Historite e shkurtuara te profeteve a.s

[_Mersin_]

Historia e Ademit a.s

Hyrje





Të gjithë lavdet dhe falënderimet ia dedikojmë Zotit të gjithësisë, paqja dhe përshëndetjet më të sinqerta ia dedikojmë profetit Muhamed a.s dhe të gjithë atyre që ndjekin rrugën e tij gjer në Ditën e Shpërblimit.

Në rreshtat në vazhdim, ne do të trajtojmë historitë e profetëve të Zotit, histori të cilat përmbajnë shumë mesazhe dhe mësime plot vlera.

Thotë Zoti i madhëruar në Kuranin fisnik:"Ne të tregojmë ty (Muhamed) historinë më të bukur përmes shpalljes së këtij Kurani, ndonëse ti, me të vërtetë, nuk ke qenë në dijeni më parë." (Jusuf, 3)

"Ne po ta tregojmë ty historinë e tyre sipas së vërtetës." (Kehf, 13)

"Tregojua atyre këto ngjarje, në mënyrë që ata të mendojnë." (Araf, 176)

Këto ajete flasin mbi rëndësinë e tregimeve dhe historive. Ato janë metoda që Zoti i lartësuar ka ndjekur për shpalljen e Kuranit famëlartë. Me histori të tilla, Zoti i jepte zemër dhe kurajë profetit Muhamed a.s që të qëndronte i paepur para sfidave dhe vështirësive. Të njëjtin ndikim ato kanë edhe për brezat pas Profetit a.s. Myslimanët e kanë obligim që t'i studiojnë këto ngjarje, të meditojnë rreth tyre dhe të nxjerrin mësime.

Në Kuran, Zoti ka përmendur histori të shumta rreth profetëve dhe të dërguarve të Tij. Disa prej këtyre historive i gjejmë të detajuara, ndërkohë që disa syresh na paraqiten të përmbledhura.

Profetët e përmendur në Kuran janë njëzet e pesë. Disa nga këta profetë përmenden në ajetin:

"Ky është argumenti Ynë, të cilin Ne ia dhamë Ibrahimit kundër popullit të tij. Ne ngremë kë të duam në shkallë të lartë. Vërtet, Zoti yt është i Urtë e i Gjithëdijshëm. Ne i dhuruam atij Isakun dhe Jakubin. Që të dy këta i udhëzuam në rrugë të drejtë, ashtu siç patëm udhëzuar më parë Nuhun. Ndër pasardhësit e tij Ne udhëzuam Daudin, Sulejmanin, Ejubin, Jusufin, Musain dhe Harunin. Kështu i shpërblejmë punëmirët. Ne udhëzuam edhe Zekerijan, Jahjain, Isain, Iljazin - të gjithë këta kanë qenë nga njerëzit e mirë. Po ashtu, udhëzuam edhe Ismailin, Eljesain, Junusin dhe Lutin - secilin prej tyre e ngritëm mbi të gjithë njerëzit." (En'am, 83-86)

Mbi shkakun përse historitë e profetëve janë trajtuar imtësisht në Kuran, Zoti thotë:"Ne po t’i tregojmë ty disa nga historitë e të dërguarve, për të ta forcuar zemrën. Në këtë sure të ka ardhur ty e vërteta. Ajo është këshillë dhe kujtesë për besimtarët." (Hud, 120)

Pra, ato janë për të forcuar zemrën e Profetit a.s dhe për t'i dhënë atij kurajë. Ato ishin identifikuese të së vërtetës mbi të cilën njerëzit ishin në dilemë, si dhe për të korrigjuar shumë koncepte dhe parime të lëna pas dore me kalimin e viteve dhe shekujve. Historitë e profetëve përmbajnë edhe shumë këshilla dhe porosi për besimtarët.

Thotë Zoti i lartësuar:"Nga këta të dërguar, disa syresh i ngritëm mbi të tjerët. Disave Allahu u foli drejtpërdrejt, kurse të tjerë i ngriti në shkallë të larta. Ne i dhamë Isait, birit të Merjemes, prova (mrekulli) të qarta dhe e ndihmuam me Shpirtin e Shenjtërisë (Xhebrailin a.s.). Sikur të donte Allahu, njerëzit që erdhën pas të dërguarve nuk do të vriteshin me njëri-tjetrin pas ardhjes së provave të qarta, por ata u përçanë: disa besuan, kurse të tjerët mohuan. Sikur të donte Allahu, ata nuk do të vriteshin me njëri-tjetrin, por Allahu bën si të dojë Vetë." (Bekare, 252)

"Edhe para teje (o Muhamed) Ne kemi nisur të dërguar, për disa prej të cilëve të kemi treguar ty e për disa të tjerë nuk të kemi treguar." (Gafir, 78)

Këto histori që ceken në librin e Allahut, përmbajnë këshilla e porosi dhe janë model për këdo që arsyeton dhe logjikon. Thotë Zoti lidhur me këtë fakt:"Në tregimet e atyre (të dërguarve) ka këshilla për ata që janë me mend. Ky (Kuran) nuk është tregim i trilluar, por ai është vërtetues i atyre (librave) që janë shpallur para tij, është shpjegues i çdo gjëje dhe udhërrëfyes e mëshirë për njerëzit

besimtarë. (Jusuf, 111)

Të tillë ishin profetët dhe të dërguarit e Zotit. Ata ishin fanarë që udhëzonin të humburit drejt rrugës së drejtë dhe shpëtimit. Ata ishin dhe mbeten modelet më të mira për njerëzit. "Këta janë ata, të cilët Allahu i ka udhëzuar në rrugën e drejtë, andaj edhe ti (o Muhamed) ndiq rrugën e tyre." (En'am, 90)

Që nga krijimi i njeriut të parë mbi tokë, Zoti ka dërguar kohë pas kohe profetë dhe të dërguar, që të udhëzojnë njerëzit në udhën e drejtë. Në një hadith të profetit Muhamed a.s, thuhet se numri i të dërguarve i kalon treqind syresh. Kurse numri i profetëve i kalon njëqind e njëzet e katër mijë. Tek Benu Israilët sa herë që vdiste një profet, dërgohej një profet tjetër që të vazhdojë misionin. Madje ndodhte që në të njëjtën kohë dhe në të njëjtin vend, të dërgoheshin dy profetë. Ata dërgoheshin nga Zoti me misionin e fisshëm, të shpëtojnë njerëzinë. Sa herë që njerëzimi pësonte devijime nga rruga e Zotit, dërgoheshin profetë dhe të dërguar që t'i kthejnë sërish në udhë të mbarë.

