Ramiz Alia nderron jete

[Maqellarjot]

Shikone se cfar shkruajn Aleatet e ramizit dhe te enverit. Jane te paret qe shkruajten dicka per ramizin. Anglezet po na tregojn neve shqiptareve se sa i bute dhe reformist paska qen ky. Ky paska qene Shpetimtari jone. Arkitekti i perestrojkes shqiptare.


Media britanike flet për vdekjen e Alisë


Gazeta "The Indipendent" boton sot nje shkrim te gjate per te, duke e cilesuar Ramiz Aline, politikanin qe menaxhoi tranzicionin e Shqiperise drejt demokracise.

'Ramiz Alia, - thuhet ne kete shkrim, - ishte ne te njejten gjatesi vale me Hoxhen mbi domosdoshmerine e Shqiperise, nje vend me madhesi sa Uellsi, qe te aplikonte teorine marksiste, duke e pershtatur ate me natyren e vendit dhe trashegimine materiale dhe shpirterore te popullit shqiptar, sesa te kopjonte verberisht Bashkimin Sovjektik dhe Kinen'.


Gazeta 'The Guardian' shkruan per vdekjen e Ramiz Alisë, duke e cilesuar ate si sundimtarin e fundit komunist te Shqiperise dhe arkitektin e Perestroikes ne vendin e tij. Autorja e shkrimit, ekspertja e ceshtjeve ballkanike Miranda Vikers nenvizon se edhe pse Alia shihet nga shume vete, si nje force motivuese pas reformave dhe madje dhe jo komunistet ia njihnin meriten e te rezistuarit te presionit nga elementet konservatorë brenda Partise se Punes, per te frenuar procesin e reformave, duket se Alia mbeti seriozisht i kompromentuar nga lidhjet e tij te ngushta me Hoxhen.

'Nje politikan me aparence modeste dhe sjelle te kendshme, Alia nuk kishte karizmen e lire te Hoxhes. Ai arriti te mbijetonte shume nga spatrimet e pameshirshme ne partine e tij, duke demostruar besnikeri totale ndaj Hoxhes dhe duke mesuar te rrinte gojembyllur per ceshtjet kontraversiale',shkruan Miranda Vikers ne shkrimin e botuar ne 'The Guardian'.


BBC ne faqen e vet online, ne shkrimin per vdekjen e ish-udheheqesit komunist te Shqiperise shkruan se Alia nuk krijoi ate kult te individit si Enver Hoxha.Por pas vdekjes se z. Hoxha aleatit te tij te vjeter, z.Alia me ngurim u be udheheqesi i fundit i Evropes Lindore qe filloi reformat demokratike ne vend. BBC thekson se Alia e librin e tij “Jeta ime” shkruan se Partia Komuniste duhet t'i kerkoje ndjese shqiptareve, qe nuk e zhvilloi ekonomine e vendit per t'u dhene nje jete me te mire. “Jam i bindur se vendi yne nuk do mbese tere kohen delja e zeze e Evropes” , citon BBC Ramiz Aline.


Ky zagar ka shkruar ne librin e tije se duhet ti kerkojm shqipetareve falje per jo zhvillimin ekonomik. Kurse per shtypjen skllaverore dhe vrasjet edhe gjaku i shqipetarve qe u derdh per 50 vjet as qe nuk zihet me goje.

Eshte e kote te merresh me juve. Njeri i bie thumit tjetri patkoit. Me ju eshte fol e rruj Ve!

[Brari]

te huajt nuk mund ta analizojne shkiperine e politikanet e saje.

eshte si me than..

e kish ba te mir halla bakllaven...
pse a e provove a?
jo po e pash prej bires cilsit..

politikajt e eu-se e usa-s por dhe analistet andej.. nuk munden te kuptojne.. shum gjera..
ata din mire nje ane te politikajve diktatoriale..
anen legene te servilizmit qe politikanet e regjimeve diktatoriale cfaqin ndaj fuqive te medha..
pra u a njohin buzqeshjen.. hi hi ha ha-ne..
keshtu dhe me tanet..

ata qe provuan birucat.. e din mire fytyren e vertete te regjimit dhe udhehqjes se tyre..
gjithashtu dhe ata qe.. degjojne mesojne e vrasin mendjen per ta kuptuar kte lloj regjimi..

nje deputet eu-ropian.. smund te kuptoje se.. cdo te thote qe nje mama shqiptare .. nga sojet e thjeshta.. ne rinas.. dridhet.. qe po i hipen avionit per te vajtur tek cupa.. pa vize..pa u shk.erdh.ier mureve e deyerve te ambasadave.. me muaj e vite.. te sterlodhshme..

smundet ta kuptoje..

prandaj as nuk e kuptojne..pse e votuan lul bashen..
as berishen nuk e kuptojne europiano amerikanet.. pse e do populli aq shume..
sepse smund te kuptojne ata se cfar solli ai..

qe ta kuptoc berishen duhet te kesh qen fshatar i rritur me buk misri te mutosur.. i rrahur e i shkokerdhier.. i pangopur kurre.. i pa veshur kurre.. e qe nje dit e sheh vehten me kerr.. me lope me toke e shpi te re..

as ramizin nuk e kuptojne.. sepse e kan pare tu qeshe atyre neper takime.. tu thote frengjisht.. ui ui yes yes..
por se cbente zylyftari e hekri birucave apo simoni kufijve.. ata nuk do e mesojne kurre..
po dhe ne e mesofshin.. nuyku jan bijt e tyre te kallkanosurit maleve e te shqyer ujqish e qensh kufiri.. gerxheve..
e keshtu me radhe..

maqo..shum terselleme ke me ramizin..

mirpo me ramizin jan dy pale te zemruara..

njerzit e mire..per dobicerine e tij pro enver ne 40 vjet..

dhe enverucet.. per "tradhetine" qe sipas tyre beri ramizi nga fundi.. qe i iku.. rruges se enverit.. sipas tyre..

ti cfar inati ke?

se kur ben letra obames e ke.. me berishen inatnë..

dhe stasi e ka inat ramizin..

se sipas tyre.. nuku qe aq gjaksor m.uti andej nga fundi.. ashtu derrce si e kan dashur ata..

ne hall i ngrati ramiz..

lol

nje lab me tha.. do i vem minen tha te shpia qendrore e ushtrise se na i griu leberit me te mire ne koh te enverit..

beni cdoni i thac.. vetem mo vrisni kamariera e shofera e milet kureshtar..

.

..

