Nikollë Leonik Tomeo dhe Aristoteli

[Giulio22]

E martë, 8 Dhjetor 2009
Nikollë Leonik Tomeo dhe Aristoteli

"Nikollë Leonik Tomeu "ishte" i ngarkuari kryesor për të riparaqitur veprat e Aristotelit në greqishten origjinale".

A e kuptoni se ç'do të thotë kjo frazë ?

Kjo do të thotë se pas 1800 vjetësh, siç pretendohet se ka rrojtur një farë Aristoteli, Nikollë Leonik Tomeu është i pari, që e bën këtë autor me identitet tashmë të diskutueshëm, të flasë në një gjuhë të re, që do ta quajnë greqisht.

Përse Aristotelin nuk e sollën me vete në Itali "grekët e dëbuar nga turqit" siç pretendohet nga historiografia?

Nga cila gjuhë e solli Nikolla Aristotelin në "greqishten e vjetër"?



Dhe ç'është më e rëndësishmja: duke e marrë të mirëqenë aftësinë e Nikollë Leonik Tomeut për të njohur një gjuhë të vdekur si greqishtja e vjetër, ç'kuptim kishte të rishkruhej një vepër e tërë nga një gjuhë e vjetër dhe e vdekur, në një gjuhë tjetër të vjetër?

Çfarë vlere autenticiteti letrar (gjuhë, stil) dhe autenticiteti historik kanë këto rikthimet të veprës së Aristotelit nga ana e Tomeut në greqishten e vjetër?

Këto pyetje dhe shumë të tjera presin që ne t'u japim përgjigje. Duke kërkuar në pisllëqet e evropianëve ne do të gjejmë tashmë prova për alibitë e tyre.

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/en...indexed=google
Niccolo Leonico Tomeo authored numerous volumes on a variety of themes, and was principally responsible for reintroducing the works of Aristotle in the original Greek. In one of Tomeo's works, he included a picture of forceps holding an extracted tooth. This was the first time a forceps was pictured in a printed book.

Leonik Tomeu – Mësuesi i Anglezëve

Kryetari i Bashkësisë së Romës sot deklaroi sot se italianët paskan arritur të kthejnë nga USA në Itali një vazo greke. Italianët po përpiqen me thonj e me shpirt të shpëtojnë të kaluarën e tyre të fallsifikuar. Për të kuptuar më mirë se ç'ka qenë gadishulli i Apenineve dhe ai ballkanik deri në shekullin e 16-të ne po grumbullojmë materiale, të cilat dëshmojnë një histori të kundërt me atë që ofrojnë sot evropianët.
Ja se ç'thotë profesori anglez Joanthan Woolfson në librin e tij "Padova dhe Tudorët, Studentët Anglezë në Itali, 1485 – 1603":

"English students were introduced to humanistic studies by classical scholars such as Niccolo Leonico Tomeo".

Siç kuptohet dhe nga këto fjalë, deri më 1500-ën Evropa nuk e njihte aspak kulturën greke, dhe pa kulturën greke nuk ka kuptim ekzistenca e kulturës romake. Pra, me fjalë të tjera, pa Greqinë s'ka as Romë.

Kuptohet, shkëlqimi i këtyre dy qytetërimeve fantazmë shumë shpejt do të bjerë.
Për më shumë mund të lexosh te: http://links.jstor.org/sici?sici=001...3E2.0.CO%3B2-0

Padua and the Tudors: English Students in Italy, 1485-1603 by Jonathan Woolfson
Author(s) of Review: Amy Thompson McCandless
History of Education Quarterly, Vol. 40, No. 2 (Summer, 2000), pp. 220-222
doi:10.2307 /369537

Sipas Woolfson, një lektor i Historisë në Hertford College, Oxford:

"the experiences of English students in Padua was crucial to shaping English humanism, legal dhe political theory and practice, medicine, and natural philosophy during the Tudor period. The university and city of Padua were "the most favoured foreign destination for English students in the period between 1485 and 1603", ( p.5) and here English students were introduced to humanistic studies by classical scholars such as Niccolo Leonico Tomeo, were taught the civil and canon law which prepared them for diplomatic and ecclesiastical careers, ands were exposed to the "medical humanism" and humanistic natural philosophy of the Paduan studium. Indeed, Woolfson argues that "Padua did what Italy as a whole is always supposed to have done for Renaissance Englanbd" ( p.136), introducing Englishmen to the study of Greek and humanistic Aristotelianism."