Gjatë përmbushjes së misionit të tyre, profetët dhe të dërguarit u përballën me shumë sfida dhe probleme. Mundi dhe sakrificat e tyre nuk mund të përshkruhen dhe të gjitha këto për të përmbushur misionin me të cilin i kishte obliguar Zoti. Ekzistenca e tyre është e vërtetë, madje është nevojë e domosdoshmëri për njerëzimin mbarë. Është e paimagjinueshme që Zoti t'i krijojë njerëzit dhe të mos dërgojë nga mesi i tyre profetë që u tërheqin vëmendjen sa herë që gabojnë. Kjo bëhet që njerëzit të mos kenë arsye dhe të mos justifikohen kur të dalin para Zotit.

"Kështu bëri Ai, në mënyrë që ju (o njerëz) të mos thoni në Ditën e Kiametit: “Këtë nuk e kishim ditur.” (Araf, 172)

Çdo komb ka pasur profetët e tij, fakt ky që përmendet dhe në Kuran:"...nuk ka pasur asnjë popull që të mos i ketë ardhur paralajmërues." (Fatir, 24)



Karakteristikat e historive të profetëve

Ajo që i dallon historitë e profetëve nga historitë dhe tregimet e tjera, është se ata janë të vërteta dhe reale. Ato nuk kanë asgjë të përbashkët me historitë që janë pjellë e fantazisë. Historitë e profetëve janë histori të jetuara nga njerëzimi në periudha të ndryshme kohe.

Një karakteristikë tjetër e tyre është se ato përmbajnë mësime dhe dobi të shumta. Ato nuk janë histori që lexohen për të kaluar kohën dhe për t'u argëtuar. Çdo histori prej tyre përçon parime dhe koncepte plot vlera e domethënie. Ato janë udhërrëfyese për çdo njeri, në çdo kohë dhe vend. Ne duhet të veprojmë sipas këshillave dhe porosive të këtyre njerëzve të mençur dhe të distancohemi nga gafat dhe gabimet që bënë popujt e tyre.

Duke studiuar thellë historitë e profetëve, vërejmë se ato përbëjnë boshtin e historisë njerëzore. E gjithë historia njerëzore sillet e vërtitet rreth profetëve të Zotit. Është e vërtetë që shumë komandantë ushtarakë, shumë mbretër e perandorë kanë pasur rol të konsiderueshëm në përcaktimin e rrjedhës së ngjarjeve në histori. Por ndikimi i profetëve në përcaktimin e rrjedhës së historisë, është shumë herë më i madh dhe i thellë. Historia e njerëzimit është e cunguar dhe e pakuptueshme nëse nuk shoqërohet me historitë e profetëve dhe të dërguarve të Zotit. Këtë e përforcon vetë fakti që konfliktet e sotme, janë konflikte mes të vërtetës dhe të shtrembrës, mes ithtarëve të profetëve dhe armiqve të tyre.

Karakteristikë tjetër e këtyre historive është se ato e lehtësojnë së tepërmi të kuptuarit e Kuranit. Nëse nuk ke njohuri mbi historitë e profetëve, e ke shumë të vështirë ta kuptosh Kuranin. Shumë ajete flasin mbi histori të profetëve dhe nëse nuk e di historinë të plotë, shumë koncepte nuk i kupton dot. Historia e Ademit a.s, Nuhut a.s, Benu Israilëve etj... përmendet në një numër të konsiderueshëm ajetesh. Shumë emra suresh, mbajnë emra profetësh. Bazuar mbi këtë, ai që nuk e njeh historinë e profetëve, nuk kupton një pjesë të konsiderueshme të Kuranit.

Duke iu qasur historive të profetëve, ne mësojmë metodologjinë që duhet të ndjekim teksa ftojmë të tjerët në islam. Secili prej nesh ëndërron të jetë ftues në rrugën e Zotit, të urdhërojë për mirë dhe të ndalojë nga e keqja. Me qëllim që të ndjekim rrugën më pozitive në këtë aspekt, ne kemi nevojë për modele dhe shëmbëlltyra. Padyshim që modeli ynë më i mirë është profeti Muhamed a.s, gjë të cilën e konfirmon dhe Zoti në Kuran ku thotë:"Në të Dërguarin e Allahut ka një shembull të mrekullueshëm për atë, që shpreson tek Allahu dhe Dita e Fundit dhe e përmend shumë Allahun." (Ahzab, 21)

Profetët dhe të dërguarit e tjerë, radhiten direkt pas profetit Muhamed a.s, si modele dhe shembuj praktikë. Sahabët e Profetit a.s dhe njerëzit e ditur, vijnë pas profetëve dhe të dërguarve të tjerë.

Në një hadith të saktë të transmetuar nga Profeti a.s thuhet:"Për Zotin! Pas profetëve, nuk e ka shkelur mbi këtë tokë njeri më i mirë sesa Ebu Bekri."

Pozita dhe grada e shokëve të Profetit a.s, sado e lartë të jetë, nuk është në të njëjtin nivel me atë të profetëve dhe të dërguarve të Zotit.

Historitë e profetëve përmenden në Kuranin fisnik si dhe në traditën profetike. Këto dy burime ishin frymëzues për shumë dijetarë dhe historianë, të cilët shkruan libra historikë rreth jetës së profetëve. Librat më të njohur mbi historitë e profetëve, është ai i Ibnu Kethirit, i cili mban emrin "Historitë e profetëve", libri i Taberiut, Ibnu Ethirit etj... Janë pikërisht këto referenca mbi të cilat jam mbështetur gjatë përqasjes time të këtyre historive. E reja e trajtesës time, është se i kam shqyrtuar të gjithë ato që thuhen mbi profetët, duke mos i pranuar rrëfenjat izraelite dhe hadithet e pasaktë, duke u mbështetur kryesisht tek hadithet e sakta si dhe komentet e eruditëve të tefsirit. Komentet më të shpeshta të ajeteve që flasin mbi profetët, janë ato të Abdullah ibnu Abasit, si dhe Ibnu Kethirit e Ibnu Xheririt.

