Botuar: E enjte, 13 mars 2003 - 07:39 CET
Gabriel Partosh analizon zhvillimet nė Serbi
Vrasja e kryeministrit reformator tė Serbisė, Zoran Xhinxhiē, pritet qė tė ketė pasoja jo vetėm nė Serbi por edhe mė gjerė nė rajon, e nė mėnyrė tė veēantė nė rrjedhėn qė do tė marrin zhvillimet pėr zgjidhjen e ēėshtjes sė statusit tė Kosovės dhe qėndrueshmėrinė e shtetit tė brishtė Serbi-Mal i Zi.
Lidhur me kėto pasoja tė mundshme, Gėzim Guri pyeti analistin e BBC-sė pėr Evropėn Juglindore, Gabriel Partosh, i cili fillimisht flet pėr ndikimin qė vrasja e zotit Xhinxhiē pritet tė ushrojė mbi politikėn e trazuar tė Beogradit.
Partosh - Ndikimi i menjėhershėm ėshtė njė element hutimi, si dhe njė ndjenjė ankthi, pasi nuk ka ndonjė politikan qė mund tė konsiderohet si pasues i mundshėm pėr zotin Xhinxhiē apo qė tė luajė rolin qė kryeministri luajti gjatė dy vjetėve tė fundit pėr tė mbajtur nė kėmbė njė koalicion qeverisės tė fragmentizuar dhe tė pėrēarė nga mosmarrėveshjet e tij me ish-presidentin jugosllav, Vojisllav Koshtunica.
Ajo qė pritet tė ndodhė ėshtė njė garė pėr tė marrė kėtė post. Na duhet tė presim tė shohim se kush do tė jetė kryeministėr i ri, por mund tė them se ėshtė pothuajse e sigurtė se ruajtja e koalicionit qeverisės do tė jetė e pamundur.
Sipas tė gjitha gjasave, kjo do tė ēojė nė zgjedhje tė parakohėshme, ndoshta brenda kėtij viti, ku Partia Demokratike Serbe e zotit Koshtunica pritet tė dalė si forca mė e madhe politike.
Pyetje - Si do tė ndikojė vrasja e kryeministrit Xhinxhiē nė funksionimin e shtetit tė sapo krijuar nga ish-Jugosllavia, Serbi-Mal i Zi, aq mė tepėr qė dihet bashkėpunimi i tij me ish-presidentin reformator tė Malit tė Zi, Milo Gjukanoviē, tashmė kryeministėr i kėsaj republike?
Partosh - Ėshtė e vėshtirė tė bėsh njė parashikim pėr kėtė. Nga njėra anė, shteti ri Serbi-Mal i Zi ėshtė, pak a shumė, njė lloj kompromisi mes zotit Gjukanoviē dhe kryeministrit Xhinxhiē, i arritur nėn presionin ndėrkombėtar, pėr mosndėrhyrje nė punėt e brendshme tė njėri-tjetrit.
Zoran Xhinxhiē
Zoti Xhinxhiē nuk kishte ndonjė problem qė ta pranonte kėtė kompromis pasi ai nuk njihej pėr pikėpamje tė theksuara nacionaliste.
Tashmė, zoti Gjukanoviē mund tė forcojė qėndrimin e tij pėr pavarėsi tė plotė tė Malit tė Zi. Nga ana tjetėr, afati tre-vjeēar qė ėshtė caktuar pėrpara se Serbia dhe Mali i Zi tė mbajnė ndonjė referendum pėr ndarje, mund tė rishikohet, nėse pasuesi i zotit Xhinxhiē e sheh tė pamundur tė punojė mbi bazėn e marrėveshjes ekzistuese.
Pra, shteti i ri Serbi- Mal i Zi nuk rrezikohet nga vrasja e kryeministrit Xhinxhiē, por ky zhvillim do tė shkaktojė ndėrlikime, aq mė tepėr nėse zoti Koshtunica merr frenat e drejtimit tė politikės serbe nė zgjedhjet e ardhshme.
Pyetje - Ēfarė ndikimi do tė ketė vrasja e zotit Xhinxhiē nė Kosovė, ku kėtė javė shpresohej tė fillonte dialog i drejtpėrdrejtė me Beogradin, ndonėse vetėm pėr zgjidhjen e disa ēėshtjeve praktike?
Partosh - Mendoj se ajo qė do tė ndjehet menjėherė ėshtė se bisedimet qė shefi i administratės sė Unmikut nė Kosovė, Michail Steiner, priste qė tė fillonte kėtė javė, do tė shtyhen pėr disa kohė, ndoshta disa javė apo edhe mė gjatė, ose do tė zhvillohen nė nivel shumė mė tė ulėt se ē'ishin parashikuar.
Aspekti i dytė ka tė bėjė me personalitetin e zotit Xhinxhiē si politikan shumė pragmatist qė nuk kishte ndonjė ndjenjė tė theksuar nacionaliste apo angazhim tė mirėfilltė qė Kosova tė mbetej nėn Serbi.
Sigurisht ai nuk mund ta thoshte kėtė publikisht, por zoti Xhinxhiē hodhi disa propozime qė tregonin njė shkallė fleksibiliteti pėr zgjidhjen e ēėshtjes sė Kosovės.
Edhe komentet e tij tė fundit qė synonin tė bėnin pėr vete nacionalistėt serbė, mendoj se bėheshin thjesht pėr qėllime pragmatike nė kuadrin e fushatės pėr zgjedhjet e ardhshme.
Dhe nė kėto zgjedhje, qė duket se nuk do tė jenė shumė larg, krahu nacionalist i ish-presidentit jugosllav Koshtunica pritet tė forcohet.
Kjo do t'i bėjė edhe mė tė vėshtira bisedimet pėr arritjen e njė kompromisi dhe do tė vėshtirėsojė hedhjen e hapave nė njė tė ardhme afatmesme apo afatgjatė.
BBC
Krijoni Kontakt