Esselamun alejkum we rahmetullahi we berekatuhu
Ju lutem filimisht qė tė kemi nji mirėkuptim me tė gjithė anėtarėt pjesėmarės nė kėtė temė, qė tė qėndrojmė nė rregullat e forumit:
- tė mos e devijojmė temėn dhe
- tė mos bėhet debate tė panevojshme, kėshtuqė tė mos e devijojmė temėn.
Kjo temė do tė jetė e pajisur vetėm me lutje tė pėrmbledhura nga Libri i All-llahut s.v.t., kėshtuqė tė kemi nji pasqyrė tė lutjeve qė gjinden nė Kur'an dhe lus All-llahun s.v.t., qė tė na bėjė tė mundshme pėrfitojnmė nga kjo temė dhe na e lehtėsoftė gjendjen dhe na dhashtė Bereqet, si nė kėtė botė ( dunja ), por edhe mė e rėndėsishme nė botėn tjetėr ( ahiret ).
Al-llahu ju shpėrbleftė pėr durimin tuaj.
Nė fillim desht tė shtoj diēka nė lidhje me lutjen ( duanė ).
Vėllezėr dhe motra besimtare!
Vėrtet ibadetet tek All-llahu s.w.t., dallojnė nė vlerė dhe rėndėsi. Disa ibadete All-llahu s.w.t., i bėri me me rėndėsi dhe kėrkoi nga njeriu qė patjetėr t'i kryejė ndėrsa pėr disa tė tjera ia preferoi dhe e nxiti t'i kryejė. Nga kėtu dallon farzi prej sunnetit, sunneti prej mendubit ,etj.
Nė zingjirin e veprave mė tė ēmuara dhe mė me vlerė tek All-llahu s.w.t., gjejmė edhe duanė. Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
"Nuk ka gjė mė tė ndershme tek All-llahu sesa duaja".( Tirmidhiu ).
Nė njė rast tjetėr Muhammedi s.a.v.s., patė thėnė.
"Duaja ėshtė ibadet ( adhurim) ". ( Transmeton Ahmedi ndersa Tirmidhiu ka thene se hadithi eshte hasen sahih ).
Problemet e jetės praktike, shpeshherė na diktojnė nevojėn qė tė kėrkojmė diē nga njerėzit, qoftė ndihmė materiale, hua apo edhe pėrkrahje shpirtėrore.Nė tė shumtėn e kėtyre rasteve gjejmė njerėzit nga tė cilėt kėrkojmė diē tė jenė tė mrrolur apo tė ankohen se " as pėr vete nuk kėne " apo t'a kushtėzojnė ndihmėn me diē qė nuk ke mundėsi t'a bėsh, p.sh.,: mbytja e dikujt, tė vjedhėsh pėr tė, .apo nėse tė ndihmon materialisht tė kėrkon kamatė, etj.
Vėrtet kjo ėshtė njė skeē i hidhur i njė realiteti tė skenave tė pėrditshme tė jetės sonė por a thua, a ndodh kėshtu edhe me All-llahun s.w.t.?
A hidhėrohet Allahu s.w.t., nėse njeriu kėrkon diē prej Tij?
A ia kushtėzon ndihmėn me diē qė ia zbeh imazhin e fesė dhe karakterit tė tij njerėzor?
Pergjegja:
Assesi, madje All-llahu s.w.t., ka dėshirė qė njeriu tė kėrkojė prej Tij dhe ta lus Atė.
Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
" Kėrkoni nga All-llahu sepse All-llahu ka dėshirė qė tė kėrkohet prej Tij dhe se ibadeti mė i ēmuar ėshtė pritja e pėrgjegjes ( ose pėrmbushjes sė duasė ) ".
Madje All-llahu s.w.t., hidhėrohet nėse njeriu nuk kėrkon prej Tij.
Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
" Vėrtet, ai qė nuk kėrkon nga All-llahu, ( All-llahu ) i hidhėrohet Atij ".( Tirmidhiu ). Ky hadith sikur argumenton edhe hadithin:
" dhe kur tė kėrkosh kėrko prej All-llahut, dhe kur tė kėrkosh mbrojtje kėrko prej All-llahut ( mbrohu me All-llahun ) ".
Besimtari kur t'a lutė All-llahun, ndien se Ai ėshtė afėr, dėgjon lutjet dhe rėnkimet e tij. Madje vet All-llahu s.w.t., e urdhėroi Muhammedin qė t'i nxitė besimtarėt ne dua duke iu treguar se All-llahu eshte afer,degjon dhe iu pergjigjet lutjeve te lutesve. Thotė All-llahu s.w.t.:
"E kur robėt e Mi tė pyesin ty pėr Mua, Unė jam afėr, i pėrgjigjem lutjes kur lutėsi mė lutet, pra pėr tė qenė ata drejt tė udhėzuar, le tė mė pėrgjigjen ata Mua dhe le tė mė besojnė Mua. ( Bekare,186 ).
Vėlla duaja ėshtė mjet qė e bėn All-llahun tė tė dojė ty. Duaja e shpeshtė bėn qė ti nėlse i lutesh All-llahut tė pėrgjigjet,nėse kėrkon mbrojtje nga Ai tė mbron Vėlla qė tė tė bėhet e qartė rėndesia dhe vlera e duase dėgjo kėtė hadith dhe pėrshkrimin qė All-llahu ia bėn robit, kur ai e lut All-llahun. Thotė Pejgamberi s.a.v.s.:
" All-llahu s.v.t., ka thėnė:
" Kush armiqėsohet me njė dost Timin do t'i shpalli luftė dhe nuk ka diē mė tė dashur me tė cilėn afrohet tek Unė robi sesa ajo qė ia kam obliguar. Njeriu vazhdon tė afrohet tek Unė ( All-llahu s.v.t. ) me nafile derisa t'a dua, e kur t'a dua, jam dėgjimi i tij me tė cilin dėgjon, shiqimi i tij me tė cilin shiqon, dora e tij me tė cilėn godet, kėmba e tij me tė cilėn ec, nėse mė kėrkon ( diē ) do t'ia jap, nėse kėrkon mbrojtje nga Unė do t'a mbroj". ( Buhariu )
Ndonjėherė njeriu ankohet se nuk i pranohet duaja, lutet kohė tė gjatė por prapė nuk shef pėrgjigje. All-llahu na ruajt! Ka njerėz qė fillojnė tė mendojnė keq pėr All-llahun se kinse Ai nuk po i dojka kėta ose diē tjetėr. Kėto mendime dhe tė ngjashmet, janė tė pėrbuzura nė fenė tonė dhe njeriut tė tillė i mbetet qė dobėsinė e mospranimit tė duasė t'a hulumtojė nė vetveten e tij sepse All-llahut s.v.t., nuk i takon urrejtja ndaj robėrve tė Tij pėrveq ndaj atyre qė e mohojnė All-llahun s.v.t. dhe ndaj vetvetes se tyre janė tė padrejtė.