"Ne po ta tregojmë ty historinë e tyre sipas së vërtetës." (Kehf, 13)

"Kështu pra, Ne po të të tregojmë ty (o Muhamed) disa histori të së kaluarës. Ky (Kuran) që të kemi dhënë, është një Këshillë nga ana Jonë." (Taha, 99)



Zanafilla e krijimit

Pas kësaj hyrjeje të shkurtër, le t'i kthehemi historisë para profetëve, para të dërguarve të Zotit, para krijimit të njeriut, madje, para krijimit të universit. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:"Allahu është Krijuesi i çdo gjëje dhe Ai është Garantues i çdo gjëje." (Zumer, 62)

"Ai i krijoi qiejt dhe Tokën për gjashtë ditë, pastaj u ngrit mbi Fron. Ai e di se çfarë hyn në Tokë dhe çfarë del prej saj, çfarë zbret prej qiellit dhe çfarë ngjitet drejt tij. Ai është me ju kudo që të gjendeni; Ai sheh gjithçka që bëni." (Hadid, 4)

"Është Ai që ka krijuar qiejt dhe Tokën për gjashtë ditë, teksa Froni i Tij ndodhej mbi ujë." (Hud, 7)

Transmeton imam Ahmedi – Zoti e mëshiroftë – se Ebu Ruzejn e pyet profetin Muhamed a.s:"O i dërguar i Zotit! Ku qëndronte Zoti para se të krijojë qiejt dhe tokën?"

Profeti a.s iu përgjigj:"Ai qëndronte në zbrazëtirë. Sipër Tij ishte hapësirë e pafund dhe poshtë Tij ishte po hapësirë e pafund. Më pas, Ai krijoi Arshin e Tij mbi ujë."

Në një hadith tjetër, të cilin e transmeton po imam Ahmedi, Ebu Daudi dhe Tirmidhiu e shumë të tjerë, Ubade ibnu Samit thotë:"I dërguari i Zotit ka thënë:"Sendi i parë që Zoti ka krijuar ishte pena. Ai e urdhëroi atë:"Shkruaj!" dhe që nga ai çast, pena shkroi gjithçka që do të sillet në ekzistencë gjer në Ditën e Kiametit."

Pena shkroi gjithçka që i diktoi Zoti nga dijet e Tij, gjë e cila gjendet në Leuhi Mahfudh.

Dijetarët myslimanë kanë mendime të ndryshme mbi sendin e parë të krijuar nga Zoti. Shumica e tyre mendojnë se sendi i parë është ai që transmeton Amr ibnul As, i cili thotë:"Zoti e ka shkruar fatin e të gjithë krijesave, pesëdhjetë mijë vite para se t'i krijojë. Asokohe, Arshi i Tij ndodhej mbi ujë."

Pra, duket qartë që Zoti fillimisht ka krijuar Arshin e tij dhe më pas ka krijuar penën. Pas tyre janë krijuar qiejt dhe toka. Prandaj, kur thuhet që pena është sendi i parë që ka krijuar Zoti, nënkuptojmë që ajo është e para që ka krijuar nga gjërat e kësaj bote.

Këtë e vërteton dhe hadithi të cilin e transmeton imam Buhariu nga Umran ibnu Husejn i cili thotë:"Delegacioni i Jemenit i thanë të dërguarit të Zotit:"Kemi ardhur që t'i shtojmë dijet tona rreth fesë dhe të pyesim mbi zanafillën e krijimit." Profeti a.s u përgjigj:"Ekzistonte vetëm Zoti dhe nuk ekzistonte asgjë tjetër para Tij. Arshi i Tij gjendej mbi ujë. Ai shënoi në Dhikr (përkujtues) gjithçka. Më pas Ai krijoi qiejt dhe tokën."

Pasi Zoti ka krijuar Arshin, ka krijuar penën, të cilën e urdhëroi të shënojë në Leuhi Mahfudh, gjithçka që do të vijë në ekzistencë gjer Ditën e Kiametit.



Krijesa të tjera

Lidhur me krijesat që pasuan Arshin dhe penën, posedojmë një hadith të profetit Muhamed a.s të cilin e transmeton imam Muslimi, se Aisheja ka thënë:"Një ditë i dërguari i Zotit më kapi për dore dhe më tha:"Zoti krijoi dheun ditën e shtunë, krijoi malet ditën e diel, krijoi pemët ditën e hënë, krijoi të ligën ditën e martë, krijoi dritën ditën e mërkurë, krijoi kafshët ditën e enjte dhe krijoi Ademin a.s pasditen e ditës xhuma (premte)."

Krijesa e fundit që u krijua nga Zoti, ishte pikërisht njeriu. Tashmë, qëndrimi i islamit ndaj teorisë së evolucionit është i qartë. Asgjë nuk ka evoluar, por gjithçka është krijuar në formën e tij. Ademi a.s (njeriu) u krijua ditën e fundit të javës dhe orën e fundit të kësaj dite.

Para krijimit të njeriut, Zoti kishte krijuar melekët (engjëjt). Thotë Zoti në Kuran:"

"Qiejt gati sa nuk çahen nga sipër (prej madhështisë së Allahut), ndërkohë që engjëjt lavdërojnë e falënderojnë Zotin e tyre dhe kërkojnë falje për ata që janë në Tokë." (Shura, 5)

Në një hadith të saktë, Profeti a.s thotë:"Melekët janë krijuar nga drita, xhindet janë krijuar nga zjarri, kurse Ademi është krijuar siç u është përshkruar."

Për nga radha, krijimi i xhindeve pasoi atë të melekëve. Thotë Zoti në Kuran mbi krijimin e xhindeve:"ndërsa xhindet i krijoi prej flakës së zjarrit." (Rahman, 15)

Xhindët janë krijuar nga pjesa e fundit e flakëve të zjarrit, nga majat.

