Formimi dhe aktiviteti i Komitetit Kombëtar Demokrat “Shqipëria e Lirë”

[PLAKU]

TRAJTIMI I ÇËSHTJES KOSOVËS NË GAZETËN “QËNDRESA SHQIPTARE” ORGAN I KOMITETIT KOMBËTAR DEMOKRATIK “SHQIPNIJA E LIRË”, PARIS (VII)

Nga Prof. Dr. Sabile Keçmezi-Basha
sabile_basha@hotmail.com

“QINDRESA SHQIPTARE” NR. 116, VAZHDON TË SENSIBILIZOJË ÇËSHTJEN E KOSOVËS SË ROBËRUAR

Në numrin e 116, “Qindresa Shqiptare”, në faqet e saja vend të veçantë i jep ngjarjeve dramatike – demonstratave studentore të vitit 1981. Në rubrikën “ Lajme nga Kosova e robëruar”, duhet veçuar shkrimin “Rrjedhimet dramatike të lëvizjeve të pranverës 1981”. Në të cilën bëhen analiza, por edhe përmendën të proceset gjyqësore që pasuan menjëherë pas demonstratave studentore në Kosovë. Rrjedhimet dramatike të ngjarjeve të Marsit dhe të Prillit 1981, edhe pse kishin kalua disa muaj nga këto ngjarje megjithatë nuk kishin përfunduar me aq. Qeveria e Beogradit siç dihej të gjitha ato demonstrata i kishte shtypur me anë të policisë dhe ushtrisë së saj “popullore”. Pas përfundimit të tërë kësaj në skenë kishte dal policia e fshehtë jugosllave (UDB-eja), e cila mbi vete kishte marr veprimet makabre të vrasjeve nëpër rrugë, të arrestimeve të panumërta të torturave edhe të dënimeve qind e mija shqiptarëve gjithandej ku jetonin ata në ish-Jugosllavi. Sipas gazetës thuhej se vetëm gjatë kësaj periudhe ishin vrarë 3.000 shqiptar dhe ishin burgosur mbi 20.000 veta[1] nga të cilët vetëm për një numër të vogël përmendën në shtypin e Jugosllavisë. Të gjithë të burgosurit janë të veçuar dhe mbahen në izolim me vite të tëra dhe torturohen në mënyrë sistematike nga organet e hetuesisë.
Edhe pse kishte një periudhë, shqiptarët përsëri ishin mbledhur për të shënua një vjetorin e ngjarjeve të 81-shit. Shtypi kosovarë, megjithëse këtyre ngjarjeve nuk i kushton ndonjë rëndësi të veçantë. Të rinjtë ishin tubuar si në Prishtinë, Suharekë, Obiliq, Podujevë, Gjilan dhe në vende të tjera, duke brohoritur kërkesën e vazhdueshme “Kosova-Republikë”. Si çdo herë në këso rastesh, me tërë mllefin e vet kishte ndërhyrë dhe përsëri kishte arrestua shumë shqiptar që kishin marr pjesë në tubimet paqësore.
Viti 1982, vlen të shënohet si viti në të cilin u organizuan dhe u mbajtën më së shumti procese gjyqësore ndaj shqiptarëve. Po këtë vit u organizua procesi gjyqësor, i quajtur “Grupi i intelektualëve” si Ukshin Hoti e Ekrem Kryeziu, pastaj ndaj gazetarit Fadil Bujarit e Rexhep Zogajt, profesorit Zaim Beqirit dhe Ragip Hazirit, të dënuar me nga 15 vjet burg të rëndë, mësuesit Muharrem Fetiut edhe Daim Selmanit, me nga 13 vjet burg të rëndë, studentët Bedri Halimi, Burhanedin Ahmeti, Zonjusha Krasniqi, si edhe shumë e shumë të tjerë[2].
Gjuetia ndaj shqiptarëve nuk bëhej vetëm në Kosovë, por ata ndiqen edhe në Serbi, Kroaci , Slloveni, Bosnjë e kudo tjetër. NË Zarë vazhdimisht sipas gazetës “Qindresa Shqiptare”, u dënuan tre studentë shqiptarë si : Adem Cekaj, 21 vjeç, Muhamet Bytyqi, 22 vjeç dhe Fadil Bufaj, 21 vjeç.
Në Kosovë, dukshëm është intensifikuandjekja e kuadrit mësimor duke filluar nga shkolat fillore e deri tek ata mësimëdhanës që punojn në Universitetin e Prishtinës. Duhet përmendur se nga puna u pushuan drejtori i shkollës Gani Reka, mësuesit Nebi Reka, Vehbi Neziri, Mustafa Hyseni, Fehmi Kashtanjeva dhe Xhavit Seiti.
Po ashtu në gazetë përmenden edhe demonstratat që u organizuan nga qytetaret shqiptar të qytetit të Mitrovicës, që u bënë kundër ndryshimit të emrit të qytetit të tyre. Qytetaret në mënyrë të organizuar dolën në rrugë duke kundërshtuar se qyteti i tyre den baba den ishte shqiptar e asnjëherë nuk kishte qenë i Titos. E tërë kjo i shërbeu si pretekst i mirë policisë jugosllave, për të arrestuar dhe për të futur në burg shumë shqiptarë të pafajshëm......................................... .................................................. ..

Ndryshimet e papritura në udhëheqësin e Partisë Komuniste në Kosovë

Menjëherë pas demonstratave studentore, më 1981, në Kosovë kishte fillua një fushatë e madhe ndaj udhëheqësve shqiptarë të Kosovës. Ata fyheshin e njolloseshin nga shtypi jugosllav me fjalët më të ndyra, por edhe kishin fillua ndërrimet e shumta të tyre nga vendet udhëheqëse.
Shtypi i mërgatës shkruan se në Kosovë, është ndërrua nga vendi udhëheqës Veli Deva , dhe arsyetimi ka qenë se ai ishte njeri i paditur dhe jo i zoti për të qenë në atë vend të punës me përgjegjësi. Në vendin e tij është emëruar Sinan Hasani. Kryetarin e Lidhjes Socialiste të Kosovës Ali Shukrin e kanë largua dhe në vend të tij e kanë vu Kolë Shirokën. Dhe në vendin e Riza Sapunxhiut, kryetar i Këshillit Ekzekutiv të Kosovës, e kanë vu Ymer Pulën[3].
Po ashtu edhe disa udhëheqës lokal i kishin pushua nga puna dhe i kishin burgosur siç janë: Muhamet Fejzullahu, Adem Hyseni, Shefki Qorolli, Ibrahim Qorolli, Mahmut Jashari dhe Izet Aliu[4]. Ndërsa shumë nxënës i kanë përjashtua nga shkolla dhe prindërit e tyre i kanë dënua me shumë vite burgu të rëndë.

Përsëri presioni për tu shkruar “Jugosllav”

Sipas pushtetarëve jugosllav, më 1981, ishte paraparë që të bëhej regjistrimi i popullsisë në Jugosllavi. Mirëpo, asnjëherë nën pushtetin jugosllav shqiptarët nuk kanë mundur me qenë të sigurt, se nuk do iu bëhet ndonjë hile. Kështu ka ndodhur edhe me rastin e regjistrimit të vitit 1981, kur shqiptarët nuk e pranuan atë regjistrim, ngase u bënte nën grykat e tankeve. Duhet përmendur se në regjistrimin e vitit 1981, në mesin e shumë kolonave, ishte shtuar edhe kolona me “kombësia- jugosllav”. Dihej se Shteti Jugosllavia, emër që kishte fillua të përmendët në fund të Luftës së Dytë Botërore, ishte një federatë kombësish të ndryshme, që secila kishte kulturën dhe gjuhën e vet. Secila nga këto kombësi kishte edhe republikën e vet, përveç shqiptarëve e cila ndryshon nga të tjerat. Lëvizjet atdhetare e ilegale gjatë tërë ekzistencës së tyre nuk kanë pasur tjetër qëllim veç të fitojnë të drejtën për bashkim me shtetin amë, ose të fitojnë të drejtën për të pas një republikë sipas Kushtetutës së shtetit Federal Jugosllav. Sipas të dhënave që na i ofron gazeta “Qindresa Shqiptare”, në Jugosllavi ekziston shteti me këtë emër, por nuk ka një “kombësi” jugosllave. Shkaktare e krejt kësaj përzierje jo të natyrshme duhet të jetë Serbia ngase ajo donë të përziej kombësinë e vet me njëra të vetëquajture “kombësi jugosllave”[5]. Sepse Serbia edhe e quan veten se është themel i shtetit Jugosllav, donë edhe të luaj në këtë letër që të zhduk dhe ti përvetësoj kombësitë e tjera në Jugosllavi.
Të gjitha regjistrimet që ishin bërë në Jugosllavi, ishin shumë të kujdesshme që të bënin fshehjen e numrit të popullsisë shqiptare, duke e bërë përzierjen me turqit, maqedonasit, malazezet dhe serbet.
Regjistrimi i fundit tentoi të përdorte po këto dredhi, por nuk pati sukses. Në Maqedoni janë regjistruar 1. 912.000 vendas, nga të cilët 60% i kanë shënua maqedonas dhe vetëm 20% shqiptarë. Kurse, sipas shënimeve që i ka sigurua fshehtas gazeta nga disa zyra të regjistrimit, ka më shumë se 800.000 mijë shqiptarë në Maqedoni dhe afro 3.000.000 milion shqiptarë në Jugosllavi[6], shkruan gazeta.

