A po flasim shqip
Ka pothuaj 40 vjet që nuk po zë standardi i shqipes në të paktën gjysmën e atyre që e flasin këtë gjuhë. Ky është alarmi. Ky është tmerri i dështimit të një projekti që nuk funksionon as për 40 vjet.
Nëse arkitektët e këtij standardi, me shumë të drejtë kanë thënë se unifikimi i gjuhës ishte elementi më i rëndësishëm i kombit, sot, pas 40 vjetësh, të paktën do të duhej t’i kishin vënë gishtin kokës ose të uleshin në bythë e të pranonin se hasapet i kishin bërë gabim.
Për më tepër, do të duhej të pranonin se kishte dështuar projekti i tyre, sepse nuk ishte përmbushur qëllimi themelor i tij, që ishte element bazë i bashkimit të kombit, sepse as sot, pas pothuaj 40 vjetësh, më shumë se gjysma e kombit nuk është bindur për këtë. Pjesëmarrësit e këtij projekti do të duhej ta thoshin se standardi i shqipes letrare ishte mbështetur në dialektin e toskërishtes në më shumë se 80 për qind të materies dhe se, me ose pa qëllim, ishte shkelur me këmbë gegërishtja.
Nëse qëllimi i tyre ka qenë i përmasave kombëtare të interesit, siç është thënë gjithmonë, ata do të duhej që pikërisht në emër të këtij interesi, ta pranonin dështimin dhe të mos shkonin “në dynjanë e përtejme” pa e korrigjuar atë.
Norma e shqipes letrare, ashtu siç është përcaktuar në vitin 1972, ka rezultuar të mos ketë ngjitur, të mos ketë ngjizur, të mos ketë zënë… duke bërë që e folmja e 3 ose 4 milionë shqiptarëve sot të jetë më e ndryshme me normën letrare, sesa edhe gjuhë që kanë emra të ndryshëm, siç janë serbishtja e kroatishtja, për shembull.
Patriotët e pandreqshëm dhe ata që kanë bërë faj më 1972, posaçërisht “kolona e pestë” e këtij Kongresi, që mund të jetë përfaqësuar edhe nga profesorë eminentë të Kosovës, edhe sot e mbrojnë këtë standard me “jokerin” e patriotizmit, duke thënë se shqiptarët duhet ta kenë një gjuhë, thua se me këtë po e zbulojnë “ujin e nxehtë”. Shqiptarët vërtet duhet ta kenë një gjuhë, por një gjuhë që e flasin bile shumica, e jo një surrogat të cilin e fusin në mësim të detyrueshëm edhe në nivelin universitar.
Në vend që të ngulnin këmbë si “gomarët në llucë” do të ishte shumë më e ndershme që “ata” të kishin kurajë intelektuale e shkencore e të pranonin se ky projekt i përmasave kombëtare, nuk ka gjetur hapësirë zbatimi. D.m.th., ka dështuar. Zgjidhja është: ai duhet ndryshuar.
Nëse sot ka njerëz në Tiranë dhe në Prishtinë, në Shkup dhe në Shkodër që duan që shqiptarët ta kenë një gjuhë, ata duhet ta kuptojnë se standardi i shqipes letrare, nuk ka qenë kurrë më i papërfillshëm.
Ata duhet ta kuptojnë se me mosgatishmërinë për ta ndryshuar ose plotësuar standardin, po e rrezikojnë gjuhën në tërësi. Sot është më e qartë se kurrë, se kjo punë nuk ka përfunduar në vitin 1972. Ajo sot është më tepër sesa një sfidë intelektuale e shkencore. Është detyrë kombëtare.
Elitat shkencore e intelektuale dhe akademitë e shkencave nga Prishtina dhe Tirana në dy-tre vjetët e fundit i kanë zhvilluar disa nisma të “lodhta” dhe kanë mbajtur disa “takime bregdetare”, por duke mos pasur një qasje serioze për një problem që sot është madhor.
Nëse Enver Hoxha dhe Mehmet Shehu e kishin realizuar ose mbështetur një projekt të unifikimit të shqipes më 1972, sot shqipja ka nevojë për një projekt të ri të shpëtimit të saj. Ndoshta, qeveritë në Tiranë dhe në Prishtinë, do të duhej që t’i kursenin pak para nga “hajnia” e ministrave të tyre dhe të kërkonin nga 100 ose më shumë ekspertë të fushës, të mbylleshin “në geto” për dy ose tre muaj dhe nga aty të dilnin me standardin e ri të shqipes. Gjysma e shqiptarëve sot po vuajnë për një gjuhë që nuk e kanë, për një standard që ua mori shpirtin dhe s’po e përvetësojnë dot.
A ka kush t’iu ndihmojë, në mënyrë që të ata të mos rebelohen vetë, siç kanë filluar tashmë.
http://www.zeri.info/artikulli/3/20/...-flasim-shqip/
Postuar më parë nga Antiproanti
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt