Kushtetuesja: Shamitë nuk mund të barten në shkolla

[_MALSORI_]

institucionet e republikes se kosoves po tregojne pjekuri mjaft ter larte per sa i perket ketij problemi..me heret qeveria e ndaloi dicka te tille..pastaj parlamendi votoi kundra dhe ja tashme shkalla me e larte e gjykimit ne republiken e kosoves po e shpreh qarte se shamia apo cdo sibol feje nuk ka vend ne shkollat publike..shpresoj se me ne fund nuk do na e qajne koken mjekercjepe dhe sorra me protesta apo perralla...

bravo ju qofte..megjithese me hapin e breshkes mjafton qe keto institucione te ecin para dhe permiresohen hap pas hapi...

[Antiproanti]

Po mire e shpjegove ti kete punen e kaderit......me mire se Allahu vet , por nje gje nuk kuptova une ......kete punen e nenit e kam pak te veshtire ta kuptoj.

Ma shpjego edhe njehere sesi nje gjykates i bazuar ne kete nen eshte e vlefshme per tu kuptuar restriktimi i te drejtes se njeriut sesi te paraqitet ne instuticionet shteterore.
Pak definim te qarte , sepse ne ketej nga anglia na i kane zene syte mjegullat e rete e shumta qe valviten ketej.

Nese ke menduar vendimin ne pergjithesi, atehere GJKK parimisht nuk ka vendosur resp. ka vendosur vetem ta kthej lenden ne nje gjykate te shkalles me te ulte. Megjithate verehet qarte se GJKK do te vendoste kunder bartjes se shamise ne shkolla publike te Kosoves.

Sa i perket nenit 8 te Kushtetutes, GJKK kete nen nuk e interpreton direkt por duke ju referuar GJEDNJ-se (Gjykates Evropiane per te Drejtat e Njeriut) ne rastin Dogru kunder Frances.

Pershendetje

Gjykata Kushtetuese sjell nder mend aktgjykimin e GJEDNJ-se ne rastin Dogru kunder Frances (Kerkesa Nr. 27058/05) e 4 dhjetorit 2008, si vijon:


-" Gjykata perserit se derisa liriaja fetare eshte kryesisht ceshtje e ndergjegjes individuale, po ashtu nenkupton, ndermjet tjerash, lirine per manifestimin e fese, vetem dhe privatisht, ose ne komunitet me te tjeret, ne publik dhe ne rrethin e atyre me te cilet e ndani besimin. Neni 9 radhit nje numer te formave te cilat mund t'i merr manifestimi i fese ose besimit, kryesisht lutja, mesimi, praktikimi dhe respektimi. Megjithate, nuk mbron cdo akt te motivuar ose te inspiruar nga nje fe ose besim dhe nuk garanton cdo here te drejten per t'u sjelle ne menyren e rregulluar nga nje besim fetar (shih Leyla Sahin, te cituar me lart, §§ 105 dhe 212).

-Gjykata veren tutje se ne nje shoqeri demokratike, ne te cilen disa fe bashkejetojne brenda te njejtes popullate, mund te jete e domosdoshme te kujizohet kjo liri me qellim te pajtimit te interesave te grupeve te ndryshme dhe per te siguruar respektimin e besimeve te te gjitheve (shih Leyla Sahin, te cituar me lart, § 106).
Shpeshhere eshte potencuar roli i Shtetit si nje organizator neutral dhe i paanshem i ushtrimit te feve dhe besimeve te ndryshme dhe eshte theksuar se ky rol eshte i favorshem per rregullin publik, harmonine dhe tolerancen fetare ne nje shoqeri demokratike. ...

-Ne rastet kur ngrihen ceshtje per marredhenien ndermjet Shtetit dhe feve, per te cilin opinionet ne nje shoqeri demokratike mund te jene te ndryshme, duhet t'i jepet rendesi te vecante rolit te organit nacional per vendimmarrje. Posacerisht, do te vleje kur kemi te bejme me rregullimin e bartjes se simboleve fetare ne institucionet arsimore, per te cilin qellim vendet ne Evrope kane marre qasje te ndryshme. Rregullat ne kete fushe ndryshojne nga nje vend ne tjetrin ne baze te traditave nacionale dhe kerkesave te imponuara nga nevoja per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive te te tjereve dhe per ruajtjen e rendit publik (shih Leyla Sahin, te cituar me lart, §§ 108-09).

- Po ashtu, Gjykata do te perserise qe Shteti mund te kujizoje lirine per manifestim te fese, per shembull te veshjes se shamise islame, nese ushtrimi i asaj lirie eshte ne kundershtim me qellimin e mbrojtjes se te drejtave dhe lirive te te tjereve, rendin publik dhe sigurine publike (shih Leyla Sahin, te cituar me lart, § 111, dhe Rejah Partisi (Partia e Mireqenies) dhe te tjeret kunder Turqise [Gel, nos. 41340/98, 41342/98, 41343/98 and 41344/98, § 92, ECHR 2003-1I).

Detyrimi i nje motociklisti, i cili ishte nje Sikh qe mbante turban, qe te barte helmete si mase e sigurise dhe cdo nderhyrje tjeter qe rezulton me ushtrimin e lirise fetare te tij eshte arsyetuar ne baze te mbrojtjes se shendetit (shih X kunder Britanise se Madhe Nr. 7992/77, Vendimi i Komisionit me 12 korrik 1978, Vendimet dhe Raportet (DR) 14, p. 234).

Po ashtu, kontrollet kufitare te detyrueshme ne aeroporte (shih Phull kunder Frances (Vendimi.), nr. 35753/03, ECHR 2005-1, 11 janar 2005) ose ne hyrje te konsullates (shih El Morsli kunder Frances (Vendimi), nr.15585/06, 4 mars 2008, ECHR 2008-.. .) dhe urdhrat e heqjes se turbanit ose shamise per t'iu nenshtruar kontrolleve te tilla, nuk perbejne nderhyrje ne ushtrimin e te drejtes per liri fetare.

Po ashtu, as rregullorja per veshjen e studenteve ose refuzimi i ofrimit te sherbimeve administrative, sic eshte leshimi i diplomes, nuk perbejne nderhyrje ne rastet kur personi ne fjale nuk i zbaton rregullat (ne rastin ne fjale eshte kerkuar nga nje studente qe barte shamine islame qe te del pa shami ne fotografi per pasaporte), si nje kerkese e sistemit universitar laik (shih Karaduman kunder Turqise, 16278/90, Vendimi i Komisionit i 3 majit 1993, DR 74, p. 93).

Ne rastin Dahlab (te cituar me siper), Gjykata vendosi qe ndalimi i veshjes se shamise per nje arsimtare gjate dhenies se mesimit te flmijeve te ri eshte "e domosdoshme ne shoqeri demokratike", duke marre parasysh, ndermjet te tjerash, faktin qe laicizmi, qe parasheh neutralitet fetar ne shkolla, eshte parim i parapare ne Kushtetuten e kantonit te Gjeneves.
Gjykata potencoi "simbolet e fuqishme te jashtme" te perfaqesuara permes bartjes se shamise dhe efektin e konvertimit qe mund te kete duke imponuar ne femra nga nje rregull fetar qe eshte veshtire te jete ne perputhje me parimin e barazise gjinore.

-Ne rastin e Leyla Sahin, pas analizimit te kontekstit turk, Gjykata gjeti qe Republika eshte themeluar mbi parimin qe Shteti duhet te jete laik, qe ka marre edhe vlera kushtetuese; qe sistemi kushtetues ijep rendesi primare mbrojtjes se te drejtave te femrave; qe shumica e popullates ne vend jane myslimane; dhe qe per ata qe kane fa vorizuar laicizmin, shamia islamike eshte bere simbol i islamit politik duke ushtruar nje ndikim ne rritje. Prandaj, ka perfunduar qe laicizmi eshte pa dyshim nje prej parimeve fondamentale te Shtetit dhe eshte ne harmoni me sundimin e ligjit dhe respektimin e te drejtave te njeriut dhe demokracise.

Gjykata pra, verejti qe laicizmi ne Turqi ishte garantues i vlerave demokratike dhe parimi qe liria e fese eshte e pacenueshme dhe parimi qe qytetaret jane te barabarte, dhe se po ashtu sherbente per te mbrojtur individet jo vetem perballe nderhyrjeve arbitrare nga shteti por edhe nga presionet e jashtme te levizjeve ekstremiste dhe qe liria per manifestim te fese, mund te kuJizohet me qellim te mbrojtjes se atyre vlerave

Gjykata konkludoi se ky nocion i laicizmit eshte ne perputhje me vlerat e Konventes. Mbeshtetja e ketij sistemi duhet te merret si e domosdoshme per te mbrojtur sistemin demokratik ne Turqi...

-Ne rastin e Kose dhe te tjeret (te cituar me siper), Gjykata po ashtu mori parasysh qe parimi i sekularizmit dhe neutralitetit ne shkolle dhe respektimi i pari mit te pluralizmit ishin te qarta dhe baze teresisht legjitime per te arsyetuar refuzimin e nxenesve qe bartin shami te hyjne ne klase pasi ata refuzuan, pavaresisht prej rregullave, heqjen e shamive islamike brenda objektit shkollor....

-Po ashtu, Gjykata veren, ne pergjithesi, se qellimi i ketij kufizimi per manifestimin e besimit fetar eshte mbeshtetja e kerkesave per laicizem ne shkolle shteterore, sic eshte interpretuar nga Conseil d'Etat ne opinionin e dhene me 27 nentor 1989 dhe ne praktiken gjyqesore te mepastajme si dhe qarkore te ndryshme ministrore te leshuara per kete teme.

-Me tutje, Gjykata veren se sipas burimeve te ndryshme, bartja e shenjave fetare nuk eshte qenesisht ne mosperputhje me parimin e laicizmit ne shkolla, por eshte bere ashtu ne baze te kushteve ne te cilat jane bartur dhe pasojat qe bartja e shenjes mund te shkaktoje.

