Negociatat - Glauk Konjufca ((Nga tribuna
04 PRILL 2011 - E Hėnė 13:30 Njėri prej vargjeve tė Hymnit tė Flamurit thotė kėshtu: Tė drejtat tona ne si ndajmė. Negociatat si koncept qėndrojnė saktėsisht pėrkundėr tė drejtave. Negociatat tė drejtat si domosdoshmėri i degradojnė nė mundėsi, pėr tė mos thėnė nė opcion, pėr tė mos thėnė nė gjasė, pėr tė mos thėnė nė pamundėsi. Kompromisi si logjikė e negociatavė atė qė tė takon plotėsisht e kthen nė atė qė eventualisht mund ta marrėsh tė pėrgjysmuar. Negociatat janė universi i asaj qė mund ta nxjerrėsh, koketimi i ofertės me kėrkesėn, pazari i pozicioneve. Negociatat si doktrinė absolute e zgjidhjes sė tė gjitha problemeve tė kėsaj bote tė ndėrlikuar, ėshtė shpirti i doktrinės sipas tė cilės zgjidhja ideale ėshtė tregu i lirė. E kjo do tė thotė aty ku gjithēka shitet e blehet, aty ku tregtohet edhe liria, edhe kombi, edhe tė drejtat, edhe morali. Termi negociatė, edhe pse ndoshta etimologjikisht lidhet me negacionin, pra me mohimin, kuptimi i vėrtetė latin si negotius do tė thotė tė kryesh punė.
Negociatat janė ideologjia e relativizmit postmodern, fusha e paqėndrueshmėrisė totale tė tė gjitha vlerave, detabuizimi i gjithēkaje, duke i konsideruar si tabu edhe lirinė e pavarėsinė, kombin, historinė e shoqėrinė, perspektivizim dhe pragmatizmi absolut: e vėrteta ėshtė e negociueshme, ajo qė ėshtė e suksesshme.
Negociatat pėrnjėmend janė e kundėrta e vetėvendosjes. Vetėvendosja niset nga liria si domosdoshmėri, kurse negociatat nga raporti i forcave si postulat. Asnjėherė liria nuk ėshtė arritur pėr shkak tė raportit tė forcave, sepse pėr nga definimi i pushtuari ėshtė mė i dobėt. Pėrndryshe, ai nuk do tė ishte pushtuar fare. Liria arrihet atėherė kur subjekti ēlirimtar e vendos lirinė pėrpara raportit tė forcave. Kjo ėshtė forca mė e madhe e cila e rikonfiguron si me magji vetė raportin e forcave.
Vetėvendosja ėshtė krejt e kaluara e mpiksur nė njė pikė nė aktualitetin tash dhe kėtu, menjėherė, pa kusht. Kurse negociatat janė e tashmja e vazhdueshme, qė e suspendon tė shkuarėn. Thelbi i filozofisė sė parė ėshtė ideali. I sė dytės ekzistenca.
Teza 1: Kosova asnjėherė nuk ka qenė palė e negociatave
Kosova nuk ka qenė negociatore por e negociuar. Sepse mendoj qė Kosova nė ēdo kohė dhe rast ka qenė objekt i negociatave mes palėve. Le ta marrim Rambujenė. Serbinė nė negociata e dėrgoi ultimatumi i Grupit tė Kontaktit bashkė me kėrcėnimin ushtarak tė NATO-s. Korniza negociatore nė kėtė process mund tė definohet si pėrballje e pozicionit tė Grupit tė Kontaktit me atė tė Serbisė. Grupi i Kontaktit mbante qėndrimet e veta tė forta qė ishin: a) NATO-ja nė tė gjithė ish Jugosllavinė; b) statusi I Kosovės autonomi nen Serbi; c) marrėveshja tė garantohet nga prania politike dhe ushtarake ndėrkombėtare; d) marrėveshja tė jetė e pėrkohshme etj. Kurse Serbia mbronte ēėshtjen e paprekshmėrisė sė sovranitetit, gatishmėrinė pėr njė autonomi tė kufizuar pėr Kosovėn etj. Qėndrimet e Kosovės ishin ato tė Grupit tė Kontaktit. Kosova nuk shkoi atje pėr ta mbrojtur pavarėsinė. Pozicioni i Kosovės pėr statusin e vet nė Rambuje u sqarua me pranimin e pikave tė panegociueshme tė Grupit tė Kontaktit, prej tė cilave mė e rėndėsishmja ishte ruajtja e sovranitetit dhe integritetit territorial jugosllav. Serbinė nuk e bombardoi nėnshkrimi i Kosovės, por mosnėnshkrimi i Serbisė. Po ashtu, pika qė e bombardoi Serbinė ėshtė aneksi ushtarak i NATO-s. I gjithė ky kontekst marrėdhėniesh tregojnė se ajo qė ka negociuar ėshtė bashkėsia ndėrkombėtare me Serbinė, kurse Kosova ka qenė mė shumė objekti i negociuar. Mendoj qė pikėrisht kėtu qėndron argumenti mė i rėndėsishėm qė i kundėrvihet tė gjithė atyre zėrave qė thonė se delegacioni i Kosovės e kishte tė domosdoshėm nėnshkrimin e Rambujesė, duke pretenduar se pot ė ndodhte e kundėrta nuk do tė vinin bombardimet e NATO-s.
