Kontaktet e shqiptarėve me botėn islame, janė relativisht mė tė vona se ato tė pjesės mė tė madhe tė popujve evropianė. Islami u shfaq pėr herė tė parė nė kontinentin e vjetėr nė fund tė mijėvjeēarit tė parė (shek. 9-10-tė).
Spanja ishte mė e ndikuara nga kultura arabo-islame nė Evropė, ishte vendi pėrmes tė cilės nė Evropė u pėrcoll kultura shkencore arabe duke pėrfshirė kėtu tė gjitha sferat si mjekėsinė, fizikėn, astronominė, filozofinė etj. ku edhe pas tėrheqjes sė sundimit arab nga ai vend aty mbeti stili i ri i tė jetuarit
i sjell nga ai sundim. Depėrtimi i Islamit nė Evropė dhe nė trojet shqiptare para paraqitjes sė Perandorisė Osmane u bė pėrmes Spanjės.
Historikisht kontaktet ndėrfetare midis shqiptarėve tė krishterė dhe pėrhapėsve tė islamit i takojnė shekullit tė 13-14-tė.
Edhe para zgjerimit tė Perandorisė Osmane mbi trojet shqiptare dhe Ballkan Islami ishte i pranishėm nė trojet shqiptare, por nė njė pasė shumė tė kufizuar. Pas zgjerimit tė Perandorisė Osmane nga tė gjithė popujt e Evropės Osmane pjesa dėrmuese e popullit shqiptarė dhe atij boshnjak pranuan Islamin si fe tė tyre.
Nga shekullit tė 15-16-tė e nė vijim nė qytetet kryesore tė Shqipėrisė u ngritėn institucione tė rėndėsishme tė kultit islami (xhami).
Islami u pėrhap mė shumė nė Shqipėrinė e Mesme si dh
e nė territoret shqiptare qė tashmė ishin nėn pjesėn sllave. Nė shekullin e 18-19-tė islami pati njė lulėzim fetar dhe kulturor nė Shqipėri.
Nė kėtė periudhė u zhvillua letėrsia shqipe me alfabet arab, e njohur si “letėrsia e bejtexhinjve”, qė studiuesit e krahasojnė me letėrsinė “alhamiado” qė qe zhvilluar mė parė nė Spanjė.
Islami la gjurmė nė jetėn zakonore tė shqiptarėve,
pėrmes ndėrhyrjes sė disa normave tė sheriatit.
Krijoni Kontakt