Të jesh mysliman evropian

[Mexhid Yvejsi]

Botime të reja: Tarik Ramadan

Të jesh mysliman evropian
Autor: Tariq Ramadan



Titulli i origjinalit:
TO BE A EUROPEAN MUSLIM

Boton: Logos-A
Bibilioteka: Lexo

Përkthyen nga anglishtja:
Rejhan Neziri
Ali Pajaziti

Për botuesin: Adnan Ismaili
Kryeredaktor: Husamedin Abazi
Redaktor biblioteke: Ali Pajaziti
Redaktor gjuhësor: Arlind Novi
Redaktor artistik: Edi Agagjyshi
Redaktor teknik: Afrim Gashi
Faqosës: Sedat Halimi
Përgatitja kompjuterike:
Fokus Pro – Shkup
Shtypi: Focus – Shkup, 2011
Libri me titull ”Të jesh mysliman evropian”, i cili ka 375, është një stutim i burimeve islame në kontekstin evropian, shkruar nga Dr. Tarik Ramadan.
Nga ky libër lexuesi mëson se tashmë ka kaluar një gjeneratë qëkur evropianët perëndimorë kanë filluar të vërejnë se komunitetet myslimane janë duke u ngulitur nëpër qytetet tona. Ditët e punëtorëve të përkohshëm emigrantë janë zëvendësuar me vendosjet e familjeve në një proces i cili ishte e qartë se do të ishte i vazhdueshëm. Filluan të shfaqen xhamitë e para, dhe ne nisëm t’u kushtojmë vëmendje. Kur shikuam pas zhvillimeve të sipërfaqshme, zbuluam se myslimanët në Evropën Perëndimore kishin qenë shumë më herët, në disa raste edhe me shekuj të tërë, edhe pse në numër të vogël. Prania e sotme e tyre në Evropën Perëndimore shërben gjithashtu edhe për të na kujtuar tashmë se ka pasur komunitete myslimane të ngulitura mirë në disa pjesë të Evropës Lindore – edhe pse ne kemi menduar se i kemi injoruar në mënyrë të plotë ngase ishin të fshehur pas Perdes së Hekurt.
Prania e re na ka rikujtuar praninë tonë në botën myslimane, në formën e perandorisë. Mirëpo, natyrisht, ndërsa ne u kushtonim kujdes ndryshimeve me të cilat duhej të merreshim – si dhe ngurrimit për të bërë një gjë të tillë nga ana e disa qarqeve – u bënë edhe disa supozime rreth ndikimit të kësaj situate të re mbi vetë myslimanët. Konkluzionet e para të thjeshta, ishin se me kalimin e kohës, ndofta brenda një gjenerate, komunitetet e reja të imigrantëve do të ishin asimiluar, më së paku në kuptimin se qëndrimi i tyre ndaj fesë dhe kërkesave të saj do të ishte “evropianizuar”. Disa vëzhgues sugjeronin se në veçanti martesat e përziera do të ishin një faktor i madh në këtë proces të pritur të asimilimit. Tani, një gjeneratë më pas, pamja duket krejtësisht tjetër nga ajo që kanë menduar vëzhguesit e mëparshëm, të cilët tani mund t’i quajmë naivë.
Pra, çfarë ndodhi? Fakti se ne evropianët ngurronim t’i pranonim njerëzit e ndryshëm, përveç sipas kushteve tona, natyrisht që ka kontribuar në krijimin e një kundërpërgjigjeje të myslimanëve për të theksuar tiparet e tyre dalluese. Mirëpo, ashtu siç e kam shprehur në shumë raste, është vetë lidhja e myslimanëve pas traditave të tyre, ajo e cila i ka shtyrë komunitet lokale, politikanët dhe akademikët t’i marrin seriozisht ata dhe t’i harrojnë skenarët e hershëm naivë e asimilues. Në të njëjtën kohë, nuk mund të mohohet fakti, se vetë myslimanët e kanë ndier veten të obliguar të mendojnë gjithnjë e më thellë rreth ndikimeve të situatës së tyre mbi besimin dhe praktikën e tij, si dhe mbi mënyrën se si ky besim mund të vazhdojë të formojë një bazë të përshtatshme dhe funksionale për jetën e tyre të përditshme. Nisi të bëhej e qartë se duke vepruar kështu, ata duhej të rihapnin shumë pyetje me të cilat ishin ndeshur dijetarët dhe mendimtarët myslimanë në kulmin e qytetërimit islam para një mijë viteve.
Autori, dr. Tarik Ramadan shkruan se ironia e situatës së krijuar ishte se jeta në margjinat e botës islame, i ktheu myslimanët evropianë në qendër teologjike. Duke vepruar kështu ata shikoheshin gjithashtu edhe nga qendra gjeografike e botës islame. Në verën e vitit 1995 në një seminar të islamistëve të rinj në Jordani dr. Tarik Ramadan ka folur rreth situatës së myslimanëve në Evropën Perëndimore. Një djalosh mendjehollë i
parashtroi këtë pyetje: “A është e mundur që përvoja e myslimanëve të Evropës Perëndimore, pasi ata merren me këto çështje, të jetë e dobishme edhe për ne myslimanët e botës arabe? Në fund të fundit ata ballafaqohen shumë më drejtpërdrejtë e më intensivisht sesa ne, në takimin e Islamit me shoqërinë moderne teknologjike e shekullare”.