Prezantimi i punimeve të Kongresit të 12-të të Lidhjes Komuniste të Jugosllavisë

Më 26 qershor 1982, për të parën herë u mbajt një kongres partie pas vdekjes së Titos. Dushan Dragosavac, kryetar i Komitetit Qendror, kishte paraqitur referatin kryesor të kongresit, në të cilën edhe njëherë u betua se nga rruga që kishte fillua Tito, asnjëherë nuk do të largohen edhe pse i njoftoi të pranishmit se në Jugosllavi ishte gjendje e rëndë ekonomike dhe në një shkallë të lartë ishte ngritur papunësia.
Dragosavac shkarazi e kishte përmendur edhe gjendjen e rënduar që dominonte në Kosovë, dhe që e akuzon rilindjen e një nacionalizmi dhe ndryshimet e mëdha ekonomike në mes Kosovës dhe vendeve më të zhvilluara në Jugosllavi. Ndërsa si fajtor Dragosavac sjellë në bankën e të akuzuarve Lidhjen Komuniste të Kosovës, pastaj angazhimin jo të mjaftueshëm të LKS e më në fund ve faj edhe mbi LKJ.
Por një gjë e kishte “harrua” për ta përmendur Dragosavac, masat e dhunës së tepruar që kishte përdor qeveria e Beogradit kundër shqiptarëve. Ai nuk kishte përmendur as 3.000 shqiptarët e Kosovës të masakruar në demonstratat e pranverës 1981. Ai nuk i kishte përmendur as 20.000 shqiptarët e burgosur[7], të cilët ndodheshin në burgjet jugosllave, të cilët malltretoheshin e torturoheshin nëpër birucat e burgjeve të pista. Ai , pastaj nuk zë në goje asnjë kërkesë të tyre, pse dhe çka kërkonin shqiptarët në Jugosllavi.

Lista e të burgosurve politikë në Kosovë

Në pjesën e gazetës “Shtesë” të “Qindresa Shqiptare”, jepet lista e shqiptarëve të dënuar rishtas prej gjyqeve policore të Prishtinës dhe të Gjilanit, në Jugosllavi
Nga lista e stër zgjatur e të dënuarve politik, droje se pushtetarët e Beogradit kishin vendosur ta zhdukin grupin etnik shqiptar me anën e vrasjeve, të torturave dhe të dënimeve arbitrare prej gjyqesh policore.
Në vazhdim jepet lista e dy grupeve të dënuar nga 19 e 16 vetash, të cilët u dënuan më 10 e 13 korrik 1982 prej gjyqesh policore të Prishtinës dhe të Gjilanit.
Procesin gjyqësor për grupin e Prishtinës e udhëheqëse Isak Nishevci, kryetar i gjyqit, Nijazi Bergideva, prokuror, me 10 korrik iu shqiptoi dënimet 19 vetave:
Hydajet Hyseni, gazetar, (1951), u dënua me 15 vjet burg të rëndë
Jakup Krasniqi, profesor ( 1952), 15 vjet burg të rëndë
Gani Syla, mësues, (1954), 15 vjet burg të rëndë
Nezir Myrtaj, profesor, ( 1954), 14 vjet burg të rëndë
Mehmet Hajrizi, profesor, ( 1948), 12 vjet burg të rëndë
Berat Luzha, gazetar, (1953), 12 vjet burg të rëndë
Shaqir Zeneli, profesor ( 1947), 10 vjet burg të rëndë
Ismail Syla, student, (1961), 9 vjet burg të rëndë
Fehmi Plakiqi, student ( 1959), 9 vjet burg të rëndë
Sherafedin Berisha, punëtor, (1954), 8 vjet burg të rëndë
Ferid Qollaku, teknik, (1956), 8 vjet burg të rëndë
Kadri Luzha,student ( 1962), 8 vjet burg të rëndë
Jahir Hajrizi, punëtor, ( 1958), 7 vjet burg të rëndë
Hysni Hoti, teknik, (1950), 6 vjet burg të rëndë
Mustafa Ademi, policë (1952), 6 vjet burg të rëndë
Jashar Alija, mësues, (1949), 6 vjet burg të rëndë
Azem Syla, mësues ( 1951), 5 vjet burg të rëndë
Xhevdet Syla, mësues (1951), 4 vjet burg të rëndë
Fatmir Krasniqi, profesor ( 1951), 4 vjet burg të rëndë[8]

Në Grupin e Gjilanit, në Gjykatën e Qarkut e udhëhiqte kryetari Sabit Syla dhe prokuror i saj ishte Gradimir Popoviqi. Me 13 korrik i dënoi 16 shqiptar të pafajshëm :
Nazmi Hoxha, mësues, (1951), 15 vjet burg të rëndë
Bejtullah Tahiri, mësues, (1954), 13 vjet burg të rëndë
Basri Musmurati, profesor ( 1947), 11 vjet burg të rëndë
Hilmi Ramadani, student ( 1958), 9 vjet burg të rëndë
Shaip Ismaili, student ( 1954), 8 vjet burg të rëndë
Naim Salihu, student ( 1958), 7 vjet burg të rëndë
Nijazi Idrizi, student, ( 1959), 7 vjet burg të rëndë
Sadri Sherifi, profesor, ( 1954), 6 vjet burg të rëndë
Xhevat Ajvazi, mësues, ( 1947), 6 vjet burg të rëndë
Sadik Rexhepi, punëtor ( 1947), 6 vjet burg të rëndë
Selim Ahmeti, profesor, (1940), 5 vjet burg të rëndë
Shemsedin Hoxha, punëtor, ( 1952), 4 vjet burg të rëndë
Xhemshit Osmani, student, (1951), 4 vjet burg të rëndë
Farush Jaka, student, ( 1955), 2 vjet burg të rëndë
Hysen Demelezi, student ( 1960), 1 vit burg të rëndë
Tahir Lubishtani, student ( 1957), 1 vit burg të rëndë

Me 13 korrik 1982, në një intervistë që e kishte dhënë Rrahman Morina, nënsekretar i Krahinës për Punë të Brendshme, kishte thënë se në Kosovë ndodhen akoma 529 shqiptar që do të dalin para gjyqit penal dhe që tani ndodhen në burg. Prej këtyre, 7 veta janë magjistra, 27 janë profesor, 31 mësues, 155 studentë, 128 nxënës shkollash, 10 jurist, 2 doktor shkencash, 6 gazetar si dhe shumë të tjerë me profesione të ndryshme[9], thuhej në intervistën e Rrahman Morinës.