Faktin që xhindët janë krijuar nga zjarri, e pranoi dhe shejtani, i cili i tha Zotit:"Mua më krijove nga zjarri." (Araf, 12)

"kurse para tij kemi krijuar xhindet nga zjarri pa tym." (Hixhr, 27)

Vetë shejtani (Iblisi) është prej xhindeve, fakt i cili përmendet në një ajet tjetër, ku Zoti thotë:"përveç Iblisit. Ai ishte një nga xhindet." (Kehf, 50)

Thotë Hasen El-basrij, Zoti e mëshiroftë:"Iblisi nuk ka qenë melek qoftë dhe sa hap e mbyll sytë."

Toka e cila sot banohet nga njerëzit, asokohe banohej nga xhindet. Ajo që ndodhi është se xhindet bënë shkatërrime në tokë, vranë e prenë njëri-tjetrin dhe derdhën gjak.

Ibnu Umer dhe Ibnu Abasi thonë:"Xhindet ekzistonin dy mijë vite para Ademit. Ata derdhën shumë gjak. Atëherë Zoti dërgoi ushtarë prej melekëve, të cilët i përzunë drejt ishujve në oqeane."

Deri në ditët e sotme, ishujt që ndodhen në oqeane, janë banesat e xhindeve. Në shumë hadithe përmendet se Iblisi e ka fronin e tij mbi ujë.



Krijimi i njeriut

Thotë Zoti në Kuran:"Xhindet dhe njerëzit i kam krijuar vetëm që të Më adhurojnë." (Dharijat, 50)

Në këtë ajet, Zoti flet mbi objektivin dhe qëllimin e krijimit të njeriut dhe të xhindeve. Padyshim që Zoti nuk ka nevojë për adhurimin tonë. Ai është i Gjithëpushtetshëm dhe i panevojshëm për asgjë. Ai posedon emrat e bukur dhe cilësitë e larta. Me qëllim që këta emra dhe cilësi të pasqyrohen, Zoti krijoi njeriun dhe xhindet. Me qëllim që mëshira dhe dhembshuria e Tij të pasqyrohet diku, ai krijoi krijesat që t'i mëshirojë. Kjo vlen edhe për dijet e Zotit, urtësinë e Tij, pushtetin dhe fuqinë.

Historia e krijimit të njeriu të parë, Ademit a.s, fillon që para krijimit të tij, me një dialog mes Zotit dhe melekëve.

"Kur Zoti yt u tha engjëjve: “Unë do të krijoj një mëkëmbës (që do të zbatojë ligjet e Zotit) në tokë”, (Bekare, 30)

Sipas këtij ajeti, njeriu është mëkëmbës dhe përgjegjës për mbarëvajtjen e jetës në tokë. "Ai ju krijoi nga toka dhe ju vuri të jetoni në të." (Hud, 61)

Xhindët nuk i kishin kapacitetet e duhura për ta përmbushur këtë mision. Thonë dijetarët myslimanëve rreth xhindeve:"Më i mençuri prej tyre, ka aftësi mendore sa një fëmijë dhjetë vjeçar nga njerëzit."

Kurse njeriun Zoti e ka krijuar në formën më të mirë dhe me aftësitë maksimale për përmbushjen e misionit mbi tokë. Ishte Zoti Ai që i dha formë njeriut dhe i fryu shpirtin.

Kur dëgjuan mbi planin e Zotit, melekët u çuditën dhe pyetën:"ata thanë: “A do të vësh atje dikë që do të bëjë çrregullime e do të derdhë gjak në të, ndërkohë që Ne të madhërojmë, të lavdërojmë dhe të lartësojmë ashtu si të takon Ty?!” (Bekare, 30)

Melekët nuk e drejtuan këtë pyetje si shenjë kundërshtimi ndaj krijimit të Ademit a.s. Aspak, melekët janë krijesa të pagabueshme dhe veprojnë gjithçka që i urdhëron Zoti. Këtë pyetje ata e shtruan thjesht për të shuar kureshtjen e tyre.

Pyetja që lind është: Ku e dinin melekët se njeriu do të bëjë çrregullime e do të derdhë gjak në tokë?

Këtë e bënë duke u bazuar mbi përvojën që kishin pasur me xhindët, dy mijë vite më parë.

Shkaku i pyetjes së melekëve, ishte edhe diçka tjetër. Ata u frikësuan se mos vallë kishin lënë diçka mangët nga adhurimet ndaj Zotit. Këtë e përmendin qartë me fjalët:" ndërkohë që Ne të madhërojmë, të lavdërojmë dhe të lartësojmë ashtu si të takon Ty?!”

Përgjigja e Zotit ishte:“Unë di atë që ju nuk e dini”. (Bekare, 30)

Para një përgjigje të tillë, me njëri-tjetrin melekët thanë:"Le të krijojë Zoti ynë ç'të dojë, pasi çfarëdo që të krijojë, nuk do të jetë më e privilegjuar dhe më e ditur se ne."

Melekët kishin vënë re se nga të gjithë krijesat e krijuara gjer atëherë, qiejt, malet, bimët, kafshët, xhindet etj..., melekët ishin krijesat e vetme që e madhëronin, lartësonin, falënderonin dhe i bindeshin Zotit. Duke parë këtë, melekët menduan se krijesa e radhës, sido që të jetë, nuk do të jetë më e nderuar dhe as më e ditur se ata.

Kur Zoti krijoi Ademin a.s, e krijoi nga dheu i tokës. Në një hadith të transmetuar nga imam Ahmedi, Tirmidhiu dhe Ibnu Hibani, Profeti a.s thotë:"Zoti e krijoi Ademin a.s nga një grusht dheu të cilin e mori nga e gjithë sipërfaqja e tokës. Nisur nga kjo, bijtë e Ademit a.s morën ngjyrat e tokës. Prej tyre kishte të bardhë, të zinj, të kuq dhe të përzier. Ashtu siç kishte zemërbutë, të dashur, të ligë, të vështirë dhe të përzier."

Sipas hadithit, larmia e ngjyrave të njerëzve e ka origjinën tek larmia e ngjyrave të tokës, nga e cila u krijua njeriu i parë. Kjo vlen edhe për natyrën dhe karakterin e secilit prej tyre.

