Historite e shkurtuara te profeteve a.s

[_Mersin_]

Historia e profetit Junus a.s



Historia e profetit Junus a.s është nga historitë e rralla që pamenden në Kuranin famë lartë. Lidhur me gjenealogjinë e tij, nuk ceket gjëkundi ashtu siç ceket për profetët e tjerë. Gjithçka që dimë rreth tij, është se quhej Junus biri i Meta, nga pasardhësit e profetit Ibrahim a.s. Në Kuran, ai njihet edhe me emrin "Dhunun" ose njeriu i balenës.

Zoti e dërgoi si profet në një qytet të madh që njihej me emrin Nejneva. Ky qytet, ndodhet në veri të Irakut përballë qytetit Mosul. Dy qytetet i ndan lumi Tigër.

Tregon historiani Ibnu Kethir lidhur me kohën e tij:"Në këtë qytet ekzistojnë mbetje të vendbanimeve të këtij populli, si dhe shumë statuja të kthyera përmbys."

"Junusi ka qenë gjithashtu njëri nga të dërguarit." (Saffat, 139)

Banorët e Nejnevas ishin të shumtë në numër, gjë e cila ceket dhe në një ajet të Kuranit:"Pastaj e dërguam atë te njëqind mijë e më tepër njerëz." (Saffat, 147)

Dijetarët mendojnë se se numri i banorëve ishte njëqind e njëzet mijë dhe ishin jobesimtarë. Junusi a.s vazhdoi t'i ftojë në besimin e drejt pa u lodhur. Veçse e refuzuan Junusin a.s, ata edhe e kërcënuan siç kishte ndodhur me profetët e tjerë para Junusit a.s. I gjendur në një situatë të tillë, Junusi a.s i paralajmëroi për dënimin e Zotit, duke u thënë:"Keni kohë tre ditë." Menjëherë pas kësaj, Junusi a.s u largua nga populli i tij. Zoti i kishte dhënë leje që t'ju tregojë mbi afatin tre ditor, por nuk i kishte dhënë leje të largohej nga qyteti.

"(Kujtoje) Dhun-Nunin (Junusin) kur iku i zemëruar..." (Enbija, 87)

Disa interpretues të Kuranit, thonë se Junusi a.s u largua i zemëruar prej Zotit, gjë e cila është një gafë e pafalshme. Junusi a.s iku i zemëruar me popullin e tij, të cilët e refuzuan fenë, siç duket qartë dhe nga konteksti.

Ai e braktisi popullin e tij, pa marrë leje nga Zoti i lartësuar.

"(Kujtoje) Dhun-Nunin (Junusin) kur iku i zemëruar e mendoi se Ne nuk do ta arrijmë..."

Shumë dijetarë dhe interpretues të Kuranit, bëjnë gafa të rënda në interpretimin e këtij ajeti. Thotë imam Raziu:"Kushdo që mendon se Zoti është i pafuqishëm për diçka ka rënë kufr."

Kështu, shprehja se Junusi a.s mendoi se Zoti nuk do e arrijë, ka një kuptim krejtësisht tjetër nga ai që mund t'i vijë dikujt ndërmend. Qëllimi nuk është se Junusi a.s mendoi se Zoti është i pafuqishëm për ta kapur. Në një transmetim nga Muavija, i cili i thotë Abdullah ibnu Abasit:"Dje, më kanë goditur valët e Kuranit (më kanë bërë të lëkundur). Doja të dilja nga kjo lëkundje dhe hezitim, por e kisha të pamundur. Shpresa ime për të shpëtuar nga kjo gjendje je vetëm ti." Kjo pasi Abdullah ibnu Abasi ishte njeriu më i ditur lidhur me interpretimin e Kuranit fisnik. Kur e dëgjoi, Ibnu Abasi e pyeti:"E cilat qenkan këto ajete o Muavije?!"

Muavije iu përgjigj:"Si është e mundur që Junusi a.s, profet i Zotit, të mendojë se Zoti nuk e mbërrin dot?!"

Abdullah ibnu Abasi iu përgjigj:"Nuk është ashtu o Muavije. Por fjala "kadere" që përmendet në këtë ajet, ka dy kuptime: I pari është ai që mendove ti dhe i dyti është dënimi dhe ndëshkimi. Kështu, Junusi a.s mendoi se duke qenë profet i Zotit, dhe se populli i tij e kishte refuzuar madje dhe kërcënuar, nuk do të ndëshkohet po të largohet nga qyteti, qoftë dhe pa lejen e Zotit."

Kështu, Junusi a.s e braktisi qytetin, duke menduar se Zoti nuk ka përse ta ndëshkojë, pasi u përcolli afatin treditor të ndëshkimit. Menjëherë ai u nis drejt detit për t'u larguar.



Reja e zezë mbi Nejneva

Ndërkohë, shenjat e para të ndëshkimit filluan të shfaqeshin në Nejneva. Një re e madhe dhe e zezë plot me shkreptima filloi t'u afrohej banorëve të qytetit. Kur e panë renë në ditën e parë, banorët e kuptuan se po u afrohej ndëshkimi, ashtu siç i kishte paralajmëruar Junusi a.s. Duke qenë se ishin afër popullit të Lutit, e dinin se çfarë i kishte ngjarë atij populli. Të frikësuar, paria e Nejnevasë u mblodhën të diskutojnë mbi hapat e mëtejshëm. Ata vendosën që të mbledhin të gjithë njerëzit e qytetit dhe u thanë:"Kjo që po na ndodh është pikërisht paralajmërimi i Junusit a.s. Sot nuk kemi shpëtim tjetër veçse të pendohemi dhe të pranojmë fenë e Junusit a.s." Kështu të gjithë banorët e qytetit, njëqind e njëzet mirë, pranuan besimin monoteist, ndërkohë që Junusi a.s nuk ndodhej aty. Veç kësaj, ata veshën rroba plot arna, si shenjë përuljeje ndaj Zotit, i ndanë nënat nga foshnjat e tyre që të qajnë të dy palët, u ngjitën në kodra dhe filluan të luteshin dhe të përgjëroheshin. Kjo, ndërkohë që reja e zezë qëndronte sipër kokave të tyre. Për tre ditë ata u lutën me përgjërim, derisa Zoti ua pranoi lutjet dhe e largoi ndëshkimin e Tij. Thotë Zoti në Kuran:"Përse nuk pati ndonjë qytet, banorët e të cilit të besonin e t’u bënte dobi besimi i tyre, përveç popullit të Junusit? Kur ata besuan, Ne ua larguam dënimin e poshtërimit në jetën e kësaj bote dhe i lamë të kënaqeshin edhe njëfarë kohe." (Junus, 98)

Përveç popullit të Junusit a.s, asnjë popull tjetër nuk ka besuar pasivisht në fenë e profetit të tyre.

Thotë Ibnu Kethiri:"Vetë ajeti tregon se nuk ekziston fshat dhe qytet tjetër që të kenë besuar të gjithë siç besoi populli i Junusit a.s." Në çdo fshat dhe qytet, do të gjesh besimtarë dhe jobesimtarë. Kurse populli i Junusit a.s të gjithë pa përjashtim përqafuan fenë e vërtetë, islamin.



Junusi a.s në det

Sakaq, Junusi a.s nuk dinte çfarë ka ndodhur me popullin e tij. Ai vajti tek porti dhe u ngjit në një anije të mbushur plot me udhëtarë. Thotë Zoti në Kuran:"Ai nxitoi drejt një anijeje të mbushur plot e përplot" (Saffat, 140)

Gjatë lundrimit, fillon një stuhi e madhe, e cila rrezikonte anijen bashkë me njerëzit. Të frikësuar nga mundësia e mbytjes, njerëzit filluan të hedhin në det të gjithë ngarkesën e anijes. Edhe pse barra u lehtësua, rrezikua vazhdonte të ishte prezent. Dikush propozoi që në det të hidhen edhe disa nga udhëtarët që të lehtësohej barra e anijes. Për këtë, propozuan shortin. Kujtdo që i binte shorti të hidhej në det, do të hidhej, derisa të lehtësohej anija. Kur hodhën shortin, të parit i qëlloi Junusit a.s të hidhej në det. Të tjerët, thanë:"Jo, ky është një djalë i ri dhe ka shenja ndershmërie. Le ta falim këtë herë dhe të hedhim sërish short." Edhe për herë të dytë, shorti i ra Junusit a.s. Po ashtu dhe herën e tretë. Thotë Zoti në Kuran:"dhe hodhi short (me detarët se kush duhej të hidhej) dhe humbi." (Saffat, 141)

Atëherë të gjithë ranë dakord që ta hedhin në det. Me ta hedhur në det Junusin a.s, stuhia pushoi dhe deti u qetësua. Me ta hedhur në det, Junusin a.s e gëlltiti balena. "Pastaj atë e gëlltiti një balenë, se ai kishte bërë diçka të gabuar" (Saffat, 142)

Zoti e urdhëroi balenën që të mos ia thyejë eshtrat dhe mos ia dëmtojë mishin. Junusi a.s e kuptoi se kjo i ndodhi për shkak se u largua nga populli i tij pa lejen e Zotit. Ai filloi ta kritikojë veten për gjithçka kishte ndodhur. Shenja e parë e pendimit është kur njeriu kritikon dhe qorton veten për një akt të gabuar. Fakti që balena nuk e bluante dot, do të thotë se Junusi a.s ishte në një burg, por të një lloji të veçantë. Sipas disa transmetimeve, thuhet se Junusi a.s qëndroi në barkun e balenës për tre ditë. Ndërkohë që në disa transmetime të tjera thuhet se qëndroi dyzet ditë.

I vetëm në barkun e balenës, Junusi a.s filloi të lutej me përgjërim. Thotë Zoti në Kuran:"andaj thërriti nga errësirat." (Enbija, 87 Junusi a.s ndodhej në errësirën e barkut të balenës, errësirën e detit dhe të natës.

"dhe, po të mos ishte nga ata që i luten Allahut, me siguri do të mbetej në barkun e saj deri në Ditën e Ringjalljes." (Saffat, 143-144)

Në disa transmetime, thuhet se Junusi a.s i la lutjet dhe vazhdoi vetëm me tesbih (subhanallah). Thuhet se në barkun e balenës, ai filloi të ndijojë dhe dëgjojë tesbihun e krijesave të tjera, gjë që ia kujtoi që edhe ai duhet të bëjë tesbih.

"andaj thërriti nga errësirat: “S’ka zot tjetër, përveç Teje! Qofsh i lavdëruar! Me të vërtetë, unë kam gabuar!” (Enbija, 87)

E gjitha kjo i ndodhi sepse u largua nga qyteti i tij pa lejen e Zotit. Ai ishte një i dërguar i Zotit dhe si çdo i dërguar tjetër, duhet të respektojë urdhrat dhe direktivat e atij që e ka dërguar. Kjo histori, ishte përkujtim për profetin Muhamed a.s që t'i respektojë me fanatizmin më të madh urdhrat dhe porositë e Zotit.

Thotë profeti Muhamed a.s në një hadith të transmetuar nga imam Ahmedi, Nesai, Tirmidhiu dhe të tjerë:"Lutja e Dhununit (Junusit) në barkun e balenës ishte:" S’ka zot tjetër, përveç Teje! Qofsh i lavdëruar! Me të vërtetë, unë kam gabuar!” Nuk ka besimtar që e lut Zotin me këtë lutje, veçse Ai do ia pranojë lutjen."

Kjo lutje ka efekt të menjëhershëm, sidomos në zgjidhjen e halleve dhe largimin e fatkeqësive.

"Ne iu përgjigjëm atij dhe e shpëtuam nga brengosja. Kështu, Ne i shpëtojmë besimtarët." (Enbija, 88)

Një nga sahatet e pyeti profetin Muhamed a.s:"O i dërguar i Allahut! Lutja që bëri Junusi a.s:“S’ka zot tjetër, përveç Teje! Qofsh i lavdëruar! Me të vërtetë, unë kam gabuar!” është specifike për të, apo vlen dhe për besimtarët e tjerë pas tij?!" Profeti a.s iu përgjigj:"Ajo ishte specifike për Junusin a.s dhe vlen për besimtarët në përgjithësi. A nuk e ke lexuar vazhdimin e ajetit:" Kështu, Ne i shpëtojmë besimtarët."

Gjatë gjithë qëndrimit në barkun e balenës, Junusi a.s përsëriste fjalët: “S’ka zot tjetër, përveç Teje! Qofsh i lavdëruar! Me të vërtetë, unë kam gabuar!”

Pasi Zoti ia pranoi lutjen, balena e afroi pranë bregut dhe e nxorri jashtë. Thotë Zoti në Kuran:"Por Ne e hodhëm atë në një breg të shkretë, duke qenë i sëmurë." (Saffat, 145)

Vendi ku e nxori balena ishte një vend i shkretë pa bimë dhe pemë. Junusi a.s ishte i sëmurë – sipas interpretuesve të Kuranit – pasi i ishte qëruar lëkura në barkun e balenës. Në këtë gjendje, Junusi a.s e kishte të pamundur të lëvizë. Ai qëndronte i shtrirë dhe i pamundur. Në këtë çast ndodh një mrekulli tjetër, ku pranë tij mbin një kungull. Dhe bëmë që sipër tij të mbinte një bimë kungulli (për t’i bërë hije)." (Saffat, 146)

Shkaku që mbiu një kungull dhe jo diçka tjetër, është se gjethet e kungullit janë të mëdha dhe i shërbenin për hije. Ato e mbulonin gjithë trupin e tij, duke e mbrojtur nga dielli dhe era. Kungulli kishte një aromë të këndshme, por jo vetëm. Ajo kishte një specifikë tjetër, i largonte insektet dhe mizat nga trupi i Junusit a.s. Për ushqim – sipas interpretuesve të Kuranit – Zoti i kishte mundësuar drenushat, të cilat i afroheshin, hapnin këmbët dhe i lëshonin qumësht për të pirë. Junusi a.s vazhdoi në këtë gjendje derisa u shërua plotësisht. Pasi u shërua dhe iu kthye shëndeti, Zoti e dërgoi sërish tek populli i tij në Nejneva.

"Pastaj e dërguam atë te njëqind mijë e më tepër njerëz, dhe ata i besuan, prandaj u dhamë jetë të këndshme për një kohë." (Saffat, 147-148)

Historia e Junusit a.s është një mësim për të gjithë ata që ftojnë njerëzit në rrugën e Zotit, që të mos i humbasin shpresat. Nuk ka përse të mendosh se me filanin nuk ia vlen të merresh dhe ta ftosh në islam. Junusi a.s kishte vite që e ftonte popullin e tij në besim, por asnjë nuk i ishte përgjigjur ftesës së tij. Në çastin që i këputi shpresat dhe u largua, ata besuan. Ne nuk e dimë kur mund të udhëzohet një person në islam.

"Vërtet, ti (Muhamed) nuk mund të udhëzosh kë të duash, por është Allahu Ai që udhëzon kë të dëshirojë." (Kasas, 56)

Në fund, lidhur me Junusit a.s, Zoti thotë:"Por Zoti i tij e zgjodhi dhe e futi me punëdrejtët." (Kalem, 50)

Thotë profeti Muhamed a.s në një hadith të transmetuar nga imam Muslimi dhe të tjerë:"Askujt nuk i takon të thotë:"Unë jam më i mirë se Junus biri i Metta."

Nuk ka përse të thotë dikush:"Unë jam më i mirë se Junusi a.s, pasi ai u largua nga populli kurse unë jo."

Mësimi që Zoti i jepte profetit Muhamed a.s nga kjo histori përmblidhet në ajetin që i drejtohet vetë Profetit a.s:" Prandaj, duro për gjykimin e Zotit tënd dhe mos u bëj si Njeriu i Peshkut." (Kalem, 48)

[_Mersin_]

Historia e profetit Shuajb a.s



Dijetarët kanë mendime të ndryshme, nëse Shuajbi a.s u dërgua para Junusit a.s apo pas tij. Shuajbi a.s ishte profet arab dhe ishte biri i Medjenit, birit të Medjanit, birit të Ibrahimit a.s. Kështu, ai është nga pasardhësit e profetit Ibrahim a.s.

Ai lindi dhe u rrit në fisin Medjen dhe në fshatin Medjen. Fshati i tij Medjen, ndodhej pranë qytetit Mean, në afërsi me liqenin e Lutit, ku ishte ndëshkuar populli i Lutit a.s. Ky liqen ishte formuar pasi Zoti e ndëshkoi popullin e Sedomit. Kur Xhibrili a.s e ngrit lart vendbanimin e tyre dhe e përmbysi, nga forca e madhe e përplasjes, aty u formua një gropë gjigande dhe më pas u mbush me ujë duke formuar një liqen, që njihet si liqeni i Lutit a.s.

Populli i Shuajbit a.s ishin popull jobesimtar dhe kriminelë. Ata adhuronin idhujt dhe plaçkitnin udhëtarët. Ata kishin ngritur dogana në rrugë dhe kushdo që kalonte, duhej t'u paguante një të dhjetën e pasurisë. Nëse dikush refuzonte, ia merrnin forcërisht. Populli i Shuajbit a.s merreshin me tregti, por mashtronin dhe bënin me hile.

Të gjithë profetët, përveç përmbushjes së mesazhit hyjnor për të ftuar njerëzit në adhurimin e një Zoti të vetëm, kishin dhe rol edukativ, moral, social, politik, ekonomik etj... Kështu, profeti Musa a.s u përball me tiraninë dhe dhunën e faraonit, i cili shtypte padrejtësisht Benu Israilët. Profeti Lut a.s luftoi me një çështje morale dhe sociale. Kurse profet Shuajb a.s do të luftojë për një çështje ekonomike. Feja nuk është vetëm adhurim, rite dhe besim me zemër. Ajo përfshin dhe jetën e përditshme dhe i lufton fenomenet negative që përhapen.

Përveç se bënin hile në shitblerje, populli i Shuajbit a.s ishin dhe idhujtarë, pasi adhuronin një pemë, e cila quhej Ejke. Për këtë, ky popull njihet me emrin njerëzit e Ejkes dhe përmenden dhe në Kuran.

"Por edhe banorët e Ejkes ishin keqbërës," (Hixhr, 78)

"Edhe banorët e Ejketit i quajtën gënjeshtarë të dërguarit," (Shuara, 176)

Në fakt, ata përgënjeshtruan Shuajbin a.s, por të përgënjeshtrosh një profet, ke përgënjeshtruar të gjithë profetët. Kjo, pasi thirrja dhe mesazhi i tyre ishte një i vetëm, besimi dhe adhurimi i një Zoti të vetëm.

Shuajbi a.s u fliste njerëzve rreth Zotit dhe i ftonte ta besojnë dhe adhurojnë Atë.

"Popullit të Medjenit Ne i dërguam vëllain e tyre, Shuajbin, i cili u tha: “O populli im! Adhuroni Allahun! Ju nuk keni zot tjetër përveç Tij. Me të vërtetë, ju ka ardhur provë e qartë nga Zoti juaj – të gjithë profetët pajiseshin me mrekulli të caktuara, të cilat nuk mund të bëheshin nga njerëzit e thjeshtë, si ringjallja e të vdekurit, shkop që shndërrohej në gjarpër etj... Mrekullitë e pranuara në fe, u ndodhnin vetëm njerëzve të ndershëm dhe të mirë si profetët. Këto mrekulli ndodhnin me kërkesën e profetëve si sfidë ndaj popujve të tyre - prandaj matni dhe peshoni saktë– mos bëni hile në peshore dhe mos i mashtroni blerësit -, mos u hani hakun njerëzve dhe mos bëni ngatërresa në tokë, pasi të jetë vënë rregulli në të. Kjo është më mirë për ju, nëse jeni besimtarë! Mos zini pusi në çdo rrugë, duke frikësuar dhe penguar nga rruga e Allahut ata që besojnë tek Ai dhe duke kërkuar shtrembërimin e saj! Kujtoni atëherë kur ishit të paktë në numër e Ai ju shumoi. – numri i tyre ishte shumë i ulët fillimisht dhe Zoti i shtoi - Shikoni si përfundojnë ngatërrestarët – u kujtonte atë që i ndodhi popullit të Lutit a.s -! (Araf, 85-86)

Kurse në suren Hud, Salihu a.s u thotë veç të tjerave:

"Unë dëshiroj vetëm të përmirësoj atë që mundem. Ndërsa suksesi im varet vetëm nga Allahu. Tek Ai mbështetem dhe Atij i drejtohem." (Hud, 88)

Kurse ata i përgjigjeshin me mendjemadhësi dhe arrogancë:"Ata thanë: “O Shuajb, a mos vallë namazi yt urdhëron që ne t’i lëmë ato që i kanë adhuruar të parët tanë ose që të mos bëjmë me pasurinë tonë çfarë të duam? Qenke njëmend i butë dhe i drejtë ti!” (Hud, 87)

Janë fjalë të cilat kanë jehonë akoma në vendet dhe kohën ku jetojmë. A nuk kemi dëgjuar kushedi sa herë që njerëzit tanë të na thonë: E ç'qenka kjo fe që përzihet në ekonominë dhe politikën e vendit?!" Një reagim i tillë, e ka burimin tek populli jobesimtar i Shuajbit a.s.

Lidhur me fjalinë e fundit të ajetit:"Qenke njëmend i butë dhe i drejtë ti!” Abdullah ibnu Abasi thotë:"E thanë për t'u tallur me Shuajbin."

Kur konstatoi përqeshjet dhe talljet e tyre, Shuajbi a.s filloi t'i paralajmërojë:

"O populli im, kundërshtimi ndaj meje le të mos ju çojë kurrsesi që t’ju ndodhë ajo, që i ndodhi popullit të Nuhut ose popullit të Hudit apo popullit të Salihut; mos harroni se edhe populli i Lutit nuk është larg prej jush." (Hud, 89)

Ndëshkimi i popullit të Lutit a.s ishte i freskët në mendjet e tyre.

"Kërkoni falje nga Zoti juaj e kthehuni me pendim tek Ai. Me të vërtetë, Zoti im është Mëshirëplotë dhe gjithë dashuri.” (Hud, 90)

"Nëse një grup mes jush beson në mesazhin me të cilin jam dërguar, ndërsa grupi tjetër nuk beson, duroni derisa Allahu të gjykojë midis nesh! Ai është gjykatësi më i mirë!" (Araf, 87)

Edhe pse i paralajmëroi dhe u foli mbi pasojat e mosbesimit, ata nuk zunë mend. Madje i përgjigjeshin me cinizëm dhe tallje.

"Ata thanë: “Ti je vetëm një i magjepsur. Ti je vetëm një vdekatar, si ne. Në të vërtetë, Ne mendojmë se ti je gënjeshtar; andaj, lësho mbi ne një copë nga qielli, nëse thua të vërtetën!" (Shuara, 185-187)

Tashmë fillojnë sfidat mes Shuajbit a.s dhe popullit të tij. Është e njëjta metodë që kanë ndjekur dhe popujt e mëparshëm me profetët e tyre.

"Paria arrogante e popullit të tij tha: “O Shuajb! Kthehuni në fenë tonë ose do t’ju dëbojmë nga qyteti ynë ty me gjithë ndjekësit e tu. Shuajbi tha: “Edhe pse e urrejmë atë?!”. (Araf, 88)

Shuajbi a.s e intensifikoi thirrjen dhe lutjet me qëllim që t'i shpëtojë nga ndëshkimi, por ata refuzonin sërish, madje nuk pranonin as ta dëgjojnë më. Kur Shuajbi i fliste dikujt për fenë, ai e dëgjonte i shkujdesur. Në fund i thoshte që nuk kam kuptuar asgjë nga ato që më the o Shuajb. Ai ia përsëriste sërish dhe përsëri e njëjta përgjigje. Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë:"Ata thanë: “O Shuajb, ne nuk kuptojmë shumë nga ato, që na thua ti dhe të konsiderojmë të dobët midis nesh. Sikur të mos ishte farefisi yt, do të të kishim mbytur me gurë; ti nuk je i respektuar te ne. Ai tha: “O populli im, a mos vallë farefisi im për ju është më i respektuar se Allahu, të cilin po e anashkaloni? Me të vërtetë, Zoti im, ka nën kontroll gjithçka që bëni ju." (Hud, 91-92)

Si është e mundur që i frikësoheni fisit tim dhe nuk i frikësoheni Zotit?! Pas kësaj, Shuajbi a.s i sfidon dhe paralajmëron për herë të fundit njerëzit me fjalët:

"O populli im, bëni sa të mundni, por edhe unë do të bëj. Ju, shpejt do ta mësoni se kë do ta gjejë dënimi që do ta poshtërojë dhe kush është gënjeshtar. Pritni (dënimin), se edhe unë do të pres me ju”. (Hud, 93)

Mandej Shuajbi a.s u lut me fjalët:"O Zoti ynë, gjyko drejt midis nesh dhe popullit

tonë! Ti je Gjykatësi më i mirë!" (Araf, 89)

Kjo ishte një lutje që Zoti t'i jepte fund atij populli kokëfortë dhe ta pabindur.

Pas kësaj lutjeje, filloi dënimi i Zotit mbi popullin e Medjenit. Nuk ishte vetëm një lloj dënimi, por disa llojesh. Me këtë, sikur Zoti kërkon të na tregojë mbi fuqinë e Tij absolute për gjithçka. Ne pamë sesi Zoti e shkatërroi popullin e Adit me anë të erës. "kurse fisi Ad u shkatërrua nga një furtunë shungulluese të rreptë, të cilën Allahu ua dërgoi atyre shtatë net dhe tetë ditë pareshtur. Atëherë mund t’i vëreje njerëzit të përmbysur si trungjet e hurmave të kalbura. A sheh ndonjë gjurmë të tyre?" (Hakka, 6-8)

Kurse popullin e Shuajbit a.s, Zoti e shkatërroi me të kundërtën e erës. Dënimi filloi me ndaljen e erës, ku nuk lëvizte asgjë. Kjo gjendje vazhdoi për ditë të tëra, ajri u pakësua dhe mezi mbusheshin me frymë. Pas disa ditësh, njerëzit dallojnë një re matanë fshatit të tyre. Menjëherë burra, gra e fëmijë dolën dhe qëndruan nën hijen e saj për t'u freskuar. Me t'u ulur, toka poshtë tyre filloi të lëkundej dhe të dridhej. Të gjithë ranë në gjunjë nga dridhjet. Mandej vjen Xhibrili a.s dhe u ulërin fort në vesh. Nga kjo, mbetën të gjithë të vdekur në vend.

"Ata vazhduan të mos e besojnë, prandaj i goditi dënimi Ditës së Hijes. Njëmend, ky ishte dënimi i një dite të madhe." (Shuara, 189)

Dënimi u erdhi sikur e kërkuan nga Shuajbi a.s, kur i thanë:"lësho mbi ne një copë nga qielli."

"Por, ata e përgënjeshtruan atë, prandaj i goditi një tërmet i tmerrshëm e si pasojë u gdhinë në vendbanimin e tyre të vdekur e të gjunjëzuar." (Ankebut, 37)

"Kur erdhi urdhri Ynë, Ne e shpëtuam me mëshirën Tonë Shuajbin dhe ata që i besuan atij, kurse mohuesit i kaploi një zë i tmerrshëm dhe në shtëpitë e tyre u gdhinë të vdekur e të palëvizshëm, thuajse nuk kishin jetuar kurrë aty. Qoftë larguar (nga mëshira e Zotit) populli i Medjenit, ashtu siç qe larguar edhe fisi Themud!" (Hud, 94-95)

Shuajbi a.s qëndroi diku larg popullit të tij të cilin e kishte kapluar ndëshkimi dhe me dhimbje tha:“O populli im, unë ju solla shpalljet e Zotit tim e ju këshillova, prandaj pse të hidhërohem për popullin e pafe?!” (Araf, 79)

Pasi përfundoi dënimi, profeti Shuajb a.s bashkë me besimtarët e tij u kthye në vendbanimet e popullit të tij, të cilat nuk ishin shkatërruar. Ai jetoi në Medjen, ku njerëzit filluan ta popullojnë sërish. Shumica e tyre tashmë ishin besimtarë. Jobesimtarë ishin vetëm ata që u vendosën në Medjen nga vendet përreth. Është pikërisht ky vend, Medjeni, vendi ku Musai a.s qëndroi për disa vite.

[_Mersin_]

istoria e Banorëve të Qytetit, në suren Jasin



"Përmendu atyre shembullin e banorëve të qytetit, kur u erdhën të dërguarit." (Jasin, 13)

Shumica e historianëve mendojnë se ky qytet është qyteti i Antakies, në veri të Shamit. Në këtë vend, Zoti dërgoi dy profetë dhe meqë njerëzit i përgënjeshtruan, Zoti dërgoi dhe një të tretë. Thotë Zoti mbi këtë ngjarje:"Ne u dërguam atyre dy vetë, që ata i quajtën gënjeshtarë. Pastaj i përforcuam të dërguarit me një të tretë e ata thanë: “Ne, me të vërtetë, jemi dërguar te ju!” (Jasin, 1414)

Ishin tre profetë që dërgoheshin në të njëjtën kohë dhe në të njëjtin vend. Historianët thonë se këta profetë quheshin: Sadik, Saduk dhe Shelum. Të tre ftonin popullin në besimin e drejtë si përmbushje të misionit që u ishte ngarkuar. Përgjigja e popullit të tyre ishte e njëjtë me përgjigjen e popujve të parakaluar.

"Banorët u thanë: “Ju jeni vetëm njerëz si ne, e i Gjithëmëshirshmi nuk ju ka shpallur asgjë; ju vetëm gënjeni”. (Jasin, 15)

Duke parë insistimin e profetëve, populli dhe paria e tyre menduan t'i kërcënojnë dhe t'u bëjnë shantazh.

"Banorët thanë: “Ne parandiejmë fatkeqësi nga ju. Nëse nuk tërhiqeni, do t’ju gurëzojmë dhe me siguri do t’ju godasë një dënim i dhembshëm prej nesh”. (Jasin, 18)

Përgjigja e profetëve ishte:

"Ata u përgjigjën: “Fatkeqësia, që ju ndollët, mund të vijë vetëm nga vetja juaj. Vallë, për shkak se po ju këshillojmë, na kërcënoni?! Ju jeni popull që kaloni çdo lloj kufiri.” (Jasin, 19)

Kur çështja dhe konflikti mbërrin aty saqë profetët kërcënohen dhe u rrezikohet jeta, ndërhyn përkujdesja hyjnore dhe i shpëton. Ju o njerëz i keni kaluar të gjithë kufinjtë.

Duke ndjerë rrezikun që i kanosej popullit të tij, ndërhyn një burrë besimtar dhe i drejtë. Përderisa populli i tij po kërcënonte profetët, ai duhej të ndërhynte që t'a shpëtojë popullin e tij nga ndëshkimi i Zotit. Shumica e historianëve mendojnë se ai është Habib En-nexhar, Zoti e mëshiroftë. Ai punonte në periferi të qytetit dhe me të dëgjuar sfidën që populli i tij u kishte bërë profetëve u nis menjëherë.

