Nata e Kadrit

[IslamInfo]

Nata e Kadrit

Falënderimi i takon Allahut të Plotfuqishëm që urtësia e Tij përfshin tërë ekzistencën. Prej urtësisë dhe dijes së Tij bëri që tërë kjo gjithësi ti nënshtrohet Ligjit të Tij me plotë harmoni, precizitet, korrektësi dhe maturi absolute. Nga krijesat që krijoi, Ai dalloi disa prej tyre, qofshin ato krijesa njerëzore, melaike, kohë apo vende. Kështu, nga njerëzit dalloi disa prej tyre, duke i zgjedhur për të dashur dhe të dërguar, të cilët bartën mesazhin e Tij tek njerëzit nëpër kohë e shekuj. Gjithashtu, edhe prej të dërguarve dalloi disa prej tyre, duke i quajtur “Ulul Azmi”. Kurse, prej Ulul Azmit dalloi më të madhin e njerëzisë-Muhammedin, paqa, mëshira dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të. Të Dërguarin e fundit, më të dashurin, që përsosi mesazhin e Allahut dhe sqaroi rrugën e drejt, i la njerëzimin në dritë, pas së cilës nuk ka ërrësirë:

“Ne kemi dalluar disa të dërguar (pejgamberë) nga të tjerët…” (El-Isra’ë, 55)

Pastaj, nga gjinia njerëzore dalloi disa popuj nga disa të tjerë, kështu Ai e dalloi umetin e Muhammedit a.s. nga ummetet e tjera.

“Ju jeni populli më i dobishëm, i ardhur për të mirën e njerëzve, të urdhëroni për të mirë, të ndaloni nga veprat e këqija dhe të besoni Allahun…” (Ali Imran, 110)

Disa vende si Mekën, Medinën dhe Kudsin, në të cilat vende zbriti shpalljen hyjnore për të dërguarit e Tij i dalloi prej vendeve të tjera, sepse në këto qytete të bekuara edhe gjenden faltoret më të mëdha islame: Qabeja - në Mekën fisnike, Xhamia e Pejgamberit a.s. - në Medinën e ndritshme dhe Mesxhidi Aksaja - në Kudsin e ndershëm.

Prej muajve, dalloi muajin e Ramazanit, në të cilin e zbriti Kur’anin dhe të cilin e bëri muaj të begatshëm dhe të adhurimit të veçant, agjërimit: “Muaji i Ramazanit (është muaj) në të cilin filloi të zbret (të shpallet) Kur’ani, udhërrëfyes për njerëzit dhe sqarues i rrugës së drejtë dhe dallues (i së vërtetës nga gënjeshtra)…” (El-Bekare, 185);

Kurse prej netve të vitit, dalloi dhe bekoi natën e Kadrit: “Ne e zbritëm atë (Kur’anin) në një natë të bekuar (në natën e Kadrit)”. (Ed-Duhan, 3), dhe : “Ne e zbritëm atë (Kur’anin) në natën e Kadrit” (El-Kadr, 1), natë në të cilën Xhibrili solli nga Allahu xh.sh. shpalljen e fundit në tokë, duke i drejtuar Muhammedit a.s. dhe mbarë njerëzimit fjalët hyjnore: “Ikre’ë”, madhështia dhe jehona e të cilave do ta mbushnin ekzistencën me besimin e drejtë, të cilin deri atëherë shumë popuj e ummete e kishin devijuar.

Emërimi i Natës së Kadrit:

Ekzistojnë disa mendime për emërimin e kësaj nate me këtë emër tek dijetarët islam:

- Ka thënë Muxhahidi: ‘Nata e Kadrit është nata e vendimit (hukmit-vendimit përplot urtësi).’ Kështu mendon edhe Ibn Kutejbe dhe dijetarë të tjerë, kurse argument kanë fjalën e Allahut për Natën e Kadrit: ‘Vërtet, Ne e kemi zbritur atë (Kur’anin) në një natë të begatshme. Në të ndahet çdo çështje me urtësi (në mënyrë të prerë)’ (Duhan: 3-4) Kjo ka kuptimin se është quajtur Nata e Kadrit ngase në të përcaktohet çdo gjë në mënyrën më precize, në kohën, masën, vendin, personin dhe formën e duhur dhe më të mirë.