GAZETA “QINDRESA SHQIPËTARE” EDHE NË GJUHËN ANGLEZE

Sikurse gazetat tjera të mërgimtarëve tanë që botoheshin në perëndim, që qëllim primar kishin që bota perëndimore, e lirë e demokratike të njoftohet me padrejtësitë e shumta që i bëheshin popullit shqiptarë në tokat e veta, po ashtu donte që kjo gjendje e padurueshme edhe të sensibilizohej dhe të ndërmerrej urgjentisht ndërhyrja e bashkësisë ndërkombëtare për ta mbrojtur dhe liruar nga okupimi dhe kolonializmi i Jugosllavisë. Situata e rëndë që mbretëronte në Kosovë dhe dhuna që aplikohej ndaj shqiptarëve nga sistemi policor jugosllav, ishte i padurueshëm,andaj arsyetonin mërgimtarët tanë se një demonstratë apo një luftë me përmasa edhe më të mëdha edhe është pritur. Për ta bërë sa më të shpejt informimin ishte paraqitur nevoja e domosdoshme që gazeta të botohej edhe në gjuhën angleze. Gjatë hulumtimeve të mija kam arritur të siguroi vetëm një numër (numrin e 15, e botuar me 31 dhjetor, 1981, në Paris). Është e botuar në gjuhën angleze, dhe ka 21 faqe tekst. Në pika të shkurtra jep historikun e terrorit serb gjatë demonstratave studentore në Kosovë dhe po ashtu prezanton një listë të burgosurish shqiptar të Kosovës, Maqedonisë, Malit të Zi dhe Serbisë. Lista numëron mbi 193 veta, duke përfshirë, emrin e mbiemrin e të dënuarit, moshën e tij, profesionin dhe vitet e dënimeve me burg. Por, sipas informatave që kam siguruar, gazeta “Qindresa Shqiptare”, vazhdimisht ishte botuar në gjuhën angleze, dhe falas iu ishte shpërndarë organizatave ndërkombëtare, por edhe personaliteteve të rëndësishme ndërkombëtare, që kishin ndikim në kohën që jetonin dhe vepronin.

FILLOJNË PROCESET E GJATA GJYQËSORE NDAJ SHQIPTARËVE NË JUGOSLLAVI

Në numrin e 117, të gazetës “Qindresa Shqiptare” të vitit 1982, në shkrimin “Ndjekje, dënime dhe burgosje”, thuhej se shqiptarët po ndiqe vazhdimisht dhe me të madhe nga autoritetet e Jugosllavisë, që si arsyetim po sjellin pjesëmarrjen e tyre në demonstratat e marsit e prillit të vitit 1981.
Komiteti Kombëtar-Demokratik “Shqipëria e lirë” në vitin e kaluar (1981), kishte pas botua një listë të gjatë të burgosurish që ishin arrestua nga policia jugosllave dhe po mbaheshin në burgje anë e kënd Jugosllavisë. Gjykimi i shqiptarëve edhe më me hov kishte vazhdua gjatë vitit 1982.
Më 1 Nëntor, 1982, në Gjykatën Policore të Garnizonit të Shkupit, ishin dënua me 14 vjet burg të rëndë 6 veta nga qyteti i Tetovës:
Vehbi Beqiri, bujk, 20 vjeç
Maj Kasumi, punëtor, 29 vjeç
Ali Kasemi, student, 21 vjeç
Remzi Beqiri, punëtor fabrike, 28 vjeç
Shukrije Halili, zonjë shtëpie, 56 vjeçe
E bija e Shukrije Halilit, studente, 25 vjeç[10]
Të arrestuarve posa iu shqiptohej dënimi, i shpërndanin nëpër burgje të ndryshme të qyteteve të Jugosllavisë, dhe edhe pse iu shqiptohej dënimi ndaj atyre nuk pushohej dhuna dhe tortura. Disa nga ata nga vuajtjet e tepërta, çmendeshin e disa të tjerë nuk dilnin kurrë nga birucat e pista të burgjeve jugosllave.
Edhe pse në perëndi kishte shumë organizata që merreshin me mbrojtjen e të drejtave të njeriut, mirëpo, pushteti jugosllav nuk i lejonte që të ndërhynin tek shqiptarët e burgosur.

Një ngjarje e trishtuar

Gazeta “Qindresa Shqiptare”, në shkrimin “Një ngjarje e prekshme”, shkruante se me 29 tetor, 1982, Komiteti Kombëtar Demokratik “Shqipëria e Lirë”, kishte botua një komunikatë me emrat e 70 të dënuarve politik shqiptar që ishin dënuar me burg të rëndë në Jugosllavi. Dhe ky numër nuk është i fundit dhe as i pari, ngase për çdo ditë nga Jugosllavia vijnë njoftime se në Kosovë janë duke u përgatitur shumë procese të gjata dhe të dhembshme gjyqësore.
Andaj duke e parë këtë tmerr që po ndodhte në Jugosllavi, Kryetari i Komitetit Kombëtar Demokratik “Shqipëria e Lirë”, Z. Abaz Ermenji, kishte marr për detyrë që t’iu paraqitët bashkë me këtë komunikatë shtypi, edhe letra personale Z. Perez de Cuellar, Sekretarit të Përgjithshëm të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, Z. Pieter Dankert, Kryetarit të Parlamentit Evropian, Kryetarit të Ligës Ndërkombëtare për Mbrojtjen dhe të Drejtave të Njeriut dhe shumë personaliteteve të tjera që kishin marr përsipër për të mbikëqyrur të drejtat e njeriut dhe të lirisë së shprehurit.
Po prezantoi vetëm në disa pasuse, letrën e dërguar Z. Pieter Dankert, Kryetarit të Parlamentit Evropian:
Z. Kryetar,
Kam nderin t’i parashtroi vëmendjes suaj këtë komunikatë shtypi që përbën listat më të reja të shqiptarëve të Jugosllavisë dënuar me burgim të rëndë prej gjyqeve policore të atij shteti, për shkak të një manifestimi paqësor që kishin bërë 18 muaj më parë.
Qeveria jugosllave, që kërkonte një shkak për të shtypur popullsisë shqiptare të Jugosllavisë, i ka shikuar manifestimet e muajve mars e prill 1981, si një krim të pashlyeshëm dhe vazhdon gjithnjë të pres koka. Vrasjet, proceset dhe dënimet e rënda ndjekin zhvillimin e tyre që prej 18 muajsh. Ka pasur gjerë më tani më se 3.000 shqiptarë të vrarë dhe mbi 5.000 të dënuar me burgim të rëndë.
Na duket se ka ardhur koha për qeverinë jugosllave t’i pushoi menjëherë e për gjithmonë këto persekutime mizore dhe cinike kundër një popullsie të pambrojtur. Shqiptarët janë një popull si të tjerët, prandaj indiferenca e Parlamentit Evropian, për fatin e tyre duket e pakuptueshme.
Prandaj ju lutemi, Z. Kryetar, të kini bërësin e të ndërhyni pranë qeverisë jugosllave , si edhe pranë organizmave evropiane dhe ndërkombëtare, që popullsia shqiptare e Jugosllavisë të shpëtoi nga ky persekutim shfarosës.
Me falënderimet e rastit, ju lutem gjithashtu të pranoni shprehjen e konsideratës sime të lartë.
Abaz Ermenji,
Kryetar i Komitetit Kombëtar Demokratik
“Shqipëria e Lirë”

INFORMATAT NGA KOSOVA VAZHDOJNË TË BOTOHEN EDHE NË NUMRIN E 118 TË “QINDRSËS SHQIPTARE”