"Dhe nga skajet e qytetit erdhi një njeri, duke nxituar dhe tha:“O populli im, ndiqni të dërguarit! Ndiqni ata, që nuk kërkojnë prej jush kurrfarë shpërblimi e që janë në rrugë të drejtë! – këta njerëz po u këshillojnë të veproni sipas normave të moralit -

"Përse të mos e adhuroj Atë, i Cili më ka krijuar e tek i Cili do të ktheheni të gjithë? Vallë, përse duhet të adhuroj zota të tjerë përveç Tij? Nëse i Gjithëmëshirshmi do të dëshironte të më godiste me ndonjë të keqe, ndërmjetësimi i atyre (zotave) nuk do të më sillte kurrfarë dobie e as që do të mund të më shpëtonin. Atëherë, unë do të isha me siguri në humbje të dukshme. Unë i kam besuar Zotit tuaj, andaj, më dëgjoni!” (Jasin, 20-25)

Reagimi i njerëzve ishte i paimagjinueshëm. Ata e rrethuan, e rrëzuan dhe filluan ta gjuajnë me shqelma dhe me ç'të mundin. Transmeton Abdullah ibnu Abasi:"Vazhduan ta rrahin derisa ia nxorën ezofagun vendit." Kështu vdiq Habib En-nexhar.

"(Pasi e vrau populli i vet, atij) iu tha: “Hyr në Xhenet!” (Jasin, 26)

Menjëherë pasi ndërroi jetë dhe u shkëput nga kjo botë, ai iu bashkua jetës së amshuar të banorëve të xhenetit. Edhe në këto çaste ai jeton dhe bredh në çdo qoshe të xhenetit. Kur konstatoi të mirat dhe mrekullitë e xhenetit, ai shprehu një dëshirë:"Ai tha:“Ah, sikur ta dinte populli im, se si më fali Zoti im dhe më bëri të nderuar!” (Jasin, 27)

Vdekja si dëshmor për hir të Zotit, u shpërblye me jetën në xhenet. E lusim Zotin që të gjithë ne të vdesim shehidë për hir të Zotit.



Ndëshkimi

"Por pas (vdekjes së) tij, Ne nuk i dërguam kurrfarë ushtrie nga qielli (si dënim) popullit të tij dhe as që kishte nevojë për të dërguar." (Jasin, 28)

Nuk ishte e nevojshme që Zoti të dërgonte ushtarët e tij për t'i ndëshkuar këta njerëz. Për këta, mjaftonte vetëm një britmë e tmerrshme.

"(Mjaftoi për t’i dënuar ata) vetëm një zë i tmerrshëm, pas të cilit u shuan përnjëherësh." (Jasin, 29)

Ishte meleku Xhibril a.s ai që me një britmë i dërgoi në botën tjetër.

Ah, sa mjerim për ata njerëz! Kurdo që u vinte ndonjë i dërguar, ata nuk bënin tjetër, por vetëm talleshin me të." (Jasin, 30)

Këto ishin disa histori që u ndodhën popujve dhe profetëve që erdhën pas profetit legjendar, Ibrahimit a.s.

[_Mersin_]

Historia e profetit Musa a.s



Një ndër historitë më të shquara dhe madhështore që rrëfen Kurani fisnik, është ajo e profetit Musa a.s, një nga pesë të dërguarit e vendosur. Historia e këtij profeti legjendar ceket në shtatëdhjetë e tre vende në Kuran.

Gjatë koleksionimit të ngjarjeve dhe radhitjes së tyre kam ndeshur shumë vështirësi. Kjo, pasi të gjithë ata që kishin shkruar dhe komentuar historinë e Musait a.s, nuk kanë ndjekur një rend kronologjik të saktë të ngjarjeve. Por edhe kur ndjekin një rend kronologjik të saktë, hapërdahen me rrëfenja izraelite, duke u larguar nga thelbi i historisë. Këto rrëfenja është mirë dhe duhet të mbahen larg historive të profetëve të Zotit, me qëllim që ta kuptojmë sa më drejt Kuranin famëlartë.

Gjatë gjithë punës time për këtë histori dhe të tjera, jam rrekur që ngjarjet t'i lidh me Kuranin fisnik, pasi ai përbën referencën origjinale për histori të tilla. Ai është e vërteta që nuk cenohet aspak nga e padrejta dhe kota.

Prej nesh kërkohet që ta lexojmë dhe ta përjetojmë Kuranin fisnik. Përjetimi i Kuranit ndodh kur ne e lexojmë me përkushtim dhe meditojmë rreth asaj që lexojmë. Nëse lexon por nuk e kupton atë që lexon, e ke të pamundur edhe përkushtimin dhe meditimin mbi konceptet që ceken në Kuran. Për këtë, në historinë e Musait a.s unë i jam referuar kryesisht Kuranit, me qëllim që të na lehtësohet të kuptuarit e tij.

"Ta Sin Mim. Këto janë vargjet e Librit të qartë! Ne do të të tregojmë ty pjesë nga historia e Musait me Faraonin, ashtu siç ka qenë me të vërtetë, për njerëzit që besojnë." (Kasas, 1-3)

Ajetet e Kuranit përmbajnë kujtesa dhe këshilla për besimtarët, kurse për jobesimtarët e devijuar nga udha e Zotit, përmbajnë paralajmërime.

Profeti Musa a.s është nderuar nga Zoti, pasi i ka folur direkt dhe pa ndërmjetës. Thotë Zoti i lartësuar:"Trego në Libër edhe për Musain! Njëmend, Ai ishte i përzgjedhur ishte i dërguar dhe profet." (Merjem, 51)

Musai a.s ishte i përzgjedhur prej Zotit dhe në shërbim të Tij, larg cytjeve dhe tundimeve të shejtanit.

Musai a.s ishte biri i Imranit, biri i Kahit, biri i Lavit, biri i Jakubit, biri i Ibrahimit a.s.

Natën që u ngjit në qiej, profeti Muhamed a.s u takua edhe me Musanë a.s, të cilin e përshkruan:"Musai a.s ishte shumë zeshkan dhe i bëshëm..."

Lidhur me fuqinë dhe forcën e tij fizike, thuhet se ishte ekuivalente me atë të dhjetë burrave. Gjithashtu, thuhet se Musai a.s vuante nga belbëzimi.

Këtë fakt e përmend dhe faraoni, i cili u drejtohet këshilltarëve duke stigmatizuar Musanë a.s:"Vallë, a nuk jam unë më i mirë se ky i mjerë, i cili mezi mund të shprehet?" (Zuhruf, 52)

Megjithatë, kjo e metë nuk e pengoi të zgjidhej si i dërguar i Zotit dhe profet, madje të renditet tek pesë të dërguarit e vendosur.

Edhe vetë Musai a.s e pranon këtë të metë në të folur, ku thotë në një ajet:

"Vëllai im, Haruni, është më gojëtar se unë në të folur." (Kasas, 34)

Bijtë e Israilit (Jakubit a.s) u shpërngulën nga Palestina dhe u vendosën në Egjipt, në kohën e Jusufit a.s. Historianët thonë se kur hynë në Egjipt ishin vetëm tridhjetë e gjashtë persona. Gjatë qëndrimit të tyre, ata u shtuan dhe u shumuan, saqë kur e lanë Egjiptin me Musanë a.s, ishin gjashtëqind mijë frymë.

Sunduesi i Egjiptit asokohe quhej faraon, siç quhej Nexhashij sunduesi i Abisinisë, çezar sunduesi dhe sovrani i Romës dhe kisra sunduesi i Persisë. Faraoni që sundonte Egjiptin në kohën e Jusufit a.s quhej Rejjan ibn Velid. Edhe pse e dinte se Jusufi a.s nuk kishte të njëjtën fe, madje ishte i huaj, ai i kishte lënë dorë të lirë të administrojë mbretërinë e tij, pasi kishte besim në aftësitë e Jusufit a.s. Gjatë jetës së Jusufit a.s, bijtë e Israilit jetuan si mbretër në Egjipt.

Pas vdekjes së faraonit Rejjan, në fron erdhi Kabus ibn Musab, i cili njihet si zullumqar dhe qafir. Ai u soll shumë keq me bijtë e Israilit, të cilët i keqtrajtoi dhe i shtypi. Pas faraonit Kabus, në fron erdhi Velid ibnu Musab, vëllai i tij, gruaja e të cilit ishte Asija bintu Muzahim. Thotë profeti Muhamed a.s lidhur me Asijen:"Nga burrat janë përsosur shumë syresh, por nga gratë nuk janë përsosur veçse katër:"Asija, gruaja e faraonit, Merjeme bintu Imran, Hadixhe bintu Huvejlid dhe Fatime bintu Muhamed."

Fillimisht, faraoni deshi ta marrë me forcë si skllave, por babai i saj e kundërshtoi me pretekstin se ishte e vogël. Faraoni i tha:"Jo, nuk është e vogël." Babai i Asijes i tha:"Atëherë jepi dhuratën martesore!" dhe faraoni pranoi. Babai vajti tek Asija dhe i tha:"Faraoni dëshiron të martohet me ty." Asija e pyeti:"E si të martohem me një qafir?!" Babai iu përgjigj:"Atëherë do të marrësh më qafë veten dhe familjen tënde."

Kjo e bëri Asijen të pranojë të martohet me faraonin, pasi kishte refuzuar të shkojë tek ai si skllave. Edhe pse jetonte me faraonin qafir, ajo ishte besimtare.

Faraoni Velid ibn Musab ishte tiran me gjithë kuptimin e kësaj fjale. Zullumet e tij ishin të panumërta, saqë filloi të pretendojë se ishte zot.

“O pari! Unë nuk di që për ju ka tjetër zot përveç meje!" (Kasas, 38)

“Unë jam zoti juaj më i lartë!” (Naziat, 24)

Kështu, ai pretendonte se gëzonte cilësi hyjnore, si ato të Zotit të lartësuar dhe të Gjithëpushtetshëm.

"Ne do të të tregojmë ty pjesë nga historia e Musait me Faraonin, ashtu siç ka qenë me të vërtetë, për njerëzit që besojnë. Me të vërtetë që Faraoni madhështohej në Tokë dhe banorët e saj i kishte përçarë në grupe; disa prej tyre i përndiqte, ua vriste fëmijët meshkuj, ndërsa femrat ua linte gjallë. Ai ka qenë vërtet keqbërës." (Kasas, 3-4)

Ai i kishte ndarë egjiptianët në shtresa, ku shtresa më e ulët ishin pikërisht bijtë e Israilit, të cilët i kishte shndërruar në skllevër të tij. Ata i përdorte në punët më të rënda, kurse gratë i përdorte si skllavet e tij.

Bijtë e Israilit ishin në pritje të realizimit të profecisë sipas së cilës do të shfaqej dikush nga familja e faraonit që do i shpëtonte. Disa mendojnë se këtë profeci e kishte parë vetë faraoni në ëndërr. Ai kishte parë një zjarr të madh që dilte nga Jerusalemi dhe mbërrinte në Egjipt, ku digjte gjithçka përveç zonës ku banonin bijtë e Israilit. Menjëherë ai kishte mbledhur fallxhorët dhe magjistarët për ta pleqëruar këtë ëndërr. Ata i thanë se sipas ëndrrës, tek Bijtë e Israilit do lindë një foshnje, i cili do të rrënojë pushtetin e faraonit.

Menjëherë, ai nxjerr një dekret sipas të cilit duhej të vritej çdo foshnje mashkull që lind tek Bijtë e Israilit. Asokohe, Haruni kishte lindur dhe i shpëtoi këtij vendimi. Kurse nëna e tij, ishte shtatzënë me Musanë a.s.

Sipas urdhrit të faraonit, gratë shtatzëna duheshin lënë të qeta derisa të lindnin. Nëse lindnin meshkuj, të porsalindurit ekzekutoheshin në çast, në të kundërt jo.

"ua vriste fëmijët meshkuj, ndërsa femrat ua linte gjallë."(Kasas, 3-4)

Faraoni dërgonte mami në lagjet e Bijve të Israilit, për të kontrolluar gratë shtatzëna dhe ato që kanë lindur. Nëse ndonjëra prej tyre nuk tregonte se kishte lindur ndonjë foshnje dhe zbulohej, vritej mamia.

Gjatë kësaj kohe, nëna e Musait a.s e kishte mbajtur të fshehtë shtatzëninë e saj. Ajo nuk shfaqej para njerëzve, por edhe kur shfaqej, bënte gjithçka që mos i dukej barra. Ajo arriti të mos bie në sy derisa lindi. Kur pa se i porsalinduri ishte djalë, ajo e pati të vështirë ta mbajë të fshehtë. Gjatë tentativave për ta mbajtur të fshehtë, Zoti e frymëzoi që ta hedhë në lumin Nil.

"Kështu, Ne e frymëzuam nënën e Musait: “Jepi gji atij dhe, kur të trembesh për sigurinë e tij, hidhe në lumë, pa pasur frikë dhe as dëshpërim. Me siguri që Ne do të ta kthejmë ty atë dhe do ta bëjmë të dërguar.” (Kasas, 7)

Një i ditur, El-asmeij, dëgjoi një ditë një skllave duke recituar vargje poezie plot elokuencë. Ai i tha:"Sa fjalë madhështore!" Skllavja iu përgjigj:"Jo. Nuk ka fjalë më madhështore se ajeti:"Kështu, Ne e frymëzuam nënën e Musait: “Jepi gji atij dhe, kur të trembesh për sigurinë e tij, hidhe në lumë, pa pasur frikë dhe as dëshpërim. Me siguri që Ne do të ta kthejmë ty atë dhe do ta bëjmë të dërguar.”

Aty përmenden dy lajme të reja, dy urdhëresa dhe dy sihariqe.

Kontrollet e ushtarëve të faraonit u shtuan në shtëpitë e Benu israilëve, gjë e cila e detyroi nënën e Musait a.s të veproi sipas frymëzimit. Ajo e mori, e vendosi në një sënduk dhe e hodhi në lumin Nil. Vajzës i kërkoi ta ndjekë përgjatë bregut derisa të qëndrojë në ndonjë vend.

"Ajo i tha motrës së Musait: “Shko pas tij!” E motra e vrojtonte atë nga larg, pa u parë nga të tjerët." (Kasas, 11)

Sënduku ku qëndronte Musai a.s qëndroi në bregun ku ndodhej pallati madhështor i faraonit. Patjetër që diçka ndodhte me vullnetin dhe dëshirën e Zotit të lartësuar.

"Por atë e mori nga lumi familja e Faraonit, me qëllim që një ditë ai të bëhej armik dhe t’u sillte mjerim atyre, sepse Faraoni, Hamani dhe ushtria e tyre kanë qenë gjynahqarë." (Kasas, 8)

Në rrëfenjat izraelite thuhet se Asija e dalloi se foshnja rrjedh nga Benu Israilët, por këtë e mbajti të fshehtë ndaj faraonit dhe të tjerëve. Ndërkohë që në fakt, të gjithë e kuptuan se ai ishte prej Benu Israilëve. Vetë Asija ishte sterile, e paaftë për të lindur dhe kur e pa foshnjën e porsalindur u gëzua dhe u lidh pas tij.

"Gruaja e Faraonit i tha atij: “Ky (djalë) është gëzim për mua dhe ty, prandaj mos e vrisni, sepse mund të jetë i dobishëm ose mund ta birësojmë”. Por ata nuk e dinin se çfarë po bënin." (Kasas, 9)

Faraoni iu përgjigj të shoqes:"Ky është gëzim për ty dhe jo për mua." Thotë profeti Muhamed a.s:"Sikur të kishte thënë është gëzim edhe për mua, nuk do ishte ndëshkuar." Dhe në fakt, Musai a.s ishte gëzimi më i madh për Asijen.

Ndërkohë, nëna e Musait a.s ishte shumë e shqetësuar në lidhje me atë që e priste foshnjën e saj të dashur.

"Ndërkohë, zemra e nënës së Musait u bë si të ishte e zbrazët. Edhe pak dhe çdo gjë do të zbulohej, sikur të mos ia kishim forcuar Ne zemrën, që të bëhej besimtare e vërtetë." (Kasas, 10)

Ajo ishte indiferente ndaj gjithçka tjetër, sikur asgjë nuk ekzistonte. Nga meraku dhe shqetësimi ishte gati të dalë rrugëve të vajtojë dhe ta publikojë se e hodhi djalin e saj. Por Zoti i kishte premtuar se do ia kthejë të porsalindurin që të qetësohet. Ky ishte sihariqi i parë.

Në pallatin e faraonit, Musai i porsalindur refuzonte të pijë qumësht nga të gjithë mëndeshat që i ofruan. Shërbëtorët dolën me të porsalindurin në treg, me shpresë se mos gjejnë ndonjë mëndeshë të re të cilën do e pranojë. Por i porsalinduri vepronte në atë mënyrën sipas urdhrit dhe vullnetit të Zotit.

"Ne bëmë që ai të mos pranonte asnjë mëndeshë. Kështu, e motra i tha atyre (që kishin birësuar Musain): “A doni t’ju gjej një familje, e cila do të kujdeset për të, duke e edukuar me kujdes?” (Kasas, 12)

Shërbëtorët e pyetën motrën e Musait a.s:"Po ti ku e di se do të kujdesen dhe do e edukojnë siç duhet?!" Ajo u përgjigj:"Ata janë një familje e varfër dhe nevojtare, nëse e dinë se ky i porsalindur vjen nga pallati i faraonit dhe për këtë do të shpërblehen, do të bëjnë gjithçka për t'u përkujdesur për të. Në këtë shtëpi, ndodhet një grua e mirë, gjirin e të cilës nuk e ka refuzuar asnjë i porsalindur."

Shërbëtorët pranuan të shkojnë në shtëpinë e kësaj gruaje dhe me t'ia afruar Musain, filloi të pijë nga gjiri i nënës së tij. Kur dëgjoi mbi këtë Asija, kërkoi të takohet me të dhe i kërkoi të qëndrojë në pallatin e faraonit që të mëkojë Musain. Por e ëma refuzoi me pretekstin se kishte fëmijë të tjerë në shtëpi për të cilët i duhej të kujdesej. Atëherë Asija pranoi që ta marrë Musain në shtëpinë e saj të thjeshtë, bashkë me shumë dhurata. Vetë nëna e Musait a.s u nderua si askush tjetër, saqë edhe komandantët e faraonit i bënin dhurata të shumta, pasi ajo shihej si kujdestarja dhe dadoja e djalit të faraonit.

"Kështu, Ne e kthyem atë te nëna e vet, që ajo të gëzohej e të mos pikëllohej dhe që ta dinte se premtimi i Allahut është i vërtetë; por, shumica e njerëzve nuk e dinë." (Kasas, 13)

Musai a.s u rrit mes shtëpisë së prindërve të tij dhe pallatit të faraonit. Kur mbushi moshën tetëmbëdhjetë vjeçare, ai dallohej për urtësi dhe mençuri.

"Dhe, kur ai arriti moshën madhore dhe pjekurinë e duhur, Ne i dhamë atij mençuri dhe dituri. Kështu, i shpërblejmë Ne ata, që bëjnë punë të mira." (Kasas, 14)

Disa interpretues të Kuranit mendojnë se Musait a.s iu dha profecia në këtë moshë, por ky mendim nuk është i drejtë. Në këtë moshë, Musai a.s ishte në fenë e Benu Israilëve, fenë e gjyshërve të tij Jusufit a.s, Jakubit a.s dhe Ibrahimit a.s.

Një ditë, Musai a.s lëvizte rrugëve të qytetit, në një kohë kur njerëzit e tjerë ishin mbyllur në shtëpi. Disa mendojnë se ishte koha e pushimit të drekës dhe disa të tjerë thonë se ishte në mbrëmje. Thotë Zoti lidhur me këtë ngjarje:

"Një herë Musai hyri në qytet, pa u vënë re nga banorët e tij. Atje pa dy njerëz që rriheshin. Njëri ishte nga të vetët, kurse tjetri ishte nga kundërshtarët. Ai i grupit të vet i kërkoi ndihmë kundër atij të popullit armik. Dhe Musai i ra me grusht atij, duke e vrarë." (Kasas, 15)

Një egjiptian dhe një izraelit po ziheshin dhe superioriteti i egjiptianit dukej qarë. Menjëherë Musai a.s vajti dhe e goditi me grusht egjiptianin, gjë e cila i shkaktoi atij vdekjen e menjëhershme. Musai a.s asokohe gëzonte shëndet dhe fuqi të pakrahasueshme me bashkëmoshatarët e tjerë. Me një grusht të vetëm, ai e çoi në botën tjetër egjiptianin. Musai a.s nuk synoi ta vrasë, por thjesht ta largojë nga izraeliti të cilin po e dhunonte. Kur pa çfarë ndodhi, Musai a.s mbeti gojëhapur dhe tha:"Kjo është punë e djallit! Ai është armik i betuar i njeriut dhe ngatërrestar i hapur!" (Kasas, 15)

Ai ia atribuoi shejtanit faktin që nuk e kishte marrë në konsideratë fuqinë e tij. Nga vetë fjalët, kuptohet që Musai a.s e njihte shejtanin, ngatërresat dhe armiqësinë që i kishte shpallur racës njerëzore.

Musai a.s u pendua dhe u bë pishman për atë që sapo kishte ndodhur.

"O Zoti im! Njëmend, Unë i kam bërë keq vetes, andaj më fal!” Dhe Ai e fali. Pa dyshim, Ai është Falësi e Mëshirëploti." (Kasas, 16)

Meqë ishte një gjynah që ndodhi pa dashje dhe në gjaknxehtësi e sipër, Zoti ia fali.

"Musai tha: “O Zoti im! Falë të mirave që më ke dhënë, unë nuk do të bëhem ndihmës i të këqijve!” (Kasas, 17)

Meqënëse Zoti ia fali këtë gjynah, Musai a.s u betua se kurrë nuk do të bëhet dorë e kriminelëve dhe njerëzve të ligë.

Edhe pse Zoti ia fali këtë gjynah, Musai a.s u frikësua nga ndonjë hakmarrje, pasi sapo kishte vrarë një egjiptian. çfarë duhej të bënte?

Të nesërmen në mëngjes, teksa ecte plot kujdes Musai a.s përballet me të njëjtën skenë dhe me të njëjtin izraelit që kishte ndihmuar një ditë më parë duke u ngatërruar me një egjiptian tjetër. Thotë Zoti në Kuran:

"Teksa Musai ecte në mëngjes i frikësuar në qytet, duke pritur se ç’do të ndodhte, kur ai që të djeshmen e kishte thirrur në ndihmë, e thirri sërish në ndihmë. Musai i tha: “Ti qenke tamam një ngatërrestar i hapur!” (Kasas, 18)

Megjithatë i erdhi keq për izraelitin dhe u turr t'i vijë në ndihmë. Në atë çast, egjiptiani i frikësuar i tha:

"Dhe, kur deshi të sulmonte atë që ishte armik i të dyve, ai i tha: “O Musa, a do të më vrasësh edhe mua, siç vrave atë tjetrin dje?! Ti dëshiron vetëm që të bëhesh dhunues në tokë e nuk dëshiron të bëhesh nga ata që ndreqin e vendosin drejtësi”. (Kasas, 19)

Pra, duket që lajmi se Musai a.s kishte vrarë një egjiptian ishte përhapur tashmë në qytet dhe të gjithë e dinin.

Disa interpretues të Kuranit, mendojnë se ai që i tha fjalët e mësipërme ishte izraeliti, i cili mendoi se Musai do qëllojë atë sot, pasi e akuzoi si ngatërrestar.

Musai a.s, duke ndjerë rrezikun që i kanosej, u fsheh. Një mik dhe shok i tij në pallatin e faraonit, e gjeti dhe i kërkoi të largohej menjëherë nga Egjipti pasi faraoni kishte vendosur ta ekzekutojë.

"Aty erdhi një njeri, duke nxituar prej skajit të qytetit, e tha:“O Musa, paria është mbledhur e po bisedon për të të vrarë, prandaj ik, sepse po ta jap një këshillë të sinqertë”. (Kasas, 20)

Vetë faraoni nuk e donte Musain a.s dhe kjo u pa që ditën e parë që e gjeti e shoqja. Po kështu, edhe paria e Egjiptit e urrenin, pasi e dinin se i përkiste Benu Israilëve. Tashmë ishin krijuar kushtet e duhura për ta hequr qafe Musain.

"Musai doli prej qytetit i frikësuar, duke pritur se ç’do të ndodhte dhe tha: “O Zoti im, më shpëto prej popullit keqbërës!” (Kasas, 21)

E ku të shkonte Musai a.s, ndërkohë që të gjithë ishin vënë në kërkim të tij për ta hequr qafe? Ai nuk kishte me vete as ushqim për udhëtim, as ujë, as kafshë dhe as nuk e njihte rajonin. Pa e ditur se ku po shkon, ai udhëtoi në shkretëtirë derisa arriti në Palestinë. Të gjithë këtë distancë ai e përshkoi në këmbë, ku iu grisën këpucët që kishte veshur dhe e plotësoi rrugën këmbëzbathur. Duke qenë se nuk kishte as ushqim, ai ushqehej me gjethe pemësh.

Musai a.s vazhdoi udhëtimin gjersa arriti në Medjen, fshatin ku banonte dhe jetonte profeti i Zotit, Shuajbi a.s. Kjo ishte pasi Zoti e kishte shkatërruar dhe ndëshkuar popullin e Shuajbit, të cilët adhuronin një pemë.

"Kur arriti tek pusi i Medjenit, ndeshi rreth tij shumë njerëz që u jepnin ujë kafshëve. Përveç tyre, ai vuri re dy vasha që po mbanin kafshët e veta. Ai tha: “Si e keni hallin ju?” Ato thanë: “Ne nuk u japim ujë, pa u larguar barinjtë. Babai ynë është shumë plak”. (Kasas, 23)

Në Medjen, ndodhej një pus uji, ku njerëzit mbushnin ujë për vete dhe për kafshët. Ujin që mbushnin nga pusi, ata e derdhnin nga lugje, ku pinin më pas kafshët e secilit. Ndërkohë që të gjithë njerëzit mbushnin ujë dhe u jepnin të pinë bagëtive, dy vajza të reja qëndronin mënjanë me bagëtinë e tyre. Musai a.s u afrua dhe i pyeti përse qëndronin mënjanë dhe nuk u jepnin ujë bagëtisë. Vajzat u justifikuan se nuk donin të përziheshin me burrat e tjerë. Menjëherë Musai a.s vajti dhe mbushi ujë për bagëtinë e dy vajzave dhe pasi u larguan, Musai a.s u ul nën hijen e një peme.

"Kështu, Musai u dha ujë kafshëve të tyre e pastaj u kthye te një hije dhe tha: “Zoti im, çfarëdo dhuntie që të më japësh, unë jam nevojtar!” (Kasas, 24)

Tregon Abdullah ibnu Abasi:"Kur Musai a.s mbërriti në Medjen, i ishte rrjepur lëkura e këmbëve nga udhëtimi këmbëzbathur, kurse barku i ishte ngjitur me shpinën nga uria."

Njëra nga dy vajzat, e dëgjuan lutjen e mësipërme të Musait a.s dhe me të mbërritur në shtëpi, i rrëfyen babait të tyre gjithçka që kishte ndodhur. Ato e panë që ai ishte njeri i fisëm dhe shpirtmadh dhe vendosën që ta ftojnë në shtëpi që ta shpërblejnë.

"Më vonë, njëra nga ato dyja, erdhi me ndrojtje dhe i tha:“Babai im të fton për të të shpërblyer, se i dhe ujë (tufës sonë)”. (Kasas, 25)

Siç e cekën dhe ajeti, vajza erdhi me ndrojtje tek Musai a.s dhe e ftoi në shtëpi. Gjatë rrugës, Musai a.s ecte para kurse vajza pas dhe sa herë që i duhej t'i tregojë drejtimin që duhej të ndiqte, vajza i hidhte një guralec në drejtimin e duhur. Një nga tiparet dalluese të një vajze myslimane është edukata dhe morali i turpit. Këtë e shohim të pasqyruar tek vajza e një profeti dhe bashkëshortja e një profeti. Kjo vajzë, ishte vajza e profetit Shuajb a.s dhe më pas do të martohet me vetë Musain a.s.

"Kur Musai shkoi tek ai dhe i tregoi çfarë kishte përjetuar, ai tha:“Mos u frikëso, sepse ke shpëtuar prej një populli keqbërës!” “O babai im, - tha njëra nga ato të dyja - merre këtë njeri në shërbim! Sigurisht që njerëzit e fortë dhe të besueshëm janë më të mirët, që dikush mund të marrë në shërbim”. (Kasas, 25-26)

Cilësitë më kryesore që duhet të përmbushë një punonjës janë aftësia dhe besueshmëria. Përveç aftësive të tij, ai duhet të përmbushë dhe kriterin e besueshmërisë, të jetë njeri i besueshëm dhe që e njeh Zotin. Përkundrazi, do e shpërdorojë pasurinë tënde.

Duke shquar cilësi dhe tipare të rralla tek Musai a.s, Shuajbi vendosi ta martojë me njërën nga dy vajzat e tij. Meqë Musai a.s nuk kishte pasuri, pasi ishte i arratisur, Shuajbi i kërkoi që si dhuratë martesore, të punonte tetë vite tek ai. Pas kësaj, do të ishte i lirë të shkonte ku të dëshirojë.

"Plaku tha: “Unë dua të të jap për grua njërën prej këtyre dy bijave të mia, me kusht që të më shërbesh mua tetë vjet; por, nëse dëshiron, mund të qëndrosh dhjetë vjet. Unë nuk dëshiroj të t’i rëndoj gjërat. Ti do të shohësh, në dashtë Allahu, se jam një njeri i mirë. Musai tha: “Le të jetë kështu (kjo marrëveshje) midis meje dhe teje. Cilindo prej të dy afateve që të plotësoj, nuk do të jetë padrejtësi për mua. Allahu është Dëshmues për atë që folëm.” (Kasas, 27-28)

Profeti Muhamed a.s u pyet një ditë se sa vite qëndroi Musai a.s në shtëpinë e Shuajbit, duke i shërbyer. Profeti a.s u përgjigj:"I plotësoi dhjetë vite."

Pas dhjetë vitesh, Musai a.s kishte ndryshuar shumë dhe ndjente mall për vendlindjen e tij, për nënën, motrën dhe vëllain. Kështu, bashkë me gruan ai u nis për në Egjipt. Gjatë rrugës, ai humbet në shkretëtirë. U rrek të ndezë një zjarr, pasi ishte natë e ftohte, por nuk mundi dot. Nga larg, ai dalloi një dritë zjarri dhe i kërkoi gruas të presë aty ku ishte dhe u nis menjëherë drejt zjarrit.

"Kur Musai e plotësoi afatin e caktuar dhe u nis me familjen e vet, vuri re nga larg një zjarr në anën e (malit të) Turit. I tha familjes së vet: “Pritni, sepse kam parë një zjarr. Ndoshta mund t’ju sjell prej tij ndonjë lajm ose një urë zjarri për t’u nxehur”. (Kasas, 29)

Padyshim që kjo i ndodhte sipas një plani dhe projekti nga vetë Zoti i madhëruar. Ai duhej të humbiste rrugën atë natë, të mërdhinte bashkë me të shoqen dhe të kërkonte të ndezë një zjarr.