Dheu që u mor për krijimin e Ademit a.s, u lag me ujë dhe u bë baltë. Pra, fillimisht ishte një grusht dhe, i cili u lag me ujë dhe u bë baltë. Thotë Zoti mbi këtë fakt:"

"Kur Zoti yt u tha engjëjve: “Unë do të krijoj një njeri prej balte." (Sad, 71)

Sasisë së dheut iu shtua uji, derisa balta e krijuar u bë e ngjitshme. Thotë Zoti në Kuran:"Ata i kemi krijuar nga balta ngjitëse." (Safat, 11)

Kur balta u bë e përshtatshme, Zoti e mori dhe i dha formë me dy duart e Tij fisnike. Kjo përmendet në Kuran:“O Iblis, ç’të pengoi ty që të mos përuleshe në sexhde para atij që e kam krijuar Vetë me duart e Mia?" (Sad, 75)

Ai nuk i obligoi melekët që t'i jepnin formë njeriut të parë, por këtë e bëri vetë, me duart e Tij. Shtatorja prej balte, u la në atë formë për një periudhë kohe, derisa u tha. Pasi u tha, statuja mori ngjyrën e baltës së zezë, si ngjyra e vorbës.

Në Kuran, herë theksohet se njeriu është krijuar nga balta, herë nga balta e tharë e herë të tjera nga dheu. Në fakt, njeriu është krijuar nga të gjitha këto, por sipas një kronologjie, ku zanafilla ishte dheu, balta, balta e ngjitshme, balta e tharë.

Thotë Zoti në Kuran:"Ne e kemi krijuar njeriun prej një balte të thatë të marrë nga balta e zezë pa formë. kurse para tij kemi krijuar xhindet nga zjarri pa tym." (Hixhr, 26)

"Ne ju krijuam e pastaj ju dhamë formën." (Araf, 11)

Siç e cekëm dhe më lart, krijimi i Ademit a.s ndodhi në orën e fundit të ditës së xhuma. Veç kësaj, duam të theksojmë se ditët e përmendura në hadithin e mësipërm, përllogariten krejt ndryshe nga ditët tona.

Lidhur me pamjen dhe përmasat e Ademit a.s, në një hadith të cilin e transmeton imam Buhariu, Profeti a.s thotë:"Zoti e krijoi Ademin a.s gjashtëdhjetë parakrahë të gjatë. Që nga ajo kohë, përmasat e njeriut kanë ardhur në rënie."

Përveçse ishte njeriu i parë i krijuar, Ademi a.s është edhe njeriu më i gjatë në të gjithë kohërat. Të gjithë banorët e xhenetit, do të kenë gjatësinë e Ademit a.s.

Në një hadith tjetër të transmetuar vetëm nga imam Ahmedi, Profeti a.s thotë se gjatësia e Ademit a.s ishte gjashtëdhjetë parakrahë, kurse gjerësia shtatë parakrahë. Përmasa të tilla tregojnë se Ademi a.s i ngjante më shumë një gjigandi.

Në një hadith të transmetuar nga imam Muslimi, thuhet se kur Zoti i dha formë Ademit a.s, nuk e pajisi me shpirt menjëherë. Ai e la për një kohë të konsiderueshme ashtu si statujë. Thotë Profeti a.s:"Kur Zoti e krijoi Ademin, a la në atë gjendje aq sa deshi. Kur e pa Iblisi, filloi t'i sillej rrotull i habitur. Kur dalloi se nga brenda ishte bosh, Iblisi e kuptoi se ishte një krijesë që nuk vetëpërmbahej."

Krijesë e papërmbajtur, do të thotë krijesë e pafuqishme. Kjo tregon se xhindet nuk janë bosh nga brenda (stomaku dhe mushkëritë).

Tregon Abdullah ibnu Abasi:"Zoti urdhëroi që t'i çohej dheu i Ademit a.s. Ai e krijoi Ademin a.s nga balta e ngjitshme dhe balta e tharë. Ai i dha formë me duart e Tij dhe e la dyzet ditë në atë gjendje, trup pa shpirt. Iblisi i sillej rrotull dhe e godiste me shqelma. Nga goditjet, statuja e Ademit a.s jehonte. Iblisi i thoshte:"Për diçka je krijuar." Pastaj hynte nga goja e Ademit a.s dhe dilte nga pjesa e pasme dhe u drejtohej melekëve, të cilët ishin frikësuar kur e kishin parë:"Mos e kini frikë këtë! Nëse Zoti më jep pushtet mbi të, do e shkatërroj. Por nëse Zoti i jep pushtet mbi mua, do e kundërshtoj."

Që ditët e para të krijimit të njeriut, lindi dhe armiqësia mes tij dhe shejtanit.



Fryrja e shpirtit

Tashmë gjithçka ishte gati që Ademit a.s t'i fryhej shpirti, fakt të cilin Zoti e përmend në shumë ajete të Kuranit famëlartë.

"Kur t’i jap formën dhe t’i fryj prej shpirtit Tim, ju t’i përuleni atij në sexhde”. (Hixhr, 29)

"Rasti i Isait për Allahun është si rasti i Ademit që e krijoi prej baltës e pastaj i tha: “Bëhu!” - dhe ai u bë." (Al Imran, 59)

Në një hadith, jepen detaje mbi mënyrën si i është fryrë shpirti Ademit a.s. Kur Ademit a.s i hyri shpirti në kokë, ai teshtiu. Melekët i thanë:"Thuaj:"El-hamdulilah". Dhe Ademi a.s tha:"El-hamdulilah." Atëherë Zoti, nga ana e Tij i tha:"Të mëshiroftë Zoti yt!"

Që para se t'i jepet i gjithë shpirti, Ademi a.s fitoi mëshirën dhe dhembshurinë e Zotit.

Kur shpirti i hyri tek sytë, Ademi a.s filloi të dallojë frutet e xhenetit. Kur shpirti i vajti tek stomaku, atij i lindi oreksi për të ngrënë dhe u nis të kapë nga frutet e xhenetit. Kjo ndodhte ndërkohë që shpirti nuk i kishte arritur tek këmbët. Duket qartë që Ademi a.s kishte një cilësi, e cila nuk do i ndahet gjithë jetës, të nxituarit.

Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë:"Njeriu është krijuar i nxituar." (Enbija, 37)

Pasi shpirti i depërtoi tek çdo pjesë e trupit dhe krijimi i Ademit a.s u plotësua, Zoti e fshiu tek kurrizi, prej ku dolën të gjithë pasardhësit e tij gjer Ditën e Kiametit. Kjo përmendet si në Kuran, ashtu dhe në hadithet e Profetit a.s.

Rrëfen Muslim ibnu Jesar, se Umer ibnul Hattabi është pyetur mbi komentin e ajeteve:"Kur Zoti yt nxori nga kurrizi i bijve të Ademit pasardhësit e tyre dhe i bëri të dëshmojnë kundër vetes së tyre, u tha: “A nuk jam Unë Zoti juaj?” Ata u përgjigjën: “Po, dëshmojmë se Ti je.” Kështu bëri Ai, në mënyrë që ju (o njerëz) të mos thoni në Ditën e Kiametit: “Këtë nuk e kishim ditur. Ose që të mos thoni: “Me të vërtetë, etërit tanë ishin idhujtarë para nesh, kështu që edhe ne jemi pasardhësit e tyre. A mos vallë do të na shkatërrosh për veprat e atyre që ndoqën mashtrimin?” (Araf, 172-173)

Umeri u përgjigj:"Kam dëgjuar të dërguarin e Zotit a.s duke thënë:"Pasi Zoti krijoi Ademin, e fshiu kurrizin e tij me dorën e djathtë, duke nxjerrë prej andej të gjithë pasardhësit e Ademit. Ai u tha:"I kam krijuar këta për në xhenet dhe vepra të të banorëve të xhenetit do të punojnë. I kam krijuar këta për zjarr dhe vepra të banorëve të zjarrit do të punojnë."

Një burrë, ndërhyri dhe e pyeti:"O i dërguar i Allahut! Atëherë përse u dashka që të punojmë?!"

Profeti a.s u përgjigj:"Nëse Zoti e ka krijuar dikë që të jetë banor i xhenetit, e shfrytëzon për vepra të xhenetit, derisa të vdesë me këto vepra dhe kështu e çon në xhenet. Nëse Zoti e ka krijuar dikë për zjarr, e shfrytëzon për vepra të zjarrit derisa të vdesë me këto vepra dhe kështu e çon në zjarr. Gjithçka është e lehtësuar në funksion të qëllimit."



Melekët i përulen Ademit a.s

Duke qenë se Iblisi edhe pse prej xhindeve, kishte qenë i lidhur me Zotin dhe e adhuronte Atë, Zoti e kishte bashkuar me melekët, edhe pse nuk i përkiste atyre. Ai nuk i kishte thyer kurrë urdhrat e Zotit. Për këtë, Zoti e kishte shpërblyer duke e ngritur me melekët në qiell.

Pasi përfundoi krijimin e Ademit a.s, Zoti i urdhëroi të gjithë melekët që t'i përulen atij, si formë nderimi për të. Meqë edhe Iblisi ishte me melekët, ky urdhër ishte i vlefshëm edhe për të.

"Ne ju krijuam e pastaj ju dhamë formën; e u thamë engjëjve:“Përuljuni në sexhde Ademit!” – Të gjithë iu përulën, përveç Iblisit. Ai nuk ishte nga ata që u përulën. Allahu tha: “Çfarë të pengoi ty të mos përuleshe, kur të urdhërova?” Ai u përgjigj: “Unë jam më i mirë se ai. Mua më krijove nga zjarri, kurse atë e krijove nga balta”. Allahu i tha: “Atëherë, zbrit prej andej (Xhenetit)! Ti nuk ke të drejtë që të krenohesh në të! Shporru, me të vërtetë, ti je prej të oshtëruarve”. Iblisi tha: “Më jep afat deri në ditën kur ringjallen njerëzit!” Allahu i tha: “Ti je nga ata që u është dhënë afati”. Ai tha: “Për shkak se Ti më flake tej, unë do t’u zë pritë njerëzve në rrugën Tënde të drejtë e do t’u qasem atyre nga përpara dhe nga mbrapa, nga e djathta dhe nga e majta, e kështu Ti do të vëresh se shumica prej tyre nuk të janë mirënjohës!” Allahu i tha: “Dil prej andej i përbuzur dhe i përjashtuar! Pa dyshim, Xhehenemin do ta mbush me ty dhe me të gjithë ata që

shkojnë pas teje!” (Araf, 11-18)

"Ne e kemi krijuar njeriun prej një balte të thatë të marrë nga balta e zezë pa formë, kurse para tij kemi krijuar xhindet nga zjarri pa tym. Kur Zoti yt u tha engjëjve: “Unë do të krijoj një njeri prej baltës së thatë të marrë nga balta e zezë pa formë. Kur t’i jap formën dhe t’i fryj prej shpirtit Tim, ju t’i përuleni atij në sexhde”, Të gjithë engjëjt së bashku iu përulën atij në sexhde, Përveç Iblisit. Ai nuk pranoi t’u bashkohej atyre që bënë sexhde.” Allahu i tha: “O Iblis, ç’pate ti që s’u bashkove me ata që u përulën?" Iblisi tha: “Unë nuk i përulem një vdekatari që Ti e ke krijuar nga balta e thatë e marrë prej baltës së zezë pa formë”. Allahu tha: “Atëherë, dil prej Xhenetit! Ti je vërtet i mallkuar! Le të jetë mallkimi mbi ty deri në Ditën e Kiametit”!Iblisi tha:“Zoti im, më jep afat deri në ditën kur ata do të ringjallen. Zoti tha:“Sigurisht që do të të jepet afat deri në një ditë të caktuar. Iblisi tha: “Zoti im, për shkak se më çove në humbje, unë do t’ju zbukuroj atyre (njerëzve) rrugën e gabuar në Tokë dhe të gjithë do t’i shpie në mashtrim, përveç robërve të Tu të sinqertë”. (Allahu) tha: “Kjo është rruga Ime e drejtë. Në të vërtetë, ti nuk do të kesh pushtet mbi robërit e Mi, përveçse mbi të humburit, që të pasojnë ty.” Pa dyshim, Xhehenemi është vendi i premtuar për të gjithë ata." (Hixhr, 26-43)