[Smth_Poetic]

Peter Lucas komenton vdekjen e Alisë


Shkrimtari dhe gazetari shqiptaro-amerikan Peter Lucas, i cili vizitoi për herë të parë Shqipërinë në vitin 1988 dhe që ndoqi më pas rënien e komunizmit si korrespondent i Boston Herald, mendon se Alia ishte një njeri i mirë, por qe gjithashtu i burgosur nën prangat e trashëgimisë së Hoxhës.

l

Kur po diskutoja me nja ca shoke dje ne kafe rreth vdekjes se alise u thashe ekzakli te njejten gje edhe mu hodhen ne qafe
Mgjth sdo ma bente zemra me thene se ishte '' njeri i mire'' , por jam i sigurte qe ka qene i burgosur nen prangat e trashegimise se hoxhes.

[Smth_Poetic]

te huajt nuk mund ta analizojne shkiperine e politikanet e saje.

eshte si me than..

e kish ba te mir halla bakllaven...
pse a e provove a?
jo po e pash prej bires cilsit..

politikajt e eu-se e usa-s por dhe analistet andej.. nuk munden te kuptojne.. shum gjera..
ata din mire nje ane te politikajve diktatoriale..
anen legene te servilizmit qe politikanet e regjimeve diktatoriale cfaqin ndaj fuqive te medha..
pra u a njohin buzqeshjen.. hi hi ha ha-ne..
keshtu dhe me tanet..

ata qe provuan birucat.. e din mire fytyren e vertete te regjimit dhe udhehqjes se tyre..
gjithashtu dhe ata qe.. degjojne mesojne e vrasin mendjen per ta kuptuar kte lloj regjimi..

nje deputet eu-ropian.. smund te kuptoje se.. cdo te thote qe nje mama shqiptare .. nga sojet e thjeshta.. ne rinas.. dridhet.. qe po i hipen avionit per te vajtur tek cupa.. pa vize..pa u shk.erdh.ier mureve e deyerve te ambasadave.. me muaj e vite.. te sterlodhshme..

smundet ta kuptoje..

prandaj as nuk e kuptojne..pse e votuan lul bashen..
as berishen nuk e kuptojne europiano amerikanet.. pse e do populli aq shume..
sepse smund te kuptojne ata se cfar solli ai..

qe ta kuptoc berishen duhet te kesh qen fshatar i rritur me buk misri te mutosur.. i rrahur e i shkokerdhier.. i pangopur kurre.. i pa veshur kurre.. e qe nje dit e sheh vehten me kerr.. me lope me toke e shpi te re..

as ramizin nuk e kuptojne.. sepse e kan pare tu qeshe atyre neper takime.. tu thote frengjisht.. ui ui yes yes..
por se cbente zylyftari e hekri birucave apo simoni kufijve.. ata nuk do e mesojne kurre..
po dhe ne e mesofshin.. nuyku jan bijt e tyre te kallkanosurit maleve e te shqyer ujqish e qensh kufiri.. gerxheve..
e keshtu me radhe..

maqo..shum terselleme ke me ramizin..

mirpo me ramizin jan dy pale te zemruara..

njerzit e mire..per dobicerine e tij pro enver ne 40 vjet..

dhe enverucet.. per "tradhetine" qe sipas tyre beri ramizi nga fundi.. qe i iku.. rruges se enverit.. sipas tyre..

ti cfar inati ke?

se kur ben letra obames e ke.. me berishen inatnë..

dhe stasi e ka inat ramizin..

se sipas tyre.. nuku qe aq gjaksor m.uti andej nga fundi.. ashtu derrce si e kan dashur ata..

ne hall i ngrati ramiz..

lol

nje lab me tha.. do i vem minen tha te shpia qendrore e ushtrise se na i griu leberit me te mire ne koh te enverit..

beni cdoni i thac.. vetem mo vrisni kamariera e shofera e milet kureshtar..

.

..

Po po , eshte shume e vertete.
Njerezit kane per te pasur ndenja te perziera ndaj udheheqesve te atij rregjimi.

[PLAKU]

Te lumt i nerumi Maqellarjot, je i rralleti qe e ke vlersu diktatorin e fundit ashtu si e meriton.
Ishte nje nder krye servilet qe ia bente aminin cdo vendimi te krye kriminelit.
Servil,duar trokites i krimeve dhe pjese marres ne ta. Poeti trim shqyptar Havzi Nela u vare ne mes te Kuksit, nga ky gjelat pase ardhes i kryegjelatit titist pro jugosllav,stalinist , mao cedonist e me ne fund mbeti i vetmu me banden e ti nexhmije ramiziste.
Pse diktatori fundit nuk beni ate qe deshironte pandora e zeze ta bente? si zagar nuhates i mire i oborrit te krimit, mesoj nga vrasesit te tipit si vete chaushesku -helena, jau beni te kjarete pandores zeze dhe zagrve tjer xhelil xhonve,se nuk donte te perfundonte me te njetin fat si krye diktatori vllahis. Per ndryshe programet,planet i bente me mjeshtri si te perjeton intrigat e ti qe i kishte ushtru tane jeten e tij. me dinakeri jetoi dhe me dinakeri i shpetoi ndeshkimit ti dhe familjes vete! Jo se i dhimbej shqyptaria por ai i nuhaste gjenat me kohe, e dinte se ska rrugdlje tjeter perpos dinakris dhe marifeteve qe ai zotnonte. Nuk kishte kethim prapa me per shqypnin. I kishte ardhe koha te shkatrrohej banda vrasese stalinisto-enveriste e Tiranes.
Ngushllime familjes diktatorit dhe te jen krenar e te ndihen me fat qe paten nje dinak ne krye, dijti ti shpeton nga ma e keqja chaushesku helena.
Shqyptaret me ane te historis kan me ia dhene hakun diktatorit fundit dhe krejte kastes ati pushteti vrases. Ata qe kan ndjenja te perzieme per udhe heqesit e atij rexhimi gjakatar, jan nostalegjiket ose nuk ju intereson se cfare ka ndodhe nen ate pushtet kriminel.

[Antiproanti]

Po te jap nje paralelizem qe ti kuptosh pak me qarte gjerat.
Stalini u quajt diktator i eger , i po te njejtes natyre ishte dhe enver hoxha.
Nuk dime gje qe ne histori figura e khrushovit si pasues i stalinit ne diktature ishte i te njejtes grade. Bile ai u quajt si reformator ne shume gjera ne eren post-stalinizem. Prandaj dhe enveri e kritikoi eger ate.
Ramizi si pasues i enverit pati te njejtat aplikime ne diktature.
Zbutja e regjimit u duk qarte qe ne vitin e pare te qeverisjes se tij.