"A e ke dëgjuar historinë e Musait? Kur pa një zjarr, ai i tha familjes së vet: “Rrini këtu, sepse pashë një zjarr! Ndoshta mund t’ju sjell një urë të ndezur ose të gjej pranë tij ndonjë udhërrëfyes”. (Taha, 9-10)

Kur arriti pranë zjarrit, Musai a.s dalloi diçka të çuditshme. Ajo që Musai a.s e kishte marrë për zjarr, ishte dritë, nur. Kjo dritë dhe nur buronte nga një pemë e madhe. I habitur u afrua tek kjo pemë e cila ndriçonte nga brenda. Kur u afrua, dëgjoi për herë të parë thirrjen hyjnore që i drejtohej pikërisht atij. Zoti i lartësuar po i fliste një krijese të Tij në mënyrë direkt dhe pa ndërmjetës, gjë e cila nuk i ka ndodhur tjetër kujt, përveç profetit Muhamed a.s natën e Miraxhit.

"Kur arriti te zjarri, një zë e thirri: “O Musa! Në të vërtetë, Unë jam Zoti yt! Prandaj, hiqi nallanet, sepse ndodhesh në luginën e shenjtë të Tuvasë. Unë të kam zgjedhur ty, prandaj dëgjo atë që po të shpallet! Me të vërtetë, Unë jam Allahu, s’ka zot tjetër përveç Meje, prandaj, vetëm Mua më adhuro dhe kryej faljen për të më kujtuar Mua!"

"Ora (e Kiametit) do të vijë me siguri, por Unë e mbaj tepër të fshehur, që secili të shpërblehet për atë që ka bërë. Prandaj, mos e lër atë që nuk beson në të (Ditën e Kiametit) dhe që jepet pas epsheve të veta, të të nxjerrë (nga rruga e drejtë), përndryshe do të humbisje." (Taha, 11-16)

Në një ajet tjetër të sures Kasas, Zoti i lartësuar e përshkruan këtë çast me fjalët:

"Kur erdhi afër, një zë e thirri nga ana e djathtë e luginës, nga një pemë në një vend të bekuar: “O Musa, në të vërtetë, Unë jam Allahu, Zoti i botëve!" (Kasas, 30)

Pasi Musait a.s iu bë gjithçka e qartë, Zoti e pyet në një moment:"Ç’është ajo që mban në dorën e djathtë o Musa?” Ai u përgjigj: “Ky është shkopi im, me të cilin mbahem dhe shkund gjethe për dhentë e mia; më shërben edhe për punë të tjera. (Allahu) i tha: “Hidhe atë, Musa!” Ai e hodhi atë dhe, menjëherë, (shkopi) u bë gjarpër që zvarritej." (Taha, 17)

Në një ajet tjetër, Zoti thotë:

"Hidhe shkopin tënd!” Kur e pa shkopin që po lëvizte si gjarpër, ai iku me vrap e nuk u kthye prapa. (Zoti i thirri) “O Musa, mos u frikëso! Në të vërtetë, të dërguarit e Mi nuk frikësohen në praninë Time." (Neml, 10)

"Hidhe shkopin tënd!” Kur e pa se shkopi po lëvizte shpejt, si të ishte gjarpër, u zmbraps me të shpejtë, pa shikuar pas, ndërsa zëri i tha: “O Musa! Afrohu dhe mos u frikëso, sepse ti je i mbrojtur." (Kasas, 31)

Në çastin që shkopi i tij u shndërrua në gjarpër, Musain a.s e kaploi frika dhe paniku. Pasi Zoti e urdhëroi ta marrë në dorë, Musai a.s e kapi për bishti dhe u shndërrua sërish në shkop.

"(Allahu) i tha: “Merre atë dhe mos u frikëso! Ne do ta kthejmë në gjendjen e tij të mëparshme." (Taha, 21)

Veç mrekullisë së shkopit që shndërrohej në gjarpër, Zoti i dha Musait a.s edhe një mrekulli të dytë, të cilën e gjejmë në ajetet:

"Fute dorën tënde nën sqetull: ajo do të dalë e bardhë, pa kurrfarë sëmundjeje. Ja, kjo është një shenjë tjetër." (Taha, 22)

"Fute dorën tënde brenda në gji dhe do të dalë e bardhë pa kurrfarë sëmundje." (Neml, 12)

Musai a.s u urdhërua ta fusë dorën nën sqetull dhe kur e nxorri që andej, ajo i shkëlqente si dielli. Nëse e fuste dorën sërish nën sqetull, drita largohej. Nëse do e kaplonte frika për një arsye apo për një tjetër, Musai a.s mblidhte krahun pas vetes dhe ajo i largohej. Thotë Zoti në Kuran:"Shtrëngoje krahun pas vetes që të çlirohesh prej frikës! Këto janë dy mrekulli prej Zotit tënd për Faraonin dhe parinë e tij; ata janë njëmend popull i mbrapshtë!” (Kasas, 32)

Pasi e kuptoi mesazhin me të cilin e ngarkoi Zoti, Musai a.s i tha:

" (Musai) tha: “O Zoti im, zgjeroma kraharorin tim, lehtësoma punën time, dhe zgjidhma nyjen e gjuhës sime, që ata të kuptojnë fjalën time!" (Taha, 24-28)

Siç dihet, Musai a.s vuante nga belbëzimi, për këtë iu lut Zotit që t'ia largojë këtë të metë. Sa herë që fliste gjëra të zakonshme, Musai a.s belbëzonte, ndërkohë që kur i fliste faraonit mbi Zotin dhe e ftonte në fenë e Tij, fliste lirshëm dhe pa probleme.

Kur nëna e besimtarëve, Aisheja, u pyet se kush ishte ndërmjetësuesi më i madh në histori, u përgjigj:"Ai është Musai a.s, i cili ndërmjetësoi tek Zoti që edhe vëllai i tij të bëhej profet."

"Më jep një ndihmës nga familja ime, Harunin, vëllanë tim! Ma rrit fuqinë nëpërmjet atij dhe bëma ortak në punën time, që të thurim shumë lavde për Ty e të të përmendim Ty vazhdimisht! Vërtet, Ti do të jesh gjithnjë Mbikëqyrësi ynë”. (Allahu) tha: “Kërkesa jote u plotësua, o Musa." (Taha, 29-36)

Pas kësaj, Musai a.s u kujtua se kishte vrarë një egjiptian dhe se kjo mund të përbënte rrezik për jetën e tij.

"Musai tha: “O Zoti im, unë kam vrarë një njeri të tyre, prandaj kam frikë se do të më vrasin. Vëllai im, Haruni, është më gojëtar se unë në të folur, andaj dërgoje atë me mua, si ndihmës timin, që të vërtetojë fjalët e mia. Unë vërtet kam frikë se ata do të më quajnë gënjeshtar”. Allahu tha: “Ne do të të forcojmë ty me vëllanë tënd dhe që të dyve do t’ju japim fuqi. Kështu, ata nuk do të mund t’ju afrohen juve. Me mrekullitë Tona, ju të dy dhe ata që do t’ju pasojnë, do

të jeni ngadhënjimtarë." (Kasas, 33)



Musai a.s në Egjipt

Me të mbërritur në Egjipt, Musai a.s u drejtua drejt shtëpisë së nënën së tij. Pasi u takua me të gjithë familjarët, ai bashkë me Harunin u nisën tek faraoni. Kur vajtën tek porta e pallatit, rojet nuk i lejuan të hyjnë brenda. Musai a.s u tha se ishte i dërguar dhe rojet menduan se ishte i dërguari i ndonjë mbreti dhe e lejuan të hyjë tek faraoni.

Misioni i Musait a.s ishte që të nxjerrë Benu Israilët nga Egjipti. Thotë Zoti në Kuran:"Shkoni te Faraoni dhe i thoni: “Ne jemi të dërguarit e Zotit të botëve, që të lejoni bijtë e Izraelit të vijnë me ne!” (Shuara, 16)

Me ta parë, faraoni e njohu menjëherë Musain a.s dhe kur dëgjoi kërkesën e tij, i tha:

"Faraoni tha: “Vallë, a nuk të kemi rritur në gjirin tonë si fëmijë?! A nuk ke qëndruar midis nesh shumë vjet të jetës sate?! E pastaj bëre veprën që ti e di, duke qenë mosmirënjohës?! Musai tha: “E kam bërë atë, kur nuk kam qenë i udhëzuar. Pastaj ika prej jush, kur u frikësova prej jush dhe Zoti im më dhuroi mençuri dhe më bëri një nga të dërguarit. A e quan mirësi atë që më bëre mua, ndërkohë që bijtë e Izraelit (popullin tim) i bëre skllevër? Faraoni e pyeti: “E ç’është Zoti i botëve?” (Musai) u përgjigj: “Është Zoti i qiejve, i Tokës dhe i gjithçkaje që gjendet midis tyre, nëse besoni me bindje”. (Shuara, 18-24)

Këto fjalë, Musai a.s nuk ia adresonte vetëm faraonit, por edhe të pranishmëve të tjerë që ishin të pranishëm.

(Faraoni) u tha atyre rreth vetes: “Vallë, a nuk po dëgjoni?!” Ai tha: “Zoti juaj dhe Zoti i të parëve tuaj.” (Faraoni) tha: “Me të vërtetë, i Dërguari që ju është sjellë, është i çmendur”. (Musai) tha: “Zoti i Lindjes dhe i Perëndimit dhe i gjithçkaje që gjendet midis tyre, nëse kuptoni." (Shuara, 25-28)

Musai a.s ceku disa cilësi të Zotit, i cili kishte nën sundim Lindjen dhe Perëndimin, cilësi këto që nuk i gëzonte faraoni që pretendonte se gëzonte cilësi hyjnore. Kur i dëgjoi këto fjalë, faraoni u frikësua se mos të pranishmit ndikohen nga fjalët e Musait a.s, për këtë filloi ta kërcënojë dhe t'i bëjë shantazh Musait a.s.

"(Faraoni) tha: “Nëse ti merr për zot tjetërkënd, përveç meje, me siguri, do të të fus në burg!” (Shuara, 29)

Kjo është sjellja tipike e diktatorëve dhe despotëve, të cilët nuk binden me argumente racionale. Zgjidhja e vetme e tyre janë burgjet, torturat, syrgjynosja dhe keqtrajtimi i hoxhallarëve dhe ftuesve myslimanë.

Duke parë kokëfortësinë e faraonit, Musai a.s vendosi të luajë me kartën e mrekullive, me shpresë se do të reflektonte.

"(Musai) u përgjigj: “Vallë, edhe pasi të të kem sjellë mrekulli të qartë? “(Faraoni) tha: “Tregoje pra, nëse thua të vërtetën!” (Shuara, 30-31)

Dialogu mes Musait a.s dhe faraonit ceket dhe në shumë ajete të tjera të Kuranit.

"Shkoni tek ai dhe i thoni: “Ne të dy jemi të dërguarit e Zotit tënd, lëshoji të bijtë e Izraelit që të vijnë me ne dhe mos i mundo! Ne të kemi sjellë ty një shenjë nga Zoti yt. Paqe mbi atë që ndjek rrugën e drejtë! "Vërtet, neve na është shpallur se dënimi do të godasë këdo, që (i) mohon (shenjat e Allahut) dhe (i) kthen shpinën (të dërguarve të Tij)”. (Faraoni) tha: “E, kush është Zoti juaj, o Musa?” (Musai) tha: “Zoti ynë është Ai që çdo gjëje i ka dhënë trajtën e vet e pastaj e ka udhëzuar”. (Faraoni) tha: “Si është gjendja e brezave të mëparshëm”? përse ata nuk e kanë adhuruar këtë Zotin që beson ti dhe na kërkon ta besojmë dhe ne? - (Musai) tha: “Dijenia lidhur me ta gjendet te Zoti im, në Libër. Zoti im nuk gabon dhe nuk harron!” – me këtë, Musai a.s sikur i tërhiqte vëmendjen që të mos e shkëpusnin bisedën tek brezat e parakaluar, por të flisnin mbi atë kohë - Është Ai që Tokën e ka bërë shtrat për ju, që ju ka shtruar rrugët nëpër të dhe që lëshon ujë nga qielli, me qëllim që, nëpërmjet tij, të rriten shumë lloje bimësh të ndryshme. Hani dhe kullotni bagëtinë tuaj! Këto, me të vërtetë, janë shenja për ata që janë mendarë." (Taha, 47-54)

Kur Musai a.s i foli mbi fakte dhe prova konkrete, të cilat dëshmonin vërtetësinë e asaj që kishte thënë gjer atëherë, faraoni pranoi.

"(Musai) lëshoi shkopin e vet e ai u shndërrua në gjarpër të vërtetë! Pastaj nxori dorën e vet dhe ajo, menjëherë u duk e bardhë para shikuesve!" (Shuara, 31-32)

Ishin dy mrekulli të cilat i lanë gojëhapur faraonin dhe të pranishmit. Duke ndjerë rrezikun, faraoni ndërhyri menjëherë dhe tha:"dhe tha: “O Musa, a ke ardhur që të na nxjerrësh nga toka jonë me magjinë tënde?! Ne do të të sjellim ty një magji të ngjashme. Cakto, midis nesh dhe teje, një takim në një vend të sheshtë, ku nuk do të mungojmë as ne, as ti!” (Taha, 58)

Pra, faraoni e akuzoi Musain a.s për magji, madje e sfidoi duke e ftuar të përballej me magjistarët e tij. Kjo ishte pikërisht ajo që dëshironte dhe Musai a.s.

"(Musai) tha: “Takimi me ju është në ditën e kremtës dhe njerëzia le të tubohen paradite”. (Taha, 59)



Musai a.s para magjistarëve

Me të dalë para magjistarëve, Musai a.s i paralajmëroi mbi pasojat që do të kishin po të vazhdonin duke mashtruar njerëzit.

"Musai u tha atyre: “Të mjerët ju! Mos trilloni gënjeshtra për Allahun, duke bërë që Ai t’ju shkatërrojë me dënim. Do të dështojnë me siguri, ata që trillojnë gënjeshtra!” (Taha, 61)

Këta magjistarë, ishin përzgjedhur nga faraoni që në vegjëli dhe i kishte dërguar tek magjistarët më të famshëm të Egjiptit. Pasi ishin rritur, ata kishin marrë nam në të gjithë Egjiptin për magjitë e tyre. Kur i dëgjuan fjalët e mësipërme të Musait a.s, filluan të diskutojnë mes njëri-tjetrit, pasi e kuptuan që nuk ishin fjalë të një magjistari.

"Ata diskutuan me njëri-tjetrin për punën e tyre, duke pëshpëritur fshehurazi." (Taha, 62)

Me njëri-tjetrin ata e pleqëruan çështjen e Musait a.s, i cili nuk u dukej një magjistar siç ishin vetë, por seç kishte diçka ndryshe. Në fund, ata u nisën drejt faraonit të cilit i thanë:"Dhe kur erdhën magjistarët e Faraonit, thanë: “A do të shpërblehemi, nëse fitojmë?” Faraoni tha: “Po, dhe do të jeni nga më të afërmit e mi”. (Araf, 113-114)

Jo vetëm që do të shpërbleheni – nëse e thyeni me magjinë tuaj Musain – por edhe do t'u emëroj në postet më të lartë pranë meje. Kjo ua shtoi lakminë më shumë magjistarëve dhe para njerëzve deklaruan:

"Njëri prej tyre tha: “Në të vërtetë, këta (Musai dhe Haruni), janë dy magjistarë, që duan t’ju shporrin nga toka juaj me magjitë e tyre dhe të shkatërrojnë fenë tuaj tejet të mirë. Prandaj, bashkojini magjitë tuaja dhe ejani me radhë. Do të fitojë sot ai që ka epërsi!” (Taha, 63-64)

Të gjithë magjistarët u vunë në një rresht, ndërkohë që Musai a.s ndodhej përballë tyre i vetëm dhe pas tij Haruni.

"Ata thanë: “O Musa, ose hidh ti, ose të hedhim ne të parët”. (Taha, 65)

Zoti e frymëzoi Musain a.s që të presë derisa magjistarët të demonstrojnë magjitë e tyre të parët.

"Ai tha: “Jo, hidhni ju!” Dhe ja tek i dukeshin atij litarët dhe shkopinjtë e tyre se po rendnin vërtet, për shkak të magjisë së tyre." (Taha, 66)

Dyzet magjistarët e faraonit hodhën përtokë shkopinjtë dhe litarët e tyre, të cilët menjëherë filluan të lëvizin dhe të përdridhen si të ishin gjarpërinj. Kjo skenë e magjepsi edhe vetë Musain a.s.

"Dhe ja tek i dukeshin atij litarët dhe shkopinjtë e tyre se po rendnin vërtet, për shkak të magjisë së tyre." (Taha, 66)

"Kur magjistarët hodhën shkopinjtë e tyre, i magjepsën sytë e njerëzve, i frikësuan ata dhe manifestuan një magji të madhe." (Araf, 116)

Njerëzit që e dëshmuan këtë ngjarje dhe skenë i mbërtheu paniku. Po kështu, edhe vetë Musai a.s u frikësua. "Atëherë Musai ndjeu frikë në vetvete." (Taha, 67)

Por Zoti e qetësoi Musain a.s me fjalët:"Ne i thamë: “Mos u frikëso, se, në të vërtetë, ti do të fitosh! Hidhe atë që mban në dorën e djathtë: do të gëlltisë gjithçka që kanë bërë ata, sepse ajo që kanë bërë ata, është vetëm një mashtrim i magjistarëve; e, magjistari nuk do të ketë sukses kudo që të gjendet." (Taha, 68)

Me ta hedhur bastunin e tij Musai a.s, u shndërruan në gjarpër dhe filloi të përpijë të gjithë shkopinjtë dhe litarët e magjistarëve. Kjo skenë i siguroi magjistarët se ajo që sapi kishin parë nuk mund të ishte magji.

Për të treguar se magjistarët e pranuan menjëherë këtë të vërtetë, Kurani thotë:" Atëherë magjistarët ranë në sexhde dhe thanë: “Ne besojmë në Zotin e Harunit dhe Musait”. (Taha, 70)

Ajo që kishin parë me sytë e tyre nuk ishte magji, por ishte një mrekulli me burim hyjnor. Ky reagim i magjistarëve, e xhindosi faraonin.

Ai u ngrit dhe u drejtua magjistarëve me fjalët:“Çfarë?! Ju e besuat atë, para se t’ju jap leje unë?!" (Taha, 71)

Magjistarët, kur konstatuan se ajo që sapo bëri Musai a.s nuk ishte magji, e harruan faraonin. Në sexhde ata sikur i detyroi dikush të bien. Vetë folja që është përdorur në këtë kontekst (Ulkije) do të thotë "u hodhën", pra sikur dikush i hodhi në sexhde.

Për të gjetur një justifikim dhe për të mos u demaskuar para gjithë publikut, faraoni u tha magjistarëve duke i akuzuar për komplot:"Në të vërtetë, ai (Musai a.s) është mjeshtri juaj, që ju ka mësuar magjitë." (Taha, 71)

"Në të vërtetë, ky është një komplot që keni përgatitur, me qëllim që të nxirrni nga qyteti banorët e tij! Keni për ta parë!" (Araf, 123)

Faraoni që kishte vrarë kushedi sa foshnje nga bijtë e Izraelit, i shtypte dhe i keqtrajtonte, akuzonte magjistarët dhe Musain a.s për komplot dhe qëllime të këqija. Është e njëjta propagandë, e cila sot adresohet kundër ftuesve dhe hoxhallarëve, të cilët akuzohen si terroristë dhe ekstremistë. Vetë kriminelët dhe spastruesit etnikë, akuzojnë viktimat. Sa e ngjashme e djeshmja me të sotmen!

Faraoni edhe i kërcënoi me fjalët:"Unë do t’jua këpus duart dhe këmbët tuaja të këmbyera dhe do t’ju var në trungjet e palmave. Ju do ta merrni vesh, me siguri, se cili prej nesh është më i ashpër dhe më ngulmues në ndëshkim.” (Taha, 71)

Përgjigja e magjistarëve ishte e prerë dhe nuk përmbante nota hezitimi:

"(Magjistarët) u përgjigjën: “Ne kurrë nuk do të të japim ty përparësi ndaj provave që na kanë ardhur neve dhe ndaj Atij që na ka krijuar ne. Prandaj, gjyko si të duash; ti gjykon vetëm në jetën e kësaj bote!" (Taha, 72)

Faraoni urdhëroi që të vriteshin të gjithë magjistarët që kishin besuar Musain a.s. Magjistarët ishin të parët që besuan në mesazhin e Musait a.s. Përveç magjistarëve, Musain a.s e besuan dhe tre persona të tjerë. Thotë Ibnu Abasi:"Nga egjiptianët e tjerë, nuk besuan veçse tre persona: Asija, burri që i kishte treguar Musait a.s e faraoni kërkon ta ekzekutojë pasi kishte mbytur një egjiptian dhe besoi një i tretë nga këshilltarët e faraonit, por që e mbajti besimin të fshehtë."

Faraoni u veçua me këshilltarët e tij për ta pleqëruar çështjen e Musait a.s dhe të magjistarëve. Ata e këshilluan që t'i keqtrajtojë më shumë bijtë e Izraelit.

Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë fakt:"Dhe, kur ai u solli atyre të Vërtetën prej Nesh, ata thanë:“Vritini djemtë e atyre që i kanë besuar atij dhe lërini të gjalla vajzat e tyre!” (Gafir, 25)

Ai filloi edhe të tallej dhe ironizojë Musain a.s me fjalët:"Faraoni tha: “Më lini ta vras Musain e ai le ta thërrasë në ndihmë Zotin e vet. Unë vërtet druhem mos ai do t’jua ndryshojë fenë tuaj ose do të shkaktojë trazira në Tokë”. (Gafir, 26)

Musai a.s nuk kishte ku të mbështetej tjetër përveçse në ndihmën e Zotit të lartësuar. "Musai tha: “Unë i lutem Zotit Tim dhe Zotit tuaj për të më mbrojtur prej çdo mendjemadhi, që nuk beson në Ditën e Llogarisë”! (Gafir, 27)

Besimtari që i përkiste familjes së faraonit, por që e mbante të fshehtë besimin e tij, iu drejtua faraonit dhe të tjerëve me fjalët:

"Por një njeri besimtar, nga të afërmit e Faraonit, i cili fshihte besimin e vet, tha: “Vallë, do të vrisni një njeri vetëm se thotë “Allahu është Zoti im”, ndërkohë që ai ju ka sjellë shenja të qarta prej Zotit tuaj?! Nëse është gënjeshtar, atij i përket dënimi i gënjeshtrës së vet e, nëse është i drejtë, atëherë juve do t’ju godasë diçka prej asaj me të cilën ju kërcënohet ai. Vërtet, Allahu nuk e udhëzon në rrugë të drejtë atë që e tepron me të këqija dhe është gënjeshtar." (Gafir, 28)

Ishte një qëndrim fisnik i këtij besimtari, i cili i kujtonte faraonit madhështinë e Zotit dhe i kërkonte të mos e kundërshtojë profetin e dërguar prej Tij. Faraoni deshi ta keqtrajtojë dhe të hakmerret për këtë guxim, por Zoti e mbrojti.

"Por Musait nuk i besoi askush, përveç një pakice nga populli i tij, nga frika se do t’i keqtrajtonte Faraoni dhe paria e tij. Faraoni ishte vërtet një tiran në tokë dhe në të keqe kalonte çdo kufi." (Junus, 83)

Faraoni filloi të zbatojë planin dhe projektin e tij për t'ua dyfishuar bijve të Israelit dhimbjet dhe vuajtjet.

Benu Israilët vajtën tek Musai a.s dhe iu ankuan për shtypjen dhe vuajtjet. "Ata i thanë: “Ne kemi vuajtur para se të vish ti dhe ende po vuajmë”. (Araf, 129) Fëmijët tanë janë therrur para se të vije ti dhe pasi erdhe.

"Musai tha: “O populli im! Nëse besoni Allahun, mbështetuni tek Ai, nëse jeni myslimanë!” Ata thanë: “Ne jemi mbështetur tek Allahu. O Zoti ynë, mos na bëj sprovë për popullin keqbërës (duke i lënë të na shkatërrojnë), dhe shpëtona me mëshirën Tënde, nga populli mohues!” (Junus, 84)

Zoti e frymëzoi Musain a.s dhe të vëllanë e tij që në shtëpitë e bijve të Izraelit të vendosin shenja të caktuara që të njihen.

"Ne i shpallëm Musait dhe vëllait të tij: “Ndërtoni shtëpi për popullin tuaj në Egjipt, shndërrojini ato në faltore dhe falni namazin! Dhe sillu lajmin e mirë besimtarëve!” (Junus, 87)

Kjo bëhej me qëllim që kur të urdhërohen për t'u larguar nga Egjipti, ta kenë të lehtë lokalizimin e hebrenjve.

Mandej, Musai a.s e luti Zotin kundër faraonit dhe parisë së egjiptit.

Musai tha: “O Zoti ynë! Ti i ke dhënë Faraonit dhe parisë së tij stoli dhe pasuri në jetën e kësaj bote, por ata, o Zoti ynë, na largojnë nga rruga Jote! O Zoti ynë! Shkatërroje pasurinë e tyre dhe ngurtësoi zemrat e tyre, që të mos besojnë, derisa të shijojnë dënimin e dhembshëm!” (Junus, 88)

Tregojnë historianët:"Të gjithë pasuritë e faraonit dhe të elitës së Egjiptit, u shndërruan në gurë." Jo vetëm pasuritë, por edhe ushqimet me të cilat ushqeheshin çdo ditë.

"(Allahu) tha: “U pranua lutja e ju të dyve! Qëndroni të dy në rrugën e drejtë dhe kurrsesi mos ndiqni rrugën e të paditurve!” (Junus, 89)

Ata i thanë: “Ne kemi vuajtur para se të vish ti dhe ende po vuajmë”. Musai tha: “Ndoshta Zoti juaj do ta zhdukë armikun tuaj dhe do t’ju bëjë sundimtarë në Tokë, për t’ju parë se si do të veproni”. (Araf, 129)



Ndëshkimet e Zotit mbi egjiptianët

Kur shtypja, keqtrajtimet dhe torturat u shtuan mbi bijtë e Izraelit, Zoti çon ndëshkimin e tij kundër egjiptianëve.

"Dhe Ne e goditëm popullin e Faraonit me thatësi, me vite zie, që të zinin mend." (Araf, 130)

Ndëshkimi i parë ishte thatësira, shi nuk binte, burimet u shterën dhe niveli i Nilit ra si asnjëherë më parë. Thatësira bëri që Egjipti të kaplohej nga zia e bukës. Faraoni menjëherë e kuptoi se kjo u erdhi prej Musait a.s dhe e thirri menjëherë. Me t'u takuar, faraoni i tha:"Nëse e lut Zotin që të bjerë shi dhe të largohet thatësira, bijtë e Izraelit nuk do të vuajnë më." Musai a.s e luti Zotin që ta largojë thatësirën dhe menjëherë Nili u mbush me ujë dhe ra shi i bollshëm. Por faraoni nuk e mbajti fjalën dhe vazhdoi me shtypjen e bijve të Izraelit.

Ndëshkimi i dytë: Pakësim i frutave. Të gjithë pemët që më parë prodhonin sasi të konsiderueshme frutash, tani nuk prodhonin veçse një kokër të vetme. Palmat, nuk prodhonin veçse një bistak të vetëm me hurma. Vreshtat e rrushit nuk prodhonin veçse nga një bistak me një kokërr rrushi. Faraoni e thirri sërish Musain a.s dhe i kërkoi ta lusë Zotin që të largohej ai ndëshkim, në këmbim të mos keqtrajtimit të bijve të Izraelit. Musai a.s e luti Zotin dhe pemët u mbushëm me fruta. Megjithatë, faraoni sërish nuk e mbajti fjalën dhe nuk i lejoi bijtë e Izraelit të largohen.

"Por sa herë që u vinte ndonjë e mirë, ata thonin: “Këtë e kemi merituar!” E kur i godiste ndonjë e keqe, atë merrnin si ogur të zi që vinte prej Musait dhe popullit të tij. Por jo! Allahu ishte Ai që ua ndillte fatin e zi, ndonëse shumica e tyre nuk e dinin!" (Araf, 131)

Ndëshkimet filluan të ndjekin njëri-tjetrin. Thotë Zoti i lartësuar lidhur me këtë:

"Prandaj, Ne u dërguam atyre përmbytje, karkaleca, rriqra, bretkosa dhe gjak, si shenja të qarta, por ata madhështoheshin dhe ishin popull keqbërës." (Araf, 133)

Ajeti përmend vetëm pesë argumente dhe ndëshkime për faraonin dhe popullin e tij. Katër të tjerat i kemi cekur më lart dhe ato janë: Shkopi që shndërrohej në gjarpër, dora që shkëlqente si dielli kur futej nën sqetull, thatësira dhe mungesa e frutave.

Ndëshkimi i radhës ishte përmbytja e Egjiptit. E veçantë është se i gjithë Egjipti u përmbyt, kurse lagjet ku banonin bijtë e Izraelit nuk pësuan asgjë. Menjëherë faraoni kërkoi Musain a.s dhe iu lut të largohej ky dënim. Musai a.s e luti Zotin dhe përmbytjet u ndalën. Megjithatë faraoni vazhdoi me keqtrajtimet dhe shtypjen. Ndëshkimi tjetër ishin karkalecat, të cilët u përhapën me shpejtësi dhe shkatërruan të mbjellat e egjiptianëve. Të gjithë plantacionet me të mbjella të egjiptianëve shkatërroheshin nga karkalecat, ndërkohë ato të bijve të Izraelit nuk pësonin asgjë. Meqë faraoni nuk zinte mend, këtë ndëshkim e pasonte tjetri, morrat. Të gjithë egjiptianët u mbushën me morra në kokë dhe në të gjithë trupin. Ndërkohë që bijtë e Izraelit nuk u prekën aspak nga morrat. Sa herë që një egjiptian shtrihej të pushojë, mbulohej nga morrat.

Ndëshkimi i radhës ishin bretkosat që mbushën vendin. Sa herë që një egjiptian hapte enën të pijë ujë, gjente bretkosa brenda. Shtrihej të flejë, nuk e zinte gjumi nga kuakjet e bretkosave. Ulej të hajë vaktin e radhës dhe hapte gojë për të ngrënë, bretkosa i turrej mu në gojë.

Ndëshkimi i fundit, i cili e drobiti dhe e shkrehu fare faraonin ishte gjaku. Sa herë që një egjiptian shkonte të mbushë ujë në Nil, uji shndërrohej në gjak. Kjo nuk ndodhte me bijtë e Izraelit. Egjiptianët kur mbushnin ujë nga puset, në kova dilte vetëm gjak, kurse kovat e bijve të Izraelit mbusheshin me ujë. Të gjendur në këtë situatë, egjiptianët shkonin tek bijtë e Izraelit të pinë ujë. Por sa e mbushnin gotën për të pirë, shndërrohej në gjak.

