"Artistja e Merituar" Drita Pelingu

[Albo]

Pengu i Drita Pelingut:“S’më lanë të luaj filma kur isha e re”

Zenepe Luka


Ajo i shpërfill vitet. Betejën me to e ka fituar. Në finesën që reflekton dhe në praninë e vazhdueshme në skenë. Drita Pelingu e ka të lidhur ngushtë jetën me teatrin. Kanë kaluar plot 62 vjet nga koha kur ajo guxoi të sfidonte. Konkurroi dhe ishte e vetmja femër aktore mes Kadri Roshit, Naim Frashërit, Lazër Filipit...Një brez që i dha emrin teatrit shqiptar. Vazhdon të “ushqehet” me ato emocione. Shtëpia e saj i ka lënë vendin një auditoriumi për të rinjtë. Në vitet e gjata të përvojës, ata i sjellin në kujtesë rininë e saj që për të ka edhe hidhërime apo pengje. Në këtë rrëfim të thjeshtë kujtimesh dhe ndjenjash, aktorja e njohur “shfleton” pak nga jeta e saj.

Çfarë janë 62 vjet në skenë për aktoren Drita Pelingu?

Është jeta ime. Kalova 60 vjetët dhe vazhdoj të jem në skenë, për të mos u ndarë kurrë prej saj.

Pas një përvoje kaq të gjatë, si i kujtoni fillesat tuaja në teatër?

Për hir të së vërtetës, hapi i parë është hedhur gjatë luftës. Kam qënë studente tek “Nëna Mbretëreshë” ku recitoja bukur. Të gjithë më thoshin:- Drita, ti do të bëhesh artiste. Në dhjetor të vitit 1944 pashë një lajmërim në një gazetë ku ftonin talente për të konkurruar për teatrin. Guxova dhe shkova duke mos pyetur për pasojën që do të më vinte nga familja dhe nga mentaliteti i kohës. U paraqita në konkurs përballë një komisioni me figura të shquara të artit si regjisori Sokrat Mio, Tefta Tashko, Andon Thano, etj. Kisha përgatitur vjershën për vrasjen e Qemal Stafës. E kisha lexuar në një revistë që dilte ilegalisht dhe e mësova menjëherë përmendësh. Çuditërisht edhe sot e mbaj mend. E recitoj rresht për rresht edhe pse nuk e kam lexuar qysh nga viti 1943. Fitova konkursin dhe isha e vetmja vajzë me djemtë e talentuar si Kadri Roshi, Naim Frashëri, Lazër Filipi. Ishin edhe dy vajza që erdhën nga jeta partizane, por u larguan. Mendoni se çfarë përmbysje ndodhi në familjen time, por triumfova. Në vitin 1946 fillova punën me pagë në teatër dhe siç më shihni edhe sot pas plot 60 vjetësh më gjeni këtu, në skenën e Teatrit Kombëtar. Sigurisht nuk hyra lehtë. Në shtëpinë tonë erdhi Zihni Sako, Besim Levonja dhe i luteshin babait që të më lejonte. Aty njoha edhe tim shoq, i cili duke qënë artist më kuptoi e dha mbështetjen.

Çfarë mbani mend nga roli juaj i parë?

Ishte roli i piktores tek drama “Portreti”. Pikturoja foton e kunatës, që ishte aktorja Liza Vorfi, e cila atëher u vlerësua për plastikën dhe zërin. Ky ishte një fillim i mbarë. Por..
Unë kam qënë me shumë fat pasi kam interpretuar vetëm kryerole. Nuk ka regjisor që të mos e hiqte mënjanë rolin e parë për mua. Por fati lidhet edhe me faktin që kam pasur nderin që të kem partnerë artistë të mëdhenj si Kadri Roshi, Sandër Prosi, Loro Kovaçi, Gjon Karma, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Margarita Xhepa. Ata ishin ndihmë dhe përvojë që ndikoi në karrierën time si aktore.


Kujt ia dedikoni “mjeshtërinë e aktorit”?

Unë kam punuar me regjisorë të mëdhenj si Pandi Stillu, Sokrat Mio, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, Drita Agolli. Ata më kanë vlerësuar e më kanë dhënë role kryesore, por mësimet e para i kam marrë nga regjisori sovjetik Krickov, me të cilin bëmë një kurs dy vjeçar për mjeshtërinë e aktorit, plastikën etj. Këto i kam shfrytëzuar gjatë gjithë jetës në skenë.

Cilin do të konsideronit rol të veçantë?