Mgjth une nuk i jap merite per kete gje.
Merita e vetme qe ai pati , per mua, ishte qe ne revolucionin e 90's , beri qe te mos shkaktoheshin viktima.Jeta e njerezve eshte me e shtrenjte se cdo gje.
Ju do e kishit share me te njejten gjuhe edhe nqs ai do urdheronte forcat te gjuanin mbi popullin. Ju s'arrini te shihni diferencen , kjo eshte e gjitha.

Une fola per merita, jo per vleresimin historik te veprimeve dhe vendimeve politike te R. Alise.
Merita nuk fitohet permes veprimeve dhe vendimeve te zakonshme dhe te nevojshme per interesa personale, partiake, ideologjike, pushtetore... edhe nese ato ndonjehere mund te japin efekte pozitive per shumicen e qytetareve.
P.sh. Nese ti e shpeton dike nga nje tragjedi sepse vetem ashtu mund ta shpetosh edhe veten nga e njejta tragjedi apo edhe dicka me e keqe, nuk mund te pretendosh se meriton patjeter lavdata apo dekorata per nje akt te tille.

Ka njerez apo grupe te ndryshme, te cilet mundohen, me apo pa qellime politike, ta vleresojne edhe nacionalsocializmin gjerman apo regjimin e asaj kohe permes efekteve pozitive te disa veprimeve dhe vendimeve qe per regjimin dhe ideologjine ishin praktikisht te pashmangshme. Ne te kunderten, ai regjim dhe ajo ideologji nuk do te funksiononin fare. Per disa pretendime dhe prononcime te tilla publike, ku p.sh. pjese te politikes sociale te regjimit nacionalsocialist paraqiten si merita te tyre apo te asja politike dhe ideologjie, ka njerez qe jane perjashtuar nga puna apo pozita te rendesishme ne shoqeri. Sepse faktikisht eshe e palejueshme qe te vleresohet nje regjim i tille apo cfardo regjimi tjeter represiv nga perspektiva e disa efekteve te pashmangshme pozitive gjate zhvillimit te pushtetit te tyre.

Shqiperia nuk mund te krahasohet as me Gjermani as me Rusi.
Sepse ne te dyja rastet kemi te bejme me superfuqi apo fuqi, te cilat vendosin fatin e nje kontinenti apo te gjithe botes. Prandaj, kur dikush ben vleresimin e politikaneve apo regjimeve te ketyre vendeve, ai njekohesisht ka parsyesh rolin vendimtar te tyre per zhvilimet e ardhshme edhe ne shtete, regjione dhe kontinente tjera. Ne kete kontekst ka rendesi edhe paraqitja dhe analizimi i hollesishem i cfardo dallimi te vogel te veprimeve dhe vendimeve te njerit udheheqes ne krahasim me tjetrin.

Ne rastin konkret, nese R. Alia do te konsiderohej si politikani qe ka kontribuar direkt, vullnetarisht dhe qellimisht ne drejtim te permbysjes se sistemit dhe regjimit te asaj kohe, dhe pa te cilin kjo permbysje nuk do te realizohej, atehere do te kishte merita. Eshte vetm spekulim, te thuhet se, po te ishte ai apo ky ne vend te R. Alise do te behej edhe me keq. Keso spekulimesh nuk ka mundesi te perdoren si argument per ti dhen merita R.Alise.
Mundesia tjeter eshte, te analizohen dhe vleresohen te gjitha veprimet dhe vendimet e R. Alise, perfshire edhe protokollet dhe deshmite e ndryshme. Nese vertetohet se ai ka penguar direkt, vullnetarisht dhe qellimisht, per te miren e popullit dhe te vendit, jo per nevoja personale, te partise apo te pushtetit, qe "radikalet" e partise etj. ta marin pushtetin dhe ndoshta ta demtojne kombin dhe shtetin edhe me teper, perseri do te meritonte se paku lavdate, nese jo dekorata.
Perndryshe, une nuk kam asgje kunder meritave te R. Alise, nese ka te tilla.

Pershendetje

[Antiproanti]

Media britanike flet për vdekjen e Alisë



'Nje politikan me aparence modeste dhe sjelle te kendshme, Alia nuk kishte karizmen e lire te Hoxhes. Ai arriti te mbijetonte shume nga spatrimet e pameshirshme ne partine e tij, duke demostruar besnikeri totale ndaj Hoxhes dhe duke mesuar te rrinte gojembyllur per ceshtjet kontraversiale',shkruan Miranda Vikers ne shkrimin e botuar ne 'The Guardian'.


...

Apparatchik.

[Brari]

