Theofan Stilian Noli: Janar 6, 1882 – Mars 13, 1965

[pirro10]

Shumë gjera mund të shkruhen për Fan Nolin (Janar 6, 1882 – Mars 13, 1965), kete personalitet i cili i tregoi botes se Shqipëria ka personalitete si ata qe mund te drejtojne shtetin ashtu dhe ne literature dhe art. Nje nga përkthyesit me te shkëlqyer te veprave te Shekspirit, nje nga përkthyesit me te shkëlqyer te veprave te Cervantesit, dhe te Omar Khajamit, nje nga drejtuesit me paradoksale te shtetit shqiptar te atëhershem ku 80 % e popullsise ishte myslimane por kryeministri ishte i krishtere ortodoks. Një nga inicjatorët e formimit te Kishes Ortodokse Autoqefale Shqiptare- Personaliteti i tij bëri te njohur Shqipërinë.
Nuk do të mund të bëja këtë shkrim nëse nuk do të më kishte bërë përshtypje vala e paperceptueshme për popullin (po për inteligjencën perceptohet si një anti-Nolizëm), e disa kritizerëve të sëmurë të cilët për të bërë të njohur veten e tyre kritikojnë veprën e Nolit thjesht përtë fituar pakës nga lavdia e një njeriu të madh. Kjo valë dallgët e të cilës e kanë origjinën tek disa politikanë të cilët nën petkun e rishikimit të historisë kërkojnë të rrëzojnë disa heronj dhe të ngrenë disa të tjerë me pretekstin se historia është manipuluar nga komunizmi. Unë mund t`ju them këtyre politikanëve se historia shqiptare është manipuluar edhe në kohën e Zogut, dhe tani po kërkohet të manipulohet edhe tani në periudhën post komuniste. Në këtë aspekt rishikimi i historisë duhet bërë jo sipas orekseve të disa politikanëve por duhet bërë nëpërmjet ngritjes së komisioneve me profesionistë të cilët të bazuar në fakte do të mund ë rregullojnë mangësitë. Problemi qëndron dhe në aspekt tjetër: komunitetet fetare kanë dhe ato argumentet e tyre për personazhe të caktuar të historisë së Shqipërisë.
Pavarësisht nga këto, Personalitete historike si Fan Noli i cili ka ngritur lart emrin e Shqipërisë si një patriot i vërtetë, ka folur dhe mbrojtur Shqipërinë në Lidhjen e Kombeve, duke kristalizuar identitetin kombëtar shqiptar përmes kontradiktave të komuniteteve fetare, përmes injorancës dhe analfabetizmit, përmes konflikteve të egra politike të pro-turqve dhe pro-perëndimore- duhen përkujtuar me nderim dhe respekt.
Po ku shihen sot tendencat negativiste kundër `Mjekrrës` sic e quanin atdhetarët e saj kohë Fan Nolin?
Ato sot në këto aspekte:
-tendenca për të nënvlerësuar idetë liberal-demokrate të Nolit dhe për të theksuar kritikat e disa politikanëve ish-komunistëve e të disa puthadorëve të tyre historianë se gjoja Noli kishte ide të kuqe?! Këtë ata e argumentojnë sepse Noli dhe Gurakuqi mbajtën 5 minuta zi për Leninin në parlamentin e atëhershëm shqiptar- parlament nga më të përparuarit në Ballkan të asaj kohe.
- tendenca për të nënvlerësuar përkthimet e Nolit duke i quajtur ato si jo shumë të mira dhe të ripunueshme. Unë mund të them këtyrë letrarëve dhe përkthyesve që duan të bëhen të njohur duke sharë tjetrin se, vetëm përkthyes si Fan Noli do të mund të përkthente kryeveprën e Shekspirit-Hamleti sidomos pjesën `To be a not to be`- të rrosh a të mos rrosh!! Në vend të jesh a të mos jesh?! Noli ishte Talent dhe artist në shpirt. Përkthimet e tij janë vlerësuar jashtë shtetit si dhe nga përkthyesit tanë shqiptare. Vetëm Petro Zheji ka përkthyer pjesën e dytë të Don Kishotit në mënyrën e vecantë të përkthimit të Fan Nolit i cili përktheu pjesën e parë në mënyrë të shkëlqyer. Sigurisht që ka, dhe do të ketë përkthyes të mirë, por fjala `i mirë` është kur përkthyesi të mund të jetë edhe artist, poet e letrar, nga shpirti.
-Tendenca për të nënvlerësuar Nolin duke quajtur atë si armik dhe për të mbivlerësuar Zogun si një nacionalist, sidomos nga pseudo –legalistët e sotëm. Dihet që revolucioni demokratiko-borgjez i Nolit (mund të quhet dhe ndryshe si emërtim), por ai mbetet një revolucion në kuptimin e revoltës ndaj shkeljeve të vazhdueshme të ligjit nga partia e bejlerëve të mëdhenj pro-turq. Por harrohet se atë që bëri Zogu për të ri-marrë pushtetin mund ta bëjë vetëm një tradhtar sepse është i pari person që futi trupat serbe në Shqipëri për të përmbysur situatën (serbët u futën edhe në kohën e Enverit në formën e internacionalizmit proletar!!!).
-Figura e Nolit nuk mund të mbetet e zbehtë as sot dhe as mot, kur dihet se megjithë problemet teknike-religjioze të krijimit, ai mbetet një nga themeluesit e parë të Kishës së parë Autoqefale Ortodokse Shqiptare.
Pavarësisht nga të gjitha këto ekziston dhe një heshtje e detyruar e tv private dhe e medias në përgjithësi kundrejt figurave që dhanë aq shumë në drejtim të njohjes së Shqipërisë në botë dhe të konsolidimit të shtetit shqiptar. Mendoj se kjo nuk është e rastësishme.
Le ta përkutojmë këtë figurë të ndritur shqiptare, këtë personalitet të jashtëzakonshëm të Shqipërisë, këtë novator dhe përkthyes brilant, këtë poet të mrekullueshëm që ka ngritur e pasuruar gjuhën letrare shqipe dhe e ka vendosur atë krahas gjuhëve të tjera perëndimore e lindore të njohura, këtë shtetar që u përpoq të rrezonte obskurantizmin mesjetar të Shqipërisë së asaj kohe. I përjetshëm qoftë kujtimi i tij.