Ajo çka po ndodh këtu është se gjenerata e parë e myslimanëve evropianë, ata që janë rritur në Evropën Perëndimore, parashtrojnë pyetje themeltare rreth Islamit. Ata kanë zbuluar se traditat kulturore të prindërve të tyre, së pari, kanë vështirësi të funksionojnë në një shoqëri moderne urbane e burokratike dhe, së dyti, shumëçka nga ajo traditë kulturore nuk është në thelb islame. Në disa raste, disa aspekte të kësaj tradite do të mund të konsideroheshin edhe si të papranueshme në Islam.
Për një kohë të gjatë një pjesë e madhe e këtij debati është zhvilluar në gjuhën e traditës juridike, të fikhut, kurse në disa qarqe të vogla kjo është konceptuar në forma të ngurta konservatore dhe debati është zhvilluar thuajse i izoluar nga shoqëria e gjerë. Për këtë arsye disa vëzhgues të këtij procesi kanë sugjeruar që, nëse myslimanët kanë ndërmend të jenë të aftë që “të përballen” me sukses me modernitetin, ata duhet ta braktisin diskursin e fikhut dhe të zotohen për një reformë fund e krye të teologjisë.
Kjo reformë do të duhej të niste me rikonceptimin e natyrës së shpalljes dhe që andej me të kuptuarit e tekstit të shpallur. Ne e dimë se ka mendimtarë myslimanë që e ndjekin këtë rrugë. Vëzhgues të tjerë kanë sugjeruar që përgjigjja e myslimanëve duhet të jetë braktisja e fikut, si diçka që nuk mund të na hyjë më në punë dhe në vend të tij të theksohen çështjet e besimit dhe teologjisë. Sërish gjenden në mesin e myslimanëve njerëz që e mbajnë këtë vijë të menduari.
Ajo çka nuk është bërë në mënyrë sistematike më parë në kontekstin bashkëkohor evropian, ka qenë shqyrtimi i burimeve të traditës kryesore dhe dobia e tyre në këtë mjedis të ri. Kjo është diçka që është bërë në mënyrë të gjerë në botën myslimane, veçanërisht në botën arabe myslimane.
Në këtë libër, dr. Tarik Ramadani na ofron përpjekjen e parë madhore për ta zbatuar këtë proces në situatën e myslimanëve në Evropë. Metoda e tij është ajo që e kanë përdorur dijetarët të rëndësishëm bashkëkohorë myslimanë, borxhin ndaj të cilëve ai e shpreh qartë me mirënjohje. Kështu ai e vë veten sinqerisht brenda një tradite kryesore moderne (jo moderniste) islame. Duke filluar nga një ritheksim sistematik i bazave teologjike, Dr. Ramadani më pas diskuton në detaje teknikat e zhvilluara tradicionalisht për përkthimin e parimeve në praktikë, në kohë e vende të ndryshme: shprehur me fjalët kyçe mesalih dhe mekasid. Kjo është fusha e cila i ka shkaktuar vuajtje popullarizimit të mendimit islam, një dukuri aq e fuqishme në shekullin e kaluar, e cila vjen si një pasojë e përhapjes së strukturave perëndimore të edukimit e të arsyetimit intelektual. Është një fushë e cila ka resurse të mëdha për të lidhur parimet universale dhe të përhershme të Islamit me kontingjentet e kohës dhe hapësirës njerëzore, e cila në të vërtetë është detyrë me të cilën ndeshen myslimanët e Evropës.
Kurse në pjesën e dytë të këtij studimi autori paraqet një analizë të çështjeve dhe sugjerimeve të veçanta praktike se si të arrihen zgjidhjet. Kjo është pjesa ku shumë lexues – myslimanë e të tjerë – do të gjejnë interesin më të madh. Gjithashtu, lexuesit mund të gjejnë përgjigje të ndryshme nga ato që në mënyrë të posaçme janë sugjeruar nga ana e Dr. Ramadanit, ata do të kenë arritur tek ato përgjigje…
Kush është Tarik Ramadan!
Tarik Ramadan lindi më 26 gusht 1962 në Gjenevë, Zvicërr. Është djali i Said Ramadan dhe Vefa El-Bena, vajza e madhe e dijetarit Hasan El_Bena, i cili themeloi ”Vëllezëritë Muslimanë” më 1928, në Egjipt.
Në Kajro, Egjipt, ka ndjekur një trajnim intensiv në dijet klasike islame te dijetarët e Universitetit të “Al-Azhar”. Aktualisht është profesor i Studimeve Bashkëkohore Islame në Universitetin e Oksfordit.
Ai gjithashtu ligjëron edhe në Fakultetin e Teologjisë në Oksoford dhe në të njëjtën kohë si profesor vizitor ka mbajtur mësime në Katar, Maroko dhe Japoni.
Tarik Ramadani është akademik, poet shkrimtar. Ka shkruar mbi 20 libra, ka kontribuar shumë në debate për çështje bashkohore islame, në ringjalljen e studimeve të thelluara islame në botë dhe në çështje të myslimanëve në Perendim. Tarik Ramadani është kryetar i Organizatës Europian Muslim Network me seli në Bruksel...