gsh

--

Mjekja: Orët e fundit të Ramiz Alisë
» Dërguar më: 08/10/2011 - 16:14




Esmeralda Keta

Ish-Presidenti Ramiz Alia ishte i kthjellët dhe optimist deri sa ndërroi jetë. Madje, ai nuk ishte përgatitur fare për fundin". Kështu rrëfen për "Gazetën Shqiptare" mjekja pneumologe, Silvana Bala, e cila e ka ndjekur pacientin Ramiz Alia, që ditën e hënë kur u transportua nga Infektivi dhe deri dje në mëngjes kur i janë bërë edhe përgatitjet e fundit. Shefja e repartit të dytë të Pneumologjisë në Sanatorium, prof.asc. Silvana Bala, shpjegon se ajo që e ka habitur jo vetëm atë, por edhe të gjithë stafin që i shërbeu ishte fakti se ai asnjëherë nuk pati pretendime as për vendin ku e lanë, as për kurën, e as për ndonjë gjë tjetër. Në këtë intervistë ajo na tregon se Alia ndërroi jetë si pasojë e një trombiliti pulmonar, rreth orës 6:15 të mëngjesit, ku pësoi një arrest kardio-respirator. Ndërkohë që mësojmë se mjekja reanimatore që e ndiqte, Alma Cami, ishte vajza e ish-ministres së Arsimit, Tefta Cami dhe ai bënte shpesh shaka me të.
Cili ishte diagnoza e sëmundjes nga e cila vuante ish-Presidenti, Ramiz Alia?
Pacienti në fjalë ishte një i sëmurë me diagnozën tromembolite pulmonare me lokalizim qendror të arteries pulmonare, i cili konsiderohet i sëmurë i rëndë dhe jo vetëm ai, por kushdo që ka këtë diagnozë futet në reanimacion dhe ka ndjekje të dyfishtë nga reanimatori dhe mjeku pneumolog. Unë ndërkohë isha mjekja konsulente që e mora nga infektivi i QSUT-së, bashkë me doktoreshë Alma Cami, që ishte mjekje reanimatore. Mbas një konsulte të bërë në nivel shefash të Infektivit dhe Pneumologjisë u vendos që të dërgohet në reanimacionin e pneumologjisë në Sanatorium, meqë është edhe reparti që ndjek këto patologji. Brenda 24 orëve të para të mbërritjes këtu, ekzaminohet dhe me angioskaner, që vërteton plotësisht dyshimin e hedhur nga konsulta me shefin.
Mjekimi për këtë lloj patologjie është filluar menjëherë dhe ai ka qenë nën mjekim intensiv, por tromembolia pulmonare është një sëmundje që bën pusera të herë pas hershme, të hedhjeve të reja të trombeve, që ndodhen në organizëm. Hedhja e një trombi të madh të ri, i mori jetën pacientit sot në mëngjes.
Rreth çfarë ore ka ndodhur kjo gjë?
Rreth orës 6:15 të mëngjesit. Të gjithë shërbimet ceremoniale të vdekjes ia ka bërë personeli. E kanë larë, e kanë zhveshur, e kanë veshur, e kanë rregulluar. Dhe ai ka shkuar në morg vetëm për t'u ruajtur derisa t'i vijnë familjarët.
A ka qenë herë tjetër i shtruar këtu ish-Presidenti Ramiz Alia?
Ka qenë një herë tjetër i shtruar këtu, po në reanimacion, por kjo para 7 vjetësh, me një pneumoni, jo me këtë lloj patologjie që u shtrua këtë radhë.
A ndikohet nga mosha kjo lloj patologjie?
Ka disa faktorë risku që e kanë sjellë këtë patologji. Mosha po, pasi me kalimin e saj fillojnë e prishen faktorët e kuagolimit të gjakut, sëmundje të cilat kishte kohë që vuante. Pasi ai vuante edhe nga prostata, por ndërkohë vuante edhe nga sëmundje kronike të mushkërive, për të cilat ai ishte diagnostikuar jashtë shtetit dhe që normalisht ne i konfirmuar sërish në skaner. Vihej re edhe një enfizemë pulmonore, sëmundje kronike e mushkërive. Pra, pacienti plus sëmundjes bazë që i mori jetën kishte edhe sëmundje bashkëshoqëruese.
A ishte në gjendje të kthjellët, apo ishte i pavetëdijshëm?
Ishte në gjendje fare të kthjellët dhe komunikonte fare normalisht, pavarësisht se ishte në Suficiencë respiratore, ishte në kushte të regjimit të marrjes së oksigjenit. Ka qenë koshient dhe me ndërgjegje të ruajtur, deri në momentin kur ai ka bërë pusenë e dytë për spitalin tonë. Në pusenë e dytë ka qenë një tromb i madh. Në këtë moment bëri një gjendje me hipotension, me ulje të shifrave të tensionit, me humbje të ndërgjegjes dhe mjekët reanimatorë në një konsultë të tyren vendosën ta intubonin, ta vendosin në frymëmarrje të drejtuar, por pacienti bëri arrest kardio-respirator.
Po të afërmit i kanë qëndruar pranë?
Vajza, dy mbesat dhe dhëndri kanë qenë në spital që në momentin që ai ka mbërritur këtu dhe deri sot në mëngjes kur janë larguar bashkë me trupin e tij.
A ishte tekanjoz? A kishte pretendime?
Më ka bërë habi, pasi ai ishte një person që i ndiqte me përpikëri të gjitha këshillat e mjekëve. Nuk pati asnjë lloj pretendimi për vendin ku u fut, për terapinë që ne i vumë, për komunikimin, madje na falenderonte vazhdimisht për shërbimin që i bënim. Të krijonte një lloj lehtësie në marrëdhënie që mua më ka befasuar dhe familjarët ishin shumë të komunikueshëm. Madje mua më thërriste me shaka: O nuse!
A e priste Ramiz Alia për fundin? Po familjarët?
Jo, nuk e priste. Ngaqë edhe pati një përmirësim goxha të madh nga dita e hënë që erdhi dhe deri dje pasdite. Ishte goxha mirë, por kjo lloj sëmundje është shumë e pabesë. Ndërsa familjarët, në një farë mënyrë, ishin bërë gati që në shtrimin në infektiv. Në një farë mënyrë ata ishin përgatitur.
-

[Ziti]

Vetëm i shërbeu? Po në vitet '80 kur sistemi realisht u bë edhe më i egër, dhe kur Enveri ishte "30 mijë dollaro në 1938', KUSH e drejtonte vendin?

Në çdo intervistë shprehjet e të ndjerit ishin: "Kështu më thanë....kështu kam dëgjuar....kështu thuhej....ashtu ishte.....ashtu u bë". Të gjitha folje pasive.
Madje thoshte edhe "po edhe gabime janë bërë...se ashtu mendonim atëhere".
Në fjalorin e ish-kreut të shtetit përemri "unë" kurrë nuk shoqërohej nga folje aktive (vendimmarrëse).
Madje edhr për "vendosjen e pluralizmit" shprehej "Unë nuk doja të bëhej ashtu me rrëmbim....po të tjerët...".

Gjithmonë vetëm "dëshmitar" asnjëherë "vendimarrës". Madje edhe kur këtë ia kërkonte Kushtetuta.

kot nuk thone per shkodranet qe jane zogj kurve.
edhe ramizi nje zog kurve, nje cope legeni ishte
beri mire berisha qe e mbylli ne burg ne 1993-in.

[Brari]

Protokolli i Shtetit: Një orë ceremoni për Alinë, zbulohet amaneti
Aktualitete Shtunë, Tetor 8th, 2011