- Disa dijetarë mendojnë se është emëruar kështu për shkak të vlerës, nderit, çmueshmërisë dhe pozitës së saj. Siç thuhet tek arabët: ‘Filani ka kadr (emër, famë, pozitë, nderë dhe vlerë).’ Pra është emëruar kështu për shkak të rëndësisë dhe veçimit të saj prej netëve tjera. Është natë që nderohet dhe çmohet. Ndërsa, argument i këtij mendimi është fjala e Allahut: ‘Ata (pabesimtarët) nuk e çmuan (njohen) Allahun me atë madhështinë që i takon...’ (El-En’am: 91, Ez-Zumer: 67) I këtij mendimi është Zehriu dhe të tjerë.

- Dijetarë të tjerë mendojnë se është emëruar kështu për shkak se në të përcaktohet dhe ndahet çdo gjë për vitin që vie pas saj. Kjo d.t.th., se në këtë natë vendosen dhe ndahen urdhërat dhe caktimet për vitin e ardhshëm, siç thotë All-llahu:“Në të ndahet çdo çështje me urtësi (në mënyrë të prerë).” (Duhan: 4)

- Sipas disa dijetarëve të tjerë kjo natë është emëruar kështu për shkak se adhurimet, namazi, leximi i Kur’ani, të përmendurit e Allahut dhe lutjet që bëhen në të kanë vlerë dhe shpërblime të mëdha. Çmohet, vlerësohet dhe shperblehet çdo vepër e mirë e robërve në këtë natë nga Allahu i Mëshirshëm.

- Disa dijetarë mendojnë se është quajtur kështu për shkak të ngushtimit dhe rëndimit të tokës nga zbritja dhe prezenca e madhe e melaikeve në ketë natë. Siç thotë Allahu i lartësuar: ‘Me lejen e Zotit të tyre në të (Natën e Kadrit) zbresin engjëjt dhe shpirti (Xhibrili) për secilën çështje.’ (el-Kadr: 4) Kurse, agrument se fjala ‘kadr’ ka kuptimin e ngushtimit, rëndimit dhe vështirësisë është ajeti kur’anor, ku Allahu i Lartësuar thotë: ‘...e ai që është ngusht nga pasuria...’ (Talak: 7) I këtij mendimi është el-Halil bn Ahmed dhe komentues e dijetarë të tjerë.

- Dijetarë tjerë mendojnë se është quajtur kështu ngase çdo person që e gjallëron këtë natë me namaz dhe adhurime tjera, dhe nuk ka patur më herët emër, famë apo nder e vlerë, i garantohet që do ti ketë të gjitha këto. Është natë që njeriun e bënë të ndershëm, të çmueshëm, të respektuar dhe të vlefshëm. Kështu mendon Ebu Bekr el-Werrak dhe dijetarë të tjerë.

- Disa dijetarë tjerë mendojnë se kjo natë është quajtur kështu për arsye se në të është zbritur Kur’ani, Libri i vlefshëm dhe i çmuar, në të zbret mëshirë e madhe dhe zbresin melaike të ndreshme, të mëdha, të rëndësishme dhe me pozita të larta tek Allahu i Lartësuar. Kështu mendon Ali bn Ubejdullah dhe të tjerë.

Të gjitha këto mendime rreth emërimit të kësaj nate madhështore tregojnë për vlerën, rëndësinë dhe karakteristikat e larta të saj. Çdo mendim rreth emërimit të Natës së Kadrit paraqet një aspekt të madhështisë së saj.