Shteti i cili kishte rrethua Kosovën dhe po e mbante në rrethim të hekurt, ishte ngritur në këmbë. Edhe pse Kosova ishte e rrethuar, ndjekjet kundër shqiptarëve ishin intensifikua. Edhe gazetarët e huaj që vinin të përcillnin këtë gjendje dhe nuk lejoheshin që të futeshin brenda më në fund e kuptuan këtë gjendje. Të tmerrshme ishin sidomos dënimet e burgimet pa gjyq që nuk pushonin asnjë moment ndaj shqiptarëve.
Gazeta shkruante se në marsin dhe në prillin që kishte ikur, shqiptarët çdo kund bënë demonstrata për të kujtuar ngjarjet tragjike të vitit 1981. Në këto tubime, populli në mënyrë të vazhdueshme kishte kërkua që të liroheshin nga burgjet të burgosurit politik dhe të shpallet Republika e Kosovës. Por, si gjithë, policia i kishte shtypur këto demonstrata.
Në vazhdim gazeta jep shumë emra të të dënuarve, por që na njofton se këta emra janë vetëm emrat e personave që i kishte botua shtypi jugosllav që nga janari i vitit 1983, por se dihej që në Kosovë ka me qindra të tjerë që dënohen dhe nuk lajmërohen asgjëkund. Ata burgosen fshehtas, torturohen natë e ditë pa dal me vite para gjyqit.
Proceset gjyqësore që kishin fillua me të madhe gjatë vitit 1982, ato vazhduan edhe në vitin 1983. Dhe, shqiptaret nuk dënoheshin vetëm në Kosovë,por procese gjyqësore organizoheshin gjithandej Jugosllavisë.
Më 12 janar, 1983, në gjykatën e qarkut në Shkup, me kryetar gjyqi Jovan Tërtenoskin dhe zëvendësin e tij Marko Bundalevskin, ishin dënuar këta shqiptarë;
Reshit Halili, me 15vjet burg
Bejtullah Azemi, me 13 vjet burg
Xhevat Salihu, me 12 vjet burg
Agim Hasani, me 11 vjet burg
Nusret Behluli, me 10 vjet burg
Xhevat Xhemili, me 3,6 vjet burg
Në gjykatën e Podgoricës (Titogradit), ishin dënua me burg të rëndë këta persona:
1. Idriz Shala,56 vjeç, me 6vjet burg
2. Bajram Isufi, 35 vjeç, me 6 vjet burg
Po ashtu, më vonë me 21 janar 1983, në Gjykatën e Qarkut në Shkup u dënuan edhe këta persona:
1. Blerim Shaqiri, student, 18 vjeç, me 1,6 vjet burg
2. Destan Aliu, punëtor, 28 vjeç, me 8 vjet burg
3. Rrahman Krasniqi, student, me 3 vjet burg
4. Hasan Abdullahu, 21 vjeç, me 2,6 vjet burg
Më 7 shkurt, 1983, në Gjykatën e Vrajës u dënuan:
1. Dr. Ali Bajrami, mjek, 34 vjeç me 2 vjet burg
2. Jahja Selimi, profesor, 36 vjeç, me 2 vjet burg
Me 15 shkurt, 1983, në Gjykatën e Qarkut në Prishtinë, me kryetar Mentor Qokun, u dënuan këta shqiptarë:
1. Rexhep Maqedonci, polic, me 14 vjet burg
2. Adem Prapashtica, me 11 vjet burg
3. Lutfi Maqedonci, me 6 vjet burg
4. Nusret Ahmeti, me 10 vjet burg
5. Kadri Sakiqi, me 6 vjet burg
6. Adem Dervisholli, me 6 vjet burg
7. Fatmir Graiqevci, me 9 vjet burg
8. Bahri Ademi, sekretar shkolle, me 6 vjet burg
9. Martin Quni, gazetar, me 8 vjet burg
10. Nerima Braha, profesor, me 7 vjet burg
11. Osman Maqedonci, me 5 vjet burg
12. Artan Hoxha, me 5 vjet burg
13. Avdi Krasniqi, me 7 vjet burg
14. Naim Mahmuti, me 2 vjet burg
15. Ahmet Qeriqi, profesor, me 8 vjet burg
16. Zenun Gjocaj, profesor, me 6 vjet burg
17. Hamzë Morina, gazetar, me 5 vjet burg
18. Salih Jonuzi, me 3 vjet burg
19. Skender Vardari, me 8 vjet burg
20. Sabit Gashi, me 8 vjet burg
21. Ahmet Islami, me 5 vjet burg
22. Idriz Jonuzi, polic, me 2 vjet burg
Me 16 shkurt, 1983, ishte organizua edhe një proces tjetër gjyqësor në Gjykatën e Qarkut në Prishtinë, dhe ishin dënuar:
1. Shefqet Cakiqi, student, 19 vjeç, me 6 vjet burg
2. Afrim Fusha, student, 20 vjeç, me 6 vjet burg
3. Muamer Ymeri, 20 vjeç, me 6 vjet burg
4. B. A., 8 vjeç, nxënës, me 2 vjet burg
5. I. C. 10 vjeç, nxënës, me 2 vjet burg
Nën numrin rendor 4 e 5, gjykata nuk i jepte emrat, gjëja se ishin të mitur, porse nuk iu pengonte atyre se edhe që ishin të mitur ti dënonte me nga dy vite burg.
Ndërsa në Strugë ishte dënuar;
1. Shefik Pollozhani,profesor, me 7 vite burg të rëndë
Në Gjyqin e Qarkut të Pejës, me burg të rëndë ishin dënua edhe këta persona:
1. Skender Krasniqi, 21 vjeç, me 5 vjet burg
2. Xhemë Laiu, 21 vjeç, me 5 vjet burg
3. Skender berisha, 20 vjeç, me 2 vjet burg
4. Enver Krasniqi, 20 vjeç, me 2 vjet burg
5. Hazir Lulaj, 20 vjeç, me 1 vit burg
6. Enver Ademaj, 20 vjeç, me 1 vit burg
7. Niman Krasniqi, 21 vjeç, me 1 vit burg
8. Hysen Lajqi, 21 vjeç, me 1vit burg
9. Xhafer Maliqi, 19 vjeç, me 1 vit burg
10. Esat Shala, 21 vjeç, me 1 vit burg
Me 11 prill të vitit 1983, para Gjykatës së Qarkut në Shkup kishin dal këta shqiptarë:
1. Asllan Rushiti, 23 vjeç, me 10 vjet burg
2. Xheladin Rrustemi, 39 vjeç, me 6 vjet burg
Po ashtu në Gjykatën e Vrajës u dënuan edhe këta persona:
1. Njazi Kadriu, 27 vjeç, mësues i shqipes
2. Fejzullah Kadriu, 26 vjeç, mësuesi frëngjishtes
3. Eshref Kapiqi, student
4. Refik Kadriu, 24 vjeç, punëtor
5. Servet Sadiku, 30 vjeç, punëtor
6. Sabri Xhelili, 28 vjeç, bujk
7. Ramiz Halili, 30 vjeç, bujk
Në qytetin e Gostivarit ishin arrestua dhe dënuar:
1. Xhemail Islami, 27 vjeç
2. Agron Fejzullahu, 22 vjeç
3. Lutfi Nuredini, 34 vjeç
Edhe në Tetovë ishin arrestua dhe pritnin që të dilnin para gjyqit:
1. Dr. Jusuf Rexhepi, mjek i vendit
2. Zonja Mekule Rexhepi, e shoqja e Dr. Jusuf Rexhepit
Ndërsa nga torturat në burg të Idrizovës kishte vdekur zonja Hidajete Halimi, e cila ishte arrestua sbashku me dy fëmijët e saj, por nga organet kompetente gjerë më tani, shkruante gazeta “Qindresa Shqiptare” , nuk dihej asgjë.[11]

Shtypi i huaj për ngjarjet në Kosovë

Shtypi i huaj në vitet pas demonstratave të viti 1981, kishte fillua me të madhe të merrej me situatën e shqiptarëve në Jugosllavi.
Gazeta kanadezi “The Toronto Sun”, në një artikull të Z. Eric Margolis, kishte botuar, me 11 prill, 1983, njëkoment mbi gjendjen e Kosovës dhe aspiratat e saj për tu bërë një republikë autonome. Sipas autorit të shkrimit, Kosova mund të bëhej një “depo baruti për Evropën e Lindjes”, nëqoftëse në Beograd vazhdohet me vrasjet e shtypjet e shqiptarëve dhe nuk mundohej me u gjend një zgjidhje e drejt e këtij problemi. Në Jugosllavi, sipas artikullit thuhej se atje po ndodhë e kundërta, policia e fshehët jugosllave, po i vret kundërshtarët e vet kosovar edhe në mërgim, sikur që vrau vëllezërit Gërvalla dhe Kadri Zekën në Gjermani, më 1982, dhe të katërtin e kishte vrarë në Amerikë[12].

http://www.zemrashqiptare.net/images...21743/u1_1.jpg

[PLAKU]

Sabile Keçmezi-Basha: Trajtimi i çështjes së Kosovës në gazetën ‘’Qëndresa Shqiptare’’ (VIII)
E Enjte, 28-04-2011, 07:58pm (GMT+1)


http://www.zemrashqiptare.net/images...21771/u1_1.jpg


TRAJTIMI I ÇËSHTJES KOSOVËS NË GAZETËN “QËNDRESA SHQIPTARE” ORGAN I KOMITETIT KOMBËTAR DEMOKRATIK “SHQIPNIJA E LIRË”, PARIS (VIII)