Kush ishte Nikollë Leonik Tomeo :



1485 - Nikollë Leonik Tomeu, apo siç quhej shpesh dhe Epirioti, një ndër humanistët më të shquar shqiptarë, u laureua për filozofi. Ai u lind në Venedik në vitin 1456 në një familje që kishte mërguar nga Durrësi. Në veprat që ka lënë, ai e përmend me krenari prejardhjen shqiptare. Në vitet 1504-1531 ishte një ndër intelektualët më të njohur të Venedikut dhe drejtues i shoqërisë “Shkolla e shqiptarëve”, qendër e kulturës shqiptare në mërgim. Më 1497 Nikolla emërohet profesor dhe titullar i katedrës së filozofisë në Universitetin e Padovës, ku pati si student edhe Nikolla Kopernikun, një ndër astronomët më të mëdhenj të Mesjetës. Si politolog dhe njohës i mirë i kulturës antike dhe të kohës, Tomeu ka lënë një seri veprash si “Dhjetë dialoget”, “Aristoteli, historia e jetës dhe veprave”, studime historike dhe filozofike.

Humanisti shqiptar ishte materialist dhe veprat e tij u dogjën nga inkuizicioni.

Çlirim Xhunga

1.Shënim i autorit: portreti i tij ngjan shumë me atë të Sokratit.
2.Për më shumë mund të lexosh te:
http://www.cda.org/Library/cda_member/pubs/journal/jour0304/ring.pdf
http://www.phil-fak.uni-duesseldorf.de/philo/galerie/neuzeit/thomae.htm
http://books.google.com/books?id=_6PYWPWWhrUC&pg=PA298&lpg=PA298&dq=The+Career+of+the+Little-Known+Renaissance+Scholar+Nicholas+Leonicus+Tomaeu s&source=web&ots=ZRBGUhp1Xd&sig=f9lRPgPlkJlKMMeGrwuAD3WT_Fk&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=5&ct=result#v=onepage&q=The%20Career%20of%20the%20Little-Known%20Renaissance%20Scholar%20Nicholas%20Leonicu s%20Tomaeus&f=false


Te ndëruar miq, të Forumit Shqiptar, çfare mendoni për këte?

[ajzberg]

Eshte shume interesant viti 1500,kam lexuar mjaft nga studimet e CXhunges,por ai nuk ka perkrahje ..........

[Uriel]

Eshte shume interesant viti 1500,kam lexuar mjaft nga studimet e CXhunges,por ai nuk ka perkrahje ..........

Xhunga evidenton probleme që lidhen me shekujt 16-17. Evenimenti më i rëndësishëm që përfshiu gjithë kontinetin në këto shekuj, që ka patur edhe ndikime kryesore në art, politikë dhe shoqëri ka qënë Reforma Luterane dhe kundër Reforma kishtare, e cila e përpunuar në Trento ndikoi në arsimin, sidomos në aspektin nacional, si parantezë me gjuhën volgare ku më vonë do kemi atë kombëtare, në ato vende ku u shtri kundër Reforma. Kundër Reforma u ndje edhe në trojet shqiptare, megjithëse këto të fundit ishin prej kohësh nën sundimin otoman.

Në përgjithësi Xhunga hulumton, kjo shpjegon edhe mungesën e përkrahjes. Si psh emërtimi ''qytetërim fantazëm'' në lidhje me Romën, ku kurrsesi nuk mund të thithi përkrahës. Me përkahje nënkuptoj qarqet akademike jo fansa të google search-it.