Vlerat e Natës së Kadrit dhe dobitë e saj për besimtarët:

Nata e Kadrit është natë e çmueshme, Allahu e veçoi atë me shumë veçori të mëdha, të cilat tregojnë për vlerat dhe madhështinë e saj, prej tyre:

Është nata në të cilën ka zbritur në të Kur’ani, siç thotë Allahu i Madhëruar: ‘Vërtet, Ne e kemi zbritur atë (Kur’anin) në Natën e Kadrit.’ (El-Kadr : 1) Veçimi i saj me këtë është tërheqje e vërejtjes për çmueshmërinë dhe vlerën e madhe të saj, ku në të Allahu zbriti Përkujtuesin më të madh dhe Librin më të çmueshëm. Këtë natë zbriti Kur’ani, në të cilin është tërë udhëzimi për njerëzit, lumturia e tyre dhe shpëtimi në këtë dhe në botën tjetër. Me këtë ngjarje të madhe që ka ndodhur pikërisht në këtë natë, forca e mendimit njerëzor nuk mund të arrijë kuptimin e plotë të rëndësisë së saj. Thotë Allahu: ‘E çka të bëri ty të dish se çka është Nata e Kadrit’ (El-Kadr: 2) D.m.th.: të kuptuarit tënd nuk mund të arrijë domëthënien kulmore të vlerës dhe rëndësisë së saj. Kjo formë e pyetjes është përdorur për madhërim të vlerës dhe rëndësisë së saj, dhe sqaron se kuptimi i vlerës së saj është jashtë suazave të të kuptuarit njerëzor, nuk di askush për madhështinë e saj përveç Allahut të Lartësuar. Tërë kjo rëndësi dhe madhështi e kësaj nate nuk ka të bëj asgjë me bestytnitë e kota që janë përhapur mes njerëzve. Kjo natë është e vlefshme për arsye se Allahu e zgjodhi atë për fillimin e zbritjes së Kur’anit. Zbritja e kësaj drite (Kur’anit) mbi gjithë krijesat, përhapja e paqes që erdhi prej Allahut mbi përgjegjësinë njerëzore dhe mënyrën e jetesës së tyre, dhe ajo që përmban ky Kur’an prej besimit, koncepteve, ligjeve dhe edukatës bëjnë që të përhapet paqa, rahatia dhe harmonia në tokë dhe në përgjegjësinë njerëzore.

Allahu e cilësoj këtë natë se është e begatshme dhe e bekuar, me fjalën e Tij: ‘Vërtet, Ne e kemi zbritur atë (Kur’anin) në një natë të begatshme (të bekuar).’ (Duhan : 3). Kjo natë është e begatshme për të mirat e shumta dhe vlerat e mëdha të saj. Gjithashtu, për shkak se atij që këtë natë e gjallëron me adhurim duke patur iman dhe vetkontroll të plotë, Allahu i dhuron prej të mirave të shumta dhe shpërblimeve të panumërta.

Njoftimi për të nga Allahu i Lartësuar, me fjalën e Tij: ‘Në të ndahet çdo çështje me urtësi (në mënyrë të prerë)’ (Duhan : 4) do të thotë: ndahet nga Levhi Mahfudh në fletushkat e melekëve çdo çështje e caktuar që ka të bëj me robërit, për jetën dhe çështjet tjera në vitin që vjen, si rrizku, veprat, ndodhitë, caktimet dhe çështje tjera të përcaktuara sipas dijes së Allahut të Lartësuar, urtësisë së Tij, dëshirës dhe fuqisë së Tij, dhe e tërë kjo sqaron çmueshmërinë dhe rëndësinë e kësaj nate.

