
Postuar mė parė nga
juanito02
Ja dhe nje opinion nga nje konstiunalist i vjeter :
Sollaku: Vendimi qė do tė nxjerrė KQZ pėr Tiranėn, i paligjshėm
Pyetje: Z. Sollaku, si njohės i ēėshtjeve kushtetuese pasi keni qėnė anėtar i stafit teknik tė hartimit tė saj, profesor edhe i tė Drejtės Kushtetuese, ē'mund tė na shpjegoni, shkurt, nė aspektin kushtetues dhe ligjor mbi debatin pėr vlefshmėrinė e votave tė hedhura nė kutinė e gabuar?
Duhet patur parasysh se demokracia ėshtė para sė gjithash procedurė. Ėshtė pikėrisht ky dimension i saj qė mundėson funksionimin e shtetit. Nga njė qasje moraliste dhe utopike, qeverisja dhe formalizimi i pushtetit do tė ishte e pamundur tė bėhej nga vetė populli, drejtpėrdrejtė. Natyrisht qė nė epokėn moderne nė tė cilėn jetojmė kjo nuk ėshtė efektike, pėr tė mos thėnė qė ėshtė e pamundur.
Prej ketej rrjedh edhe pėrparesia qė sistemi dhe kushtetuta i ka dhene demokracisė pėrfaqsuese. Kjo zgjedhje ka nje minus te formes morale, faktin qe pushteti eshte produkt i vullnetit tė shumicės sė thjeshtė tė votave tė zgjedhėsve qė i pėrgjigjen kėtij obligimi qytetar. Me tė drejtė mund tė shtrohet pyetja se pėrse shumica e thjeshte, 50% +1? Dhe pėrse shumica e thjeshtė e atyre qė votojnė dhe jo e tė gjithė trupės elektorale.
Pėrse pjestarė tė trupės elektorale jane vetėm qytetarėt shqiptarė mbi 18 vjec me zotėsi juridike pėr tė vepruar. Pėrse jo edhe qytetarėt e njė moshe inferiore nga kjo, pėrse jo edhe shtetasit e huaj me banim tė pėrhershėm nė vend ? Mund tė shtrohen nė lidhje mė kėtė ēėshtje edhe dhjetra pyetje tė tjera. Por tė gjitha kanė njė pėrgjigje tė thjeshtė: se kėshtu kemi vendosur.
Kėto janė rregullat, tė njohura, tė pranuara e tė vlefshme pėr tė gjithė. Qė kėtej buron edhe postulati, qė po e pėrsėris, se demokracia, pėrpara sė gjithash, ėshtė procedurė.
Pėrse e theksoj kėtė? Sepse aktualisht, procesi zgjedhor vendor nė Shqipėri duket se
po lėngon nėpėr qerthujt proceduralė tė ligjit. Mesa po shohim, njė numėr i panjohur, por
gjithsesi shumė i vogėl votash janė hedhur nė kutinė e gabuar. A do tė konsiderohen ato tė vlefshme apo jo? Pėrtej praktikės sė derisotme tė zgjedhjeve nė vend qė i ka konsideruar tė pavlefshme, do tė thoja se sidoqoftė ato janė problematike pėrsa kanė nxitur debat.
Pranohet qė ato nuk janė hedhur nė kutinė pėrkatėse, por a ėshtė ky fakt i parėndėsishėm apo i tillė qe ndikon thelbėsisht mbi kėto vota? Po e le pėr njė cast pėrgjigjen pa e dhėnė, pėr tė hapur njė tjetėr parantezė, pėr tė sqaruar se ēfarė ėshtė e drejta e votės? Pranohet nė teorinė e tė drejtės kushtetuese se e drejta e votes gjithashtu ėshtė njė akt procedural, qė nė vetvete dhe i shkėputur nga konteksti nuk
ka asnjė vlerė. Pėrndryshe, si njė shpalosje e njė prej dimensioneve kryesore tė sė drejtės sė shprehjes sė mendimit, pėrmes instrumentit tė votės, qytetari ushtron tė drejtėn e tij themelore tė sovranitetit.