[Giulio22]

"Ejani të bëni me mua një gjuhë" - Kështu shprehet Nikollë Leonik Tomeu (1456 – 1631) nga Durrësi, një ndër dijetarët më të mëdhenj të shekullit të 16-të, linguist, filozof e astronom, pedagog në Universitetin e Padovës në një vjershë të tij të titulluar "Kush …" të përkthyer nga Engjëll Sedaj e të botuar te "Poetë Shqipëtarë nga shek. XII deri në shek. XIX”. Kush e gjen këtë vjershë të Nikollë Leonik Tomeu në origjinal është i lutur të na e transmetojë.

[xfiles]

Roma eshte akoma caput mundi,
vatikani eshte vazhdimesia e perandorise romake.
besoj se nuk ka nevoje te kujtojme pushtetin politik qe vatikani ka edhe sot kudo ne bote.

[Giulio22]

Roma eshte akoma caput mundi,
vatikani eshte vazhdimesia e perandorise romake.
besoj se nuk ka nevoje te kujtojme pushtetin politik qe vatikani ka edhe sot kudo ne bote.

Xfiles, RomaCaputMundi. Kam babajn e një shokut tim që ka punuar njëzet vjet nepër Arkivat të Vatikanit dhe thot se s'ka burrë nene të kërkojë çfare t'i doj qejfi. Pra, XFiles, vazhdimësia e përrallave, apo ke ik gje ti atje? ...Gjithsesi, vazhdojmë të presim miqt të forumit, që t'i përgjigjën artikullit më kokë të ftohtë, më fakte.

[xfiles]

nje mendim modest ishte ai i imi,
nuk jam ekspert historie,
po besoj qe aq gje sa thashe dihet.

pikerisht se nuk ka burre nene te kerkoje çfare ti doje qefi, se vatikani ruan shume sekrete, jo shaka.
Me shume probabilitet(ne mos me shume siguri) historia qe ti njeh sot eshte ajo çfare vatikani ka lejuar te lexohet dhe ajo qe vatikani ka shkruar.
pothuaj 2 mije vjet pushtet ku te vetmit qe ishin te shkolluar ishin prifterinjte qe shkolloheshin sigurisht nga kisha, nuk jane pak.

Megjithate, mund te jem gabim.

[Giulio22]

nje mendim modest ishte ai i imi,
nuk jam ekspert historie,
po besoj qe aq gje sa thashe dihet.

pikerisht se nuk ka burre nene te kerkoje çfare ti doje qefi, se vatikani ruan shume sekrete, jo shaka.
Me shume probabilitet(ne mos me shume siguri) historia qe ti njeh sot eshte ajo çfare vatikani ka lejuar te lexohet dhe ajo qe vatikani ka shkruar.
pothuaj 2 mije vjet pushtet ku te vetmit qe ishin te shkolluar ishin prifterinjte qe shkolloheshin sigurisht nga kisha, nuk jane pak.

Megjithate, mund te jem gabim.

Ekzakt, shoku. Duhet të kemi kujdes me përrallat e vatikanit për antikitetin dhe istitucionin djallzorë që është sot.

[Uriel]

...Gjithsesi, vazhdojmë të presim miqt të forumit, që t'i përgjigjën artikullit më kokë të ftohtë, më fakte.

Do kërkoja nga ju të më jepnit një përcaktim të qartë se çfarë konceptoni me fjalën fakt?!

Perandoria Romake është një shembull i ekzistencës së gjeopolitikës si degë shkencore, madje disa studjues seriozë historik ia atribuojnë lindjen e kësaj shkence politike me Romën e Lashtë. Përveç politikave të Romës të cilat ishin të ndërthurura në bazë të interesave dhe gjeografisë kemi ndërtimin e një infrastrukture rreth Mesdheut për të favorzizuar tregtinë, ndërtimin e rrugëve tregtare tokësore për të lidhur provincat me njëra tjetrën, ndërtimin e një politike që respektonte traditat dhe besimet fetare në hapsirën e saj si dhe rrugët detare dhe zhvillimi i tyre si një element strategjik. Nga do që Perandoria Romake shkonte, përhapte civilizimm dhe mund të pretendohet me të drejtë se ishte ajo që ndërtoi themelet e Europës. Psh në vitet 60 para erës sonë çdo qytetar romak në Romë kishte ujë të rrjedhshëm 24 orë në shtëpinë e tij, kjo si pasojë e tubacioneve të ujit ku romakët shquheshin në ndërtimin e tyre. Sot shumë vende në shek e 21 nuk e gëzojnë këtë privilegj, ku përfshihet edhe Shqipëria.

Por kulmi i kësaj perandorie do arrihej kur vendosi në hapsirën europiane Paxa Romana, një hapsirë politike ku mbizotëronte paqja e vendosur nga Roma në të gjithë territorin e saj. Të gjitha perandoritë e tjera që vijojnë janë munduar përherë të imitojnë Romën por pa arritur sukses.

Më 29 Maj 1453 Konstandinopoja ose Roma e dytë, ra në duart e Sulltan Mehmetit II dhe u kthyer në Stamboll. Të vrarë mbeten 8 mijë ushtarët dhe vetë perandori, Konstandin Paleologu i fundit. Në këtë mënyrë mori fund historia e Perandorisë Romake Lindore, pas 12 shekujsh ekzistence. Por ideja e madhështisë romake nuk vdiq bashkë me të. Sulltani kopjoi mirë perandorin bizantin dhe midis titujve të shumtë që mbante, vuri edhe titullin ''Çezar'' si dhe ''mbret i Muslimanëve dhe Romanëve'' duke e quajtur kështu veten trashëgimtar të Romës. Veç Sulltanit ekzistonin edhe shumë pretendime të tjera si ''trashëgimtar'' të Romës, këta ishin Cari i Rusisë (vet fjala Tzar ka prejardhje nga fjala Çezar) por edhe pasardhësit e Otonit, ndërtuesi i Perandorisë Romake të Shenjtë, te cilët qeverisën në qëndër të Gjermanisë derisa perandoria e tyre u shkatërrua nga Napoleoni. Vetë Drittes Reich ishte frymëzuar nga jetëgjatësia dhe madhështia e Perandorisë Romake të Lindjes, kur pretendonte se Perandoria e tretë gjermane do jetonte më shumë se 1000 vjet. Si mund të kemi të bëjmë me një qytetërim ''fantazëm'' në këtë rast?

[Giulio22]

Burimet që kërkon, shoku, janë nepër libra të pavlere, libra shtrembruese dhe istitucionale. Ne kerkojmë origjinalet e Bibliotekës të Padovës ose librat me shikim të ndryshëm (duke filluar nga dokumentet të gjetura nepër arkivat angleze të hapura së fundmi) e jo libra të sherbëtorve të Vatikanit & Co. Miliona janë librat mashtruese [si ky (http://books.google.com/books?id=zVA...ed=0CCMQ6AEwBg) i një farë Irene Favaretto] ku autoret (pa ditur gje, ose qellimisht) e heqin zvarrë njerëzimin te burime, që s’kanë asnjë pikë ujë. Meqë nuk lejohet për të gjithë lexim i manuskriptëve/dorëshkrimet të vjetër në Bibliotekën e Padovës, presim të gjejmë materiale ndermjet Google dhe të na ndihmojnë anëtaret të interesuar të Forumit Shqiptar.

nuk i dhe pergjigje pyetjes ca gjuhe fliste aristoteli?????

(?) Duke ngelur dyshimi i ekzistences së tij, si mund të të përgjigjem kësaj pyetjes? Kesaj dhe shumë të tjera.