Nga Prof. Dr. Sabile Keçmezi-Basha
sabile_basha@hotmail.com

GAZETA “QINDRESA SHQIPTARE”, VAZHDON ME BOTIMIN E LISTAVE TË TË BURGOSURVE POLITIK SHQIPTAR EDHE NË NUMRIN 119

Në shkrimin “Ndjekjet nuk pushojnë kurrë”, thuhej se në Jugosllavi edhe pse kishte kalua një periudhë relativisht prej 4 vitesh, megjithatë proceset gjyqësore nuk kishin të ndalur. Që nga marsi e prilli i vitit 1981, në krahinat shqiptare të Kosovës, të Maqedonisë dhe të Malit të Zi, shteti i rrethimit, sundonte me ashpërsinë më të madhe: ata pa fijen e frikës fusnin shqiptarët në burg, i ndiqnin, i vrisnin nëpër rrugë, dhe askush nuk i zinte në gojë përveç familjarëve. Shtypi i Jugosllavisë nuk fliste për ta, dhe as për veprimet e policisë. Ata kur flitnin, flitnin dhe vetëm padisnin njerëzit e pafajshëm. Me mija shqiptarë i kishin mbushur burgjet e Jugosllavisë,ku shumë herë edhe vdesin nga torturat[1]. Në gazetë, përsëri jepet një listë tepër e gjatë e të burgosurve politik, që gazeta i kishte marr nga shtypi jugosllav.
Në vazhdim gazeta jepte emrat e mbi 50 shqiptarëve të dënuar[2].
Ndërsa gazeta e Parisit “LE FIGARO”, shkruante se më 21 qershor, 1984, ishte dënuar një gazetar shqiptar “për një kohë të pakufizuar”, në një çmendi, dhe nëntë vetë të tjerë ishin dënua me nga 3 e 12 vjet burg të rëndë. Të gjithë këta ishin akuzua se kishin bërë propagandë nacionaliste për një Republikë Shqiptare të Kosovës[3], shkruante gazeta.

Këshilli i grupeve Kombëtare të Partisë Republikane të Shteteve të Bashkuara voton një rezolutë për të drejtat e kosovarëve

Pas vitit 1981, edhe faktori ndërkombëtar filloi të merrej me çështjen e Kosovës. Mërgata shqiptare kudo që ishte bënte thirrje për unitet dhe për ndikim në arenën ndërkombëtare. Me 20 e 21 janar të vitit 1984, një delegacion i Lidhjes Kosovare u udhëhequr nga Prof. Luan Gashi, Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes Kosovare, nga Hafëz Isuf Azemi, anëtar i Komitetit Qendror dhe nga Z. Osman Shabani, anëtar kishin shkua në Uashington për të paraqitur gjendjen e vështirë të shqiptarëve në Jugosllavi[4]. Ata me këtë rast ishin takua me personalitete të rëndësishme të Kongresit dhe të Qeverisë të Shteteve të Bashkuara dhe në hollësi ia prezantuan situatën e krijuar në shtetin okupues-Jugosllavi.
Po ashtu në Kuvendin vjetor të Këshillit të Grupeve të Partisë Republikane të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, që ishte mbajtur në Uashington që nga 17-20 maji, 1984, kishte miratua një zëri rezolutën për të drejtat e shqiptarëve në Jugosllavi. Rezoluta ishte paraqitur nga grupi i shqiptarëve që kryesohej nga Z. Ekrem Bardha. Rezoluta bënte fjalë për ndjekjet që autoritetet jugosllave po bënin ndaj shqiptarëve, dhe luftën e shqiptarëve për të drejtat e tyre.
Këshilli i Grupeve Kombëtare të Partisë Republikane të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, miratoi këtë rezolutë me këto pika kryesore:
1. I bindur se politika shtypëse e tashme jugosllave është një rrezik i madh për rregullin dhe paqen në Ballkan;
2. E dënon shkeljen e hapët dhe të plotë të të drejtave njerëzore dhe kombëtare të shqiptarëve në Jugosllavi;
3. Kërkon nga Qeveria Jugosllave të veprojë sipas vendimeve të Helsinkit dhe të marrëveshjeve të tjera për të drejtat e njeriut, si dhe të njoh të drejtat njerëzore të shqiptarëve në Jugosllavi;
4. I drejtohet qeverisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës ta shtyn Jugosllavinë t’u japi menjëherë leje shqiptarëve të gëzojnë të drejtat dhe lirit e tyre themelore dhe sidomos:
a) t’u njoh shqiptarëve të drejtat e tyre për të pas Republikën e vet
brenda federatës Jugosllave;
b) t’i lirojë menjëherë të gjithë të burgosurit politik shqiptarë dhe
c) ta përmirësojë gjendjen ekonomike në krahinat e banuara me
shqiptarë”

PROPAGANDA SERBE VAZHDON ME AVAZIN E VJETËR

Numrat e më vonshëm të gazetës “Qindresa Shqiptare”, vazhdojnë edhe më tej të informojnë opinionin e gjerë për krimet dhe dhunën jugosllave që ushtrohej ndaj shqiptarëve në Jugosllavi.
.................................................. ... Në numrin 120, të gazetës, jepet në katër faqe tekst lista e të burgosurve dhe e të arrestuarve në burgjet jugosllave. Gati në mënyrë të kompletuar jepen të gjitha proceset gjyqësore që ishin organizua: në Prishtinë, në Prizren, në Pejë, në Gjilan dhe në Mitrovicë. Po ashtu jepeshin edhe proceset gjyqësore që organizoheshin ndaj shqiptarëve edhe në Maqedoni në Mal të Zi dhe çdo kund tjetër që organizoheshin.
Edhe në numrin 121, gjendja në Kosovë përfshinte mbi 8 faqe të gazetës. Në rubrikën “Lajme nga Kosova e robëruar”, shkruhet gjerësisht për situatën e tensionuar që po mbretëronte në Kosovë. Për të justifikuar ndjekjet e tmerrshme kundër shqiptarëve, propaganda e Beogradit u mundonte me çdo kusht që ngjarjet dhe situatën e krijuar ti kthente mbrapsht dhe si të tilla t’ia paraqitët botës se serbet ishin “viktima” e shqiptarët “persekutues”. Kjo propagandë e gënjeshtër, me një paturpësi të neveritshme, ndihmohej si gjithmonë prej qeveris dhe pushtetarëve me të gjitha mjetet. Politika destruktive e Beogradit nxiste dhe shtynte serbët e Kosovës, që të organizonin protesta e manifestime të ndryshme që të paraqitnin kërkesa të paimagjinueshme të nënshkruara prej mija njerëzve, duke përhapur në të gjithë Jugosllavinë dhe jashtë saj një propagandë kundër shqiptarëve.
Për të gjetur e zbuluar të tjera shkaqe persekutimi kundër shqiptarëve, Beogradi lajmëronte zyrtarisht, në dhjetor 1985, se gjoja policia jugosllave kishte zbulua një organizatë të fshehtë marksiste- leniniste që ishte përhapur ndërmjet shqiptarëve të Kosovës, Maqedonisë dhe Malit të Zi. Kjo “informatë e dhënë prej Beogradit ishte botua edhe në shtypin ndërkombëtar. Por, fatbardhësisht, mërgata kishte arritur që ta përgënjeshtronte, dhe qëllimi i saj veç ishte i ditur, arsyeja ishte që pas këtij lajmi sa më shumë shqiptar të hidhen në burgje.
Sipas gazetës “Qindresa Shqiptare”, proceset policore në Jugosllavi ndaj shqiptarëve nuk kanë të ndalur. Edhe shtypi ndërkombëtar kishte shkrua disa herë për burgosjet. Gazeta parisienë “Le Monde”, në numrin e 14 majit, 1986, shkruante për procesin gjyqësor që kishte fillua në Prishtinë kundër 27 shqiptarëve, të cilët u dënuan në grup. Grupi i Prishtinës, shkruante Le Monde, nuk ishte i vetëm, ngase grupe të akuzuarish në Kosovë mbahen çdo javë[5], dhe për të vërtetua këtë, gazeta frënge “Le Monde”, me 7 qershor 1986 kishte shkrua për një grup tjetër të dënuarish prej 10 vetave që ishte organizua në Prishtinë.
Gazeta “Qindresa Shqiptare” edhe në këtë numër vazhdon me botua listën e gjatë të të burgosurve politik shqiptarë. Në këtë shkrim po i prezantoj proceset gjyqësore që janë mbajtur jashtë Kosove, ngase na mungojnë të dhënat për ata[6] .
Më 30 nëntor, 1985, Gjyqi policor i Ulqinit kishte dënuar Profesorin Bajram Briskun me 1,6 vjet burg të rëndë.
Më 19 mars, 1986, në Gjykatën e Qarkut të Manastirit në Maqedoni u dënuan:
1. Qani Hani, me 13 vjet burg të rëndë
2. Mersin Selmani, me 6 vjet burg të rëndë
3. Gëzim Kaleci, me 7 vjet burg të rëndë
4. Gani Shatri, me 5 vjet burg të rëndë
5. Sylejman Hani, me 3 vjet burg të rëndë.
Më 26 maj 1986, në Gjykatën e Qarkut të Shkupit u dënuan këta veta:
1. Bilall Sherifi, nga Tetova, me 15 vjet burg
2. Fatmir Ibrahimi, nga Tetova, student, me 14 vjet burg
3. Bajram Limani, student, me 12 vjet burg
4. Pasho Maksuti, student, me 12 vjet burg
5. Zeqir Emini, nga Kërçova, me 11 vjet burg
6. Nuredin Bajrami, nga Zajazi, me 9 vjet burg
7. Sefer Hyseni, student, me 8 vjet burg
8. Veli Emini, student, me 8 vjet burg
9. Afrim Ibrahimi, student, me 7 vjet burg
Më 9 korrik, 1986, në Gjykatën e Qarkut të Tivarit (Mali i Zi), u dënuan 6 shqiptarë:
1. Ali Parasovi, me 13 vjet burg
2. Hasan Parasovi, me 9 vjet burg
3. Salë Markashevi, me 11 vjet burg
4. Xhafer Markashevi, me 11 vjet burg
5. Sylejman Cukovi, me 11 vjet burg
6. Jusuf Bolevi, me 6 vjet burg

