po ateistet semuren nga kolesteroli??????
po ateistet semuren nga kolesteroli??????
Te Dish, te Besh, te Dish te Besh, Bej te Ditur!
Kolesteroli si responsabil te semundjeve te aterosklerozes a thuhet te jete semundja e kohes moderne?
jo
Ne kete perfundim kane arritur kohet e fundit shkencetaret.
Ata studiuan rreth 370 mumie qe kane jetuar ne kohera te ndryshme dhe nga zona te ndryshme ku zakonet ushqimore jane te ndryshme dheu bene skanner te gjitheve dhe pane se gati te gjithe kishin arteret te kalcifikuara, mumiet qe kishin moshen rreth 37 vjece kalcifikimi ishte me i theksuar se ato qe kishin moshen 25 vjece.
Dmth atheroskleroza qenka nje semundje qe avansohet me moshen indiferent nga zakonet ushqimore....
Gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo
Cilat janė pesė ushqimet tė cilat ndikojnė drejtpėrdrejt nė uljen e kolesterolit
Kolesteroli i lartė ėshtė njė nga problemet mė tė zakonshme nė shėndetin e njeriut. Shumė herė, njerėzit i drejtohen zgjidhjes me njė pilulė pėr tė rregulluar nivelet e kolesterolit. Megjithatė, kėto pilula, si ēdo ilaē, shpesh kanė efekte anėsore .
Lajmi i mirė ėshtė se shumica e njerėzve nuk kanė nevojė tė rrezikojnė kėto efekte anėsore, pasi duke bėrė ndryshime tė vogla nė zakonet e tyre tė tė ngrėnit, ata mund tė shohin ndryshime tė rėndėsishme nė kolesterolin e tyre.
Ėshtė e rėndėsishme pėr kėdo qė merret me nivele tė larta tė kolesterolit “tė keq” LDL , i cili kontribuon nė grumbullimin e yndyrės nė arterie, duke kėrcėnuar shėndetin e zemrės, tė dijė se nuk ka nevojė tė bėjė ndryshime tė mėdha nė dietėn e tyre. Me shtesa tė vogla tė ushqimeve tė dobishme mund tė bėjė vėrtet njė ndryshim tė madh.
Pėrfshini ushqimet e mėposhtme nė rutinėn tuaj tė pėrditshme pėr tė ulur kolesterolin dhe pėr tė mbrojtur zemrėn tuaj:
Bajame
Bajamet janė njė superushqim pėr shumė njerėz dhe rekomandohen nga tė gjithė nutricionistėt si njė shtesė e rėndėsishme pėr njė dietė tė shėndetshme. Ndėr pėrfitimet e tjera shėndetėsore, ato mund tė ulin kolesterolin LDL duke ruajtur apo edhe rritur kolesterolin e mirė HDL, i cili ndihmon nė largimin e formave tė tjera tė kolesterolit nga qarkullimi i gjakut.
Nėse nuk ju pėlqejnė bajamet, mund t’i zėvendėsoni me ushqime tė tjera me veti tė ngjashme, si lajthitė, arrat makadamia, arrat dhe fėstėkėt.
Tėrshėrė
Tėrshėra ėshtė e pasur me fibra, e cila nė pėrgjithėsi shėrben pėr tė parandaluar rritjen e insulinės, e cila mund tė rrisė nivelin e kolesterolit tė keq. Fibrat e tretshme, nė veēanti, shoqėrohen me njė reduktim tė pėrthithjes sė kolesterolit nga sistemi tretės. Pavarėsisht pėrfitimeve tė tyre tė pasura, ka shumė qė nuk marrin fibra tė mjaftueshme pėrmes dietės sė tyre. Por edhe njė rritje prej 10 gramėsh nė ditė ul rrezikun e sulmit nė zemėr me 14 pėr qind dhe vdekjen nga sėmundjet e zemrės me 27 pėr qind, sipas njė studimi.
