o Ilia Spiro,
po c'kerkon toka ne Përmet ky Janullumpiri, a nuk e ka ky mbreterine ne qiell?
o Ilia Spiro,
po c'kerkon toka ne Përmet ky Janullumpiri, a nuk e ka ky mbreterine ne qiell?
Përgjigje z.Frashëri nga pedagogët e Akademisë Theologjike
Kohët e fundit janë shkruar disa artikuj të cilët në mënyrë të deformuar i referohen personit dhe legjitimitetit të fronëzimit të Kryepiskopit Anastas. Për të hedhur dritë mbi këtë çështje duhet parë zgjedhja e tij në përputhje me Kanonet dhe Traditën e Kishës, me “statutet” dhe kushtet historike, politike dhe shoqërore. Rënia e sistemit komunist dhe hapja ndaj proceseve demokratike të vendit gjeti komunitetin orthodoks të asgjësuar në lidhje me strukturën institucionale dhe administrative.
Nuk ekzistonte asnjë hierark, episkop, i cili do të merrte përsipër organizimin e kishës në të gjitha nivelet e aktivitetit të saj. Dhe ajo që është më e rëndësishme të risillte në ekzistencë autoqefalinë e saj, sepse në qarqet teologjike dhe kishtare kishte zëra që pretendonin suprimimin e autoqefalisë, nisur nga mungesa e Sinodit të Shenjtë dhe për më tepër e një episkopi. Si do të vinte në ekzistencë një kishë pas ngjarjeve të tilla? Kjo nuk ishte e parashikuar në asnjë statut. Cili ishte i gatshëm të merrte përsipër këtë mision? Kjo për faktin se episkopi sipas traditës dhe rregullave të Kishës duhet të jetë i pamartuar, me formim teologjik të lartë, me përvojë dhe me dije të shumanshme. Kjo situatë e krijuar kërkonte që të gjendej zgjidhje, e cila të ruante parimet kishtare, kanonet e saj, të cila përbëjnë kushtetutën e pakontestueshme për të gjitha kishat orthodokse. Parimi themelor i Kishës Orthodokse është se: “nuk eksiton kishë pa episkop” (Shën Ignati, shek.I-II, përcakton peshkopin si imazhin e Krishtit, manifestim i unitetit të Kishës. Shën Qipriani, shek.III, ne veprën “De ecclesiae unitate” përcakton unitetin e kishës në personin e episkopit, “ku është episkopi, atje dhe Kisha”). Organizimi i Kishës është hierarkik, ku organi më i lartë është Sinodi i Shenjtë dhe funksionimi i saj rregullohet me anë të kanuneve të Sinodeve Ekumenike, i cili ka të bëjë me çështje të adhurimit, jetës spirituale e morale dhe administrimin e saj.
Gjithashtu një veçori njohëse e kishave orthodokse është vazhdimësia apostolike, e cila transmetohet me anë të episkopëve. Komuniteti orthodoks në Shqipëri, për shkak të mungesës së një episkopi, e kishte të pamundur përfaqësimin në mënyrë kanonike e të barabartë me kishat e tjera simotra dhe ngritjen e strukturave të tij. Klerikët e mbetur nga persekutimi i egër ateist dhe laikët e devotshëm me njohuri kishtare, të cilët përbënin Këshillin e Përgjithshëm të KOASH-it, duke kuptuar situatën e krijuar nga mungesa e një episkopi iu drejtuan Patriarkanës Ekumenike më 30 Maj 1992. Kjo kërkesë vinte jo vetëm si pasojë e mungesës së kandidatëve për episkop, por edhe nga pamundësia për dorëzimin e një episkopi, pasi sipas kanoneve të kishës, “dorëzimi i një episkopi duhet të bëhet të paktën me pjesëmarrjen e dy episkopëve kanonikë” (Kanoni I i Apostujve).
Patriarkana Ekumenike me respekt dhe ndjeshmëri të veçantë për realitetin në Shqipëri mbështeti autoqefalinë e Kishës pas kërkesës të Këshillit të Përgjithshëm dhe ofroi zgjidhje konkrete. Kështu më 24 Qershor 1992, Sinodi i Patriarkanës Ekumenike me unanimitet zgjodhi Fortlumturinë e tij, Anastasin, Kryepiskop të KOASH-it, vendim me Nr. Protokolli 938. Zgjedhja e tij në unanimitet plotësoi kushtin e kanoneve të shenjta (Kanoni IV i Sinodit I Ekumeni, Kanoni III i Sinodit të VII Ekumenik). Më 4 Korrik kemi vizitën e përfaqësuesve të Patriarkanës Ekumenike në Shqipëri, të cilët në takimin e tyre me Presidentin e Republikës z. Sali Berisha morën pëlqimin e tij. Pas zgjedhjes së Kryepiskopit në mënyrë unanime dhe pas pëlqimit nga autoriteti i shtetit më 12 Korrik Fortlumturia i tij shpalli pranimin, duke qenë i ndërgjegjshëm se bëhej fjalë jo për çështje pushteti, por shërbim kryqi.
Duke pasur parasysh njohjen e autoqefalisë së Kishës më 12 Prill 1937 me Tomos-in Nr. Protokolli 609 dhe 618 nën emrin “Kisha Orthodokse Autoqefale e Shqipërisë” dhe përkujdesjen e saj eklisiastike, kanonike dhe dogmatike, Patriarkana Ekumenike duhej përsëri të rimerrte këtë mision për ripërtëritjen e autoqefalisë dhe njohjen e kësaj kishe sipas kanoneve kishtare. Zgjedhja me unanimitet nga Sinodi i Shenjtë i Patriakanës Ekumenike dhe pranimi nga presidenti i Republikës krijuan kushtet për fronëzimin e Kryepiskopit më 2 Gusht 1992 në Kishën “Ungjillëzimi” në Tiranë. Zgjedhja dhe fronëzimi i Kryepiskopit Anastas bëri të mundur njohjen zyrtarisht të Kishës Orthodokse Autoqefale të Shqipërisë si nga kishat orthodokse simotra ashtu dhe nga organizmat e lartë evropiane dhe botërore. Disa persona e vënë në dyshim realizimin e kësaj ceremonie, ndoshta nga mungesa e njohurive të praktikave kishtare. Fronëzimi i një episkopi është një ceremoni e cila përmban shpalljen e vendimit unanim të marrë më parë nga Sinodi i Shenjtë, në rastin konkret nga Patriarkana Ekumenike, për shkak të asgjësimit të tij nga regjimi i egër komunist, përshëndetjen e episkopit që fronëzohet dhe dorëzimi i skeptrit baritor, si simbol i përkujdesjes për grigjën e Perëndisë, praktikë e cila u zhvillua në katedrale në prezencën e klerit dhe besimtarëve dëshmitarë nga të katër dioqezat.