Ne foto: ish-presidenti Ramiz Alia ne spital, nje nate para se te nderronte jete

Shuhet Ramiz Alia, presidenti i parë i shtetit pluralist


Lideri i fundit komunist i Europës që drejtoi vendin pas vdekjes së Enver Hoxhës

Ramiz Alia, ish-presidenti i Shqipërisë, shuhet në moshën 86-vjeçare. Udhëheqësi i fundit komunist dhe presidenti i parë i shtetit pluralist shqiptar ndërroi jetë mëngjesin e së premtes në spitalin e Sanatoriumit në Tiranë, pas një tromboze në mushkëri. Mjekët bënë me dije se Alia vuante prej kohësh nga trenboembolia pulmonare (një komplikacion në mushkëri) dhe ditët e fundit u paraqit me probleme të rënda në frymëmarrje, për të cilat u kurua nga një ekip i specializuar mjekësh në reanimacionin e Senaturiumit në kryeqytet.
JETA
Ramiz Alia lindi më 18 tetor 1925 në Shkodër dhe u bë pjesë e lëvizjes komuniste shqiptare që në fillimet e saj. Në moshë të re kreu detyra të rëndësishme në formacionet e Ushtrisë Antifashiste Nacional Çlirimtare. Në vitet e para pas çlirimit u zgjodh në krye të organizatës së BRPSH. Pas diplomimit në Moskë për filozofinë marksiste -leniniste në vitin 1954, kreu detyra me përgjegjësi në strukturat e larta të partisë e të shtetit komunist. Në vitin 1961, u zgjodh për herë të parë anëtarë i Byrosë Politike të KQ të partisë, funksion të cilin e mbajti deri në vitin 1990, kur u vendos pluralizmi politik. Alia ka qenë President i Republikës nga viti 1982, deri në vitin 1992, duke hyrë në histori si Presidenti i parë i shtetit pluralist shqiptar. Në prill të vitit 1992, pas zgjedhjeve parlamentare të 22 marsit 1992, ku fitoi koalicioni antikomunist, dha dorëheqjen nga posti i Presidentit dhe u tërhoq nga jeta politike, ndërkohë që ish-Partia e Punës që kishte drejtuar për dekada me radhë, u transformua në një parti të majtë të modelit europian socialdemokrat. Në shtator të vitit 1993, u arrestua dhe pas një procesi gjyqësor, u dënua me nëntë vjet heqje lirie për shpërdorim dhe abuzim me pushtetin. Doli nga burgu në vitin 1995 dhe për një periudhë të gjatë nuk u shfaq publikisht. Qysh nga viti 1997 e deri në momentet e fundit të jetës, ka dhënë një sërë intervistash për median. Libri më i fundit “Jeta ime”, botuar vitin e kaluar, është në vetvete një autorrëfenjë për jetën e tij, por edhe historinë e Shqipërisë komuniste. Në të, por sidomos në disa intervista të viteve të fundit, Alia ka zbardhur një sërë misteresh nga ngjarjet e diktaturës komuniste. Duke iu referuar një sërë vrasjesh në kufi në vitin 1990, ka pranuar faktin se përveç ndryshimit të ligjit për kalimin e kufirit në këtë periudhë, nuk ka këmbëngulur në zbatimin rigoroz të tij. Mënyra arbitrare si është vepruar nga organet e rendit dhe atyre të kufirit, ndaj të rinjve që guxuan të kalojnë kufirin, ka pasuar me mjaft viktima për të cilat Alia penalizonte shkarazi organet e Ministrisë së Brendshme. Po kështu, ish-lideri i fundit komunist, teksa shpjegonte rrethanat si punoi për transformimin e Partisë së Punës, duke afruar në krye të saj intelektualë e profesorë të njohur, e vlerësonte të pajustifikuar vonesën për largimin e figurave të vjetra të Partisë. Me presionin e shpurës së byroistëve historikë, që u larguan nga Blloku vetëm në vitin 1981, ish-Presidenti komunist mundohej të përligjte vonesat në zhvillimet demokratike të vendit. Në refleksionet nga vitet e diktaturës, Alia më në fund nuk e shmangte përgjegjësinë për mbylljen e objekteve të kultit dhe thellimin e luftës së klasave, por sakaq mundohej ta justifikohej me kontekset historike të ngjarjeve. Si president i fundit komunist i ndodhur përballë presionit në rritje, ushtroi ndikimin e vet për ndalimin e represionit politik në agoninë e regjimit diktatorial dhe shpalli amnistinë e gjerë për të burgosurit politikë në vitin 1990. Në periudhën kur ishte në krye të shtetit, u vendosen pas shumë dekadash marrëdhëniet diplomatike me Perëndimin dhe u hapën institucionet e kultit fetar. Me dorëheqjen nga posti i kreut të shtetit, u tërhoq në jetën private. Jetonte me të bijën në një pallat të hershëm te zona e stadiumit “Dinamo”, ndërkohë që e shoqja Semiramisi, kishte vdekur në vitin 1985. Alia bëri një jetë të zakonshme pensionisti dhe rrallë shfaqej si i ftuar në veprimtari të ndryshme me cilësinë e ish-presidentit të Republikës.

funksionet
.Komisar i Brigadës së VII sulmuese (1944)

.Komisar i Divizionit të V Sulmues (1944-1945)

.Sekretar i Parë i KQ të BRPSh (1949-1955)

.Ministër i Arsimit dhe Kulturës (1955-1958)

.Anëtar i Byrosë Politike të KQ të PPSH (1961-1990)

.Sekretar i KQ PPSH-së për propagandën (1961-1982)

.Kryetar i Presidiumit të Kuvendit Popullor (1982-1991)

.Sekretar i Parë i KQ të PPSH-së (1985-1991)

.President i Republikës së Shqipërisë (1991-1992)

Vrasjet e pazbardhura
“Jeta ime”, ky ishte libri më i fundit që botoi me autorësinë e tij Ramiz Alia. Aty risjell një biografi të zgjeruar, jo vetëm të jetës dhe veprimtarisë së tij, por edhe të historisë së regjimit komunist shqiptar. Mjaft ngjarje e episode të panjohura të periudhës së diktaturës zbulohen në të për herë të parë. Por, autorrëfenja e gjatë e Alisë nuk ndriçon asnjë nga enigmat e vrasjeve të bujshme të liderëve komunistë, Qemal Stafa, Nako Spiro, Alqi Kondi, Mehemt Sheu etj.

Brenga për Semiramisin
Mënyra si e përshkruan Ramiz Alia profilin e të shoqes, Semiramisit, në librin “Jeta ime”, është diçka e veçantë. Vdekja e saj në shtator të vitit 1985, vetëm pak muaj pasi Alia do merrte postin e Enverit, ka qenë një nga ngjarjet më të rënda për të. Të paktën në takimet konfidenciale ai nuk ngurronte ta shfaqte. Në një rrëfim për “Panorama”, para disa kohësh, Alia e vlerësonte humbjen e së shoqes si një nga brengat më të dhimbshme, jo thjesht për ikjen e parakohshme, por edhe për boshllëkun e krijuar nga ikja e “bashkëpunëtorit” më të afër të tij.