Pra, e drejta fundore bazė ėshtė pikėrisht ajo ēka parashikon kushtetuta se "sovraniteti i takon popullit". Pėrmes kėtij instrumenti qytetarėt zgjedhin pėrfaqėsuesit e tyre nė qeverisjen e shtetit. Le tė kthehemi tek situata konkrete. Njė numur prej kėtyre qytetareve prej padijes, papėrgjegjshmėrisė apo me koshiencė tė plotė kanė gabuar nė procedurėn e materializimit tė kėtij vullneti. Kjo ėshtė e qartė, ata kanė gabuar.
Rrjedhimisht do tė pasojnė edhe konsekuencat. Demokracia, sic thashė mė lartė, eshte procedure, ėshtė rregulla. Pėrndryshe do tė kishim vendosur qė tė gjitha votat tė hidheshin nė njė kuti tė vetme. Nėse ky rregull do te ishte parashikuar, njohur dhe
pranuar nga tė gjithė, ose nga shumica dėrmuese, atėhere nuk do tė kishte problem. Por, mirė a keq, u vendos ndryshe. Pėrse? Besoj se pėr tė siguruar njė dalje sa mė tė shpejtė e tė sigurtė tė rezultatit tė zgjedhjeve.
Veprimet e kunderta ēojnė, sikunder po cojne, nė vonim tė rezultatit dhe nė vėnien nė dyshim tė ndershmėrisė sė procesit e tė vetė rezultatit. Rrjedhimi mė i keq i kėsaj ngjarje ėshtė delegjitimimi i vetė demokracisė si menyrė organizimi shoqėror. Pėr ta mbyllur mendoj se shmangia e procedures, me justifikimin populist qė "zėri i cdo qytetari duhet tė dėgjohet", e thėnė ndryshe, gjasme respektimi nė ekstrem i demokracisė, po prodhon destabilitet dhe mosbesim te demokracia. A mund te quhet kjo fitore ? Natyrisht mendoj qė jo.
Si do ta vlerėsonit procesin e zgjedhjeve vendore nė Tiranė dhe ē'mendoni pėr mėnyrėn e tė vepruarit tė KQZ-sė me atributet e KZAZ-sė nė Tiranė?
Duhet tė qartėsojnė ēfarė ka ndodh nė realitet? Tė gjithė e pamė se nė pėrgjithėsi votimi
nga qytetarėt, si dhe numėrimi i votave, u bė korrekt. Kjo falė edhe prezencės sė ndėrkombėtarve nė disa pika tė nxehta nė Tiranė. Gjithshka qė ndodhi u administrua, u shkrua nė procesverbalet pėrkatėse tė miratuara nga KQZ-ja dhe mbi ato rezultate secili Komision Zonal pranė cdo njėsie nė Tiranė njoftonte publikun, subjektet dhe KQZ-nė pėr rezultatin. Gjithashka ka qėnė transparente. Bile edhe vetė KQZ-ja nė fund tė numėrimit nė njėsinė numėr pesė nė Tiranė, mbi bazėn e sinjalizimeve qė i shkuan nga media, bėri reflektimin e rezultatit duke e saktėsuar atė.
Llogaritė e tė gjithė tė interesuarve nė proces nxirrnin Ramėn fitues me 10 vota para. Pikėrisht nė kėtė moment kemi ndėrhyrjen e Kryministrit dhe tė kandidatit tė PD-sė, qė duke mos u pajtuar me rezultatin deklaruan se do presim KQZ-nė sepse janė hedhur fletė votimi nė kutitė e gabuara. U orientuan pėrfaqėsuesit e PD-sė nė komisione,
pas mbylljes sė procesit, qė nė pamundėsi pėr tė vėnė dorė nė procesverbalet e firmosura, tė plotėsonin disa protokolle pėr ti quajtur tė kontestueshme votat qė mė parė i kishin konsideruar tė pavlefshme.