Brokoli
Shija dhe aroma e tij janė pak tė pakėndshme pėr shumė njerėz, por brokoli i shėndetshėm ėshtė i bollshėm nė fibra tė tretshme, tė cilat luajnė njė rol kyē nė uljen e kolesterolit. Konsumimi i perimeve nė pėrgjithėsi ėshtė i lidhur me njė rrezik tė reduktuar tė sėmundjeve tė zemrės. Pėrveē sigurimit tė shumė vitaminave dhe antioksidantėve, konsumimi i rregullt i perimeve ndihmon nė uljen e kolesterolit, duke ulur gradualisht nivelet e LDL.
Pra, nėse e keni jashtėzakonisht tė vėshtirė tė futni brokolin nė dietėn tuaj, zgjidhni perime si spinaqi dhe lakrat e Brukselit pėr rezultate tė ngjashme.
Farat Chia
Njė ushqim i veēantė, me veti po aq tė veēanta, janė farat chia , tė cilat janė tė pasura me acide yndyrore omega-3, aq tė nevojshme pėr organizmin. Rritja e konsumit tė kėtyre yndyrave tė shėndetshme edhe me 1 gram nė ditė shoqėrohet me njė ulje prej 16% tė rrezikut tė problemeve kardiovaskulare.
Edhe pse studime tė ndryshme kanė treguar njė efekt relativisht tė vogėl tė yndyrave omega-3 nė LDL, ato mund tė ndihmojnė nė rritjen e kolesterolit HDL ndėrsa ulin trigliceridet, njė lloj yndyre qė “fshihet” nė gjak.
Domate
Domatet dhe veēanėrisht salca e tyre janė tė pasura me likopen, vetitė e tė cilit ndihmojnė nė uljen e lipideve, duke ēuar nė uljen e nivelit tė kolesterolit total dhe LDL.
Gazeta Shqiptare
http://gazetashqiptare.al/2022/11/14...-kolesterolit/
Mosha e Duhur kur Duhet tė Nisė Matja e Kolesterolit
Kolesteroli i lartė ėshtė njė faktor kyē nė cėnimin e shėndetit tė zemrės.
Ai ėshtė njė substancė e ngjashme me dyllin qė prodhohet nga mėlēia dhe ėshtė i rėndėsishėm pėr disa hormone nė organizėm.
Kolesteroli ėshtė i nevojshėm pėr lėkurėn dhe parandalon tharjen e saj.
Kjo substancė ngjitėse pėrthith toksinat dhe i nxjerr ato jashtė.
Kolesteroli ndahet nė dy kategori: ai i lipoproteinės me dendėsi tė ulėt (LDL) qė ėshtė i keq dhe ai i lipoproteinės me dendėsi tė lartė qė ėshtė i mirė.
Kolesteroli LDL pėrmban mė shumė yndyrė se proteinė dhe transporton acidet yndyrore nė gjak.
Kolesteroli HDL luan rol nė transportimin e hormoneve dhe pėrpunimin e toksinave nga mėlēia.
Kur ushqimet pėrpunohen ato dėmtohen nga radikalet e lira dhe oksidohen.
Kolesteroli kėshtu bėhet mė i ngjitshėm dhe mbetet nė shtresat e brendshme tė enėve tė gjakut duket shkaktuar inflamacion.
Matja e Kolesterolit Duhet Tė Nisė Qė Nė Tė 20-tat
Analizat qė shėrbejnė pėr matjen e kolesterolit duhen bėrė shpesh dhe nuk njohin kufi moshe, sepse sipas ekspertėve, tė rinjtė nuk janė imunė ndaj tij, sidomos nė kėto kohė kur ushqyerja e pashėndetshme ėshtė njė trend mbizotėrues.
Njė raport i publikuar nė the Guardian sugjeron se matja e kolesterolit duhet tė nisė qė nė moshėn 25 vjecvcare.
Pėr arritjen e kėtij konkluzioni, ekspertėt kanė analizuar tė dhėnat e rreth 400,000 njerėzve nė Evropė, Australi dhe Shtetet e Bashkuara.
Sipas studimit, grupmoshat nėn 45 vjeē janė mė tė prirur tė vuajnė nga sėmundjet e zemrės tė nxitura nga kolesteroli kur tė arrijnė moshėn e tretė por jo domosdoshmėrisht deri atėherė.
Ekspertėt thonė se gratė nėn moshėn 45 vjeē qė vuajnė nga kolesteroli i lartė, janė 4 herė mė tė prirura tė pėsojnė njė atak nė zemėr.