Fjala e Allahut të Lartësuar: ‘Nata e Kadrit është më e mirë se njëmijë muaj.’ (Kadr: 3) që tregon për vlerën e namazit dhe shpërblimet e veprave në të, me gjithë shtimin dhe shumëfishimin e shpërblimeve të veprave. Adhurimi ndaj Allahut teala dhe ajo që fiton robi prej shpërblimeve në të është më e mirë sesa adhurimi që bëhet për njëmijë muaj që nuk ka në to ndonjë natë të Kadrit. Kështu mendojnë Muxhahidi, Katade, Ferrau, Zuxhaxh, Ibn Kutejbe e komentues tjerë të Kur’anit dhe shumica e dijetarëve. Kjo është përafërsisht sa tetëdhjetë e tri vite e katër muaj. Për shkakun pse është përmendur dhe përcaktuar vlera e kësaj nate pikërisht me njëmijë muaj, dijetarët kanë dhënë disa shpjegime:

- Transmeton Muxhahidi se: ka qenë një besimtar prej Beni Israileve që kalonte natën në namaz e adhurim deri në agim, pastaj vishej e armatosej për ti luftuar pabesimtarët deri në mbrëmje. Këtë e kishte bërë për njëmijë muaj. Për këtë arsye Allahu zbriti këtë ajet kur’anor: ‘Nata e Kadrit është më e mirë se njëmijë muaj.’ (Kadr: 3) që sqaroj se kalimi i kësaj nate në adhurim është më mirë se puna e këtij njeriu. Gjithashtu, transmetohet se i Dërguari u kishte treguar shokëve të vet për këtë njeri, kurse ata kishin menduar se e kanë të vështirë arritjen e shpërblimeve si të tij, për këtë shkak është zbritur ky ajet që sqaron se adhurimi në këtë natë ka shpërblimin më të mirë se të njeriut në fjalë. Kjo tregon se Allahu u ka dhënë këtij ummeti prej të mirave më shumë se ummeteve tjera. Arritjen e shpërblimeve të mëdha ua ka mundësuar për një kohë shumë më të shkurtër.

- Tranmetohet se tek popujt e mëhershëm është dashur që njeriu ta adhuron Allahu njëmijë muaj për të arritur emërimin rob (abd). Ndërsa, Allahu zgjodhi që ky popull (muslimanët) të jenë më të denjë dhe meritor të quhen robër të Allahut. Zgjodhi për ta një natë që adhurimi në të u jep epitetin më të lartë se të popujve të mëhershëm. Adhurimi që bëjnë për një natë është më i mirë se adhurimi i popujve tjerë i bërë për njëmijë muaj.

- Thuhet se me fjalën e Allahut: ‘...më e mirë se njëmijë muaj.’ është për qëllim tërë koha, ngase arabët përdorin fjalën ‘njëmijë’ për shumë çështje që kanë për qëllim zmadhimin e saj (hiperbollimin).

- Thuhet, gjithashtu, se i Dërguari (s.a.w.s.) ka parë jetëgjatësinë e ummetit të tij se është më e shkurtër se e popujve tjerë. Kjo e ka brengosur atë (s.a.w.s.) se ummeti i tij ndoshta nuk do të arrijë prej të mirave dhe shpërblimeve si popujt e tjerë që kishin jetëgjatësi më të madhe. Për këtë arsye, Allahu ia dhuroj Natën e Kadrit, dhe e bëri atë më të mirë e më të vleshme se sa njëmijë muaj të popujve tjerë.

Kur vepra e mirë numërohet shumëfish dhe iu shumëfishohen shpërblimet gjatë Ramazanit, si do të ishte kur kjo ndodh në Natën e Kadrit? Askush nuk e di përveç Allahut të Lartësuar se sa shpërblehet për të ai që e gjallëron këtë natë me namaz e adhurim duke patur iman dhe vetkontroll të plotë prej shpërblimeve të mëdha dhe të shumta.

Zbritja e melekëve, në këtë natë, në tokë me të mira, begati dhe mëshirë për besimtarët; siç ka thënë i Lartësuari: ‘Me lejen e Zotit të tyre zbresin në atë natë engjëjt dhe Xhibrili për çdo çështje. Ajo është paqe derisa të lind dielli.’ (Kadr : 4-5) Është e ditur se melaiket nuk zbresin veçse me të mira, begati të shumta dhe mëshirë. Për këtë arsye, ajo është natë e qëtësisë dhe prehjes (rehatisë), shtohet në të shpëtimi nga dënimi (Xhehennemi) dhe shtohet ndihma e lehtësimi në nënshtrueshmërinë e Falësit, Pendimpranuesit.