Zhurmat e krijuara nga disa njerëz gjatë kësaj ceremonie dhe të cilat vazhdojnë ende sot të veshura me mllefin që veprimtaria antifetare e kurorëzuar me 1967 nuk arriti të zhdukte besimin, me urrejtjen për zhvillimin e kishës dhe shoqërisë, me zilinë për besimin e të tjerëve nuk mund ta zhbëjnë atë. Zhurmat e tyre tregojnë se janë në grahmat e fundit përpëlitëse për shkak të hijes mortale të ideologjisë së tyre që iu ka hidhëruar shpirtin. Gjithashtu shprehja tradicionale “aksios – i denjë” në praktikën e fronëzimit, ku vendimin për zgjedhjen e një episkopi e merr sinodi, ka vetëm vlerë urimi dhe jo juridike e kanonike. Kështu, ata që nuk uruan në këtë mënyrë apo iu kundërvunë një urimi të tillë, thjesht nuk iu bashkuan traditës së kishës. Disa njerëz duke mos njohur mirë traditën kishtare dhe duke pasur në mendje fjalën statut mendojnë të ringrenë një kishë vetëm me laikë. Na sjell në mendje disa veprime të shekullit të kaluar, me dorëzimet jo kanonike apo mbledhje dhe konferenca vetëm nga laikë, të cilat të kujtojnë mbledhjet e partisë, që zgjidhnin drejtues dhe jepnin direktiva. Njerëz të tillë duke mos njohur traditën kanonike dhe kishtare dhe duke mos gjetur mbështetje për kauzën e tyre përpiqen të shikojnë statutin si një spirancë shpëtimi të ideologjisë së tyre.
Të dy statutet si ai i 1929 dhe 1950 janë miratuar në dy sisteme politike në përputhje me kushtetutat përkatëse dhe të dekretuara nga kuadri shtetëror, i mbretërisë (monarkisë) i pari dhe i diktaturës komuniste i dyti. Harrohet fakti që statuti i vitit 1929 u zhvlerësua nga Kongresi i vitit 1950 (5-10 Shkurt) duke u mbështetur ky veprim në art.63 të statutit të vitit 1929, “i cili ndalon vetëm 3 nenet e para të mos ndryshohen, të mos modifikohen ose të mos abrogohen”. Këto nene të rëndësishëm sanksionojnë pozitën, raportin e KOASH-it me kishat e tjera orthodokse ku ndër të tjera shprehin se: “kisha drejtohet nga episkopë kanonikë që ruajnë të pandryshueshëm kanonet e shenjta apostolike e sinodike si dhe traditën e kishës. Ndërsa neni 64 lejon të ndryshohen nenet e tjerë, sigurisht me vendim të një kongresi tjetër. Kongresi i vitit 1950, i cili ndryshoi statutin e vitit 1929, ishte një kongres i ligjshëm, pasi në të merrnin pjesë episkopë të zgjedhur në mënyrë kanonike, klerikë dhe laikë. E përmendim këtë fakt për të thënë se pa pjesëmarrjen e episkopit dhe klerikëve nuk mund të ketë një kongres kleriko-laik dhe më tepër të marrin vendime mbi organizimin e kishës.
Por dhe statuti i vitit 1950 me dekretin e vitit 1967 (12 Nëntor) u abrogua. Nisja e proceseve demokratike pas viteve 90-të me lejimin e lirisë fetare hasi në një situatë ku aplikimi i këtyre dy statuteve për funksionimin e kishës ishte i pamundur. Një statut për një kishë autoqefale përbën një akt themelor juridik në të cilin mbështetet organizimi administrativ i saj për mirëfunksionimin e jetës shpirtërore. Natyrisht një statut i tillë duhet të bazohet mbi kanonet e Sinodeve Ekumenike dhe t'i përshtatet rrethanave historike, pa shkelur frymën e tyre. Ashtu si riorganizimi i shtetit pas viteve 90-të nuk iu rikthye kushtetutave të mëparshme, pasi ato nuk i përgjigjeshin realitetit të ri, kështu, Kisha nisur nga i njëjti parim nën drejtimin e Kryepiskopit më 21 Janar të vitit 1993 thirri kuvendin kleriko-laik duke shprehur nevojën e një statuti të ri, pasi statutet e hartuara në kohën e mbretërisë dhe diktaturës nuk i përgjigjeshin realiteteve të krijuara në një sistem demokratik.
Në realitetin e ri të krijuar ku shteti ndjente nevojën e një kushtetute të re, e cila u realizua në vitin 1998, në të njëjtën mënyrë dhe kisha kërkonte statutin e ri, i cili duhet t'i përgjigjej nevojës për ekzistencë dhe organizim. Bazuar në nenet 10 pika 5, 78 dhe 83 pika 1 e Kushtetutës shtetit dhe komuniteteve fetare i lind e drejta të krijojnë një marrëveshje reciproke për garantimin e lirive dhe të drejtave të tyre. Kjo marrëveshje u miratua dhe ndër të tjera thotë: “Shteti respekton KOASH-in dhe njeh si përfaqësues të saj personat e autorizuar nga Sinodi i Shenjtë i kësaj Kishe dhe garanton mbrojtjen e saj nga çdo person apo grup që pretendon emrin, objektet e kultit, pronat, simbolet ose vulën e saj” (Neni 5 pika 1). Gjithashtu “Shteti respekton pavarësinë e KOASH-it për t'u organizuar, ushtruar veprimtaritë, për të administruar pasuritë që zotëron në bazë të parimeve, rregullave, traditave, kanoneve e statutit të saj” (Neni 10 pika 2) (Shih Fletorja Zyrtare e Rep. së Shqip. Nr.7, 4 shkurt 2009, fq.138). Nga sa thamë deri tani del konkluzioni se: zgjedhja e Kryepiskopit në krye të KOASH-it është legjitime si nga ana kanonike, ashtu dhe nga ana juridike.
