Të ruajmë gjuhën shqipe të folur dhe të shkruar

[BROZALINI]

TË RUAJM GJUHËN SHQIPE TË FOLUR E TË SHKRUAR
Çdo ditë nëpër shtypin e sotëm shqiptar vihet re një mospërfillje për të shkruar drejtë gjuhën shqipe. Mendoj se është një mëkat i madh ta bastarllojmë e shpërfytyrojmë jo nga dëshira, po nga mosdija. Gazetarët mjaftohen me publikimin e lajmit, po harrojnë se ai ka disa rregulla drejtshkrimore, logjike e kuptimore që, po s’u shkruan si duhet, u humbet kuptimi.
Për këtë unë po publikoj, mes shumë rasteve të konstatuara, këtë:
Në gazetën e përditshme “ SHQIP”,mes shumë gabimeve të konstatuara (jo vetëm në këtë gazetë), por shumica, mos të themi të gjitha, mora në analizë titullin e mëposhtëm:

Pse hesht politika shqiptare kur mëkëmbet identiteti ynë? (e martë, 09.08.2011)

Ky titull qysh në fillim është shkruar me gabim, sepse pas titullit, kurrë nuk vemë shenjë pikësimi. Këtu është vënë (?) (pikëpyetje)!
Unë do të merrem me fjalën “mëkëmbet” që gazetari a redaktori ,duke e përdorur në titullin e mësipërm, fjalisë i kanë dhënë kuptimin e kundërt nga ai që kanë dashur të shprehin, sepse:
Duke u mbështetur në “FJALORIN E GJUHËS SË SOTME SHQIPE” botim i vitit 1980, kemi:
“MËKËMBEM”vetv. Fig. “Bëhem siç kam qenë më parë a edhe më mirë, arrijë në një gjendje më të mirë ekonomike, ngrihem, rimëkëmbem…”, “Fjalori…” , fq. 1124.
Gazetari, për t’i dhënë kuptimin e duhur fjalisë së mësipërme të përdorur si titull, është dashur të shkruaj: “ Pse hesht politika shqiptare kur nëpërkëmbet identiteti ynë”, sepse:
“ NËPËRKËMBË”,kal.~ A, ~ UR. Marr nëpër këmbë, sillem keq e mospërfillje me dike, duke i shkelur të drejtat a interesat … i nëpërkëmbim të drejtat e popullit. “FJALORI… “, fq. 1237.

Ju ftoj të publikoni përmes kësaj teme të hapur raste të konstatuara nga ju për shkrimet gabim në gjuhën shqipe me qellimin e mirë që ta ruajm të pastër e ta shkruajm e shprehemi drejt në shqip e të mos presim t’na e “qortojnë” të huajt. Faleminderit.

[Fiori]

Po përemri pronor 'ynë'? S'do të ishte më drejtë 'tonë' apo 'jonë'? Ku është ndryshimi? Pyes sepse 'tonë' tingëllon më njohur, por s'jam e sigurt cili përdorim do ishte më i mirë.

Përsa i përket temës i bashkohem mendimit tënd. E kam thënë dhe diku tjetër, që të paktën në shtyp dhe vënde publike shteti duhet të 'imponojë' përdorimin e fjalëve shqip (së pari) dhe të shkruara drejt (së dyti).

[-BATO-]

Përemrat pronorë ynë dhe jonë bëhen tonë dhe sonë kur lakohen. Në qoftë se rrimë gjithë kohës duke hamendësuar dhe nuk lexojmë ç'thonë librat, asnjëherë nuk kemi për t'i mësuar.

Emërore (ynë) (Ky është miku ynë)
Gjinore (tonë) (Ajo është shtëpia e mikut tonë)
Dhanore (tonë) (I shtruam darkë mikut tonë)
Kallëzore (tonë) (E morëm për darkë mikun tonë)
Rrjedhore (tonë) (Na erdhi prej mikut tonë)


Emërore (jonë) (Kjo është shoqja jonë)
Gjinore (sonë) (Është shtëpia e shoqes sonë)
Dhanore (sonë) (I bëmë dhuratë shoqes sonë)
Kallëzore (tonë) (E morëm për krahu shoqen tonë)
Rrjedhore (sonë) (Na erdhi prej shoqes sonë)

[mia@]

Po përemri pronor 'ynë'? S'do të ishte më drejtë 'tonë' apo 'jonë'? Ku është ndryshimi? Pyes sepse 'tonë' tingëllon më njohur, por s'jam e sigurt cili përdorim do ishte më i mirë.

Përsa i përket temës i bashkohem mendimit tënd. E kam thënë dhe diku tjetër, që të paktën në shtyp dhe vënde publike shteti duhet të 'imponojë' përdorimin e fjalëve shqip (së pari) dhe të shkruara drejt (së dyti).

Identiteti-gjinia mashkullore. Peremri pronor qe e shoqeron duhet ti pershtatet ne gjini gjithashtu. Jone- gjinia femerore

[EkOnOmIsTi]

Veshtire se e rujm gjerat tona ne shqiptaret.

Shof femra dhe meshkuj qe kan ik nga 20 vjec jashtetit rrin andej nga 4-5 vjet dhe pastaj kur vijn ketej e flasin gjuhen shqipe gjysma gjysma biles dhe me theksin e vendit ku kan qene.