Nuk jam në gjendje ta bëj këtë, por do të rrëfej emocionet e rolit të Zojcikës tek një pjesë e shkruar nga klasiku i madh rumun, Karaxhale ku intepretoja e vetme mes 22 meshkujsh. Njëra nga shfaqjet u ndoq edhe nga personeli i ambasadës Rumune dhe u vlerësua tepër. Një zonjë diplomate hoqi një trëndafil nga fustani i saj dhe e vendosi tek fustani im dekolde. Unë kam luajtur në të shumtën e rasteve rolin e dashnoreve dhe dekoldea nuk më është ndarë gjatë gjithë jetës në skenë. Pas shfaqjes do të shkonim në një koktej në ambasadën rumune. U veshëm e pispipillosëm dhe prisnim të niseshim. Prisja të isha në krye të listës, por për çudinë time e të gjithëve nuk isha as në fund. Madje nuk isha fare në listë, megjithëse kisha rolin kryesor dhe isha e vetmja femër. Natyrshëm u ndjeva e tronditur dhe më solli në vehte një dorë që më ra në sup. Ishte Kujtim Spahivogli që më tha:- mbaje vehten Drita. Ika me vrap dhe erdha në shtëpi. Rashë në gjoksin e babait që i tregova me lot në sy atë çka kishte ndodhur.

Cili ishte shkaku?

Probleme të kohës, pasoja nga familja ime. Babai ka qënë tregtar. Nuk dëshiroj ta kujtoj këtë pjesë të hidhur të jetës sime. Më e bukura është se unë gëzoj edhe pensionin e luftës pasi kam punuar në teknikën. Por duhet të paguaja...

Ju ka penguar në karrierën tuaj ky diferencim?

Karriera është arritur me punë. I vura gjoksin skenës, ndërsa ky diferencim nuk më ka dhënë vlerësimin e duhur dhe në kohën e duhur. Nuk shkruhej asnjëherë në shtyp për mua megjithëse interpretoja kryerole. Për të më bërë Artiste të Merituar ndërhyri Dritëro Agolli, i cili ishte kryetari i Lidhjes së Shkrimtarëve. Si për ironi të fatit, këtë vlerësim e mora pasi dola në pension.
Në këto 62 vjet në skenë, kujtoni ndonjë incident gjatë shfaqjeve?
Skena ka shumë të papritura. Do të kujtoj një rast që lidhet me aktoren e madhe, miken time Violeta Manushi. Do të jepnim shfaqjen “Gratë gazmore”, por ishte shumë ftohtë në skenë dhe s’mund të qeshet kur ngrin nga të ftohtit. I them Violetës:- pi pak raki se do të ngrohesh dhe nën efektin e alkoolit roli del më organik. -Jooo,- m’u përgjigj,- ç’është ajo fjalë. Unë kurrë nuk kam përdorur alkool. Më mirë duroj të ftohtit se sa të pi raki. Atëherë vendosa t’ia hedh në çaj. Gjatë interpretimit e dha efektin alkooli. Violeta nuk pushonte së qeshuri, paçka se i kishte dhënë pasojën edhe në mimikë. E sa historira ka skena që janë pjesë e bukur e karrierës.

Drita Pelingu në kinematografi. A jeni e kënaqur me këtë pjesë tuajën?

Problemet e biografisë sigurisht që sollën pasojën edhe në këtë fushë. Ndjehem e trishtuar që rinia ime nuk është pasqyruar në kinematografi. Gjithsej numëroj 15 role nëpër filma. Kam një rol episodik tek filmi “Tana”, ndërsa realisht në kinematografi hyra kur dola në pension. Kujtoj rolin e Budes tek filmi “Kur hidheshin themelet” me regjisor Viktor Gjikën, tek “Njeriu me Top”, etj. Në këtë film, u desh të merrej lejë në Komitetin e Partisë pasi fitova në kinoprovë. Sa shumë u lumturova kur më thanë se u aprovua.

Numëroni 30 vjet pedagoge e mjeshtrisë së aktorit. Kush janë talentet që keni nxjerrë nga duart tuaja?

Është e vërtetë që prej 30 vjetësh jap mësim dhe vazhdoj ende. Në vitin 1976 isha asistente regjisore. Shefi i katedrës Esat Oktrova kërkoi të jepja mësim për mjeshtrinë e aktorit në vitin e dytë. Them se në këto vite kam përcjellë përvojën, mjeshtërinë time si aktore në breza. Unë kur punoj e harroj vehten. Punën e kemi pasur në gjak në familje. Që kur dola në pension, deri më sot, shtëpinë e kam khyer në auditor. Kur punoj harroj moshën, harroj sëmundjen. Më flasin vajzat:- ruaj vehten, bëj kujdes për shëndetin, mos u lodh. Por asnjë nuk më pengon që t’u përcjell brezave të rinj që do të mbushin skenat mjeshtërinë e aktorit.
Ju pyesni për emra aktorësh që kanë dalë nga duart e mia? Nuk jam në gjëndje të numëroj. Llogarisni 30 vjet me nga 30-40 studentë në vit. Bëjeni llogarinë vetë, por do të veçoja aktoret femra Luiza Xhuvanin, Edlira Diamantin... Por kam vënë edhe shumë shfaqje në skenë si “Shumë zhurmë për asgjë” e Shekspirit, “Gratë gazmore” etj...

Cila do të ishte këshilla juaj për aktorët e rinj?

Të punojnë. Nuk bëhet teatri pa pasion dhe punë. Është e pamundur të nxjerrësh rolin nëse nuk njeh jetën e përditshme, nëse nuk ke kulturën e duhur. Për fat të keq hyjnë në këtë fakultet studentë sa për të marrë një diplomë. Aty duhet të vërshojnë talentet që nuk i mungojnë Shqipërisë.

Të flasim për pjesën tjetër të jetës. Drita Pelingu si grua, nënë. Keni qënë e lumtur dhe a i keni përballuar detyrimet në familje?

Në punë njoha bashkëshortin tim Hysen Pelingun. Pasi ishte kthyer nga jeta partizane, përfundoi Konservatorin për kanto në Romë. Kam lindur dy vajza; njëra ka qënë violiniste në orkestrën e RTSH-së, tani ka dalë në pension, dhe e vogla është mjeke psikiatre. Hyseni ka qënë një njeri i mrekullueshëm. E them me plot gojë, jo nga nostalgjia se nuk është më, por unë ndoshta nuk e meritoja. Gjatë gjithë jetës ai manifestoi dashurinë bashkërtore, dashurinë prindërore, ishte zemërgjërë, njeri me vullnet dhe mbi të gjitha ishte një kollonë e rëndësishme ku unë mbështetasha për të bërë punën e vështirë të aktorit, për të thyer tabutë, por edhe për të përballuar vështirësitë e jetës. Ai ishte vetë artist. Im shoq ka marrë pjesë në operën e parë shqiptare “Rusallka” në rolin e Mullisit. Pastaj nuk duhet harruar se përveç të tjerash duhet të përballoja detyrimet si nënë, çka ju ka munguar vajzave të mia. I lija mes lodrave dhe i gjeja në gjumë në dysheme. Vdekja e tim shoqi më 1997 më krijoi boshllëk të madh, sado që rrethohem nga nipër e mbesa. Madje kam edhe një stërmbesë. Po kjo është jeta.

Si janë ditët tuaja sot, pas kaq shumë viteve në skenën?

Punoj. Madje rolet më interesante janë vënë 5 vjetët e fundit. Punoj në skenë, me studentët në shtëpi. Unë jam shumë e kënaqur për dimensionin që më ka afruar teatri, por vazhdoj të punoj, jam shumë e okupuar. Kam miq ata të restorantit “London”,që më sjellin për të ngrënë në shtëpi. Unë vazhdoj luftën për të arritur qëllimin që kam pasur në jetë. Kur të mos jem më, të lë pas emrin e njeriut të mirë, të aktores së vërtetë. Kjo për të nderuar emrin tim, fëmijtë e mi, vendin tim, të cilit i kam falur gjithçka.

Botuar tek Gazeta Shqiptar me 24 gusht 2008

[Albo]

[Albo]

Festohet sot 85-vjetori i Drita Pelinkut

Skedarët e Bashkëngjitur 162308
Ka thënë aq herë se do të heqë dorë nga skena, se tashmë është tepër e moshuar për të dalë aty, megjithatë regjisorët vazhdojnë t’i ofrojnë role, dhe ia beh ndonjë syresh, të cilit ajo nuk i thotë dot jo. Këtë vit ajo do të ngjitej në skenën e Teatrit Kombëtar në rolin e Rebekës në dramën “Shtrigat e Salemit”, me regji të Spiro Dunit. Nuk ishte vetëm mosha e saj, por më së shumti zotësia, që e bënin që të shquhej ndër të tjera. Prej disa ditësh, aktorja Drita Pelinku ka bërë të 85 vjetët. Një jetë e gjatë, kaluar më së shumti në skenën e teatrit, së cilës i ka dhënë pa fund role e karaktere të papërsëritshme. Për t’i kthyer qoftë edhe një borxh të vogël, Teatri Kombëtar dhe ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Aldo Bumçi, organizojnë sot një ceremoni festive me rastin e 85-vjetorit të aktores Drita Pelinku. Nuk kanë zgjedhur ambientet e Ministrisë apo Teatrit, por një restorant në afërsi të Radio Televizionit Shqiptar, ku miq e kolegë do të trokasin një gotë për shëndetin e aktores së madhe.


Panorama, 8 dhjetor 2011

[Albo]

Mesazhi: Topi dekoron shtatë artistë të skenës dhe filmit

Skedarët e Bashkëngjitur 162309
Presidenti Bamir Topi dekoroi dje paradite shtatë artistë të skenës shqiptare. Me urdhrin “Nderi i Kombit” u dekoruan Drita Pelingu, Margarita Xhepa, Tinka Kurti, ndërsa me Urdhrin “Mjeshtër i Madh” kreu i Shtetit dekoroi Edi Luarasin, Roza Anagnostin, Liljana Teshon (Kabo), Llukan Bushin. Duke folur në këtë ceremoni, kreu i shtetit tha: “Nuk nderojmë thjesht një grup artistësh apo karriera personale; ne sot nderojmë një epokë kinematografie, një brez të jashtëzakonshëm artistësh që me veprat e tyre kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në traditën dhe kujtesën tonë kulturore dhe shoqërore. Një jetë në skenë, një jetë përpara publikut, një jetë në mendjet dhe zemrat e miliona shikuesve duke demonstruar përherë e më shumë talent të rrallë dhe mjeshtëri artistike, humanizëm dhe përkushtim qytetar”. Sipas tij, “më shumë se dy breza janë lindur dhe rritur me ju, me interpretimin tuaj, ju njohin shpesh përmes personazheve dhe kanë bërë të tyret fjalët tuaja të interpretimit”.