Miratimi unanim i Sinodit të Patriarkanës Ekumenike dhe ratifikimi i marrëveshjes sipas Kushtetutës janë dëshmi të qarta të legjitimitetit të tij. Gjithashtu shumë persona të nxituar dhe me njohuri të kufizuara në lidhje me çështjet doktrinale dhe fetare që u shprehën kundër zgjedhjes dhe fronëzimit të Kryepiskopit me kalimin e kohës kuptuan rolin vendimtar të tij në rimbëkëmjen e Kishës dhe iu rikthyen jetës adhuruese dhe spirituale të saj. Nuk mbetet tjetër veçse t'i lutemi Perëndisë që të ndriçojë mendjet e tyre që privojnë veten nga pjesëmarrja në jetën e gjallë të Kishës dhe kënaqësia e përjetimit të mrekullisë së ndërtimit të saj.
Dhimitër Qosja
Thoma Çomëni
(Pedagogë të Akademisë Teologjike “Ngjallja e Krishtit” Shën Vlash, Durrës)
Duaje te afermin tend si veten
Përshëndetje EuroStar1,Postuar më parë nga EuroStar1
Fan Noli, Papa Kristo Negovani, Shqiperia, dhe këndojnë 'Për Mëmëdhenë'.
Rrnofshe ti për fjalë të mira, e rrnoftë Kristo Frashëri se shkrimet e tij po i paraqes.
Shëndet e gjithë të mirat.
Ka ardhur te mar ca gjysher Permetare ne varreza qe kan vdekur para 200 vitesh
Po ai rri e i degjon si m*t aty dhe nuk ja shkel vrapit ?
Revolution 1848
Nga Paragjykimi tek Shpifja Korça i përgjigjet zotit K. Frashëri
Kushdo e mban mend mirë se gjatë viteve 90, gazeta të ndryshme të shtypit shqiptar dhe Mas Medias, përgjithësisht, kanë qenë tejet të mbushura me artikuj, pronocime dhe daklarata që në qendër të tyre kishin Kryepeshkopin Anastas të Kishës Orthodhokse Autoqefale te Shqipërisë, artikuj me tema tërësisht bajate deri të neveritshme, me autorë shpesh pseudointelektualë, pseudopatriotë dhe mbi të gjitha dashakeqë ndaj Besimit Orthodhoks. Përgjithësisht kudo flitej për kalë troje, për gjëmën e madhe që e kishte gjetur Kishën Orthodhokse, që në krye të saj kishte një Kryepeshkop, mëkati i vetëm i të cilit ishte përkatësia etnike. Ky ishte elementi kryesor dhe i vetëm i aludimit mbi shumë të këqija që do ta gjenin kombin tonë dhe Kishën Orthodhokse. Shumë nga artikuj shkruesit apo edhe organizatorët e ndonjë tubimi mjeran, sot pothuajse janë harruar dhe megjithëse në atë kohë mund të konsideroheshin edhe si potenciale në efiçencë apo edhe në pritje për politikën dhe shoqërinë shqiptare sot nuk po dëgjohen më.
Paralelisht me këto zëra në mbrojtje të veprës së hirësisë së tij Anastas, u ngritën mijëra besimtarë, intelektualë dhe njerëz të thjeshtë pavarësisht përkatësisë fetare. Me kalimin e kohës kur gjykatësi më i drejtë, koha, me dëshmimtarë veprat e hirësisë së tij, ju dhanë atyre të drejtë, konsiderohet keqdashëse pa asnjë justifikim risjellja e temave të tilla në vëmendje të publikut shqiptar. Të vjen vërtet çudi kur lexon artikujt e botuara në “Gazeta Shqiptare”në mënyrë të njëpasnjëshme të zotit Kristo Frashëri, kundër kryepeshkopit Anastas. Nuk kemi ndërmend të ndalemi tek akuzat që u botuan në to, pasi në mënyrë përbledhëse, tepër të sinqertë dhe me vërtetsi, morën një përgjigje ekselente nga kryepeshkopi. Ajo që na bën përshtypje dhe na fyen ne si besimtarë orthodhoksë të një Kishe tepër të konsoliduar, inekzistente më parë dhe tashmë me autoritet dhe reputacion ndërkombëtar, falë kryepeshkopit, është fakti se megjithëse faza e parë e mosnjohjes dhe e paragjykimit deri diku ndoshta të justifikuar për Kryepeshkopin Anastas ka kaluar dhe veprat kanë treguar të kundërtënë e atyre që u shkruan për vite me rradhë, përsëri vërejmë të gëlojë prirja për të denigruar figurën e kryebariut tonë.
Shumë prej nesh u ndodhëm në Kishën e Tiranës, atë ditë të madhe të 2 Gushtit 1992, të Fronëzimit të Hirësisë së tij, kishim shkuar atje të gjithë ne korçarët që për dhjetvjeçarë të tërë, kishim mbajtur të gjallë besimin, duke përfaqësuar ata qindra gjyshër, gjyshe e prindër, që ditën ta ruanin të gjallë besimin tek Kisha Orthodhokse dhe që fshehurazi na e kishin përcjellë duke krijuar gjithmonë gjatë viteve të egra të diktaturës shoqërinë e të krishterëve në qytetin e Korçës. Të gjithë ne atje njëzëri bërtitëm Aksios dhe mbytëm britmën e ngathët dhe djallëzore të disa njerëzve të papërgjegjshëm që vetëm atë ditë ndoshta panë derën e kishës, pasi as më përpara nuk e kishin parë dhe as besoj ta kenë parë më që atë ditë, për faktin e thjeshtë se ose i përkisnin besimeve të tjera, dhe janë pinjollë të atyre që realisht kanë fituar titullin me bëmat e tyre të luftonjësve të Orthodhoksisë, ose ishin ateistë që asnjëherë nuk kishin treguar ndonjë interes për besimin.
