Opinion|10/01/2012 07:32
Himni shqiptar duhet ndryshuar
Shekulli
Naser Aliu
Mė 7 dhjetor tė vitit tė qė lamė pas, Austria vendosi tė ndėrrojė himnin. Pėrveē bijve nė himn, do tė hyjnė edhe bijat. Qėllimi i kėtij ndryshimi ėshtė barazia gjinore nė Austri. Krist-demokratėt (ÖVP PPA, Partia Popullore e Austrisė) ishte kundėr ndryshmit, por nė kuvend u aprovua versioni i ri. Nė poezinė e Paula Preradovic, nė vargun ku thuhej: Vendi (atdheu) i bijve mė tė mėdhenj u ndryshua nė : i bijave, bijve mė tė mėdhenj. Pėr kėtė ndryshim qe diskutuar gjatė dhe tani u arrit ndryshimi. Nga njė janari i kėtij viti ėshtė nė pėrdorim versioni i ri, i cili nuk pėrjashton gratė nga mėmėdheu.
Strofa e dytė e himnit shqiptar duhet ndryshuar patjetėr. Dhe aty ku thuhet kush ėshtė burrė nuk frikohet, duhet tė jetė, kush ėshtė grua, burrė nuk frikohet dhe ajo strofė do tė tingėllonte kėshtu:
Origjinali Propozimi pėr ndryshim
Prej lufte vec ay largohet Prej lufte veē ata largohen
Qė ėshtė lindur tradhėtor Qė janė lindur tradhėtorė
Kush ėshtė burrė nuk frikohet Grua a burrė nuk frikohet
po vdes, po vdes si njė dėshmor! po vdesin, vdesin si dėshmorė!
Dhe natyrisht duhet intervenuar edhe tek strofa e gjashtė. Ajo strofė do tė duhej rishkruar nė kėtė mėnyrė:
Trim burrė quhet dhe nderohet Gra edhe burra do nderohen
Atdheut kush i-u bė therror: Mėmėdheut kush i-u bė therror:
Pėr jet ay do tė kujtohet Pėr jet ata do tė kujtohen
Mi dhet, mi dhet si njė shenjtor Mi dhet, mi dhet se janė shenjtorė
Substantivi Atdhe tė zėvendėsohet me Mėmėdhe. Me atdhe punėt nuk na kanė ecur aq mirė dhe shpesh e kemi braktisur. Ndoshta ndaj Mėmėdheut sillemi me mė shumė dashuri, dhembshuri, me mė pak tradhti dhe nuk lejojmė tė na e tradhtojnė mėmėn ashtu si atin.
Po tė jetonte Asdreni sot, nuk do ta kishte shkruar atė poezi, ku u jep rėndėsi vetėm akteve tė burrave, por edhe sakrificės sė gruas shqiptare. Fėmija lindet nga nėna, edukohet nga ajo dhe trimat, qė shenjtėrohen nė himn nuk janė vetėm rezultat i burrave, por edhe i grave, madje, pėrkushtimi dhe sakrifikimi pėr edukimin e tyre, mban vulėn e nėnės.
A mund tė bėhet kjo tani tek ne? Ne kemi njė Kryeministėr, i cili gjatė fjalimeve tė tij dominohet nga testosteroni. Ja ēka deklaroi ai pėr lindjet e para nė vitin 2012: Fjalėt qė mė erdhėn ndėrmend kur dėgjova pėr lindjet e para qė sollėn nė jetė djem, thashė me vete lindėn Ismail Qemali e Isa Boletini. I lindėn Shqipėrisė edhe njėherė burrat mė tė mėdhenj tė saj.
Pėr ata fėmijė nuk dihet se ēfarė orientimi do tė kenė, ēfarė preferenca seksuale, mirėpo mendimi i Kryeministrit flet pėr bindjet e tija fikse: se kur lindet djalė, atėherė linden burra, qė luftojnė dhe janė tė gatshėm tė vdesin. Mendimi i shqiptuar, nė lexim tė parė duket naiv, jo djallėzor, por, nėse e rilexojmė, atėherė kuptojmė arsyen se pse ky pas konsultimeve tė ngjeshura, paska zgjedhur pikėrisht kėtė gjykim sugjestionues.
