Lasgush Poradeci

[Dita]

Syt’ e tu vetëtimtarët


Syt’e tu, vetëtimtarët, i mbulon pluhur i zi.
Syt’e tu vetëtimtarët ndezin yj mi vala detesh.
Me vështrim të perënduar, kaq hirplotë ti më mbetesh
Si t’i fshesh qipall’e rëndë të paçmuarat stoli.

Kur i pash’oh! Në nat’helmi, hën’e largë-ish derdhur n’ar.
Kur i pashë në nat’helmi, ar i derdhur m’u bëj zija:
M’u bë gas ndaj fërfëllonte vgjeri-i shenjt’ hijen e tija:
Mi shtrat fletë sapo shtruar...na shij qjelli zilitar...

Syt’e tu- enigm’ e kohës; syt’ e tu-çudi pa çmim;
Syt’e tu- çkëlqim gazmuar i skëterrës dhemshurishte.
Kish durim yll’ i zhuritur, yll me zjarr durimi kishte,
Që krijoj kaq dritë djelli, që mbaroj kaq dëshërim.

Syt’e tu vetëtimtarët, sillen qark gjerakorisht.
Syt’e tu vetëtimtarët ëndërojne-aq të qetuar.
Ndaj shtron hijen vgjeri-i shentë kur i putha-i llaftaruar,
Syt’e tu vetëtimtarët buzëqeshnë dhemshurisht.

[Dita]

Vallja e yjve


Yjtë-e ndezur si fingjill,
Që vërtiten palë-palë,
Prej mosgjëje zunë fill
Plot me jetë-e mall të valë.

Zunë fill me dashuri
Që kur bota zu të ngjizet,
Pa sikush për shok të ti
Përvëlohet edhe ndizet.

Ndizet ças edhe për ças,
E si kurrë s’ka të shuar,
Pa pushim i vete pas
Me një sulm të llaftaruar.

E si kurrë nuku mund
Ylli yllin që t’a kapë
Rrotull qiejve pa fund
Venë-e-vinë-e-venë prapë...

.......................................
.......................................
.......................................
.......................................

Do të venë fluturim
Kudo janë-e kudo s’janë,
Nëpër qjell që s’ka mbarim,
As fillim, as fund, as anë.

Kur mi të, kur nënë të,
Kur me hire-e kur pa hire,
Do përëajnë gjithënjë
Hapësirë...shkretëtire...

Ata ikin varg-e-varg
Me një etje të pashuar:
Sesà fellë-e sesà larg
Shoq me shoq u pat larguar!...

Kùsh j-u fali-aq dëshërim,
Dh’aqë zjarr e aqë flakë,
Dh’i gatoj me aq durim
Yjtë-e lum e varfanjakë?

Se do një, si për çudi,
Ku prej syresh rreh të ftohet,
Shoq i vet, nga mall’i ti,
Mê me zjarr zë përvëlohet...
Dh’i vjen qark mê me vërtik
E me dhembje mê të nxehtë,
E si ik...si gjithë ik...
E pushton me zjarr të vetë:

Sa më pak e shmbëllen:
Aq më shumë-e ndjek dëshira...
Pa nga malli që s’e gjen,
Dridhet gjithë hapësira.

...Kur po ja! Se që përtej
Ndriten erërat nga pakë:
Yll-i çdukur nëpër qiej
Vetëtiu e mori flakë:

J-a pat shtënë me një ças,
Mun në mes në kraharuar,
Shoq’ i vet q’i sillej pàs
Me një sulm të llaftaruar;

Q’e kish flakën mun në gji,
Q’e zhuritte dashurija,
që çkelqente me zili
Rrotull rrezeve të tija.

Yll i mjerë e yll i lum!
Yll i lum e yll i mjerë!
Sapo drita t’u përgjum,
Sheh një shoq nëpër skëterë;

Ay vin... e gjith vin...,
Gjith më pranë... –e gjith më pranë...-
Sesà ndrin e vetëtin!...
Sesà ndjen një gas pa anë!...

Sesa ndritesh përsëri!
Sesì ndizesh përsëpari!
Sesì djek me dashuri
Posi yll margaritari!...

Dashuri! Heu! Mall i ri!
Dashuri! këng’ e durimit!
Ti liri! Ti robëri!
Ti valim i shkrepëtimit!

........................................
........................................
........................................
........................................

Yjtë-e ndezur aqë larg.
Lozin vallen e dëshirës
Dyke ndritur varg-e-varg
Nëpër terr të errësirës.

[lum lumi]

Kur të më jesh e zemëruar


Ti m`u rrëfeve për sëpari shkrepëtimtare në stoli,
Un` ëndërrova se në zemër po më valon një mall i ri.
O,c`ka që m`u venit qipalla me kaq të ngjethur të pafaj?
Haj!shkretëtirë-e-zemrës`s`ime!Dhe haj!e zeza jetë,haj!


