Der Spiegel me nota te zymta per Shqiperine

[Zoti Basha]

e di se i devijon gjithmone pyetjet direkte. u mesuam edhe me ty.

Je i lire te mos pergjigjesh. Te kam thene dhe ne tema te tjera, keto ironite dhe fyerjet mabj per vete se sta kam per borxh.

kur dhe pse shkuan investitoret e huaj ne dubai?
sepse u aplikuar kantonizmi, apo sepse u zbulua nafta???

Mire pra, vijojme nga Wiki (theksi nga mua):

In 1958, upon the death of Saeed bin Maktoum Al Maktoum,[37] Sheikh Rashid bin Saeed Al Maktoum became Ruler. Rashid al Maktoum is widely regarded (nga Admirali jo )as the driving force behind the expansion of Dubai (shih, jo nafta?), causing its massive expansion, with the aid of the discovery of oil ('the aid', jo 'mainly becouse?').[38][39] The dredging of Dubai Creek in 1963,[40] enabling any vessel to dock at the port, caused the gold re-export market to take off, (gold, mos eshte fjale ne dialekt per nafte?) ensuring Rashid bin Saeed Al Maktoum was able to begin the building of vital infrastructure in partnership with the British.[41] Since the beginning, Dubai was constantly at odds with Abu Dhabi. In 1947, a border dispute between Dubai and Abu Dhabi on their northern border erupted into war between the two states[42][43] and forced the involvement of the British and the subsequent creation of a buffer zone which resulted in a temporary ceasefire.[44] However, border disputes between the emirates continued even after the formation of the UAE and it was only in 1979 that a formal compromise was reached that ended hostilities between the two states,[45] by allowing Abu Dhabi the control of the rest of the UAE, while leaving Dubai to rule many of its own affairs, especially when related to trade (ja nje shembull i mire per bashkimin shqiperi-kosove).

Vijojme,

The Jebel Ali Free Zone was introduced in 1979, providing companies with unrestricted import of labour and export of capital, which helped to jumpstart the influx of global companies seen today.

Hm, jo nafta? Zona e lire!

The success of the Jebel Ali free zone caused the development of clusters of new free zones, including Dubai Internet City,[58] an internet technology area with ownership & tax related benefits, Dubai Media City[59] a tax-free zone to increase Dubai's presence in the worldwide media and Dubai Maritime City,[60] which will have many facilities, including waterfronts & harbours.

Dhe, embelsira per ne fund:

Despite the international turmoil over the cost of oil, Dubai is already considered to be the Hong Kong of the Middle East.[73][74] When the world's oil supply runs out and/or it's no longer needed, Dubai would survive in a new oil-free world unlike Riyadh.[73][74] Commercial activity in the Dubai region would simply grow instead of wither because Dubai was a major trading center centuries before oil existed.[74]

C'ishte kjo!!! Na bie poshte teoria e naftes!

Tani, do kesh miresine te pranosh qe nafta NUK shkaktoi pasurimin e Dubait, por ka qene vetem nej faktor plus, dhe thelbi ehste tjeter?

[Zoti Basha]

Me pyeten Dalan, nuk e nisa une debatin. Per diskutim jam gjithmone gati, por per fyerje dhe 'arguemnte' injorante si "i ke hypur goamrit mbrapsht' nuk kam nevoje. Ki bonsesnin te mos marresh pjese ne diskutime te lira ku nuk ke c'kontribuon. Admirali ndofta e tepron ndonje here me sulmet personale, por argumenton.

[baaroar]

Me pyeten Dalan, nuk e nisa une debatin. Per diskutim jam gjithmone gati, por per fyerje dhe 'arguemnte' injorante si "i ke hypur goamrit mbrapsht' nuk kam nevoje. Ki bonsesnin te mos marresh pjese ne diskutime te lira ku nuk ke c'kontribuon. Admirali ndofta e tepron ndonje here me sulmet personale, por argumenton.

Nëse të them se i ke hypur gomarit mbrapsht si Nastradini, mos e merr për fyerje.
Ajo qëndron në kontekst të faktit se ti nuk e njeh ose nuk e pranon realitetin historik të EBA se:
Nuk është se ishin një njësi qeverisëse së bashku e pastaj u ndanë në emirate, por kanë qënë gjithmonë mbretëri të vogla fisnore pranë Gjirit Persik, të cilat kur zbuluan naftën u bashkuan së bashku në një federatë mbretërish. Pra nuk u kantonizuan, por u bashkuan, për sinergji, a kupton apo bën sikur nuk kupton?!
Ti këmbëngul se ka ndodhur e kundërta.