[teta]

gjithmon kam problem ku te ve "ë"
vone ma ka thene nje mesues se fjalet qe perfundojn me a mund ta marrin ë-ne ne fund
psh Fizika-Fizikë

qendron kjo apo jo?..ende kam problem ne kete pike

[BROZALINI]

gjithmon kam problem ku te ve "ë"
vone ma ka thene nje mesues se fjalet qe perfundojn me a mund ta marrin ë-ne ne fund
psh Fizika-Fizikë

qendron kjo apo jo?..ende kam problem ne kete pike

Nuk ke faj qe ke probleme me perdorimin e asaj shkronje "ë", sepse vete Kongresi i Drejtshkrimit, 1972 e toskezoi gegerishten, duke perdorur vend e pa vend dhe eshte bere shqipja "standarte" e mbeshtetun ne dialekte e nendialekte te toskerishtes. Do vije koha qe te mos perdoren aq shume "ë", kur te rishikohet çeshtja e "standartit" te shqipes e vendosur me dhune. Me fal se nuk pata kohe te vendos "ë" ne te gjitha fjalet. Perdorimi "ë"-së, ka aq shum raste, sa te lot tepeleku i krese: para fjales e n'fund te fjales: "është", mes fjales "anëtar", te gjithe emrat e gjinise femerore qe mbarojne me "a" trajta e pashquar. Bejne perjashtim edhe dy emra te gjinise mashkullore, trajta e pashquar, si: "kalë", "lumë", etj. etj... Mos e lodh mendjen, se po nderkombtarizohet anglishtja e s'do te kesh probleme me "ë"-në. Falmeshndet!

[BROZALINI]

Po përemri pronor 'ynë'? S'do të ishte më drejtë 'tonë' apo 'jonë'? Ku është ndryshimi? Pyes sepse 'tonë' tingëllon më njohur, por s'jam e sigurt cili përdorim do ishte më i mirë.

Përsa i përket temës i bashkohem mendimit tënd. E kam thënë dhe diku tjetër, që të paktën në shtyp dhe vënde publike shteti duhet të 'imponojë' përdorimin e fjalëve shqip (së pari) dhe të shkruara drejt (së dyti).

Perdorimi i peremrit pronor, -im, -yt, i tij ( i saj), ka te beje me pronen njejes apo shumes, gjinia femerore a mashkullore (prona), numer njejes apo shumes ( prona), mandej hidhemi te pronari njejes apo shumes, gjinia mashkullore apo femerore ( pronari. p.sh "libri" mashkullor, njejes, pronari mashkullor ben " libri im", po t'jete femerore prona "fletorja ime". Prona shumes, mashkullore; "librat e mi", prona shumes femerore: "fletoret e mija", po t'jene shumes prona e pronari per te dy gjinite, perkatesisht: " Librat tanë", " Fletoret tona", etj. etj. Pastaj vazhdojme njelloj me veten e dyte njejes e shumes, veten e trete, njejes e shumes duke perdorur sipas gjinise prap... Ka pune me u sqarua ne fb. Falmeshndet!

[s0ni]

Une kam probleme me apostrofin qe vendoset mbas t-se. Kam harruar pse ne drejtshkrim duhet te ndahen shkronjat.

"Tu befte dita nje mije" apo "T'u befte dita nje mije"
"Ti shkojme per vizite" apo "T'i shkojme per vizite"
"Ti ndihmoj" apo "T'i ndihmoj"

Ku qendron arsyeja e perdorimit te apostrofit mbas shkronjes T?
Me eshte shpjeguar me pare por e harroj dhe s'mbaj mend arsyen qe ta dij si ta perdor drejte.

Teta, ë-ja është gjithandej. S'di si mund të jap shkurtime për të ditur si dhe ku ta vendosësh.

[-BATO-]

Ky titull qysh në fillim është shkruar me gabim, sepse pas titullit, kurrë nuk vemë shenjë pikësimi. Këtu është vënë (?) (pikëpyetje)!
Unë do të merrem me fjalën “mëkëmbet” që gazetari a redaktori ,duke e përdorur në titullin e mësipërm, fjalisë i kanë dhënë kuptimin e kundërt nga ai që kanë dashur të shprehin, sepse:
Duke u mbështetur në “FJALORIN E GJUHËS SË SOTME SHQIPE” botim i vitit 1980, kemi:
“MËKËMBEM”vetv. Fig. “Bëhem siç kam qenë më parë a edhe më mirë, arrijë në një gjendje më të mirë ekonomike, ngrihem, rimëkëmbem…”, “Fjalori…” , fq. 1124.
Gazetari, për t’i dhënë kuptimin e duhur fjalisë së mësipërme të përdorur si titull, është dashur të shkruaj: “ Pse hesht politika shqiptare kur nëpërkëmbet identiteti ynë”, sepse:
“ NËPËRKËMBË”,kal.~ A, ~ UR. Marr nëpër këmbë, sillem keq e mospërfillje me dike, duke i shkelur të drejtat a interesat … i nëpërkëmbim të drejtat e popullit. “FJALORI… “, fq. 1237.

Ju ftoj të publikoni përmes kësaj teme të hapur raste të konstatuara nga ju për shkrimet gabim në gjuhën shqipe me qellimin e mirë që ta ruajm të pastër e ta shkruajm e shprehemi drejt në shqip e të mos presim t’na e “qortojnë” të huajt. Faleminderit.

vemë -> vëmë
arrijë -> arrij
të shkruaj -> të shkruajë
nëpërkëmbë -> nëpërkëmb
qellimin -> qëllimin
ta ruajm - ta ruajmë
ta shkruajm -> ta shkruajmë