Panorama, 23 dhjetor 2011

[Albo]

Drita Pelinku: Nuk e vuaj vetminë

Drama “Përjetësisht dashuria…”, shkruar posaçërisht për aktoren Drita Pelinku nga Mihal Luarasi, ngjitet këtë fundjavë në Teatrin Kombëtar. Pjesa trajton problemin e mprehtë të braktisjes së moshës së tretë, disa herë pasuar me një fund tragjik

Oliverta Lila


Aktorja Drita Pelinku dhe regjisori Mihal Luarasi i kthehen së bashku skenës pas 56 vjetësh. Dikur, si aktore e re ajo luante rolin e Luiza Miller tek “Intrigë e dashuri”. Këtë fundjavë ngjitet në skenën e Teatrit Kombëtar si Zarina në dramën “Përjetësisht dashuria…”, shkruar nga Luarasi, i cili ka bërë njëkohësisht edhe regjinë. Teksti është shkruar enkas për Drita Pelinkun që në vitin 2003, por edhe pse ishte paraqitur në bordet e Teatrit Kombëtar që prej asaj kohe, nuk ishte miratuar. Pas gati 8 vitesh, vepra ngjitet në skenë si një dhuratë që iu premtua aktores së njohur nga ministri Bumçi në festën e 85-vjetorit të lindjes. Si regjisori Luarasi dhe Pelinku janë në një mendje teksa flasin për aktualitetin e veprës. “Drama rrok një nga problemet e thekshme të shoqërisë shqiptare, atë moshës së tretë, që për shkak të emigracionit kanë mbetur të vetëm. Vazhdimisht dëgjojmë raste kur një i moshuar i vetëm ka vdekur në shtëpinë e vet dhe e kanë gjetur të afërmit, disa ditë më vonë. Është shteti që duhet ta zgjidhë dhe të gjejë formë. U takon atyre të vendosin se si. Në disa shtete të Europës kam parë se si janë ngritur shtëpi ku të moshuarit bashkëjetojnë, ku marrin të gjitha shërbimet. Do të doja që kjo pjesë të ishte një refleksion realist i jetës, sepse të tilla janë ato drama që kam shkruar si “Gomonia” apo “Korbi i Bardhë’. Unë nuk jam dramaturg, jam regjisor që përpiqem të trajtoj ato probleme që shoh në jetën e përditshme. Kam pritur që t’i shkruajnë të tjerët, por duke qenë se nuk e kanë bërë, jam ulur vetë. Unë nuk shkruaj drama që të mbeten në përjetësi, por t’u bëjnë jehonë problemeve të sotme”, tregon regjisori Mihal Luarasi. Ai ngutet të sqarojë se kjo pjesë nuk ka aspak nota biografike. Përkrah Drita Pelinkut, në rolin e Dionit është Vangjel Toçe. Ata janë një çift të moshuarish mbi të shtatëdhjetat, të mbetur vetëm. Lajtmotivi i bisedave të tyre janë fëmijët, largësia e tyre, fakti që bëhen të huaj, por ajo që ata nuk guxojnë t’i thonë njëri-tjetrit është frika se mos tjetri vdes i pari. Ngjarja vendoset në 24 orë, në një larmishmëri situatash. Edhe më parë Luarasi ka treguar se Drita Pelinku ka punuar me orë të gjata në prova, ndërsa ajo vetë ka pohuar se do të jetë e lumtur ta mbyllë përfundimisht karrierën në teatër me këtë pjesë që i kishte mbetur peng. Fakti që edhe më parë Pelinku kishte deklaruar se do ta mbyllte karrierën në teatër, ka qenë një ngurrim për ta pranuar këtë pjesë, por Luarasi e ka bindur të ngjitet sërish në skenë. Duke treguar se kur e ka marrë tekstin në dorë, ka ndjekur me net të tëra pa gjumë për të gjetur përkimet mes personazhit të dramës dhe jetës së saj personale. “Unë këtë rol e ndiej pranë vetes, rrethit familjar, njerëzve që më rrethojnë. Ndoshta unë nuk i kam pasur larg fëmijët e mi, por nipër e mbesa më kanë munguar në gëzime apo fatkeqësi, që janë të natyrshme në jetën time të gjatë”, ka thënë Pelinku.