E njėjta gjė vlen edhe pėr meshkujt.
Rreziku i atakut nė zemėr rritet ndjeshėm me nga 14 deri nė 24% kur njerėzit tė arrijnė moshėn 75 vjeē.
Kėto gjetje nėnvizojnė rėndėsinė e kryerjes sė analizave jo vetėm nė tė tridhjetat por edhe nė tė njėzetat pėr tė penguar shfaqjen e sėmundjeve tė rrezikshme tė zemrės nė njė kohė mė tė vonė.
/AgroWeb.org
https://agroweb.org/receta-gatimi/mo...-kolesterolit/
Super lėngu qė lufton inflamacionin dhe ul kolesterolin
Kur kemi nevojė pėr njė dozė tė shpejtė tė vitaminave natyrale, por nuk duam tė hamė asnjė frut, mėnyra mė e lehtė ėshtė tė pimė njė lėng natyral portokalli.
Me pėrmbajtje tė lartė tė vitaminės C, folatit dhe kaliumit, lėngu i portokallit nuk duhet tė mungojė nė programin tonė ditor dhe ja pesė arsyet qė sipas nutricionistėve do tė na bindin.
Pėrbėrės tė vlefshėm ushqyes
Lėngu i portokallit ėshtė i pasur me shumė lėndė ushqyese – thelbėsore pėr forcimin e sistemit imunitar. Me vetėm njė gotė, ju keni siguruar 67% tė konsumit tuaj ditor tė vitaminės C , duke konsumuar vetėm 110 kalori. Nė tė njėjtėn kohė, ju keni siguruar 15% tė acidit folik, njė komponent thelbėsor i sintezės sė ADN-sė, 10% tė kaliumit, i cili rregullon presionin e gjakut dhe 6% tė magnezit pėr tė cilin trupi juaj ka nevojė ēdo ditė.
Burimi i antioksidantėve
I pasur me antioksidantė , lėngu i portokallit ndihmon nė parandalimin e sėmundjeve kronike si sėmundjet e zemrės, kancerin dhe diabetin. Ėshtė gjithashtu njė burim i mirė i antioksidantėve si flavonoidet, karotenoidet dhe acidi askorbik.
Njė studim 8-javor zbuloi se pirja e 750 ml lėng portokalli nė ditė rrit ndjeshėm antioksidantėt. Nė mėnyrė tė ngjashme, sipas njė studimi tjetėr , konsumi ditor i 591 ml lėng portokalli rriti statusin total tė antioksidantėve nė 24 tė rritur me kolesterol tė lartė dhe trigliceride.
Parandalon gurėt nė veshka
Lėngu i portokallit ėshtė diuretik dhe gjithashtu ka veti tė rrisė pH-nė e urinės, duke e bėrė atė mė alkaline. Studimet tregojnė se tė kesh njė pH mė tė lartė dhe mė alkalin tė urinės mund tė ndihmojė nė parandalimin e gurėve nė veshka.
Njė tjetėr studim i vogėl arriti nė pėrfundimin se lėngu i portokallit ishte mė efektiv se limonada nė reduktimin e faktorėve tė ndryshėm tė rrezikut pėr formimin e gurėve nė veshka. Nė mėnyrė tė ngjashme, njė studim i ndryshėm me 194,095 njerėz zbuloi se ata qė konsumonin lėng portokalli tė paktėn njė herė nė ditė kishin njė rrezik 12% mė tė ulėt tė zhvillimit tė gurėve nė veshka sesa ata qė pinin mė pak se njė racion nė javė.
Aleat kundėr kolesterolit tė lartė
Presioni i lartė i gjakut dhe kolesteroli i lartė – faktorė rreziku pėr sėmundjet e zemrės – mund tė parandalohen duke pirė lėng portokalli dhe me prova kėrkimore. Njė studim i 129 njerėzve zbuloi se konsumimi afatgjatė i lėngut tė portokallit reduktonte nivelet e kolesterolit total dhe tė kolesterolit “tė keq” LDL.