Teza 2: Negociatat pėr Kosovėn kanė qenė defaktorizim
Nė ēastin qė Kosova e ka pėrvetėsuar pozicionin fillestar tė Grupit tė Kontaktit, ajo ėshtė defaktorizuar. Ajo qė doli si rezultat pėrfundimtar ishte njė pako kompromisesh mes bashkėsisė ndėrkombėtare e Serbisė pėrgjatė 78 ditėve bombardimesh. Kosova prej ēastit qė e vuri nėnshkrimin mbi Rambuje, e pėrjashtoi veten nga tė qenit madje edhe pjesėmarrėse formale nga procesi ku vendosej pėr ne. Prej Rambujesė deri te R1244 ka njė sėrė kompromisesh, por tė cilat politikanėt e Kosovės i kanė shikuar vetėm nė televizor. Pranimi i negociatave po ashtu e ka shkatėrruar UĒK-nė edhe politikisht edhe ushtarakisht. Politikisht, sepse e ka degraduar luftėn ēlirimtare nė njė konflikt civil etnik. Ushtarakisht, sepse e ka zhbėrė UĒK-nė si ushtri. Forca ushtarake ėshtė parakushti i subjektit ēlirimtar. Populli i Kosovės ka qenė subjekt politik me UĒK-nė nė krye deri atėherė kur i refuzonte draftet e Christopher Hillit si zgjidhje qė i maste forcat. Shkuarja nė Rambuje i ka dhėnė fund subjektivitetit, dhe kjo po na kushton edhe sot.
Pėrfundimi 3: Kompromisi i njėanshėm vazhdimi i Rambujesė si defaktorizim
Kosova e pranoi Planin e Ahtisaarit. Serbia nuk e pranoi atė. Nėpėrmjet refuzimit tė Planit tė Ahtisaarit Serbia po imponon zgjidhje dhe negociata qė shkojnė pėrtej Ahtisaarit. Kurse nė negociata tė reja Kosova po shkon me pozicionin e Planit tė Ahtisaarit. Logjika e thotė qė nė rastin mė tė keq tė mundshėm, Plani i Ahtisaarit do tė mund tė kishte qenė plan B, kurse sovraniteti i plotė plani A. Me Planin e Ahtisaarit si pozicion maksimal, nuk ka rezultat mė tė garantuar sesa Plani 6 Pikėsh. Te Fenomenologjia e Frymės sė Hegelit, e vėrteta e shqisėsisė ėshtė tė kuptuarit, kurse e vėrteta e tė kuptuarit ėshtė vetėvetėdija, e kėshtu me radhė deri te Fryma. E vėrteta e Planit tė Ahtisaarit ėshtė 6 Pikėshi si dhe e vėrteta e 6 Pikėshit janė negociatate reja. Ashtu sikurse qė e vėrteta e vitit 1974 ka qenė viti 1989, si dhe e vėrteta e vitit 1989 ka qenė 1999. E vėrteta e Planit tė Ahtisaarit ėshtė 6 Pikėshi. Hegeli do tė thoshte qė Plani 6 Pikėsh ėshtė aktualizim i Planit tė Ahtisarit, sikurse qė pema ėshtė aktualizim i farės. Fara nuk ka tė vėrtetė nė vetvete. Pema ėshtė fara pėr vete. E vėrteta, thelbi, pėrmbushja e farės. Ēka do tė thotė kjo? Kjo do tė thotė se Plani i Ahtisaarit formėson terrenin e mundėsisė sė rrėshqitjes nė dy kahje tė kundėrta ose kah Plani 6 Pikėsh, kah ndarja e Kosovės, kah bosnjėzimi i Kosovės dhe defunksionalizimi tėrėsor si dhe kontroll tė vazhdueshėm nga Serbia. Ose anulim i planit tė Ahtisaarit, pėrmbushje e vetėvendosjes, sovranitet i plotė dhe e drejtė e bashkimit me Shqipėrinė. Tė dy kėto kahje tashmė pėrfaqėsohen denjėsisht nė politikėn tone. I pari nga politika zyrtare e establishmentit kurse i dyti nga Lėvizja VETĖVENDOSJE! dhe forcat tjera shoqėrore progresive. Ne e luftojmė Planin 6 Pikėsh, pikėrisht duke e luftuar Planin e Ahtisaarit, kurse establishmenti arrin te Plani 6 Pikėsh pikėrisht duke e mbrojtur Plaanin e Ahtisaarit.
Pikėrisht kėtu jemi te rambujeja si déją vu. Sepse ashtu sikurse me Rambujenė, edhe me Ahtisaarin, nė momentin qė Kosova e ka pranuar atė, zgjidhja ėshtė zhvendosur si raport mes bashkėsisė ndėrkombėtare dhe Serbisė. Negociatat fillestare gjithmonė kanė qenė vetėm sa pėr ta konfirmuar pėrputhshmėrinė e po tė mes pozicionit tė bashkėsisė ndėkrombėtare dhe Kosovės. Faza e dytė e negociatave, aty ku Plani i Ahtisaarit e gjen tė vėrtetėn e vet, ėshtė jo e pėrafrimit mes qėndrimit tė Serbisė dhe bashkėsisė ndėrkombėtare. Edhe gjatė kėsaj faze Kosova ka qenė njė spekatator i vėrtetė. A nuk kaluan letrat e Ban Ki-moon-it nė qershor 2008 vetėm si njė informacion i thjeshtė pėr Kosovėn se tash po fillojnė negociatat e OKB-sė me Serbinė?
Nė vend qė tė ishte e njėanshme shpallja e pavarėsisė pra akt qė e mohon vetė nevojėn e pajtueshmėrisė nga ana e Serbisė, Kosovės i ndodhi kompromisi i njėanshėm.
Negociatat janė faktorizim i Serbisė
Serbia u bė palė. Serbia u bė parakusht i zgjidhjes. Vullneti i popullit tė Kosovės u degradua nga vetėvendosja si imperative nė peng tė pajtueshmėrisė sė Serbisė.
http://www.vetevendosje.org/?cid=1,2,2874&author=0
Krijoni Kontakt