( Disa shkaqe tė mospranimit tė duasė )
1) Ngrėnia, pirja dhe veshja nga harami
Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
" Vėrtet All-llahu ėshtė i mirė dhe nuk pranon tjetėr pėrveq sė mirės dhe se All-llahu i ka urdhėruar besimtarėt me atė qė i ka urdhėruar Pejgamberėt, ka thėnė:
" O ju tė Dėrguar! Hani nga tė mirat dhe bėni vepra tė mira ", ( ndėrsa pėr besimtarėt ) ka thėnė: " O ju qė keni besuar! Hani nga tė mirat qė iu kemi furnizuar ", pastaj e ceku njeriun qė ka marrė udhėtim tė gjatė, flokėt i janė shprishur dhe ėshtė pluhurosur, i ngrit duart drejt qiellit e thotė:
" O All-llah!O All-llah!, ndėrsa ushqimi i tij ėshtė haram, uji ( pija ) e tij ėshtė haram, veshja e tij ėshtė haram, ėshtė ushqyer nga harami,andaj a t'i prahohet ketij ( duaja )?!". ( Muslimi )
2) Lėnia e urdhėrimit pėr tė mirė dhe ndalimit nga e keqja
Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
"Pasha Atė,ėe dorėn e tė Cilit ėshtė shpirti im, ( ose ) do tė urdhėroni pėr tė mirė dhe tė ndaloni nga e keqja, ose ndodhė qė All-llahu t'ua lėshoj - dėrgoj ndonjė ndėshkim pastaj e lutni e nuk iu pergjigjeė". ( Tirmidhiu)
3) Lėnia e duasė
Thamė mė parė,duke u bazuar nė hadith se, ibadeti mė i ēmuar ėshtė pritja e pėrmbushjes sė duasė por megjithatė shohim disa njerėz tė cilėt lutėn njė kohė e pastaj i kap njė dėshprim, pesimizėm, se pėrse neve nuk po n'a u pranohet duaja?Ky pesimizėm bėhet shkak qė ata tė largohen nga duaja e tė humbin tė mira tė shumta. Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
" I pėrgjigjet ( All-llahu duasė se ) ndonjėrit prej jush derisa nuk ngutėt e tė thotė: Jam lutur ( shumė herė ), por nuk mė ėshtė pėrgjegjur ( pėrmbushur duaja ) ". ( Muttefekun Alejhi )
4) Lutja duke bėrė njeriu mėkate
Si shkak tjetėr i mospranimit tė duasė ėshtė lutja e njeriut duke bėrė njeriu mėkate apo duke shkėputur mardhėniet familjare.ėThotė Muhammedi s.a.v.s.:
" Vazhdon t'i plotėsohet duaja robit derisa nuk lutet me mėkat apo shkėputje tė mardhėnieve familjare (d.t.th., duke qenė ai nė kėto dy mėkate ) dhe derisa nuk ngutet. Ėshtė pyetur: O i Dėrguar i Allahut! Cfarė ėshtė ngutja ( nė kėtė rast )? Tha: Tė thotė njeriu: Jam lutur e lutur, por s'kam parė tė mė jetė permbushur duaja. Dėshpėrohet nga kjo gjendje dhe e braktis duanė ". ( Muslimi )
5) Lutja e njeriut duke qenė i pakujdesshėm
Si shkak tjetėr pėr mospėrmbushje tė duasė ėshtė edhe lutja e njeriut duke qenė zemra e tij gafile ( e pakujdesshme ). Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
" Lutnie All-llahun duke qenė tė bindur se All-llahu iu pėrgjigjet dhe dine se All-llahu nuk i pėrgjigjet duase ( e cila rrjedh nga ) zemra e pakujdesshme ( gafile ) ".(Tirmidhiu)
Hadithi nė fjalė pėrmban dy ēėshtje shumė me rėndėsi. Njėra prej tyre ėshtė nxitėse, ndėrsa tjetra ėshtė kėrcėnim. Sa i pėrket nxitjes, atė e vėrejmė nė pjesėn e parė tė hadithit ku Muhammedi s.a.v.s., me tėrė potencialin mundohet t'a bindė robin se, nėse ai beson se nuk ka kush qė i pranon lutjet dhe i permbush ato pėrveq Tij dhe se nuk ka kush qė drejtohen ankesat pėrveqse tek Ai, duaja e tij nė njė mėnyrė a tjetėr do tė pranohet.