Reagon mërgata kosovare

Organizatat politike të mërgimtarëve në botë si Komiteti Kombëtar Demokratik “Shqipëria e Lirë” dhe “Lidhja Kosovare”, ishin shumë të shqetësuara për gjendjen dhe politikën anti shqiptare që po ushtronte Jugosllavia ndaj bashkëkombëseve të tyre. Këto organizata kishin protestua edhe më herët për situatën e rëndë të shqiptarëve në Jugosllavi, por vitet e mëvonshme ishin të padurueshme për ta, dhe mjaftonte vetëm një shkëndijë që të shpërthej populli i shumëvuajtur shqiptar.
Mërgimtarët tanë që vepronin jashtë atdheut, u mundonin me çdo mjet që të venin në dijeni opinionin e jashtëm mbi ngjarjet në Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi. Ata rregullisht, nëpër mes shtypit të tyre botonin emrat e shqiptarëve të dënuar me grupe, emrat e atyre që vriteshin, ose emrat e atyre që vdisnin nga torturat, si dhe ngjarjet e tjera si mbylljen e shkollave, zhvillimin e dobët ekonomik dhe papunësinë e madhe që vinte vazhdimisht duke u shtuar.

“Thirrja” e Lidhjes Kosovare

Duhet përmendur “Thirrjen” që e kishte shkruar Organizata politike “Lidhja Kosovare” me rastin e pesë vjetorit të kryengritjes kosovare: 11 mars 1981-11 mars 1986.
“Thirrja” fillonte me këto fjalë:
Bashkatdhetarë!
Pesë vjet më parë, mbar Kosova ngriti krye.
U qua peshë rinia shqiptare anë e mbanë trojeve shqiptare, nëpër rrugët e qyteteve, në katunde, në shkolla e në fabrika. Shpërtheu kryengritja kudo. Zëri i tyre i fuqishëm ushtoi: “Mjaft! Jo ma shtypje! Jo ma vuajtje! Jo ma mjerim! Kërkojmë të drejta të barabarta, siç i gëzojnë kombet e tjera ! Duam që Kosova të shpallet Republikë! Duam që në gjirin e saj të përmblidhen të gjithë shqiptarët, prej Manastiri deri në Tivar.
Zërin e shqiptarëve nuk e dëgjoi Beogradi. Ai nuk humbi aspak kohë dhe e ktheu Kosovën në kasaphane... U derdh gjaku i shqiptari nëpër rrugët e Prishtinës, të Podujevës, të Mitrovicës, të Pejës, të Ferizajt, të Tetovës e Kërçovës, Gostivarit e Ulqinit dhe vende të tjera shqiptare.
Rinia Shqiptare u bëni ballë tankeve të shovinistëve të Beogradit me parzëm të kraharorit. Ajo nuk u përkul as nuk u zmbraps. Kanë rënë në fushën e nderit me dhjeta e me qind. Nuk dihet numri i tyre. Nuk iu njihen varret.
Me mija të tjerë janë dënua deri më 20 vjet burg të rëndë dhe edhe sot dergjen në qelia të errëta të Goli Otokut dhe në ishuj të tjerë të bregdetit dalmat.
Me mija të tjerë janë pushua nga puna dhe sot vuajnë edhe për kafshatën e bukës. Me mija të tjerë qeveria i ka detyrua me i braktisë vatrat shekullore dhe me shkua tej deti ose në shkretia të Anadollit.
Sot shqiptarët në Jugosllavi merren nëpër këmbë. Shtypen mizorisht e pa mëshirë.
Shqiptarë!
Shovinistët serbo-komunistë i shtypin sot shqiptarët, sepse nuk duan tu njohin të drejtat themelore, të cilat janë të caktuara prej Kartës së Organizatës së Kombeve të Bashkuara! Vëllezërit e motrat tona shtypen në trojet e tyre, sepse klika sunduese e Beogradit nuk donë ta shpalli Kosovën Republikë. Siç e ka pranua vet shtypi jugosllav, sot në Kosovë nuk ka shtëpi, që të mos ketë një njeri në burg. Shkalla e jetesës është shumë e ulët se mesatarja jugosllave. Vetëm në Kosovë ka më shumë se 120 mijë veta pa punë- një njeri në çdo 15 vetë.
Racistët e Beogradit sot po e sulmojnë edhe historinë e shqiptarëve. Mundohen me e ulë poshtë vleftën e kryetrimave shqiptarë, siç janë Skënderbeu, Bajram Curri , Isa Buletini dhe shumë të tjerë. Kërkojnë t’ua mbyllin shkollat shqipe. Nuk i lejojnë të regjistrohen në Universitetin e Prishtinës. NË Maqedoni, ku gjendja e shqiptarëve është edhe më e keqe, racistët po i shtrëngojnë shqiptarët me iu ndryshua emrat dhe me i shpërngul në Turqi. Në Mal të Zi shqiptarëve po u ndalohet deri edhe përdorimi i gjuhës shqipe.
Vëllezër shqiptarë!
Mos i harroni Dëshmorët! Në zemra tuaja le të jetojë përherë kujtimi i Tyre! Mbani të gjallë amanetin e Tyre! Mos iu përkulni tiranit!
Lidhja Kosovare u bënë thirrje të gjithë shqiptarëve në mërgim: Le ta qojnë zërin lart, le të protestojmë kundër shfarosjes. Mos rrini në një anë, mos heshtni! Sot më shumë se kurrë duhet t’i tregojmë botës se sa kritike është gjendja e shqiptarëve në Jugosllavi! Duhet të kërkojmë me këmbëngulje që ndërgjegjja e botës së lirë të zgjohet dhe të drejtohet edhe kah Kosova! Kjo është një detyrë e shenjtë për çdo shqiptar. Me hesht sot, nuk është mëkat, është faj! Mos rrini në heshtje! Ngrite zërin lart!
Lidhja Kosovare “