-Ne kete drejtim, Gjykata i referohet nje prej aktgjykimeve te mehershme ne te cilen eshte konstatuar se varet nga autoritetet nacionale, ne ushtrimin e Urise se veprimit, te kene shume kujdes per te siguruar qe, gjate respektimit te parimit per pluralizem dhe Uri te te tjereve, manifestimi i lirise fetare nga nxenesit ne objekte shkollore te mos merr permasa te nje akti te dukshem qe do te per ben nje burim te presionit dhe perjashtimit (shih Kose dhe te tjeret te cituar me lart).

-Po ashtu, Gjykata veren qe ne France, si dhe ne Turqi dhe Zvicer, laicizmi eshte parim kushtetues dhe nje parim themelues i Republikes, i respektuar nga e gjithe popullata dhe mbrojtja e te cilit eshte e rendesise primare, ne vecanti ne shkolla. Gjykata perserit qe nje qendrim qe nuk respekton ate parim nuk do te pranohet domosdoshmerisht si mbulese per lirine e manifestimit te fese dhe nuk do te gezoje mbrojtjen nga neni 9 i Konventes ...
Duke marre parasysh Urine e veprimit, e cila duhet t'u lihet shteteve anetare sa i perket percaktimit te marredhenieve ndermjet Kishave dhe Shtetit, njohja dhe kujizimi i Urive fetare ne baze te kerkesave te laicizmit duket legjitime duke marre parasysh vlerat baze te Konventes."
http://www.gjk-ks.org/repository/docs/KI_36_11_shq.pdf

[skipetar]

Ku janë ankesat e lëvizjes "Bashkohu" te Gjykata Kushtetuese dhe ku janë vendimet e kësaj Gjykate Kushtetuese për mungesë të gjykatave në Mitrovicë e për zyrat e institucioneve të Shkinisë që veprojnë nëpër Kosovë e që e shohin Kosovën si pjesë të Shkinisë e lëshojnë dokumente, si pasaporta, të Shkinisë për banorët e Kosovës?

[Gogi]

Gjykata i tha JO.

Deputetet i thane JO

Qytetaret ne td gjitha forumet e shoqerise i thone JO

- kjo ceshtje eshte e mbyllur pergjithmone apo per nje kohe te gjate ..

[kleadoni]

Edhe ne Tunizi funksionon keshtu, por per ato qe mbulohen teresisht.

Ne nje gazete italjane thuhej sot qe jane 53 vajza ne Tunizi qe kane kerkuar te regjistrohen ne universitet, por meqe nuk duan te heqin dore nga mbulimi total, kerkesat e tyre jane refuzuar.

Eshte pak me ndryshe rasti i kosoves duke qene se behet fjale vetem per shami qe le fytyren te hapur, por thelle thelle problemi eshte i njejte.

[Smth_Poetic]

Nese ke menduar vendimin ne pergjithesi, atehere GJKK parimisht nuk ka vendosur resp. ka vendosur vetem ta kthej lenden ne nje gjykate te shkalles me te ulte. Megjithate verehet qarte se GJKK do te vendoste kunder bartjes se shamise ne shkolla publike te Kosoves.

Sa i perket nenit 8 te Kushtetutes, GJKK kete nen nuk e interpreton direkt por duke ju referuar GJEDNJ-se (Gjykates Evropiane per te Drejtat e Njeriut) ne rastin Dogru kunder Frances.

Pershendetje

Tani , akoma spo kuptoj nje gje une.
Neni 8 i kushtetutes seshte i qarte aspak ne lidhje me kete ceshtje e mund te interpretohet ne menyra te ndryshme. Duke u bazuar ne kete nen , mund te restriktosh cdo gje , bile edhe xhamiat mund ti mbyllesh.

Ceshte dogrun vs france dhe sahin vs turkey jane po aq te paqarta si dhe ky nen.
Ne ceshtjen ...vs france , qarte thyhet ligji francez paragrafi 2 artikulli nr 9 , plus ajo ceshtje ishte nje komedi laike.
Mesuesja se lejoi nxenesen te merrte pjese ne lenden e fiskultures sepse rrezikohej jeta e saj nqs vishte shami dhe kur mesuesja u pyet ne komunitetin e disiplines sesi mund te rrezikohej jeta ne oren e fiskultures duke veshur shami , mesuesja refuzoi ti pergjigjej pyetjes. Pastaj ne proces e siper te gjyqit , na doli se vertet zhurmen e madhe e kishin bere disa mesuesa ne ate shkolle , sepse ata ''medemek'' ishin fondamentalista ose pioneret mbrojtes se laicizmit.
Pra ceshtja e frances ishte direkt thyerje e te drejtave te njeriut e te merret ajo si shembull nga gjykata e kosoves e ben komedine akoma me dramatike.
Ndersa ceshtja sahin vs turkey , mjafton te merret parasysh se sahin u fal ,nga te gjitha penalltite qe universiteti kishte vendos mbi ate , nepermjet ligjit te amnistise. Pse u fal ajo? Kishte bere gje ndonje krim?
Krim eshte te shprehesh lirshem fene tende?
Na i sill pak artikullin 9 dhe 14 te European Convention on Human Rights se cfare thuhet aty mr. anti-pro-anti?