1.Index Librorum Prohibitorum. E dimë çfarë ndodhte. Në kohë të vjetra, por jo më të vjetra se shekujt 15 – 16-të, Vatikani & Co, pasi i shtrydhte mirë të Diturit, ajo atyre u priste kokën (si Thomas Morin), i digjte në furrë të druve (si Giordano Brunon), i syrgjynoste (si Maksim Grekum), i përfliste (Erazmin, Lutherin me shokë), apo i linte në harresë (Nikollë Leonik Tomeun me shokë).

2.Po citojmë prap disa hipoteza absurde të Çlirim Xhungës.
«Rezulton që këto terma te meposhtem kane lindur»:
ortodoksi - me 1580 ne frengjisht, me 1581 ne anglisht dhe gjermanisht
rezultat - me 1611 ne frengjisht dhe me 1626 ne gjermanisht
sistem - me 1552 ne frengjisht dhe 1619 ne anglisht
diagnosis - me 1669 ne frengjisht dhe me 1681 ne anglisht
attention (vemendje)- me 1536 ne frengjisht
thesis - me 1634 ne frengjisht dhe 1579 ne anglisht
antagonist - me 1575 ne frengjisht dhe me 1579
energji - me 1500 ne frengjisht, me 1599 ne anglisht dhe s. 18 ne gjermanisht
adverbe (ndajfolje) - me 1545 ne frengjisht dhe me 1425 ?! ne anglisht
terapi - me 1669 ne frengjisht dhe me 1849 ne anglisht
psike - me 1812 ne frengjisht, me 1647 ne anglisht dhe s. 17 ne gjermanisht
sinteze - me 1576 ne frengjisht dhe me 1611 ne anglisht

a.«Nga rezultate te tilla hulumtimi te sigurta, ne arrijme ne konkluzionin e pare se autore si Platoni, Aristoteli, Jul Cezari, Tit Livi, Tacitus, Plini ose s'kane ekzistuar, ose gjuha dhe terminologjia qe ata kane perdorur ka qene krejt tjeter.»

b. «Konkluzioni i dyte qe nxjerrim eshte se tekste baze te frengjishtes si Chansons de Roland ne frengjisht,
Niebelungen ne gjermanisht, saga te ndryshme nordike e sllave, s'jane gje tjeter vecse tekste te
fallsifikuara, me te cilat prifterinjte e Evropes kane tentuar deri me sot te na krijojnë shumë iluzione për popujt evropian.»

c. «Kur shqiptarët të shohin se kur kanë qarkulluar për herë të parë në gjuhët evropiane fjalë e terma të rëndësishme filozofike dhe të gjuhës së përditshme, që përmenden te Platoni e Aristoteli apo Çezari dhe Ciceroni, kanë për t'u habitur.»

3. Prap, -opiniōnis absurdus- i Çlirim Xhungës: «A ka shkruar Aristoteli ne greqisht, apo qe Nikolle Leonik Tomeu ai qe u detyrua ta shkruante vepren e tij nen emrin e nje Aristoteli? Po ju kujtohet, Tomeu eshte pare te studio e Buonarotit me nje bust te Sokratit ne dore. Eshte nje bust qe i ngjan tepke Tomeut nga Durresi. Perse ia dogjen (= ia fshene) mjaft nga veprat Tomeut?»

Tani, siç e kam thenë, ve shumë në dyshim njohuritë dhe pikepamjet e Xhungës. Prandaj solla këte material (dhe do sjellë dhe artikuj të tjere me vonë), thejsht sepse shpresoj të kundershtohet mire e bukur, para se ta edhe vetë në kosh.
Për ipotezen "qytetrim fantazm/fiction", e di mirë dhe për vetë nuk mund të shkoj shumë larg nga historiografia convencionale, por për natyrën timë dhe disa burime, dyshoj për disa gjera. Dhe ju lutem të kujtoheni që këto që lexoni janë vetem informacione. Nuk duhet t’ju besoni kot dhe është jashte mendimit tim që t’ju bind të besoni në diçka. Mire u degjofshim.