Vetëm, vetëm plako! Të gjithë ikën, morën arratinë, nipërit, fëmijët, mbesat, nga sytë këmbët, sikur të ishte i mallkuar ky vend i bukur! Teksa kujton këtë monolog të veprës, Pelinku ndalon një hop të mendohet. A i trembet ajo vetmisë? “Në jetën time personale nuk e ndiej këtë vetmi. Megjithëse im shoq nuk jeton më, kam vajzën, nipçe, mbesa, por këtë e kam ndier më shumë te njerëzit që më rrethojnë, ndoshta edhe të fisit tim.

Sa herë që e marr tekstin në dorë për ta lexuar, pa dashur më dalin këto tablo të jetës njerëzore, të këtyre njerëzve që kanë mbetur vetëm. Kam një njeriun tim të afërt që i kanë ikur fëmijët në emigracion. Ai merr letra prej tyre, ndonjëherë vijnë edhe ta shikojnë, por jeta e tij është vetëm fare. Thotë gjithmonë që mezi pret të tringëllijë zilja e telefonit që ta marrë dikush e të bëjë muhabet se nuk ka një njeri që e shoqëron”, tregon aktorja, teksa duket se përlotet paksa pas syzeve të errëta. Edhe pse më i ri në moshë se personazhi që interpreton, aktori Vangjel Toçe shpjegon se ai e njeh këtë problem, ka takuar njerëz të vetmuar, ka folur me ta dhe beson se ka hyrë në lëkurën e personazhit që do sjellë. Skenografia e veprës është realizuar nga Genc Shkodrani, i cili shprehet se nuk ka synuar drejt një skenografie spektakolare, por në një mobilim deri diku naiv, me objekte të mbetura nga një kohë e shkuar, për të theksuar paksa edhe këtë harresë të personazheve. Shfaqja do të jepet në Teatrin Kombëtar të premten, të shtunën dhe të dielën, ora 20:00.

Shqip, 7 qershor 2012

[Çaushi]

Njerezit e medhenje lene mbrapa vepra te medha dhe te pa harruara ne sherbim te Atdheut!
Ngushllime familjes, Miqve dhe gjithe Aktorve dhe Aktoreve te Kinematografise Shqiptare!
Falenderim, nder dhe respekt per veprat qe na i la mbrapa, Drita Pelingu !

[Albo]

Flasin: Reshat Arbana, Tinka Kurti, Roza Anagnosti, Yllka Mujo, Luftar Paja, Skënder Sallaku, Zhani Ciko, Mevlan Shanaj dhe Kliti Roshi


Lamtumirë Drita Pelingu, artiste e madhe me personalitet tepër unikal!


Albert Zholi

Dje u përcoll për në banesën e fundit një tjetër ikonë e teatrit dhe filmit shqiptar “Mjeshtre e Madhe”, “Nderi i Kombit” Drita Pelingu. Në Teatrin Kombëtar, ku ishte vendosur trupi i pajetë i aktores së shquar, prej orës 12:00 deri në orën 13:00 u bënë homazhe nga aktorë, personalitete të artit dhe të kulturës, nga politikanë, shkencëtarë, akademikë, miq dhe shok të saj. Në fund të homazheve pjesëtarët e familjes dhe gjithë të pranishmit, bënë rrethrrotullimin simbolik të arkivolit, në ambientet e jashtme të Teatrit Kombëtar, ku ajo dha gjithë shpirtin e saj aktorial. Gjatë kësaj ceremonie duartrokitjet për këtë figurë të shquara të artit skenik shqiptar nuk kishin të sosur. Duartrokisnin të gjithë në shenjë respekti, për punën e saj heroike, për rrolet e saj, për mirësinë e saj, për shkëlqimin që ajo i dha artit tonë për mëse 6 dekada. Në sytë e të gjithëve shihje lot. Ishin lot mirësie për një njeri të mirë, për një artiste të madhe. Në tërë ambientet e Teatrit Kombëtar, për ato minuta që trupi i saj bënte rrotullimin simbolik, vëreje lot dhe duartrokitje. Këto janë gjestet më kuptimplote, që shprehin respektin e thellë që ka njeriu ndaj veprës së aktores. Ajo e la këtë ambient fizikisht, por mbas la me qindra role, la shpirtin e saj aktorial, la zërin e saj karakteristik, la miqtë dhe shoqet që deri në sekondën e ndarjes, kanë lënë përshtypjet më sinjifikative. Lamtumirë Drita Pelingu, aktorja gjigande që i dhe aq shumë artit shqiptar.


Reshat Arbana, Nderi i Kombit

Nuk kam fjalë të flas sot. Nuk gjej dot ato që mund të shpreh respektin dhe konsideratën që kam për këtë ikonë të artit shqiptar. Kam aq shumë për të thënë, por që s’mund t’i artikuloj si duhet. Fjala më ngec nga dhimbja. Ajo për mua mbetet një aktore origjinale, plot temp, serioze, këmbëngulëse, e respektueshme. Ajo në skenë njohu vetëm fitore, arritje. Ishte një aktore shumë dimensionale, që me rolet e saj të qëndisura nuk do të vdesë kurrë në mendjet e spektatorit shqiptar. Kur dilte në skenë ajo ishte një Dritë tjetër, larg asaj qetësisë së zakonshme. Ajo kthehej në jetën e personazhit plot pathos, duke krijuar role të spikatur. Në jetën e përditshme ajo ishte një nënë e mirë, një shoqe e gjendur, një intelektuale surprizë. Drita do na mungojë shumë. Janë shumë të rralla personalitete si Drita në skenën shqiptare.


