
Postuar më parë nga
Albo
Tema eshte interesante, jo vetem per ate qe perpiqet te trajtoje, por per reagimet e mendimet e shprehura nga shqiptaret ne vazhdim. Eshte interesant te shikosh, se si shumica e atyre qe jane pergjigjur ne kete teme, kujtojne se jane duke pasqyruar realitetin e shtetit e administrates shqiptare, por ne fakt jane duke shpalosur mentalitetin e tyre personal mbi fenomenin e punesimit dhe korrupsionit te lidhur me te. Shqiptaret e kane te lehte te bejne shtetin e administraten shteterore me faj per gjithcka, pasi nuk duan te shohin vetveten ne pasqyre: korrupsioni eshte mentalitet i vjeter shqiptar, qe shume prej nesh nuk e kane shkundur akoma, perkundrazi, e shohim si menyra me e mire per ti dhene zgjidhje problemeve tona. Pra jemi ne te korruptuar si njerez, prandaj kemi edhe korrupsion ne administraten e shtetit.
Qeveria ka ndermare disa hapa konkrete per te luftuar korrupsionin ne administrate, qe duhen pershendetur, pavaresisht se rezultatet mund te kene qene te pjesshme, apo realizimi i tyre i tyre nuk ka qene ne nivelin e duhur.
1. Shkurtimet e buxhetoreve, uljen e numrit te njerezve te punesuar ne shtet
Nje nga premtimet e Berishes ne 2005, premtim qe u mbajt ne mandatin e pare, ishte shkurtimi i posteve ministrore ne qeveri qe Nano e kish bere terkuze, dhe shkurtimet ne numerin e administrates publike me 20%. Nuk di tu them shifra konkrete, por ne 2007 u liruan nga detyra mijera njerez te administrates (1 ne 5 punonjes te administrates shteterore), vendet e tyre ose u shkurtuan ose ishin poste fiktive. Keta ishin njerez qe merrnin lekun kot duke mos punuar fare, duke u kthyer keshtu ne njerez parazite ne kurriz te taksapaguesit shqiptar. Qeveria u lidhi asistence per 2 vjet, derisa te gjenin nje vend te ri pune ne privat. Pra pare me kete kendveshtrim, te gjithe keta njerez qe nuk punojne me ne shtet, duhet te kerkojne nje vend pune ne tregun privat te punes. Dhe sic te gjithe e dime, tregu privat i punes nuk ben leshime dhe emerime politike si tregu publike: privati te mban ne pune po i bere punen, dhe te flak ne rruge po nuk bere punen.
2. Privatizimet e ndermarrjeve te medha publike
Kur kompani te medha publike si Albtelekom, ARMO, segmente te KESH, u privatizuan, dore nuk ndryshuan vetem pronesia e biznesit, dore ndryshoi edhe administrata: gjithe kjo administrate publike u kthye automatikisht ne nje administrate private. Dhe kompanite qe i privatizuan, detyrimisht rivleresuan gjithe nevojat e veta per burimet njerezore duke pushuar burokratet e drejtoret e tepert, e duke marre ne pune profesioniste te rinj apo te vjeter, me nje eksperience te provuar pune. Pra edhe keto privatizime, kane ndihmuar ne uljen ndjeshem te raportit te njerezve te punesuar ne sektorin publik me ate privat.
3. Rritja e rrogave te buxhetoreve
Nga nje ane administrata po shkurtohej, nga ana tjeter qeveria po rriste rrogat per buxhetoret, si mesuesit, mjeket, njerezit e administrates qenedrore. Rritja e rroges i sherbente dy qellimeve: a) uljen e varferise ne vend dhe ngritjen e standardit te jeteses per te gjitha familjet buxhetore b) lufta kunder korrupsionit: ne shumicen e rasteve, rrogat e uleta sherbejne si shtyse per njerezit ne nevoje per tu korruptuar.
Pra me ate sy qe i shoh une gjerat, qeveria eshte ne rrugen e duhur por duhet te pershpejtoje reformat e nisura. Sa me i ulet eshte numri i buxhetoreve, dhe sa me i larte numri i shqiptareve te punesuar ne sektorin privat, aq me i ulet do te jete korrupsioni ne administrate, aq me te larta do te jene rrogat, aq me shpejt do te rritet standardi i jeteses ne vend. Qeveria nuk duhet te nxjerri programe si "Brain Gain", pasi asnje intelektual profesionist i diplomuar jashte nuk lakmon qe te punoje per shtetin shqiptar. Profesionistet shqiptare te diplomuar jashte, duhet te joshen nga vendet e punes te hapura ne sektorin privat, pasi vetem ky sektor ofron hapesirat dhe kompensimin e duhur per kete kontigjent njerezish.
Ajo qe qeveria duhet te beje eshte privatizimi sa me i shpejte i te gjitha ndermarrjeve te medha publike, dhe privatizimi edhe i gjithe sistemit te saj te amortizuar spitalor. Per aq kohe sa ne Shqiperi do te kete spitali te administruara nga shteti, do te kete korrupsion. Por nese te gjitha spitalet jane private, spitalet e klinikat do te konkurojne me njera-tjetren duke ofruar cmimet dhe sherbimin me te mire per shtetasin shqiptar.
Problemi tjeter qe qeveria duhet ti japi zgjidhje te menjehershme eshte problemi i korrupsionit galopant ne universitetet e shumta private te hapura ne Tirane. Keto universitete private, funksionojne pa survejimin e ministrise se arsimit dhe eshte bere e modes ne Shqiperi qe studentet te blejne me leke diplomat e tyre ne keto universitete private. Shteti duhet te krijoje mekanizma per te kontrolluar e testuar punen e ketyre institucioneve, dhe ne ato raste kur veren shkelje, duhet tu heqi licensat universiteteve private.
Pra nuk duhet te gezohemi qe shteti po puneson njerez me shkolle, apo qe rradhet e administrates publike po shtohen. Sa me shume njerez punojne ne shtet, aq me e larte kostoja e shtetit, e rroga e atyre buxhetoreve do te dali nga taksat e qytetareve. Pra aq me te larta do te jene taksat tuaja si shtetas qe punonin e jetoni ne ate vend.
Po u privatizuan te gjitha ndermarjet publike, dhe i jepet perfundimisht nje zgjidhje ceshtjes se prones, ku cdo pellembe toke ne ate vend e ka nje pronar ne hipoteke, do te jete investimi me i madh per zhvillimin e vendit, per uljen e papunesise, rritjen e standardit te jetes, shkaterrimit te korrupsionit ne administrate.
Nje qeveri e mire eshte nje qeveri e vogel ne numer qe ofron vetem sherbimet minimale qe nuk i ofron dot sektori privat.
Albo
Krijoni Kontakt