Pas thirrjes që e kishte shpërnda “Lidhja Kosovare, ajo mori edhe shumë nisma të tjera, që me anën e veprimtarëve të vet kishte shpërndarë edhe shumë letra udhëheqësve botëror duke i njoftuar për gjendjen e rënd që mbretëronte në Kosovë. Një letër të tillë, Lidhja Kosovare i kishte dërgua edhe kryetarit të shteteve të Bashkuara Z. Renald Reganit, të cilën e kishte nënshkrua Profesor Luan Gashi, Sekretar i Përgjithshëm dhe Zotëri Hafëz Jusuf Azemi, anëtar i Komitetit Qendror të Lidhjes Kosovare.
Po ashtu edhe numri i 122, kishte vazhdua që të trajtonte dhe të shkruante për ngjarje të ndryshme nga Kosova, Maqedonia dhe mali i Zi.
Siç e kam cekur edhe më herët, gazeta lajmëronte për numrin e të arrestuarve dhe të dënuarve në Gjykatat serbe anë e këndë Jugosllavisë. Është interesante se në shkrimin “Burgime dhe dënime”, ekziston edhe kjo e dhënë se Tadej Rodiqi, kishte shpall vetë se prej vitit 1981 deri më 1985, ishin dënuar me ndëshkime të rënda 17.000 shqiptarë në Kosovë, në Maqedoni dhe në Mal të Zi[7], porse cek gazeta, kryepolici kosovar nuk e përmend se janë të vrarë ose të vdekur nga torturat nga ana e policisë.
Në vazhdim po japim emrat e disa shqiptarëve që u dënuan nëpër gjykatat serbe jashtë Kosove.
Më 10 tetor, 1986, Gjykata e Koprit, në Slloveni kishte dënuar me 5 vjet e 2 muaj burg të rëndë djaloshin nga Prizreni, Ashim Badallajn, i cili kishte vetëm 24 vjeç, i cili ishte arrestua në kufi duke u kthyer nga Zvicra, ku kishte qenë me punë të përkohshme.
Më 16 tetor, 1986, Gjykata e Qarkut në Tetovë kishte dënua këta persona :
1. Ismail Meka, 21 vjeç
2. Mehdi Dullovci, 18 vjeç
3. Taip Murati, 26 vjeç
4. Idriz Fetahu, 28 vjeç

Nga fundi i vitit 1986, shkruan gazeta se janë përjashtua nga PKJ 14 profesor shqiptar (të cilët janë ndëshkua përsëri më vonë), dhe 16 profesor shqiptar janë frikësua se do të burgosen poçes përkrahin kërkesat e studentëve. Shumë shqiptarë (student, mësues e të tjerë), janë frikësua se do të përjashtohen nga PKJ-ja. Pushtetarët jugosllav, kohëve të fundit kishin shpikur edhe një metodë të tmerrshme dhune duke iu ndaluar nxënësve që mos të vazhdonin shkollimin superior, siç kishte ndodhur me 175 student që i kishin përjashtuar fare nga fakulteti[8].
Ndodhin edhe këso rastesh, e që nuk janë të rralla, kur shqiptaret dalin nga burgu, por “ndodhë aksidentalisht”, dikush me ndonjë veturë apo kamion e mbyt. Kështu i kishte ndodhur edhe Xhemal Islamit nga Gostivari, mbasi se e kishte përfunduar dënimin, del nga burgu, e më vonë vdiq në një “aksident”. Nja 10 miq të tij që kishin marr pjesë në varrim, i kishin pushua nga puna si mësues dhe i kishin kërcënuar se do i burgosin.
Në vazhdim të shkrimeve jepen edhe informacione për jetën e shqiptarëve në Maqedoni. Qeveria maqedonase ka marr një fushat kundër shqiptarëve dhe lindjeve të tyre, duke u munduar me lloj-lloj mjete me i pakësua ato. Në Maqedoni dhe në Jugosllavi, ka fillua një frikë e madhe nga sistemi si në kohën e Rankoviqit. Presioni vazhdon ndaj shqiptarëve duke shkuar aq larg sa po iu prishin edhe muret e oborreve, shkruante gazeta “rilindja”, më 12 dhjetor 1986, e cila theksonte se në Maqedoni brenda një dite u prishën 22 mure. Dhe kjo vlente vetëm për shtëpitë e shqiptarëve. Qëllimi i vetëm dhe i fundit i qeveritarëve ishte që sa më shumë shqiptarë të detyronin që të lëshonin trojet e veta.

Kroati Aleksander Tijaniqi dëshmonte

Gazetari kroat Aleksandër Tijaniq, në një intervistë që kishte pas dhënë për gazetën e Zagrebit “POLET”, me 26.10.1986, kishte thënë se gazetarët serbë po shpifin dhe po trillojnë kundër shqiptarëve, vetëm e vetëm që ti njollosin sa më shumë.
Ai theksonte se “Shtëpia e një shqiptari nga katundi i Batushë, është shembur dhe rrafshuar krejt me tokë dhe familja e tij është detyrua që të flejë përjashta” dhe pyet ai, më tregoni se a ka shkrua ndonjë gazet e Beogradit. Unë shkrova për këtë padrejtësi, dhe partia më kritikoi” shton ai.
Sa për burgimet, dënimet dhe vrasjet, gjendja është e dëshpëruar. Vetë e përkohshmja “DANAS” e Zagrebit shkruan se në Kosovë nuk ka shtëpi që nuk ka një njeri në burg. Enti Federativ i Statistikave kishte botua disa shifra: ndërmjet 1980 dhe 1984 vetëm në Kosovë janë dënua 17.256 shqiptar. Numrat flasin vet, thotë Aleksandër Tijaniq, edhe me gjithë këtë, serbët gjithnjë ankohen në Beograd se gjykatësit në Kosovë nuk po i dënojnë sa duhet shqiptarët por iu mbajnë anën. Dërgojnë komisione nga Beogradi për me i kontrollua veprimet e drejta apo jo të gjykatësve kundër shqiptarëve,. Komisionet i kanë detyrua gjykatoret të gjejnë dhe të hallakasin akte edhe gjykime të vjetra, të hapin përsëri padinë të vjetra dhe t’i gjykojnë edhe një herë. Kështu kanë anulua kushedi se sa shitje që u janë bërë shqiptarëve nga serbët dhe shqiptarët pasandaj i kanë dënuar dhe burgosur. Kjo është drejtësia kundrejt shqiptarëve në tërë Jugosllavinë sot: Shqiptari atje nuk është nënshtetas me të drejta si serbët, por është i shkallës së dytë ose të tretë[9], thotë Aleksandër Tijaniq.

INFORMATA TË SHUMTA NGA KOSOVA E ROBËRUAR

Vazhdohet me botimin e informatave të cilat vijnë nga Kosova e robëruar edhe në numrin 123 të gazetës “Qindresa Shqiptare”. Ky numër duhet thënë se ka 19 faqe dhe që nga këto 13 faqe iu janë kushtuar gjendjes në Kosovë. Trajtohen tema kryesisht nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe nga pjesët tjera të Jugosllavisë ku dënohen shqiptarët.
Në këtë numër vend të veçantë zënë emrat e ushtarëve shqiptar të dënuar në gjykata të ndryshme ushtarake. Dy grupe shqiptarësh ushtar u dënuan gjatë vitit 1988, pa dhënë kurrfarë arsye nga organet kompetente. Grupi i parë që përbëhej prej 10 të rinjve u dënua në Shkup, ndërsa grupi i dytë i përbërë prej nëntë vetave u dënua në Nish. Procesi i grupit të fundit kishte zgjatur një javë duke filluar prej 21-28 janar dhe ishte mbyllur me këto dënime:
1. Riza Gjakli, me 15 vjet burg
2. Shefqet Paqarizi, me 15 vjet burg
3. Abdyl Xhemil Alimani, me 14 vjet burg
4. Afrim Mehmeti, me 10 vjet burg
5. Pajazit Aliu, me 10 vjet burg
6. Riza Ali Bashiq, me 7 vjet burg
7. Ali Mali, me 7 vjet burg
8. Enver Behluli, me 4 vjet burg
9. Islam Mahmuti, me 2 vjet burg
Procesi i këtyre rekrutëve të rinj qëndronte kryesisht mbi gënjeshtra dhe intriga të krijuara nga asgjë prej persekutuesëve të tyre serbë e maqedonas.

