Demokracia e pamundur e islamit?

[iliria e para]

Do të ishte më e drejtë të shikonim ringjalljen islamike si një rrugë drejt një profili më të lartë në shoqërinë dhe politikën muslimane, pra si realitet politik dhe shoqëror në këtë hapësirë

Nga Tonin Gjuraj - MAPO më 10 mars 2011
---------------------------------------------------------------------------------
Me ngjarjet në Afrikën Veriore dhe Lindjen e Mesme raporti i islamit me demokracinë është rikthyer në fokus të analizave të shumë studiuesve dhe shkencëtarëve socialë. Në përgjithësi, vihen re dy paradigma: islami kundër modernizimit dhe demokracisë, ose teo-demokracia islamike kundër demokracisë Perëndimore. Të dyja këto paradigma janë të debatueshme dhe të kritikueshme, por nuk është ky qëllimi i këtij shkrimi. Ajo çfarë mund të thuhet që në fillim është se mund të zhvillohet një konceptim i demokracisë brenda traditës islame, si dhe mund të bëhen përpjekje për të treguar mbështetjeje të islamit për një qeverisjeje demokratike.

Përpjekjet për demokraci dhe rend demokratik shfaqen në këto vende në forma, alternativa dhe korniza të ndryshme. Këtu mund të dallohen tre lloje të ndryshme të demokracive islame: demokraci islame sekulare, demokraci islame bazuar në Sheriat dhe demokraci islame bazuar në një inkorporim të pjesshëm të Sheriat-it. Secila prej këtyre kornizave, me fuqitë dhe dobësitë që mund të shfaqin, do të jepnin një mësim të rëndësishëm rreth politikës islame, e cila, sipas James Piscator-it, përfshin konkurrencën dhe ndeshjen në interpretimin e simboleve, kontrollin zyrtar dhe jozyrtar të institucioneve, të cilat i prodhojnë dhe mbështesin ato. Interpretimi i simboleve i nënshtrohet nuancave kontekstuale dhe kjo përbën diçka të zakonshme për myslimanët në të gjithë botën. Një sistem politik, qoftë në botën islame apo kudo tjetër, në mënyrë të pashmangshme përfshin menaxhimin e interesave konkurruese, madje dhe përplasëse në një shoqëri. Në një aspekt më të gjerë, politika në kontekstin bashkëkohor islamik duhet të kuptohet si konkurrencë dhe/ose luftë mbi kuptimin e simboleve dhe kontrollin e institucioneve që përcaktojnë dhe artikulojnë vlera shoqërore. Immanuel Wallerstein është shumë i qartë kur thotë se pushteti qëndron jo vetëm në zotërimin e burimeve ekonomike, por edhe në kontrollin e institucioneve kulturore.

Shumëllojshmëria e grupeve dhe përvojave aktiviste islamike është një dëshmi e fleksibilitetit të islamit dhe islamit politik në veçanti. Politika islame lipset të shikohet brenda kontekstit të një vendi specifik, i cili manifeston një diversitet udhëheqësish dhe formash. Teokracia paraqitet problematike, jo se ka të bëjë me një qeveri demokratike hyjnore, por sepse, sipas kuptimit të saj, kujtdo në botën myslimane i jepet një sovranitet i kufizuar popullor, nën ligjin e Zotit. Pra, askush nuk ka të drejtë, madje as komuniteti musliman i bashkuar, të ndryshojë një urdhër të Zotit të shprehur qartë. Qeveria duhet të drejtohet në përputhje me ligjin e Zotit, pasi këtë kërkon mirëqenia e vendit dhe e popullit, por kjo nuk mundësohet pa mbikëqyrjen e udhëheqësve fetarë. Mbi të gjitha, lipset vendosja e një autoriteti përfundimtar të klerikëve në menaxhimin dhe udhëheqjen e shtetit. Nën këto rrethana, duket sikur lihet pak shteg për pluralitet dhe diversitet, ndërkaq vullneti popullor mund të përçahet përmes retorikës së ligjit islamik.

Ekziston, po ashtu, supozimi se modernizimi, edhe pse i dëshiruar dhe nevojshëm, nuk përputhet me kulturën islame, kësisoj ai duhet të shmanget. Sipas teorisë së modernizimit, lipset që shoqëritë në tërësi të perëndimorizohen, pasi Perëndimi dhe modernizimi ecin së bashku. Atëherë brenda kësaj paradigme, islami nuk duket se ofron një rrugë alternative për modernizim, por kjo është lehtësisht e kundërshtueshme me shembuj konkretë. Për shembull, Mustafa Qemal Ataturk-u ofroi alternativë modernizuese, duke mishëruar një traditë pozitive dhe duke krijuar një Turqi të re, mbi rrënojat e Perandorisë otomane. Ai ndërmori një përpjekje masive për ta modernizuar dhe perëndimorizuar shoqërinë turke. Duke mohuar të kaluarën islamike, Ataturk-u e ktheu Turqinë në një shoqëri që ishte myslimane në fe, trashëgimi, zakone dhe institucione, por me një elitë sunduese të vendosur për t’u bërë moderne dhe Perëndimore. Mohammed Reza Shah-u i Iranit përbën një tjetër shembull të përshtatshëm.