Mevlan Shanaj, regjisor, aktor

Ne sot po përcjellim për në banesën e fundit, një personalitet tepër unikal për shoqërinë shqiptare. Nuk po flas për madhështinë e saj si aktore, pasi ato i di gjithë publiku shqiptar, por do flas për dimensionet e saja si qytetare, si intelektuale. Drita ishte grua tipike, që mund të quhet me plot gojën qytetare e botës. Qysh në fillimet e jetës së saj, qysh në rininë e vështirë, ajo ka punuar për ta sfiduar, realitetin dhe për të triumfuar. Ajo vazhdoi me këtë mendësi gjatë gjithë jetës, shembull jo vetëm në teatër (pasi një aktore nuk i përket vetëm teatrit), por për gjithë shoqërinë shqiptare. Ajo triumfoi në të gjitha nismat e jetës duke bërë dhe rolin më të spikatur në moshën 85-vjeçe duke u ngjitur në skenë me atë vrull, por dhe me një kujtesë fenomenale. Nuk thonë kot njerëzit që vera sa më e vjetër aq më e mirë bëhet. Në këtë rast shembulli i Drita Pelingut, është më unikali në botë. Ajo e sfidoi kohën, e sfidoi moshën, e sfidoi çdo rrethanë negative duke luajtur deri në fund të jetës. Për fat të keq ajo iku dhe ne nuk do ta kemi më afër emblemën e teatrit dhe të filmit, por emri i saj do të mbetet i artë.


Skënder Sallaku, “Artist i Popullit”

Sot është një ditë zie, një ditë, ku të gjithë artistët ndjejnë një peshë të madhe rëndese në zemër pasi po u ikën në përjetësi dhe një aktore gjigande. Disa herë fjalët nuk mund të shprehin atë që mund t’i takojnë një personaliteti të tillë. Por do flas me fjalë zemre, me fjalë të thjeshta, pasi ajo me veprën e saj flet shumë herë më mirë se sa mund të flas unë. Drita mbetet një shëmbëlltyrë e kurajos qytetare dhe e emancipimit të femrës shqiptare qysh në fillimet e saj. Ajo u ngrit mbi kohën, mbi paragjykimet dhe solli në skenë figurën e vërtetë të femrës shqiptare. Nuk ka rol që ajo të mos e ketë çuar në pikën kulmore, nuk ka rol që ajo nuk është veçuar. Drita s’do të jetë në takimet fizike me ne, por ajo ka lënë frymën e saj, veprën e saj që detyrimisht do përmendet çdo ditë në takimet e artistëve.


Luftar Paja, “Artist i Popullit”

Për një gjë më vjen keq që këta korifenj të teatrit shqiptar po rrallohen, por megjithatë ka një gjë që, pasi ata ikin fizikisht, por pas kanë lënë veprën e tyre, një vepër aq e madhe sa nuk besohet. Drita Pelingu ishte një artiste e madhe, e cila ishte jo vetëm shumë cilësore në rolet që i ishin besuar, por kishte një veti shumë të madhe që mbështeste shumë talentet e reja. Kjo e veçon atë nga çdo aktor tjetër. I donte artistët që mësonin me shpirt. Ato çka ka lënë ajo tek brezat e rinj jo vetëm si aktore, por edhe si pedagoge, janë të pashlyeshme, se ajo ishte një pedagoge e shkëlqyer, një nënë shembullore, një mike e sinqertë, një intelektuale me vizion. Kjo e bën atë hyjnore.


Zhani Ciko, “Mjeshtër i Madh”

Drita Pelingu ka një lidhje organike dhe me muzikën, sepse qysh në hapat e saj të para ajo është lidhur me bas-baritonin Hysen Pelingu. Bashkëshorti i saj ka qenë një ndër këngëtarët e parë të operës, i cili ka qenë një nga personazhet e operës së parë që është shfaqur në TOB. Në ambientet e këtij teatri e kam njohur dhe unë. Drita ishte një grua jashtëzakonisht fine. Respektonte të madh dhe të vogël. E mbaj mend që në tavolinë me të do të bisedohej vetëm për gjëra serioze. Një nga vajzat e saj studioi për violinë, dhe unë u lidha dhe më shumë, pasi ajo ka qenë një grua e kujdesshme dhe që më ka uruar e para marrjen e detyrës në TOB. Por ajo kishte një lidhje shumë të mirë me nënën time dhe me gjithë familjen time. Në të gjitha njohjet kam vërejtur se ajo përveç vlerave aktoriale kishte dhe vlera të konsiderueshme humane, njerëzore, shpirtërore.