"E kur i godiste dënimi, ata thoshin: “O Musa, lutju Zotit tënd për ne, meqë ka besëlidhje me ty! Nëse na liron nga kjo vuajtje, patjetër që do të të besojmë ty dhe do t’i lëmë bijtë e Izraelit të ikin me ty”. Por, kur i liruam nga vuajtja dhe erdhi afati i caktuar, ata e shkelën menjëherë premtimin." (Araf, 134-135)

Në këtë rast, faraoni dhe egjiptianët u lodhën dhe u drobitën, saqë për herë të parë faraoni pranon që t'i lërë bijtë e Izraelit të largohen nga Egjipti, në këmbim të shmangies së këtij dënimi.

Menjëherë Musai a.s i urdhëroi bijtë e Izraelit që në darkë të përgatiteshin se do të niseshin natën për t'u larguar nga Egjipti. Kjo, nga frika se mos faraoni pendohej sërish dhe nuk i lejonte të largohen.

"(Allahu i tha): “Ec bashkë me robërit e Mi natën, sepse ata do t’ju ndjekin!" (Duhan, 23)

Meqë të gjithë i n shtëpitë e njëri-tjetrin nga shenjat e vendosura më parë, filluan gjashtëqind mijë banorë, me plaçkat, fëmijët dhe kafshët, të dalin nga shtëpitë dhe të ndërmarrin udhëtimin e shpëtimit drejt Palestinës.

Të nesërmen në mëngjes, faraoni u pendua për lejen që i kishte dhënë Musait a.s për të marrë popullin e tij. Kush do u shërbente atyre tani që po iknin hebrenjtë? Ku do i merrnin skllevërit dhe krahun e punës?

"Por, kur i liruam nga vuajtja dhe erdhi afati i caktuar, ata shkelën menjëherë premtimin." (Araf, 135)

Menjëherë ai dhe ushtria u vunë pas hebrenjve dhe Musait a.s. Thotë Zoti në Kuran:"Në agim, ata (njerëzit e Faraonit) iu afruan atyre." (Shuara, 60)

Në këtë kohë, Musai a.s bashkë me popullin e tij kishin mbërritur në brigjet e detit të Kuq. Nga larg, ata dalluan ushtrinë e faraonit që u ishte qepur pas.

"Kur dy grupet panë njëri-tjetrin, shokët e Musait thirrën:“Me të vërtetë, na zunë!” Ai tha: “Kurrsesi! Në të vërtetë, me mua është Zoti im. Ai do të ma tregojë rrugën”. (Shuara, 61-62)

Teksa ushtria e faraonit afrohej, njerëzit e Musait a.s i kaploi tmerri dhe paniku nga ajo që i priste.

"Dhe Ne i shpallëm Musait: “Bjeri me shkopin tënd detit!” Menjëherë deti u nda dhe çdo pjesë e tij u bë si mal i madh." (Shuara, 63)

Ishte një mrekulli tjetër që Zoti ia dha Musait a.s dhe të cilën e panë me sytë e tyre hebrenjtë dhe ushtria e faraonit. Deti u nda në dy pjesë, ku secila i ngjante një mali të lartë. E veçantë është se edhe rruga ku ishte hapur deti nuk ishte e lagësht, por e thatë, që bijtë e Izraelit të kalojnë pa mundim.

"..hapu atyre një rrugë të tharë nëpër det dhe mos u frikëso se do të të kapë ndokush e as se do të mbyteni!” (Taha, 77)

Faraoni bashkë me ushtrinë qëndruan para detit. Ai kishte frikë dhe hezitoi t'i ndjekë nga pas bijtë e Izraelit, por kali i tij u turr me vrap në rrugën që ishte hapur. Pas tij u turr e gjithë ushtria. Me të kaluar izraeliti i fundit nga deti, para se faraoni të dalë, dy pjesët e detit bashkohen sërish

"Faraoni i ndoqi ata (bijtë e Izraelit) me ushtrinë e tij, por deti i mbuloi ata me dallgë të mëdha. Faraoni i solli humbje popullit të vet dhe nuk e çoi në rrugë të drejtë." (Taha, 78-79)

Ne i mbartëm izraelitët përtej detit dhe Faraoni me ushtrinë e tij i ndoqi ata nga ligësia dhe armiqësia. Por, kur po mbytej, (Faraoni) tha: “Besoj se s’ka zot tjetër përveç Atij që i besojnë bijtë e Izraelit; dhe unë jam ndër myslimanët.” – Por faraonit nuk iu pranua pendimi, pasi ishte në çastet kur konstatoi vdekjen – Zoti i lartësuar iu përgjigj: “Vallë, tani (po beson), ndërkohë që më parë ishe i padëgjueshëm dhe ngatërrestar?! Sot do të shpëtojmë vetëm trupin tënd, që të bëhesh mësim për ata që vijnë pas teje.” Por, në të vërtetë, shumica e njerëzve nuk ua vënë veshin shenjave Tona." (Junus, 90-92)

Është mrekulli tjetër që Zoti e la trupin e tij si argument për njerëzit. Ai ndodhet sot e kësaj dite si mumje në muzeun e Egjiptit. Është pikërisht mumia e Ramsisit, faraoni i Musait a.s që u mbyt në det.

Në një hadith, Xhibrili a.s i thotë profetit Muhamed a.s:"Nuk kam urryer askënd siç kam urryer faraonin. Veç të më shihje o i dërguar i Allahut, duke marrë ujë dhe duke ia mbushur gojën, me qëllim që të mos dëshmojë se nuk ka zot tjetër përveç Allahut. Kisha frikë se mos e mëshironte Zoti."

Kështu bijtë e Izraelit shpëtuan dhe e kaluan detin.



Edhe ne duam një idhull ta adhurojmë

Sapo kishin kaluar detin, izraelitët shohin një popull që adhuronin idhullin e tyre. Akoma ndodheshin në shkretëtirën e Sinait dhe nuk kishin mbërritur në Palestinë. Megjithatë, kërkonin të kenë një idhull që ta adhuronin.

"Ne i kaluam bijtë e Izraelit përtej detit, ku ndeshën një popull që adhuronin idhujt e vet. Ata i thanë Musait:“Na bëna edhe neve një zot, ashtu si kanë ata zota”. Musai tha:“Ju qenkeni vërtet një popull i paditur! Fenë që ndjekin këta idhujtarë, e pret shkatërrimi dhe ajo që bëjnë, është krejt pa vlerë. A mos vallë doni të kërkoj për ju zot tjetër përveç Allahut, që ju ka ngritur mbi të tjerët?!” (Araf, 138-140)



Benu Israilët në shkretëtirën e Sinait

Zoti i shpëtoi Benu Israilët nga shtypja dhe shantazhet e faraonit, me një mrekulli që Zoti ia mundësoi Musait a.s. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:

"Kujtoni se si ju shpëtuam nga populli i Faraonit, i cili ju shtypte mizorisht: jua therte djemtë e jua linte të gjalla femrat. Kjo ka qenë një sprovë e madhe për ju - nga Zoti juaj. Kujtoni se si e çamë detin e ju shpëtuam, ndërsa në praninë tuaj i fundosëm njerëzit e Faraonit." (Bekare, 49-50)

Të gjithë ngjarjet mes Musait a.s dhe popullit të tij, që nga ky moment do të zhvillohen mes malit Sina dhe Palestinës.

Pasi shpëtuan nga dhuna dhe shtypja e faraonit, Musai a.s bashkë me popullin e tij u nisën drejt malit Tur, ku Zoti i lartësuar do i shpallte Teuratin. Në malin Tur dhe për tridhjetë netë, Musait a.s do i shpallej kushtetuta (Teurati) e cila do të rregullonte marrëdhëniet mes Benu Israilëve. Duke u nisur nga fakti që Benu Israilët ishin gjashtëqind mijë dhe mezi lëviznin, dhe nga fakti që nevoja për një legjislacion ishte shumë e madhe, Musai a.s u nis para tyre për në Tur.

"Përse nxitove para popullit tënd, o Musa?” (Musai) tha: “Ja, ata, shkojnë pas gjurmëve të mia e unë nxitova te Ti, o Zoti im, për të fituar kënaqësinë Tënde”. (Taha, 83-84)

Me të mbërritur në malin Tur, për herë të dytë Musai a.s do të komunikojë direkt me Zotin e lartësuar, por pa e parë me sy. Vetë Zoti i lartësuar e ka emërtuar si të shenjtë malin Tur. Thotë Zoti në Kuran:"Zoti i tij e thirri në luginën e shenjtë të Tuvas." (Naziat, 16)

Para se të niset i vetëm, Musai a.s e vuri popullin e tij në dijeni se do të kthehej pas tridhjetë ditësh. Gjatë tridhjetë ditëve, Musai a.s agjëronte për të kënaqur Zotin e lartësuar. Por vërejti që goja i mbante erë të keqe për shkak të agjërimit, kështu vendosi të hajë për të larguar erën e keqe. Zoti e kritikoi për këtë dhe e pyeti:"Përse e prishe agjërimin?" Musai a.s iu përgjigj:"Sepse goja mbante erë tepër të keqe." Zoti i tha:"A nuk e dije se era e gojës së agjëruesit, është më e dashur për mua se era e miskut?! Prandaj, agjëro dhe dhjetë ditë të tjera!"

Kështu, Musait a.s iu desh të qëndrojë për dyzet ditë në malin Tur. Thotë Zoti në Kuran:

"Ne i premtuam Musait se do t’i flisnim pas tridhjetë netësh, të cilat ia shtuam edhe me dhjetë të tjera, kështu që takimi me Zotin e tij u bë pas dyzet netësh. Musai i tha vëllait të vet, Harunit:“Më zëvendëso te populli im, mbaj rregull dhe mos ndiq rrugën e ngatërrestarëve!” (Araf, 142)

Gjatë këtyre ditëve, Zoti i lartësuar komunikonte direkt me Musain a.s, pa ndërmjetës. Po kështu komunikonte Musai a.s me Zotin, pa ndërmjetës. Për këtë, Musai a.s njihet si "kelimullah", bashkëbisedues me Zotin pa ndërmjetës.

"Sa i takon Musait, Allahu i ka folur atij drejtpërdrejt." (Nisa, 164)

Musai a.s e shijonte në maksimum këtë nder dhe privilegj, saqë një herë ai lakmoi më shumë. Një herë, ai i kërkoi Zotit që t'ia mundësojë edhe ta shohë. Këtë e përmend vetë Zoti i lartësuar në Kuran ku thotë:"Kur Musai erdhi në kohën e caktuar dhe Zoti foli me të, ai tha: “O Zoti im, shfaqu që të të shoh” Zoti tha: “Ti nuk mund të më shohësh! – Është e pamundur që krijesat ta shohin Zotin në këtë botë. Thotë Zoti në një ajet tjetër:" Shikimet njerëzore nuk mund ta arrijnë Atë, ndërkohë që Ai i arrin shikimet e të gjithëve." (En'am, 103) Pasi profeti Muhamed a.s ishte kthyer nga udhëtimi i Miraxhit, Aisheja e pyet:"Po a tu dha rasti ta shohësh Zotin direkt?!" Profeti a.s i përgjigjet:"Ishte gjithçka nur, e cila nuk ma mundësonte ta shoh." Në një hadith tjetër, Profeti a.s thotë:"Perdja që na pengon ta shohim është prej nuri dhe në çastin që e zbulon, djeg gjithçka që gjendet para."

Mandej, Zoti i tha Musait a.s:"Por shiko në atë mal: nëse ai mbetet në vendin e vet, atëherë ti do të më shohësh Mua”. E kur Zoti i tij iu shfaq malit, e thërrmoi atë dhe e bëri pluhur, ndërsa Musait i ra të fikët. Kur erdhi në vete, ai tha: “I lavdëruar qofsh Ti o Zot! Kthehem te Ty i penduar. Unë jam i pari i besimtarëve!” (Araf, 143)

Tregon Abdullah ibnu Abasi:"Zoti iu shfaq malit sa mollëza e gishtit të vogël."

Megjithatë, i gjithë mali u shkri para syve të Musait a.s dhe u zhduk në çast. Një skenë e tillë e bëri Musain a.s të humbasë vetëdijen. Kur erdhi më vete, ai demonstroi pendim dhe përulje para madhështisë së Zotit.

Pas gjithë kësaj, Zoti i tha Musait a.s:"O Musa! Unë të kam zgjedhur ty mbi të tjerët - me kumtet e Mia dhe të Folurin Tim (pa ndërmjetës, por të drejtpërdrejtë). Merre atë që ta kam dhënë dhe bëhu mirënjohës!” (Araf, 144)

Kështu, Zoti i shpalli Musait a.s Teuratin, i cili ishte i shkruar në pllaka guri.

"Ne i shkruam në Pllaka udhëzime dhe shpjegime për gjithçka: “Merri këto me bindje dhe urdhëroje popullin tënd që t’i përvetësojë në mënyrën më të mirë. Unë do t’ju tregoj shtëpinë e të pabindurve." (Araf, 145)



Benu Israilët adhurojnë viçin

Gjatë dyzet ditëve që Musai a.s qëndroi në malin Tur, mes popullit të tij, Benu Israilëve, zhvilloheshin ngjarje të rrezikshme dhe me pasoja. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran lidhur me këtë ngjarje:

"Përse nxitove para popullit tënd, o Musa?” (Musai) tha: “Ja, ata, shkojnë pas gjurmëve të mia e unë nxitova te Ti, o Zoti im, për të fituar kënaqësinë Tënde”. (Allahu) tha: “Ne e vumë në provë popullin tënd gjatë mungesës tënde, e Samiriu i nxori ata nga rruga e drejtë”. (Taha, 83-85)

Gjatë ditëve të fundit të qëndrimit të Musait a.s në Tur, Zoti i rrëfeu se një person nga populli i tij, i quajtur Samiri, ishte bërë shkaktar që Benu Israilët të devijonin nga udha e drejtë.

Musai a.s, me të marrë pllakat e gurit të cilat përmbanin mesazhin hyjnor të Zotit dhe plot urtësi, mori rrugën e kthimit për tek populli i tij.

Zoti i lartësuar e përmend në Kuran pikëllimin dhe emocionet e Musait a.s për atë që kishte ndodhur. "Musai u kthye te populli i vet i zemëruar dhe i pikëlluar." (Taha, 86)

Para se të nisej për në Tur, Musai a.s u kishte premtuar se do të qëndronte atje vetëm tridhjetë ditë. Benu Israilët, kur panë se Musai a.s nuk po kthehej filluan të hamendësojnë. Haruni a.s, vëlla i Musait a.s u tha:"Kam frikë se kemi bërë ndonjë gjynah!"

Në fakt, Benu Israilët kur u larguan nga Egjipti kishin marrë me vete shumë flori dhe stoli të argjendta, të cilat nuk u përkisnin atyre. Duke qenë se gratë izraelite ishin të varfëra, u kërkonin stolitë e argjendta hua grave egjiptiane me të cilat kishin shoqëri dhe ato ua jepnin. Kur Musai a.s i urdhëroi Benu Israilët ta linin Egjiptin, gratë çifute e kishin të pamundur t'ua kthenin shoqeve të tyre egjiptiane stolitë, kështuqë i morën me vete.

Duke e ditur një fakt të tillë, Haruni a.s u tha:"Kam frikë se jemi ndëshkuar për shkak të këtij floriri që nuk na përket neve. Këto stoli as nuk na lejohet t'i përdorim – pasi nuk janë tonat – dhe as nuk mund t'i kthejmë sërish në Egjipt. Prandaj, propozoj ta groposim."

Menjëherë të gjitha gratë e sollën floririn e huazuar nga egjiptianet dhe e groposën në tokë. Një burrë nga populli i Musait a.s, që quhej Samirij, e zhgroposi floririn, e shkriu dhe me të bëri një skulpturë viçi.

Këtij njeriu, Zoti i kishte dhënë disa aftësi që nuk i gëzonte tjetër kush. Ai e kishte të mundur të dallojë Xhibrilin a.s teksa kalonte. Kështu, një ditë ai e kishte parë Xhibrilin a.s teksa udhëtonte me kalë. Kudo që kali hidhte këmbët, vendi gjelbërohej menjëherë. Samirij, shkon tek vendi ku kali i Xhibrilit a.s kishte prekur tokë dhe merr një grusht dhe, të cilin ia hedh viçit të argjendtë. Menjëherë, viçi filloi të pëllasë. Ai vajti tek Benu Israilët dhe pasi u tregoi për viçin, u tha:"Ky është Zoti të cilin kërkon Musai. Me t'u kthyer, Musai do e adhurojë bashkë me ne këtë viç." Mandej, ai u kërkoi ta adhurojnë viçin e argjendtë. Të gjithë këto zhvillime, ngjanë gjatë dhjetë ditëve të fundit të qëndrimit të Musait a.s në Tur. Shumica e Benu Israilëve iu bindën Samiriut dhe e adhuruan viçin, ndërkohë që vetëm një pakicë e refuzuan dhe pritën të vijë Musai a.s.

Kur Musai a.s u kthye nga takimi me Zotin në malin Tur, u zemërua nga ajo që gjeti. Thotë Zoti i lartësuar duke e përshkruar këtë moment:"Musai u kthye te populli i vet i zemëruar dhe i pikëlluar. Tha:“O populli im, vallë, a nuk ju dha Zoti juaj një premtim të mirë? A mos ju duk e gjatë koha (e përmbushjes së premtimit) apo dëshironi që t’ju godasë zemërimi i Zotit tuaj?! Prandaj nuk i jeni përmbajtur premtimit që më dhatë?!” (Taha, 86)

Siç e cekëm dhe më lart, vetëm një pakicë nga Benu Israilët, bashkë me ta dhe Haruni a.s, nuk e adhuruan viçin, por pritën Musain a.s.

Kur Musai a.s i pyeti mbi arsyen që i shtyri të adhurojnë viçin, ata u përgjigjën:

“Ne nuk e kemi thyer premtimin që të patëm dhënë me vullnetin tonë, por qemë të ngarkuar rëndë me stolitë e popullit (të Faraonit), andaj i hodhëm ato (në zjarr për t’u lehtësuar). Po kështu i hodhi edhe Samiriu, dhe nga këto ai bëri një trup viçi që pëlliste. Atëherë tha: “Ky është zoti juaj dhe zoti Musait. Ai (Musai) ka harruar (t’ju tregojë për të)!” (Taha, 87-88)

Si është e mundur që Bijtë e Izraelit ta besonin një gjë të tillë? "Vallë, a nuk e shihnin ata, se (viçi) nuk u drejtonte atyre asnjë fjalë dhe nuk ishte në gjendje t’u sillte kurrfarë dëmi apo dobie? Ndërkohë, Haruni u kishte thënë atyre qysh më parë: “O populli im! Kjo është vetëm një provë për ju! Zoti juaj është i Gjithëmëshirshmi, andaj ndiqmëni mua dhe dëgjoni urdhrin tim! Ata u përgjigjën: “Ne do t’i lutemi atij, derisa të na kthehet Musai” (Taha, 89-90)

Kur e pa se në ç'gjendje ishin katandisur populli i tij, Musai a.s u zemërua shumë, saqë i hodhi tutje edhe pllakat ku i ishte shpallur Teurati. Ai iu drejtua Harunit fillimisht me kritika të shumta, madje e kapi dhe për flokësh dhe mjekre duke e tërhequr zvarrë, për atë që kishte ndodhur. Natyra e Musait a.s ishte natyrë e ashpër, ndërkohë që natyra e Harunit ishte e butë. Për këtë, hebrenjtë e donin Harunin a.s më shumë se ç'donin Musain a.s.

"(Musai) tha: “O Harun, ç’të pengoi ty, kur i pe ata se kishin humbur, që të vije tek unë?! A mos e kundërshtove urdhrin tim?” (Haruni) tha: “O biri i nënës sime, mos më kap për mjekre e as për koke! Unë kisha frikë se do të thoje: Ke mbjellë përçarje midis bijve të Izraelit e nuk i ke mbajtur porositë e mia”. (Taha, 92-94)

Pra, Haruni a.s u justifikua para Musait a.s se nuk donte t'i përçajë Benu Israilët. Pasi përfundoi me të vëllanë, Musai a.s iu drejtua Samiriut.

Në një ajet tjetër, jepen detaje të tjera lidhur me arsyen që e bëri Harunin a.s të mbajë atë qëndrim.

"Kur Musai u kthye te populli i tij, i zemëruar dhe i pikëlluar, thirri: “Shumë e keqe është ajo që keni bërë pas ikjes sime! A mos vallë donit të shpejtonit ndëshkimin e Zotit tuaj?” Pastaj i hodhi pllakat dhe, duke e kapur vëllanë për koke, e tërhoqi drejt vetes. Haruni i tha: “O djali i nënës sime! Në të vërtetë, këta njerëz më quajtën për të dobët dhe gati më mbytën. – Benu Israilët që adhuruan viçin e kishin kërcënuar me vrasje nëse do ua shante viçin të cilin adhuronin - Mos më turpëro para armiqve dhe mos më llogarit ndër keqbërësit!” (Araf, 150)

(Musai) tha: “Si është puna jote, o Samiri?” (Samiriu) u përgjigj: “Unë pashë atë, që ata nuk e panë. - Ai kishte parë Xhibrilin a.s mbi kalë - Mora një grusht nga gjurmët e të Dërguarit dhe atë e hodha mbi viçin dhe kështu më nxiti vetja (e keqja) ime.” (Taha, 95-96)

Ishin ata hebrenj që pasi kishin parë me sytë e tyre kushedi sa mrekulli nga duart e Musait a.s, adhuronin një viç të argjendtë, thjesht sepse pëlliste. Ata kishin parë me sytë e tyre dhe i kishin përjetuar nëntë ndëshkimet me të cilat Zoti dënoi egjiptianët, kishin parë mrekullinë e hapjes së detit etj... dhe tani harroni gjithçka.

"atyre u ishte rrënjosur në zemra dashuria (dhe adhurimi) për viçin." (Bekare, 93) Edhe pse ata shfaqeshin dhe manifestonin besimin, brenda në zemër dhe në natyrë u ishte rrënjosur idhujtaria. Kjo është fytyra dhe natyra e vërtetë e hebrenjve, përgjatë gjithë historisë. Në fund, Musai a.s iu drejtua Samiriut me fjalët:

"(Musai) tha: “Atëherë ik! Tërë jetën do të të duhet të thuash:"Mos më prekni"Por të është caktuar një premtim, i cili doemos do të zbatohet. Shikoje zotin tënd që ti e ke adhuruar vazhdimisht: Ne do ta djegim e pastaj do ta hedhim në det hirin e tij." (Taha, 97)

Disa dijetarë kanë mendimin se Musai a.s ua ndaloi Benu Israilëve të sillen keq me të. Kurse disa të tjerë, mendojnë se atë e kaploi një sëmundje ngjitëse, gjë e cila bëri që të gjithë ta braktisin dhe të distancohen prej tij. Premtimi i cili do të zbatohet, është ai i Ditës së Gjykimit.

Mandej, Musai a.s urdhëroi që viçi i argjendtë të shkrihej dhe të vërvitej në det dhe ashtu ndodhi. Pas kësaj, Musai a.s iu drejtua popullit të tij me fjalët:"Në të vërtetë, Zoti juaj është vetëm Allahu; s’ka zot tjetër përveç Tij; dituria e Tij përfshin çdo gjë”. (Taha, 98)

Pas gjithë kësaj, Musai a.s e luti Zotin për vëllanë e tij Harunin.

"Musai u lut: “O Zot! Më fal mua dhe vëllanë tim dhe na prano në mëshirën Tënde! Ti je më i Mëshirshmi i mëshiruesve”. (Araf, 151)

Mandej, Zoti i lartësuar i jep udhëzime Musait a.s lidhur me të gjithë ata që adhuruan viçin.

"Ata që zgjodhën viçin për zot të tyre, do t’i zërë zemërimi i Zotit të tyre dhe poshtërimi në këtë jetë. Kështu i ndëshkojmë Ne ata që shpifin." (Araf, 152)

Që atëherë, Benu Israilët merituan zemërimin e Zotit dhe jetën plot poshtërim. Për këtë, sa herë që falemi, në suren e parë – Fatihanë – ne lutemi:"Udhëzona në rrugën e drejtë! Në rrugën e atyre që u ke dhuruar mirësi e jo në të atyre që kanë shkaktuar zemërimin Tënd, as në të atyre që janë të humbur!" (Fatiha, 6-7)

Të udhëzuarit, janë profetët dhe njerëzit e ndershëm që nuk devijuan nga rruga e drejtë. Ata që kanë shkaktuar zemërimin e Zotit, - sipas dijetarëve – janë ata që e njihnin të vërtetën, por që e braktisën me dashje, ata që i shihnin mrekullitë e qarta nga Zoti, megjithatë adhuronin viçin. Kurse të humburit, janë ata që e humbën të vërtetën.

Kur viç i argjendtë u shkri, u copëtua dhe u vërvit në det, adhuruesit e tij e kuptuan se kishin gabuar rëndë. Për këtë, vajtën tek Musai a.s dhe i thanë:"Kemi bërë gjynah të rëndë dhe padrejtësi të madhe. Tashmë duam të pendohemi."

Menjëherë Musait a.s iu shpall nga Zoti, se të gjithë ata që janë penduar, për ta vërtetuar sinqeritetin e pendimit, duhej të vetëvriteshin. Kushdo që pretendonte se ishte penduar sinqerisht, duhej të vriste veten. Thotë Zoti i lartësuar lidhur me këtë fakt:

"..kur ai i tha popullit të vet: “O populli im, ju vetëm vetes i bëtë keq, kur e adhuruat viçin si zot! Prandaj kthehuni të penduar te Krijuesi juaj dhe vritni njëri-tjetrin! Kjo është më mirë për ju në sy të Krijuesit tuaj. Ai jua fali gabimin, sepse Ai i pranon shumë pendimet dhe është Mëshirëploti”. (Bekare, 54)

Disa prej tyre e pranuan këtë dhe u vetëvranë, ndërkohë që shumica refuzuan.

"Dhe, vërtet, do t’i gjesh ata më lakmues për të jetuar sesa njerëzit e tjerë, madje, edhe se paganët." (Bekare, 96)

Për ta, nuk ka rëndësi si jetojnë, të nënshtruar, jobesimtarë etj... e rëndësishme është të jetojnë. Kjo është natyra e çifutëve, për këtë i frikësohen shumë vdekjes.

"Ata nuk do të luftojnë kundër jush së bashku, veçse në vende të fortifikuara ose pas mureve." (Hashr, 14)

Bazuar mbi këtë tipar, u erdhi dhe kushti për pranimin e pendimit, vetëvrasja. "Ndërsa ata që kryejnë vepra të këqija e pastaj pendohen dhe bëhen besimtarë, ta dinë se pas kësaj, Zoti yt është vërtet Falës e Mëshirëplotë." (Araf, 153)

Ndërkkohë që ata që refuzuan i kaploi mallkimi, zemërimi dhe poshtërimi gjatë gjithë jetës.

"Dhe, kur Musait i kaloi zemërimi, i mori Pllakat, në të cilat ishin shënuar udhëzimet për rrugën e drejtë dhe mëshira për ata që i frikësohen Zotit të tyre." (Araf, 154)

Pasi i mori pllakat ku ishte shkruar Teurati, Musai a.s mblodhi popullin e tij dhe u tha:"Në këto pllaka ndodhen udhëzime dhe dispozita nga ana e Zotit të lartësuar. Ato përmbajnë Teuratin, prandaj i dëgjoni dhe u bindeni!"

çifutët i thanë:"Na i lexo njëherë, nëse na pëlqejnë do të veprojmë sipas tyre, në të kundërt jo." “Ne dëgjuam, por kundërshtojmë!” (Bekare, 93)

Musai a.s ua përsëriti thirrjen për t'i respektuar dispozitat që ndodheshin në Teurat, megjithatë ata refuzuan sërish. Musai a.s u kërkonte besën dhe fjalën se do vepronin konform ligjeve të cilat gjendeshin në Teurat, por ata e kundërshtonin.

Duke parë kokëfortësinë dhe refuzimin e ligjeve të Zotit, Musait a.s i jepet një mrekulli tjetër, të cilën hebrenjtë e shohin me sytë e tyre. Ajo që ndodhi ishte se mali më i afërt, shkëputet nga vendi, fluturon drejt tyre dhe qëndron sipër kokave. Musai a.s u thotë:"Pranojini ligjet dhe dispozitat që gjenden në këto pllaka, në të kundërt mali do u bjerë mbi koka."

Të frikësuar, të gjithë ata ranë në sexhde. Pastaj i ngritën kokat duke parë malin sipër dhe thanë:"Bindemi, bindemi!"

Nuk u bindën veçse pasi u kërcënuan dhe konstatuan rrezikun. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:

"Kur morëm besën tuaj dhe ngritëm mbi ju malin e Turit, thamë: “Merreni seriozisht atë që ju kemi dhënë dhe dëgjoni!” Ju thatë: “Ne dëgjuam, por kundërshtojmë!” Për shkak të mohimit, atyre u ishte rrënjosur në zemra dashuria (dhe adhurimi) për viçin. Thuaju: “Nëse jeni vërtet besimtarë, sa gjë të keqe po ju urdhëruaka besimi juaj!” (Bekare, 93)

"Ne ngritëm sipër tyre malin, që dukej si hije e ata besonin se do të binte mbi ta, dhe u thamë: “Mbajeni fort atë që ju dhamë dhe kujtoni çfarë përmban ajo, që të ruheni nga gjynahet.” (Araf, 171)

Nuk u bindën dhe nuk e dhanë fjalën se do i respektonin ligjet e Teuratit, veçse pasi panë se nuk kishin rrugë tjetër. Veç kësaj, ata u detyruan të japin fjalën se çdo urdhër që do u vijë nga Musai a.s do e pranonin pa u lëkundur.

Mandej, Musai a.s vendosi t'i kërkojë falje Zotit, për natyrën kokëforte dhe refuzimin e popullit të tij, për të respektuar ligjet e Zotit. Për këtë, ai përzgjodhi shtatëdhjetë burra nga ata që nuk e kishin adhuruar viçin dhe bashkë me ta u nis drejt malit Tur, ku do të takohej për herë të tretë me Zotin. Thotë Zoti i lartësuar:" Më pas Musai zgjodhi nga populli i tij shtatëdhjetë burra, për takimin Tonë." (Araf, 155)

Pasi mbërritën dhe u ngjitën në malin Tur, mali filloi të lëkundej, saqë u siguruan se do të vdisnin në vend. Ky ishte një sinjal i qartë se Zoti ishte zemëruar shumë me Benu Israilët.