Redukton inflamacionin
Lėngu i portokallit mund tė ndihmojė nė reduktimin e shėnuesve tė inflamacionit, gjė qė ndihmon nė uljen e rrezikut tė zhvillimit tė sėmundjeve kronike, sipas njė rishikimi tė studimeve. Njė tjetėr studim mė i vogėl 8-javor nė 22 njerėz tregoi se pirja e lėngut tė portokallit tė freskėt dhe tė paketuar reduktonte nė mėnyrė tė barabartė dy shėnues tė inflamacionit.
/ Gazeta Express
https://www.gazetaexpress.com/super-...-kolesterolin/
https://www.youtube.com/watch?v=m3kmt6VTTGY
Kolesteroli dhe yndyrnat nė gjak, ēfarė i shkakton dhe trajtimet mjekėsore | ABC News Albania
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 01-03-2023 mė 21:47
Simptomat e kolesterolit tė lartė: 5 shenja paralajmėruese qė shfaqen nė sy, kėmbė dhe gjuhė
A e dini se kėmbėt, sytė dhe gjuha mund tju japin shenja kur niveli juaj i kolesterolit po rritet?
Kolesteroli ėshtė njė substancė dylli e ngjashme me yndyrėn qė mėlēia juaj prodhon dhe gjendet nė gjak. Ndihmon nė krijimin ose ndėrtimin e qelizave dhe prodhon vitamina dhe hormone tė tjera.
Kolesteroli i lartė shpesh quhet vrasėsi i heshtur sepse ai vjen pa simptoma nė fazat e tij fillestare. Kur gjėrat dalin jashtė kontrollit, kolesteroli i lartė mund tė shkaktojė ngjarje urgjente si goditje nė tru ose sulme nė zemėr pėr shkak tė grumbullimit tė pllakave nė arteriet tuaja. Mund tė shkaktojė gjithashtu sėmundje tė zemrės dhe komplikime tė tjera.Ēfarė e shkakton kolesterolin e lartė? Epo, gjithēka lidhet me zakonet e jetesės. Ngrėnia e shumė ushqimeve qė pėrmbajnė sasi tė larta yndyre mund tė rrisė nė mėnyrė efektive nivelin e kolesterolit LDL nė gjakun tuaj (kolesteroli i keq).
Kjo njihet si kolesteroli i lartė, i quajtur edhe hiperkolesterolemia ose hiperlipidemia.
Shenjat e zakonshme tė kolesterolit tė lartė
-Problemet e zemrės, duke pėrfshirė rrahjet e shpejta tė zemrės
-Tensioni i lartė i gjakut
-Diabeti del jashtė kontrollit
-Dhimbje gjoksi ose anginė
-Dhimbje gjatė ecjes
Simptomat e goditjes nė tru
-Simptomat e kolesterolit tė lartė nė sy
Simptomat e kolesterolit tė lartė nė sy mund tė ēojnė nė njė ndryshim tė dukshėm nė shikimin nė njėrin sy, ta bėjnė shikimin tuaj tė paqartė, tė shkaktojnė vija tė errėta ose njolla nė shikim (lundrues) dhe dhimbje nė syrin e prekur. Kolesteroli i lartė mund tė jetė i pranishėm nė sy nė formėn e Arcus Senilis.
-Simptomat e kolesterolit tė lartė nė kėmbė
Krijimi i kolesterolit nė arteriet e kėmbėve dhe kėmbėve tuaja mund tė ēojė nė fillimin e njė gjendjeje vdekjeprurėse tė quajtur sėmundja e arterieve periferike (PAD). Shenjat dhe simptomat qė lidhen me PAD mund tė jenė dhimbje kronike nė kėmbė gjatė ushtrimeve fizike. Shenja tė tjera mund tė pėrfshijnė ndryshime fizike nė kėmbė, tė cilat mė sė shpeshti ndodhin nė thonjtė dhe lėkurėn.
-Shenjat e kolesterolit nė gjuhė
Gjuha mund tė ndikohet edhe nga kolesteroli i lartė. Njė gjendje e ēuditshme shėndetėsore e quajtur gjuha me qime mund tė ndodhė kur gungat e vogla nė sipėrfaqen e gjuhės (papilat) zmadhohen. Kujdes nga kjo simptomė, pasi kėrkon vėmendje tė menjėhershme.
Shėnim: Nivelet e larta tė kolesterolit mund tė kontribuojnė nė njė rrezik mė tė lartė tė sėmundjeve kardiovaskulare, si sulmet nė zemėr dhe goditjet nė tru. Kjo ėshtė arsyeja pse kuptimi i shenjave dhe simptomave tė kėsaj gjendjeje ėshtė i rėndėsishėm. Gjithashtu, duke qenė se ėshtė njė vrasės i heshtur, sigurohuni qė tė testoni ēdo vit kolesterolin tuaj, nė mėnyrė qė tė njihni nivelet tuaja dhe tė menaxhoni gjendjen pėrpara se tė dalė jashtė kontrollit.
Gazeta InFokus
https://gazetainfokus.com/simptomat-...mbe-dhe-gjuhe/
Pesė ushqime qė ndihmojnė nė uljen e kolesterolit
Kolesteroli i keq (LDL) rrit rrezikun e sėmundjeve tė zemrės dhe mėnyra numėr njė pėr ta ulur atė ėshtė duke ngrėnė fibra.
Sipas kardiologes Elizabeth Klontas, fibrat lidhin kolesterolin nė sistemin tretės dhe e nxjerrin jashtė trupit, pėrpara se tė hyjė nė sistemin tonė tė qarkullimit tė gjakut.
Shoqata Amerikane e Zemrės rekomandon tė konsumoni 25 gram fibra nė ditė.
Mė poshtė janė renditur pesė ushqime tė pasura me fibra pėr njė zemėr tė shėndetshme.
1. Tėrshėrė
Kėshillohet tė konsumoni gjysmė filxhani tėrshėrė nė ditė. Ka shumė fibra dhe antioksidantė qė pėrmirėsojnė funksionin e enėve tė gjakut dhe ulin presionin e gjakut.
Pėr shembull, mund tė kombinoni tėrshėrėn me kos ose ti gatuani dhe ti shėrbeni me boronica dhe kanellė.
2. Bishtajoret
Tė gjitha bishtajoret dhe fasulet janė tė mira pėr ne, por qiqrat janė ideale sepse mund tė gatuhen nė mėnyra tė ndryshme.
Mund ti vendosni nė sallatėn tuaj, ti shoqėroni me mish ose ti piqni nė furrė.
Qiqrat janė plot me kalium dhe magnez, dy elementė tė rėndėsishėm pėr kontrollin e presionit tė gjakut. Njė filxhan qiqra pėrmban pothuajse 15 gramė proteina, 12 gramė fibra dhe njė tė katėrtėn e hekurit qė duhet tė konsumoni ēdo ditė.
3. Perimet
Perimet jeshile tė tė gjitha llojeve dhe madhėsive duhet tė pėrfshihen nė dietėn tonė tė pėrditshme. Dy gota rukola pėrmbajnė njė gram fibra dhe vetėm 10 kalori.
Rukola ėshtė njė burim i shkėlqyer i beta-karotenit, i cili shndėrrohet nė vitaminė A. Nga ana tjetėr, kjo vitaminė ndihmon shikimin, sistemin tonė imunitar dhe lėkurėn.
4. Fruta tė thata
Tė gjitha frutat e thata janė njė zgjedhje e shkėlqyer pėr dietėn tonė tė pėrditshme.
Njė grusht bajame pėrmban 3,5 gram fibra, 6 gram proteina dhe gati 40% tė sasisė sė rekomanduar ditore tė vitaminės E.
Farat Chia dhe farat e lirit janė gjithashtu tė larta nė fibra dhe pėrmbajnė shumė proteina dhe yndyrna Omega-3.
5. Avokado
Njė avokado me pėrmasa tė rregullta pėrmban 14 gram fibra.
Gazeta Express
https://www.gazetaexpress.com/pese-u...-kolesterolit/
Kolesterol ėshtė njė lloj yndyre qė prodhohet natyrshėm nė trupin e njeriut dhe gjendet nė ushqime tė ndryshme. Kolesterol ėshtė njė pjesė e rėndėsishme e qelizave dhe ėshtė pėrgjegjės pėr prodhimin e disa hormoneve dhe qelizave tė tjera tė trupit.