Kliti Rroshi, aktor

Të flasësh për Drita Pelingun nuk është e thjeshtë. Sot është një ditë zie, pasi humbi një nga xhevahiret e gjerdanit të artë, një ndër aktoret e spikatura të Teatrit Kombëtar. Për mua nuk ka ikur Drita si Drit, por një yll që nuk do të venitet. Diku ajo ishte nëna, diku aktorja, diku pedagogia, diku njeriu, diku mësuesja, pra ka ikur një gur i rëndë themeli i artit shqiptar. Unë për të mund të flas shumë, se kushdo që ka ndenjur qoftë dhe 10 minuta me të, kanë arritur të kuptojnë dhe mësojnë aq shumë gjëra sa mund të flasin me orë të tëra. Mbi të gjitha ajo ishte shumë njerëzore. Unë e kam pas pedagoge një semestër në vitin e parë të Akademisë së Arteve, ku ajo më ka mësuar A-në, e lëndës bazë të mjeshtërisë së aktorit. Për mua ajo do të mbetet e pavdekshme, një nënë e madhe dhe një aktore e fuqishme.


Roza Anagnosti, aktore

Të thuash dy fjalë, apo 2 mijë për Dritën është shumë pak. Ajo ishte një artiste me peshë të rëndë, qoftë në teatër që ka bazën, qoftë në film. Ajo ishte inteligjente dhe i ka dhënë shumë artit shqiptar shumë dhe si aktore por edhe si pedagoge, ku ka nxjerrë gjenerata të tëra aktorësh të rinj. Nuk e harroj kur u festua në Vlorë 100-vjetori i Pavarësisë. Ajo ishte keq nga këmba. Por ajo gjeti një forcë të brendshme të jashtëzakonshme dhe erdhi në Vlorë, në Vlorën e saj. U habita! Gjithmonë më ka dhënë kurajo sikur të isha unë më e vjetër se ajo. Mos ndalo të ecësh para në art më thoshte. Madje, ajo në Vlorë edhe interpretoj, ku mund të them se ishte më e mira nga ne. Interpretoi shkëlqyeshëm. Ajo ka qenë e pakursyer në ndihmë. Nuk kishte xhelozi, thjesht kishte egon e saj profesionale, ego e ndershme që duhet ta ketë çdo artist. Ajo gëzohej me sukseset sidomos të aktoreve femra. Ajo ishte peshë shumë e rëndë pasi dhe në moshë të thyer ka nxjerrë rrole të shkëlqyer. E kam pasur partnere në disa role dhe më ka befasuar. Brezi i saj ishin një brez brilantesh që lanë shumë tek brezi i ri. Ishin një brez i artë. Një brez që ka lënë gjurmë. Ishte shumë korrekte. Kur e merrja në telefon dhe më dilte një kujdestare, ajo më pas më merrte menjëherë. Korrekte deri në detaj. Donte të ishte rigoroze. Sot ndihem keq që s’i kam inçizuar shumë fjalë të saj. S’kam ku i gjej më. Falënderoj gjithë gazetarët shqiptarë që kanë nxjerrë në pah vlerat e saj.


Tinka Kurti, Artiste e Popullit

Eh, çfarë të të them? Një Dritë që sot po na lë. Edhe pse kemi disa vjet ndryshim moshe, unë e kam ndjerë miqësinë e saj. Një shoqe e shkëlqyer, një njeri i bekuar. Unë jam dy herë më e mërzitur, pasi ajo ishte një vajzë e shkëlqyer vlonjate që u martua me një djalë brilant shkodran. Pra e kam pasur nuse shkodrane. Lidhja jonë ishte dhe si nuse shkodrane, por dhe si aktore. Drita ka qenë e mirë me të gjithë. Ishte aktore duke e nderuar vendin tonë, ishte pedagoge, ku të gjithë studentët e kujtojnë me respekt. Gjithmonë, tek shtëpia e saj do të gjeje studentë pa fund. Iku me dhimbje të mëdha në shpirt që vetëm ajo dinte t’i përballonte. Ndjej një trishtim të madh. Njerëz të tillë i duhen shumë Shqipërisë.


Yllka Mujo, aktore

Emri nuk vihet rastësisht. Dhe ajo e kishte emrin dritë. Ç’është e vërteta, ajo ka përhapur dritë gjatë gjithë jetës së saj. Ka shpërndarë dritë në teatër, ka përhapur dritë në familje, ka shpërndarë dritë me studentët, me të rinjtë, gjithë jeta e saj ka lidhje me dritën. Pastërtinë njerëzore. Unë kam kujtimet më të mira me të. Ajo ishte një artiste e madhe, një mikeshë e shtrenjtë, njeri shumë dimensional me një zemër të madhe, me kulturë të padiskutueshme, me karakter të fortë, për përkushtimin e jashtëzakonshëm në profesion, për adhurimin ndaj artit. Ajo ishte tamam mjeshtre që nga një gjë e vogël nxirrte një luan të madh. Të jepte çdo gjë me zemër. Këtë bënte me studentët me të rinjtë. Kishte një dashuri të tejskajshme për çdo gjë të bukur dhe të mirë. Aq sa ishte e bukur si artiste aq ishte dhe e mirë si njeri. Këto janë vlera që jo çdo njeri i ka. Unë i jam shumë mirënjohëse për çdo gjë që më ka bërë qoftë në anën shpirtërore qoftë në anën profesionale, pasi ajo më ka pasur nxënëse dhe mikeshë mua. Kam pasur relata të ngushta me të. Janë ca gjëra që nuk thuhen me zë të lartë, por janë ca gjëra kur zemra flet vetë. Kur flet zemra, fjala e thënë zë ulët përsëri ka vlerë më të madhe. Sot zemra ime është e plagosur.