Çdo i krishter i mirë është edhe patriot i mirë, por jo vetëm kaq, përderisa beson tek jeta e përtejshme duhet së pari që të aspirojë atdheun e përbashkët të të drejtëve që është në qiell afër Zotit, kjo është arsyeja që gjërat duhet të thuhen siç janë dhe jo të gjymtohen. Pikërisht ata qindra zëra që pohuan denjësinë e Kryepeshkopit Anastas, donin përparimin e Kishës dhe të Besimit, koha tregoi se kishin të drejtë, denjësia e tij u sprovua në kalvarin e gjatë të ringritjes së gjithçkaje që kishte të bënte me besimin si dhe me kontributin e tij të paçmuar në momentet më deçizive që kaloi vendi dhe populli ynë. Na habit fakti se tema bajate të trajtuara 18 vjet më parë me bazë paragjykimin dhe shpifjen rivijnë në vëmendje të lexuesit nëpërmjet citimeve tuaja duke u bërë ofenduese. Kjo tregon se përsëri segmente të erëta janë vënë në efiçencë kundër besimit, sepse nuk e kuptojmë dot se si edhe sot mbas 18 vjetësh arrihet të deformohet çdo fakt dhe të trumbetohet gjoja jokanonizmi i atij që ngriti e rikrijoi Kishën tonë Orthodhokse me tre mitropolitë shqiptarë dhe një arvanit, që ndoshta do parapëlqenit ta quanit edhe atë të huaj. Nuk dimë ndonjë patriot të mirë, shqiptar me gjak të kulluar ndër politikanë apo edhe intelektualë që përveç fjalëve të ketë bërë diçka realisht për popullin dhe vëndin e vuajtur, në këto 20 vjet, diçka që ti shërbejë një popullate apo qoftë edhe një komuniteti të caktuar, pa ndonjë përfitim, pa u bërë milioner nga hiçi, nuk dimë bile as ndonjë patriot shqiptar të zjarrtë të diasporës të ketë vënë qoftë edhe një tjegull në ndonjë kishë të vendit, apo të ofronte shërbimet e tij të përhershme këtu.
Përkundrazi është ky i “huaj” që diti ta ringrinte dhe ti jepte një autoritet që kurrë nuk e ka pasur në arenën ndërkombëtare Kishës sonë Orthodhokse dhe për pasojë vendit tonë. Ky i “huaj” dorëzoi qindra priftërinj shqiptarë, të arsimuar në shkollën teologjike shqiptare që me aq mundim e ngriti që me ardhjen e tij këtu, ky i “huaj” ringriti kishat tona të shkatërruara kudo edhe në Përmet, kisha e shën Marisë atje duhet të funksionojë, bëhet fjalë për një kishë historike për të cilën flet edhe Kodiku i Shenjtë i Mitropolisë së Korçës. E pra, restaurimi i vlerave nuk mund të quhet sakrilegj apo krim kombëtar, e kundërta kthimi i shtëpisë së Zotit në vatër culture, ka qenë një veprim i turpshëm dhe kur e drejta e Zotit vihet në vend nga njeriu ju përpiqeni të fajësoni. Pra puna dhe jo guna është ajo që përcakton një njeri, kualitetin dhe predispozicionin e tij. Mendojmë se të flasësh me gjuhën e fillimit të vitit 90 për një figurë tepër të nderuar është një anakronizëm dhe një dashakeqësi. Kryepeshkopi Anastas i duhet Kishës sonë Orthodhokse dhe do të qëndrojë Kryebari shpirtëror deri në fund përderisa atë e duan dhe e vlerësojnë ata që përbëjnë realisht grigjën e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, pavarësisht përkatësisë së tyre etnike. Nga përvoja e baltologjisë të viteve 90, kemi kuptuar se në shënjestër të goditjeve nuk është aspak ai, por Besimi dhe Kisha jonë Orthodhokse e ringritur prej tij. Këtë gjë e di kushdo, tashmë më tepër se atëherë kur u ndërtuan edhe ligje për ekstradimin e tij, mjafton të kujtojmë rezultatin e votimeve për Referendumin në vitin 1994, kur të paktën në qytetin e Korçës të krishterë dhe myslymanë, të majtë dhe të djathtë, votuan kundër, vetëm për arsye të nenit që rrezikonte qëndrimin e hirësisë së tij në krye të Kishës Orthodhokse Autoqefale Shqiptare.
Koha tregoi se ata kishin të drejtë në këtë pikë, tashmë kur kanë kaluar kaq vjet qysh atëherë dhe Institucioni i Kishës Orthodhokse Autoqefale ka qenë në vend një faktor paqeje, mirëkuptimi, ndihme dhe shprese për të gjithë popullin tonë, dhe kjo falë kryepeshkopit Anastas. Simpatia e atëhershme ndaj personit të tij është kthyer në një bindje të thellë përsa i përket misionit të tij të vetëm që kryen këtu, atij të kryebariut shpirtëror. Pavarësisht keqinterpretimeve, apo marrjes jashtë kontekstit të prononcimeve të tij, në këtë rast nga ana e një historiani, dielli nuk mbulohet me shoshë. Kryepeshkopi ynë është kanonik tepër i pëlqyer nga grigja e tij dhe i pa të metë në misionin që i është ngarkuar. Eshtë e palejueshme zoti historian që njerëzit të shërbejnë si valvola të shfryrjes së urrejtjes apo racizmit, për veprime apo situate që fabrikohen tjetërkund dhe akoma më e pafalshme, kur vala goditëse e atij që shërben si valvol ju drejtohet figurave të nderuara dhe aspak të kompromentuara. Për ta përmbyllur na lejoni të përdorim fjalët e një kleriku orthodhoks të Amerikës më parë mosbesues ndaj misionit dhe figurës së Krepeshkopit Anastas, i cili mbasi pa veprën e ndërtuar prej tij në Shqipëri tha se po të ishte gjallë Fan Noli do të thonte se në personin e kryepeshkopit Anastas, Kisha jonë Orthodhokse Autoqefale Shqiptare përjetoi dëshirat dhe aspiratat e saj.
DR.Vasil Tushi, DR.Pirro Gjançi, Vangjush Themeli
PR.Jonela Spaho, PR.Ilda Lubonja.
Duaje te afermin tend si veten
Konsulli grek Theodhoros Ikonomu ka dhënë mesazhe antishqiptare sot në mënyrë të hapur në qytetin e Korçës, në një takim mbi 20-vjetorin e organizatës “Omonia”.
“Korça ka grekë që nuk duhet ti tremben regjistrimit të popullsisë, gjyshërit tuaj janë grekë, beteja jonë nis me regjistrimin e popullit grek që është prezent këtu”, ka thënë konsulli grek.
