Ese

[deti_bajri]

Politika- mendimi Djathtas

Që kur shoqëria njerzore filloi të përdorë pasuri natyrore, më të fortët zotëronin më shumë të mira materiale. E gjithë kjo arrihej vetëm në sajë të forcës dhe mendjes. Rendja drejt pasurisë, drejt të pasurit në zotërim mjete dhe prona për të prodhuar këto të mira materiale është në thelb të natyrës njerzore. Duke qenë se prona është gjithmon një siguri më shumë, njerzit krijuan ligje dhe ndërtuan shtete, që në thelb janë masa mbrojtese për të ruajtur këto prona në zotërim. Këtë gjë e bënë që në fillimet e organizimit ne shtete, duke kaluar nëpër të gjitha fazat e rendeve shoqërore. Mjafton të hedhësh një vështrim të shpejtë, dhe menjëherë shihet qartë se gjithmon ata që janë marrë me politikë janë djathtas, zoterojnë prona, i mbrojnë ato, dhe ligjet që krijohen janë në funksion të mbrojtjes së ketyre pasurive. Pa dashur të shkohet më tej për gjëra që dihen, në thelb politika ka qenë dhe mbetet monopol i të djathtës.
Ndarja e shoqerisë njerzore në klasa, nuk ishte asgjë tjetër, vecse lindja e një klase të re politike, e nje grupi të ri shoqëror të shtresëzuar në klasë, për të zotëruar edhe këta të mira materiale, pra politika filloj të shihet si një instrument që të bën të pasur. Duke vazhduar këtë linjë mendimi, nuk ka se si të mos thuhet: e majta duke shkuar drejt pushtetit nuk bën asgjë tjeter vecse shkon drejt mendimit djathtas, veprimit djathtas. Eshtë krejt tjetër gjë rruga që ndiqet, shumë herët me anë të luftërave, pushtimeve, ideologjive fetare, teorive revolucionare, revolucioneve dhe komunizmit. Shpesh herë keto ideologji nuk janë më të mirat, nuk janë të drejta, shkojnë ndesh me natyren njerzore dhe sjellin aq shumë tragjedi, sa krejt historia njerzore është e mbushur me lumenj gjaku që rëndojnë vertet shumë në ndergjegjen planetare. Rendja drejt pushtetit në thelb mbetet qellim në vetvete, jo ideologji, jo idealizëm, por thjeshtë është pragmatiste. Ideologjitë në të vetvete janë më shumë sisteme mendimi të ndërtuara shumë hollë mbi të cilat ndertohet rruga drejt pushtetit.

Po të shohim ata që përbejnë klasen politike në Shqiperi, që në pamje të parë dallohet shumë lehtë ajo cfarë u tha me siper. Kjo ndoshta edhe për shumë arsye specifike të krijimit të shtetit shqiptar. Pa marëe përsipër ndonjë analizë të thellë për historinë politike të Shqipërisë, por vetem të gjykohet për mbi ata që përbëjnë sot klasen politike, perfitohet një pamje e qartë që do te ishte pak a shumë kështu:

Partitë politike tradicionale shqiptare tani pothuajse janë krejt të parendesishme në aspektin e peshës politike. Kjo per shume arsye, duke filluar që nga më e rëndësishmja; lufta e pamëshirëshme që iu bë ketyre forcave politike nga komunizmi. PPSH-ja nuk la asnjë mjet pa përdorur për të eleminuar kundershtarët politik. Ekuilibrat politik rajonal dhe botëror që u krijuan pas Luftes se Dyte ishin shumë favorizues për komunistet shqiptar, ideologjia komuniste ishte një plus për të shtuar gjakesinë dhe grykesinë për pushtet. Dhe me kryesorja, fitorja mbi fashizmin deri në një fare mase iu dha të drejtën e fituesit, që duhet të marrë pjesën e luanit në pushtetin e sapofituar. Eshtë e tepërt të thuhet që klasa tradicionale politike shqiptare u persekutua deri në monstuozitet. Kjo tashmë është lehtësisht e provueshme.

