kanë sjellur Ixhma’; prej tyre: Ibn Kuddame në Mugni 12/275, Neveviu në Sherh 1/205, Ibn Tejmije në Mexhmu’a 11/405. E ky Ixhma’ i ehlu sunnetit është mbështetur në tekste të shumta të Kur’anit dhe Sunnetit, prej tyre po sjellim vetëm Fjalën e All-llahut të Madhëruar: “Por në qoftë se ata pendohen, kryejnë rregullisht faljen e përcaktuar ditore dhe japin Zekatin, atëherë janë vëllezërit tuaj të fesë”. Tevbe: 11.

3) Vendimi i lënjës së ndonjë obligimi dhe kryerja e ndonjë mëkati pa bindje (se janë hallall apo nuk janë obligim). Sa i përket kësaj, këtu kemi të bëjmë me lëniën e diçkahit prej kushteve të Islamit (si namazi, zekati, etj); apo kryerjen e ndonjë mëkati dhe lënia e ndonjë obligimi jashtë kushteve të Islamit.
_______________________

[346] Këtu lexuesi duhet pasur kujdes, ngase ne nuk jemi duke folur për llojet, sepse llojet e kufrit janë tjera, e ato janë: 1- kufër xhuhud, 2- kufër inad, 3- kufër nifak, 4- kufër tekdhib, 5-kufër I’arad dhe 6- kufër shekk.(sh.a).

Vazhdon inshaAllah...

[Thirrje Islame]

Sa i përket të parës (lënia e ndonjë obligimi); lidhur me të, dijetarët e selefit janë në kundërshtime dhe kanë mendime të ndryshme. E mendimi më i qëlluar është se, nëse ndokush lenë diçka prej kushteve të Islamit me bindje se kryerja e tyre është obligim, atëherë kjo nuk është kufër, por është mëkat i madh i cili çon në rrugë të Kufrit.

Këtë mendim e kanë një grup i madh i dijetarëve të fikhut prej shokëve të Ebu Hanifes, Malikut, Shafiut dhe një prej transmetimeve nga Imam Ahmedi dhe të tjerët -All-llahu i mëshiroftë të gjithë-. Imam Ahmedi, rahimehullah, gjatë vasijetit të cilin ia shkruan nxënësit të tij Musedded ibn Muserhed, thotë: “..Dhe nuk e nxjerr njeriun nga Islami përveçse të bërit shok All-llahut të madhëruar në ibadet, apo refuzimi i ndonjë farzi prej farzeve të All-llahut azze ve xhel, duke i mohuar ato. E nëse i lenë ato me përtaci apo pakujdesi: atëherë ai është nën Dëshirën e All-llahut, nëse Dëshiron e ndëshkon, e nëse Do ia fal..”.[347]

Kurse Imam Ibn AbdulVehabbi, rahimehullah, thotë –[siç thuhet në ed-Durer es-Sunnijeh 1/70]-: “Kushtet e Islamit janë pesë, i pari është dy dëshmitë, pastaj janë katër të tjerat. Nëse i aprovon ato, por i lë me pakujdesi, atëherë ne edhe nëse e ndëshkojmë këtë me vrasje për shkak të veprës së tij, prapseprap ne nuk e gjykojmë atë me kufër. Dijetarët kanë ra në kundërshtime se, a ështe pabesimtar ai i cili e lë njërën nga ato katër kushtet pa mohim, ndërsa ne nuk e shpallim pabesimtar vetëm se në atë çështje që të gjithë dijetarët kanë bërë Ixhma’, e ajo është: dy dëshmitë”.[348]

Posaçërisht për katër kushtet përveç namazit, shumica e dijetarëve të islamit, janë të mendimit se në lënien e tyre nuk bëhet kufër, nëse e ka pa bindje. E bile edhe në çështjen e lënies së namazit, xhumhuri i dijetarëve janë të mendimit se lënësi me përtaci nuk shpallet pabesimtar. Në mesin e tyre është edhe Imam Ahmedi, rahimehullah; sa që Shejh Albani, rahimehullah, mendon[349] se transmetimi më i sigurtë rreth qëndrimit të Imam Ahmedit në këtë çështje është se, ai nuk e konsideron lënësin me përtaci = pabesimtar.

E këtë sigurisht e vërejtët edhe nga ajo që sollëm më lartë prej fjalës së këtij Imami, rahimehullah. Ndërsa, sa i përket asaj se Sahabët kanë qenë të mendimit se lënia e namazit –pamarrë parasysh se në çfarë formë është- konsiderohet kufër; shejh Albani, rahimehullah, thotë[350] se nga fjalët e Sahabëve nuk kuptohet se për çfarë lloji të kufrit kanë folur ata, apo se kanë pas për qëllim se kinse All-llahu nuk ia falë! Përkundrazi, thotë se nga ata na është transmetuar se lënësi me përtaci nuk bën kufër i cili e lë përgjithmon në zjarr. Ai këtë qëndrim të tij e vërteteton me hadithin e Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem të cilin e transmeton njëri prej Sahabinjëve të mëdhenjë, Hudhejfe ibn Jemani radijaAll-llahu anhu, i cili (sahabij) nga kjo fjalë pejgamberike ka kuptuar se lënësi i namazit (pa refuzim) nuk është pabesimtar.

____________________

[347] El-Iman fq.245, Ibn Tejmijje, [nëpërmjet “Vendimi mbi lënësin e namazit” hyrja-fq.28, Albani].
[348] Burimi i sipërm [Vendimi…fq.29-30].
[349] Po aty fq.70 dhe 80.
[350] Po aty fq.34.

Vazhdon inshaAllah...

[Thirrje Islame]

Transmetohet nga Hudhejfe ibn Jemani, radijaAll-llahu anhu, se Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sellem ka thënë: “Do të shuhet (zhduket) Islami ashtu siç zhduket të qëndisurit e rrobës, gjersa të mos dihet se ç’është agjërimi, e as namazi, as kurbani, e as sadakaja. Dhe do të ngritet Libri i All-llahut azze ve xhel brenda një nate, kështu që nga ai nuk do të mbesë asnjë ajet dhe do të mbesin disa grupe të njerëzve: plaku i moçëm dhe i dobëti do të thonë: “I kemi mbërritur baballarët tonë në këtë fjalë: “La ilahe il-laAllllah”, andaj edhe ne jemi duke e thënë”. Siletu ibn Zuferi i tha Hudhejfes: “Çka ju bën dobi atyre “La ilahe il-laAll-llah” kur ata nuk e dinë se çka është namazi, as agjërimi, as kurbani, e as sadakaja”?!

Hudhejfe iu shmang atij, kurse ai e përsëriti atë tri herë, e ai në të trijat herë shmangej nga ai. Pastaj në herën e tretë u kthye kah ai dhe i tha: “O Siletu! Ajo[351] i shpëton prej Zjarrit (këtë e tha tri herë)”.

Hadithin e transmeton Ibn Maxheh (4049), Hakimi (4/473). Hakimi, Dhehebiu, Buvejsiri (në el-Misbah), Ibn Haxheri në el-Feth, e kanë shpallur hadithin të saktë, posaçërisht kur ky hadith ka edhe një përforcues nga Ebu Avaneh i cili është besnik. Shejh Albani në “Silsile es-Sahiha” (1/175) thotë se hadithi është sahih.

Pra, Hudhejfe, radijaAll-llahu anhu, nga ky hadith ka kuptuar se ata lënësa të namazit nuk do të jenë pabesimtar dhe ajo që do t’i shpëtojë nga zjarri është Shehadeti. Argumente tjera të cilat aludojnë se lënësi i namazit -me bindje se është obligim- nuk është pabesimtar, ka shumë. Por, pasi që ky nuk është vend i posaçëm për të folur për këtë çështje, atëherë mjafton ky hadith, si dhe fjalët e këtyre dijetarëve.