[Zoti Basha]

Aspak! Me vjen keq per kete keqkuptim, e kam fajin une.

Nuk jam por kantonizmit si te tille, jam pro shteteve te vogla. Per mua ideali politik eshte te kemi nej bote qytet-shtetesh. Keshtu cod here qe bashkohen disa shtet per mau kemi bere nej hap pas. Ama kru keto shtet 'bahskohen' ne stilin e emriateve, pra vetem ne ushtri, dhe lihen te lire te konkurojme me njeri tjterin ne cod fush etjeter, kjo nuk ehste humbje.

Pra, eshte shume e verte qe Emiratet nuk u kantonizuan nga nje shtet unitar, por u kantonizuan nga shtet te ndara. Ajo qe me pelqen eshet qe kur jane bahskuar vende t etjera, jane bahskuar ne forme unitare, jo konfederale.

Shqeto, nese emiratet do ishin bahskuar unitarish, si italia ose franca, askush nuk do e kishte lene prinicn e dubait te hapte Zonen e Lire Ekonomike. Ndersa po te mos kishin lidhur aleance ushtarake, ndofta 7 emriatet do ishin pushtuar nga fqinjet. Keshtu, kantonizmi beri me te miren: siguroi mbijetesen dhe lejoi konkurencen. POr qellimi nuk eshte kanotnizmimi, por ritja e numrit et shteteve. nese keto shtet mudn te mbijetojne pa aleanca, atehere pavarresia eshte me mire se kantonizmi.

E qartesovanfdopak pozicionin tim?

[the admiral]

@ zoti basha, nuk me duket se te kam fyer.
je ti ai qe me ka fyer mua, duke thene: "admirali thote:xxxxxx" dhe duke deformuar fjalet e mia.
se pari duhet te kesh para sysh se wikipedia nuk eshte burim informacione, pas ne wikipedia shkruan kushdo dhe cfaredo.

sdq ja cfare thote wikipedia yte:
Dubai's economy was built on the back of the oil industry
ja wikipedia gjermanisht: me qarte se kaq nuk ke ku e merr:
Dubais außerordentliches Wachstum während der letzten Jahrzehnte ist dem Erdölreichtum und der sehr liberalen Wirtschaftspolitik zu verdanken.
do te thote: rritja e jashtezakonshme e dubait ne dekadat e fundit eshte zhvilluar fale naftes dhe politikes ekonomike liberale
ja wikipedia spanjisht:
Aunque la economía de Dubái fue construida en gran medida en base a la industria petrolera, los ingresos del petróleo y el gas natural actualmente representan menos del 6% de los ingresos del emirato.
do te thote: EDHE PSE EKONOMIA E DUBAIT U NDERTUA KRYESISHT DUKE U BAZUAR TEK INDUSTRIA E NAFTES, te ardhurat nga nafta dhe gazi natyror jane me pak se 6%
ja cfare thote the economist:
Oil, discovered in 1966, provided cash to fund modernisation projects such as the world's largest man-made harbour at Jebel Ali. This put Dubai on the map as the cargo hub of the Middle East.

PRA DUBAI FILLOI TE NDERTOHEJ ME PARATE E NAFTES.

sdq vazhdon te mos komentosh ato qe nuk te leverdisin.
KUR DHE PSE SHKUAN INVESTITORET E HUAJ NE DUBAI?
SEPSE U APLIKUA KANTONIZMI APO SEPSE U ZBULUA NAFTA?
te dhashe edhe shembullin e etiopise i cili hedh poshte teorine tende te zhvillimit fale kantonizmit.

[Zoti Basha]

Admiral, nuk kam dashur te te deformoj fjalet, por ashtu e kuptoj diskutimin qe ke bere. E paskam kuptuar gabim, me vjen keq.

Tani, sic e sheh ne tri artikuj kemi shume teori te ndryshme. Diku thuhet qarte qe Dubai u zhvillua megjith naftes, para naftes, dhe do vijoje te zhvilloeht pas naftes. Diku tjeter qe Dubai u zhvillu fale naftes. Pra, duhet te pranojme q enuk ak konsensus mbi kete ceshtje.