Duke parë me shumë vëmendje lindjen dhe rritjen e komunizmit në Shqipëri vëren se në fillimet e tij ata që e përqafuan ishin kryesisht nga shtresa e pasur dhe e mesme e arsimuar e popullsisë. Gati të gjithë ishin të shkolluar jasht vendit, bijë pasanikesh të mesem, që të mbrujtur me idetë shumë joshëse për një Rend te Ri Botëror, për barazi sociale dhe drejtësi, në të vertet nuk kishin asgjë të përbashkët me bishën e "diktaturës se proletariatit" që do të vinte më vonë. Të përshkruash atë cfarë ndodhi pas viteve të para të Luftës është e tepërt. Komunistët shqiptar po shkonin drejt pushtetit, por rruga e tyre po mbulohej me gjak, dhe në themelet e kësaj ngrehine socialiste po flijoheshin shumë jetë njerzore, shumica të pafajshme. Për të kuptuar më mirë dështimin e kësaj ideologjie të frikshme, ndoshta duhet bërë një parashtrim tjetër.
Cfarë ishte në thelb komunizmi? Sigurisht ishte një Ideologji. Terreni dhe koha kur lindi ishte mjaft pjellore, ishte koha e filozofive të mëdha, e përmbysjeve të mëdha. Revolucioni që filloi në France, do shtrihej në kohë dhe hapësire, dhe sidomos në kohën kur në horizont po shfaqej Nazizmi. Në Rusi ndodh Revolucioni i Tetorit, ndërsa pjesa tjetër e Europës ndodhej në valën e Luftës së Parë. Në krizen e madhe globale, Europa do te ishte vertet nje vater shume e mire per lulezimin e ideve komuniste, që tingellojnë shumë ideale edhe sot e kësaj dite. Kriza është e gjatë, dhe kjo gjendje do të vazhdojë deri në prag të Luftës së Dytë. Një arsye tjetër është padyshim nevoja për të përballuar Nazizmin. Ndoshta vetëm ai vrulli i madh revolucionar i komunistëve mund t'i bënte ballë makinës më të tmerrshme të luftës që kishte parë deri në atë kohë njerzimi. Në këtë kohë ndodh aleanca më e cuditshme, perëndimi kapitalist me komunizmin e lindjes janë perball nazizmit.
Megjithë këta faktor që në të vertet të shtyjnë të mendosh se komunizmi është me baza shumë të forta, atij i mungonte një element shumë i rëndësishëm dhe thelbsor; prona private. Pra ata hoqën elementin kryesor mbi të cilin është ndërtuar e gjithë shoqeria njerzore. Kjo është e barabartë me shkuarjen kundër kohës, kësisoj nuk është as dielektike, teori mjaft e njohur kjo dhe e predikuar prej vet komunistëve.

Duke i qendruar kesaj linje mendimi, pushteti per komunistët shqiptar ishte vërtet një konsolidim i pandalshëm dhe konstant i forcës dhe dijes së tyre. Ata krijuan shtresën e re të të arsimuarve, ligje që u shkonin shumë për shtat ideve dhe pushtetit që krijuan. Thellë në vetëdijen e tyre ata e besonin se tani e meritonin plotësisht pushtetitn dhe të mirat materiale që vinin prej tij. Ndryshimet e viteve 90' i gjetën në pikat më kyce prej nga mund të përfitohej, ata ishin në pozicionet më të mira prej nga mund të niseshin në garën e pasurimit. Thjeshtë, ata ishin në gjendje të përshtateshin më lehtë me kushtet e reja dhe avantazhet që të krijonte liria dhe ekonomia e tregut të lirë. Piksëpari ata e ruajten strukturën e tyre partiake, i ndërruan asaj emrin, ndryshuan programin, ndryshuan edhe kupolën udhëheqëse, por në thelb mbetën po ata, dmth ata ruajtën të paprekur shtresën që i mbështeste. Qenia në opozitë në vitet e para të demokracisë u dha mundësi që të "pastroheshin" nga mëkatet e 50 viteve, si dhe i forcoi shumë ekonomikisht. Riardhja në pushtet pas kësaj ata tani i ka bërë të pakapshëm, sa tani janë kthyer në pasanikët dhe shtresën më djathtas të shoqërisë shqiptare. Edhe ligjet që janë krijuar dhe krijohen në kushtet e reja të ekonomisë së tregut të lirë shumica u shkojnë përshtat pikërisht këtyre pasanikëve të "majtë".