“Ky quhet Vorio Epir, në Korçë ekzistojnë dhe kanë ekzistuar grekët”, është shprehur Theodhoros Ikonomu.
Pak ditë më parë pas fushatës për zgjedhjen e kryetarit të ri të degës së Omonias, kandidati kryesor Naim Disho, i cili më pas u zgjodh në drejtimin e kësaj organizate deklaroi se qëllimi i tij ishte “helenizimi i Korçës”.
05.02.2011
http://www.botasot.info/def.php?id=102552
Deklaratë e besimtarëve orthodhoksë të qytetit të Durrësit
kundër akuzave drejtuar Kryepiskopit dhe Kishës Orthodhokse
Ditët e fundit në disa media të shkruara dhe vizive ka rifilluar sërish një fushatë sulmi e denigrimi ndaj Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërsië si dhe ndaj drejtuesit të saj, Kryepiskopit Anastas. Ato kanë lidhje me një ngjarje të rëndësishme dhe një ditë të bekuar për të gjithë besimtarët orthodhoksë të Shqipërisë, siç është ajo e 2 gushtit të vitit 1992, ditë në të cilën u fronëzua Kryepiskop Kishe, Eksarku i Patriarkanës Ekumenike, Imzot Anastasi. Atë ditë të pranishëm ishin edhe shumë besimtarë të ardhur nga qyteti i Durrësit, një pjesë e të cilëve ndodhen sot këtu të pranishëm në këtë Liturgjinë Hyjnore, të cilët morën pjesë në Liturgjinë dhe ceremoninë e fronëzimit të Kryepiskopit Anastas në kishën “Ungjillëzimi i Hyjlindëses” në Tiranë.
Sjellim ndërmend atmosferën festive që përshkonte këtë ceremoni, por edhe përpjekjen e një grupi të vogël e të instrumentalizuar njerëzish që u përpoqën ta prishnin atë, disa prej të cilëve as që i përkisnin besimit të krishterë orthodhoks. Këta në momentin e fronëzimit të Kryepiskopit filluan të bërtasin e të këndonin këngë patriotike brenda në kishë në një moment krejtësisht të papërshtatshëm, kundrejt çdo lloj respekti e serioziteti që kërkonte ceremonia dhe vendi i shenjtë, duke hedhur parulla kundër Kryepiskopit dhe fronëzimit të tij. Por zëri i tyre ishte i pafuqishëm për të mundur korin e besimtarëve që thërrisnin njëzëri “i denjë, i denjë, i denjë”.
Me anë të kësaj deklarate, ne besimtarët e qytetit të Durrësit, duam të shprehim edhe një herë mbështetjen e plotë ndaj Kryepiskopit Anastas, bariut dhe udhëheqësit tonë, ndërkohë që disa njerëz e qarqe të caktuara anti-orthodhokse kërkojnë të hedhin baltë mbi Kishën dhe Kryepiskopin tonë e duke u përpjekur përmes shpifjeve e trillimeve të shpërfillin e mohojnë kontributin e jashtëzakonshëm që ka dhënë përgjatë dy dekadave në krye të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. Gjithashtu duam të sqarojmë gjithë besimtarët orthodhoksë në të gjithë vendin, se pretendimet për mos realizimin e ceremonisë së fronëzimit ose të mos kryerjes së plotë a të mos përfundimit të saj në kishë, por në Hotel Tirana, janë tërësisht të pavërteta e qëllimisht të shtrembëruara.
Ceremonia e fronëzimit të Kryepiskopit Anastas u krye konform të gjitha rregullave e procedurave që kërkojnë Kanonet e Kishës Orthodhokse. Gjatë kësaj ceremonie u shpall lajmi i zgjedhjes së Kryepiskopit Anastas me vota unanime nga Sinodi i Shenjtë i Patriarkanës Ekumenike, u mbajt fjala përshëndetëse e të zgjedhurit pas Dhoksologjisë si dhe iu dorëzua Kryepiskopit skeptri baritor, simbol i autoritetit dhe qeverisjes kishtare. Në këtë mënyrë përfundoi edhe ceremonia e fronëzimit, dëshmitarë të së cilës jemi edhe ne besimtarët e qytetit të Durrësit. Gjithashtu, vlen të përmendet edhe fakti se, disa ditë përpara se të kryhej ceremonia, një përfaqësi e Kishës kishte biseduar dhe marrë më parë edhe aprovimi i Presidentit të Republikës, në atë kohë z. Sali Berisha.
Për më tepër, Kryepiskopi Anastas u njoh zyrtarisht dhe kanonikisht si i tillë nga të gjitha Patriarkanat dhe Kishat Orthodhokse Autoqefale simotra si dhe nga të gjitha Kishat e tjera të krishtera në Evropë dhe në botë. Këtë e konfirmon edhe anëtarësimi i KOASH-it me të drejta të plota në “Këshillin Evropian të Kishave” si edhe në “Këshillin Botëror të Kishave”, dy nga organizmat prestigjiozë të botës së krishterë, në të cilat Kryepiskopi ynë është një ndër drejtuesit kryesorë të tyre.
Sot, pas gati 20 vjetësh demokraci dhe liri të besimit fetar, të gjithë ne jemi dëshmitarë të veprës së madhe që ka kryer Kryepiskopi Anastas për ringritjen nga themelet të infrastrukturës së KOASH-it dhe të rigjallërimit të jetës shpirtërore të besimtarëve. Një gjë e tillë vërtetohet në mënyrën më të plotë edhe në qytetin tonë të lashtë, historik dhe me tradita të pasura qytetare dhe fetare të Durrësit. Kisha Katedrale në të cilën jemi mbledhur të gjithë sot, besimtarë të të gjitha moshave, është fryt i përpjekjeve të Kryepiskopit për t’u dhënë besimtarëve orthodhoksë të qytetit të Durrësit një tempull për të lavdëruar e adhuruar Zotin, por edhe një pasuri me vlera kulturore e arkitekturore që stolis qytetin tonë. Gjithashtu, vlen të përmendet edhe rikonstruktimi i Kishës së Shën Gjergjit si dhe ndërtimi nga themelet i Manastirit të Ri e të Hirshëm të Shën Vlashit, në ambientet e të cilit është ngritur madhështore edhe Akademia Teologjike “Ngjallja e Krishtit”, në të cilën përgatiten kuadrot e ardhshëm të Kishës, nën kujdesin dhe drejtimin e stafit pedagogjik shqiptar, edhe këta fryt i punës së Tij. Për të vazhduar më tej me Gjimnazin “Kryqi i Nderuar” ngritur në kodrën e Qytetit të Sukthit, Shtëpia e Fëmijëve “Shpresa” në Shën Vlash, Shkolla 9-vjeçare dhe Kopshti “Frymë Dashurie” në Durrës, janë një dëshmi e prekshme e punës dhe përpjekjeve të jashtëzakonshme që ka bërë e bën gjatë këtyre viteve Kryepiskopi Anastas në Shqipëri.