Duhet ditur se, kundërshtimi mes dijetarëve në këtë çështje është, apo konsiderohet si kundërshtim i arsyeshëm. Kur themi “i arsyeshëm”, me këtë kam për qëllim se, edhe pse dijetarët janë kundërshtuar në këtë çështje –(qysh herët)- dhe secili prej tyre ka pasuar argumentet e veta; prapseprap asnjëra palë nuk e ka gjykuar tjetrën, si dhe nuk ka qenë shkas që të prishet vëllazëria në mes tyre.

Andaj, “Kushdo që gjykon me kufër në mënyrë absolute mbi lënësin e namazit[352]: nuk e gjykon kundërthënësin e tij si pasues të medh’hebit të fëlliqtë, medh’hebit të Murxhive. Bile ky gjykim nuk i lejohet. Dhe poashtu kushdo që nuk gjykon me kufër mbi lënësin e namazit me përtaci, nuk i takon dhe nuk i lejohet që kundërthënësin e tij ta shpallë si pasues i medh’hebit të havarixhëve”. Kaq!

Kurse sa i përket tjetrës: lënja e ndonjë obligimi (jashtë kushteve të Islamit), apo kryerja e ndonjë mëkati që nuk bie në kundërshtim me bazën e Imanit; kryersi i këtij mëkati nuk del nga Islami sipas dijetarëve të Ehlu Sunnetit dhe Xhematit. Dhe në këtë çështje nuk ka kundërshtuar vetëm se Havarixhët, Mutezilitë dhe disa sekte të Shiave. E ne, këtë çështje, pak a shumë e kemi shtjelluar tek “Miqësimi dhe Armiqësimi”; por do sjellim vetëm disa fjalë të dijetarëve tanë selefinj, prej tyre:

Imam Ebu Hanife, rahimehullah, ka thënë: “Dhe ne, asnjë musliman nuk e shpallim pabesimtar për shkak të ndonjë mëkati të tij, qofte ai mëkat prej mëkateve të mëdha; gjersa ai nuk e bën atë hallall...”.[353]

Kurse Imam Tahaviu, rahimehullah, thotë: “Dhe askë prej ehlu kibleh nuk e shpallim pabesimtar për shkak të ndonjë mëkati, përderisa ai atë nuk e bën hallall. Dhe nuk themi: “ai i cili bën mëkat nuk i bën dëm imanit”[354]..”.[355]

4) Kryerja e ndonjë ndalese që kundërshton Imanin.

Ndalesat ose janë prej atyre që kundërshtojnë Imanin, apo jo kundërshtuese. Nëse janë jo kundërshtuese të Imanit sikur zinaja, vjedhja, pirja e alkoolit dhe mëkatet tjera: atëherë kjo siç thamë më herët –me Ixhma’ të dijetarëve– kryersi i tyre nuk është pabesimtar, vetëm nëse e bën hallall edhe me zemër.

Kurse ndalesat që kundërshtojnë Imanin, sikur të bërit sexhde idhullit, të bërit shaka me mus’hafin, ofendimi i Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem. Kryerja e këtyre veprave është kufër i madh i cili e nxjerr njeriun nga Islami.

Mirëpo, megjithatë, për të gjykuar mbi personin i cili ka kryer këto mëkate, së pari duhet që t’i kumtohet e vërteta e pastaj nëse ai refuzon dhe tregohet kryeneç, atëherë mund t’i thuhet atij pabesimtar.

_________________

[351] dëshmia e shehadetit.[sh.a].
[352] Muxhmel mesail iman, fq.5.
[353] Fikhul-Ekber me komentim të Ali el-Karij fq.102 [Mevkif fq.181].
[354] Pra, imani shtohet dhe pakësohet, imani ështe bindje me zemër, shqiptim me gojë dhe vepra me gjymtyrë. Kjo është ajo që ne me të i bindemi All-llahut dhe kjo është akideja e jonë; akideja e Ehlu Sunnetit dhe Xhematit –elhamdulilah-: vepra është prej imanit, vepra është prej imanit.(sh.a).
[355] burimi i sipërm fq.181.

Vazhdon inshaAllah...

[Smth_Poetic]

Abdurrahman70 nuk do lejoje qe ti dhe shoku jot referi , te na ofendoni dhe te na therrisni mushrik dhe qafira.
Qe nga sot cdo shkrim i juaji do kontrollohet dhe nese permban idete e juaja ultra ekstreme , do fshihet.
Boll ju kam toleruar deri me sot

[referi_1]

Abdurrahman70 nuk do lejoje qe ti dhe shoku jot referi , te na ofendoni dhe te na therrisni mushrik dhe qafira.
Qe nga sot cdo shkrim i juaji do kontrollohet dhe nese permban idete e juaja ultra ekstreme , do fshihet.
Boll ju kam toleruar deri me sot

O njeri,nuk merremi me ofendime personale,large qoft ajo.Nese dikush me thote qafir dhe ma argumenton,do tja di per nder dhe faliminderim.Nese nuk u bindemi,sigurt behemi kjafira.A nuk vereni se nuk kan sjell asnji argument kundra mesh.Nuk tolerohet shirku the kufri.Mos u be ndihmes idjallit.

[Thirrje Islame]

Në Fetavat e Shejh Al-lameh AbdurRezzak el-Afifi, rahimehullah citohet kështu (fq.372): “Është pyetur shejhu (AbdurRezzaku): Cili është vendimi i atij i cili bën shaka me fe, e shanë fenë apo Pejgamberin sallAll- llahu alejhi ve sel-lem, apo Kur’anin Fisnik; a bën kufër ai me këtë, qoftë edhe nëse është injorant?

Shejhu, rahimehullah, u përgjegj: “Kjo kaptinë është sikur edhe kaptinat tjera të kufrit: (personi i cili i bën ato gjëra) mësohet dhe edukohet; nëse mësohet dhe pas mësimit tregohet kryeneq, atëherë ai ka bëre kufër, pas mësimit dhe sqarimit.

E nëse thuhet: ai nuk arsyetohet me injorancë; atëherë kjo do të thotë se ai duhet të mësohet dhe të edukohet, e nuk do të thotë se ai ka bërë kufër”.[356]

Kjo e tëra ishte sa i përket çështjes së parë nga themeli i parë. Kurse sa i përket çështjes së dytë –që duhet ditur– po nga ky i njëjti themel; e ajo ishte: “të gjykuarit me kufër absolut mbi atë që në të aludojne tekstet”, me këtë çështje të këtij themeli është për qëllim se, për shembull: Mohimi i Kaderit është Kufër, [357] pohimi se Fjala e All-llahut është e Krijuar është Kufër,[358] ofendimi i Sahabëve është Kufër.[359]

Si dhe njerëzit të cilët posedojnë këso mendimesh janë pabesimtarë, ngase edhe vet dijetarët e selefit kështu i kanë konsideruar.

E me këtë është për qëllim se, lejohet të thuhet në mënyrë absolute: “Ai cili thotë kështu dhe kështu është kafir”, apo “Ai i cili vepron kështu dhe kështu është kafir”. Mirëpo, megjithatë përkundër kësaj, zbatimi i këtij kufri absolut mbi atë person nuk lejohet vetëm pasi që të plotësohen kushtet dhe të hiqen pengesat.

Ngase njeriu shpesh-herë thotë fjalë kufri, por nuk gjykohet –menjëherë- mbi të me kufër; siç do shohim më vonë.

__________________________

[356] et-Tearif vet-Tenbie, fq.75-76, Ali Halebi.
[357] Ibn Abbasi radijaAll-llahu ka thënë: “Ideja e Kaderive është pabesim…” Sherh Usul “itikad 4/644 el-Lalekai [Mevkif fq.188].
[358] Sufjan ibn Ujejneh ka thënë: “Kur’ani është Fjalë e All-llahut azze ve xhel, ai i cili thotë se është i Krijuar, ai është Kafir, dhe ai i cili dyshon në Kufrin e këtij personi, edhe ai vet është Pabesimtar”. Imam Ebu Hanife, rahimehullah ka thënë: “Kur’ani është Fjalë e All-llahut, e shkruar në Mus’hafe, e ruajtur në zemra, dhe e lexuar në gjuhë, i ka zbritur Pejgamberit sal-lallahu alejhi ve sel-lem”. Dhe thotë: “Dhe Kur’ani nuk është i krijuar”;[‘Itikad eimmeti el-erbeah fq.14]. Në lidhje me këtë çështje, këtë qëndrim e kanë pasur të gjithë dijetarët e selefit si: Malik Ibn Enesi, Sufjan eth-Thevri, Ibn Mubareku, Veki’ ibn Xherrah, Shafiu, Imam Ahmedi dhe të tjerët.
[359] Bisher ibn Harith ka thënë: “Ai i cili i shan shokët e Pejgamberit sal-lallahu alejhi ve sel-lem, ai është pabesimtar, edhe në qoftë se agjëron dhe falet, dhe pretendon se është prej muslimanëve”. El-Ibaneh es-Sugra të Ibn Bettah fq.162 [Mevkif fq.188].

Vazhdon inshaAllah...

[Thirrje Islame]

Mirëpo, një gjë që duhet pasur parasysh në këtë çështje, e që njëherit është edhe pjesë e kësaj çështje, është ajo se: Tekfiri i selefit disa grupacione të risimtarëve është prej tekfirit absolut, mirëpo nga kjo nuk nënkuptohet se ata e bëjnë Kafir çdo pasues të këtyre grupacioneve, assesi.[360] Pra, nëse dijetarët e selefit kanë gjykuar mbi Xhehmitë dhe Kaderitë apo Rafiditë me pabesim, kjo nuk do të thotë që çdo person (kaderij, xhehmij apo shiitë) duhet ta cilësojmë si Kafir.[361] Kujdes e mendo dhe mos u ngut!

Ndërsa, sa i përket themelit të dytë mbi të cilin ehlu sunneti mbështeten në të, në çështje të tekfirit është, - siç e kemi cekur në fillim-: “Zbatimi i gjykimit me kufër mbi thënësin apo vepruesin e caktuar të kufrit, pasiqë të plotësohen kushtet dhe të evitohen pengesat”.

Pra, shkurtimisht, e tërë kjo ka të bëjë me kumtimin e të vërtetës atij, i cili thotë apo bën kufër. E që kjo është, një prej kushteve kryesore që duhet të plotësohen, në mënyrë që pastaj të gjykohet mbi dikë. Dhe të gjitha kushtet tjera që duhet të plotësohen, janë të lidhura ngushtë me kumtimin e të vërtetës, e që kjo përmban –patjetër– edhe kuptimin e të vërtetës nga ana e gabimtarit; e nuk vlen thejshtë vetëm kumtimi i saj, pa e kuptuar atë.[Kumtimi i të vërtetës e kuptimi i saj dhe largimi i dyshimeve]Në lidhje me domosdoshmërinë e kumtimit të vërtetës, kemi argumente të shumta që në to janë mbështetur dijetarët e sunnetit; prej tyre po sjellim këto:

All-llahu i Lartësuar thotë:
“Dhe Ne nuk Ndëshkojmë përderisa të çojmë të Dërguar”. Isra:15.

Dhe thotë:
“All-llahu kurrë nuk do ta humb atë popull, pasi Ai e ka udhëzuar atë, derisa Ai t’u bëjë të qartë atyre se nga çfarë gjërash ata duhet të largohen”. Tevbe:115.

Dhe thotë:
“Çdo herë që hidhet në të një grup, ruajtësi i tij do të pyesë: “A nuk u erdhi tek ju këshillues?”. Ata do të thonë: “Po, sigurisht! Vërtetë që një këshillues na erdhi neve, por ne e përgënjeshtruam atë dhe thamë: All-llahu as që ka zbritur gjë, veçse ju jeni në gabim të madh”. Mulk: 8-9.

Dhe thotë:
“Dhe kushdo që kundërshton të Dërguarin pasi t’i jetë treguar qartë atij Rruga e Drejtë, dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne do ta mbajmë atë në atë drejtim që ai vetë e ka zgjedhur. Dhe do ta djegim atë në Zjarr-Dhe sa përfundim i keq është ai”. Nisa: 115.

Kurse transmetohet nga Abdullah ibn Ebu Evfa[362] se ka thënë: (Kur u kthye Muadhi nga Shami, i ra në sexhde Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem, e ky i tha: Çka është kjo, o Muadh? Ai tha: “Shkova në Sham e i pashë (njerëzit e atjeshit) i bënin sexhde peshkopëve dhe vizitorëve të natës, e dëshirova që edhe ne të bëjmë njësoj me ty ashtu”. Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem atëherë tha: “Mos veproni ashtu, ngase vërtetë sikur unë ta kisha urdhëruar dikë që t’i bie dikujt në sexhde përveç All-llahut, do ta kisha urdhëruar gruajen që t’i bie në sexhde burrit...”.[363]


Në këtë rast, Muadhi radijAll-llahu anhu i ka rënë në sexhde Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem, e sexhdeja për dikë tjetër përveç All-llahut është prej Shirkut të madh i cili e nxjerr njeriun nga Islami, e Muadhi radijAll-llahu anhu bile ka qenë prej sahabëve që më së miri e ka njohur hallallin dhe haramin (siç ka cituar vet Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem në një hadith).

Do të thotë nuk ka qenë injorant mbi fenë, mirëpo megjithatë Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem nuk i ka thënë kafir apo mushrik. Por vetëm e ka këshilluar që kjo vepër nuk është e mirë dhe është e ndaluar, dhe e ka porositë që më mos të veprojë ashtu, kaq!

Shevkani, rahimehullah, në Nejlu el-Evtar 6/363 thotë se, Sexhdeja e bërë nga Muadhi Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem është argument se ai i cili i bën sexhde –me injorancë- dikujt tjetër përveç All-llahut, ai nuk ka bërë kufër.[364]

Ibn Tejmijje, rahimehullah, në Mexhmu’ el-Fetava 3/231 thotë: “Askujt nuk i takon që të gjykojë me kufër mbi dikë prej muslimanëve –edhe nëse gabon– derisa t’i kumtohet argumenti dhe t’i bëhet e qartë ky argument. Islami i atij që është vërtetuar me bindje, nuk hiqet nga ai me dyshim. Bile nuk hiqet nga ai vetëm pasi që t’i kumtohet argumenti dhe të largohet dyshimi”.[365]

Kurse Dhehebiu, rahimehullah, në el-Kebair/12, ka thënë: “Nuk i shënohet askujt mëkat vetëm pas dijës dhe pasi t’i kumtohet argumenti. All-llahu është i Butë dhe i Mëshirshëm, thotë i Lartësuari:“Dhe Ne nuk ndëshkojmë përderisa të çojmë të Dërguar”. Isra:15.

Një numër i madh i sahabëve kur ishin në Etiopi, Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem i zbritnin obligimet dhe ndalesat, atyre nuk ju kumtohej kjo vetëm se pas disa muajve. Por, ata në këtë çështje arsyetoheshin për shkak se nuk i kishin ditur ato (urdhëra dhe ndalesa) derisa t’ju arrijë teksti. E sikur këta, me injorancë aryetohen edhe të tjerët të cilët nuk dinë, derisa t’ju arrijë apo ta dëgjojnë tekstin, All-llahu e din më së miri”.[366]

Kurse Imam Shafiu, rahimehullah, thotë: “All-llahu ka Emra dhe Cilësi që askujt nuk i lejohet t’i refuzojë. Ai i cili kundërshton (apo vazhdon të refuzojë) pasi që i është kumtuar argumenti, atëherë ai veçse ka bërë Kufër; ndërsa para kumtimit të argumentit dhe kuptimit të tij, ai arsyetohet me injorancë”.Fet’hu el-Bari 13/307.[367]

Ibn Tejmije –poashtu- thotë: “Dhe për këtë shkak unë ju thoja Xhehmive të llojit Hajlulije dhe mohuesve të cilët mohonin se All-llahu qëndron mbi Arsh, kur ndodhi sprova e tyre se, unë sikur të isha pajtuar me juve do të isha Kafir, ngase unë e di që fjala e juaj është kufër. Kurse ju për mua nuk jeni kafira apo nuk bëni Kufër; ngase ju jeni injorantë”.[368]

Mirëpo, këtu patjetër duhet të vërtetojmë bindshëm se kumtimi i të vërtetës nuk mjafton vetëm me sjelljen e argumentit, por kësaj i shtohet, patjetër, kuptimi i drejtë i argumentit dhe mosprania e ndonjë dyshimi që i bën rezistencë argumentit.

Vërejtje: Këtu me fjalën “kuptim” është për qëllim: kuptimi i përgjithshëm i tekstit (argumentit); e që me të kuptohet qëllimi i ligjvënësit në mënyrë të përgjithshme. E nuk është për qëllim me të, kuptimi i detajizuar sikur kuptimi i dijetarëve tekstet-argumentet. Andaj, lloji i parë i kuptimit të lartpërmendur është ai i cili kërkohet në kumtimin e të vërtetës e jo ai i fundit. Ngase sikur të kishte qenë kërkuar ky i dyti, atëherë vështirë që dikujt do t’i kishim thënë Kafir, Fasik apo Risimtar. Këtë sqarim e ka aprovuar edhe Shejh Muhammed Ibn AbdulVehabbi, rahimehullah, në veprat e veta -pjesa e pestë fq.220 ku thotë ashtu siç kanë thënë edhe selefi më herët para tij: “Nëse një person bën pabesim pasi që t’i kumtohet argumenti, këtu është e njohur se me “kumtim” nuk është për qëllim që ai person të kuptojë Fjalën e All-llahut dhe të Dërguarit të Tij, ashtu siç e ka kuptuar Ebu Bekri radijaAll-llahu anhu (p.sh.). Por, nëse atij i arrin Fjala e All-llahut dhe të Dërguarit të Tij, dhe nuk mbetet asgjë që të arsyetohet, atëherë ai është pabesimtar”.[369]

Ndërsa sa i përket asaj që disa njerëz kanë kuptuar nga fjalët e këtij dijetari në “ed-Durer es- Sunnijeh”9/90 dhe “Mexhmu’atu er-Resail en-Nexhdijeh” 5/639 se, kinse ai nuk e kushtëzon kuptimin e tekstit gjatë kumtimit të argumentit; kjo nuk është ashtu, ngase ai në ato libra që i cekëm më lartë, ka pasur për qëllim se nuk kushtëzohet kuptimi i detajizuar, e jo ai i përgjithshem.

Andaj, këtë le ta kenë me dije sikur ata të cilët këtë dijetar e cilësojnë apo e numërojnë prej havarixhëve!! Poashtu (ta kenë me dije) edhe ata të cilët fjalët e tij i marrin ashtu siç ju shkon për shtati atyre, vetëm e vetëm për të gjykuar mbi njerëzit e pafajshëm me kufër absolut!

Dhe një prej kushteve që duhet të plotësohen për të gjykuar mbi dikë me kufër është, që thënësi apo vepruesi i kufrit mos të ketë kuptuar tekstet në mënyrë të drejtë, apo ka bërë ndërshtime. Dhe lirisht mund të themi se këto dy kushte “kumtimi i të vërtetës” dhe “që thënësi i kufrit të mos jetë ndërshtues”, janë prej kushteve që ehlu sunneti dhe xhemati dallohen dhe veçohen me to prej risimtarëve. Ngase këto dy kushte nuk gjenden tek risimtarët. E ajo që gjendet tek ata, gjendet edhe tek ehlu sunneti, ato dy kushte janë:

1) Që thënësi apo vepruesi i kufrit të jetë i rritur dhe i mençur.

2) dhe fjala apo vepra pabesimi që ka buruar nga ai, të jetë me dëshirë dhe zgjedhje të tij, e jo të jetë me dhunë.

Pra, këto dy kushte janë prej kushteve që duhet të plotësohen –poashtu-, që të gjykohet mbi dikë me kufër. E ne, tërë këtë do ta përmbledhim me një përgjigje të dijetarit të madh Muhammed Salih el- Uthejminit, rahimehullah, për pyetjen të cilën i është bërë atij rreth arsyetimit me injorancë.

____________________________

[360] E njëjta gjë vlen edhe për grupacionet bashkohore si Ihvanu el-muslimin, apo xhematu teblig e të tjera; nëse themi për ta se, ata si xhemat janë në devijim, kjo nuk nënkupton se të gjithë personat brenda këtyre grupacioneve janë në devijim. Këtë e kam dëgjuar edhe nga shejhu im, shejh Selim Hilali.
[361] Sqarime të shumta deri këtu i kam bartur nga libri “Mevkif ehlu Sunneh” fq.168-192 të shejh Dr. Ibrahim Ruhejlit nga Medinja, me disa shkurtime të nevojshme, pa kurrfarë shtembërimesh, dhe me shumë dobi të shtuara nga unë [sh.a].
[362] Sahabij i cili ka marrë pjesë në Hudejbije, ka vdekur në vitin 87 hixhrij dhe është prej sahabëve të fundit që ka vdekur në Kufe. Takribu et-Tehdhib fq.296. [Mevkif fq.195].
[363] Hadithin e transmetojnë Ibn Maxheh 1/595, Imam Ahmedi në Musnedin e tij 4/381, Mundhiriu në Tergib 3/55. Albani e ka cilësuar hadithin të saktë në Silsile 3/1203 dhe në Adab ez-Zifaf fq.284. [el-Mevkifu fq.195].
[364] Usul et-tekfir fq.53-H.el-Anberij.
[365] Burimi i sipërm fq.46.
[366] po aty fq.46.
[367] Mevkif 1/204.
[368] Usul et-tekfir fq.75.
[369] Mevkif fq.219.

Vazhdon inshaAllah...

[Thirrje Islame]

Pyetje: A pranohet justfikimi i njeriut në çështje të Akides për shkak të injorancës?

Përgjigjeja: (nga Shejh Uthejmini rahimehullah): “Kundërthëniet në çështjen “Justifikimi me xhehël” është sikur të gjitha kundërthëniet juridike Islame të ixhtihadit[370], apo ndoshta në disa raste është vetëm një kundërshtim verbal[371], për shkak të aprovimit të dispozitës mbi një person të caktuar. E që do të thotë se të gjithë dijetarët kanë rënë në ujdi se kjo fjalë (e cila del nga goja e atij personi) është kufër, apo se kjo vepër të cilën e bën ai person është kufër, apo se kjo lënie është kufër. Mirëpo, a thua vallë, a gjykohet në këte person të caktuar me kufër për shkak se vepra të cilën e ka bërë ai e lyp këtë gjykim, dhe se nuk ka pengesa të cilat e ndalojnë atë (gjykim) mbi të.

Apo, atij personi që flet fjalë kufri, nuk i thuhet menjëherë pabesimtar, për shkak se vepra e tij nuk e kërkon atë (gjykimin), ose sepse gjenden disa pengesa (që për shkak të tyre nuk i themi atij menjëherë kafir). E , e tërë kjo (mos gjykimi i menjëhershëm me kufër) duhet të jetë në konsideratë, për shkak se mos dija (nga ana e atij personi në fjalë) mbi atë vepër apo fjalë kufri (të cilën e thotë-vepron ai) është dy lloje:

Lloji i parë është: që kjo fjalë apo vepër kufri të jetë prej personit i cili për fe ka marrë diçka jashtë fesë islame, apo nuk ka fe fare dhe nuk i ka shkuar në mendje se ndonjë fe e kundërshton atë gjë të cilën e vepron ai. Në këtë rast, mbi këtë person gjykohet sipas asaj që e shohim haptazi në këtë botë, kurse në ahiret çështja e tij (se çka do të ndodhë me të) mbetet në Duar të All-llahut të Lartësuar. Por, mendimi i preferuar është se, ky person në ahiret sprovohet me atë çka don All-llahu i Madhëruar dhe se All-llahu e
din më së miri se çka kanë vepruar (dhe se çfarë nijetesh/qëllimesh kanë pasur).

Mirëpo, ne e dimë (sigurisht) se ky person nuk do të hyn në zjarr, përveç se nëse ka bërë mëkat, e këtë e dimë nga Fjala e All-llahut të Lartësuar: “ …e Zoti yt nuk i bën padrejtësi askujt” -Kehf 49.

Dhe thamë (më lartë) se mbi të gjykohet në saje të veprës që e bën ai në këtë botë -e që ai gjykim është kufri-; sepse ai nuk ka marrë për fe Islamin, kështu që nuk mund t’i thuhet atij musliman. Mirëpo, siç thamë se mendimi më i preferuar për këtë person (që nuk ka fe fare dhe që nuk ia ka marrë mendja se me ato vepra të tij është duke i kundërshtuar parimet Islame) është se, ai sprovohet në ahiret. Sepse në lidhje me këtë janë transmetuar hadithe të shumta të cilat i ka përmendur Ibn Kajimi në librin e tij “Tarikul Hixhretejn”, kur ka folur për mendimin e tetë (të dijetarëve) në lidhje me fëmijët e mushrikëve.

Lloji i dytë është, që kjo fjalë apo vepër pabesimi të jetë prej personit i cili është musliman. Mirëpo, ai ka jetuar me këtë fjalë apo vepër kufri e nuk e ka ditur se ajo është në kundërshtim me Islamin, e as nuk ia ka tërhjekë dikush vërejtjen për atë (fjalë apo vepër kufri). Në këtë rast, mbi këtë person gjykojmë me Islam (ende), kurse në ahiret puna e tij mbetet në Dorë të All-llahut. E për këtë kemi argumente prej Kur’anit, Sunnetit dhe prej fjalëve të dijetarëve.

Prej argumenteve nga Kur’ani, Fjala e të Lartësuarit:

“E Ne nuk dënuam askë para se t’ia dërgojmë të dërguarin”. Isra 15.

Poashtu Fjala e Tij

”Zoti yt nuk është i tillë që të shkatërrojë vendbanimet para se në kryeqendër të tyre të dërgojë pejgamber, i cili do t’u lexojë atyre argumentet Tona, dhe Ne nuk shkatërruam vendbanime pos vetëm kur banorët e tyre ishin zullumçarë”. Kasas 59.

Poashtu Fjala e Tij:

“Të dërguar që ishin lajmëgëzues e kërcënues, ashtu që pas dërgimit të të dërguarve njerëzit të mos kenë fakt (arsyetim) para All-llahut”. Nisa 65.

Dhe Fjala e Tij:

“Ne, asnjë nga të dërguarit nuk e dërguam ndryshe vetëm në gjuhën e popullit të vet, ashtu që ai t’u shpjegojë atyre (në atë gjuhë). E All-llahu e le të humbur atë që Do, dhe e Udhëzon në rrugë të drejtë atë që do." Ibrahim 4.

Dhe Fjala e Tij:

“All-llahu nuk e humb një popull pasi që t’a ketë udhëzuar atë, para se t’ju sqarojë atyre se nga çka duhet të ruhen”. Tevbe 115.

Dhe Fjala e Tij:

“Dhe ky është libër dobiprurës, Ne e zbritëm, përmbajuni këtij, ruajuni (bëhuni të devotshëm) ashtu që të mëshiroheni. (E zbritëm Kur’anin) Që të mos thoni: “Libri u zbriti vetëm dy grupeve para nesh (çifutëve dhe të krishterëve) dhe se ne ishim të panjohur me librat (me mësimet) e tyre”. Dhe që të mos thoni “ Sikur të na kishte zbritur neve libri (sikur se u zbriti atyre dy grupeve) ne do të ishim edhe më të udhëzuar se ata. Kështu, pra, veç ju ka ardhur juve provë e qartë nga Zoti juaj si dhe udhëzim e mëshirë... “. En’am 155-157.

E shumë ajete të tjera të cilat aludojnë se nuk humb e drejta e justifikimit (arsyetimit), vetëm se pasi që të dihet (dituria mbi atë ndalesë) dhe shpjegimit (njerëzve).


- Kurse argument prej Sunnetit :

Hadithi në Sahihul Muslim 1/134, transmetohet nga Ebu Hurejra se Pejgamaberi alejhi-selam ka thënë:

“Pasha Atë në Dorën e të Cilit është shpirti i Muhammedit, nuk ka kush që dëgjon për mua prej këtij Ummeti –ummetit që thirren-, çifutë apo krishterë e pastaj vdes, e nuk beson në atë që jam dërguar me të, veçse do të jetë prej Xhehennemlive”.

- Kurse prej fjalëve të dijetarëve:

Makdesiu në ‘el-Mugni’ 8/131 thotë: “Nëse (lënia e ndonjë vepre) bëhet nga dikush që nuk e di se (kryerja e saj) është obligim, sikur ai i cili është i ri në Islam dhe i cili është rritur në shtet joIslam, apo është rritur në vend të pabanuar larg qytetërimit dhe larg dijetarëve, atëherë këtij personi nuk i thuhet kafir”.

Poashtu thotë Ibn Tejmije në ‘Fetava’ 3/229: -Permbledhja e Ibn Kasim-: ”Unë gjithmonë jam prej atyre që më së shumti ndalojnë apo e qortojnë të quajturit dikë tjetër kafir, fasik, apo mëkatar. Vetëm se nëse dihet se atij personi i ka arritur argumenti (apo i është bërë e qartë nga ana e dikujt tjetër se kjo fjalë, vepër apo lënie të cilën e kryen ai, është pabesim- del nga Islami) hyjnor i cili kush e kundërshton atë ndonjëherë bëhet pabesimtar, e ndonjëherë fasik, e ndonjëherë mëkatar. Këtë e dinë të gjithë ata që më shoqërojnë mua dhe dëgjojnë nga unë. Poashtu gjithmonë fiksoj dhe jam i mendimit se, All-llahu i Lartësuar ua fal këtij Ummeti gabimet e tij, e kjo i përfshinë gabimet në çështjet e të folurit (të njerëzve) dhe në çështjet e veprave. E Selefi, ende polemizojnë në shumë çështje të këtilla. Mirëpo askush prej tyre nuk i kanë thënë njëri-tjetrit, as pabesimtar, fasik, e as mëkatar... -derisa tha- Ibn Tejmije: “Dhe kam sqaruar se ajo që është transmetuar prej selefit dhe imamëve se, kush thotë kështu dhe kështu është pabesimtar; kjo (që është transmetuar prej tyre) është e vërtetë, gjithashtu.

Mirëpo duhet dalluar në mes shqiptimit (të kufrit) dhe në mes të caktimit (gjykimit me kufër)”... -derisa tha-: “dhe duhet ditur se gjykimi mbi dikënd me kufër, do të thotë se ti po ia cakton atij vendin në Xhehennem përgjithmonë edhe pse ndoshta mosgjykimi ynë me pabesim në atë person, është përgënjeshtrim i asaj çka ka thënë Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem. Mirëpo, ky person ndoshta është i ri në Islam, apo është rritur në shkretëtirë të largët -e shembulli i këtij nuk bën kufër në mohimin e tij të asaj që e ka mohuar (prej fesë) derisa t’i ketë treguar atij dikush që këtë mohim që e bën ai është pabesim (del nga feja)-. Apo ndoshta ky njeri nuk i ka dëgjuar tekstet (nga Kur’ani dhe Sunneti të cilat aludojnë se ajo fjalë apo vepër e tij është kufër), apo i ka dëgjuar ato (tekstet), mirëpo tek ai kanë qenë jo të sakta. Apo atij i është paraqitur një fakt (tekst) tjetër që e ka shtyrë t’i komentojë ato tekste (që aludojnë në kufër) apo t’ua jep një kuptim tjetër edhepse ai gabon në këtë”-mbaroi fjala e Ibn Tejmijes.

Dhe thotë Shejh Muhammed ibn AbdulVehhab në “Ed-Durer es-Sunnijeh” 1/56: “Kurse sa i përket gjykimit mbi dikënd me pabesim, unë gjykoj me pabesim mbi atë i cili e njeh[372] fenë e Pjegamberit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem; e pasi që e ka njohur atë, e ka sharë Pejgamberin sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem, (përveç kësaj) ka qenë prej atyre që i ka ndaluar njerëzit nga kjo (sharje) dhe i ka armiqësuar ata që shajnë. (Në këtë rast) mbi këtë person unë gjykoj me kufër”.
[/U][/I]
Kurse në faqe 66 thotë: “ Kurse sa i përket gënjeshtrave dhe shpifjeve,[373] si fjalët e tyre se kinse: ne gjykojmë mbi të tjerët me kufër në mënyrë të përgjithshme (pa detaje), dhe se ne ua obligojmë të tjerëve shpërnguljen tek ne edhe nëse kanë mundësi që në vendin e tyre ta shfaqin fenë e tyre. E tëra kjo, është gënjeshtër dhe shpifje, (e që këto shpifje i përdorin) për t’i larguar të tjerët nga feja e All-llahut dhe të Dërguarit të Tij.

(Dhe themi) nëse ne nuk i themi kafir atij që adhuron idhullin mbi (varrin) e Abul Kadirit dhe idhullin mbi Ahmed Bedvin, dhe mbi të tjerët si këta dy, për shkak të injorancës së tyre dhe për shkak se nuk ka kush që t’ua tërhjekë vërejtjen atyre. Atëherë si është e mundur që ne u themi kafir atij që nuk është shpërngulur tek ne, nuk i ka bëre shirk All-llahut, nuk ka bërë kufër dhe ka mbytur dikë[374]?!!”-(mbaroi fjala e AbdulVehhabit).


__________________________

[370] përpjekje për të nxjerrë dispozitë në një çështje ku nuk ka argument.
[371] ndryshim i shqiptimit të fjalëve.
[372] Këtu duhet pasur kujdes tek kjo fjalë (njeh), sepse këtu është për qëllim njohja e përgjithshme e fesë, siç e kemi sqaruar më lartë, e jo njohja e veçantë sikur ajo e dijetarëve
(sh.a).
[373] Do të thotë: shpifjet që janë bërë dhe ende bëhen në llogari të tij (sh.a).
[374] Pra, ky është qëndrimi i vërtetë i AbdulVehabbit rreth tekfirit, respektivisht qëndrimi i tij mbi njerëzit të cilët bëjnë gabime me injorancë; dhe nuk është e vërtetë se ai, rahimehullah, ka qëndrim të njëjtë me havarixhët, siç pretendohet në librin “Fraksionet në Islam, Akaidi 4”. Në fund të faqës së 126 të librit thuhet: “Kishin qëndrim pothuajse identik me havarixhët, të cilët thonë se autori i mëkatit të madh do të jetë përgjithmonë në Xhehennem”!!
Padyshim, siç edhe e patë –ju lexues- më lartë nga fjalët e shejh AbdulVehabbit rahimehullah se, kjo fjalë për të është shpifje dhe gënjeshtër; nuk gjen askund në librat e AbdulVehabbit se ai bën tekfirin e mëkatarëve të mëdhenjë! Kjo është shpifje, bile e madhe! Dhe këso gjëra të paqëlluara rreth këtij dijetari gjen edhe më shumë në këtë libër, e përgjigjja ndaj tyre është në një vend tjetër dhe në tjetër kohë, inshaAll-llah! (sh.a).

Vazhdon inshaAllah...

[Thirrje Islame]

(Shejh Uthejmini në vazhdim thotë): “E nëse kjo (mosgjykimi me kufër pa kumtim të argumentit) është ajo që aludojnë në të tekstet e Kur’anit, Sunneti dhe fjalët e dijetarëve; sigurisht se kjo është ajo që e kërkon-aludon në të Urtësia e All-llahut, Butësia dhe Mëshira e Tij. Kështu që askush nuk do të dënohet derisa t’i kumtohet atij fakti, sepse logjika e njerëzve nuk ka mundësi të dijë se çfarë obligimesh ka ndaj All-llahut (pa dërgimin e pejgamberëve).[375] Sepse sikur të kishte qenë ashtu, atëherë nuk do të ishte ndalur kumtimi i argumentit në dërgimin e Pejgamberëve. Kështu që si rregull apo fundament është se, kush është musliman, atij i mbetet emri musliman derisa të realizohet shlyerja e kësaj përkatësie (Islame) prej tij për shkak të argumentit legjislativ që kërkon këtë (shlyerje të përkatësisë). Dhe poashtu nuk lejohet toleranca në të gjykuarit mbi të me kufër, sepse në këtë gjë ka dy krime të mëdha:

Së pari: se kjo është shpifje me gënjeshtër ndaj All-llahut të Lartësuar, në dhënien e dispozitës;[376] dhe se kjo është shpifje ndaj personit të gjykuar mbi të; cilësim (me kufër) që e ka etiketuar ai me të. Sa i përket të parës- shpifje ndaj All-llahut në dispozitë-, është shumë e qartë se ai ka gjykuar me pabesim mbi dikë që nuk ka gjykuar ashtu All-llahu i Lartësuar, e ky është si ai që ndalon (e bën haram) atë që e ka lejuar All-llahu. Ngase të gjykuarit me kufër apo mosgjykimi me të i takon vetëm All-llahut, ashtu siç i takon vetëm Atij ndalimi i gjërave apo lejimi i tyre.

Kurse sa i përket tjetrës – të shpifurit mbi atë person me pabesim-, (kjo është krim) sepse ai e ka cilësuar muslimanin me një cilësi të kundërt, e i ka thënë atij: ai është pabesimtar, e që ai (muslimani) është i pastërt nga kjo.

(Në këtë rast) shumë me vend dhe e përshtatshme është që cilësia e pabesimit (e etiketimi me të) t’i kthehet atij; siç e vërteton këtë edhe hadithi në “Sahihu el-Muslim” që transmetohet nga Abdullah ibn Omeri radijaAll-llahu anhu se Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: ”Nëse ndokush i thotë vëllaut të vet pabesimtar, sigurisht se njërit prej tyre do t’i takojë (ky etiketim; të etiketuarit apo thënësit)”. Buhariu dhe Muslimi.

Në një transmetim tjetër: “Nëse është ashtu siç i ka thënë, atëherë ai me të vërtetë është pabesimtar, përndryshe do t’ i kthehet atij (thënësit) Muslimi.

Dhe poashtu në “Sahihu el-Muslim” transmetohet nga Ebu Dherri radijaAll-llahu anhu se Pejgamberi sallAll-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Kush e quan një njeri pabesimtar apo i thotë atij armik i All-llahut, e ai nuk është ashtu, atëherë (këto etiketime) do t’i kthehen atij”. D.m.th: ai (vet thënësi) është pabesimtar apo armik.

E fjala e tij-Muhammedit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem në hadithin e Ibn Omerit radijaAll-llahu anhu: “Nëse është ashtu siç i ka thënë, atëherë ai me të vërtetë është pabesimtar” do të thotë: me vendim të All-llahut të Lartësuar.

Dhe po ashtu fjala e tij-Muhammedit sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem në hadithin e Ebu Dherr-it: “..... e ai nuk është ashtu” sipas vendimit të All-llahut të Lartësuar.

E ky, është krimi (rreziku) i dytë; kam për qëllim: kthyerja e cilësisë së kufrit atij (etiketuesit), nëse vëllau i tij është i pastërt nga ai etiketim.

Është rrezik i madh dhe ka frikë se do të bie në të, sepse ai i cili nxiton në etiketimin e muslimanit me pabesim, ai zakonisht mburret me veprat e tij dhe i nënçmon veprat e të tjerëve.[377] E ai në këtë rast vetëm se ka bashkuar në mes të mburrurit me veprat e tija –gjë e cila ia asgjëson ato vepra- dhe në mes të mendjemadhësisë, e që për këtë e meriton ndëshkimin e All-llahut në Zjarr, ashtu edhe siç është transmetuar nga Ebu Hurjera radijaAll-llahu anhu se Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: ” All-llahu i Madhëruar ka thënë: Kryelartësia (Krenaria) është pjesa e sipërme e rrobës Sime, kurse Madhështia është pjesa e poshtme e rrobës Sime. E ai i cili më bën rivalitet në njërën prej këtyre dyjave, atëherë Unë do e hudh në zjarr”. Hadithi (Kudsij) është Sahih-Ahmedi, Ebu Davudi, Ibn Maxheh.

Do të thotë se para se të gjykojmë për dikënd si pabesimtar duhet të shikojmë në dy çështje:

E para: (duhet të shikojmë) se a ka diçka prej Kur’anit dhe Sunnetit që aludon se kjo (vepër e atij personi) është vepër që çon në kufër, në mënyrë që mos të bëjmë shpifje ndaj All-llahut me gënjeshtër.

E dyta: Zbatimi i dispozitës (me kufër) mbi personin e caktuar bëhet kur të plotësohen kushtet për të gjykuar mbi të me pabesim dhe kur të mos ketë pengesa që pengojnë zbatimin e dispozitës mbi të.

___________________

[375]“ Ne nuk ndëshkojmë përderisa nuk dërgojmë të Dërguar”-ajeti kuranor (sh.a).
[376] d.m.th: ndryshon dispozitën që e ka caktuar All-llahu në këtë çëshjte, apo e thotë të kundërtën e asaj që është aprovuar në fe –në lidhje me këtë çëshjte-, siç do të shohim më poshtë sqarimin e saj (sh.a).
[377] Kjo është cilësi e Havarixhëve, siç e kemi cekë më herët kur kemi sjellë disa hadithe për ta (sh.a).

Vazhdon inshaAllah...

[Thirrje Islame]

E prej kushteve më me rëndësi është, që ai person t’a dijë se kjo vepër e tij çon në pabesim, duke argumentuar me Fjalën e të Lartësuarit: “Kush i kundërvihet të Dërguarit, pasiqë i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që e ka zgjedhur (në dynja), kurse (në ahiret) e fusim në Xhehennem. Sa përfundim i keq është ai”. Nisa 115.

Do të thotë se All-llahu e ka kushtëzuar për dënimin me zjarr, që të jetë kundërvimi i të Dërguarit pasi i është bërë e qartë e vërteta.[378] Mirëpo, a thua vallë a kushtëzohet ky person t’i dijë edhe pasojat e kryerjes së asaj vepre (pabesimi), apo mjafton se kjo vepër është vepër pabesimi, edhepse është injorant me pasojat që vijojnë pas atij veprimi?

Përgjigjja është kjo e dyta; vetëm dija e tij se vepra e tij është në kundërshtim me normat e sheriatit mjafton për zbatimin e dispozitës ashtu siç e kërkon ajo. Ngase Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem ia ka obligue dëmshpërbilimin atij i cili bën marrëdhënie intime me gruan e tij në ditë Ramazani, duke e ditur se kjo gjë është e ndaluar (gjatë ditës në Ramazan), edhepse ai nuk e ka ditur se ka dëmshpërblim për këtë vepër. Dhe se njeriu i martuar i cili bën zina[379] dhe e ka ditur se zinaja është e ndaluar, ky person bëhet rexhëm[380] edhe nëse nuk e ka ditur dënimin e zinasë, e ndoshta sikur t’a kishte ditur nuk do të kishte bërë zina. Prej pengesave (që pengojnë për t’i thënë atij personi pabesimtar) është: që ky person të detyrohet me dhunë (forcë) nga dikush tjetër që të bëjë këtë vepër kufri, duke u bazuar në Fjalën e të Lartësuarit: “Ai që pas besimit të tij mohon All-llahun, me përjashtim të atij që dhunohet (për të mohuar), e zemra e tij është e bindur plotësisht me besim. Por, ai i cili ia hap gjoksin mosbesimit, ata i ka kapur hidhërimi nga All-llahu dhe ata kanë një dënim të madh”. Nahl:106.

Dhe prej pengesave është: që ky person të flet fjalë kufri, për shkak se nuk e ka kontrolluar vetveten në raste të gëzimit të madh për diçka, apo në hidhërime e pikëllime, në raste frike, apo diçka të ngjashme; duke u bazuar në Fjalën e të Madhëruarit: “Nuk është ndonjë mëkat i juaji ajo çka keni gabuar, por (mëkat është) ajo që zemrat tuaja e bëjnë qëllimisht. Porse All-llahu është që falë, është Mëshirues”. Ahzab: 5

Kurse në Sahihu el-Muslim (2104) transmetohet nga Enes Ibn Malik radijaAll-llahu anhu se Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “All-llahu gëzohet kur pendohet robi i Tij, më shumë se sa (kur të gëzoheni) ju, kur ndonjëri prej juve të jetë në shkretëtirë me kafshën e tij dhe befas ajo largohet nga ai së bashku me ushqim dhe ujë. Ai i humbë shpresat prej saj pasi t’a kërkon atë. Pastaj afrohet te një dru dhe shtrihet nën hijen e tij me pesimizëm se do t’a gjejë atë. Kur pas një kohe –e ai duke ndejtur nën dru-, befas i afrohet atij kafsha e tij, ai e kapë për litarin e saj dhe prej gëzimit të madh thotë: “O All-llahu im, Ti je robi im e unë jam Zoti yt”, ka gabuar prej gëzimit të tij të madh”.