"Kur u thamë engjëjve: “Përuluni në sexhde para Ademit”, ata të gjithë iu përulën në sexhde, përveç Iblisit! Ai tha: “Si?! Unë t’i bëj sexhde atij që Ti e ke krijuar nga balta?!” Gjithashtu, tha: “A e sheh këtë që Ti e nderove mbi mua? Nëse Ti më jep kohë deri në Ditën e Kiametit, unë do t’i shfaros me mashtrim pasardhësit e tij, përveç një pakice prej tyre!” (Allahu) tha: “Ik! Kushdo prej tyre që të pason ty, do të ketë Xhehenemin si shpërblim – një shpërblim i plotë. Bëj për vete, me zërin tënd, kë të mundesh nga ata! Lësho kundër tyre të gjithë kalorësinë e këmbësorinë tënde! Bëj pjesë në pasurinë e fëmijët e tyre dhe jepu premtime! -Premtimet e djallit janë vetëm mashtrime." (Isra, 61-64)

Është sunet që njeriu kur fillon të hajë, të thotë "Bismil-lah". Kjo me qëllim që shejtani mos hajë nga ushqimi i tij. Kjo vlen edhe gjatë marrëdhënieve seksuale mes bashkëshortëve.

Në të gjithë ajetet e lartpërmendura, trajtohet gjynahu i parë, me të cilin u thye urdhri i Zotit. Nuk kishte bërë vaki më parë që thyhej udhëri i Zotit. Duke qenë se thyesi i urdhrit të Zotit ishte pikërisht Iblisi, një krijesë të cilin Zoti e kishte nderuar, e quajti mosmirënjohës.

"Kur Zoti yt u tha engjëjve: “Unë do të krijoj një njeri prej balte. Kur t’i jap trajtë dhe t’i fryj prej shpirtit Tim, përuljuni në sexhde atij!”, të gjithë engjëjt së bashku u përulën në sexhde, përveç Iblisit; ai u bë mendjemadh e një nga mohuesit." (Sad, 71-74)

Bazuar mbi këtë, dijetarët myslimanë thonë:"Origjina e të gjithë gjynaheve është mendjemadhësia dhe vetëmashtrimi."

Duke pasur parasysh rrezikun e këtij gjynahu, Profeti a.s ka radhitur një sërë hadithesh, me të cila na bën thirrje që të qëndrojmë larg këtij vesi.

Thotë Profeti a.s:"Nuk hyn në xhenet, ai që ka në zemër qoftë sa një atom mendjemadhësi."

Në shumë hadithe të tjera, Profeti a.s e ndalon zgjatjen e pantallonave nën nyjën e këmbës, nëse bëhet për mendjemadhësi. Thotë Profeti a.s:"Zoti nuk e shikon një njeri që i tërheq rrobat si shenjë mendjemadhësie."

Kur Profeti a.s i dëgjoi një herë myslimanët duke u mburrur me fiset që i përkisnin, u thirri:"Distancohuni nga kjo gjë, se është diçka e qelbët!"

Fanatizmi fisnor, mendjemadhësia dhe mburrja, janë origjina e të gjithë gjynaheve të tjera. Prandaj mos u trego mendjemadh me punonjësit, shërbëtorët apo çdo kënd tjetër!

Pasi shpirti i depërtoi në të gjithë pjesët e trupit, Zoti i tha Ademit a.s:"Shko tek ai grumbull melekësh dhe u thuaj:"Es-selamu alejkum" (Paqa qoftë mbi ju). Gjuha që fliste Ademi a.s ishte arabishtja. Pra, gjuha e melekëve dhe e banorëve të xhenetit është arabishtja.

Ademi a.s vajti tek melekët dhe u tha:"Es-selamu alejkum" dhe melekët iu përgjigjën:"Ve alejkum selam ve rahmetullah" (edhe mbi ty qoftë paqa dhe mëshira e Zotit).

Zoti i tha:"Kjo do të jetë përshëndetja jote dhe e pasardhësve të tu."



Ademi a.s u krijua i ditur

Që nga dita e parë që iu dha shpirti, Ademi a.s ishte i ditur. Jo ashtu siç na thuhet sot se njeriu i parë ishte i paditur pastaj filloi të mësojë nga përvoja. Ai mësoi si të ndezë zjarrin, mësoi të folurën etj... Allahu e krijoi njeriun të ditur dhe jo injorant. Madje, ai ishte më i ditur se vetë melekët, gjë e cila përmendet në shumë ajete dhe hadithe.

Që nga dita e parë, Zoti ia mësoi Ademit a.s emrat e çdo sendi. Kjo është kafshë, ky është zog, ky është det, ky është mal etj... Këtë e përmend vetë Abdullah ibnu Abasi. Ademi a.s mësoi gjithçka që ekzistonte në qiell dhe tokë.

Veç kësaj, Zoti i mësoi të gjithë zanatet e nevojshme, ai dinte të ndezë dhe përfitojë prej zjarrit, punonte hekurin dhe drurin.

"Allahu ia mësoi Ademit emrat e çdo gjëje, pastaj ua paraqiti engjëjve dhe u tha: “Më tregoni emrat e tyre, nëse ajo që thoni është e vërtetë!” (Bekare, 31)

Kur Zoti e kishte deklaruar se do të krijojë një krijesë tjetër në tokë, melekët kishin thënë:"Le të krijojë Zoti ynë ç'të dojë, pasi çfarëdo që të krijojë, nuk do të jetë më e nderuar dhe më e ditur se ne."

Zoti u tregoi se Ademi a.s ishte më i nderuar se melekët, pasi i urdhëroi këta të fundit t'i përulen në formë nderi. Përulja në formë nderimi, lejohej më parë, por tani është e ndaluar.

Veç kësaj, u tregoi se Ademi a.s ishte edhe më i ditur, pasi dinte emrat e gjithçkaje, cilësi të cilën nuk e kishin melekët.

"O Adem, - tha Ai - ua trego atyre emrat e gjërave!” (Bekare, 33) Menjëherë Ademi a.s filloi të rendisë emrat e gjithçkaje.