NJË NUMËR I TËRË I”QËNDRESËS SHQIPTARE” I KUSHTOHEJ KOSOVËS

Numri 124, i gazetës “Qindresa Shqiptare” i kushtohej situatës politike në Kosovë. Gazeta fillon me artikullin “Drama Kosovare” duke u lëshua shkallëve të historisë, ajo trajton vendimet e konferencës së Londrës më 1913, luftërat e shqiptarëve për liri e pavarësi, Elaboratet e Vasa Qubrilloviqit, vrasjet e likuidimet e shqiptarëve gjatë vitit 1945, demonstrata e vitit 1968, 1981, ndërrimet kushtetuese të vitit 1974, e shumë tema tjera të rëndësishme për Kosovën dhe shqiptarët që kishin ngelur nën okupim pa dashjen e tyre.
Gazeta flet edhe për suprimimin e autonomisë së Kosovës në vitin 1989. Kur rreziku për cenimin e autonomisë ishte bërë më i dukshëm dhe më transparent, aty nga mbarimi i shkurtit të vitit 1989, atëherë, në minierën e Trepçës, 1.300 punëtor shqiptar kishin nisur një grevë të pakufishme, 1.000 metra nën dhe, për të protestuar kundër zgjerimit të pushtetit serb në krahinën autonome të Kosovës. Ata kishin kërkuar menjëherë dorëheqjet e shqiptarëve Rrahman Morinës, agjent i policisë serbe, i emëruar prej Millosheviqit, pas përjashtimit të Azem Vllasit[10].
Me 27 shkurt, Kryesia e Jugosllavisë kishte urdhërua masa urgjente mbi tërë krahinën e Kosovës. Aeroplanët luftarak fluturuan dy herë mbi Prishtinë, ndërsa një kolonë automjetesh të ushtrisë u vu në lëvizje drejt minierës. Së Trepçës. Në Kosovë gjendja po shtrëngohej nga të dy anët, sepse i tërë populli shqiptar ishte tregua i vendosur për mbrojtjen e autonomisë. Atëherë kryesia e Jugosllavisë kishte marr qëndrim që të dërgonte forca speciale të policisë dhe të tjera njësi ushtarake të për ti shtrënguar shqiptarët që të binden.
Më 28 shkurt, greva e shqiptarëve kishte përfunduar mbas dorëheqjes së Rrahman Morinës, Ali Shukëris dhe Hysamedin Azemit, e që ishte vetëm një tradhti e madhe që iu bë atyre.
Me 1 mars, ishte dekretua shtetrrethimi për të gjithë krahinën e Kosovës. Lëvizja e trupave dhe e ushtrisë e policisë kishte ndalua qarkullimin e njerëzve dhe automjeteve civile. Në Serbi edhe më tej vazhdonin demonstratat kërcënuese ndaj shqiptarëve me britma mburrjesh për Sllobodan Millosheviqin që kishte dalë si një ngadhënjimtar i ri për nacionalizmin serb.
Me 6 mars rifillojnë arrestimet me grupe. Një valë spastrimesh përfshin më parë ish-përgjegjësit e PKK, me Azem Vllasin në krye. Pastaj arrestoheshin ushtarakët shqiptar që shërbenin në Ushtrinë Jugosllave. Arrestohen 117 oficer dhe nënoficer shqiptar që dyshohej se bënin pjesë në lëvizjen e përgjithshme të Kosovës.
Më 23 mars, i ashtuquajturi “Parlament i Kosovës”, nën shtrëngimin e serbëve, “votoi”, rishikimin e Kushtetutës, për t’ia dhënë Serbisë të gjitha fuqitë mbi krahinën. Ky veprim i dobët e shtyri tërë popullin, burra e gra, në një manifestim të përgjithshëm: punëtor, student, nxënës shkollash, fëmijë të vegjël, u ndodhën së bashku përpara kërcënimeve të topave dhe bajonetave, pa pasur tjetër armë përveç gurëve.
Me 26e 27 mars, gjendja në Kosovë u acarua. Ndryshimet kushtetuese , që u miratuan prej Parlamentit të Republikës së Serbisë më 28 mars, i nxehën shpirtrat. Shqiptarët e panë se të drejtat e tyre elementare, kombëtare e kulturore po shkeleshin me këmbën serbe. Ata u hodhën nëpër rrugë si një trup i vetëm duke brohoritur: “kemi dhënë fjalën që të vdesim për Kosovën”;”Lëshojini shokët tanë që keni burgosur”; “Nuk pranojmë ndryshime kushtetuese të vitit 1974”; “Më mirë të vdekur se sa skllav”
Ky ferr kishte vazhdua gjerë më 31 mars, ndërmjet fuqive ushtarake të ndërlidhura, ultra-moderne dhe një popullsie civile të çarmatosur. Policia dhe ushtria hidhnin natën bomba me gazë helmues nëpër shtëpitë e shqiptarëve. Njerëzit arrestoheshin ose vriteshin ditën e natën. Kufomat e të vrarëve i mblidhte policia ose ushtria nëpër karro të veçanta, pa dijeninë e familjarëve, dhe i zhdukte fshehtazi. Sipas shpalljeve zyrtare të Beogradit, ka pasur 29 të vrarë dhe disa të plagosur. Por, Beogradi edhe më 1981 shpallte zyrtarisht se kishte vetëm 11 të vrarë, kurse ato kalonin mijën nga ana e shqiptarëve. Në ngjarjet e fundit, sipas të dhënave që sjell gazeta “Qindresa Shqiptare” , ka mbi 1.000 të vrarë dhe më shumë se 600 prej të plagosurve që kanë vdekur sepse ishin të goditur me plumba dum-dum[11]
Gazeta shkruan se i kishin lajmëruar nga Kosova për grupe viktimash nëpër disa vende të ndryshme. Në katundin Zhur, kishte pasur 18 të vrarë brenda një dite prej policisë dhe ushtrisë. Në qytezën e Dragashit, ishin vrarë 28 persona shqiptar. Në qytetin e Deçanit, 23 të vrarë. Në Podujevë kishte pasur 32 të vrarë. Në Rahovec kishte 50 të vrarë, pa vënë në numër të plagosurit e tjerë që kishin vdekur më vonë. Në mesin e të vrarëve kishte gra dhe shumë fëmijë. Kishte dëshmi se 65 gra i kishin lidhur dhe i kishin burgosur nga fshati i Zhurit për në Prizren. Në Dibër, që ishte qytet në Maqedoni, ishin arrestua 25 shqiptar[12].
Shtypi dhe televizionet e tërë botës i kishin komentuar ditë për ditë ngjarjet e Kosovës, duke treguar agresionin serb dhe veprimet e armatosura kundër shqiptarëve. Mënyra e propagandës serbe për të fshehur numrin e viktimave nuk kishin sukses. Në botën e lirë u krijua opinioni pozitiv për viktimat- shqiptarët.
Bashkësia ndërkombëtare filloi të reagonte më dendur. Parlamenti Evropian e dënonte shtypjen e kosovarëve dhe kishte vendosur që të dërgonte një delegacion për të hetuar gjendjen në vend.
Ndërsa Kongresi Amerikan kishte paraqitur një rezolutë për të mbrojtur statutin e autonomisë së Kosovës.
Të mërguarit shqiptar, kudo që ndodheshin në botën e lirë ishin mobilizua që të reagonin si nëpër mes demonstratave që i organizonin para ambasadave jugosllave si: në Uashington, Njujork, në Paris, në Bruxel, në Australi. Kishin bërë thirrje për ndihmë kosovarëve nga e tërë bota, kishin botuar dhe shpërndarë trakte. Në Detroit kishin organizua një tubim të madh në përkujtim të viktimave të Kosovës. Pastaj kishin dërgua telegrame sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Z. Javier Peres de Cuellar, duke kërkuar ndërhyrjen e kësaj organizate për të shpëtuar popullsinë shqiptare nga një gjenocid i vërtet që po kryenin mbi të serbët dhe pushteti i Jugosllavisë.
Dhe krejt në fund dua të theksoi se organi kryesor informativ i Organizatës politike : Komiteti Kombëtar- Demokratik “Shqipëria e Lirë”, gazeta “Qindresa Shqiptare”, gjatë tërë kohës sa u botua, kishte luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimet dhe angazhimet e bashkësisë ndërkombëtare, duke i sensibilizua ngjarjet politiko-shoqërore që ndodhnin në Jugosllavi dhe gjenocidin e shtypjen e paparë ndaj popullit shqiptar që kryenin pushtetarët jugosllav ndaj tyre. Gazeta informonte në mënyrë të drejt mërgimtarët tanë por edhe opinionin e gjerë ndërkombëtar duke e informuar për çdo gjë që ndodhte në Shqipëri, por edhe në Kosovë, në veçanti. Se nga kjo gazetë dhe nga ata veprimtar të palodhshëm e trima , të pajisur me kulturë dhe atdhedashuri nuk reshtën asnjëherë për të punuar dhe për ta dashur shumë e më shumë atdheun e tyre të shtrenjtë.