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Gjyka]

Vetem deshta meja ba qefin Mexhidit, se ka mbet pa komente te kurrkuje ne asnje forum e thom po i shkon mundi bosh. GJYKA.

[Rina_87]

Qellojani kush e ka gdhend portretin e Skenderbeut tek shkembinjte e Ures se Shejte te Drini i Bardhe ne Kosove?




Ura e Fshajtë

Ura e Fshajtë është zonë e mbrojtur natyrore në kanionin e Drinit të Bardhë dhe është monument natyre me karakter hidro-gjeomorfologjik me sipërfaqe prej 199 ha dhe shtrihet në territorin e komunës së Gjakovës (73.86 ha) dhe Rahovecit (124.96 ha). Është vënë nën mbrojtje në vitin 1986. Lumi Drini i Bardhë gjatë një procesi të gjatë gjeomorfologjik hapë një grykë në mes dy shkëmbinjve gëlqeror dhe formon një kanion shumë tërheqës dhe interesant për studiues dhe për vizitorë.


Ura e Fshenjtë është ndërtuar mbi kanjonin dhe është e gjatë 70 m. Thellsia prej harkut deri te shtrati i ujit është 30 m. Ndër të tjera ura, apo më saktësisht rrethina e saj shërben edhe si pushimore verore ku ngrihen çadrat e qytetarve nga anë të ndryshme të Kosovës. Po ashtu rreth saj ka shtëpiaz që shërbej për kalimin e ditëve të verës.