Keshtu, nuk kemi si ta verteteojme se cili ka te drejte: qe ta vertetonim do duhet te kryenim nje eksperiment, te mernim nej Dubai pa nafte dhe nej UAE te centralizuar por me nafte, dhe te shihnim cili do ecte me mire. Une per rsye teorike jam i bindur qe UAEja e centralizaur do kish degraduar ne niveline Arabise Saudite, me nafte por represive dhe e varfer (hiq eliten, kuptohet).

Nje UAE e qenderzuar nuk do kish lejuar kurre princin e Dubait te eksperimentonte me Zonen e Lire Ekonomike. Do thuash ti: perse nuk e beri kete eksperiemnt para bahskimit Princi? Kantonizimi nuk GARANTON qe do zhvillohesh, por maksimizonPROBABILITETIN qe do zhvillihesh (per te tu pergjigjur me Etiopine): suksesi erdhi 'vone' per Dubain, por nen qendezim sdo kish ardhu rkurre. Kaq mudn te presim nga sistemi yne politik.

Por nga shembulli prakitk nuk kemi si e vrettojme. Kjo pune zgjidhet teorikisht. Dhe nese argumenti im nuk te bind, dhe nese shohin q enuk ak konsesnus tek ekspertet, do duhet ta leme debatin, se me shuem se kaq nukkemi c'debatojme.

[Hyllien]

Wikipedia nuk është burim cilësor. Do e përdorja për ndonjë referencë në programim apo matematikë, as fizikë jo, por jo për ekonomi histori etj. Nuk janë burime këto. Puna është a është kantonizimi necessary apo sufficient cause of success ? Dhe e njëjta gjë vlen dhe për analizat e tjera, burimet e naftës etj etj. Në Shqipëri jo vec burimi i turizmit, por dhe ai ujor dhe mineral është i pasur. Si ka mundësi që nuk zhvillohemi ? Në Japoni nuk kanë fare resurse por janë fuqi botërore ?

PS: Debati po shkon shumë mirë dhe është ndër më cilësorët këtu në këtë nënforum. Ska pse tu mbetet hatri dynjasë për llaf goje!

[Zoti Basha]

Ke te drejte por ketu nuk po bejme studim, por po rrahim ide. Dhe sa te sjellim libra te tere shkencore (The Fatal Conceit, F.A. Hayek ne kete rast) i biem shkurt dhemarim wikin. POr qe nuk eshte burim i besueshem, kjo dihet.

[baaroar]

Aspak! Me vjen keq per kete keqkuptim, e kam fajin une.

Nuk jam por kantonizmit si te tille, jam pro shteteve te vogla. Per mua ideali politik eshte te kemi nej bote qytet-shtetesh. Keshtu cod here qe bashkohen disa shtet per mau kemi bere nej hap pas. Ama kru keto shtet 'bahskohen' ne stilin e emriateve, pra vetem ne ushtri, dhe lihen te lire te konkurojme me njeri tjterin ne cod fush etjeter, kjo nuk ehste humbje.

Pra, eshte shume e verte qe Emiratet nuk u kantonizuan nga nje shtet unitar, por u kantonizuan nga shtet te ndara. Ajo qe me pelqen eshet qe kur jane bahskuar vende t etjera, jane bahskuar ne forme unitare, jo konfederale.

Shqeto, nese emiratet do ishin bahskuar unitarish, si italia ose franca, askush nuk do e kishte lene prinicn e dubait te hapte Zonen e Lire Ekonomike. Ndersa po te mos kishin lidhur aleance ushtarake, ndofta 7 emriatet do ishin pushtuar nga fqinjet. Keshtu, kantonizmi beri me te miren: siguroi mbijetesen dhe lejoi konkurencen. POr qellimi nuk eshte kanotnizmimi, por ritja e numrit et shteteve. nese keto shtet mudn te mbijetojne pa aleanca, atehere pavarresia eshte me mire se kantonizmi.

E qartesovanfdopak pozicionin tim?