Vijon

[Pentesilea]

po?

[Liridona]

more ti ke shkruajtur bukur mire po ke ngaterruar vendin e postimit.Ketu eshte letersia dhe jo politika.Motro,spo duan shqiptaret me sa di, ma ksi laknash.Plz.

[AsgjëSikurDielli]

Deti, shume e bukur.

Te pershendes!

ASD

[deti_bajri]

Paj moj "moter" kjo eshte nje Ese, dhe si e tille hyn tek letersia, edhe pse eshte Ese Politike. Edhe dicka tjeter moj "moter"; eshte me mire te shkruash gjera te tilla, se sa me u heq ndryshe nga ç'je ne te vertet! E sa per "lakna", a mos ndodhen me shumice ne kopshtin tend?

[Dita]

Vecoj

Ata krijuan shtresën e re të të arsimuarve, ligje që u shkonin shumë për shtat ideve dhe pushtetit që krijuan. Thellë në vetëdijen e tyre ata e besonin se tani e meritonin plotësisht pushtetitn dhe të mirat materiale që vinin prej tij. Ndryshimet e viteve 90' i gjetën në pikat më kyce prej nga mund të përfitohej, ata ishin në pozicionet më të mira prej nga mund të niseshin në garën e pasurimit. Thjeshtë, ata ishin në gjendje të përshtateshin më lehtë me kushtet e reja dhe avantazhet që të krijonte liria dhe ekonomia e tregut të lirë.

Dhe hajt t'u dalesh perpara tani. Femijet meqe qene te paret qe u pasuruan paten mundesine edhe me shume se gjithe te tjeret qe t'i shkollonin ashtu sic duhej. Besoj perqindjen me te larte te atyre qe kane mbaruar ne top colleges te Amerikes e kane femijet e te privilegjuarve te komunizmit.

Piksëpari ata e ruajten strukturën e tyre partiake, i ndërruan asaj emrin, ndryshuan programin, ndryshuan edhe kupolën udhëheqëse, por në thelb mbetën po ata, dmth ata ruajtën të paprekur shtresën që i mbështeste. Qenia në opozitë në vitet e para të demokracisë u dha mundësi që të "pastroheshin" nga mëkatet e 50 viteve, si dhe i forcoi shumë ekonomikisht. Riardhja në pushtet pas kësaj ata tani i ka bërë të pakapshëm, sa tani janë kthyer në pasanikët dhe shtresën më djathtas të shoqërisë shqiptare. Edhe ligjet që janë krijuar dhe krijohen në kushtet e reja të ekonomisë së tregut të lirë shumica u shkojnë përshtat pikërisht këtyre pasanikëve të "majtë".

Politika e veglave quhet kjo. Pas emrave fshihen emra dhe emrat e pare qe i shohim ne televizion jane te paprekshem se te paprekshem jane ata mbrapa.
Ah, me ligjet problem me vete. Jane bere me kapitaliste se kapitalistet e mirefillte. I shkreti Adam Smith ta dinte se kush po ia shfrytezon teorine.