Në grykën e lumin para se të kalon urën gjenden dy shkëmbinjë të njohur nën emrin "Shkëmbi i Skenderbeut" dhe "Shkëmbi i Shqiponjës". Ky emërtim vije nga figurat e vizatuara në shkëmbit përkatës. Figura e Skenderbeut është vizatuar në shkëmbë në vitin 1968 nga Mexhid Yvejsi me rastin e 500 vjetorit të vdekjes së Gjergjit. Ndësa shkëmbi më i lartë i rrethinës, i cili e kalon edhe lartësin e urës thirret "Shkëmbi i Talionit" i pagëzuar sipas nofkës së kërcyesit të parë nga kjo maje në lum, Ali Talioni

[MafiaWarz]

e allahu e meshiroft ket qafir qe ben portrete kaurresh

[Rina_87]

E Martë 18 Tetor 2011 09:37

Portreti i Skënderbeut në shkëmb, në Kanionin e Drinit të Bardhë


Pasi kishte siguruar pak bojë, me të gdhirë mëngjesi i 8 qershorit të vitit 1968 me biçikletë Mexhid Yvejsi kishte marrë udhë për në lumin Drini i Bardhë. Portretin e Skënderbeut ai e kishte në mendje nga librat që kishte lexuar. Në fillim nuk i kishte treguar askujt. Mirëpo puna nuk i kishte shkuar ashtu siç e kishte menduar në ditët e para.

GJAKOVË – E kanë vizatuar në letër e pëlhurë, e kanë gdhendur në gurë, por askush nuk kishte pasur një ide sikur Mexhid Yvejsi, në portretizimin e heroit kombëtar, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu.

Në vitin e largët 1968, pasi kishte ushtruar mirë dorën për vizatim në dyert e oborrit, atij i kishtë lindur një ide – ta gdhendte portretin e Skënderbeut në shkëmbin e kanionit të lumit Drini i Bardhë. Ai vit po shënonte 500 vjetorin e vdekjes së Gjergj Kastriotit, po afrohej dita e 90-vjetorit të Lidhjes së Prizrenit, por po ashtu viti i përkonte me përvjetorin e 60-të të Kongresit të Manastirit. Yvejsi i dinte këto data.

“Qëllimi i këtij pikturimi ishte për të ngritur vetëdijen kombëtare te rinia shqiptare”, kujton me krenari Yvejsi idenë e tij të para 41 viteve. Në atë kohë 18-vjeçari Yvejsi, nuk kishte menduar se ky portret do të qëndronte kaq gjatë, ndërsa shkëmbi i lartë që nga ajo kohë do të merrte emrin e heroit kombëtar. Askush nuk e dinte emrin e autorit deri vonë.


Mëngjesi i 8 qershorit të vitit 1968

Pasi kishte siguruar pak bojë, me të gdhirë mëngjesi i 8 qershorit me biçikletë ai kishte marrë udhë për në lumin Drini.

Portretin e Skënderbeut ai e kishte në mendje nga librat që kishte lexuar. Në fillim nuk i kishte treguar askujt. Mirëpo puna nuk i kishte shkuar aq mirë që në ditën e parë siç kishte menduar. Terreni tek shkëmbi ishte i papërshtatshëm... Atij i duhej ndihmë.

“Pas dy ore pune e pash se nuk mund të punoj vetëm, për shkak të terrenit të ngushtë”, tregon Yvejsi. Kishte vënë vijat e para në dy orët e punës. Në mbrëmje u kishte treguar miqve të tij për idenë.

“E pranuan me kënaqësi për t’u bashkuar. Bile u gëzuan shumë”, thotë Yvejsi.
Muslim Dobruna, Fatmir Rudi dhe Halit Kumnova, të gjithë nga mëhalla e “Haxhi Ymerit”, iu bashkuan Yvejsit, për të bërë të pavdekshëm heroin kombëtar. Në kanionin e lumit Drini ka shumë shkëmbinj, shumica e të cilëve kanë edhe emra.
“Maja e Talianit”, është njëra prej këtyre emrave me të cilin ishtë pagëzuar shkëmbi. Taliani është nofka me të cilën ishtë i njohur poeti Ali Podrimja. Qyteti njihte Podrimen me nofkën Ali Taljani. Ishte i pari që kishte pasur guximin të kërcente nga ky shkëmb që ishte më i lartë se vetë Ura e Shënjtë. Por “Skënderbeu” ishte bërë shkëmbi më i njohur në lumin Drini falë portretit të Yvejsit.


“Skënderbeu” mistik

Bedri Cahani një ish-sportist dhe udhëheqës sporti në nivel vendi, kujton ndjenjat që kishte përjetuar sa herë që ka kaluar pranë portretit të Skënderbeut. Ai as që ka pasur idenë se kush ka mundur ta portretizonte atë në këtë vend shkëmbor. Thotë se nga aty ishte frymëzuar dhe kishte fituar guxim.