Drita Pelingu njohur edhe si Drita Pelinku (3 dhjetor 1926, Vlorë - 2 tetor 2013, Tiranë) ishte një nga aktoret më të shquara të skenës shqiptare, regjisore dhe pedagoge. Kreu shkollën e femrave “Nana Mbretneshe” në vitin 1944 dhe më pas vazhdoi shkollën e artit “Jordan Misja” për teatër, ku ishte e vetmja femër. Filloi punën si aktore profesioniste në Teatrin Kombëtar në vitin 1946. Nga viti 1976 ka dhënë mësim mbi artin skenik në Akademinë e Arteve.[1] Në vitin 1982 bëri debutimin në skenën e teatrit “Petro Marko” të Vlorës si regjisore me dramën “Pavdekësia”. Disa nga komeditë dhe dramat e para, ku ajo ka interpretuar në teatrin shqiptar. "Rrëshqitja", "Arturo Ui", "I çuditshmi", "Zonja e Bujtinës", "Gratë gazmore të Uindsorit", "Artani", etj.. Në kinematografi ajo u shfaq fillimisht me një rol të vogël tek "Tana" (1958), e më pas tek "Njeriu me top", "Kur hidheshin themelet", ku interpreton rolin e Budës, "Vajzat me kordele të kuqe", "Radiostacioni", "Përtej mureve të gurta", "Fjalë pa fund", "Shpresa", etj.. Si aktore e teatrit dhe kinematografisë numëron mbi 150 role, ndër të cilët më shumë se gjysma janë kryerole femërore të dramaturgjisë kombëtare dhe botërore. Si një nga themeluesit e Teatrit Kombëtar ajo ka dhënë një kontribut të rëndësishëm është si autore e shumë botimeve biografike për artistë të skenës shqiptare. Për kontributet e saj të veçanta Drita Pelingut iu akordua nga Presidenti i Republikës urdhri “Mjeshtre e madhe”, “Çmimi i Karrierës” dhe gjithashtu titulli “Artiste e Merituar” (1986), çmimi “Ismail Qemali” (1996), ndërsa Bordi Drejtues i Institutit Amerikan të Biografive ka zgjedhur ndër 500 udhëheqësit më me influencë në botë. Së fundmi, qyteti i lindjes e ka çmuar si “Qytetare Nderi të Vlorës” dhe Presidenti i Republikës i ka akorduar titullin më të lartë “Nder i Kombit”.








SA BUKUR!

(Kujtimit të artistes së madhe Drita Pelinku)

Mund të mos jesh në moshën e rinisë Dhe prapë të thonë : SA BUKUR !



Sa bukur sillet, sa bukur të mban vesh, Sa bukur flet me zemër të hapur, Sa bukur hidhërohet, sa bukur qesh…

Kjo bukuri nuk ka të mplakur…





Ndoshta Ti nuk ngrite ndonjë pallat madhështor,

Dhe as nuk zbulove Universin, Por… një jetë të tërë zbulove shpirtin njerëzor, Lartësove virtytin, fshikullove vesin…



Me ndjenjat e holla dhe mendjen e mprehtë

Sa breza artistësh Ti nxorre… Si prindin e tyre të donin studentët, Sa bukur, e tillë edukatore !



Sa bukur, shoku i jetës nuk t’u nda Në udhën e sukseseve të Tua… Ecët shtegut të artit krah për krah, Sa bukur! Një ëndërr burrë e grua...



Ti ikje larg vajzave nga një skenë në tjetrën,

E drithëroheshe në telefon t’ju ndjeje zënë...

Njëra t’u tret në shpirt, tjetra të zgjati jetën… Sa bukur, që je e tyrja Nënë!...



Në turnera s’i ndaje nipin, mbesën, Dhe ata fluturonin si dallëndyshe… Ti përtëriheshe, bëheshe më e freskët… Sa bukur të jesh gjyshe !



Por qënka më bukur dhe ka më vlerë, Kur Nënë e Motër të quajnë dhe të tjerë… K’të ngrohtësi njerëzore , o DRITE , na fale Ti… Sa bukur të jesh NJERI!...


BASHKIM KOZELI

[sirena_adria]

[sirena_adria]

HOMAZH! DRITA PELINKU (1926-2013) | Kinematografia Shqiptare

[sirena_adria]

Poezi per Zonjen e Madhe Drita Pelingu