Duke mos patur asnjė rrugė ligjore pėr tė riparė vendimet e tyre, u sajuan ankime me qėllim futjen nė lojė tė KQZ. Mbi bazėn e kėsaj strategjie filloi hapja e kutive dhe doli ai rezultat nė tavolinė qė tashmė dihet, dhe qė pėr mendimin tim ėshtė i paligjshėm.
Pyetje: KQZ justifikon veprimin e saj duke pretenduar se ajo ka vepruar si KZAZ....
Pėrsa i pėrket veprimtarisė sė KQZ-sė nė kėtė fazė, duhet ti referohemi Kodit Zgjedhor.
Sipas nenit 122, pika 6, KQZ vepron si KZAZ vetėm pėr tė nxjerrė rezultatin pėr Kryetarin
dhe Kėshillin Bashkiak tė Tiranės. Ky rezultat nxirret vetėm mbi bazėn e tabelave tė rezultateve qė kanė plotėsuar tė gjitha KZAZ-tė e Tiranės dhe qė ja kanė dėrguar KQZ-sė. Pra, pėr tah thėnė mė thjesht, KQZ bėn vetėm detyrėn e njė llogaritari duke mbledhur shumat e votave tė shkruara nė cdo procesverbal. Veē kėsaj kompetence, KQZ-ja nuk mund tė ushtrojė asnjė kompetencė tjetėr qė Kodi Zgjedhor ja ka dhėnė KZAZ-sė.
Bile, KQZ ka vepruar si KZAZ me kutitė e minibashkive, nė njė kohė qė Kodi thotė qė ajo duhet tė merret vetėm me rezultatin e Kryetarit dhe Kėshillit tė Bashkisė sė Tiranės, dhe nė variantin mė tė mirė pėr tė, duhej tė merrej me kutitė e votave pėr Kryetarin dhe Kėshillit Bashkiak tė Tiranės. Nėse ka pretendime pėr vendimarrjet e KZAZ-ve, subjektet kanė tė drejtėn e ankimit nė KQZ. Por, si ankimi dhe shqyrtimi i ankimeve nga KQZ-ja, ėshtė njė fazė pasi tė jetė nxjerrė rezultati pėr Tiranėn nga ana e KQZ-sė.
Prandaj gjykoj se mėnyra e tė vepruarit tė KQZ-sė, duke u justifikuar se po vepron si KZAZ, ėshtė i kundėrligjshėm. Nga ana tjetėr duhet patur parasysh qė Kodi Zgjedhor parashikon qė subjektet kanė tė drejtėn e ankimit administrativ nė KQZ dhe ankimit gjyqsor pranė Kolegjit Zgjedhor. Si kanė rrjedhur gjėrat, subjektet kanė humbur tė drejtėn e ankimit administrativ nė KQZ pėr vendimet e kėsaj tė fundit nė rivlerėsimin e
votave. Ose nėse do tė lejohet, do tė jemi nė njė situatė paradoksale dhe antikushtetuese. Kjo, sepse KQZ nuk mund tė gjykoj ankimet ndaj vendimeve tė saj, qoftė edhe kur vepron si KZAZ.
Prandaj, rruga ligjore do tė ishte qė KQZ tė shpallte rezultatin pėr Kryetarin dhe
Kėshillin Bashkiak tė Tiranės dhe tė priste ankimet e subjekteve nė lidhje me vendimet e
marra nga KZAZ-tė.
Pyetje: Ēfarė thuhet konkretisht nė Kodin zgjedhor pėr votat e hedhura gabim?
Ėshtė e vėrtetė se ka njė diskutim tė gjėrė nė opinon publik nėse duhet konsideruar
tė vlefshme pėr tu numėruar e llogaritur nė rezultatin final votat e hedhura gabim nė
kuti tė tjera apo jo. Unė gjykoj se pėrfshirja e kėtyre votave do tė ishte e paligjshme pėr
shumė arsye ligjore qė i gjejmė nė Kodin Zgjedhor. Ky Kod parashikon nė nenin 106,
pika 2, detyrimin qė zgjedhėsi duhet ta hedhė fletėn e votimit nė kutinė pėrkatėse tė votimit. Ky rregullim i Kodit , pra hedhja e votės nė kutinė pėrkatėse dhe jo diku tjetėr, si element i procesit tė votimit ėshtė njė veprim personal i cdo votuesi. Pra votuesi duhet ta hedhė votėn personalisht dhe atje ku duhet.