"Kur i goditi tërmeti, ai tha: “O Zoti im! Sikur të doje Ti, do t’i zhdukje ata dhe mua që më përpara. Por, a do të na shkatërroje për atë që bënë disa mendjelehtë mes nesh?! Ajo ishte veç një sprovë e urdhëruar prej Teje, për të shpënë në humbje atë që Ti do dhe për të udhëzuar atë që Ti dëshiron. Ti je Mbrojtësi ynë, andaj falna dhe mëshirona! Ti je më i miri i mëshiruesve! Na cakto të mira në këtë botë dhe në tjetrën, sepse veç tek Ti ne kthehemi.” Allahu tha: “Unë godas me dënimin Tim kë të dua, ndërsa mëshira Ime përfshin çdo gjë. Atë do t’ua jap atyre që ruhen nga gjynahet e japin zeqatin, atyre që u besojnë shpalljeve Tona." (Araf, 155-156)

Pas këtyre lutjeve të Musait a.s, lëkundjet u ndalën dhe mali u qetësua. Pas kësaj, mali mbi të cilin ndodheshin u mbulua nga mjegulla. Aq e dendur ishte mjegulla, saqë nuk shihnin gjë, por vetëm dëgjonin. Në ato çaste Musai a.s filloi t'i kërkojë falje Zotit lidhur me adhurimin e viçit nga populli i tij. Të shtatëdhjetë burrat dëgjonin zëra por nuk shihnin gjë. Pasi Musai a.s e përfundoi takimin me Zotin, u kthye tek të shtatëdhjetë burrat, të cilët i thanë menjëherë:"Ti na premtove se do të takoheshim me Zotin! Ne nuk të besojmë derisa ta shohim Zotin me sytë tanë."

Thotë Zoti në Kuran:"Kujtoni kur i thatë Musait: “O Musa! Ne nuk do të të besojmë ty, derisa të shohim Allahun haptazi!” (Bekare, 55)

Edhe pse Musai a.s zgjodhi shtatëdhjetë burrat më të mirë nga mesi i popullit, edhe këta e zhgënjyen me kërkesa të tilla. Ata deklaruan se donin ta shohin Zotin, se nuk mjaftonte të dëgjojnë zëra. Ky ishte një manifestim i hapur i mosbesimit dhe kokëfortësisë së tyre. Menjëherë, Musai a.s filloi t'i paralajmërojë për pasojat e një kërkese të tillë. Ai u foli dhe mbi eksperiencën e tij kur deshi ta shohë Zotin dhe çfarë i ndodhi malit kur Zoti iu shfaq sadopak. Megjithatë ata këmbëngulën ta shohin Zotin. "Ne nuk do të të besojmë ty, derisa të shohim Allahun haptazi!”

Gjoja, këtë kërkesë e bënin me qëllim që kur të ktheheshin tek çifutët e tjerë, t'u thoshin se e kishin parë haptazi Zotin për të cilin u fliste Musai a.s. Ata i thanë se nuk do të ktheheshin tek Benu Israilët derisa ta shohin Zotin me sytë e tyre.

Një kërkesë e tillë e zemëroi Zotin dhe menjëherë i goditi një rrufe, duke ua marrë jetën të gjithëve njëherazi.

"Atëherë një rrufe ju goditi, ndërsa ishit duke parë." (Bekare, 55)

Siç e thamë, këta ishin njerëzit më të mirë nga e gjithë popullsia e Benu Israilëve. Vallë si do u dilte para njerëzve të tij Musai a.s? çfarë do u thoshte për shtatëdhjetë burrat që i kishte zgjedhur vetë?

I gjendur në një siklet kaq të madh, Musai a.s filloi ta lusë Zotin që t'i ringjallë sërish, pasi e kishte tejet të vështirë të kthehej tek populli pa këta të shtatëdhjetë. Pas lutjeve të njëpasnjëshme dhe plot përgjërim, Zoti i tregoi një mrekulli tjetër, ku të shtatëdhjetë u ringjallën sërish.

"Pas vdekjes suaj, Ne ju ringjallëm, që të bëheni falënderues." (Bekare, 56)

Ishin mrekulli pas mrekullie, megjithatë Benu Israilët nuk zinin mend. E liga kishte pushtuar zemrat dhe mendjet e tyre. Kush është ai që i sheh me sy këto mrekulli dhe vazhdon të mos besojë?! Zoti i cek këto fakte në Kuran, me qëllim që të sensibilizohemi mbi natyrën e këtij populli. Nëse janë sjellë në këtë formë me profetët dhe të dërguarit e Zotit, a mund të presim ne që të respektojnë marrëveshjet dhe besën?! Nëse e kanë thyer besën dhe premtimin me profetët e Zotit, mos do e respektojnë me ne?! Si mund t'u zëmë besë ne sot?! A do i zije besë një nënpunësi të tillë?!

Në më shumë se shtatëdhjetë pasazhe në Kuran, Zoti rrëfen historinë dhe na tregon natyrën e Benu Israilëve. Kjo me qëllim që të nxjerrim mësime nga historia dhe të zëmë mend. Thotë Zoti në Kuran:"Me siguri do të vëresh se armiqtë më të ashpër të besimtarëve janë hebrenjtë dhe idhujtarët." (Maide, 82)

Me t'u kthyer Musai a.s bashkë me shtatëdhjetë burrat e tjerë tek populli, të gjithë u nisën për rrugëtim, derisa arritën pranë Jerusalemit (Kudsit), i cili asokohe njihej me emrin Elija. Jerusalemi asokohe ishte kryeqyteti i të gjithë rajonit dhe sundohej nga një popull i madh në numër dhe shumë i fuqishëm. Musai a.s vajti në Jerusalem me qëllim që ta marrë këtë qytet, pasi kushdo që e shtinte në dorë Jerusalemin, e shtrinte pushtetin mbi të gjithë rajonin.

Kur mbërritën pranë mureve të Jerusalemit, banorët e tij u përgatitën për luftë. Populli i Musait a.s ishte gjashtëqind mijë banorë, gjë që i frikësoi. Musai a.s i urdhëroi Benu Israilët të sulmojnë qytetin, por ata refuzuan. Ata u justifikuan me faktin se kanë qenë skllevër, janë marrë me bujqësi dhe blegtori gjithë jetën dhe nuk kanë haber nga lufta. Kishin kaluar katërqind e tridhjetë vite nën shtypjen dhe thundrën e egjiptianëve, pa u marrë me luftë. Musai a.s u kujtoi besën që i kishin dhënë për bindje në çdo situatë, por ata këmbëngulën në të tyren. Ai i siguroi se nëse do sulmonin, betejën e kishin të fituar dhe Jeruzalemi bashkë me rajonin do të binin në duart e tyre. Megjithatë, ata nuk iu bindën.

"O populli im! Hyni në Tokën e shenjtë që Allahu e ka caktuar për ju dhe mos u ktheni prapa, se atëherë do të ktheheni të humbur!” Ata thanë: “O Musa! Në atë tokë gjendet një popull i fortë dhe ne nuk do të hyjmë pa dalë ata e, nëse ata dalin, ne atëherë, me siguri do të hyjmë në të”. (Maide, 21-22)

Përderisa Zoti e paska caktuar për ne, le të dalë populli që e sundon dhe të hyjmë ne pa luftë.

Dy burra nga ata që i frikësoheshin Allahut dhe që Ai i kishte pajisur me mirësi, thanë: “Hyni në portën e qytetit! Kur të kaloni nëpër të, me siguri do të jeni fitues. Në qoftë se jeni besimtarë, atëherë mbështetuni tek Allahu!” (Maide, 23)

Lidhur me këto dy burra, interpretuesit e Kuranit kanë mendime të ndryshme, ku shumë prej tyre të gabuara. Në fakt, këta dy burra nuk ishin tjetër kush, përveçse Musai a.s dhe Haruni a.s.

Ajo që u kërkohej Benu israilëve ishte vetëm të hynin tek porta e qytetit. Me të hyrë në portë, ata do të fitonin. Megjithatë, nga gjashtëqind mijë frymë, Musait dhe Harunit a.s nuk iu bind asnjëri. Edhe të shtatëdhjetë burrat që vdiqën dhe u ringjallën sërish, nuk pranuan t'i afrohen portës së Jerusalemit. Përgjigja e tyre ishte larg çdo etike me profetët e Zotit dhe me vetë Zotin e lartësuar.

"Ata thanë: “O Musa! Kurrsesi nuk do të hyjmë atje, derisa aty të gjenden ata. Kështu që shko ti dhe Zoti yt e luftoni, se ne do të rrimë këtu”. (Maide, 24)

Edhe sot kemi njerëz të cilët kur flasin mbi profetët flasin si të ishin ca mbretër dhe monarkë të lig. Kur të flasësh mbi profetët e Zotit, duhet të zgjedhësh fjalët më të përshtatshme për statusin dhe pozitën e tyre.

"Kështu që shko ti dhe Zoti yt e luftoni, se ne do të rrimë këtu”.

Krahasojeni këtë qëndrim dhe përgjigje, me atë të myslimanëve ditën e Bedrit, kur profeti Muhamed a.s u kërkoi mendim nëse duhej të luftonin apo jo. Përgjigja e Mikdad-it ishte përgjigje e prerë. Tregon vetë Ibnu Mesudi:"Qëndrimin dhe përgjigjen e Mikdadit nuk do e këmbeja më të gjithë dynjanë dhe të mirat e saj."

Ai iu përgjigj Profetit a.s:"Për Zotin, ne nuk do të përgjigjemi siç iu përgjigjën çifutët Musait a.s ku i thanë:"shko ti dhe Zoti yt e luftoni, se ne do të rrimë këtu”. por të themi:"Shko ti me Zotin tënd dhe luftoni, sepse edhe ne do të luftojmë bashkë me ju."

Kur pa përgjigjen e popullit të tij, Musai a.s tha:

“O Zoti im! Unë nuk kam fuqi për askënd tjetër veç vetes dhe vëllait..."

Kështu duket qartë që dy burrat që Zoti u kishte dhënë mirësi dhe i këshilluan popullin, ishin pikërisht Musai a.s dhe Haruni. Pas këtij qëndrimi zhgënjyes, Musai a.s i mallkon për herë të parë dhe lutet kundër popullit të tij.

prandaj na veço neve prej këtij populli të pabindur!” (Maide, 25)

Përgjigja e Zotit ishte:

"Allahu tha: “Ajo (toka e shenjtë) u është ndaluar atyre për dyzet vjet. Ata do të bredhin të çoroditur nëpër tokë, por ty mos të të vijë keq për atë popull të pabindur”. (Maide, 26)

Nuk ka popull tjetër që janë ndëshkuar për një periudhë kohe kaq të gjatë. Atyre do u ndalohej hyrja në Jeruzalem për dyzet vite me radhë, edhe pse u ishte premtuar. Këto dyzet vite, hebrenjtë do i kalonin të humbur në shkretëtirë.

Kur pa që hebrenjtë nuk do të hynin në Jerusalem, Musai a.s i urdhëroi të largoheshin që andej dhe ashtu vepruan. Objektivi i tyre ishte një fshat diku aty pranë, por gjatë rrugës për atje humbën në shkretëtirë. Edhe pse kishin kallauzë që e njihnin mirë zonën dhe rrugën, ata sorollateshin në të njëjtin vend. Pasi udhëtonin për ditë të tëra, ktheheshin sërish aty ku kishin nisur. Kjo vazhdoi për dyzet vite me radhë. Sa herë që një kallauz pretendonte se e dinte rrugën dhe do i çonte atje ku donin, humbnin dhe ktheheshin sërish aty ku kishin qenë.

Me të drejtë mund të shtrohet pyetja: Vallë me çfarë ushqehej gjithë ai numër i madh njerëzish, gjatë dyzet viteve?

Zoti i lartësuar i ndëshkoi me humbje, por nuk deshi t'i shfarosë si popull. Edhe pse të humbur në shkretëtirë, Zoti i furnizonte me ujë dhe ushqim.

"Kur populli i tij i kërkoi ujë, Ne i kumtuam Musait: “Bjeri me shkopin tënd shkëmbit!” dhe prej tij shpërthyen dymbëdhjetë burime. Çdo fis e dinte burimin e vet." (Araf, 160)

Me një të goditur me shkop mbi një shkëmb, që aty shpërthenin dymbëdhjetë burime uji, nga një burim për çdo fis. Kudo që udhëtonin, hebrenjtë e mbanin me vete shkëmbin, i cili gjatë udhëtimit nuk buronte ujë. Për dyzet vite me radhë ata u furnizuan me ujë në këtë mënyrë.

Edhe pse uji nuk u mungonte, hebrenjtë iu ankuan Musait a.s për diellin përvëlues të shkretëtirë. Musai a.s e luti Zotin që t'i ndihmojë dhe Ai u dërgoi një re që i shoqëronte kudo që udhëtonin. Kurse për të ngrënë, tre vakte në ditë Zoti i furnizonte me thëllëza të cilët u vinin çdo vakt. Secili nga hebrenjtë kapte nga një thëllëzë, e therte, e gatuante dhe ushqehej me të. Veç thëllëzave, atyre u jepej dhe një lëng tjetër të cilin e gjenin në pemë, me shije mjalti. Kurse disa të tjerë mendojnë se ishte me ngjyrë të bardhë dhe me të zinin brumë për bukë. Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë:"Dhe Ne u bëmë hije me retë dhe u zbritëm manën dhe thëllëza, duke iu thënë: “Hani ushqimet e mira që jua kemi dhënë!” Ata nuk na dëmtuan Neve, por i bënë dëm vetvetes." (Araf, 160)



Ndodhia e lopës

Gjatë dyzet viteve që hebrenjtë kaluan të humbur në shkretëtirë, ndodhin një sërë ngjarjesh. Njëra prej tyre është dhe ajo e lopës e cila ceket në Kuranin fisnik.

Një ditë, Benu Israilët gjejnë një burrë nga elita e tyre të vrarë pa ditur kush e kishte vrarë. Pasi u lodhën duke hetuar vrasësin, vajtën tek Musai a.s dhe i treguan si qëndronte puna. Musai a.s u përgjigj se nuk e dinte kush ishte vrasësi, veçse po ti shpallej nga Zoti. Musai a.s iu lut Zotit dhe atij iu shpall që për të mësuar vrasësin u duhej të thernin një lopë."Kujto kur Musai i tha kombit të vet: “Allahu ju urdhëron të therni një lopë!” (Bekare, 67)

Kur dëgjuan këtë, njerëzit u çuditën dhe i thanë Musait a.s me të tallur:"Ne kemi ardhur të qajmë hallin, kurse ti na urdhëron të therrim një lopë! ç'qenka kjo?!"

"Ata thanë: “A do të tallesh me ne?” - “Zoti më ruajt!” - tha Musai - “të bëhem unë nga të paditurit!”. (Bekare, 67)

Kur panë se Musai a.s e kishte seriozisht këtë, i kërkuan sqarime të mëtejshme lidhur me lopën që u duhej të thernin:"Ata thanë: “Lutju Zotit tënd, që të na shpjegojë si duhet të jetë ajo!” Musai tha:“Ajo të jetë një lopë as plakë, as e re, por e mesme; pra, bëni atë që ju është urdhëruar!” (Bekare, 68)

Edhe pse urdhri që në fillim ishte të thernin një lopë të çfarëdollojtë, ata nuk u mjaftuan me kaq. Kërkonin cilësi dhe tipare të caktuara të lopës që duhej të therin. Edhe pse Zoti i lartësuar ua cilësoi, nuk u mjaftuan, por tani kërkonin ngjyrën e lopës.

"Ata thanë: “Lutju Zotit tënd që të na shpjegojë çfarë ngjyre të ketë ajo!” Musai tha: “Ai thotë se ajo duhet të jetë lopë me ngjyrë të verdhë të ndezur, të cilën e pëlqejnë shikuesit”. (Bekare, 69)

Pasi kërkuan mes lopëve, panë se shumë lopë ishin me atë ngjyrë dhe sërish iu drejtuan Musait a.s:"Ata thanë: “Lutju Zotit tënd, që të na shpjegojë çfarë lloji të jetë, sepse lopët të gjitha na duken njësoj e ne, në dashtë Zoti, do të udhëzohemi në rrugën e drejtë”. (Bekare, 70)

Duke parë kokëfortësinë e tyre, Zoti ua vështirësoi edhe më shumë gjërat.

"Musai tha: “Ai thotë se lopa s’duhet të jetë e lodhur nga lërimi apo nga ujitja e tokës, por të jetë e shëndetshme dhe pa asnjë të metë”. Ata thanë: “Tani na the të vërtetën”. Kështu, ata e therën lopën, por desh e lanë pa flijuar." (Bekare, 71)

Menjëherë hebrenjtë filluan të kërkojnë rreth kësaj lope. Pas mundimeve të shumta, cilësitë e saj i gjetën vetëm tek lopa e një jetimi. Të afërmit e tij, dëgjuan si qëndronte puna dhe e këshilluan jetimin që të mos ua shesë veçse me një çmim tejet të lartë. Përveç cilësive dhe tipareve të rralla që kjo lopë i kishte, ajo kërkohej për të zbuluar vrasësin e një burri nga paria e hebrenjve dhe njëkohësisht shumë i pasur. Hebrenjtë shkojnë tek jetimi dhe e pyesin nëse e shet lopën. Jetimi u përgjigjet se e shet, por u kërkoi flori aq sa peshonte lopa. Ata mbetën me gojë të hapur nga ky çmim dhe menjëherë vajtën tek Musai a.s t'i qajnë hallin. Por Musai a.s u tha:"Vetë e keni fajin! çështja ishte më e lehtë në fillim kur u kërkua të thernit një lopë. Tiparet dhe hollësitë e tjera ju i kërkuat vetë dhe tani duhet të paguani!"

Duke qenë se familjarët e të vrarit donin ta dinë kush ishte vrasësi, pranuan ta blejnë lopën me çmimin e caktuar nga jetimi. Me këtë, Zoti pasuronte dhe përmirësonte jetesën e jetimit dhe njëkohësisht ndëshkonte kokëfortësinë e hebrenjve.

Ata e blenë lopën dhe e therën. Pastaj vajtën tek Musai a.s dhe i thanë:"Ja, e therëm lopën dhe sërish nuk dimë kush e ka vrarë." Musai a.s u tha:"Pritni një copë mishin prej saj dhe me të goditni kufomën e të vrarit!"

"Dhe, pasi vratë një njeri e u grindët me njëri-tjetrin në lidhje me të, Allahu e nxori në shesh atë që fshihnit ju. Ne ju thamë: “Prekeni të vrarin me një copë të lopës së flijuar!” Dhe kështu, Allahu do t’i ngjallë të vdekurit dhe do t’ju tregojë mrekullitë e veta, që ju të kuptoni." (Bekare, 72-73)

Kur e respektuan këtë urdhër dhe e goditën të vdekurin me mishin e lopës, ai u ngrit në këmbë i gjallë. I vdekuri që u ringjall u tregoi kush e kishte vrarë dhe vdiq sërish. I pa të meta është Ai që ngjall të vdekurit! Kjo ishte një mrekulli tjetër që i shtohej zinxhirit të mrekullive që panë me sytë e tyre Benu Israilët. Megjithatë, zemrat e tyre vazhdonin të ngurta siç kishin qenë.

"Por, pas kësaj, zemrat tuaja u forcuan e u bënë si guri, madje edhe më të forta. Në të vërtetë, ka gurë nga të cilët burojnë lumenj, ka të atillë që çahen e nga të cilët rrjedh uji, madje ka edhe syresh që rrëzohen nga frika e Allahut. Allahu nuk është i pavëmendshëm ndaj veprimeve tuaja." (Bekare, 74)



Musai a.s dhe Hidri

Një ditë, Musai a.s mbajti u foli me fjalë prekëse popullit të tij. Në një moment, ngrihet një burrë dhe e pyet:"O Musa! Kush është njeriu më i ditur mbi faqen e tokës?" Duke qenë se ishte profet dhe i dërguar i Allahut, Musai a.s u përgjigj:"Unë." Zoti e kritikoi për këtë dhe i tregoi se ishte dikush tjetër më i ditur se Musai a.s. I habitur, Musai a.s e pyeti Zotin se kush ishte ky burrë dhe ku mund të takohej me të, që të përfitonte nga dijet e tij. Zoti i tha se mund ta gjejë tek vendtakimi i dy detrave. Musai a.s i kërkoi Zotit një shenjë se si ta dallojë Hidrin nga njerëzit e tjerë. Zoti i lartësuar i tha se do të humbasë peshkun para se të takojë Hidrin.

"(Kujto) kur Musai i tha djaloshit që e shoqëronte: “Nuk do të pushoj së ecuri, derisa të arrij në vendin ku takohen dy detet, edhe nëse do të më duhet të udhëtoj për shumë kohë.” (Kehf, 60)

Djaloshi që shoqëronte Musain a.s, ishte Joshua, për të cilin shumica e dijetarëve myslimanë mendojnë se ka qenë profet. Është pikërisht Joshua ai që udhëhoqi Benu Israilët pas vdekjes së Musait a.s dhe Harunit a.s.

Musai a.s e zgjodhi Joshuan si shoqërues të tij në udhëtimin për tu takuar me Hidrin.

Vendi ku bashkohen dy detet që ceket në ajetin e mësipërm, është vendi ku bashkohen dy degët e detit të kuq.

"Dhe, kur arritën në vendin, ku bashkoheshin dy detet, ata e harruan peshkun e tyre dhe ai rrëshqiti në det, duke e hapur atë si tunel." (Kehf, 61)

Musai a.s dhe Joshua kishin përgaitur për drekë një peshk të skuqur, të cilin e kishin vendosur në një enë. Ndërkohë që Musai a.s flinte dhe Joshua qëndronte i ulur pranë tij, peshku i skuqur kërcen nga ena dhe duke u përpëlitur hidhet në det. Mandej, Musai a.s u zgjua por Joshua harroi t'i rrëfejë se çfarë kishte ndodhur.

"Kur kaluan më tej, Musai i tha shoqëruesit të vet: “Na jep drekën tonë, sepse jemi lodhur nga ky udhëtimi ynë”. (Kehf, 62)

Në këtë çast, Joshuas i kujtohet ndodhia e peshkut që kërceu nga ena në det dhe i tregon.

"Ai u përgjigj: “Shiko! Kur ndaluam tek ai shkëmbi, unë e harrova peshkun. Vetëm djalli më bëri ta harroj e nuk ta thashë se peshku mori rrugën nga deti në mënyrë të habitshme!” (Kehf, 63)

Musai a.s e kuptoi se ai ishte vendi ku do të takohej me Hidrin kështu u kthyen sërish duke ndjekur gjurmët nga kishin ecur.

"(Musai) tha: “Kjo është ajo që po kërkojmë”. Andaj u kthyen nëpër gjurmët e veta, dhe gjetën një prej robërve Tanë, të cilit i patëm dhuruar mëshirë prej Nesh dhe i kishim mësuar nga ana Jonë dije. Musai i tha atij: “A mund të të pasoj ty, që të më mësosh edhe mua diçka prej diturisë së drejtë që të është dhënë ty?” (Kehf, 64-66)

Burri që gjetën ishte pikërisht Hidri, për të cilin shumica e dijetarëve mendojnë se ka qenë profet.

"Ai u përgjigj: “Ti nuk mund të durosh dot me mua! E si mund të durosh (pa pyetur) para diçkaje për të cilën nuk di asgjë”? (Musai) tha: “Do të më gjesh të durueshëm, në dashtë Allahu e nuk do të të kundërshtoj për asgjë.” (Kehf, 67-69)

Edhe pse Musai a.s hyn tek profetët dhe të dërguarit më të mirë, demonstronte një modesti të lakmueshme para njerëzve më të ditur. Kjo, edhe pse të gjithë dijetarët mendojnë se Musai a.s gëzon vlera më shumë se Hidri. Njeriu sado i mirë, i ditur dhe i ndershëm të jetë, para më të diturit manifeston modesti.

"(Hidri) i tha: “Nëse vjen pas meje, mos më pyet për asgjë, derisa të ta shpjegoj unë!” (Kehf, 70)

Hidri a.s e pranoi Musanë a.s si shoqërues dhe nxënës, por me një kusht: Të mos ndërhyjë në veprimet e tij, sado të çuditshme dhe të papranueshme t'i dukeshin. Musai a.s e pranoi këtë kusht dhe e urdhëroi Joshuan të kthehej tek Benu Israilët. Të dy, Musai a.s dhe Hidri u nisën për rrugë. Udhëtimi do të bëhej me anije, gjë të cilën e përmend Zoti në Kuran:"Dhe kështu, u nisën. Kur hipën në një anije, ai (Hidri) hapi një vrimë poshtë." !” (Kehf, 71)

Pronarët e anijes e morën Hidrin dhe Musanë a.s në anije pa pagesë. Gjatë rrugës, Hidri e merr Musanë dhe të dy zbresin në pjesën më të poshtme të anijes, ku me anë të një hekuri Hidri fillon menjëherë të shpojë një vrimë. Marinarët dhe punonjësit e ndjenë defektin që ishte shkaktuar dhe menjëherë filluan të marrin masat për të shpëtuar anijen nga mbytja. Musai a.s vështronte i befasuar nga veprimi i Hidrit a.s dhe nuk duroi pa i thënë:"(Musai) tha: “Mos vallë, e hape vrimën për t’i mbytur udhëtarët e saj? Me të vërtetë, ke bërë punë të shumë të keqe”.

(Hidri) i tha: “A nuk të thashë se ti nuk mund të durosh me mua?”

Ai u përgjigj: “Mos më qorto për atë që harrova dhe mos më ngarko me vështirësi në punët e mia!” (Kehf, 71-73

Musai a.s i kërkoi falje Hidrit nga kjo ndërhyrje dhe Hidri e fali. Me të kaluar në bregun tjetër, Hidri a.s iu afrua një djaloshi të njomë, e shtriu përtokë, nxori një thikë dhe e therri. Ishte një krim monstruoz që Musai a.s e pa me sytë e tij. Kjo e bëri të ndërhyjë dhe t'i thotë gjithë nervozizëm:

Dhe që të dy vazhduan të ecin, derisa takuan një djalosh, të cilin ai (Hidri) e vrau. Tha (Musai): “Përse vrave një njeri të pafajshëm që nuk ka vrarë askënd?! Vërtet që ke bërë një punë të tmerrshme”! Ai u përgjigj: “A nuk të thashë se ti nuk mund të durosh me mua?” (Kehf, 74-75)

Musai a.s e kuptoi se kishte gabuar sërish dhe i kërkoi falje duke thënë:

"(Musai) tha: “Nëse pas kësaj do të të pyes sërish për çfarëdo gjëje, atëherë mos më mbaj më në shoqërinë tënde! Tashmë ke arsye (të mjaftueshme) nga ana ime (për t’u ndarë prej meje)!” (Kehf, 76)

Hidri a.s e fali sërish dhe e prano kushtin dhe të dy u nisën sërish për rrugë derisa arritën në një fshat. Të dy ishin të uritur dhe në bazë të zakonit të mikpritjes, u drejtuan në shtëpitë e fshatit që dikush t'i ushqente. Asokohe ishte e drejtë e udhëtarit që banorët e një fshati apo qyteti ta mirëpresin dhe ushqejnë për tri ditë. Këtë të drejtë e gëzon udhëtari edhe në islam, ku nëse një udhëtari i harxhohen ushqimet dhe furnizimet për rrugë, gëzon të drejtën të qëndrojë për tre ditë tek çfarëdo familjeje. Nëse refuzojnë ta ushqejnë, konsiderohen gjynahqarë.

Edhe pse Hidri dhe Musai a.s vajtën si mysafirë dhe ishte e drejta e tyre, banorët e fshatit refuzuan t'i pranojnë. "Dhe që të dy vazhduan të ecin, derisa arritën në një fshat dhe u kërkuan banorëve të tij, që t’u jepnin për të ngrënë, por ata nuk i pranuan mysafirë." Duke parë këtë, Musai a.s dhe Hidri u nisën të largohen nga ky fshat. Në të dalë, vunë re një shtëpi të rrënuar, të cilës i kishte mbetur vetëm një mur pa u shembur, por edhe ai ishte anuar dhe gati për të rënë. Menjëherë, Hidri a.s përveshi llërët dhe i hyri punës për ta drejtuar dhe rregulluar këtë mur. "Aty ndeshën një mur që ishte duke u rrëzuar dhe ai (Hidri) e drejtoi." Sakaq, Musai a.s e shihte gjithë habi. E çfarë i duhet Hidrit të rregullojë një mur që gati po shembet?! Kujt i hyn në punë ai mur?! Aq më tepër që ndodhej në një fshat aspak mikpritës. Prandaj, vendosi t'i tërheqë vëmendjen për këtë:"(Musai) tha: “Sikur të kishe dashur ti, mund të kërkoje shpërblim për këtë.” (Kehf, 77)

Nëse ke vendosur ta rregullosh dhe drejtosh këtë mur, të paktën bëje kundrejt një shpërblimi. Përse u dashka tu rregullosh murin një populli që nuk e meritojnë dhe pa asnjë shpërblim për punën?!

"Ai tha: “Kjo është ndarja ndërmjet meje dhe teje. Unë do t’i shpjegoj ty ato gjëra për të cilat nuk munde të durosh." (Kehf, 78)

Tashmë është koha të të tregoj lidhur me ato gjëra për të cilat ndërhyre dhe nuk e përmbajte dot veten.

"Sa i përket anijes, ajo ishte pronë e disa të varfërve, që punonin në det. Unë desha ta dëmtoj, sepse prapa tyre gjendej një mbret i cili merrte me dhunë çdo anije të mirë." (Kehf, 79)

Në atë rajon, ndodhej një mbret zullumqar i cili përvetësonte dhe konfiskonte anijet që gjente në det. Dhe me të vërtetë, me të kaluar Hidri dhe Musai a.s, vjen mbreti me ushtarët ta konfiskojnë anijen ku kishin qenë. Me të konstatuar të çarën, ata e lanë dhe u nisën për tek anijet e tjera.

"Sa për djaloshin, prindërit e tij ishin besimtarë. Ne e dinim se (dashuria për të) do t’i çonte ata në të keqe dhe mohim dhe dëshiruam që Zoti i tyre, në vend të atij t’u jepte një më të mirë, më të pastër dhe më të mëshirshëm." (Kehf, 80)

Në dijet e pafund të Zotit, ky djalosh do të rritej dhe do të shndërrohej në një bishë të dhunshme ndaj shoqërisë dhe prindërve të tij. Ishte dhembshuri e Zotit ndaj dy prindërve, që ky djalosh të vdiste para se të rritej dhe të ushtronte dhunë ndaj njerëzve dhe prindërve. Menjëherë pas vdekjes së këtij fëmije, prindërve u lindi një djalë tjetër i cili ishte i dashur dhe respektues ndaj prindërve.