Ha shqip apo nuk ha shqip ti?
Po na thuaj si u rrit numri i shteteve? Shtatë emirate/mbretëri ishin kur ishin të ndara, po shtatë ngelën edhe kur u bashkuan në federatë mbretërish, ku e shikon ti këtë rritjen e numrit të shteteve?!
Nëse e imagjinojmë BE si ekonomi të 'kantonizuar' sipas teje, përse nuk fragmentohen më tej shtetet e saj në njësi qeverisëse më të vogla për të rritur më tej konkurencën edhe brenda shtetit?
Eksperienca e shoqërisë njerëzore me qytet-shtete nis të paktën që nga vitet 3.000 p.e.s. dhe nga ajo ka mësuar që organizime të tilla qeverisëse nuk japin optimumin në shfrytëzimin e burimeve. Marrëdhëniet e ndërsjellta me botën e jashtme mundësojnë përparimin dhe zhvillimin shumë më shpejt se kur ato janë të izoluar duke e konsideruar njëri tjetrin si rivalë.

[Zoti Basha]

Ha shqip apo nuk ha shqip ti?

Do i lesh keto idiotesira?

Po na thuaj si u rrit numri i shteteve? Shtatë emirate/mbretëri ishin kur ishin të ndara, po shtatë ngelën edhe kur u bashkuan në federatë mbretërish, ku e shikon ti këtë rritjen e numrit të shteteve?!

Ha shqip? Te thashe qe kantonizmi nuk ishte i mire se rriti numrin e shteteve ne kete rast, por shmangu ulien e tyre! Ne vend qe te ishte nje, mbeten shtate!

Nëse e imagjinojmë BE si ekonomi të 'kantonizuar' sipas teje, përse nuk fragmentohen më tej shtetet e saj në njësi qeverisëse më të vogla për të rritur më tej konkurencën edhe brenda shtetit?

Sepse nuk eshte qellimi i BEse rritja e konkurences, por pikerisht ulia e saj. Mire Emiratet (dhe kantonet e zviceres ne fillimet e tyre) qe u bahskuan nga halli ushtarak, por Gjermnaine kush e cenonte qe duhet te bahskohej me francen (per te marre dy vende vetem)? POr nese nuk kishin arsye ushtarake, perse u bahskuan, duke ulur konkurencen mes tyre? Sepse ky esht eqellimi i BEse, ulia e konkruences politike.

Eksperienca e shoqërisë njerëzore me qytet-shtete nis të paktën që nga vitet 3.000 p.e.s. dhe nga ajo ka mësuar që organizime të tilla qeverisëse nuk japin optimumin në shfrytëzimin e burimeve. Marrëdhëniet e ndërsjellta me botën e jashtme mundësojnë përparimin dhe zhvillimin shumë më shpejt se kur ato janë të izoluar duke e konsideruar njëri tjetrin si rivalë.

?! Greqia antike me kuturen e saj unikale ishte e ndare ne qindra qytet-shtet. Te duket kultura greke (e lashta) deshtim, se mua me duket baza e perendimit.

Qytet-shtetet italiane ne mesjete te duken deshtime, nderkohe qe venediku dhe gjenova kishin perandori tregtare deri ne gjerogji, dhe Firencja mbante gjithe europen me para?

Qyetet-shtete flamande dhe hollandeze te duken deshtime, me zhvillimin e jashtezakonshem ekonomik dhe shpikjen e burses?

Qytet-shtetet gejrmane te lubekut, bremenit dhe hanoverit te duken deshtime, teksa dhe sot jane nder vendet me te pasure edhe me standartin gjerman?

vendet me te lira nebote sot, sipas cdo liste qe kam pare, jae qytet-shtetet e Hong Kongut dhe Singaporit. Rritja ekonomike e Singaporit megjith krizen eshte dyshifrore, megjithese eshte vend i zhvilluar, e jo ne zhvillim. Te duket deshtim?

JO, qytet-shtet kane nxitur gjithmone zhvillimin, dhe ky eshte mesimi i historise. Nese sot nuk egzistojne me me shumice vjen sepse zhvillimi ekonmik terhoqi pushtues nga te cielt keto qytet-shtet nuk mbroheshin dot (shembull, Dubrovniku me Austriaket dhe turqit) seps eishin qytete, jo perandori.

Prandaj jam pro kantonizit: vec e vec kantonet shqiptare nuk mbrohen dot. bashke ne nej aleance ushtarake edhe do mbijetojne, edhe do konkurojne. Zvicera eshte shembulli me i mire.