Posi një yll i perënduar më pate humbur gjith më larg...
Nga malli yt i thura fjalët gjith sërë-sërë-e-varg-e-varg;
E cdo mendim e pata tretur vetëm n`ërgjënd e në flori,
O,vashë-e lotit të zhuritur që vetëtin nër syt` e mi.-

Prej largësisë së pa anë kalon durimi mot-me-mot...
Pas kaqe kohë dhemshurije,ndaj vëndi-i lum as eja sot!
Në gjirin t`ënd të llaftaruar m`a lerë mëndjen t`a humbas,
Të ndjej si zemra më gatohet plot me dëshir` e plot me gas.


Ti buzëqesh-më-zilitare,e më ckëlqe si vetëtim,
E më vështro me sy pëllumbi drejt mun në fund të shpirtit t`im;
Se gazi-i-kthjellt` i lumtërisë,që cel si lulja në mëngjes, Si lule-e pastër do më mbijë në krahruar mun në mes:


Kur të më jesh e zemëruar,më shpirt të vrarë-e varfnjak,
N`e mbajc në zemër zembëratën,prej helmit t`ënd s`do heq
aspak;
S`do psherëti n`e lënc të vdesë,a në `m`a thënc,në mos m`a
thënc:
Mjafton një mvrejtje-e buzës s`ate,që të më bësh të prishem
menc.

[lum lumi]

MÊ ZU NJÊ MALL


Më zu një mall dhe sot,
E s`mund t`a shuaj.
Ri vasha largë-o Zot,
Që kaq po vuaj.

Kalojnë kot më kot
Muaj me muaj.
S`vjen vasha sot as mot,
Pa heq e vuaj.

Nuk vjen,e më s`di dot
C`ti them t`i shkruaj!
Ah!mëndja po më lot
Që s`plas e vuaj!

Në vëndin t`im o Zot,
Jam vetë-i huaj.
M`a sill ti vashën sot,
Që kaq po vuaj.

[lum lumi]

C'DËGJOJ ME SY TÊ TREMBUR


C'dëgjoj me sy të trembur fytyra që m'u prish?
Një këng' e llaftaruar po vjen prej lartësish!-
Ah! zëri yt që zbriti prej botës së pa anë,
po heth posi me ruaza në qelq të një kambane...

Këndimi yt,o vashë,tashi pikoj përdhe.
T'a ndjej si dhemshurohet më një magji të re.
E t'j-a kuptoj dëshirën ndaj po valon në mua,
ndaj po më gjen ah! zemra dhe malli që m'u shtua.

Tashi të ra këndimi,po fare nuk t'u vdar.
Un' e dëgjova tinës e mbeta mendimtar.
Më foli goja jote me ngashërim të letë
Që shpirt` i përvëluar m'u droth posi një fletë.

Tashi po humb sëfshehta ushtim' e zërit t'ënd.
Tashi t'u shua fare dhe më s'më vjen ndërmënd.
Haj! mëndja ime-e ndjellë prej zërit që të vate
U bë nga-dale këngë...dh'u shojt pas këngës s'ate.
(LASGUSH PORADECI)

[Vajzë_Mistrece]

Ri me shëndet

Që sot, një vënd i huaj më ka thërritur pas:
Vënite, motër, buzën, e mos e bëj më gas.
Nga bot' e lumtërisë vështro nër syt' e mi
Me shpirt të zembëruar e plot me dhëmshuri.
O, pse kaq ëndr' e bukur më s'lumtërovi dot!
Përse m'a njom qipallën kjo valle pikash lot!
Tani shënden' e fundit kam dashur të t'a fal-
Posi një perëndeshë afro-m'u dal-nga-dal,
Me flokë përmi supe, me robe gjer përdhe,
Do të pushtoj nër krahë me një magji të re,
T'a dish sesa 'sht'i valë ky mall që po më tret,
Sesa m'u pate dhemshur t'a dish me të vërtet.
As eja! eja! eja! në zjarr te gjirit t'im!
Vrapo si fill rrufeje!ckëlqe si vetëtim!
M'a ndrit me një të parë fytyrën që m'u mvrejt:
Më shih me sy pëllumbi në zemër drejt-per-drejt.
Te rite-e zemrës s'ime , greminë pa kufi:
Si do t'i mbushnje anët vec ti, ah! vetëm ti:
Sesi do të më ritej, nër kohë paskëtaj,
Një yll përjetësije drejt që nga fund' i saj!...-

Që sot mjerim' i vjetër në shpirt m'u përtëri,
Po m'a zembron të pritmen një fat shumë m'i zi,
Dhe ah! e desha veten prej teje t'a kem plot!
Kjo dashurija jonë do ndriti me të kot?
Vrapo me hap të letë e mos u ndal aspak,
T'a nisim dyke pshuar mërgimin zemërak,
Të qajmë shoqi shoqin së bashku që të dy,
Të puthemi në flakë, në ball' edhe në sy:
Sa dhëmb mërgim' i largë që do na lerë pas
Më pranë njëritjatrit të dehemi në gas...
E sa të jemi dehur në gas e lumtëri,
Më hidhur të na dhëmbi largimi jon i zi...
Sepse ky malli jonë më s'pati shëmbëllim,
Se na 'shte vaj një kengë, dhe kënga nj'ëndërim,
Pa cmallje, pa të sosur, pa nojmë kurrëkund,
Sic ish , sic do te jetë - një dashuri pa fund.