"E, sa i përket murit, ai u takonte dy djelmoshave jetimë në qytet dhe, nën të gjendej një thesar i tyre. Babai i tyre kishte qenë njeri i mirë, prandaj Zoti yt dëshiroi që ata të arrinin moshën e pjekurisë e ta nxirrnin thesarin e tyre, si mëshirë nga Zoti yt." (Kehf, 82)

Pra, muri që rimëkëmbi Hidri a.s ishte pjesë e një shtëpie e cila u përkiste dy jetimëve. Babai i tyre kishte qenë njeri i ndershëm dhe i mirë. Ai kishte fshehur një thesar nën murin e fundit që mezi mbahej në këmbë, për ditë të vështira. Nëse do të rrëzohej dhe ai mur, thesari do të zbulohej dhe do të grabitej padrejtësisht nga njerëzit, duke i lënë jetimët me gisht në gojë.

"Babai i tyre kishte qenë njeri i mirë" pra, e gjithë kjo ndërhyrje hyjnore bëhej për shkak se babai i dy jetimëve ishte njeri i mirë dhe i ndershëm. Shohim që veprat e mira nuk ndjekin vetëm personin që i vepron ato, por edhe familjarët dhe pasardhësit e tij. Prandaj, kushdo që i do të mirën fëmijëve dhe familjarëve të tij, le të jetë i devotshëm me Zotin. Devotshmëria ka efekte pozitive për personin gjatë jetës së tij, por edhe pas vdekjes, të cilat shtrihen mbi fëmijët.

Muri që fshihte thesarin e dy jetimëve u rrëzua vetëm pasi ata ishin rritur dhe pjekur, ku ata gjetën thesarin dhe e shfrytëzuan për nevojat e tyre.

"prandaj Zoti yt dëshiroi që ata të arrinin moshën e pjekurisë e ta nxirrnin thesarin e tyre, si mëshirë nga Zoti yt." (Kehf, 82)

Mandje, Hidrin pohon të vërtetën në bazë të së cilës kishte ndërmarrë gjithë ato veprime të papranueshme për Musain a.s:

Unë këtë nuk e kam bërë sipas gjykimit tim. Ky është shpjegimi i asaj, për të cilën ti s’munde të duroje!" (Kehf, 82)

Asgjë nuk kishte ndodhur sipas vullnetit të Hidrit a.s, por sipas udhëzimeve të Zotit. Kështu, dijet që posedonte Hidri a.s ishin dije që kishin të bëjnë me botën e padukshme, gjë të cilën ia kishte mësuar Zoti i lartësuar. Diçka e tillë mund t'u ndodhë vetëm profetëve dhe të dërguarve të Zotit. Asnjë nga njerëzit e thjeshtë, sado të ditur të jenë nuk mund ta gëzojnë këtë privilegj. Pas kësaj ndodhie, Musai a.s u kthye në mesin e popullit të tij.

Për dyzet vite me radhë, Benu Israilët vazhduan të humbur në shkretëtirë. Gjatë kësaj periudhe vdes Haruni a.s dhe varroset në shkretëtirë. Dy vite më pas, vdes dhe Musai a.s.

Në një hadith të transmetuar nga imam Buhariu, thuhet se Ebu Hurejre ka thënë:"U dërgua meleku i vdekjes tek Musai a.s për t'i kërkuar leje që t'i marrë shpirtin. Me ta dëgjuar, Musai a.s e goditi fort dhe meleku i vdekjes u kthye sërish tek Zoti dhe i thotë:"Më ke dërguar tek një rob që nuk e dëshiron vdekjen. Zoti i thotë:"Shko tek Musai dhe i thua të vendosë dorën mbi shpinën e një kau. Për çdo qime nën dorën e tij, do i japim një vit jetë." Menjëherë meleku i vdekjes u kthye tek Musai a.s dhe i tregoi mbi afatin zgjedhjen që i kishte dhënë Zoti. Musai a.s pyeti:"Po pas këtyre viteve, çfarë do të ndodhë?" Zoti iu përgjigj:"Vdekja." Musai a.s tha:" Atëherë le të ndodhë tani më mirë."

Para se t'i merret shpirti, Musai a.s e luti Zotin që ta afrojë me Jerusalemin sa distanca e hedhjes së një guri. Ebu Hurejre thotë se i dërguari i Zotit a.s na tha:"Nëse do të ndodhesha atje (në Jerusalem) do ua tregoja varrin e Musait a.s. Ai ndodhet anës rrugës që të çon për në Jerusalem, tek duna e kuqe."

Kështu ishte fundi i dy profetëve të nderuar, Harunit dhe Musait a.s.

[_Mersin_]

Historia e Joshua, Iljas dhe Eljesa a.s

Historia e profetit Joshua bin Nun a.s



Pas vdekjes së Harunit dhe Musait a.s, ishte Joshua bin Nuan ai që udhëhoqi Benu Israilët. Siç e kemi cekur dhe më lart, dijetarët kanë mendim pothuajse unanim që edhe ai ishte profet. Joshua rridhte nga familja e Jusufit a.s. Ai i qëndronte pranë Musait a.s, prej të cilit merrte dije dhe studionte Teuratin.

Me të përfunduar periudha e humbjes në shkretëtirë, Joshua a.s u drejtua bashkë me popullin e tij drejt Jeruzalemit, të cilin ua kishte premtuar Zoti. Dyzet vite të humbur në shkretëtirë, kishin shërbyer si mësim për të mos kundërshtuar urdhrat dhe dispozitat e Zotit. Tashmë, brezi që kishin adhuruar viçin kishin vdekur të gjithë dhe kishte lindur një brez i ri. Thotë profeti Muhamed a.s:"Nga ata që adhuruan viçin, nuk kishte mbetur asnjë syresh."

Joshua me popullin e tij e rrethojnë Jeruzalemin për gjashtë muaj. Beteja e fundit që zhvillohet mes dy ushtrive ndodhi ditën e premte. Siç dihet, Benu Israilët e kishin të ndaluar punën dhe luftën ditën e shtunë. Ata filluan ta ndjejnë superioritetin e tyre pasditen e ditës së premte. Nëse do të perëndonte dielli, atyre u duhej ta linin luftën, pasi me perëndimin e tij fillonte e shtuna. Duke konstatuar se dielli ishte në perëndim e sipër dhe fitorja akoma nuk ishte arritur, Joshua bin Nuni vështroi drejt tij dhe i tha:"Ti o diell je i urdhëruar, ashtu siç jam unë i urdhëruar. O Allah, ndaloje perëndimin e tij!"

Thotë profeti Muhamed a.s në një hadith të transmetuar nga imam Buhariu:"Dielli nuk është ndalur për asnjë njeri përveç Joshua bin Nun."

Dielli e ndaloi lëvizjen e tij drejt perëndimit derisa Joshua bin Nun bashkë me ushtrinë hynë në Jeruzalem dhe shtrinë sundimin e tyre mbi qytet. Kjo ishte një mrekulli që u bashkohet mrekullive të tjera që kishin parë Benu Israilët.

Kur nisën të hyjnë në portat e qytetit, Joshua i urdhëroi të hynin të përulur para Zotit, duke thënë:"O Zot na i fal gjynahet tona!"

"Kujtoni kur thamë: “Hyni në këtë qytet dhe hani ç’të doni dhe sa të dëshironi, por, duke hyrë në qytet, përuluni në sexhde dhe thoni: “Falna!” që Ne t’jua falim gabimet. Atyre që bëjnë vepra të mira, Ne ua shtojmë shpërblimin.” (Bekare, 58)

Brezi i ri që luftoi me Joshuan a.s filluan të tallen me të dhe në vend që të luteshin për falje gjynahesh, filluan të përsërisin fjalën "elb", e cila në hebraisht është e përafërt me fjalën "falje". Kështu, në vend që të thonin "hitta" (falje) thonin "hinta" (elb).

"Por keqbërësit e ndryshuan fjalën që iu tha me një fjalë tjetër, prandaj Ne u sollëm atyre që bënë (këtë) padrejtësi një dënim nga qielli për mosbindjen e tyre." (Bekare, 59)

Përveç kësaj, ata nuk hynë të përulur me kokë para, por hynë të përulur me të ndenjurat para, si shenjë talljeje. Këtë e shoqëronin me fjalët "elb" në vend të "falje".

Që nga ky moment, Benu Israilët fillojnë të shtojnë dhe heqin nga libri i tyre i shenjtë Teurati.

Si ndëshkim për atë që vepruan, Zoti u dërgoi një murtajë të rëndë e cila shfarosi brenda një dite më shumë se njëzet mijë prej Benu Israilëve. Të frikësuar për atë që u ndodhi, harruan gjithçka dhe filluan t'i përgjërohen Zotit me lutje.

Me kalimin e viteve e dekadave dhe pas vdekjes së Joshuas, pushteti fetar që drejtohej kryesisht nga profetët, filloi të ndahej nga pushteti politik. Pushtetit politik ishte në duart e pasardhësve të Jehodhas, djalit të Jakubit a.s. Ndërkohë që pushteti fetar (profetët) ishte në duart e pasardhësve të Iladhit, djalit i Jakubit a.s.

Joshua vdiq njëzet e shtatë vite pas vdekjes së Musait a.s. Mosha e Joshuas kur vdiq ishte njëqind e njëzet e shtatë vjeç.





Historia e profetit Iljas a.s



Me kalimin e viteve, fillon të përhapet sërish idhujtaria hebrenjve, sidomos në zonat e Libanit të sotëm. Në krahinën e njohur Balabak, banorët që ishin hebrenj filluan të adhurojnë një idhull që e quanin Bal. Prej tij qyteti dhe krahina kanë marrë dhe emrin Balbek. Për t'i kthyer sërish në besimin në një Zot të vetëm dhe për të ringjallë dispozitat e Teuratit, Zoti dërgoi tek ky popull një profet me emrin Iljas. Ai ishte biri i Jasinit, bir i Azarit, bir i Ojzarit, bir i Harunit a.s. Thotë Allahu në Kuran lidhur me këtë profet:

"Edhe Iljasi ka qenë vërtet një prej të dërguarve. Ai i tha popullit të vet: “A nuk po i frikësoheni Allahut?!” Vallë, a i luteni ju Ba‘lit, ndërsa braktisni Krijuesin më të mirë, Allahun, Zotin tuaj dhe Zotin e të parëve tuaj të lashtë?!” Ata e quajtën atë gënjeshtar dhe, për këtë shkak, do të çohen (në dënimin e Zjarrit), përveç robërve të sinqertë të Allahut. Dhe Ne i lamë atij kujtim të mirë te brezat e mëvonshëm:“Paqja qoftë mbi Iljasin!” Ja, kështu, Ne i shpërblejmë punëmirët! Ai ka qenë vërtet një nga robërit Tanë besimtarë." (Saffat, 123-132)

Dijetarët myslimanë nuk përmendin diçka më shumë rreth profetit Iljas, përveçse ai u dërgua në Balabek dhe se populli i tij e përgënjeshtruan. Sipas disa dijetarëve, ai i braktisi dhe u zhduk pa lënë gjurmë. Kurse disa të tjerë mendojnë se vdiq duke i ftuar në besimin monoteist.

Siç gjendet dhe në disa libra të tefsirit, disa njerëz mendojnë se Iljasi a.s vazhdon akoma të jetë i gjallë. Të njëjtën bindje kanë dhe për Hidrin a.s. Për të vërtetuar mendimin e tyre, ata përmendin rrëfenja nga më të ndryshmet, sipas të cilave si Iljasi dhe Hidri a.s janë akoma gjallë. Ka dijetarë që pohojnë se katër profetë vazhdojnë të jenë gjallë, dy prej tyre jetojnë në qiell ndërkohë që dy të tjerë në tokë. Ata që jetojnë në qiell janë Idrisi a.s dhe Isai a.s, kurse ata në tokë janë Iljasi a.s dhe Hidri a.s. Padyshim që kjo është një gafë e rëndë dhe e pavërtetë. Në një hadith të transmetuar nga Buhariu dhe Muslimai, Profeti a.s pasi fal namazin e jacisë kthehet nga të pranishmit dhe u thotë:"A e shihni këtë natë?!" Të pranishmit u përgjigjën:"po o i dërguar i Allahut." Profeti a.s u thotë:"Njëqind vite pas kësaj nate, askush nga ju nuk do të jetë i gjallë."

Njëqind vite më vonë, të gjithë ata që kishin qenë gjallë në kohën e Profetit a.s, kanë vdekur.









Historia e profetit Eljesa a.s.



Thotë Zoti i lartësuar në Kuran lidhur me këtë profet:

"Kujtoje edhe Ismailin, Eljesain dhe Dhulkiflin. Të gjithë ata kanë qenë nga besimtarët e zgjedhur e të mirë." (Sad, 48)

"Po ashtu, udhëzuam edhe Ismailin, Eljesain, Junusin dhe Lutin - secilin prej tyre e ngritëm mbi të gjithë njerëzit." (En'am, 86)

Eljesa ishte biri i Adij dhe disa mendojnë se rrjedh nga familja e Harunit. Ashtu siç thuhet se ishte djali i xhaxhait të Iljasit a.s.

Përveç faktit se ishte i dërguar i Zotit, dijetarët nuk përmendin ndonjë detaj tjetër nga jeta dhe vepra e tij. Rrëfenjat izraelite lidhur me këtë profet janë të shumta, por ne u jemi përmbajtur ajeteve të Kuranit dhe haditheve të sakta në këtë trajtesë tonën.

[_Mersin_]

Historia e profetit Samuel a.s



Mes Bijve të Izraelit e liga filloi të marrë përmasa të frikshme. Mes tyre filloi të përhapej dhe një ves tejet i rrezikshëm që ishte vrasja e profetëve të Zotit. Çështja arriti gjer atje saqë brenda një dite të vetme, vrisnin tre profetë. Nga kjo e pësoi një numër i madh profetësh.

Thotë profeti Muhamed a.s:"Benu Israilët udhëhiqeshin nga profetët, sa herë që vdiste një profet dërgohej një tjetër."

Me ndarjen e pushtetit fetar nga ai politik, mbretërit çifutë ushtronin dhunë dhe e shtypnin popullin pa mëshirë. Të shumta ishin edhe betejat që Benu Israilët zhvillonin me një popull të quajtur Amalik. Në një nga këto beteja, Benu Israilët thyhen keq dhe humbasin dhe arkën që e kishin trashëguar nga koha e Musait a.s. Këtë arkë prej dërrase, ata e përdornin si ogur të mirë, e mbanin me vete kur niseshin për luftë dhe me ta parë qetësoheshin. Kjo arkë përmbante gjëra që u përkisnin Musait a.s dhe Harunit a.s. Aty gjendeshin disa pllaka ku qe shkruar Teurati në kohën e Musait a.s, shkopi i Musait a.s që shndërrohej në gjarpër, disa rroba të Musait a.s dhe disa gjëra personale të Harunit. Gjithashtu, thuhet se në arkë gjendej dhe pak nga ushqimi që u zbriste nga qielli gjatë periudhës së humbjes në shkretëtirë. Të gjithë këto sende i humbën në betejën me Amalikët, gjë e cila e dëshpëroi pa masë. Kjo shkaktoi kaos dhe rrëmujë mes tyre, saqë edhe mbretërit nuk e kontrollonin dot situatën.

Për të vendosur situatën nën kontroll, Zoti dërgoi një profet tjetër i cili njihet me emrin Samuel. Ai filloi t'i ftojë në udhën e drejtë dhe Benu Israilët iu bindën. Ata e ndjenin se ky kaos që i përfshiu ishte për faj të tyre. Kur gjërat filluan të përmirësohen, i kërkuan Samuelit t'u zgjedhë dhe një mbret dhe prijës që t'i udhëheqë në luftë kundër Amalikëve. Kjo përmendet dhe në Kuran në suren Bekare:"A nuk e ke dëgjuar ti (o Muhamed) se çfarë i tha paria e bijve të Izraelit, pas Musait, një profeti të tyre? I tha: “Na dërgo një mbret, që të luftojmë në rrugën e Allahut!” - Profeti u tha: “Po sikur të mos luftoni kur të shpallet lufta?” Ata thanë: “E përse të mos luftojmë në rrugën e Allahut, ne që jemi dëbuar nga atdheu ynë dhe jemi ndarë nga fëmijët tanë?!” Mirëpo, kur u urdhëruan të luftojnë, ata nuk luftuan, me përjashtim të një pakice. Allahu i njeh mirë keqbërësit." (Bekare, 246)

Mes Samuelit dhe Joshuas kishin kaluar katërqind e gjashtëdhjetë vite. Gjatë kësaj kohe, hebrenjtë ishin thyer disa herë, madje shumë keq. Më e keqja ishte ajo që ishin dëbuar nga Jeruzalemi dhe ishin masakruar nga Buhtunasar. Ngaqë kishin vuajtur, ata tashmë kërkonin një prijës që t'i udhëheqë në luftë për të vënë nderin në vend. Por kur profeti i ftoi për luftë, shumica prej tyre nuk e mbajtën besën. Vetëm tetë mijë hebrenj i qëndruan fjalës së tyre për të luftuar.

Ata që e mbajtën besën për luftë, i kërkuan Samuelit të njihen me mbretin që do i udhëheqë dhe komandojë. Atëherë Samueli u tregoi se mbreti i tyre do të jetë Taluti. Ai ishte biri i Kajshit, nga pasardhësit e Benjaminit, birit të Jakubit a.s.

Të gjithë mbretërit e mëparshëm rridhnin nga Jehodha, ndërkohë që Taluti ishte i pari që rridhte nga Benjamini. Taluti ishte njeri i thjeshtë, punonte në regjjen e lëkurave dhe njeri i thjeshtë. Megjithatë, ai ishte i ditur, i urtë dhe me fizik të fuqishëm, me lëkurë të bardhë dhe simpatik.

"Profeti i tyre u tha: “Allahu ka dërguar Talutin si mbretin tuaj.” Ata thanë: “Si mund të bëhet ai mbreti ynë, kur ne kemi më tepër merita se ai për të sunduar?! - Këto fjalë i thanë pasardhësit e Jehodhas, të cilët kishin gëzuar pushtetin politik gjer atëherë - Përveç kësaj, ai nuk ka ndonjë pasuri të madhe.” Ai u përgjigj: “Allahu e ka zgjedhur atë për mbretin tuaj dhe e ka pajisur me dijeni të gjerë dhe me fuqi trupore. Allahu ia jep pushtetin e Vet kujt të dojë; Allahu është Mirëbërës i madh dhe i Gjithëdijshëm.” (Bekare, 247)

Megjithëse u tregoi se ishte një zgjedhje e Zotit bazuar në cilësitë e Talutit, ata refuzuan të rreshtoheshin pas tij në luftë. Duke parë refuzimin dhe kokëfortësinë e popullit të tij, Samueli u tha:"Po sikur t'ju sjell një sinjal se kjo është zgjedhje nga ana e Zotit?!" Kjo, pasi i thoshin se nuk e dimë nëse na thua të vërtetën apo na gënjen.

Ata i thanë:"Po, nëse na sjell një shenjë dhe sinjal se kjo është zgjedhja e Zotit, atëherë do të bindemi."

"Profeti u tha atyre: “Shenjë e sundimit të tij është ardhja e Arkës. Aty ka qetësi për ju nga Zoti juaj dhe relike të lëna nga familja e Musait dhe Harunit. Atë e bartin engjëjt. Sigurisht që kjo është një shenjë për ju, nëse jeni besimtarë!” (Bekare, 248)

Atëherë ata dallojnë arkën e Musait a.s e cila zbriste nga qielli derisa u vendos para tyre. Kështu, u kthye arka të cilën e kishin humbur në betejë. Kështu, iu bindën profetit të tyre Samuel dhe e pranuan Talutin si mbretin dhe komandantin e tyre.

Gjatë udhëtimit, ushtrinë e Talutit e kaplon etja për ujë. Kur mbërrijnë pranë lumit Jordan, Taluti u tregon mbi një sprovë të Zotit. Thotë Zoti në Kuran:"Kur Taluti u nis për luftë bashkë me ushtrinë, u tha atyre:“Allahu do t’ju provojë me një lumë. Kush pi ujë në të, nuk është ushtari im. Ndërsa kush nuk pi ujë në të ose kënaqet vetëm me një grusht ujë, është ushtari im”. – Kushdo që do të pinte vetëm një grusht ujë, do vazhdonte rrugën për në luftë. Ai që e thyente këtë, do të përjashtohej - Por të gjithë pinë, përveç një pakice. Pasi ai me ata (ushtarë) që ishin besimtarë kaluan lumin, shumë prej tyre thanë: “Ne sot nuk kemi fuqi të luftojmë me Xhalutin dhe ushtrinë e tij”.

Ata që nuk pinë më shumë se një grusht ujë, ishin vetëm treqind e trembëdhjetë burra, nga tetëmijë që ishte ushtria në fillim. Në një hadith të transmetuar nga Buhariu, nga Bera ibnu Azib i cili thotë:"Ne shokët e Muhamedit a.s shpesh herë bisedonim se numri i luftëtarëve në Bedr, ishte i barabartë me numrin e luftëtarëve të Talutit, të cilët e kaluan lumin."

Por ata që ishin të bindur se do të takoheshin me Allahun, thanë: “Sa herë, me ndihmën e Allahut, një ushtri e vogël ka ngadhënjyer mbi një ushtri të madhe! Allahu është me të durueshmit”. (Bekare, 249)

Fitorja nuk arrihet vetëm me numër të madh luftëtarësh, por arrihet me forcën e besimit dhe vullnetin e çeliktë. Vetë Taluti a.s i nxiti dhe u dha zemër për të luftuar me gjithë shpirt në këtë betejë. Me t'u vendosur dy ushtritë para njëra-tjetrës, ushtarët e Talutit filluan të luten dhe t'i përgjërohen Zotit për ndihmë.

"Dhe kur u përballën me Xhalutin dhe ushtrinë e tij, thanë:“Zoti ynë! Na pajis me durim, na forco këmbët tona dhe na ndihmo kundër këtij populli jobesimtar!” (Bekare, 250)

Beteja filloi me një dyluftim mes Xhalutit, përfaqësues i ushtrisë armike, dhe Daudit, përfaqësues i ushtrisë së Talutit. Xhaluti ishte luftëtari më i fuqishëm dhe më i madhi. Ishte ai që doli i pari dhe kërkoi një luftëtar nga ushtria e Talutit. I gjendur në këtë situatë, Taluti u bëri thirrje ushtarëve të tij për dyluftim, por askush nuk doli. Duke dashur që t'i nxisë, Taluti u tha:"Kushdo që del, do e martoj me vajzën time dhe do të trashëgojë fronin mbretëror pas meje." Në këtë moment, del para një djalë i ri nga ushtria e Talutit, që quhej Daut a.s. Asokohe ai ishte i ri dhe sipas rrëfenjave ishte vetëm gjashtëmbëdhjetë vjeç. Mjeti me të cilin luftonte Dauti a.s ishin llastiqet.

Kur e pa Dautin e njomë, Xhaluti i tha:"Kush je ti? Kthehu o djalosh se nuk kam qejf të vras djem të njomë si puna jote." Kurse Dauti a.s ia ktheu:"Por unë kam qejf të të vras ty."

Atëherë Xhaluti u nis i tërbuar drejt Dautit a.s për ta vrarë. Menjëherë, Dauti i tund llastiqet e tij të cilat i kishte mbushur me tre gurë dhe i lëshon drejt Xhalutit. Të tre gurët i bien Xhalutit mu në mes të ballit, duke e shembur përtokë të vdekur.

"Me ndihmën e Allahut, ata i thyen armiqtë dhe Dauti e vrau Xhalutin." (Bekare, 251)

Kështu, Benu Israilët e fituan këtë betejë dhe Dauti a.s u martua me vajzën e Talutit, si dhe u bë prijës kurore.

"Allahu i dha atij pushtetin dhe Profecinë dhe i mësoi dituritë që deshi." (Bekare, 251)

Ishte hera e parë që nga koha e Joshuas, kur Zoti e bashkonte pushtetin fetar me atë politik tek një person. Kishte mbi katërqind vite që pushteti politik ishte i ndarë nga ai fetar tek Benu Israilët. Ishte Dauti a.s ai që e ktheu sërish këtë traditë.

[_Mersin_]

Historia e profetit Daut a.s.



Dauti a.s ishte djali i Eisha dhe rridhte nga familja e Jehodhas, djalit të Jakubit a.s. Kështu, shohim që pushteti politik u kthye sërish tek familja e Jehodhas. Historianët e përshkuajnë Dautin a.s:"Ai ishte i shkurtër, me sy blu, me flokë të rrallë, i dëlirë në zemër."

Pushteti në kohën e Dautit a.s u forcua shumë dhe hebrenjtë i bindeshin. Zoti i dha shumë mrekulli dhe i shpalli librin e shenjtë Zeburin.

"dhe Dautin, i dhamë Zeburin." (Nisa, 163)

Dauti a.s kishte një zë shumë të bukur, saqë thuhet se askush tjetër nuk ka gëzuar zë të bukur si Dauti a.s. Në një hadith të transmetuar nga imam Ahmedi, por sipas kritereve të imam Buhariut dhe Muslimit, profeti Muhamed a.s dëgjon një ditë Ebu Musa El-esh'ari duke lexuar Kuran. Profeti a.s qëndroi duke e dëgjuar dhe në fund i tha:"Ebu Musait i është dhënë një zë melodioz si ato të Daudit a.s."

Kjo ishte një karakteristikë dalluese e Dautit a.s, sidomos kur lexonte Zeburin. Sa herë që ulej dhe lexonte nga libri i shenjtë, dëgjohej jehona e maleve që e shoqëronte zërin e Dautit a.s. Kurse zogjtë i qëndronin sipër duke dëgjuar leximin e Zeburit.

Me të vërtetë, Ne i dhamë Daudit mirësi prej Nesh (dhe thamë): “O male dhe zogj! Lavdërojeni emrin Tim bashkë me Daudin”. (Sebe, 10)

Ne i nënshtruam malet dhe shpendët që, bashkë me Dautin, të thurnin lavde (për Allahun). Ishim Ne që i bënim këto." (Enbija, 79)

"Ne ia nënshtruam malet që, bashkë me të, t’i luteshin Allahut, në mbrëmje dhe në mëngjes, edhe shpendët e tubuar. Të gjithë i drejtoheshin Atij." (Sad, 18-19)

Një mrekulli tjetër që i kishte falur Zoti ishte se hekurit i jepte formë siç i jepshin njerëzit e tjerë formë baltës dhe parafinës. Këtë zotësi ai e përdorte për prodhimin e parzmoreve dhe mburojave. Ai arriti të prodhojë parzmore që nuk ekzistonin më parë. Parzmoret e atëhershme, ishin pllaka hekuri që viheshin mbi trupin e luftëtarit. Edhe pse e mbronin trupin e luftëtarit, ky lloj parzmoreje ishte shumë i rëndë dhe e pengonte lëvizjen. Dauti a.s shpiku një lloj parzmoreje tjetër, e cila përbëhej nga hallka zinxhiri të vogla, të cilat mbulonin trupin dhe që kryenin të njëjtin funksion. Kjo përmendet dhe në Kuran, ku Zoti i lartësuar thotë:

"Ne ia zbutëm atij hekurin, (dhe i thamë): “Puno parzmore të gjera! Thuri ato me maja të barazpeshuara dhe bëj vepra të mira! Pa dyshim, Unë shoh çfarë punoni ju.” (Sebe, 10-11)

"Ne i mësuam atij (Dautit) punimin e parzmoreve prej hekuri për ju, për t’ju mbrojtur në luftë me armikun, andaj, a jeni mirënjohës?" (Enbija, 80)

Kështu, shohim që profetët e Zotit kanë kontributin e tyre në ndërtimin e civilizimeve. Përpunimi i hekurit mori një zhvillim të madh në kohën e profetit Daut a.s.

Mbretëria dhe pushteti politik në kohën e Dautit a.s u konsolidua si asnjëherë tjetër. Gjatë gjithë kohës hebrenjtë kanë vuajtur, pasi pushteti politik ishte i përçarë dhe plot probleme.

"Ne ia forcuam mbretërinë dhe i dhamë mençuri e dijeni për të gjykuar." (Sad, 20)

Dauti a.s përveçse ishte profet i Zotit, ishte mbret dhe gjithashtu gjykatës i drejtë. Zoti e kishte pajisur me intuitë dhe urtësi, të cilat i mundësonin gjykime racionale dhe të drejta. Lidhur me gjykimet e tij racionale, ekzistojnë shumë raste të cilat e dëshmojnë këtë. Një ndër këto është dhe ajo që përmendet në Kuranin famëlartë.

Dauti a.s kishte një pallat në të cilin lutej, i përgjërohej dhe adhuronte Zotin. Në këtë pallat nuk hynte askush tjetër përveç tij. Një natë, teksa kishte mbyllur dyert e pallatit dhe adhuronte Zotin, dy persona kishin arritur t'i kalojnë muret e pallatit dhe i hynë brenda. Në një transmetim tjetër, thuhet se ata ishin dy melekë në formë njeriu, të cilët kishin ardhur të vënë në provë Dautin a.s.

"A e ke dëgjuar historinë e dy kundërshtarëve, që hipën mbi murin e faltores së tij? Kur hynë te Daudi, ai u frikësua prej tyre. Ata thanë: “Mos u frikëso! Ne jemi dy kundërshtarë, një nga të cilët i ka bërë padrejtësi tjetrit, prandaj gjyko me drejtësi dhe mos u shmang (prej së vërtetës), por na udhëzo në rrugë të drejtë”. (Njëri prej tyre tha:) “Ky është vëllai im. Ai ka nëntëdhjetë e nëntë dele, kurse unë kam vetëm një dele, andaj më tha: “Ma jep mua atë!” - dhe më mundi me fjalë.” (Sad, 21-23)

Lidhur me këtë çështje, librat e tefsirit janë të mbushur me interpretime nga më të ndryshmet. Shumë dijetarë, të ndikuar nga rrëfenjat izraelite, delet e lartpërmendura i kanë interpretuar me gratë e Dautit a.s. Sipas tyre, Dauti a.s kishte nëntëdhjetë e nëntë gra dhe kur pa sa e bukur ishte gruaja e komandantit të tij, e lakmoi dhe e dëshiroi për vete. Për t'ia arritur qëllimit, ai e dërgonte komandantin në luftëra të njëpasnjëshme me shpresë se mos mbetet i vrarë, por ai kthehej nga secila fitimtar. Në fund, Dauti a.s arrin ta heqë qafe komandantin dhe martohet me gruan e tij.

E gjitha kjo është diçka shumë e ulët që nuk mund të thuhet për një nga besimtarët më të rëndomtë, e jo më për një nga profetët e zgjedhur të Zotit.

Një çështje e tillë iu paraqit profetit Daut a.s thjesht si një test, për të vënë në provë gjykimin e tij. Në gjuhën arabe, gruaja kurrë nuk quhet dele as edhe lopë, siç e interpretojnë shiat ajetin“Allahu ju urdhëron të therni një lopë!” (Bekare, 67)

që Allahu i urdhëronte të therin Aishen, gruan e Profetit a.s. Po, poetët arabë, për të përshkruar bukurinë e gruas përdorin drenushën, por kurrë delen apo lopën.