Është vertetuar në dy librat e haditheve të sakta (Sahihan) se i Dërguari (s.a.w.s.) ka thënë: ‘Kush e gjallëron Natën e Kadrit me namaz dhe adhurim duke patur iman dhe vetkontroll e llogaritje të plotë i janë falur mëkatet e bëra më heret.’ (Buhariu, 1910; Muslimi, 760).Është natë në të cilën falen mëkatet, hapen dyert e të mirës, rriten shpërblimet dhe lehtësohen çështjet.

Allahu i Lartësuar për këtë natë zbriti komplet një kaptinë (sure) në Kur’an, e cila lexohet deri në Ditën e Gjykimit. Duke u treguar, kështu, dhe duke i vetëdijësuar të gjithë njerëzimin për vlerën, pozitën dhe rëndësinë e saj tek Allahu. Kjo kuptohet më së miri gjatë leximit të kësaj kaptine, ku lexuesi sheh se vet Allahu publikoj rëndësinë e saj. Në këtë aspekt, shumë komentues të Kur’anit kanë transmetuar një hadith, që nuk dihet vërtetësia, nga i Dërguari (s.a.w.s.): ‘Kush e lexon kaptinën Kadr, do të ketë shpërblimin sikur ta ketë agjëruar Ramazanin dhe ta ketë gjallëruar Natën e Kadrit me namaz e adhurim.’

Për shkak të këtyre vlerave të larta dhe vlerave tjera të kësaj nate janë transmetuar shumë hadithe (thënie të të Dërguarit a.s.) të vërteta që arrijnë shkallën absolute të vërtetësisë nga i Dërguari (s.a.w.s.) të cilat nxisin në përpjekjen e gjetjes së kësaj nate në dhjetë netët e fundit të Ramazanit, në sqarimin e vlerës së saj, në mënyrën se si i Dërguari (s.a.w.s.) e gjallëronte këtë natë me namaz, në udhëzimin e shokëve të tij në përpjekjën e përmbajtjës dhe kujdesit ndaj saj; çka bënë të zgjohet interesi i kërkuesve të Ahiretit (Botës së ardhshme) dhe i atyre që duan lirinë, faljen me shumë shpërblime dhe të arritura, në pasimin e kësaj me mirësjellje, duke u përmbajtur për hir të kënaqësisë së Mëshiruesit dhe për fitorën e gjërësisë së Xhenneteve.



Në cilën natë është Nata e Kadrit?

Dijetarët islam kanë mendime të ndryshme rreth përcaktimit të kësaj nate. Disa mendojnë se ajo është në natën e njëzet e një. Disa të tjerë mendojnë se ajo është në natën e njëzet e tretë. Disa mendojnë se është në natën e njezët e pesë, dhe disa të tjerë mendojnë se është në natën e njezët e shtatë. Kurse, disa mendojnë se ajo lëviz dhe zhvendoset nëpër netët tek në dhjetë netët e fundit. Megjithatë, shumica e tyre (dijetarëve) janë të mendimit se ajo është në natën e njëzet e shtatë. Transmeton Ahmedi – me zingjir të vërtet- nga Ibn Umer (r.a.) se i Dërguari (s.a.w.s.) ka thënë: ‘Kush e kërkon atë (Natën e Kadrit) le ta kërkoj në natën e njezët e shtatë.’ Gjithashtu, transmetojnë Muslimi, Ahmedi, Ebu Dawudi dhe Termidhij –e që e ka bërë të vërtet- nga Ubejje Ibn Ka’b se ka thënë: ‘Pasha Allahun, i Cili nuk ka zot tjetër përveç Tij padyshim ajo (Nata e Kadrit) është në Ramazan –betohet që të përjashtoj mundësit tjera- dhe pasha Allahun unë e di se cila natë është ajo, është nata që na ka urdhëruar i Dërguari (s.a.w.s.) ta gjallërojmë me namaz e adhurim, e ajo është nata e njëzet e shtatë. Kurse, shenja e saj është që të lind Dielli në mengjesin e ditës së saj, në kthjelltësi i bardhë, pa asnjë rreze në të.’