Ne kleri, këshilli kishtar dhe besimtarët orthodhoksë të qytetit të Durrësit, i urojmë Kryepiskopit tonë të dashur, jetë të gjatë, suksese në punën dhe në misionin e tij të lartë të Ungjillit, për lavdi të Perëndisë dhe për të mirën e të gjithëve njerëzve.
Për shumë vjet, o Kryezot!
Kisha Katedrale e “Apostull Pavlit dhe Shën Astit”
Durrës, më 17 Tetor 2010,
Duaje te afermin tend si veten
Këshilltarët e Këshillit Bashkiak në Korçë kanë kërkuar largimin nga detyra të konsullit grek në këtë qytet, Theodoros Ikonomus.
Kjo për shkak të thirrjeve nacionaliste dhe qëndrimit antishqiptar. Nëpërmjet një deklarate të miratuar në unanimitet të plotë, këshilli bashkiak i ka cilësuar thëniet e diplomatit grek si të papërgjegjshme dhe vetë diplomatin si zëdhënës të qarqeve shoviniste greke.
09.03.2011
http://www.botasot.info/def.php?category=6&id=108296
E vërteta rreth Fronëzimit të Kryepeshkopit Anastas
Nga Teodor Papapavli †
Botuar më parë tek "Rilindja Demokratike", 16 shtator 1992, faqe 4.
Më 2 gusht 1992, në Kishën e Ungjillëzimit të Tiranës, u zhvillua ceremonia e fronëzimit të Kryepeshkopit Anastas Janullatos. Por, më parë, pak retrospektivë.
Rivendosja e besimeve fetare nga demokracia e gjeti Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë të shkatërruar tërësisht, pa lokale kulti dhe pa kler. Për ringjalljen e besimeve fetare në vendin tonë, në kushtet e varfërisë së përgjithshme postkomuniste, u desh ndihma e qendrave botërore të Islamizmit, Katolicizmit dhe Ortodoksisë. Patriarkana Ekumenike e Kostandinopolit, e preokupuar për ringjalljen Kishës Ortodokse Shqiptare, caktoi për këtë qëllim, në fillim të vitit 1991, si përfaqësues të saj në Shqipëri (eksark) prof. dr. Hirësinë e Tij, Anastas Janullatos, i cili atë kohë ndodhej në Afrikën Lindore, i ngarkuar me detyrën e Kryepeshkopit aktiv, për rimëkëmbjen e Kishës Ortodokse të Kenias, Ugandës dhe Tanzanisë, me qendër në Nairobi. Caktimi i tij u miratua nga presidenti i mëparshëm i Republikës.
Hirësia e Tij, kur erdhi në Shqipëri, u prit me interes të veçantë dhe u rrethua me dashuri e respekt nga besimtarët ortodoksë, jo vetëm në Tiranë, por të gjithë Shqipërisë. I frymëzuar nga idealet e larta të Ortodoksisë, që e kishin çuar aq larg vendit të tij me ndihmën e bashkëpunëtorëve shqiptarë dhe të aktivistëve të Kishës iu përvesh punës me përkushtim veprës së vështirë për ringjalljen e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë.
Në fillim eksarku thirri Konferencën Kombëtare të KOASH në Tiranë, në të cilën morën pjesë 15 klerikë dhe 30 laikë, përfaqësues të katër Mitropolive të Shqipërisë. Konferenca zgjodhi Këshillin e Përgjithshëm të Kishës të përbërë nga 9 vetë, që të gjithë shqiptarë, përveç eksarkut. Gjithashtu u krijuan këshillat kishtare në qytetet kryesore të vendit. Në vazhdim eksarku nisi punën për restaurimin e Kishës së Ungjillëzimit në Tiranë dhe më vonë hapi Seminarin Teologjik për përgatitjen e kuadrove të parë priftërinj, dhiakonë e psalltë. Porositi jashtë shtetit kisha të parafabrikuara, montimi i së cilave ka përfunduar si në Fier, Sarandë etj, mori masa për restaurimin e kishave dhe manastireve të dëmtuara, solli ndihma në medikamente, ushqime dhe veshmbathje. Dhe të gjitha këto u bënë dhe po bëhen falas, vetëm me subvencionet e Patriarkanës së Konstandinopolit, me donacionet e kishave të tjera Ortodokse dhe të miqve të eksarkut në botë. Si rezultat i këtyre masave të para, brenda vitit u ringjall shërbimi fetar ortodoks në tërë vendin, pas një nate të gjatë ateiste. Kjo është në radhë të parë, merita e eksarkut.
Por, pas këtyre rezultateve të mira, procesi i ringjalljes së Kishës Ortodokse të Shqipërisë kishte nevojë të domosdoshme të plotësohej në planin organizativ, sepse asaj i mungonte hierarkia, kryepeshkopi, episkopët, dhe sinodi i shenjtë, që janë atributet (veti të pandara) të çdo kishe ortodokse autoqefale. Pa dyshim më e mira e të mirave, zgjidhja ideale do të ishte që në krye të Kishës Ortodokse Shqiptare të ishte një kryepeshkop shqiptar. Për këtë qëllim Patriarkana e Konstandinopolit, me propozimin e kryesisë së Kishës Ortodokse Shqiptare, bëri të gjitha përpjekjet për të gjetur në diasporën shqiptare në botë një kandidat të mundshëm. Nga kërkimet rezultoi se klerikët me origjinë shqiptare, ndonëse të pakët, që meshonin në gjuhën shqipe dhe ishin me arsim të lartë teologjik, të gjithë ishin të martuar. Në bazë të kanuneve të Ortodoksisë, të aprovuar nga sinodet ekumenikë episkopët dhe kryepeshkopët, zgjidhen vetëm nga radhët e klerit murg.