Gjykimi i Dautit a.s ishte:

"Daudi tha: “Vërtet, ai të ka bërë padrejtësi që të ka kërkuar delen tënde të vetme, për ta bashkuar me delet e veta. Shumë bashkëpronarë i bëjnë padrejtësi njëri-tjetrit, përveç atyre që besojnë dhe bëjnë punë të mira, por ata janë pak”. (Sad, 24)

Shohim që ky gjykim i Dautit a.s ishte i nxituar, pasi gjykoi pa e dëgjuar palën e akuzuar. Sipas transmetimit se dy burrat ishin melekë, ata të dy u zhdukën menjëherë pas këtij gjykimi. Kurse sipas transmetimit se ishin dy njerëz normalë, thuhet se i akuzuara ia tërhoqi vëmendjen që t'i dëgjojë dhe faktet e tij para se të gjykojë. Dauti a.s e kuptoi se ky ishte një test dhe provë nga ana e Zotit dhe menjëherë kërkoi falje për gabimin.

"Daudi e kuptoi, se në të vërtetë Ne e kishim vënë në provë atë, prandaj kërkoi falje nga Zoti i vet, ra në gjunjë dhe u përul, duke u penduar." (Sad, 24)

Kjo është tradita e njerëzve të ndershëm dhe të mirë, me ta kuptuar gabimin, kërkojnë falje.

"Pastaj, Ne ia falëm këtë e ai te Ne do të jetë i afërt dhe do të ketë strehim të mirë (në jetën tjetër)." (Sad, 25)

Më pas, Zoti i lartësuar i thotë:

“O Daud, Ne të kemi bërë mëkëmbës në Tokë, prandaj gjyko ndërmjet njerëzve me drejtësi dhe mos shko pas dëshirave dhe tekave, se ato të largojnë nga rruga e Allahut! Me të vërtetë, për ata që largohen nga rruga e Allahut, ka dënim të ashpër, ngaqë e kanë harruar Ditën e Llogarisë.” (Sad, 26)



Adhurimi i Dautit a.s.

Dauti a.s njihet si adhuruesi më i madh i Zotit. Kjo ceket në një hadith të saktë të transmetuar nga imam Buhariu dhe Muslimi, ku Profeti a.s thotë:"Namazi (i natës) më i dashur tek Zoti është namazi i Dautit a.s. Po ashtu, agjërimi më i dashur tek Zoti është ai i Dautit. Ai flinte deri në mesnatë, pastaj zgjohej dhe falej gjatë 1/3 së natës dhe sërish kthehej dhe flinte 1/3 e mbetur. Ai agjëronte një ditë dhe hante ditën tjetër. Kur hynte në luftë, nuk dinte të kthejë shpinën."

Një tipar tjetër dallues i Dautit a.s ishte mirënjohja. Këtë e cek vetë Zoti në Kuran ku thotë:

“O familje e Daudit! Bëni falënderim (për Allahun)!” Megjithatë, pak nga robërit e Mi, janë falënderues." (Sebe, 13)



Vdekja e Dautit a.s

Atij i erdhi vdekja pasi kishte mbushur njëqind vjeç. Lidhur me jetëgjatësinë e tij, ne kemi folur dhe në historinë e Ademit a.s kur Zoti i nxori nga shpina të gjithë pasardhësit e tij. Ademi a.s sheh një burrë nga pasardhësit e tij, tek i cili i pëqeu drita mes syve. I habitur, ai e pyeti Zoti:"O Zoti im! Kush është ky?" Zoti iu përgjigj:"Ky është një burrë nga gjeneratat e fundit të pasardhësve të tu. Emri i tij është Daud." Ademi a.s e pyeti:"O Zoti im! Sa jetë i ke dhënë këtij personi?" Zoti u përgjigj:"Gjashtëdhjetë vite." Ademi a.s i tha:"O Zoti im! Merri gjashtëdhjetë vite nga jeta ime dhe jepja atij!" dhe Zoti ia plotësoi këtë dëshirë."

Në një hadith të saktë, thuhet se Dauti a.s ishte shumë xheloz për gratë e tij. Pallati ku jetonin gratë e tij ishte rrethuar me mure të pakalueshëm. Një ditë, gratë e tij panë një burrë në mesin e oborrit. Të çuditura thanë:"Kush është ky person?! Për Zotin, sikur ta shohë Dauti do e vrasë menjëherë."

Ky lajm i arriti Dautit a.s i cili doli dhe e pyeti:"Kush qenke ti që ke kaluar gjithë këto mure?!" Burri iu përgjigj:"Unë jam ai që nuk njoh pengesa për të arritur objektivin tim." Dauti a.s e njohu dhe i tha:"Atëherë qenke meleku i vdekjes. Prandaj afrohu dhe merrma shpirtin!"

Kështu meleku i vdekjes ia mori shpirtin profetit Daut a.s. Atë e varrosi vetë djali i tij Sulejmani a.s në Jeruzalem.

Transmeton imam Ahmedi në musnedin e tij, se Ebu Hurejre e ka dëgjuar Profetin a.s të thotë:"Dauti ishte shumë xheloz për gratë e tij. Sa herë që dilte jashtë, i kyçte dyer dhe askush nuk hynte tek to derisa të kthehej ai vetë. Një ditë ai doli dhe i kyçi dyer. Gruaja e tij doli në oborr dhe dalloi një burrë dhe e çuditur tha:"Nga ka hyrë ky burrë në oborrin tonë?! Për Zotin nëse e sheh Dauti do e vrasë!" Dauti a.s erdhi me një frymë dhe iu drejtua burrit që qëndronte në mes të oborrit:"Kush je ti?!" Ai u përgjigj:"Unë jam ai që nuk i frikësohem mbretërve dhe nuk ka pengesë që më ndalon." Dauti a.s i tha:"Për Zotin, ti qenke meleku i vdekjes atëherë. Unë e mirëpres urdhrin e Zotit." Pasi e lanë xhenazen e tij dhe e qefinosën, lindi dielli. Sulejmani a.s u tha zogjve:"I bëni hije Dautit!" dhe menjëherë zogjtë u rreshtuan mbi kokat e tyre duke u bërë hije atyre që kishin ardhur për të falur xhenazen e Dautit a.s. Njerëzit filluan të ankohen nga zagushia dhe ajri i pakët për shkak të shpendëve të shumtë. Atëherë Sulejmani a.s i urdhëroi zogjtë që të përplasin vetëm njërin krah." (Imam Ahmedi)

[_Mersin_]

Historia e profetit Sulejman a.s



Pas vdekjes së Dautit a.s, menjëherë në fron erdhi djali i tij Sulejmani a.s.

"Sulejmani e trashëgoi Daudin (në misionin e tij profetik)" (Neml, 16)

Ajo që trashëgoi Sulejmani a.s nga babai i tij Dauti a.s nuk është pasuria, por dijet dhe profecia. Profeti Muhamed a.s thotë në një hadith:"Ne bashkësia e profetëve nuk lëmë trashëgimi. Gjithçka e jona jepet sadaka."

Me të marrë pushtetin politik dhe fetar në dorë, Sulejmanit a.s filluan t'i shfaqen mrekulli që nuk i kishte më parë. Një nga këto mrekulli, është se ai dinte gjuhën e shpezëve. Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë:“O populli im! Neve na është mësuar gjuha e shpendëve dhe na është dhënë gjithçka. Kjo është vërtet dhunti e madhe” (Neml, 16)

Ai kishte aftësi të kuptojë gjuhën e shpendëve dhe bisedonte me to lirshëm. Zoti e shndërroi Sulejmanin a.s në mbretin më të madh që ka parë historia mbi tokë. Askush para dhe askush pas tij nuk ka gëzuar dhe nuk do të gëzojë pushtet aq të madh. Ai konsiderohet mbreti më i fuqishëm i të gjithë kohërave.

Askujt tjetër më parë dhe askujt tjetër pas tij nuk i janë nënshtruar xhindët. Të gjithë xhindët punonin dhe i ishin nënshtruar Sulejmanit.

"(Gjithashtu ia nënshtruam) edhe djajtë, ndërmjet të cilëve kishte ndërtues dhe zhytës në ujë, si dhe të tjerë të lidhur në pranga." (Sad, 37-38)

Xhindet, ashtu siç janë fise dhe kombe të ndryshme, kanë dhe zanate dhe profesione të ndryshme. Nëse ndonjë nga xhindet rebelohej dhe nuk i bindej, Sulejmani a.s kishte aftësi që t'i burgosë dhe lidhë në pranga. Me një palë pranga, ai lidhte dy xhinde.

"(Ne i thamë): “Kjo është dhurata Jonë për ty, prandaj jep lirisht ose mos jep gjë prej saj, sepse nuk do të kesh kurrfarë llogarie për këtë!" (Sad, 39)

"dhe xhinde që i bëmë të punonin para syve të tij, me urdhrin e Zotit të tij. Këdo prej tyre që largohet nga urdhri ynë, do ta bëjmë që të shijojë dënimin e Zjarrit. Ata punonin për atë çfarë të dëshironte: faltore dhe statuja, - në ligjin e Sulejmanit a.s prodhimi dhe përdorimi i statujave ishte i lejuar - enë të gjera si puse dhe kazanë të mëdhenj të palëvizshëm." (Sebe, 12-13)

Lidhur me enët që prodhonin, thuhet se disa prej tyre ishin sa një pallat i madh. Në to, punëtorët gatuanin për njerëzit e vobektë dhe papërkrahje. E gjitha kjo ishte dhunti dhe mirësi e Zotit.

"Dhe (ia nënshtruam atij) disa nga djajtë që zhyteshin në det për të, (duke nxjerrë xhevahire) dhe bënin edhe punë të tjera dhe Ne i ruanim ata (që të mos i bënin dëm)." (Enbija, 82)

Sulejmani a.s kishte xhinde dhe djaj të cilët nuk kishin asnjë funksion tjetër përveçse të zhyteshin në det dhe që andej të nxirrnin thesare dhe gurë të çmuar.

Një mrekulli tjetër që Zoti ia kishte dhënë është dhe kontrolli që ushtronte mbi erën. Thotë Zoti në Kuran:"Pastaj, Ne ia nënshtruam atij erën që të frynte me urdhrin e tij, andej nga të donte ai." (Sad, 36)

Nëse dëshironte Sulejmani të bjerë shi në një tokë të caktuar, urdhëronte erën e cila çonte retë në atë vend dhe binte shi. Ai nuk kontrollonte vetëm erën që sillte shiun, por edhe erën që sjell stuhi.

"Sulejmanit i dhamë erën e fortë, që të fryjë sipas urdhrit të tij, drejt tokës, të cilën Ne e kemi bekuar; Ne jemi të Dijshëm për çdo gjë." (Enbija, 81)

Ai e përdorte erën për t'u transferuar me ushtritë e tij nga një vend në një tjetër. Kur dëshironte të nisej me ushtrinë në luftë, ai dhe ushtria vendoseshin në një platformë të konsiderueshme dërrase, pastaj urdhëronte erën ta ngrejë platformën dhe ta dërgojë në vendin e duhur. Distancën që ushtritë e thjeshta e përshkonin për një muaj, Sulejmani a.s dhe ushtria e tij, me anë të erës e përshkonin për një paradite. Po kështu dhe kthimi bëhej për një pasdite. Thotë Zoti në Kuran:

"Sulejmanit Ne ia nënshtruam erën, me të cilën udhëtimin e një muaji ai e bënte brenda një paraditeje ose një pasditeje." (Sebe, 11)

Nëse Dautit a.s i ishte mundësuar përpunimi pa lodhje i hekurit, Sulejmanit a.s Zoti i kishte falur një burim nga i cili buronte bakër i shkrirë. Thotë Zoti në Kuran:

"Ne i dhamë atij një burim të rrjedhshëm bakri të shkrirë." (Sebe, 12)

Këtë burim bakri, Sulejmani a.s e përdorte në prodhimin e sendeve që i duheshin në jetën e përditshme.

Sulejmani a.s ishte shumë i dhënë pas kuajve dhe kishte blerë shumë syresh. Raca më e pëlqyeshme e kuajve ishte ai që tre këmbët i mbante përtokë, kurse me këmbën e katërt qëndronte me majë të thundrës. Raca tjetër që pëlqente më shumë ishin kuajt e shpejtë. Këto dy raca përbënin pjesën dërmuese të koleksionit të kuajve të Sulejmanit a.s.

"Ne i falëm Daudit Sulejmanin, një rob të mrekullueshëm. Ai i drejtohej gjithnjë me pendesë Zotit! Kur një pasdite iu paraqitën kuajt këmbëshpejtë, ai tha: (Sad, 30-31)

Siç ceket dhe në ajete, një ditë ai i nxori në paradë të gjithë kuajt e tij, numri i të cilave – sipas transmetimeve të ndryshme – arrinte në njëzet mijë syresh. Ngaqë ishte shumë i dhënë pas kuajve dhe numri i tyre ishte i madh, Sulejmani a.s harroi lutjet e tij të përditshme dhe leximin e Zeburit për atë ditë, derisa përfundoi dielli. Kur u kujtua ai tha:

“Unë shfaqa dashuri më të madhe për pasurinë (kuajt), sesa për lutjen ndaj Zotit tim, derisa dielli humbi mbas malit. M’i ktheni ata (kuajt)” - e pastaj nisi t’i presë me shpatë këmbët dhe qafat e tyre." (Sad, 32-33)

Lidhur me interpretimin e ajetit të mësipërm kemi dy mendime: Mendimi i parë është se filloi t'i godasë me shpatë në qafë dhe në këmbë, të gjithë kuajt e tij të dashur. Kjo, me qëllim që të mos e angazhojnë herë tjetër ndaj obligimeve të Zotit. Mendimi i dytë është se ai filloi t'i lëmojë me dorë në qafë dhe këmbë, duke kontrolluar shëndetin e tyre, pasi do i përdorte shumë shpejt për në luftë.

Duke pasur parasysh pushtetin dhe pasuritë e shumta, Zoti ia lejoi të martohej me shumë gra. Kështu, ai u martua me një mijë gra.

Një natë, ai u betua se do të flinte brenda një nate me shtatëdhjetë nga gratë e tij. Kjo përmendet në një hadith të saktë nga profeti Muhamed a.s, të transmetuar nga imam Buhariu. Thotë Profeti a.s:"Sulejmani tha:"Sonte do të fle me shtatëdhjetë gra, ku secila do më lindë një djalë që do luftojë në rrugën e Zotit." Por nuk tha:"Në dashtë Zoti." Ai fjeti me to, por vetëm njëra prej tyre mbeti shtatzënë dhe ajo lindi një gjysmë fëmijë (pa duar dhe këmbë). Betohem në Atë që ka shpirtin tim në duar, sikur të kishte thënë "Në dashtë Zoti" do i kishin lindur shtatëdhjetë djem që do të luftonin në rrugë të Zotit."

"Ne e vumë në provë Sulejmanin dhe vendosëm në fronin e tij një trup, - një fëmijë pa duar dhe këmbë - por ai iu drejtua Zotit." (Sad, 34)

Sulejmani a.s u pendua për harresën dhe më pas, për çdo gjë thoshte "Në dashtë Zoti."



Sulejmani a.s gjykatës

Përveç privilegjeve që cekëm, Zoti e kishte nderuar Sulejmanin a.s me gjykim të mprehtë. Këtë privilegj dhe dhunti, Sulejmani a.s e gëzonte që gjatë jetës së babait të tij, Dautit a.s. Për të vërtetuar këtë, Zoti ka përmendur në Kuran një ndodhi, ku duket qartë gjykimi i mprehtë dhe i qëlluar i Sulejmanit a.s, edhe pse asokohe ishte vetëm dymbëdhjetë vjeç.

Dy veta shkojnë tek Dauti a.s për t'u ndarë një çështje. Ata ishin komshinj dhe një natë, delet e njërit kishin shpëtuar nga stalla, kishin hyrë në ççifligun e komshiut dhe ia kishin ngrënë të gjithë të mbjellat.

"(Kujtoje) edhe Dautin dhe Sulejmanin, kur gjykuan mbi të lashtat në të cilat kishin kullotur natën bagëtitë e disa njerëzve. Ne ishim dëshmitarë të gjykimit të tyre." (Enbija, 78)

Kur e dëgjoi këtë ndodhi, Dauti a.s gjykoi që delet që kishin dëmtuar të mbjellat, t'i jepeshin personit që i ishte shkaktuar dëmi. Kur dy burrat dolën jashtë, u takuan me Sulejmanin a.s i cili i pyeti mbi gjykimin e të atit dhe ata i treguan. Kur e dëgjoi këtë gjykim, ai u kërkoi ta ndiqnin dhe të tre vajtën tek Dauti a.s. Ai iu drejtua të atit me fjalët:"A nuk kishe gjykim më të drejtë o pejkamber i Zotit?!" Dauti a.s e pyeti:"E çfarë qenka më e drejtë?!" Sulejmani a.s iu përgjigj:"T'ia japësh delet pronarit të ççifligut që u dëmtua, kurse vetë çifligun t'ia japësh padronit të deleve. Ai duhet ta mbjellë dhe në kohën kur të mbjellat të rriten aq sa ishin natën kur u dëmtuan, secili të marrë pronën e tij." Thotë Zoti i lartësuar mbi këtë gjykim:"Ne e bëmë Sulejmanin ta kuptonte drejtë çështjen dhe, që të dyve u dhamë mençuri e dituri. Ne i nënshtruam malet dhe shpendët që, bashkë me Dautin, të thurnin lavde (për Allahun). Ishim Ne që i bënim këto." (Enbija, 79)

Gjykimi i Dautit a.s nuk ishte i gabuar, por i Sulejmanit a.s ishte më i qëlluar.

Në një hadith të transmetuar nga imam Buhariu, ceket një ndodhi tjetër e cila ka për objekt sërish mprehtësinë e Sulejmanit a.s në gjykim. Dy gra, secila kishin nga një foshnje. Teksa punonin, ujku e kishte shqyer foshnjën e gruas të madhe. Duke parë se fëmija i saj kishte vdekur, ajo kishte marrë foshnjën e gruas më të re dhe pretendonte se ishte fëmija i saj. Duke qenë se askush tjetër nuk e dinte kujt i përket fëmija, të dy gratë vajtën tek Dauti a.s. Duke qenë se fëmija ishte në krahët e gruas së madhe dhe e vogla nuk kishte asnjë fakt se ishte i saj, Dauti a.s gjykoi se fëmija i përket të madhes. Kur e dëgjoi këtë gjykim Sulejmani a.s, i kërkoi leje të atit që ta ndajë ai këtë çështje. Pasi Dauti a.s pranoi, ai iu drejtua dy grave:"Ma jepni foshnjën!" dhe ato ia dhanë. Pastaj, mori një shpatë dhe u tha:"Tani do e ndaj përgjysmë dhe secila do të marrë gjysmën e saj." Menjëherë, gruaja e re që ishte dhe nëna e vërtetë e foshnjës thirri:"Jo mos e ndaj. Le ta marrë ajo." Atëherë Sulejmani a.s e kuptoi se ishte gruaja e re nëna e vërtetë dhe ia dha asaj foshnjën.



Milingona

Siç e cekëm dhe më lart, ushtria e Sulejmanit a.s ishte shumë e madhe dhe përbëhej nga krijesa të ndryshme dhe të fuqishme.

"Kur arritën në Luginën e Milingonave, një milingonë tha: “O ju milingona, hyni në banesat tuaja, që të mos ju shkelë Sulejmani dhe ushtria e tij, duke mos ju parë”!

Ushtria gjigande e Sulejmanit a.s ishte në udhëtim e sipër, ndërkohë që po kalonin pranë një vendbanimi milingonash. Një nga milingonat, dha sinjalin e alarmit se aty pranë tyre po kalonte ushtria e Sulejmanit a.s, e cila mund t'i shkelte milingonat. Dijetarët myslimanë thonë lidhur me këtë milingonë:"Ajo ishte shumë e mençur dhe gojëtare. Në një fjali, ajo ka bashkuar mes pjesëzës thirore "O ju", urdhëresës "hyni", ndalesës "mos t'ju shkelë", emrit të përveçëm "Sulejmani", atij të përgjithshëm "ushtria e tij" dhe arsyetimit "duke mos ju parë".

Diçka e tillë nuk i shpëtoi Sulejmanit a.s, i cili buzëqeshi dhe falënderoi Zotin për të mirat që i kishte dhënë.

"Ai vuri buzën në gaz, duke qeshur me fjalët e saj dhe tha: “O Zoti im, më frymëzo që të jem mirënjohës për mirësitë që Ti më ke dhënë mua dhe prindërve të mi, dhe që të bëj vepra të mira, me të cilat Ti do të jesh i kënaqur. Më prano, me mëshirën Tënde, në gjirin e robërve të Tu të devotshëm!”



Sulejmani a.s me Belkisën

Kjo ndodhi, është një ndodhi e mbushur me vlera. Ajo fillon me traditë të përditshme të Sulejmanit a.s, i cili para se të fillonte punët kontrollonte të gjithë ushtarët dhe punonjësit e tij.

"Ai bëri kontrollin e shpendëve e tha: “Pse nuk e shoh pupëzën këtu, a nuk është e pranishme ajo? Nëse nuk do të më sjellë arsyetim bindës, do ta dënoj me dënim të rëndë ose do ta ther!” (Neml, 20-21)

Me të ardhur pupëza, qëndroi pak si larg nga Sulejmani a.s dhe menjëherë foli dhe tha:"Nuk vonoi shumë e ajo erdhi dhe tha: “Kam marrë vesh diçka që ti nuk e ke ditur dhe të kam sjellë lajme të vërteta prej (qytetit të) Shebës. – Duket qartë se pupëza fliste pa droje dhe frikë, edhe pse fliste para mbretit më të fuqishëm që ka ekzistuar dhe do të ekzistojë ndonjëherë mbi faqen e tokës - Kam parë një grua (Belkisën)që sundonte popullin (e atij qyteti që ishte Jemeni). Aja zotëronte çdo gjë dhe kishte një fron madhështor. Kam parë se ajo dhe populli i saj adhuronin Diellin e jo Allahun. Djalli ua paraqiste të bukura sjelljet e tyre, duke i larguar nga rruga e drejtë, prandaj nuk ishin të udhëzuar. Ata nuk i përuleshin në sexhde Allahut, i Cili nxjerr gjithçka që është e fshehur në qiej dhe në Tokë dhe di çfarë fshihni ju dhe çfarë tregoni haptazi. Allahu është Një, s’ka zot të vërtetë përveç Tij, Zotit të Arshit të madh!” (Neml, 22-26)

Pupëza, nga të gjithë cilësitë e Zotit, përmendi dijen e Tij të gjerë, e cila i mundëson të ketë informacion mbi gjithçka të fshehtë në tokë dhe ne qiej. Kjo cilësi i shkonte për shtat vetë pupëzës, pasi ajo zbulonte vendet ku uji gjendej më pranë sipërfaqes së tokës. Sa herë që Sulejmanit i nevojitej ujë, ishte pupëza që e orientonte në vendet më të përshtatshme për të hapur puse.

Fjalën e saj, pupëza e mbyll me Arshin (fronin) e Zotit dhe këtë e bën, pasi kishte përmendur në fillim fronin e Belkisës. Kjo, me qëllim që njeriu mos të mashtrohet nga madhështia dhe bukuria e fronit të Belkisës, pasi ai nuk vlen asnjë grosh në krahasim me Arshin e Allahut të lartësuar.

"Sulejmani tha: “Do të shohim se a thua të vërtetën apo je gënjeshtar." (Neml, 27) Ai u habit nga gjithçka që i tregoi pupëza. Në atë kohë ishte e papranueshme që gruaja të udhëheqë një popull. Veç kësaj, si ishte e mundur që adhuronin diellin dhe jo Zotin e diellit dhe të universit?! Si ishte e mundur që kjo grua të posedojë thesare dhe pasuri kaq të shumta, saqë froni i saj ia kishte marrë mendjen pupëzës së tij?!

"Shko me këtë letër timen e çojua atyre. Pastaj largohu pak nga ata dhe shiko cila do të jetë përgjigjja e tyre!” (Neml, 28)

Pupëza u nis menjëherë për udhëtim dhe me të arritur në Jemen, hyri në pallatin e Belkisës, ia hodhi letrën e Sulejmanit a.s pranë dhe qëndroi në ballkon për të dëgjuar se çfarë do të ndodhte. Pasi e gjeti letrën, Belkisa e lexoi dhe menjëherë mblodhi parinë e vendit.

"Mbretëresha (e Shebës) tha: “O paria ime! Mua më ka ardhur një letër fisnike. Ajo është nga Sulejmani dhe është: “Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit! Mos u madhështoni para meje dhe ejani të përulur si besimtarë!" – përveçse u kërkonte t'i nënshtroheshin, Sulejmani a.s u kërkonte të përqafojnë dhe fenë e besimin e tij në një Zot të vetëm - Ajo tha: “O paria ime, më këshilloni se ç’duhet të bëj në këtë çështje! Unë nuk do të vendos asgjë pa ju! Ata thanë: “Ne jemi shumë të fortë dhe luftëtarë të guximshëm, por urdhri të takon ty, andaj mendo mirë se ç’do të urdhërosh!” (Neml, 29-33)

Populli dhe paria e Belkisës ishte njerëz të fuqishëm dhe të zgjuar. E tillë ishte dhe mbretëresha e tyre, gjë e cila duket nga fjalët e saj. Ishte pikërisht kjo zgjuarsi dhe mençuri që ia kishte mundësuar të mbajë pushtetin.

"Ajo tha: “Njëmend, kur mbretërit pushtojnë ndonjë vendbanim, e rrënojnë atë dhe e poshtërojnë parinë e tij. Kështu veprojnë ata. ani do t’u dërgoj atyre një dhuratë dhe do të shoh me se do të kthehen të deleguarit.”(Neml, 34-35)

Duke i dërguar Sulejmanit a.s një dhuratë të shtrenjtë, ajo e vinte atë në provë dhe njëkohësisht, të dërguarit e saj do të mblidhnin informacion të bollshëm lidhur me potencialin e tij ushtarak. Menjëherë, një delegacion i rëndësishëm dhe me plot dhurata të shtrenjta, nisen nga Jemeni për në Palestinë. Kur arritën tek Sulejmani a.s, ata i thanë:"Ne nuk duam të dorëzohemi para teje, megjithatë të kemi sjellë këto dhurata nga mbretëresha jonë." Një sjellje e tillë e zemëroi Sulejmanin a.s i cili ua ktheu:"Kur erdhën (të deleguarit), Sulejmani tha: “A mos doni të më ndihmoni me pasuri?! Ajo që më ka dhënë Allahu, është më e mirë nga ajo që ju ka dhënë juve. Por ju gëzoheni me dhuratën tuaj. Kthehuni tek ata! Ne do të sjellim ushtri, të cilën nuk do të mund ta përballojnë ata dhe, me siguri, do t’i dëbojmë ata prej Shebës të poshtëruar dhe të përulur”. (Neml, 36-37)

Delegacioni u kthye sërish në Shebë, ku u takuan me mbretëreshën e tyre të cilës i thanë:"Nuk ia vlen t'i rezistojmë një mbreti të tillë." Menjëherë, Belkisa i dërgoi një mesazh Sulejmanit a.s në të cilin i premtonte bindje.

Ndërkohë, Sulejmani a.s u thotë ushtarëve të tij “O parësi, kush prej jush do të më sjellë fronin e saj, para se ata të vijnë të dorëzuar?” Njëri nga xhindet – Ifriti -, tha: “Unë do të ta sjell ty para se të ngrihesh prej vendit; - nga kuvendi që zgjaste nga mëngjesi në drekë - unë për këtë jam i fuqishëm dhe i besueshëm”. Po ai që ishte i pajisur me dijen e Librit, tha: “Unë do të ta sjell ty sa çel e mbyll sytë”. - dijetarët kanë mendime të ndryshme mbi këtë person të pajisur me dije të Librit. Disa mendojnë se ai ishte një hebre, i cili gëzonte dije të thella nga Teurati dhe dinte cili është emri më i madh i Zotit, i cili nëse përmendet në një lutje, ajo pranohet. Disa dijetarë të tjerë mendojnë se ky person që ishte pajisur me dije nga Libri, ishte vetë Xhibrili a.s. Por mendimi i parë është më i pranueshëm -Kur (Sulejmani) e pa të vendosur para tij, tha: “Kjo është nga dhuntitë e Zotit tim, për të më provuar a jam mirënjohës apo mohues. Kush falënderon, e bën për të mirën e vet e, kush mohon, (ta dijë se) Zoti im është i Vetëmjaftueshëm dhe Dhurues." (Neml, 38-40)

Sa ngrit dhe uli shikimin Sulejmani, froni i Belkisës gjendej para syve të tij. Sulejmani a.s e kuptoi se ky ishte një test për të parë nëse do të ishte mirënjohës për të mirat që i kishte dhënë Zoti. Pas kësaj, Sulejmani a.s i urdhëroi shërbëtorët që t'i bëjnë disa ndryshime fronit të Belkisës.

"Ndryshojeni edhe fronin e saj! Do të shohim se a do ta vërë re këtë apo jo.” Kur erdhi ajo, i thanë: “I tillë është froni yt?” – Përgjigja e saj ishte shumë e zgjuar, pasi nuk u përgjigj as pozitivisht dhe as negativisht. - Ajo u përgjigj:“Duket sikur të ishte ai”. Sulejmani tha:“Para saj na është dhënë dituria dhe para saj i jemi nënshtruar Allahut”. (Neml, 41-42)

Edhe pse iu nënshtrua Sulejmanit a.s, Belkisa nuk e pranoi fenë e tij, por vazhdoi në besimin e saj. Këtë e përmend Zoti i lartësuar në Kuran:"Atë (Belkisën) e kishte penguar (nga Islami) ajo që adhuronte në vend të Allahut, sepse ajo ishte nga populli mohues." (Neml, 43)

Duke dashur që t'i tregojë mbi fuqinë dhe pushtetin e tij, Sulejmani a.s e dërgoi të vizitojë një nga sarajet e tij. Pallati që do të vizitonin nuk ishte ndërtuar nga njerëzit dhe linte pa gojë këdo që e vizitonte. I gjithë pallati ishte i ndërtuar prej kristali të pastër. Prej kristali ishte dhe shtresa ku vinin këmbët dhe poshtë tij rridhte ujë. Aq e hollë ishte shtresa që ndante ujin, saqë dukej sikur pallati është vendosur mbi ujë. Kur u afrua, Belkisa mendoi se është ujë, prandaj ngriti fustanin që të mos i lagej. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:"Asaj i thanë të hynte në pallat. Kur e pa atë, ajo kujtoi se ishte ujë i thellë dhe përvoli fustanin te këmbët. Sulejmani i tha: “Ky pallat është i shtruar me xhama”. Ajo tha: “O Zoti im, me të vërtetë unë e paskam dëmtuar veten dhe tani, bashkë me Sulejmanin i dorëzohem Allahut - Zotit të botëve!” (Neml, 44)

Vetëm atëherë ajo e kuptoi se Sulejmani a.s nuk ishte thjesht një mbret si gjithë mbretërit, por mbi të gjitha ishte profet i Zotit. Belkisa e pranoi fenë dhe besimin e Sulejmanit a.s dhe në disa transmetime thuhet se u martua me të.