Ramiz Alia do të thirrej në komisionin hetimor për Tivarin
Ndarja nga jeta e ish-presidentit Ramiz Alia duket se i jep fund edhe një hetimi që kishte nisur Kuvendi për zbardhjen e masakrës së Tivarit. Parlamenti ngriti një komision hetimor në korrik të vitit 2010 për hetimin e asaj ngjarjeje dhe një prej personazheve që do të pyetej ishte Ramiz Alia, i cili, sipas maxhorancës, ishte edhe organizator i saj. Fillimisht, mandati i komisionit të drejtuar nga Fatos Beja ishte njëvjeçar, por në korrik të këtij viti ky mandat u zgjat edhe me një vit tjetër. Burime nga PD-ja bëjnë të ditur për gazetën se deri tani janë mbledhur një numër i madh dokumentesh, kryesisht nga Arkivi i Shtetit, por edhe nga dëshmitarë të kohës, dhe së shpejti do t’u shpërndahen deputetëve. Pak kohë më parë, anëtarja e këtij komisioni, deputetja e Partisë Demokratike, Mesila Doda, deklaroi se një prej personave që do të pyetet do të jetë pikërisht ish-presidenti. “Do të kërkohet që të dalë e vërteta, e cila është ende një faqe e errët në historinë e Shqipërisë. Vendi ynë ka nevojë për historinë e tij të vërtetë dhe kërkohet të zbardhet e vërteta e mohuar për kaq shumë vjet”, deklaroi Doda. Sipas saj, komisioni pritet të thërrasë për hetim edhe ish-presidentin Ramiz Alia, i cili është i akuzuari kryesor i PD-së për këtë ngjarje. “Ramiz Alia është një nga ata që kanë dijeni për ngjarjen dhe askush nuk është i përjashtuar nga thirrja në pyetje nga ana e këtij komisioni”, deklaroi Doda, duke lënë të kuptohej se ish-presidenti ishte një nga personat kryesorë që do të merrej në pyetje. Tani që ish-presidenti Ramiz Alia u nda nga jeta, hetimi duket se do të përqendrohet vetëm në materialet e arkivave.
AFRIM IMAJ

Mjekët: Alia ishte mirë deri në mesnatë
“Mpiksja e gjakut në mushkëri çoi në arrest kardiak”
Deri në orën e mesnatës të së enjtes, gjendja shëndetësore e ish- presidenti Ramiz Alia ka qenë e mirë. Këtë konfirmuan dje mjekët e spitalit të mushkërive “Shefqet Ndroqi”. Nga sa pamë vetë nga afër pasdite dhe nga sa pohuan bluzat e bardha, Alia ka komunikuar normalisht gjatë gjithë ditës. Madje, në atë pak komunikim që mundëm të kishim me të në reanimacion, ai u shpreh se ndiehej më mirë. ”Edhe në orët e mbrëmjes, pacienti ishte në gjendje konstante, ndërkohë që pas orës 24:00 nisi të ankohej për dhimbje të gjoksit dhe shfaqi probleme të frymëmarrjes. Në orët e para të mëngjesit të së premtes, gjendja e tij u rëndua edhe më, çka bëri që të intubohej me oksigjen. Sëmundja nga e cila ai vuante, tromboembolia pulmonare, është një sëmundje dinake, e cila sjell në kapërcimin e gjendjes shëndetësore nga normale dhe në qetësi, në rëndim të menjëhershëm, duke çuar deri në vdekje”, sqaruan mjekët e rojës që asistuan gjatë gjithë kohës ish- Presidentin. Sipas tyre, vdekja ka ardhur si pasojë e shkëputjes së një cope gjaku të mpiksur, e cila ka shkaktuar hemorragji cerebrale dhe për rrjedhojë vdekjen. ”Rreth orës 6, pacienti kaloi në arrest kardiak (ndalim i zemrës dhe mushkërisë) dhe stafi i mjekëve tentoi ta mbante në jetë edhe me shok elektrik, por edhe për shkak të moshës, ishte e pamundur të mbijetonte”, theksuan mjekët e rojës. Ata pohuan për gazetën se ish-Presidenti Alia ndërroi jetë rreth orës 7:10. Ambulanca me trupin e pajetë të Alisë u drejtua drejt morgut të qendrës spitalore “Nënë Tereza”, pas kërkesës së familjarëve, rreth orës 9:23 minuta, ku u kryen të gjitha procedurat e nevojshme të autopsisë.

Trajtimi në Senatorium
Ish-Presidenti Alia ishte shtruar në reanimacionin e Senatoriumit përpara 5 ditësh. Ai vuante prej kohësh nga ky komplikacion, ndërkohë që në kartelë ishin shënuar edhe dy sëmundje të tjera. Fillimisht, rreth 12 ditë më parë, Alia u shtrua në spitalin infektiv për probleme pulmonare, mungesë oksigjenimi, dhe pas konsultës u vendos të transferohej në Senatorium. Gjatë gjithë ditës së enjte, shpresat e mjekëve u shtuan për trajtimin e tij, pas përmirësimit të dukshëm të gjendjes shëndetësore. Ajo u rëndua në orët e para të mëngjesit, kur ishte e pamundur që Alia të mbahej në jetë më gjatë.

PD- PS heshtin për Ramizin, Meta mesazh ngushëllimi
Partia Demokratike dhe Partia Socialiste kanë heshtur dje për ndarjen nga jeta të ish- presidentit Ramiz Alia. Selitë e dy forcave kryesore politike nuk kanë lëshuar asnjë deklaratë. Ndërkohë, kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta, i shprehu ngushëllimet familjes së ish-presidentit Ramiz Alia për ndarjen nga jeta të njeriut të tyre. “Ramiz Alia ishte një figurë e shquar e Luftës Antifashiste”, thuhet në ngushëllimin e Metës. Gjatë ditës së djeshme kreu i LSI-së ka qenë i pari politikan i lartë që ka shprehur ngushëllimet për ndarjen nga jeta të Alisë. Ndërkohë që ka patur edhe një deklaratë nga MSH, që drejtohet nga një tjetër anëtar i LSI, Petrit Vasili.