Në këto kushte, në mungesë të ndonjë alternative tjetër, Sinodi Ekumenik i Konstandinopolit, në bazë të kanumeve të Kishës, zgjodhi eksarkun në postin e Kryepeshkopit të Shqipërisë. Për t’ua parashtruar zgjedhjen e tij autoriteteve të larta shqiptare erdhi në vendin tonë një delegacion i nivelit të lartë nga Patriarkana e Konstandinopolit. Pas bisedimeve paraprake në Sekretariatin e Fesë në Ministrinë e Kulturës, delegacioni u takua me Presidentin e Republikës. Në përfundim të bisedimeve u dha pëlqimi. Gjatë më tepër se një viti, eksarku kishte dhënë prova si organizator i zoti dhe me përvojë, kishte arritur rezultate konkrete në drejtimet kryesore dhe në plotësimin e kërkesave imediate, njihte zakonet, traditat, kishte nisur të mësonte dhe të meshonte shqip. Me një fjalë e kishte justifikuar plotësisht veten. Këtu është vendi të theksohet se për zgjidhjen e këtij problemi në të ardhmen e afërt, eksarku ka treguar një interesim të veçantë. Në mbarim të seminarit, së bashku me Atë Ilia Ketrin, drejtor i seminarit, seleksionoi nga elementët me arsim të mesëm e të lartë një grup të rinjsh që do të dërgoheshin jashtë shtetit për studime teologjike. Disa nga këta (tre vetë), fill pas mbylljes së seminarit, u nisën për në Manastiret e Malit të Shenjtë.
Sipas Statutit të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë të vitit 1929 Kryepeshkopi dhe episkopët duhet të jenë prej gjaku dhe gjuhe shqiptarë, të kenë shtetësinë shqiptare dhe aprovimin e mbretit. Ky statut, në vitin 1950, kur besimet fetare ishin akoma të lira dhe institucionet fetare bënin një jetë normale, u zëvendësua me një statut tjetër, të aprovuar nga Kongresi III i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe i miratuar me dekretin nr. 1065, datë 4 maj 1950. Statuti i ri ndryshe nga statuti i vitit 1929, parashikon si kusht për kryepeshkopin vetëm shtetësinë shqiptare. Në këtë kontekst duhet theksuar se me dekretin nr. 4337, dt. 13 nëntor 1967, janë shfuqizuar të gjithë statutet e komuniteteve fetare. Shteti i sotëm demokratik shqiptar nuk ka akoma Kushtetutë. Dispozitat Kryesore Kushtetuese, të miratuara nga Parlamenti pluralist nuk e trajtojnë këtë çështje. Në boshllëkun legjislativ ekzistues, për mendimin tonë, vlejnë kanunet e Sinodeve Ekumenikë dhe aktet ndërkombëtare që garantojnë lirinë e besimeve fetare dhe institucionalizimin e tyre. Shqipëria demokratike ka aderuar në këto akte ndërkombëtare.
Më 2 gusht 1992, mbi bazën e marrëveshjes së arritur midis Presidentit të Republikës dhe delegacionit të Patriarkanës së Konstandinopolit, u bë fronëzimi i eksarkut në kryepeshkop i Shqipërisë nga hirësitë e tyre, mitropolitët e Pergit Evangjellos dhe Meliton i Filadelfias, në prani të episkopëve ortodoksë të vendeve të tjera të ftuar në këtë ceremoni, të klerikëve shqiptarë, përfaqësues të këshillave kishtare të rretheve dhe të një publiku që mbushte kishën e Ungjillëzimit plot e përplot, si kurrë ndonjëherë. Në këtë ceremoni isha vetë prezent.
Çështja e fronëzimit u shtrua padrejtësisht sikur u bë me nxitim dhe fshehtazi. Në fakt ajo u zvarrit. Nga data kur vendosi Sinodi Ekumenik, më 24 qershor 1992 (përfshirë dhe aktin e pranimit nga ana e eksarkut) dhe deri më 2 gusht 1992, kaluan pothuajse 6 javë dhe pra, nuk kishte nxitim. Përkundrazi kishte një vonesë të theksuar, krejt anormale për traditën e fronëzimeve, të cilat bëhen vetëm disa ditë pas dhënies së pëlqimit të kandidatit, siç u veprua p.sh. pak vjet më parë me fronëzimin e patriarkut të Rusisë, të Serbisë, etj. Gjithashtu nuk u bë fshehtazi, përderisa ishin në dijeni organet më të larta shtetërore, qeveria dhe Presidenti i Republikës, që kishin dhënë edhe miratimin dhe njëkohësisht ishin shpërndarë ftesat 10 ditë para ceremonisë së fronëzimit.
Në ceremoninë e fronëzimit merrnin pjesë qindra besimtarë. Ajo u zhvillua në mes të thirrjeve, brohoritjeve dhe duartrokitjeve të pandërprera për Kryepeshkopin Anastas. Këtë atmosferë u përpoq ta prishë një grup i vogël njerëzish, ku bënin pjesë edhe disa myslimanë, përfshirë edhe një deputet të këtij besimi. Prandaj, protesta e këtij grupi të vogël, e cila mendoj se nuk qe spontane po ta gjykosh nga përbërja e tij, nuk mund të ketë prevalencë mbi vullnetin e shumicës dërmuese që aprovonte si një kor gjigant fronëzimin e Kryepeshkopit.
Hirësia e Tij, nuk është një prift i thjeshtë, por një klerik i rangut të lartë, mitropolit i Dioqezës së Andrucës, profesor doktor në shkencat teologjike, pedagog i historisë universale të fesë në Universitetin e Athinës. Ai bën pjesë në plejadën e teologëve më të mëdhenj të Kishës Ortodokse greke dhe është anëtar i Akademisë së Shkencave të Athinës. Është autor i shumë veprave dhe shkrimeve në fushën e teologjisë. Njëkohësisht është autor i një studimi voluminoz dhe interesant mbi islamizmin. Ka qenë president i Këshillit Botëror të Kishave për Ungjillëzimin dhe siç u theksua në fillim edhe Kryepeshkop aktiv i Kishës Ortodokse të Afrikës me qendër në Nairobi.