Me Ismail Qemalin i drejtohet Shqipėrisė, me Isa Boletinin i drejtohet Kosovės. Pse e bėn ai kėtė? Ai din se pėr tė mbetur nė pushtet dhe pėr tė fituar simpatinė greke, italiane dhe serbe, ka bėrė tradhti disa herė. Pėrmendjen e Ismail Qemalit ia urdhėron nėndija ta bėjė, pėr tė treguar se ėshtė atdhetar, se ėshtė penduar. Flet ndėrgjegjja e ndotur! Nėndija detyron ta pėrmend edhe Isa Boletinin nė mėnyrė qė tė tregojė se ėshtė penduar se ndihmoi me naftė makinerinė ushtarake tė Millosheviēit gjersa Kosova gjendej e shtypur si kurrė mė parė dhe me kėtė akt, ky po dėmtonte dhe pengonte ndihmėn e Perėndimit. Edhe me Isa Boletinin, flet ndėrgjegjja e ndotur dhe tėrthorazi pranon gabimin.
I duhen vėrtetė Shqipėrisė burra nė shekullin njėzetenjė, qė shpallin pavarėsi, qė mbajnė kobure apo i duhen shkencėtarė tė mėdhenj: shkrimtarė, filozof, poet, kompozitorė, pilot, astronaut, industrialist?
Jo, sipas bindjeve fikse tė marra nė shekullin njėzet, si dhuratė e shekullit pesėmbėdhjetė, shqiptarėve nuk u duhen shkencėtarė nė Europė, por njerėz me kobure, edhe atė nėn nėnkresė Sepse natėn e parė tė vitit tė ri, nuk lindi ndonjė Kadare apo ndonjė shkencėtar i nivelit tė Ferid Murat, por u rilindėn Ismail Qemali dhe Isa Boletini.
Himni shqiptar duhet ndryshuar nga politikanėt e rinj, qė janė nė gjendje ta vlerėsojnė drejt dhe siē e meriton gruan shqiptare. Ajo gjatė historisė ka mbartur peshėn e Atdheut mbi supet e veta, edhe atė gati-gati pa mirėnjohje.
Ėshtė koha, nė kėtė shekull tė nderohet edhe ajo nė himnin shqiptar. Gjuha shqipe nuk njeh vetėm atdhe, por edhe MĖMĖDHE! Gjuha shqipe nuk diskriminon gruan shqiptare, por patriarkalizmi i trashė shekullor e bėn.
Kryeministri ka sharė gruan me putanė bulevardi, ka sharė gratė e kundėrshtarėve politik, ka sharė nėnat e tyre dhe mendimi i cituar mė lart, tregon se ai ėshtė mizogjin (urrejtės dhe pėrbuzės i grave) i papėrmirėsueshėm.
Ndryshimi i himnit nuk mund tė kėrkohet prej tij, sepse kjo do tė ishte e barabartė me zhburrnim, prandaj kjo detyrė e madhe, u mbetet brezit tė ri, qė nuk ka paragjykime ndaj nėnave dhe motrave tė veta. Ndryshimi i himnit do tė tregonte se jemi njė komb i formuar, bashkėkohor. Jo i ndarė nė gjini dhe nė dy shoqėri, qė nuk njohin njėra-tjetrėn, por nė njė: Me tė drejta tė plota dhe detyra tė barabarta, siē e dėshiron Mėmėdheu.
Versioni i ri pa diskriminimin e gruas shqiptare:
Aleksandėr Stavri Drenova (ASDREN 1872 1947)
Himni i Flamurit
Rreth flamurit tė pėrbashkuar
me njė dėshirė dhe njė qėllim
Tė gjithė atje duke u betuar
Tė lidhim besėn pėr shpėtim
Prej lufte veē ata largohen
Qė janė lindur tradhėtorė
Grua e burrė nuk frikohen
po vdesin, vdesin si dėshmorė!
Nė dorė armėt do ti mbajmė
Mbrojmė Mėmėdhenė nė ēdo kėnd,
Tė drejtat tona ne si ndajmė;
Kėtu armiqtė skanė vėnd
Se Zoti vetė e tha me gojė
Qė kombet shuhen pėrmbi dhe
Po Shqipėria do tė rrojė:
pėr tė, pėr tė, luftojmė ne!
O flamur, flamur shėnj e shėnjtė,
Tek ti betohemi kėtu,
Pėr Shqipėri Mėmėdhene shtrenjtė
Pėr ndern edhe lavdimn e tu.
Gra edhe burra do nderohen
Mėmėdheut kush i-u bė therror:
Pėr jetė ata do tė kujtohen
Mi dhet, mi dhet se janė shenjtorė
Krijoni Kontakt