Pikerisht se kjo eshte e vetmja menyre me te cilen mund t'ia perplasesh ne fytyre te verteten qe duan ta mbulojne me fjale te bukura duke e shnderruar teorine e tyre te poshter e ta bejne te pershtatshme edhe per kohen kur jetojme qe te mbeten ata Zot e Shkop, eshte e rendesishme qe ese te tilla te shkruhen, jo nje po njeqind, me radhe. Te pakten le te jene te ndergjegjshem ata qe njerezit nuk flene.

Te lumte Deti qe e ke marre iniciativen per nje ese te tille!

Shendet!

[deti_bajri]

Te falenderoj Dita per vleresimin qe i ben shkrimit tim. Sinqerisht u ndjeva mire kur lexova komentin tend, ndoshta edhe per nje arsye tjeter: Ti je "lexuesja" me serioze ne kete forum!

Pershendetje!

[deti_bajri]

Çfarë i duhet medeomos shoqërisë shqiptare?
Të japësh një përfundim nuk është edhe aq e lehtë, si të thuash të mbarosh punë me disa perkufizime dhe përfundime. Megjithat të japësh një mendim, është e dobishme. Duke parë këtë gjendje shumë paradoksale të forcave politike shqiptare, ndoshta e vetmja mundësi mbetet "afrimi" i tyre. Bëhet fjalë për afrimin si shtresë politike, që në thelb do të thotë ngritje ekonomike e krejt shoqërisë shqiptare, pra edhe e krahut te djathtë. Eshtë krejt e pavend që politika e "majtë" përbëhet nga milioner, dhe e djathta përbëhet në rastin më të mirë nga shtresa e mesme, dhe pjesa dërrrmuese e saj ndodhet në një varfëri të tejskajshme. Nëse nuk ndodhë afrimi i shoqërisë shqiptare, kjo do të thotë që ajo të mbetet e polarizuar, do të thotë qe e "majta" të vazhdojë të forcohet pa prâ, ndërsa e djathta të mbetet atje ku është, deri në çastin kur durimi humbet. Se çfarë ndodhë kur durimi i shoqërisë soset, tashmë e dinë mire politikanët shqiptarë. Besoj se asnjëri prej tyre nuk është aq dritshkurtër sa të mos e ndjejë se kështu nuk mund të shkohet më tej.
Ndoshta shembulli më i mirë do të ishte niveli i ulët i pjesmarrjes në votime, shenjë kjo se besimi tek politika që ndërton shtet ka humbur. Kujt do i duhej një shtet që mendon vetem për pasurimin e ministrave, doganierve, zyrtarëve të lartë dhe njerzëve afër tyre? Kush do ta pranonte të ishte thjeshtë një "lëndë e parë" në funksion të pasurimit pa fre të "shtetit personal"? Nëse themi se demokracia është forma më e pranueshme e shtetit të së drejtës, ky yni me siguri nuk është i tillë, dhe si i tillë, rrezikon shumë që të refuzohet përsëri. Kjo do të kishte nje kosto të papërballueshme, tashmë edhe për klasën politike shqiptare. Vetem pasi të zhduken diferencat e mëdha sociale, vetem pasi forcat politike të arrijnë të konkurojnë me programe të sakta zhvillimi, me projekte të mirëfillta përmisimi, pra e thënë ndryshe, vetem pasi reformimi politik të mos jetë thjeshtë propagandë por i vërtetë, atëhere mund të flitet për stabilitet social e për rrjedhojë edhe politik.

[Korcari_ne_USA]

o deti shqiperise i duhet gjithcka mer bab ..fasho pistona do albanai lol ...shendet

[mbreta]

deti,
separi dua te te them qe me bere te qesh me menyren se si jeni pergjegjur shkrimit te liridones
dhe se dyti dua te te them qe poezite e tua po bejn buje dhe poashtu edhe kjo ese ishte shume e mire, keshtuqe te pergezoj per esen e bukur.



me respekt,
mbreta