Opinione dhe mendime nga më të ndryshmet, që kanë ardhur kryesisht nga Perëndimi, të cilat barazojnë islamin me terrorizmin dhe/ose dhunën, kanë shkaktuar me të drejtë reagime dhe kritika të ashpra në botën islame. Ka gjithashtu studiues që paraqesin islamin edhe si rrezik gjeografik. Në fakt, ekstremizmi fetar mbetet një rrezik, por ai nuk mund të kufizohet vetëm në një fe. Spektri i sulmeve të terroristëve, motivuar nga bindjet etnike, fetare, ose ideologjike mbetet real kudo. Frika e rritjes së rrezikut islamik bëhet më evidente në rast kundërpërgjigjeje ndaj ngjarjeve politike dhe/ose veprimeve shtetërore, por duhen evituar përgjigje që projektojnë një rrezik të vetëm dhe të dallohen qartë pakicat ekstremiste, që justifikojnë dhunën në emër të fesë, etnicitetit dhe ideologjisë politike.

Është e vërtetë që pas vitit 1990, vakuumi i krijuar nga mbarimi i Luftës së Ftohtë nuk u mbush, edhe si pasojë e ekzistencës së një lloj frike të ekzagjeruar të islamit, i cili dukej se po rritej çdo ditë dhe që ishte në luftë me rendin e ri botëror. Ngjarjet e ndryshme në Lindjen e Mesme dhe vende të tjera të botës arabe, ose aktet terroriste në disa vende të Europës u paraqiten, në fakt, si sfidë ndaj stabilitetit global. Megjithatë, do të ishte më e drejtë të shikonim ringjalljen islamike si një rrugë drejt një profili më të lartë në shoqërinë dhe politikën muslimane, pra si realitet politik dhe shoqëror në këtë hapësirë.

Mund të duket e vështirë që të ndodhë ndonjë “kataklizmë” demokratike në këto vende që tashmë janë përfshirë në revolta demokratike, pasi ndoshta lipsen vite apo dekada të tëra që të mund të “hidhet poshtë” Huntington-i dhe të mund të themi: “Po, islami dhe demokracia përputhen”, por këtu paraqiten edhe vështirësi praktike. Mund të thuhet se pragmatizmi Perëndimor ka dështuar disi, pasi nuk është nxitur gjithnjë demokraci e pastër në këto vende. Për shembull, Mubarak-u, apo më keq Gadafi, kanë qenë aleatë të SHBA-ve dhe disa prej vendeve të BE-së për një kohë të gjatë. Ajo që bota demokratike mund të shmangë janë tri mundësi teorike: së pari, instalimin e një regjimi tjetër teokratik në disa prej këtyre vendeve, si pasojë e ndikimit të liderëve fetarë; së dyti, ardhjen në pushtet të fundamentalistëve islamistë, që nuk duhen nënvlerësuar me manipulimin që ata i bëjnë islamit e kulturës islame; së treti, ardhja në pushtet i një lideri tjetër autoritar ose diktator sekular, që mund të mobilizojë masat në fillim, por gradualisht instalon një regjim tjetër represiv, duke mos ndërmarrë asnjë reformë modernizuese për vendin. Për momentin, është e rëndësishme të ndalohet dhuna shtetërore në këto vende, qoftë dhe me ndërhyrje nga jashtë, të mbështeten qeveri të përkohshme me bazë sa më të gjerë, për t’i hapur më pas rrugë zgjedhjeve të lira dhe proceseve demokratike, me mbështetjen e sinqertë të SHBA-ve, BE-së dhe Turqisë.

http://www.gazetaexpress.com/?cid=1,90,49239

[Pa_doreza2]

Islami dhe Komunizemi nuk kane dallim po te demokratizohen keto dy diktadura nuk jet ase gje ne to Terapia me e rrezikeshme per Islamin eshte Demokracia

[drenicaku]

E sikur mos ta kishum fare,sa do na i lehtsonte punet ne shqiptarve

[MafiaWarz]

ISLAMI osht diktatur, si mund te jen mike diktatura me demokracin?

[Uriel]

Një temë që trajton më së miri këtë çështje ndodhet këtu; http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=123288

Mund të diskutoni atje në një spektër më të gjërë. Mbyllet!