Vdekja e Ramiz Alisė i dha fund epokės tė dirigjentėve tė ish-komunizmit shqipta, por nuk i dha fund pėrfundimisht problemit tė mentalitetit komunist tė drejtimit tė vendit, mentalitet i cili pėr fat tė keq ėshtė ngulitur keq nė klasėn e sotme politike, mentalitet i cili jo vetėm dominon sot nė vendim-marrjen politik, por dominon gjithashtu dhe nė klasėn e re politike e cila ėshtė formuar dhe ka punuar kėto 20 vite nėn drejtimin e ish- nomeklaturės sė kuqe nė drejtim.
Njė nga filosofėt e vjetėr ka thėnėėr tė bėrė revolucionin duhen 3-4 vjet pėr tė ndryshuar mentalitetin duhen 30-40 vjet, pra 10 herė mė shumė vite se sa fitoret reale.
Gjithshtu po ky autor thotė se: revolucionin e ideojnė filosofėt, e drejtojnė sociopatėt dhe pėrfitojnė po nga ky revolucion- maskarenjtė.
Pėr Ramiz Alinė, sekretar i parė e Partisė sė punės dhe shefi direkt i diktaturės sė proletariatit pas vdekjes sė Enver Hoxhėspėr 7 vjet dhe 1 vit president i Republikės sė Shqipėrisė nė kohėn e demokracisė mund tė flitet shumė, por karakteri kontradiktor i veprimtarisė sė tij politike mund tė vihet re nė disa raste vendimtare:
- nė rastin kur sė bashku me Nexhmije Hoxhėn, asgjėsojnė mė djallėzi Numrin 2 tė shtetit shqiptar tė atėhershem Mehmet Shehun dhe ky rast konfirmohet jo vetėm nga aludimet e Liljana por, unė kam njė dėshmi personale interesante nė njė darkė tė 20 viteve mė parė, me Shefin e Mjekėsisė Ligjore tė viteve 1979-1989 i cili nė njė darkė nė tė cilėn merrnja pjesė edhe unė (darkė e shtruar pasi kishte kryer njė operacion njė vit mė parė tė femurit) ai pėrmėndi kėtė histori: ...kur sollėn Mehmetin nė morg, pas pak erdhi Llambi Zicishti. Kur i a hapa kufomen ai klithi nga shqetėsimi dhe tha: ou, po kėtė e paskan vrarė more...-jo more Llambi –i thashė unė, ai ėshtė vetėvrarė.. –po si more.. ėshtė vetė vrarė, me dy plumba ėshtė vetėvrarė?.. Une (tha shefi i mjekoligjores) qesha, i thashė Llambit. Ik ore Llambi ai ėshtė i vetvrarė. Llambi dolli ashtu i cartallosur dhe u largua. Ajo frazė i shkaktoi denimin me vdekje gjithashtu dhe vete ish Ministrit tė atėhershėm pėr atė fjalė qė tha. Vrasja e Mehmet Shehut e pėrgatitur pa dijeni e Hoxhės solli telashe tė mėdha shtetit shqiptar por vendosi si numur2 tė shtetit shqiptar Ramiz Alinė, me dėshirėn e familjes Hoxha.
Pra vrasja e fundit dhe e vetme qė bėri Ramiz Alia direkt me ndihmėn sigurimit, ishte heqja qafe e rivalit tė tij Mehmet Shehut.
- Nė rastin kur nuk guxoi tė bėnte reforma tė thella ekonomike pas vdekjes sė Hoxhės por zbatoi njė metodė e cila u quajt shkatėrrimtare pėr ekonominė e Shqipėrinė me ato tufėzat dhe arėzat, por duke mbartur pėrsipėr dėshtimin total tė ekonomisė shqiptare por duke ruajtur diktaturėn nė dėm tė popullit; megjithatė gjithmonė u ruajt qė tė mos binte mė nė gabimet e Hoxhės.
- nė rastin kur pėr tė shpėtuar me cdo kusht drejtuesit komunistė tė tė gjithė sektorėve organizoi takimin nė gusht tė 90 me tė ashtuquajturit `intelektualė tė shquar` tė asaj kohe, nga tė cilėt ai mori mesazhin qė edhe sikur tė ndėrrohej sistemi- ai nuk do tė prekej, ai dhe kasta e ish diktaturės sė proletariatit, dhe se me ndihmėn e kėtyre `intelektualėve komuniste` qė nė fakt rezultuan 99-sha, siguroi gjithashtu dhe drejtimin edhe pėr 1 vit pas pėrmbysjes sė butė tė sistemit komunist.