Procesi i krijimit tė kolesterolit fillon nė mėlēi, ku njė sasi e madhe e kolesterolit prodhohet. Mėlēia merr kolesterolin nga ushqimi dhe e ruan atė derisa trupi ta perdori kur i duhet. Kolesterolin e mėlēisė e merr gjaku dhe e transporton nėpėr trup nėpėrmjet lipoproteinave. Nėse trupi prodhon shumė kolesterol, ajo mund tė fillon tė ngarkojė nė arteriet tona si pasoje ti amortizoje dhe mund tė shkaktojė sėmundje tė zemrės.
Kolesterolin e lartė mund tė jetė i trashėgueshėm ose mund tė shkaktohet nga faktorė tė ndryshėm si ushqimi i pasur me yndyrė, mungesa e aktivitetit fizik, dhe stresi. Nėse kolesterolin tuaj ėshtė i lartė, ju mund tė keni nevojė pėr tė ndryshuar stilin tuaj tė jetesės dhe ushqimin tuaj pėr tė reduktuar nivelet e kolesterolit. Nė raste tė rėnda, kur nivelet e kolesterolit janė shumė tė larta, mund tė nevojitet trajtim me ilaēe pėr tė rregulluar nivelet e tij.
Pijet qė Pėrkeqėsojnė Kolesterolin dhe Shėndetin e Zemrės
Pijet industriale tė mbushura plot me sheqerna janė kudo dhe konsumohen nga shumica e njerėzve, duke nisur qė nga fėmijėt e vegjėl e deri tek mė tė moshuarit.
Ato janė bėrė aq shumė pjesė e jetės sė pėrditshme, pavarėsisht efekteve tė tyre negative qė po zbulohen dita ditės.
Studimet mė tė fundit, tė cilave u referohet AgroWeb.org, thonė se njerėzit qė pijnė tė paktėn njė pije tė tillė nė ditė, janė mė tė rrezikuar nga prania e yndyrnave tė kėqija nė gjak dhe rrjedhimisht nga sėmundjet e zemrės.
Pija e tepruar e kėtyre lėngjeve me sheqerna artificialė nxit shfaqjen e dislipidemisė, njė term qė pėrfshin nivelet e larta tė triglicerideve dhe kolesterolit tė keq.
Ēfarė Ėshtė Kolesteroli
Kolesteroli ėshtė njė substancė e ngjashme me dyllin qė prodhohet nga mėlēia.
Ai ndahet nė dy kategori: ai i lipoproteinės me dendėsi tė ulėt (LDL) qė ėshtė i keq dhe ai i lipoproteinės me dendėsi tė lartė qė ėshtė i mirė.
Ushqimet e pėrpunuara dhe pijet industriale me sheqer nxisin grumbullimin jo tė shėndetshėm tė kolesterolit nė enėt e gjakut duke i hapur rrugėn sėmundjeve tė zemrės.
Pijet Industriale Me Sheqer Dhe Kolesteroli
Konsumi i pėrditshėm i pijeve tė tilla industriale rrit me 98 pėrqind gjasat qė njė njeri i shėndetshėm tė ketė nivele tė larta tė kolesterolit tė keq nė gjak.
Njė gjė e tillė ėshtė faktor shumė i madh rreziku i aterosklerozės, atakut nė zemėr dhe ishemisė.
Ky rreziku ulet duke ndjekur dhe zbatuar njė regjim tė shėndetshėm ushqimor, siē ėshtė ai Mesdhetar.
Ky regjim rekomandon uljen e sasive tė mishit tė kuq dhe tė karbohidrateve por konsumin mė tė rregullt tė frutave, perimeve, peshkut, farave, drithėrave tė shėndetshme dhe yndyrnave si vaji ekstra i virgjėr i ullirit.
Heqja dorė nga kėto pije ėshtė hapi mė i duhur qė mund tė marrė njė njeri, sepse sheqeri ėshtė fajtor pėr shumė probleme madhore nė organizėm.
/ AgroWeb.org
https://agroweb.org/ne-forme/trupi-s...ndetin-zemres/
Krijoni Kontakt