Megjithatë, nuk është transmetuar nga i Dërguari (s.a.w.s.) ndonjë tekst i qartë që tregon se kjo natë është e caktuar në ndonjë natë të veçant, e që nuk ndryshon për çdo vit. Ndërsa, çka ka ardhur prej teksteve që përcaktojnë atë në ndonjë natë të veçant ka për qëllim – e Allahu e di më së miri – natën e atij viti që ka treguar i Dërguari (s.a.w.s.) për të dhe ka nxitur në gjallërimin e pikërisht asaj nate. Me ketë, arrihet bashkimi i haditheve të cilat në dukje mund të kuptohen si kontradiktore. Gjithashtu, nga këto hadithe kuptohet se kjo natë lëvizë dhe ndryshon prej vitit në vit. Mund të ndodhë që në një vit të jetë në natën e njëzet e një, kurse në vitin tjetër në natën e njëzet e tretë, e vitin tjetër në njëzet e pestën natë, e kështu me radhë.

Ka thënë Ibn Haxher: ‘Mendimi më i saktë për këtë natë është se ajo është në netët tek në dhjetë netët e fundit, dhe se ajo lëviz (zhvendoset- ndryshon prej vitit në vit).’

Dijetarët kanë aprovuar se prej çështjeve të kësaj nate është edhe ajo se kjo natë kërkohet edhe në netët çift ashtu siç kërkohet në netët tek. Për këtë shkak, janë transmetuar disa hadithe dhe është treguar nga disa prej të parëve tanë të mirë (selefëve) përcaktimi i kësaj nate, në disa vite, në netët çift prej dhjetë netëve të fundit.

Rreth kësaj çështje Ibn Tejmije ka thënë: ‘Nëse muaji i Ramazanit është i plotë, atëherë kërkohet në çdo natë tek prej dhjetshit të fundit, qoftë duke i konsideruar netët e kaluara, si natën e njëzet e një, apo qoftë duke i konsideruar netët e mbetura, si natën e njëzet e dytë. Kurse, nëse muaji është jo i plotë, atëherë kërkohet në netët tek duke i konsideruar netët e mbetura me përputhje të konsiderimit të netëve të kaluara.’

Si të përfitoj besimtari prej kësaj nate?

Për këtë arsye duhet që besimtari ta kërkoj këtë natë në çdo natë prej dhjetë netëve të fundit, duke vepruar kështu sipas fjalës së të Dërguari (s.a.w.s.): ‘Përkujdesuni ta gjeni Natën e Kadrit në dhjetë netët e fundit të Ramazanit.’ (Muttefekun alejhi)

Allahu ua ka fshehur njohjen e saj robërve si mëshirë për ta për shkak të përpjekjeve të shumta që i bëjnë në kërkimin e saj, shfaqjes së shpresave dhe qëllimeve të tyre, shtimit të adhurimit në to, në mënyrë që të arrijnë në vepra madhështore dhe shpërblime të shumta me gjallërimin që e bëjnë në këto net të begatshme. Për çdo natë mendojnë se vërtet ajo është Nata e Kadrit. Kurse, me gjallërimin e këtyre netëve që e bëjnë shpërblehen për gjallërimin e çdo nate- sidomos kur mendojnë se është Nata e Kadrit, e veprat shpërblehen sipas qëllimit- edhe pse ata padyshim arrijnë Natën e Kadrit kur gjallërojnë të gjitha netët e fundit me namaz e adhurim.