[landi45]

ore shoku qe noli ka vlera jam dakort...

po qe e beri shqiperine te njohur eshte pak si e ekzagjeruar

po te thuash qe punoi per shqiperine

[derjansi]

Noli e boni shqipnin te njoftun vec ne bashkimin sovjetik

[pirro10]

jam pjeserisht dakort me ty, po kush foli ne favor teShqiperise si shtet ne Lidhjen e Kombeve?, Kush krijoi Kishen e Pere Autoqefale,?
Kush dergoi letra (dhe per kete shkak e perkrahen) SHBA dhe Rusise ne ate kohe?
Kush e beri per here te pare Republike Shqiperine?
Ti leme te tjerat Shoku..

[Brari]

ti pirro nuku ke aftesi te mbrosh fan nolin.. duket qe je medioker..e nuku i kupton shum gjera..



psh.. meqe ne britani asnje britanik nuku ka bere dot republik.. do te thote se ai vend nuku ka asnje burr te madh..

lol

jo mo djal se nuku ishim keq se kush na ben republik aso kohe..

ishim keq per shtet.. per stabilitet..per bashkim trojesh e garantim pamvaresie..

pra nuku mbronet fanoli me pallavra te shkolles partise..

fan noli eshte vertet i madh e i paharruar ne historin kombetare e nje kolos ne kulturen ton moderne..

por nuku shikonet kjo madheshti e tij alla punisto mutavisto-enverishto-djallezishte..


perkundrazi..

ka nje thes me te meta fan noli.-sic ka dhe nje qerre me te mira..

ju katundaria e pseudo intelegjencoria.. lereni rehat theofanin..se nuk ja dini vlerat..

nolin e ka vleresuar leka zogu..

kur jesh i ri tha e pyeta babane per nolin..

e lavderoj tha babi..

e pra perderisa i madhi ahmet , themeluesi i shtetit shqiptar..e ka lavderuar.. kjo mjafton..

motrat e zogut kan shkuar dhe e kan vizituar nolin e ngrate e relatat mes nolit e zogut u permirsuan..

pra noli kuptoj dicka..ndonse vone..
pra kuptoj ate qe kish kuptuar me heret konica i madh..



..