Një ndër veprat më të mëdha të Sulejmanit a.s, është se rindërtoi xhaminë Aksa. Siç e kemi cekur më parë, ai që ndërtoi xhaminë Aksa ishte profeti Jakub a.s. Në një hadith, profeti Muhamed a.s u pyet se cila ishte xhamia e parë e ndërtuar në tokë. Profeti a.s u përgjigj:"Është Qabeja të cilën e ndërtoi Ibrahimi." Pyetësi shtoi:"Po pas Qabesë?" Profeti a.s u përgjigj:"Xhamia Aksa."

Pyetësi pyeti:"Sa vite kishte mes tyre?" Profeti a.s u përgjigj:"Dyzet vite."

Gjatë eksodit të çifutëve nga Buhtensar, ky i fundit e rrënoi xhaminë Aksa. Kur Sulejmani a.s mori në dorë pushtetin, e rindërtoi xhaminë Aksa. Veç xhamisë, ai ndërtoi dhe tempullin që njihet si tempulli i Sulejmanit. Hebrenjtë ishin shumë të lidhur pas këtij tempulli, gjë të cilën e tregojnë dhe kërkimet dhe gërmimet e shumta që bëhen sot.

Mbi vlerën e xhamisë Aksa ekzistojnë shumë hadithe të profetit Muhamed a.s. Thotë Profeti a.s:"Në namaz në Qabe është i barasvlershëm me njëqind mijë namaze. Një namaz në xhaminë time (xhaminë e Profetit a.s në Medine) është i barasvlershëm me njëmijë namaze. Një namaz në xhaminë Aksa është i barazvlershëm me pesëqind namaze."

Transmeton Abdullah ibnu Amr ibnul As se i dërguari i Zotit a.s ka thënë:"Pasi Sulejmani a.s ndërtoi xhaminë Aksa, i kërkoi Zotit tre privilegje. Por Zoti i lartësuar i dha vetëm dy dhe ne shpresojmë që të tretën Zoti ta ketë rezervuar për ne. Sulejmani i kërkoi Zotit aftësi të gjykojë me drejtësi ashtu siç gjykon vetë Zoti dhe Ai ia dha. Sulejmani i kërkoi pushtet që nuk e ka gëzuar dhe nuk do e gëzojë kush tjetër pas tij dhe Zoti ia dha. Sulejmani i kërkoi që çdo person që niset nga shtëpia e tij vetëm për t'u falur në xhaminë Aksa, i fshihen gjynahet si ditën kur e ka lindur nëna. Unë e lus Zotin që këtë privilegj ta ketë rezervuar për ne." (Transmeton imam Ahmed, Ibnu Maxheh dhe Nesai)



Vdekja e Sulejmanit a.s

Edhe pse profeti Sulejman a.s posedonte pushtet, pasuri dhe ushtri që nuk i kishte pasur dhe nuk do i ketë kush pas tij, ai ishte njeri dhe do i nënshtrohej ligjit që i nënshtrohet çdo njeri tjetër, ligjit të vdekjes.

Në kohën e Sulejmanit a.s, njerëzit ishin sprovuar me fuqinë dhe potencialin e xhindeve. Me mënyrën si vdiq Sulejmani a.s, Zoti u tregoi se xhindet nuk kishin asgjë në dorë dhe nuk e dinin të fshehtën (gajbin) siç besonin shumë njerëz.

Një ditë, Sulejmani a.s i kishte nënshtruar dhe vënë në shërbimin e tij xhindet si asnjëherë tjetër. Ata punonin nën kontrollin e rreptë të Sulejmanit dhe i frikësoheshin si askujt tjetër. Ai kishte në dorë t'i ndëshkojë rreptë. Në këtë kohë, Sulejmani a.s kishte mbushur pesëdhjetë e dy vjeç. Të gjithë xhindet punonin të nënshtruar për llogari të Sulejmanit a.s. Puna që po kryenin ishte e rëndë dhe zgjati për disa ditë. Teksa i vëzhgonte gjatë punës, Sulejmani a.s mori bastunin e tij, vendosi sipër tij dy pëllëmbët dhe mbi to mbështeti kokën. Teksa i vështronte duke punuar, Zoti ia merr shpirtin Sulejmanit a.s. Sytë ai i kishte të hapur dhe nuk lëvizte nga vendi. Xhindet vazhdonin të punojnë pa ditur se ai kishte vdekur. Princi i kurorës që do të zinte vendin e Sulejmanit a.s, i shkon për t'i treguar diçka dhe e dallon që kishte vdekur. Megjithatë, nuk i tregoi askujt. Herë pas here, ai i afrohej pranë, bënte sikur i pëshpërit diçka në vesh dhe largohej. Kjo gjendje vazhdoi për një vit të tërë, ndërkohë që xhindet vazhdonin të punonin të nënshtruar. Ata çuditeshin si ishte e mundur që Sulejmani a.s, mbreti i tyre nuk kishte lëvizur nga vendi për një vit të tërë. Disa prej tyre pëshpëritnin me njëri-tjetrin mbi mundësinë e vdekjes së Sulejmanit, por kishin frikë të hetonin.

Pas një viti, krimbi i drurit e kishte dobësuar aq shumë bastunin e Sulejmanit a.s saqë një ditë u thye dhe Sulejmani a.s u rrëzua përtokë. Atëherë xhindet e kuptuan se ai kishte vdekur që një vit më parë. Po ashtu, njerëzit e kuptuan se xhindet nuk e dinë të fshehtën. Thotë Zoti në Kuran:"Kur Ne ia caktuam atij vdekjen, atyre nuk u dha shenjë askush për vdekjen e tij, pos krimbit të drurit. Dhe, kur u rrëzua (Sulejmani), u bë e qartë se, sikur ta dinin xhindet të padukshmen, nuk do të vijonin në dënimin e poshtëruar." (Sebe, 14)

[_Mersin_]

Profeti Uzejr a.s



Me kalimin e kohëve, Benu Israilët devijojnë sërish nga udha e Zotit. Asokohe, ata e kishin humbur Teuratin dhe kishin harruar shumë prej këshillave dhe udhëzimeve të tij. Duke dashur që t'ua kthejë sërish fenë dhe ta përtërijë ligjin e shenjtë, Zoti u dërgoi një profet tjetër, Uzejrin a.s. Zoti e urdhëroi Uzejrin a.s që të shkojë tek një fshat, ku do i ftonte banorët e tij në besimin dhe adhurimin e një Zoti të vetëm. Me të mbërritur në destinacion, Uzejri a.s u befasua nga ajo që i panë sytë, pasi fshati ishte krejtësisht i shkatërruar dhe nuk pipëtinte frymë njeriu. Si ishte e mundur që Zoti ta dërgonte në një vend të rrënuar dhe pa frymë njeriu?! Megjithatë ai ishte i bindur që Zoti nuk e kishte dërguar kot në atë vend. Kështu, ai priste ndonjë mrekulli, si ringjallja e atij populli. Ndërkohë që priste, ai pyeste veten se si do e ringjallte Zoti këtë popull në këtë botë, gjë e cila zakonisht nuk ndodh?! Këtë dilemë të tij e ka regjistruar Zoti në Kuran ku thotë:“Si mund ta kthejë në jetë Allahu këtë qytet tani që ai është i vdekur?!” (Bekare, 259)

Kjo nuk ishte pyetje refuzuese dhe kundërshtuese lidhur me fuqinë e Zotit për ta ringjallë atë popull, por pyetje që shprehte habi.

Duke pritur të ndodhë diçka, Uzejri shtrihet përtokë, i mbështet këmbët tek një mur dhe e zë gjumi. Sakaq vjen meleku i vdekjes dhe ia merr shpirtin, për t'ia kthyer sërish vetëm pas njëqind vitesh. Thotë Zoti në Kuran:"Po për atë i cili, kur kaloi pranë një qyteti të rrënuar përtokë, tha: “Si mund ta kthejë në jetë Allahu këtë qytet tani që ai është i vdekur?!” Dhe Allahu e vdiq atë për njëqind vjet e pastaj e ringjalli dhe e pyeti: “Sa kohë ke ndenjur këtu?”

Uzejri a.s kishte rënë në gjumë para dite dhe kur u zgjua – d.m.th u ringjall – ishte pasdite. Ndërkohë i vjen një melek me pamje njeriu dhe e pyet sa kohë kishte aty. Uzejri a.s, duke menduar se kishte fjetur gjumë, i përgjigjet se kishte fjetur një ditë, ose një gjysmë dite. Meleku i përgjigjet duke i treguar të vërtetën:"Ai u përgjigj: “Një ditë ose gjysmë dite”. - “Jo” - i tha Allahu, “por ke ndenjur njëqind vjet. Shiko ushqimin dhe pijen tënde që nuk janë prishur! – ushqimi që kishte marrë Uzejri me vete nuk ishte prishur fare, ndërkohë që gomari kishte ngordhur dhe prej tij kishin mbetur vetëm eshtrat - Shikoje gomarin tënd (si do ta ringjallim) që të të bëjmë ty dëshmi mrekullie për njerëzit; vështroji eshtrat se si i bashkojmë e pastaj i veshim me mish!” – para syve të Uzejrit, eshtrat e gomarit qëndruan në këmbë, filluan të formohen venat, damarët, u veshën me mish dhe në fund me lëkurë - Kur atij iu bë e qartë, ai tha: “Tashmë e di se Allahu është i Fuqishëm për çdo gjë!” (Bekare, 259)

Pas kësaj ndodhie, Uzejri iu drejtua fshatit ku ishte dërguar si profet, fshat i cili tashmë ishte lulëzuar dhe gumëzhinte nga jeta. Ai i pyeti njerëzit nëse e njihnin Uzejrin dhe ata iu përgjigjën:"Po e njohim, por ka humbur para njëqind vitesh."

Duke qeshur, Uzejri a.s u thotë:"Unë jam Uzejri." Por ata nuk e besuan. Menjëherë vajtën tek një plakë e cila ishte mbi njëqind vjeçe dhe i kërkuan t'ua përshkrojë Uzejrin. Thuhet se ajo ishte nëna e Uzejrit. Ajo ua përshkroi Uzejrin a.s, përshkrim i cili i përshtatej Uzejrit. Atëherë njerëzit e besuan se ishte Uzejri a.s. Ai filloi t'u mësojë Teuratin duke e përtërirë sërish ligjin e Musait a.s. Kështu njerëzit iu kthyen sërish fesë dhe besimit monoteist. Ata e respektuan shumë Uzejrin a.s, madje më vonë edhe e shenjtëruan, saqë besuan se ai ishte bir i Zotit. "Hebrenjtë thonë: “Uzejri është i biri i Allahut” (Teube, 30)

Hebrenjtë vazhduan ta shohin si shenjt Uzejrin a.s dhe e konsiderojnë si fara e shenjtë dhe biri i Zotit. Deri në ditët e sotme, hebrenjtë e shohin Uzejrin a.s (Dibanin) si bir të Zotit.

[_Mersin_]

Historia e familjes së Imranit a.s



Pas kushedi sa vitesh e shekujsh, mes Benu Israilëve shfaqet një familje e mirë dhe e ndershme, pasardhës së Jakubit dhe Ibrahimit a.s. Kjo familje ishte ajo e Imranit, e cila ceket dhe në suret e Kuranit. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:

"Allahu i zgjodhi Ademin, Nuhun, familjen e Ibrahimit dhe familjen e Imranit mbi të gjithë njerëzit (e kohës së tyre). (Ata ishin) pasardhës të njëri - tjetrit. Allahu dëgjon dhe di çdo gjë." (Al Imran, 33)

Imrani, emri i të cilit përmendet në këtë ajet, është nga pasardhësit dhe pinjollët e profetit Daut a.s. Ai kishte një vajzë me emrin Ashia, e cila është motra e Merjemes a.s (Marisë). Ashia është gruaja e profetit Zekeria a.s dhe tezja e profetit Isa a.s (Jezusit). Tregon profeti Muhamed a.s lidhur me udhëtimin e Miraxhit, ku ndër të tjera thekson:"Kalova dhe pranë dy kushërinjve (djem tezesh) Jahja a.s (Gjon pagëzori) dhe Isai a.s..."



Lindja e Merjemes a.s

Historia e Merjemes a.s fillon me nënën e saj e cila ishte e paaftë për të lindur. Një ditë, ajo sheh një harabel duke ushqyer të vegjlit e tij, gjë e cila ia shtoi më shumë dëshirën për t'u bërë nënë. Për këtë, ajo u betua se nëse do të mbetej shtatzënë dhe do lindte një fëmijë, do ia kushtonte Zotit dhe fesë së Tij.

"Kujto kur gruaja e Imranit tha: “Zoti im, unë Ty ta kam kushtuar atë që është në barkun tim, që të të shërbejë vetëm Ty; andaj, pranoje prej meje! Se Ti, me të vërtetë, dëgjon dhe di çdo gjë.” (Al Imran, 35)

Ndërkohë, Zekeria a.s ishte transferuar nga Damasku në Jerusalem, për t'i shërbyer shtëpisë së shenjtë. Asokohe, ishte bërë traditë që familjet t'ua kushtonin një djalë të shtëpisë shërbimeve që kërkonte vendi i Shenjtë. Fëmijët merreshin në dorëzim nga murgjërit, të cilët përkujdeseshin, i edukonin, u mësonin Teuratin, i përgatisnin për murgjër që më pas t'i shërbenin shtëpisë së shenjtë. Edhe gruaja e Imranit, u betua se nëse mbetet shtatzënë, djalin që do të lindë do ia kushtojë shtëpisë së shenjtë. Dhe në fakt, ajo mbeti shtatzënë, por kur lindi foshnja ishte femër dhe jo mashkull. Ishin vetëm meshkujt ata që i kushtoheshin shërbimit të shtëpisë së shenjtë, kurse femrat ishin të përjashtuara.

"E kur ajo lindi, tha: “Zoti im! Unë linda femër, - Allahu e di më mirë se çfarë lindi ajo, - e mashkulli nuk është si femra.” (Al Imran, 36)

Ndërkohë, vetë Imrani, babai i Merjemes së porsalindur, ishte kryemurgu i shtëpisë së Shenjtë në Jeruzalem. E shoqja u këshillua me Imranin lidhur me betimin e saj. Ai i tha:"Përderisa t'i je betuar se do ia kushtosh shërbimit të Shtëpisë së Shenjtë, kështu le të jetë, edhe pse është femër."

Me fjalët "e mashkulli nuk është si femra" Zoti kërkon ta lartësojë figurën e kësaj femre, Merjemes a.s. Mashkulli që gruaja e Imranit ia kishte kushtuar shtëpisë së Shenjtë, edhe sikur të lindte, nuk do të gëzonte statusin dhe madhështinë e Merjemes a.s.

Unë ia vura emrin Merjeme dhe i kam lënë atë me pasardhësit e saj nën mbrojtjen Tënde nga djalli i mallkuar”. (Al Imran, 36)

Thotë profeti Muhamed a.s:"Çdo foshnje që lind nga bijtë e Ademit ngacmohet nga shejtani me gishtin e tij. Përjashtim ka bërë Merjemeja, vajza e Imranit dhe djali i saj Isai." (Buhariu, Muslimi, Ahmedi etj...)

"Zoti e pranoi atë (Merjemen) me ëndje, e bëri që të rritet mirë" (Al Imran, 37)

Kështu, Merjemeja i përkushtohet tërësisht shërbimit të Shtëpisë së Shenjtë që kur ishte foshnje.

Ishte bërë traditë, që kur në Shtëpinë e Shenjtë sillej një foshnje, për t'i shërbyer më pas Shtëpisë së Shenjtë, i dorëzohej njërit prej murgjërve që të kujdesej dhe ta edukonte. Kur mbërriti Merjemja, secili nga murgjërit donte ta merrte për vete. Zakonisht, kur të gjithë donin ta merrnin një foshnje, ata e lusnin Zotin që t'i frymëzojë se kush e meritonte më shumë. Kështu, Zoti i frymëzonte në mënyra të ndryshme se cili duhej të ishte kujdestari. Në rastin e Merjemes nuk ndodhi kështu. Duke para ngulmimin e Zekerias për ta marrë Merjemen në kujdestarinë e tij, ata vendosën të hedhin penat në rrjedhën e ujit. Nëse gjatë rrjedhës, dikujt do i shfaqej ndonjë mrekulli tek pena, ai e meritonte kujdestarinë e Merjemes. Kur u hodhën në rrjedhën e ujit, të gjithë penat ndoqën rrjedhën, kurse ajo e Zekerias çau në drejtim të kundërt me rrjedhën. Kjo ishte një mrekulli që Zekeria a.s ta merrte në kujdestarinë e tij. Diçka e tillë ceket dhe në Kuran, ku Zoti thotë:"Ti nuk ishe i pranishëm kur ata hodhën short se kush prej tyre do të merrte nën kujdes Merjemen dhe nuk ishe i pranishëm kur ata diskutonin." (Al Imran, 44)

Ishte mrekulli ajo që ndodhi me penën e Zekerias, por është mrekulli edhe fakti që këtë ndodhi e përmend Zoti në Kuran, në gojën e të dërguarit të tij të fundit, profetit Muhamed a.s.

"Zoti e pranoi atë (Merjemen) me ëndje, e bëri që të rritet mirë" (Al Imran, 37)

Merjemeja gëzonte shëndet të mirë, pasi ajo rritej dhe zhvillohej më shpejt se bashkëmoshataret e saj. Kur lindi profetin Isa a.s, ajo ishte pesëmbëdhjetë vjeçe, por që në pamje dukej si një grua me përvojë.

Në Shtëpinë e Shenjtë, ajo i ishte përkushtuar krejtësisht adhurimit dhe shërbimeve të përditshme. Zoti i kishte dhënë disa mrekulli, si shpërblim për përkushtimin dhe devocionin e saj.

"dhe e la nën kujdestarinë e Zekerias. Sa herë që hynte Zekeria në dhomën e saj, gjente pranë saj ushqim dhe e pyeste: “O Merjeme! Nga të vjen ky ushqim?” Ajo përgjigjej: “Ky është nga Allahu, se Allahu e furnizon kë të dojë, pa kufi”. (Al Imran, 37)

Thuhet që Zekeria a.s gjente në dhomën e Merjemes jo vetëm ushqime të ndryshme, por gjente në dimër fruta që piqeshin në verë dhe anasjelltas. Që në moshë të vogël, asaj iu shfaqën mrekulli.

"(Kujto) kur engjëjt thanë: “O Merjeme! Allahu të ka zgjedhur, të ka pastruar dhe të ka parapëlqyer ty mbi të gjitha gratë e botës." (Al Imran, 42)

"Mesihu, i biri i Merjemes, është vetëm një i dërguar. Edhe para tij kanë kaluar të dërguar. Nëna e tij përherë ka qenë e drejtë." (Maide, 75)

Në një hadith të transmetuar nga imam Buhariu, Muslimi etj..., profeti Muhamed a.s thotë:"Gruaja më e mirë mbi tokë është Merjemeja vajza e Imranit. Gruaja më e mirë mbi tokë është dhe Hadixheja, vajza e Huvejlid-it."

Në një hadith tjetër, Profeti a.s thotë:"Nga gratë e tokës, mjafton të përmendësh katër:"Merjemen vajzën e Imranit, Asijen, gruan e Faraonit, Hadixhen, vajzën e Huvejlidit dhe Fatimen vajzën e Muhamedit."

Nga këto të katërta dhe nga të gjitha gratë e botës, Merjemeja padyshim që zë vendin e parë. Ajo ndiqet nga Fatimeja, vajza e Profetit a.s, pastaj Hadixheja bija e Huvejlid dhe në fund Asija, gruaja e faraonit.



Zekeria a.s uron të ketë një fëmijë



Duke parë mrekullitë që i ndodhnin Merjemes, edhe Zekeria a.s filloi të ushqejë dëshirën për t'u bërë baba. Në këtë kohë, ai ishte njëqind vjeç dhe ishte privuar nga të pasurit fëmijë. Vetë e shoqja ishte nëntëdhjetë e nëntë vjeçe. Ai filloi ta lusë Zotin, që t'i japë një fëmijë. Këto lutje i ka regjistruar Zoti në Kuran:

Ky është rrëfim për mëshirën e Zotit tënd ndaj robit të Tij -

Zekerijas.

"Kur ai e thirri Zotin e vet me lutje të fshehtë (duke thënë):“O Zoti im! Eshtrat tashmë më janë dobësuar, koka më ndriçon nga thinjat dhe asnjëherë nuk kam mbetur i zhgënjyer nga lutja ime për Ty, o Zoti im! Unë u frikësohem (sjelljeve të) të afërmve të mi pas meje, - nga sjelljet e të afërmve të tij, ai frikësohej se mos nuk do i përkushtoheshin shërbimit të Shtëpisë së Shenjtë dhe do të braktisnin fenë - ndërsa bashkëshortja ime është beronjë; andaj, më dhuro nga ana Jote një pasardhës, që të më trashëgojë mua dhe familjen e Jakubit. O Zoti im, bëje atë të pëlqyeshëm (për Ty)!” (Merjem, 2-6)

Zoti i lartësuar ia pranoi lutjen, gjë e cila deklarohet dhe në Kuran:

"Ne iu përgjigjëm atij dhe i dhuruam Jahjain, duke ia bërë gruan të aftë (për lindje)." (Enbija, 90)

Tregon Abdullah ibnu Abasi:"Me t'ia pranuar Zoti lutjen, gruas së Zekerias i erdhën menstruacionet." edhe pse ishte nëntëdhjetë e nëntë vjeçe.

Gjithashtu, ajo njihej si grua llafazane dhe paedukatë. Pasi ia pranoi lutjen Zekerias, Zoti ia hoqi edhe këto vese.

Edhe vetë melekët e përgëzuan Zekerian a.s për djalin që do i lindte. Thotë Zoti në Kuran:

“O Zekerija, Ne po të japim lajmin e mirë për një djalë që do të quhet Jahja. Askujt nuk ia kemi dhënë këtë emër më parë”. (Merjem, 7)

Pra, edhe emri i ishte vënë këtij djali. Ai ishte një emër që nuk njihej më parë, gjë e cila ceket dhe në ajet.

Zekeria a.s u çudit që do i lindë djalë në këtë moshë të shtyrë, ndërkohë që edhe e shoqja ishte sterile, e paaftë për të lindur.

"Ai tha: “O Zoti im, si mund të kem unë djalë, kur bashkëshortja ime është beronjë dhe unë kam arritur pleqërinë e thellë?!” I tha: “Ashtu ka thënë Zoti yt. Kjo për mua është lehtë. Unë të kam krijuar edhe ty më parë, ndërkohë që nuk ekzistoje”. (Zekerija) tha: “O Zoti im, më jep ndonjë shenjë!” – Ai i kërkoi Zotit një shenjë që ta kuptojë se gruaja e tij është shtatzënë. Gjithashtu, i kërkoi një shenjë që Benu Israilët ta kuptojnë se ky fëmijë do e trashëgojë dijen e tij - Ai tha:“Shenja jote do të jetë se nuk do të mund të flasësh me njerëzit për tri net, ndonëse do të jesh i shëndoshë.” (Merjem, 8-10)

Shenja ishte e tillë, që edhe pse nuk kishte asnjë sëmundje fizike, Zekeria a.s nuk do të mund të fliste për tre ditë radhazi. Ai mund të komunikonte me njerëzit vetëm me shenja dhe duke lëvizur buzët. Thuhet që kur ishte fjala për adhurim dhe lartësim të Zotit, ai fliste dhe dëgjohej. Por kur donte t'u flasë njerëzve ngecte dhe e kishte të pamundur. Kjo i zgjati për tre ditë.

"Ai doli nga faltorja para popullit të vet dhe u bëri me shenjë atyre të lavdëronin Allahun në mëngjes dhe në mbrëmje!" (Merjem, 11)

Në disa ajete të tjera në Kuran, Zoti flet me hollësi të tjera mbi Zekerian a.s dhe lutjen e tij për djalë.

"Atëherë Zekerija iu lut Zotit të vet e tha: “Zoti im! Dhuromë nga ana Jote një pasardhës të mirë! Se Ti, me të vërtetë, je Dëgjues i lutjes!” E ndërsa lutej në këmbë, në faltore, engjëjt e thirrën (Zekerijan): “Allahu të jep lajmin e mirë për Jahjain, i cili do të vërtetojë Fjalën e Allahut (Isain a.s.), do të jetë një fisnik, i dëlirë dhe profet, një prej të mirëve”. (Al Imran, 38-39)

Pra, përveç Jahjas, Zoti i tregoi se do të vijë dhe një profet tjetër, Isai a.s, ku Jahja do i besojë dhe do e ndjekë.

"i dëlirë" d.m.th që nuk do të martohet, edhe pse është i aftë për këtë. Disa dijetarë mendojnë se Isai a.s ishte i paaftë për t'u martuar, por kjo nuk është e vërtetë.

“O Jahja, rroke fort Librin (Teuratin).” Dhe Ne, kur ende ishte fëmijë, i dhamë mençuri." (Merjem, 12)

Që në vegjëli, Jahja a.s ishte i mençur dhe nuk e harxhonte kohën kot. Në një hadith, thuhet se bashkëmoshatarët i thanë një ditë:"Eja me ne të luajmë!" Ai ua ktheu:"Nuk jemi krijuar për të luajtur."

Lidhur me disa virtyte dhe cilësi të Jahjas, thotë Zoti në Kuran:"butësi prej Nesh dhe dëlirësi. Ai ishte besimtar i përkushtuar dhe i sjellshëm ndaj prindërve të vet, nuk ishte i ashpër dhe i padëgjueshëm. Paqja qoftë mbi atë ditën kur ka lindur, ditën kur të vdesë dhe në ditën kur do të ringjallet."(Merjem, 13

Dijetarët thonë se ceket paqa, pasi janë tre momente kur njeriu ka më shumë nevojë për të, lindja, vdekja dhe dita e ringjalljes.

Në një hadith, thuhet se Isai a.s u takua me Jahjan dhe i tha:"Kërkoji Zotit falje për mua, pasi ti je më i mirë se unë!" Jahja ia ktheu:"Jo, ti kërko falje për mua. Ti je më i mirë se unë." Isai a.s i tha:"Jo, ti je më i mirë. Unë kam përshëndetur veten time, kurse ty të ka përshëndetur vetë Zoti."

Jahjan e kishte përshëndetur vetë Zoti në ajetin:"Paqja qoftë mbi atë ditën kur ka lindur, ditën kur të vdesë dhe në ditën kur do të ringjallet."(Merjem, 13

Kurse Isai a.s përshëndet veten në ajetin:"Le të jetë paqja e shpëtimi mbi mua, në ditën që kam lindur, në ditën që do të vdes dhe në ditën që do të ringjallem!” (Merjem, 33)

Padyshim që kjo është prej modestisë së profetit Isa a.s, pasi të gjithë dijetarët kanë mendim unanim se ai është më i mirë se Jahjai a.s.

Thotë profeti Muhamed a.s në një hadith:"Nuk ka njeri që nuk ka gabuar, ose ka dashur të bëjë një të ligë, përveç Jahjait biri i Zekerias. Askujt nuk i takon të thotë se unë jam më i mirë se Junus ibnu Meta."

Në shumë transmetime ceket fakti që Jahjai a.s ishte i ruajtur dhe i dëlirë nga veprat e liga.



Vrasja e Jahjas a.s

Zekeria dhe djali i tij Jahja vazhduan misionin e profetëve mes Benu Israilëve, duke i këshilluar dhe udhëzuar drejt besimit dhe vlerave morale. Pushteti politik asokohe ishte në duart e një mbreti tiran, të lig dhe jomoral. Ashtu siç ndodh me shumë pushtetarë në vendet islame sot, edhe ky mbret, manifestonte gjoja respekt dhe nderim për Zekerian, Jahjan dhe njerëzit e ditur të fesë.

Një ditë, ky mbret shpreh dëshirën për t'u martuar me vajzën e vëllait të vet. Vetë mbesës së tij i pëlqeu kjo, pasi do të bëhej mbretëreshë. Në shumë hadithe thuhet se kjo vajzë ishte e pamoralshme. Për këtë, ajo pati dhe mbështetjen e nënës së saj. E gjitha kjo, edhe pse e dinin që feja e tyre e ndalon martesën mes xhaxhait dhe mbesës së tij. Mbreti deshi që për rastin e tij të bëjë një përjashtim dhe i kërkoi Jahjas a.s që ta lejojë të martohet me mbesën. Kur dëgjoi kërkesën e tyre, Jahja a.s mbajti një predikim para gjithë njerëzve, ku deklaroi dhe një herë ndalesën e martesës së xhaxhait me mbesën e tij. Kjo, me qëllim që nëse mbreti martohet, njerëzit ta kuptojnë se ka shkelur një ligj të shenjtë.

Kjo sjellje e zemëroi pa masë mbretin, ashtu siç zemëroi dhe mbesën. Nëse do të martoheshin, kjo do të shkaktonte reagime të forta në popullatë. Kështu, mbreti hoqi dorë nga kjo ide. Por mbesa e tij nuk hiqte dorë nga froni i mbretëreshës. Një natë, ai filloi të këndojë për mbretin dhe të kërcejë. Mbreti e kërkoi për në shtrat, por ajo refuzoi duke i thënë:"Vetëm pasi të martohemi." Mbreti i tha:"E si të martohemi, ndërkohë që Jahja e ka ndaluar këtë?!" Ajo iu përgjigj:"Më sill kokën e Jahjas si dhuratë martesore dhe i japim fund kësaj çështjeje."

Aq shumë ishte dhënë pas saj, saqë në çast urdhëroi ushtarët t'i sillnin kokën e Jahjas. Menjëherë ushtarët u nisën drejt faltores së Jahjas a.s, i cili në ato çaste ishte duke u falur. Ata ia prenë kokën dhe ia sollën mbretit në një tepsi. Ai e mori kokën e Jahjas a.s, ia dorëzoi mbesës së tij dhe kështu u martuan.

Kjo ishte një sprovë e Zotit për profetët e tij. Koka e një profeti, i jepet si dhuratë martesore një gruaje të përdalë. Prandaj profeti Muhamed a.s thotë:"Njeriu do të sprovohet sipas besimit që ka."



Vrasja e profetit Zekeria a.s

Pasi vranë Jahjan a.s, ushtarët – me urdhër të mbretit – u nisën për një mision tjetër, vrasjen e Zekerias a.s. Në shumë transmetime, të cilat nuk janë të sakta, por për shkak se janë të shumta po i përmendim, thuhet se Zekeria a.s u fsheh në trungun e një peme. Kur pema u mbyll, shejtani mbajti jashtë një copë të rrobave të Zekerias. Kur ushtarët arritën tek pema dhe nuk e gjetën, u shfaqet shejtani me pamje njeriu dhe u thotë:"A nuk po e shihni rrobën e tij brenda pemës? Sharrojeni pemën që ta vrisni!" Kështu u vra dhe profeti Zekeria a.s që të dy profetë të nderuar.