Transmetohet nga Ebu Hurejre (r.a.) se Aishja (r.a.) ka thënë: ‘I kam thënë të Dërguarit (.a.s.): O i Dërguar i Allahut, sikur ta dija se ë cilën natë është (i bie) Nata e Kadrit, çka të them? I Dërguari (s.a.w.s.) më ka thënë: ‘Thuaj: ‘Allahumme inneke afuwwun tuhibbul afwe, fa’fu anni!’, ‘O Allahu im, Ti je që fal shumë dhe e do faljen, më fal mua!’ (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

Për shkak të gjitha këtyre, prej traditës së të Dërguarit (s.a.w.s.) ka qenë që të bëj i’tikaf në dhjetshin e fundit të Ramazanit. Kjo si përpjekje në adhurim, dhe dhënie e mundit në kërkimin e kësaj nate, duke u ndarë në xhami –në këtë kohë- prej të gjitha krijesave, i përkushtuar dhe i zënë me adhurim dhe dëgjueshmëri ndaj Krijuesit, duke e izoluar vetën për shkak të adhurimit, duke zënë gjuhen me dua, lutje dhe përmendje të Allahut, duke u larguar nga çdo gjë, dhe duke bërë i’tikaf me zemrën e tij për hir të Zotit të tij dhe me çka iu afrohet Atij, nuk i mbet atij asgjë përveç Allahut dhe nuk zëhet me diç tjetër përveç me atë që kënaq Atë.

Është e vërtet, se i’tikafi është sunnet (traditë e të Dërguarit a.s.) i përcjellur dhe simbol i islamit i pranuar, dhe gati se është harruar prej njerëzve, për këtë duhet –kush ka mundësi- që ta ringjallim atë dhe të nxisim në të. Vërtet: ‘Kush trason një rrugë të mirë në Islam, ka shpërblimin për të dhe shpërblimin e atyre që punojnë me të deri në ditën e Kijametit, duke mos iu pakësuar shpërblimet e tyre asgjë.’ (transmeton Muslimi) Dhe ka thënë i Dërguari (s.a.w.s.): ‘Kush udhëzon për në të mirë ka shpërblimin e atyre që punojnë më të.’ (Transmeton Muslimi)

Gjithashtu, prej çështjeve që duhet vetëdijesuar rreth kësaj është edukimi i familjes për kujdesin që duhet patur për këto dhjetë netët e fundit të çmueshme, vënia në dukje e rëndësisë dhe vlerës së tyre, si dhe praktikimi i traditës së të Dërguarit (s.a.w.s.) në to. I Dërguari (s.a.w.s.) e nxiste familjen e tij të qëndronin të zgjuar në këto net duke bërë adhurim dhe namaz. Andaj, çdokush që ka mundësi ti gjallëroj këto net me namaz e përmendje të Allahut, dhe garim në arritjen e shpërblimeve të mëdha, duke u kujdesur për shfrytëzimin e këtyre netëve të begatshme në atë që afron tek Allahu i Lartësuar, duhet ditur se padyshim kjo është shansi i jetës dhe shfrytëzimi i tërë kohës.

Prej çështjeve që duhet brengosur dhe na bëjnë të merakosemi është edhe moskujdesi i disa njerëzve për këto net– Allahu na udhëzoftë neve edhe ata!-, si dhe heqja dorë nga shfrytëzimi i të mirave të tyre. Bëhen përtac më shumë se sa ishin në netët e para të këtij muaji, deri në atë shkallë saqë i lën disa prej obligimeve dhe largohen prej xhamive. Gjithashtu, shpeshtojnë qëndrimin e gjatë nëpër vende të tregut dhe vende të sprovave e provokimeve të ndryshme, të gjitha këto duke u arsyetuar se bëjnë përgatitje për festën e Bajramit dhe gëzohen për përfundimin e mirë të Ramazanit. Lusim Allahun e Lartësuar që të na fal neve dhe atyre, të na jep shëndet e shpëtim të përhershëm në këtë dhe në botën tjetër, të na bëj prej atyre që vrapojnë për në falje e Xhennete, dhe që garojnë në të mira! Të na bëj prej atyre që arrijnë shperblime të mëdha dhe Xhennete të larta, vërtet Ai është Dëgjuesi, iu përgjigjet duave!