[Naturalist_al]

Fan Noli ky adhurues i Leninit te madh, i denuar me vdekje ne mungese nga xhelati shqiptar, satrapi zog

ishte lakmiqar ne pasuri i shkreti dhe nuk bente dot pa Ameriken, e Amerika rrospi me certifikate nuk bente dot me Shqiperine e pavarur dhe socialiste, prandaj mbeti larg atdheut ky poet i madh

[pirro10]

i nderuar Nautralist, me sa duket lexokerke materiale tip UFO, NGA I KE GJETUR KETO BUDALLALLEQE? jANE NJEREZ PIKIRESHT SI PUNA JOTE QE PO E SHKATERROJNE shqiperine me gomarrleqet qe nxjerrin nga goja.
Po te pakten mos ngaterro datat dhe ngjarjet, sepse je bere per turp te dheut. c`pune ka socializmi, satrapllizmi? lexo more historine pastaj shkruaj.

[DYDRINAS]

Busti i Fan Nolit zbulohet në Ibrik Tepe

Publikuar: 08.01.2012 - 18:35

Prishtinë, 8 janar – Një bust prej bronzi, për shkrimtarin, priftin dhe politikanin e njohur shqiptar, Fan Stiljan Noli, është vendosur në Turqi, për nder të 130-vjetorit të lindjes së tij. Sheshi “Republika”, i qytetit të lindjes së Nolit, Ibrik Tepe, është bërë nikoqir i skulpturës së realizuar nga mjeshtri Andrea Demçe, raportok Koha Ditore.

Demçe, i cili është përzgjedhur për të bërë këtë vepër, pas konkursit të hapur nga Galeria Kombëtare e Arteve, ka paraqitur Nolin në moshën e tij të mesme. Veprën e tij realiste, Demçe e ka arsyetuar me faktin se ka dashur që kur njerëzit të qëndrojnë para këtij busti të mos vënë në dyshim se përballë kanë Fan Nolin.

“Ky është imazhi i tij më i njohur”, citojnë mediat shqiptare skulptorin Demçe. Për ceremoninë e zbulimit të bustit, që me gjithë bazament është i lartë 2 metra e 80 centimetra, drejt Turqisë kanë udhëtuar ministri shqiptar i Kulturës, Aldo Bumçi, studiuesi Nasho Jorgaqi dhe vetë skulptori.

Kontributi i Fan Nolit, i lindur më 6 janar të vitit 1882, është i pakrahasueshëm në shumë fusha. Për 83 vjet sa ka jetuar, Noli mbahet mend si historian, politikan, diplomat, gazetar, themelues i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, muzikolog, përkthyes, poet, shkrimtar etj.

Në fushën e politikës, Noli erdhi në Shqipëri, për herë të parë, në vitet 1913, si i diplomuar në Universitetin e Harwardit. Përkrahu Qeverinë e Ismajl Qemajlit, por nuk qëndroi gjatë. U kthye sërish më 1920, për t’u bërë udhëheqës në luftën për vendosjen e rendit demokratik. Me fitoren e Revolucionit të Qershorit më 17 qershor 1924, kundër feudalëve, që kryesohej nga Ahmet Zogu, Fan Noli u vu në krye të Qeverisë së Shqipërisë. Gjatë gjashtë muajve, ai drejtoi një qeveri demokratike, e cila u mundua të përballonte problemet politike dhe ekonomike të shtetit të ri shqiptar, të cilat ishin mjaft të rënduara. Por Zogu do të rikthehej në pushtet, ndërsa Noli do të arratisej përgjithmonë nga Shqipëria. Së voni, “Botimet KOHA”, ka nxjerrë në treg librin “Fan Noli dhe një revolucion i ikur”, të autorit Robert C. Austin.

koha ditore

[Brari]

komenti koha ditores eshte shum enveroishto-nasho jorgaqoishto-qoseist..

fan noli dhe dishepujt e tij ben nje gaf te rende me at m.ut revolucioni.. qe aspak nuk i duhej vendit..

pik..

kurse ti naturalist alja.. ja ke fut buq..
mos hyni ne tema per te cilat jini analfabeta..

..

[Bel ami]

Braro, e vertete revolucioni nuk i duhej vendit ne ate kohe, por edhe kunder revolucioni nuk i duhej vendit me mercenare te huaj.Mire do ishte qe Shen Naumin ta kishim akoma!