Hirësia e Tij është figurë e ndritur e mbarë Ortodoksisë, i nderuar dhe i respektuar nga kleri i lartë mbarëkristian i gjithë botës. Në një nga numrat e Buletinit Britanik "Keston News Service", i specializuar për lajmet e Evropës Lindore (Keston College, information Department, Kent, United Kingdom), thuhet tekstualisht për mitropolitin Anastas: "Është shumë i admiruar nga të gjithë udhëheqësit e kishave në mbarë botën".
----------------------------
† z. Teodor Papapavli, teolog dhe jurist, nga të vetmit të mbijetuar pas regjimit komunist, pedagog në Seminarin Teologjik-Hieratik të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë 1992-2001, ndërroi jetë në 2001.
Duaje te afermin tend si veten
Dërguar më: 16/11/2010 - 09:09
Nga Kristo FRASHËRI
"...
***
Në lidhje me dashamirësit e kryepeshkopit A. Janullatos, kam disa pyetje. Përse ata nuk hyjnë në thelbin e çështjes? Përse nuk na sqarojnë bashkëpunimin e Janullatosit me mitropolitin Sebastianos? Përse më 1991 ai i paralajmëronte himarjotët se krahina e tyre së shpejti do të bashkohej me Greqinë? Përse në seminarin që ai ka ngritur në Shën Vlash të Durrësit priftërinjtë e KOASh-it mësojnë historinë e Greqisë dhe nuk e prekin fare historinë e Shqipërisë? Përse ata ua mbushin nxënësve kokën me emrat e shenjtorëve grekë dhe nuk u mësojnë emra të martirëve të kishës shqiptare? Përse kryepeshkopi e ka shndërruar selinë e KOASh-it në një ambasadë të dytë të Greqisë dhe plot "përse" të tjera? Mbi të gjitha, kam shtruar tre pyetje tepër serioze, të cilat deri tani kanë mbetur ende pa përgjigje.
E para, është e vërtetë se më 1991 KOASh-i ishte shkërmoqur në të gjitha drejtimet dhe nuk kishte Sinod të Shenjtë, as prelatë që të formonin Sinodin e Shenjtë. Përderisa u mendua se në ato rrethana për t'u rimëkëmbur KOASh-i kishte nevojë për një ekzark, një emisar të përkohshëm dhe përderisa Patriarkati e emëroi si ekzark Anastas Janullatosin, a nuk është dredhi që A. Janullatosi, nuk vazhdoi punën si ekzark derisa të formohej një Sinod i Shenjtë, por e shndërroi ofiqin e ekzarkut në kryepeshkop pa një Sinod të Shenjtë? Si e shpjegojnë dashamirësit e tij këtë shndërrim?
E dyta, KOASh-i kishte një statut të shpallur rregullisht nga Kongresi i saj më 1929 dhe të miratuar nga Patriarkana e Kostandinopojës me Tomin e vitit 1937. Përse më 1992 ky statut u shkel me të dyja këmbët? Hirësia e tij kujtoi se në ndërhyrjen e tij të parë na bindi kur tha se për të vlerë kishte statuti i vitit 1950, një statut i fabrikuar nga uzina e regjimit komunist, i cili megjithatë edhe ai vinte si kusht zgjedhjen e kryepeshkopit me nënshtetësi shqiptare nga një Sinod i Shenjtë.
E treta, a ka të drejtë Patriarkana e Kostandinopojës, e cila konsiderohet simotër e madhe e kishave ortodokse autoqefale të tjera, të emërojë nëpërmjet sinodit të saj një kryepeshkop në krye të një kishe ortodokse autoqefale të një vendi tjetër? A nuk është ky emërim një shkelje e pavarësisë së Kishës Ortodokse Shqiptare? Përse vetë Patriarkana e Kostandinopojës e shkeli Tomin e vetë të nënshkruar nga patriarku Benjamin më 1937?
Kam dhe një pyetje të fundit. Në kundërshtim me të gjitha dëshmitë okulare dhe dokumentare, të cilat të bindin se fronëzimi i tij në Kishën Katedrale të Tiranës më 2 gusht 1992 ishte i parregullt, përse dashamirësit e hirësisë së tij A. Janullatos, përpiqen të na bëjnë syleshë? Në ndërhyrjen e tij të parë kryepeshkopi Janullatos u përpoq të mbronte saktësinë e fronëzimit të parregullt të tij me argumentin se unë (Kr. Frashëri) nuk kam qenë i pranishëm në ceremoninë kishtare që u zhvillua më 2 gusht 1992. Hirësia e tij harron se unë jam historian dhe jo gazetar dhe se ndryshe nga gazetari, i cili shkruan për ato që sheh me sy dhe dëgjon me veshë, historiani shkruan duke u mbështetur në burimet dokumentare, sa të jetë e mundur më të sakta. Harrojnë se si historian, unë kam shkruar për shembull për Skënderbeun, pa e njohur atë personalisht dhe pa qenë i pranishëm në betejat e tij.
Sa kohë do të vazhdojnë të mbrojnë me këmbëngulje parregullsinë e fronëzimit të kryepeshkopit më 2 gusht 1992? Pikërisht duke u mbështetur në njoftimet e sakta, në dëshmitarët okularë të ceremonisë kishtare të 2 gushtit 1992 dhe në kronikën televizive të ceremonisë të regjistruar po atë ditë - unë vazhdoj të jem i bindur edhe sot se hirësia e tij nuk thotë të vërtetën kur shkruan se fronëzimi i tij më 2 gusht 1992 ishte i rregullt. Pyes: po ato "Jo", "Jo", "Jo"-të që e tundën kishën katedrale; po ato këngë patriotike që buçitën në sallë, të regjistruara në CD nuk janë dëshmi për t'u marrë në konsideratë? Po ata qindra intelektualë ortodoksë që u mblodhën në Konferencën e Pallatit të Kulturës më 29 gusht 1992, nuk kanë vlerë dokumentare?
...
"
http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=88724
Ilia Spiro, pa te keq, nje pyetje e parendesishme, a e ke zgjedh kete emer vet kur je rrite apo te kane pagezu keshtu?
pyetjet e rendesishme, me rend, i ke me larte.
Regullat e Postimit
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt