HIXHRETI I PROFETIT DHE PĖRKUJTIMI I TIJ
SHKRUAN: ROALD A. HYSA
(A ka ardhur koha tė bėjmė hixhret dhe si duhet ta pėrkujtojmė kėtė ditė kaq tė lavdishme pėr Islamin? Omeri e futi hixhretin nė jetėn e ēdo muslimani dhe njė gjė tė tillė duhet ta bėjmė edhe ne, kur dihet mirė qė dashuria pėr Profetin Muhamed alejhi selam ėshtė njė nga themelet ku bazohet feja e ēdo individi.)
1431 vjet mė parė mbėrriti nė Medinėn e Ndritshme burri mė i lartė i tė gjithė kohėve, ai qė nuk pranoi asnjė titull njerėzor pėrpos atij qė ia dha vetė Allahu i Lartėsuar, abduhu ue resuluhu rob dhe i Dėrguar i Allahut. Nė kėto ditė ne tė gjithė duhet tė bėjmė hixhretin e Profetit Muhamed, duke bėrė fillimisht njė pėrmbledhje tė asaj qė shkoi dhe tė vendosim se ēfarė duhet tė bėjmė nė tė ardhmen. Njė nga pyetjet mė shqetėsuese qė vazhdimisht duhet tia drejtojmė vetes tonė si muslimanė ėshtė: A kemi bėrė atė qė duhet dhe a po bėjmė atė qė duhet? Konotacionet e kėsaj ngjarje tė jashtėzakonshme duhet tė jenė sa mė tė dukshme nė jetėn tonė. Thjeshtėsia e kėsaj ngjarje ėshtė me tė vėrtetė solemne nė historinė islame, saqė njė nga sahabėt mė tė mėdhenj dhe njė shtyllė e Islamit, Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, e caktoi si ditėn kur do tė fillonte kalendari hėnor hixhri. Ndryshimi qė erdhi pas kėsaj date tė rėndėsishme ėshtė si i natės me ditėn. Njė nga ngjarjet mė tė mėdha tė hixhretit tė Profetit tonė dhe qė do shikuar me njė vėmendje tė posaēme ėshtė ajo e vėllazėrimit midis Ensarėve dhe Muhaxhirėve. Me tė vėrtetė qė ne sot nuk mund tė vendosim analogjinė e duhur, porse vend pėr tu vėllazėruar kemi. Njė nga shumė rregullat e arta themelore tė vendosura nga Islami ėshtė ndjekja e Traditės Profetike me fanatizėm, jashtė kėsaj rruge ēdo gjė e humb sensin e vet, sado qė ne tė mundohemi ti japim njė kozmetikė islame. Festa tė tilla si viti i ri janė krejtėsisht festa komerciale, tė cilave ua shohin mė tepėr hairin dyqanxhinjtė dhe prodhuesit, se sa vetė festuesit. Ndėrsa ne si muslimanė u shohim vetėm sherrin, sepse pa hyrė thellė nė argumentet fetare, tė cilat janė shpjeguar prej kohėsh nga dijetarėt dhe hoxhallarėt muslimanė, neve vetėm humbasim dhe i largohemi traditave tona tė bukura islame.
Ne duhet tė bėjmė hixhret nga moralet e ulėta dhe tė liga tė shoqėrisė sonė moderne, duhet ti largohemi tė keqes masive qė pėrhapet nga tė gjitha mediet shekullariste, duhet tė largohemi nga harami me trup, me shpirt, me zemėr e me gjithė familjet tona, e pėr kėtė duhet tė vėllazėrohemi me njėri-tjetrin sipas binomit ensar-muhaxhir. Si Ensarėt, ne duhet tė pėrkrahim kėdo qė kėrkon tė afrohet me kėtė fe kaq tė lartė dhe si muhaxhir, neve duhet tė sillemi me kėtė botė, nė tė cilėn jemi mysafirė tė sprovuar nga ana e Allahut tė Lartėsuar, se kush do tė jetė nga vepėrmirėt. Fatkeqėsisht festa tė tilla si Viti i Ri dhe risitė qė i pėrkasin kėsaj feste janė futur nga regjimi i kaluar komunist, si kundėrpėrgjigje ndaj festave tona tė nderuara, bajrameve vjetore dhe xhumasė. Kėshtu qė ne kemi mė shumė arsye pėr ti kundėrshtuar kėto festa tė kota e pagane, se sa ti marrim si model. Gjithashtu jo pa qėllim kjo festė pompohet sė bashku me festa tė tjera, si ajo e Krishtlindjeve dhe shpesh i dėgjojmė rrugėve njerėzit tė thonė Gėzuar festat, si pa gjė tė keq. E gjithė kjo reklamė shumėngjyrėshe qė po pėrjetojmė kėto ditė nė pamje tė parė nuk tregon ndonjė synim, por jo mė kot pompohen harmonia dhe toleranca ndėrfetare ndėr shqiptarėt kudo ku janė. Ato janė pjesė e njė projekti asimilues fetar tė tė gjithė atyre qė janė tė pandėrgjegjshėm ndaj pėrkatėsisė sė tyre fetare. Kėshtu mund tė jepnim argumente tė pa fund nga jeta shekullare e shoqėrisė tonė tė ashtuquajtur moderne, tė tilla qė do tė na e argumentonin edhe mė tepėr kundėrshtimin e imitimit. Me tė vėrtetė qė imitimi nė shoqėrinė moderne e ka humbur vlerėn e sevapit. Nuk mund tė fitojmė kėnaqėsinė e Allahut, duke imituar kėta xhahilė, tė cilėve Allahu u ka vėnė ndėr duar mjete tepėr tė vlefshme, por qė nuk ua dinė vlerėn e vėrtetė. Si mund ta pėrkujtojmė hixhretin e Profetit tonė tė dashur Muhamedit, alejhi salatu ue selam? Mund tė gjinden shumė mėnyra pa dalė nga kornizat tona islame. Pėrpjekja pėr tė gjetur mėnyrat e duhura ėshtė vetė njė hixhret nga imitimet e verbra dhe tė kota. Tė mbahen mexhlise pėr hixhretin e Profetit tonė dhe moralet e tij tė larta gjatė tė gjithė muajve tė vitit do tė ishte njė nga mėnyrat mė tė mira pėr ta pėrkujtuar atė, alejhi salatu ue selam, dhe do tė na rritej edhe mė shumė dashuria, tė cilėn ne duhet ta bėjmė pjesė tė fesė tonė nė jetesėn e pėrditshme.
Krijoni Kontakt