[Vajzë_Mistrece]

Ç'u mbush mali
(rapsodi popullore)

I

Ç'u mbush mali me dëborë,
Ç'u mbush deti me pamporë,
Sec u mbush e shkreta Vlorë,
Plot me krushq e me dasmorë:
S'jane krushq edhe dasmorë,
Janë Toskë-e Malsorë-
Janë Toskë-e Malsorë
Me flamur të kuq në dorë
Si dhëndurë me kurorë.

Ç'u zbardhë malet, ç'u zbardhë:
Nga cdo anë sec na ardhë
Shqipëtaret gunë-bardhë.
Sec na ardhë palë-palë
Dyke rrutulluar male
Kush me këmb' e kush me kalë,
Kush me shpejt, kush më ngadalë:
Kush i lum e kush i gjorë
Kanë zbritur mun në Vlorë,
Mun në Vlorën e lirisë,
N'atë thelb të Shqipërisë.

II

Ç'u nxinë malet, ç'u nxinë,
Gur' i kuq lëshon mavinë:
Qani, djem, e mbani zinë!
Qani gjithë Shqipërinë,
Toskërinë, Gegërinë-
Ububu! ç'humbi lirinë!

Ç'u hap qjelli pak-nga-pak,
Maj' e malit sec u flak,
Doli ylli zemërak:
Me armikun kemi gjak.

Ç'u mbush sheshi me të parë,
Ç'u mbush zyra me zyrtarë,
Thonë-u pake cet' e parë
Me tri mijë luftëtarë,
Tri shtëpi me fis e farë,
Qytetarë, katundarë-
Gjith bujarë Shqipëtarë.

Ç'ka që çan rrufeja retë?
Vjen Smaili trim me fletë,
Fluturon posi shigjetë.
Thonë, vjen përdrejt në Vlorë,
Me flamur të kuq ne dorë
Me flamurin e lirisë
N'ate thelb të Shqipërisë:
Thonë, është vet-i-tretë,
Thonë, është vet-i-tetë,
Thonë, vet-i-njëstetetë-
Rrofsh moj Shqipëri përjetë!

[Estella]

KUR NUK NDIHESH FARE MIRE

Kur nuk ndjehesh fare mire,
(Sepse shpirtin e ke plot),
Ze kendon ne vetesire
Pa te derdhen pika lot.

Pika lot, si pika dylli,
Oe te derdhen aqe shpesh,
Kush qepallat nuk i mbylli...
Nuku mund t'i marre vesh :

Kujt s'ju dha t'i rrahe mente,
Ne shtepi kush nuk u mbyll,
Me nje hov kur shpirt'j shenjte
Ndrin e digjet posi yll -

Nuku mund t'a dije fare,
As qe do te ndjeje dot
C'pruri kenga mendimtare
Me cdo varg prej pikash lot.

Kush te tall me verb te kote,
Nuku mund t'i ndjeje gjiri
C'Drit' e bardhe djeg ne bote
Me cdo pike prej qiriri.

[Estella]

Kur ne flake

Kur ne flake te qiririt ze mendonem net-per-net
Dh'e ndjej shpirtin e kulluar neper driten qe me tret
Prej sketerres se pa mate me del bot' e enderruar,
vetem ti, o im-e dashur net-per-net me rri larguar

Po cdo enderr qe me shfaqet prej sketerres se pafund
Cdo mendim i llaftaruar qe me dhemb e me pertund,
Duke rene prej se lartash posi pike zemerate
T'i pershkohet per-se-felli bukuris' se qenies sate.

T'i pershkohet mes-per-mesi dliresis' se shpirit tend,
Ta merr pamjen e fytyres, behet shkronjez e kuvend.
Ai del prej shkretetire ment' e mi te m'i stolise
E ka tingull llaftarie, ka verbimin e magjise,
Ndrin i kthiellt e i paster si pasqyrez' e nje kroj
Pa ner te fytyren tende ta veshtroj... nuk ta veshtroj...

O! fytyr' e vjersheruar qe me mbush me desherime!
Q'i fal gaz perjetesie dashuris' se zemres sime!
Qe me ben kur ment' e mia regetijne varg e varg
Te te ndjej aq fare prane, te me jesh aq shume larg...

[Estella]

U PATME NISUR

U patme nisur un' e ti:
Un' hijemvrejturi-ne-zi,
Ti flokendritura-flori

Dhe ikm'! e ikme perseri,
Large - e me -large n'arrati,
Prane - e me prane - e gji-per-gji.

Dhe me nje vend nje bukuri,
Dhe me nje ças nje shenjteri,
Na zu nje mall, nje dashuri.

S'ish dashuri, po fshehtesi
S'ish fshehtesi, po llaftari
S'ish llaftari, po çmenduri