Amaneti: Më varrosni pranë Semiramisit
“Më varrosni pranë Semiramisit”. Humbja e saj ka qenë brenga më e madhe e Ramiz Alisë prej një çerek shekulli, por edhe amaneti i fundit në shtratin e vdekjes. Në trupin e lodhur dhe të pamundur për ta lëvizur, mendja e ish-presidentit të parë pluralist në Shqipëri, ka qenë shumë e kthjellët. Duke parandier lamtumirën, ai u ka shprehur të afërmve dëshirën që trupi t’i prehet pranë bashkëshortes Semiramis, e cila ndërroi jetë në vitin 1985. Një dëshirë që pret për t’u përmbushur të dielën, ashtu si edhe mbledhjen e plotë të familjarëve. Gjatë ditës së djeshme, vetëm vajza Zana ka hapur dyert e mortit në shtëpinë e të ndjerit, por për rrethin më të ngushtë farefisnor. Për arsye pune, dy nga fëmijët e Ramiz Alisë, djali Arben dhe vajza Besa, kanë qenë prej vitesh të larguar jashtë Shqipërisë, përkatësisht në Francë dhe Suedi. Fatkeqësisht, lajmi i hidhur e ka gjetur Besën edhe më larg sesa Suedia, me shërbim në Argjentinë, ndaj pritet që të mbërrijë sot rreth mesditës, ndërsa Arbeni është kthyer mbrëmë në orët e vona. Sa i përket trupit, ai nuk është transportuar në shtëpi, edhe pse një makinë funerale qëndroi në dispozicion për disa orë aty.
Si ish-president i vendit, Ramiz Alia, do të përcillet për në banesën e fundit edhe nga autoritet shqiptare. Vendimi nr. 229, datë 23.4.2004 “Për miratimin e ceremonialit zyrtar të Republikës së Shqipërisë”, përcakton një ceremoni për ish-zyrtarin e lartë. Drejtori i Protokollit të Shtetit, Ermal Dredha, i kontaktuar nga gazeta “Panorama”, tha se të dielën do të bëhen homazhe për 60 minuta në Shtëpinë e Oficerëve. “Për ish-presidentin parashikohet edhe në protokoll një ceremoni, e cila vendoset në konsultim me familjen. Është vendosur që të dielën, në orën 10:00-11:00, të hapet Shtëpia e Ushtrisë për të zhvilluar homazhe në Shtëpinë e Oficerëve”, u shpreh drejtori i Protokollit. Burimet bëjnë të ditur se trupi i pajetë i ish-presidentit do të varroset në varrezat e Sharrës. Sipas vendimit në fuqi, ceremonia e homazheve organizohet (me lejen e familjes) në institucionin përkatës, ku vendoset arkivoli dhe hapet Libri i Ngushëllimeve. Në orën e caktuar, kortezhi i përmortshëm niset drejt varrezave, i eskortuar vetëm nga patrulla policore. “Kjo ceremoni nuk përmban bandë, truprojë nderi dhe të shtëna me armë. Në varreza marrin pjesë personalitete të larta të shtetit. Pas mbajtjes së përshëndetjes së fundit, arkivoli zbret në varr. Pjesëmarrësit qëndrojnë në heshtje deri në fund dhe, pasi përshëndeten me familjen, largohen”, thuhet në vendimin e ceremonialit zyrtar.

Besnikët
Pas lajmit të humbjes së Ramiz Alisë, në shtëpinë e të ndjerit nuk ka pasur ndonjë vizitë “surprizë”, sa u përket politikanëve shqiptarë. Më të pikëlluar duket se janë të njohurit e vjetër. Muharrem Ymeri dhe Ilo Kodra kanë qenë të parët nga miqtë që kanë vajtur në shtëpinë e të ndjerit Ramiz Alia, për ngushëllim. I pari, shoferi i tij që nga viti 1969 dhe i dyti, sekretari personal për gati 3 dekada. Si të tillë, ata flasin me shumë nostalgji për kohën që kanë punuar me Ramiz Alinë.

Pastruesja
Edhe pse shmanget dhe fshihet, duket se ajo e ka ndier shumë humbjen e Ramiz Alisë. Bëhet fjalë për gruan që i shërbente Ramiz Alisë, në katin e tretë të shtëpisë që ndodhet në kryqëzimin e rrugës “Emin Duraku” dhe “Gjin Bue Shpata”. Me dy fëmijë larg Shqipërisë dhe vajzën tjetër të martuar, Alia jetonte prej vitesh i vetëm, ndërsa për pastrimin e shtëpisë dhe gatimin kujdesej pikërisht kjo grua, që pas lajmit të vdekjes, i ka sytë me lot.

Familja Alia, krushqitë dhe fatkeqësitë
Është folur shumë për krushqitë në ish-Bllok dhe më pak e përmendura në gjithë këto vite, ka qenë bashkëshortja e Ramiz Alisë. Dhe më të drejtë. Semiramis Alia, ndryshe nga shumë gra të ish-udhëheqësve komunistë, nuk u mor me politikë, por punoi si pedagoge në Fakultetin e Shkencave. Si vajza e profesorit të njohur Aleksandër Xhuvani, u dallua shumë në qarqet intelektuale, por duke u larguar gjithnjë e më shumë nga vendimmarrja, edhe pse ia ofronin vazhdimisht. Ramizi dhe Semiramisi u njohën gjatë studimeve në Moskë dhe ai vazhdimisht ka folur me shumë dobësi për të, duke e përshkruar me shumë dashuri në librin biografik “Jeta ime”. Ajo vdiq në vitin 1985 nga një sëmundje e rëndë, vit në të cilin ndërroi jetë edhe nëna e Ramiz Alisë. Brenda vitit, dy fatkeqësi familjare… Nga martesa e Ramizit dhe Semiramisit lindën tre fëmijë. Dy vajza, Zanën, Besën, si dhe një djalë, Arbeni. Pas viteve 1990, Besa dhe Arbeni jetojnë dhe punojnë jashtë Shqipërisë, në Francë dhe në Suedi, ndërsa vetëm Zana qëndroi në Shqipëri. Martesat e fëmijëve të Alisë janë bërë jashtë rrethit të njerëzve me pushtet, ndryshe nga ç’ndodhi gjatë sistemit komunist. Siç dihet, Enver Hoxha dhe Ramiz Alia u lidhën shumë politikisht pas një krushqie. Teuta, vajza e vëllait të Ramiz Alisë, është dhe nusja e djalit të Enver Hoxhës, Ilirit.