Me tė drejtė shtrohet pyetja se cfarė ndodh nėse vota nuk hidhet nė kutinė e duhur? Edhe kėtė pėrgjigje na e jep Kodi. Sipas nenit 117, paragrafi tretė, gėrma "a" do tė quhen vota tė pavlefshme fletėt e votimit qė nuk kanė tė njėjtėn madhėsi, ngjyrė ose formė me fletėn e votimit tė miratuar nga KQZ-ja dhe qė gjenden nė kutinė pėrkatėse.
Fletėt e votimit pėr Kryetarin dhe Kėshillin Bashkiak tė Tiranės, qė janė gjetur nė
kutitė e votimit pėr minibashkitė e Tiranės janė tė ndryshme si nė madhėsi, nė ngjyrė
dhe nė formė. Duke qėnė kėshtu nuk ka vend pėr diskutim tė mėtejshėm pasi ato duhej tė konsideroheshin tė pavlefshme.Dhe nė fakt kėshtu kanė vepruar KZAZ-tė dhe grupet e numėrimit, tė majtė dhe tė djathtė.
Pyetje: Kreu i PD-sė, aktualisht kryeministėr thotė qė duhet numėruar ēdo votė para se tė dalė rezultati. A gjeni ndonjė gjė qė nuk shkon nė kėtė deklarim?
Pėrgjigje: Kam pėrshtypjen se ky deklarim ėshtė njė hile, si shumė tė tjera tė kėtij Kryeministri. Askush nuk ka kundėrshtime pėr numėrimin e votave tė qytetarve
tė Tiranės. Por, ato me kohė janė numėruar nga grupet e numėrimit, rezultati i tė cilit
ėshtė shkruar nė procesverbalet pėrkatėse. Atė qė bėri KQZ-ja nuk ėshtė numėrim, por
rivlerėsim i votave. Ndėrkohė qė KZAZ-tė, bazuar nė Kod dhe nė precedentėt e krijuar,
bile bazuar edhe nė udhėzimet e vetė KQZsė, i kanė konsideruar tė pavlefshme votat
e gjetura nė kutitė e gabuara. Ndėrkohė qė KQZ, pas daljes sė rezultatit nga grupet e
numėrimit ndryshon qėndrim dhe i konsideron tė vlefshme. Mendoj se ky qėndrim bie
ndesh me Kodin Zgjedhor, jo vetėm pėrsa i takon anės proceduriale nė kėtė fazė tė procesit, por edhe pėrsa i pėrket anės materiale, thelbit tė cėshtjes.
Pyetje: Kemi njė pėrshkallzim tė keqėsimit tė situatės politike nė vend. Ēfarė pritet tė ndodh sipas jush?
Une gjykoj se pavarėsisht shkeljeve flagrante tė ligjit nga KQZ, duhet pritur gjykimi
i ankesave nga ana e Kolegjit Zgjedhor. Pavarėsisht se nė zgjedhjet e vitit 2009 pati vendime zhgėnjyese nga ai kolegj, kam parasysh kėtu rastin e gjykimit qė lidhej me kėrkesėn e dy anėtarve tė KQZ pėr hapjen e kutive, vėrej se gjatė gjykimeve tė ankesave pėr zgjedhjet vendore tė tashme, ka vendime pėrgjithsisht tė bazuara nė ligj. Prandaj duhet pritur edhe vendimarrja e atij Kolegji. Besoj se pavarėsisht trysnisė politike, dhe jo vetėm politike, qė do ushtrohet mbi ta, ata do tė dinė tė tregohen tė
pėrgjegjshėm profesionalisht dhe moralisht.
Krijoni Kontakt