“Portreti i Skënderbeut ishte inspirim për mua. Ky portret për mua karakterizonte forcën, guximin, trimërinë, por edhe mençurinë”, thotë Cahani.

Bashkëkohaniku i tij, Faton Haxhiavdyli, ende ruan kujtimin për ato vite.

“Notova deri te Skënderbeu, shkova deri te Skënderbeu’ ishte kjo një thirrje, apo një test i aftësisë sonë për t’u dëshmuar si notar”, thotë Haxhiavdyli, qytetar i Gjakovës.

“Skënderbeu” i gurit, kishte diçka mistike prapa.

“Portreti mbijetoi edhe përballë serbëve të cilët tentuan ta shlyejnë dhe si ndonje ikonë çudibërëse ajo përtërihej duke u treguar pushtuesve se ishte në vendin e vet” , thotë ai.


Pakti i heshtjes

Të katër burrat protagonistë të një nate qershori të vitit 1968, sot janë gjallë ashtu sikur kujtimi për atë natë. Mirëpo, ata asnjëherë nuk ishin bërë të gjallë për njerëzit që kanë qenë kurreshtar të dinë se kush mund të ketë berë këtë portret.

“Ne vetëm i kemi ndihmuar Mexhidit, ndërsa ai e ka pikturuar. Ai ka pasur prirje për pikturim”, thotë Muslim Dobruna, një nga protagonistët e ngjarjes.” Ne, këtë nuk e bëmë për t’u lavdëruar, apo krenuar.

Një ngjarje që nuk shënohet, jo vetëm që tjetërsohet, por ka mundësi edhe të harrohet”, shton ai.

Mirëpo, puna e katër shokëve nuk është kuptuar nga askush atë kohë. Për këtë kishin vendosur të gjithë.

“Jo pse kishim frikë nga dikush, por vetëm për kurreshtje. Donin të dinim se si do të reagonin njerëzit”, thotë Yvejsi. Mirëpo, lajmi për portretin e Gjergj Kastriotit kishte marrë dhenë. Ai ishte përhapur shpejt në komunat si Gjakovë, Rahovec e Prizren.

“Të gjithë kanë qenë kurreshtar të dinë se kush e ka pikturuar i pari këtë portret.
“Kanë folur për shumë emra”, thotë Yvejsi.

Asokohe ai nuk kishte qenë piktor. As sot nuk i është përkushtuar këtij profesioni. “Skënderbeu” mbetet kryevepra e tij. Yvejsi është një shkrimtar dhe një studiues i religjioneve, ndërsa ka të botuara disa vepra.

Në portretin e Skënderbeut gjatë viteve kanë ndërhyrë artistë të tjerë. “Por ne jemi të parët që e kemi pikturuar dhe kemi dhënë idenë”, thotë Yvejsi. “Ne jemi duke u plakur përditë, por e shikoni se veprat mbesin. Lum ata që bëjnë vepra të mira në dobi të atdheut, kombit, njerëzimit”, përfundon Yvejsi me krenari.



Nga GAZMEND DOLI

[Nete]

Te lumte Rina,deri tani nuk kame pasur njohuri per kete qe ke sjellur,shume e bukur eshte ajo pamja me portretin e Skenderbeut

[Rina_87]

Me te thene te drejten edhe une tani vone e kam lexuar ne internet se nuk e kam ditur. Madje u befasova se e kam pare kete personazhin e forumit.

Paramendoje se cfare ka nenkuptuar viti 1968 ne Kosove, kur dhuna serbe ka qene ne kulm. Dhe sic po shkruan kane punuar naten dhe me siguri nuk i kane treguar askujt per shkak te regjimit serbe te dhunshem, qe ka qene ne ate kohe.

Ne ato vite shqiptaret nuk kane pasur asnje te drejte per perdorim te simboleve kombetare.


.

[arbereshi_niko]

Shume histori e bukur...!
Ka te drejte Yvejzi kur thote;"Lum ata që bëjnë vepra të mira në dobi të atdheut, kombit, njerëzimit”...

[Kryqi i Paqes]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

Respekt
Paqe!