ELISABETA ILNICA/ ADI SHKEMBI

panorama

-


--


Ramiz Alia, instinkti i mbijetesës!
Opinione Shtunë, Tetor 8th, 2011

BLENDI FEVZIU

Ramiz Alia, lideri i fundit komunist i Shqipërisë dhe paradoksalisht Presidenti i parë pluralist i saj, ndërroi jetë dje në një spital të Tiranës. Në 86 vitet e jetës së tij politika zë vendin kryesor. Që nga marsi 1942, kur doli ilegal si militant i Partisë Komuniste dhe deri në prill 1992, kur dha dorëheqjen nga President, ai ndërtoi një karrierë 50-vjeçare me shumë kulme. Një karrierë që përfshin brenda saj poste të larta drejtuese në ushtrinë partizane, në organizatën e rinisë komuniste, në Ministrinë e Arsimit, në Sekretariatin e Komitetit Qendror të PPSH, në krye të shtetit etj. Në këtë jetë të gjatë ai nënshkroi vendime nga më të rëndësishmet dhe më tragjiket, që nga ato për ngritjen e Universitetit të Tiranës dhe dekretimin e pluralizmit politik, e deri te dënimet me vdekje të kundërshtarëve të regjimit, si ata të bombës së Ambasadës Sovjetike, ose të pushkatuarve në vitet 1985 – 1990. Bilanci i karrierës së tij do t’i takojë pa dyshim historisë, por duke vëzhguar rrugën që ajo ka ndjekur, kulmet si President apo honet e errëta të burgimit, nuk ka asnjë dyshim që ajo është shënjuar nga një instinkt dominues, instinkti i mbijetesës. Ramiz Alia diti të mbijetojë, madje diti ta bëjë këtë në dy kohë dhe rrethana të ndryshme.
Ramiz Alia diti t’i mbijetojë mërisë dhe spastrimeve të frikshme të Hoxhës. I ardhur në drejtimin e lartë të Partisë së Punës në fillim të viteve ’60, i diplomuar në Moskë, ai i mbijetoi paranojës së Hoxhës ndaj atyre që vinin nga shkollat sovjetike. Liri Belishova u ndëshkua, ndërsa Alia shpëtoi. Ai nisi t’i ngjisë shkallët e karrierës duke qëndruar gjithnjë në hije, pa u evidentuar kurrë si një ndër “kryesorët”, por duke qenë, pa dyshim, ndër ata që gjendeshin kudo. I vendosur në qendër të ciklonit të vitit 1974, me spastrimet e përgjegjësve të kulturës, ai nuk shkoi në burg, as u godit. Arriti të mbijetojë. Madje mbijetoi edhe gjatë spastrimeve të tjera, duke u bërë dëshmitar dhe mbase protagonist i eliminimit një pas një të Beqir Ballukut, Mehmet Shehut, Kadri Hazbiut, e duke u shënjuar si pasardhësi i vetëm dhe i sigurt i Enver Hoxhës. Që nga janari i vitit 1983 ai ishte drejtuesi real i Shqipërisë. Një drejtues nën hijen e Enver Hoxhës, diktatorit të pamundur dhe të pafuqishëm fizikisht. Alia ishte më i shkolluari dhe i evidentuari i një klase politike injorante, të paaftë dhe të paorientuar në zhvillimet e kohës.
Në prill të vitit 1985, ai erdhi në krye të vendit duke pasur një rol të dyfishtë, një rol që s’e kish pasur as Enver Hoxha. U bë Sekretar i Parë i Komitetit Qendror të PPSH e njëherazi President i Presidiumit të Kuvendit Popullor, pra President i Shqipërisë. Ai erdhi në atë kohë si njeriu i shpresës për gjithë shoqërinë e zhgënjyer nga komunizmi i gjatë, represiv, nga uria kronike që kish filluar të shfaqej dhe nga mungesa totale e perspektivës. Ai u bë lideri i një shoqërie jo të sëmurë, por në koma. Ramiz Alia nuk bëri asnjë tentativë për ta ndryshuar atë.
Ai nuk u bë një Hrushov, siç mendonin shumë veta, nuk e dënoi paraardhësin e tij tiran, por deklaroi vazhdimësinë e rrugës dhe të filozofisë politike të Hoxhës. I përkulur mbi varrin e tij, Alia deklaroi: “Hoxha nuk ka datë vdekjeje, por vetëm datë lindjeje”.
Ai nuk u bë dot as një Ten Hsia Pin, nuk ideoi dot ndryshimin gradual të sistemit të kalbur ekonomik. Nuk bëri asnjë tentativë në këtë drejtim, madje nuk shfrytëzoi shansin që Gjermania Perëndimore i ofroi Shqipërisë në këto kohë. Në vend të ndryshimeve thelbësore për ta shpëtuar ekonominë që po vdiste, ai humbi kohë të tëra duke diskutuar nëse fshatarëve duhej t’u lihej një kec, apo një kec dhe një qengj!
Ishte koha kur Gorbaçovi, me Gllaznostin dhe Perestrojkën, po ndryshonte sistemin sovjetik dhe po njihte zyrtarisht dështimin e sistemit që Lenini kish ngritur thuajse 70 vjet më parë. Por Alia nuk u bë dot as Gorbaçov. Nuk ndërmori dot reforma thelbësore që t’u paraprinin ndryshimeve të dukshme. Ai qe gjithnjë një hap pas zhvillimeve dhe kurrë nuk u parapriu atyre. Ai deklaroi se Shqipëria “as hapej dhe as mbyllej”, por dy javë më vonë, mijëra veta hynë në ambasadat e huaja në Tiranë duke e bërë fakt hapjen ndaj botës; ai deklaroi se Shqipëria nuk ishte “as Lindje dhe as Perëndim”, por dy muaj më pas, revoltat e studentëve e renditën vendin pa ekuivok në radhën e Perëndimit demokratik. Ai nuk diti në asnjë moment të ishte lider, dhe ky ishte fataliteti i tij i madh. Siç ishte edhe fataliteti që ai i la Shqipërisë. Nëse Alia do të kishte pasur guximin, vullnetin dhe vizionin për t’i bërë ndryshimet gjashtë muaj më parë, e ardhmja e këtij vendi do të ishte ndryshe. Por ai nuk e bëri dot, dhe historia nuk do t’ia falë këtë.
Nga ana tjetër, vitet e sundimit të Alisë ndryshojnë mjaft nga ato të Hoxhës. Alia nuk ishte një lider gjakatar. Ai ishte një komunist, por një komunist që me gjasë nuk besonte as vetë tek ajo filozofi. Në vitet e drejtimit të tij dhuna u zbut, terrori nuk gjeti më vend, arrestimet u reduktuan, të rinjtë filluan të ndihen më të lirshëm dhe vendi filloi të gjallojë. Njolla të kësaj kohe mbeten vrasjet në kufi gjatë vitit 1990, kur 82 të rinj humbën jetën të vrarë me armë zjarri në një kohë që arratisja nuk quhej më një krim.
Ramiz Alia vërtet nuk bëri asgjë për ta ndryshuar sistemin dhe për ta hapur shoqërinë ndaj pluralizmit dhe demokracisë, por duket se nuk e kishte vullnetin për t’iu kundërvënë ndryshimeve demokratike forcërisht, siç tentoi të bënte Çaushesku në Rumani. Ndoshta duke parë edhe fundin e tij, Alia e amortizoi linjën e ashpër brenda PPSH-së. Në dhjetor 1990 ai luajti një rol për pranimin e kërkesave të studentëve dhe vendosi ta shpallë pluralizmin politik atë ditë, përpara takimit me ta. Duke filluar nga dhjetori 1990, ai nxori jashtë me stil drejtuesit e vjetër, injorantë dhe të paaftë të PPSH-së. I dërgoi vetë shumicën e tyre në burg, përfshi të venë e Hoxhës, e transferoi partinë në duart e elitës së majtë universitare dhe tentoi me instinktin e vjetër të mbijetojë. Dhe arriti të mbijetojë duke u bërë i vetmi person i gjithë Lindjes komuniste, që duke qenë diktatori i fundit komunist i vendit, u bë njëherazi Presidenti i parë pluralist i saj.


-

panorama

.