- nė rastin kur dha dorėheqjen pas fitores sė PD, dorėheqje e cila tregoi se tek personaliteti kontradiktor i Ramiz Alisė kishte mbetur ende grimca tė ndėrgjegjes dhe tė pėrgjegjėsisė qė ka njė njeri normal pėrpara njė sfide.
Ramiz Alia nuk ishte diktator, por jetoi me diktatorin dhe diktaturėn gjė e cila ja shkatėrroi personalitetin e butė dhe oportunist qė kishte, personalitet me anė tė tė cilit ai ngjiti shkallėt gradualisht deri tek Diktatori, e pastaj mėsoi aty se si mund tė merrej pushteti dhe tė mbahej edhe pa pėrlyer duart personalisht.
Ramiz Alia nuk ishte Makbethi i diktaturės sic ishte Enver Hoxha, por ishte miku i ngushtė i ledi Makbethit, e pėr pasojė ėshtė fajtor pėr shumė padrejtėsi qė ndodhėn para dhe pas vdekjes sė Enver Hoxhės, megjithėse ai ishte aq i djallėzuar sė tė lante duart si Pilati para popullit pėr tė thėnė qė ai (pra Ramiz Alia) ėshtė i pafajshėm pėr kohėn e diktaturės....
Pa-aftėsia e tij pėr tė menaxhuar mirė ngjarjet e fund-diktaturės dhe fillim-demokracisė ėshtė pėr tu mbajtur mėnd sepse gjithmonė priste lėvizjen e kundėrshtarit dhe pastaj vepronte, ose luante rolin e `bol-it` tė thesit tė boksit, ku boksierėt e qėllonin por bol-i vinte prapė nė vend. Kjo pa-aftėsi nė mjekėsi quhet ambi-tendencė, pra ishte njė person i dyzuar qė nuk vendoste dot se cfarė tė bėnte, duke patur shumė ide- por duke mos zgjedhur atė qė duhet, ai rrinte pa vepruar ose duke vepruar ngathėt.
Vdekja e Ramiz Alisė mbyll njė kapitull tė komunizmit dhe tė pasuesve tė tij por dera ėshtė hapur ende porsa i pėrket mentalitetit komunist tė drejtimit.
Ne mund tė shohim qartė se si qoftė Maxhoranca qoftė Opozita gjatė kėtyre 20 viteve, kanė drejtuar me njė mentalitet tė tillė duke mos pranuar tolerancėn dhe transparencėn e veprimeve qoftė brenda partive tė mėdha qoftė nė drejtimin e shtetit nėpėrmjet 3 pushteteve, duke i shkaktuar Shqipėrisė shumė probleme sociale, politike dhe ekonomike.
Po tė mos ishte BE dhe SHBA, Shqipėria do tė kishte rėnė shumė lehtė nėn njė drejtim diktatorial edhe gjatė kėtyre viteve sepse mentaliteti i luftės sė klasave, i urrejtjes klasore, i mungesė sė transparencės dhe tolerancės, mungesa e programeve ekonomike, janė pasoje e kėtij mentaliteti nė klasėn drejtuese politike tė zgjedhur, klasė drejtuese e cila ėshtė ende njė klasė vendosur qė ne fillimet e demokracisė nga Ramiz Alia. Tė mos harrojmė se edhe populli, mezi po e pranon demokracinė, sepse pėr shumė vite ka jetuar e kaluar nė diktatura tė rėndė: nė diktaturėn e djathtė tė Zogut dhe nė diktaturėn e majtė tė Hoxhės.
Ramiz Alia pėrfaqėson njeriun politik tė rrahur qė kėlysh nga diktatori dhe diktatura, duke lėnė atė tė pa-aftė tė bėnte ndryshimet e nevojshme atėhere kur duhej, dhe tė vepronte atėhere kur nuk duhej.Megjithatė ai mbetet njė personazh historik kontradiktor si tė gjithė udhėheqėsit qė kanė jetuar e drejtuar nė dy sisteme tė ndryshme.
Le tė prehet ne Paqė.