Arabėt nė xhahilijet kanė qenė tė shtrirė nė fise tė
shpėrndara pa unitet as pajtim ndėrmjet vete. Secili fis,
fliste gjuhė tė veēantė dhe ndėrmjet tyre vazhdimisht
zhvillohej luftė dhe grindje.
Me paraqitjen e Islamit, u bashkuan tė gjithė dhe u bėnė
njė popull (ummet). Edhe Kur'ani zbriti nė gjuhėn e tyre
mė tė rrjedhshme, duke i zhvlerėsuar tė tjerat.
Islami mbeti i izoluar nė Siujdhesėn Arabe vetėm gjer nė
hilafetin e Omer el-Hattabit, All-llahu qoftė i kėnaqur
me te!
Mė parė, arabėt u kėnaqėn me shkretėtirė, tenda
dhe deve. Nuk patėn rast mė parė ta sundonin ndonjė
popull apo vend. Pasi qė u bashkuan dhe u ndriēuan
mendjet e tyre me mėsimet e Islamit, u erdhi fuqi e re
dhe entuziazėm shpirtėror, saqė iu duk e ngushtė
Siujdhesa Arabe. Dolėn prej saj duke marrė Shamin,
Irakun, Persinė dhe Horasanin e pastaj Egjiptin dheAfrikėn. Atėbotė, nė secilin nga kėtė vende, kishte
kombe dhe popuj tė ndryshėm si: sirianėt, keltėt,
persianėt, koptėt dhe berberėt.
Tė gjitha kėto u
asimiluan pėr njė kohė tė shkurtėr, u bėnė arabė tė
arabizuar, pėrveē banorėve tė Persisė dhe Horasanit.
Banorėt e kėtyre dy pjesėve mbetėn persianė.
Mirėpo,
pasi u islamizuan pėr gjuhė tė tyre letrare e morėn gjuhėn
arabe dhe filluan tė lexojnė e tė shkruajnė arabisht.
Ēlirimet dhe pėrhapja e Islamit, u vonuan pėr njė kohė
pėr shkak tė mospajtimeve qė ndodhėn ndėrmjet Aliut
r.a. e Muaviut dhe tragjedisė nė Kerbela, gjersa ndodhi
udhėtimi nė Afrikėn Perėndimore dhe u ēliruan vendet
sot tė njohura me emrin Tunizia, Algjeria dhe Maroku
nga ana e guvernatorėve tė shtetit Emevij
Mė vonė Musa Ibn Nusajri dhe Tariku kaluan nė pjesėn
evropiane duke e marrė Andaluzinė.
Krijoni Kontakt