Poashtu prej pengesave është: që ky person të ketë ndonjë dyshim që e shtyen ta komentojë fjalën apo veprën që çon në kufër dhe ta ndryshojë kuptimin (e vërtetë), duke menduar se ky (kuptim i ndryshuar) është i vërtetë. (E, e tëra kjo, është pengesë për t’i thënë atij kafir), sepse ky (person) me këtë (koment të tij) nuk ka pasur për qëllim që të bëjë mëkat e as që t’i thejë parimet e sheriatit. Kështu që (ky) llogaritet sikur ata që i ka përmendur All-llahu i Lartësuar në Kur’an ku thotë: “Nuk është ndonjë mëkat i juaji ajo çka keni gabuar, por (mëkat është) ajo që zemrat tuaja e bëjnë qëllimisht...”.[381] Dhe se ky (komenti i tij) është rezultat i mundit të tij, e atëherë apo në këtë rast, këtë person e përfshinë Fjala e All-llahut të Lartësuar: “All-llahu nuk e obligon asnjë njeri përtej mundësisë së tij”. Bekare 286

(Ibn Kuddame) në librin e tij [el-Mugni 131/8] thotë: “Nëse ai e lejon vrasjen e atyre (njerëzve) që gjaku i tyre është i mbrojtur; dhe e lejon marrjen e pasurisë së tyre pa kurrfarë dyshimi në të dhe pa kurrfarë komentimi, atëherë ky person është pabesimtar. E nëse i lejon ato (vrasjen dhe marrjen e mallit) për shkak të komentimit, atëherë këta janë sikur havarixhët. Në këtë rast –siç i kemi përmendur më herët[382]- shumica e dijetarëve nuk kanë gjykuar mbi ata (havarixhët) me kufër, edhe pse ata e kanë bërë hallall gjakun e muslimanëve dhe pasurinë e tyre. Sepse kjo vepër e tyre ka qenë duke menduar (ata) se me këtë po i bëjnë ibadet All-llahut...-derisa tha (Ibn Kuddame)-:..dhe dihet se prej drejtimit të havarixhëve është, gjykimi mbi Sahabët dhe Tabiinët me kufër, dhe se gjaku e pasuria e tyre është hallall; dhe bindja e tyre se vrasja (e Sahabëve) është afrim (ibadet) tek All-llahu.

Por, përkunder kësaj, dijetarët nuk u kanë thënë (havarixhëve) KAFIRA, sepse ata këto (idetë e tyre) i kanë përfituar prej komentimeve (ndryshimeve të kuptimit të drejtë) të teksteve, ashtu siç i kanë kuptuar ata. E çdokush që e lejon një ndalesë për shkak të ndonjë komentimi -siç e kanë bërë ata (Havarixhët)-, hynë në të njëjtën dispozitë”.[383] (mbaroi fjala e Ibn Kuddame-s).

Kurse në “Fetava” të Shejhul-Islamit Ibn Tejmijes 30/13 (përmbledhja Ibn Kasim) thuhet: ”Kurse bidati i havarixhëve (idetë e tyre)[384] është përhapur për shkak të kuptimit të tyre të shtrembërt (të teksteve) të Kur’anit, dhe se ata nuk kanë pasur për qëllim kundërshtimin e tij. Mirëpo, ata kanë kuptuar prej (teksteve të) Kur’anit atë që ai nuk ka aluduar në të; e si pasojë e kësaj -[moskuptimit të drejtë të teksteve]- ishte se, ata menduan se mëkatarët duhet konsideruar[385] si pabesimtarë”.

Kurse në faqen 210-të në “Fetava” të tij thuhet: “Havarixhët vetëm se kanë kundërshtuar Sunnetin, e që Kur’ani ka urdhëruar të pasohet, kështu që besimatarët i quajtën pabesimtarë, e që Kur’ani ka urdhëruar t’i miqësojmë ata (besimtarët). Dhe filluan (havarixhët) t’i gjurmojnë dhe pasojnë (ajetet) jo krejt të qarta [muteshabih] të Kur’anit dhe i komentuan ato me komentim të shtrembër, duke mos ditur kuptimin e tyre, duke mos u zhytur në dituri, duke mos pasuar Sunnetin dhe duke mos iu kthyer xhematit të muslimanëve –dijetarëve të tyre, ata të cilët e kuptojnë Kur’anin”.

Dhe thotë poashtu në (Mexhmu’a 518/28): ”Dijetarët janë të pajtimit në qortimin e havarixhëve dhe se ata janë në lajthitje, mirëpo nuk kane ra në ujdi sa i përket gjykimit të tyre me kufër, dhe janë ndarë në dy qëndrime sa i përket kësaj çështjeje”.

Mirëpo, Ibn Tejmije në një vend tjetër të librit të tij ka përmendur se: “Askush prej sahabëve nuk i ka konsideruar havarixhët pabesimtarë, as Ali Ibn Ebu Talibi, e as ndonjë sahabij tjetër. Përkundrazi, i kanë konsideruar ata si muslimanë, por zullumçarë që kanë thyer ligjin, ashtu siç është transmetuar (prej Sahabëve) në disa athare[386] dispozita mbi ta dhe në disa vende tjera”. Kurse në faqën 518 pjesa e 28 e fetvave të tij thotë: “Dhe se kjo (mendimi sahabëve për havarixhët) është e njëjta që është cekur tek imamët, siç është Imam Ahmedi dhe të tjerët”.

_____________________________

[478] “Advaë Islamije” të shejh Rebi’ ibn Hadi el-Med’halij, All-llahu e ruajtë!
[479] Në “Mexhmuatu er-Resail el-Munirijeh”, shih “Muhtesar” fq.26-30.
[480] Titulli është i marrur nga libri i Shejh Albanit, rahimehullah, po me këtë titull.
[481] Advaë Islamije fq.64.
[482] Ky ajet njëherit është një prej argumenteve të shumta se, fjala “La ilahe il-lAll-llah” e ka kuptimin: ‘Nuk ka të adhuruar me të drejtë përveç se All-llahut’. Ngase fjala e përbashkët që ehlu kitabi janë thirrë në të nga Pejgamberi alejhi-selam është Fjala e Tevhidit, e ajo do të thotë –siç u cek në ajet- se adhurimi duhet t’i bëhet vetëm All-llahut, e nuk do të thotë –vetëm- (Nuk ka Zot tjetër përveç All-llahut). Sepse zotëra tjera në botë ka, por të gjithë ata janë zotëra të kotë, të cilët nuk e meritojnë të adhurohen, edhe pse njerëzit ju bëjnë atyre adhurim. All-llahu i Lartësuar thotë: “Kjo ngaqë All-llahu, Ai është i Vërteti, kurse gjithçka që ata (politeistët) lusin në vend të All-llahut është batil-e kotë”. Haxh: 62.
[483] “Vëllezër prej një babe dhe me nëna të ndryshme” e ka për qëllim me besim të njëjtë, me akide të njëjtë; kurse me sheriate të ndryshme. Siç komentohet në “Fet’hu el-Bari” (6/489) dhe “en-Nihajeh” (3/291). [nëpërmjet librit “Menhexhu el-Enbija” të shejh Rebi’ el- Med’halij].
[484] Këtu patjetër duhet thënë sheriat, sepse ky edhe është qëllimi i Shejh Uthejminit, rahimehullah. Ngase secila fe, e cila është zbritur tek pejgamberët ka qenë Islami, e kam për qëllim akideja-besimi; ndërsa ajo që ka ndryshuar tek pejgamberët ka qene sheriati. Andaj kur thuhet “fetë qiellore” është për qëllim sheriatet me një besim të njëjtë”, e jo me besime të ndryshme, sepse çdo pejgamberë ka thirrë në “La ilahe illAll-llah". Andaj edhe nuk guxojmë të themi se krishterizmi dhe hebrejizmi janë Fe Qiellore. Këtë o lexues kuptoje kështu njëherë e përgjithmonë, All-llahu ta shtoftë dijen![sh.a].
[485] e marrur prej librit :”el-Avasim” të dijetarit Rebia ibn Hadi el-Medhalij –All-llahu e ruajtë-,fq.22.
[486] Lexues të nderuar, me shprehjen “fanatizëm fetar” është për qëllim Islami(!), andaj ndalu dhe logjikoje mirë këtë injorancë dhe devijim të Sejid Kutubit, All-llahu na ruajtë prej këso devijimesh!

Vazhdon inshaAllah...