Pra, nėse njeriu ėshtė i bindur se All-llahu s.v.t. ėshtė Ai qė ua pėrmbushė njerzve nevojat atėherė nga ajo bindje dhe mendim i mire qė ka pėr Zotin xh.sh, fiton pėrshtypjen se All-llahu s.v.t., nė pėrgjegjen e menjėhershėm tė duasė sė tij apo vonimin e saj ka caktuar njė urtėsi dhe si i tillė me mendime tė tilla robi do tė shpėtojė. Pėr tė na qenė edhe mė qartė kjo teori, fjalėn ia japim njeriut mė tė madh tė botės, Muhammedit s.a.v.s., i cili thotė:
"Nuk ka besimtar i cili lutet me ndonjė lutje, nė tė cilėn nuk ka mėkat e as shkėputje marėdhėniesh familjare e tė mos ia jap Al-llahu njėrėn prej kėtyre tre gjėrave:
1- ( ose ) ia shpejton plotėsimin nė kėtė botė,
2- ( ose ) ia deponon nė Ahiret, dhe
3- ( ose ) ia largon me atė dua njė tė keqe sikurse ajo (e mirė nė peshe ).
( Atėbotė kur dėgjuan sahabėt pėr kėtė vlerė tė duasė ) Thane: " Pra do tė shpeshtojmė duanė! Tha: All-llahu ua shton ( tė mirat ). ( Ahmedi )
Pra besimtari i sinqertė nė All-llahun beson se All-llahu ka caktuar ndonjė tė mirė nė duanė e tij dhe qė, edhe pse pėr momentin rezultati i saj ėshtė i fshehur megjithatė begatia dhe dhuntia e asaj duaje do tė duket mė vonė, ose nė kėtė botė ose nl tjetrėn.
Ndėrsa sa i pėrket ēėshtjes sė dytė, pėr tė cilėn thamė se ėshtė kėrcėnim, ėshtė ajo se All-llahu s.v.t., nuk pranon duanė nga zemra qė nuk ka dro, nga gjuha qė e thotė atė dua sikur gjėrat e tjera tė pahijshme. Vėrtet kjo ėshtė kėshtu sepse All-llahu nuk shpėrblen edhe pėr ibadetet tjera nga neglizhentėt. Kemi dėgjuar hadithin se All-llahu s.v.t., pranon nga namazi i njeriut vetėm aq sa njeriu prezenton me mendje dhe shpirt ".
6) Lutja vetėm kur njeriu gjendet nė vėshtirėsi
Si shkak tjetėr pėr mospranimin e duasė ėshtė lutja e njeriut kur vetėm ai ėshtė nė bela a fatkeqėsi. Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
"Kush ka dėshirė qė All-llahu t'i pėrgjigjet nė vėshtirėsi a pikėllime, le tė lutet shumė kur ai tė jetė i lumtur ". ( Tirmidhiu )
Kėrkimi falje - Istigfari - shansė pėr faljen e mėkateve
All-llahu s.v.t., na ka treguar se, Ai nuk e ndėshkon njė popull pėrderisa ata kėrkojnė falje nga Ai, por ndėshkon popujt qė shfaqin mendjemadhėsi, ipen pas tė ndaluarave, harrojnė obligimin e tyre ndaj All-llahut dhe bėjnė trazira nė tokė. Thotė Muhammedi s.a.v.s.:
"All-llahu nuk i ndėshkon ( njerėzimin ) derisa ata kėrkojnė falje ".
Vėlla! Kėrkimi falje nga All-llahu ka vlerė tė madhe. Ėshtė mjet pėr t'a dalluar modestin nga mendjemadhi, besimtarin nga hipokriti Kėrkimi falje ( Istigfari ) ėshtė urėkaluese mbi ēdo fatkeqėsi dhe urėlidhėse me ēdo tė mirė, ėshtė ēelės i rizkut. Thote Muhammedi s.a.v.s.:
"Kush ipet pas kėrkimit falje -i stigfarit ( dhe e ben shprehi ), All-llahu s.v.t., nga ēdo problem i gjen rrugėdalje, nga ēdo pikėllimi, i gjen lehtėsi ( dhe largim tė tij ) dhe e furnizon prej nga nuk e kujton fare ". ( Ibni Maxhe dhe Davudi )
E lusim All-llahun tė n'a bėjė prej atyre qė iu pranohen duatė e tyre dhe prej atyre qė kanė mendime tė mira pėr Zotin e tyre. Amin!
Krijoni Kontakt