"Kur ai ua tregoi emrat e tyre, Allahu tha:“A nuk ju kam thënë se vetëm

Unë i di fshehtësitë e qiellit e të Tokës dhe vetëm Unë e di çfarë tregoni haptazi dhe çfarë fshihni?!” (Bekare, 33)

Ajo që melekët mbajtën të fshehtë është thënia e tyre:"Le të krijojë Zoti ynë ç'të dojë, pasi çfarëdo që të krijojë, nuk do të jetë më e nderuar dhe më e ditur se ne."

Siç e shihni, sa më shumë të zhytemi në detajet e historive, aq më shumë lehtësohet të kuptuarit e Kuranit famëlartë. Duke shtjelluar shkaqet e shpalljes së ajeteve, na kthjellohen shumë gjëra që i kishim të mjegullta më parë.



Krijimi i gruas, Havasë a.s

Pasi përfundoi plotësisht krijimi i Ademit a.s, Zoti krijoi bashkëshorten e tij Havanë a.s. Havaja nuk u krijua menjëherë pas Ademit a.s. Ademi a.s jetoi një periudhë kohe krejtësisht i vetëm në xhenet, gjë e cila e bëri të ndihej i vetmuar dhe i mërzitur.

Një ditë, ndërkohë që Ademi a.s ishte duke fjetuar, Zoti krijon Havanë, nga një brinjë e krahut të majtë të Ademit a.s. Me anë të kësaj brinje, Zoti krijoi gruan e parë, Havanë a.s. Thotë Zoti i lartësuar mbi këtë fakt:"O njerëz! Frikësojuni Zotit tuaj, i Cili ju krijoi prej një njeriu, ndërsa prej atij krijoi bashkëshorten e tij." (Nisa, 1)

Kur Ademit a.s i doli gjumi, gjeti një grua pranë tij. Ai e pyeti menjëherë:"Kush je ti?" Ajo u përgjigj:"Jam një grua." Ademi a.s e pyeti:"Përse je krijuar?" Havaja u prëgjigj:"Që të gjesh prehje tek unë."

Melekët, kur e panë që Zoti kishte krijuar një krijesë tjetër të ngjashme me Ademin a.s, menduan ta vënë në provë Ademin a.s. Meqë ai dinte emrat e gjithçkaje, melekët e pyetën mbi emrin e Havasë. Kështu, i thanë:"Si e quajnë atë?" Ademi a.s u përgjigj:"E quajnë Hava." Gjë të cilën ia kishte mësuar Zoti.

Melekët, e pyetën sërish:"Po përse ka marrë këtë emër?" Ademi a.s u përgjigj:"Sepse është krijuar nga diçka e gjallë."

Imam Muslimi transmeton nga Ebu Hurejre se i dërguari i Allahut a.s ka thënë:"Kush beson në Zotin dhe Ditën e Gjykimit, le të flasë drejt ose të heshtë. U porosis të silleni mirë me gratë, pasi gruaja është krijuar nga një brinjë e lakuar dhe pjesa më e lakuar e brinjës është maja e saj. Nëse do tentosh ta drejtosh, do e thyesh. Nëse e lë ashtu siç është, do të vazhdojë e lakuar."

Natyra e gruas është e tillë që shpesh herë udhëhiqet nga ndjenjat dhe jo arsyeja. Nëse ti rrekesh t'i ndryshosh sjelljet, të cilat burojnë nga bota emocionale e pasur e saj, ti po tenton të ndryshosh vetë natyrën e saj, gjë e cila është e pamundur. Me gruan duhet të sillesh me të butë dhe dashamirësi, jo me dhunë dhe imponim.

Në shumë hadithe të sakta, thuhet se gruaja e Ibrahimit a.s, Sara, ishte femra më e bukur në botë, por pas Havasë, gruas së Ademit a.s. Sipas këtyre haditheve, Havaja ka qenë femra më e bukur e krijuar ndonjëherë në tokë.



Vesveset e shejtanit

Ademi a.s dhe gruaja e tij Havaja, jetonin në xhenet, sipas urdhrit të Zotit. Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë:"Ne thamë: “O Adem, jeto ti dhe gruaja jote në Xhenet dhe aty hani sa të doni e kur të doni, por mos iu afroni kësaj peme, se ndryshe do të bëheni të padrejtë”. (Bekare, 35)

Në xhenet, Ademi a.s dhe Havaja a.s kishin të siguruar gjithçka, pa lodhje dhe pa mundim.

Që në fillim, Zoti i tregoi Ademit a.s mbi shejtanin, të cilin e etiketoi si armik të Ademit a.s. Kjo ishte që para se shejtani të fillojë me vesveset e tij.

"Pastaj thamë: “O Adem, me të vërtetë që ky është armiku yt dhe i gruas sate, prandaj mos e lini t’ju nxjerrë kurrsesi nga Xheneti, se pastaj do të vuani në mjerim! " Këtu nuk do të mbetesh kurrë as i uritur e as i zhveshur, dhe nuk do të kesh as etje, as vapë.” (Merjem, 117)

Pra, ato që na thuhen se njeriu i parë ishte i pambuluar dhe më vonë filloi të mbulohet nuk është aspak e vërtetë. Zoti i kishte veshur njerëzit e parë që në xhenet, ashtu siç i mëson si të vishen pasi do të vendosen në tokë.

"O bijtë e Ademit, Ne ju dërguam rroba që të mbuloni vendet e turpshme, si edhe për zbukurim. por, petku i devotshmërisë është më i miri." (Araf, 26)

Ademi a.s dhe e shoqja nuk e njihnin lakuriqësinë që kur u krijuan.

Ibnu Xheriri dhe shumë të tjerë, transmetojnë se Ebu Musa El-eshari ka thënë:"Kur Zoti e zbriti Ademin a.s nga xheneti në tokë, i mësoi të gjithë zanatet."

Kur Ademi a.s zbriti dhe u vendos në tokë, ishte i ditur, i veshur me rroba dhe njohës i të gjithë zanateve themeltare. Ajo që na mësohet se njerëzit e parë jetonin pa rroba mbi trup, nuk është e saktë. Fiset afrikane dhe të disa vendeve të tjerë që bëjnë një jetë primitive, duke mos mbajtur rroba mbi trup, kanë devijuar nga natyra e pastër me të cilën i krijoi Zoti fillimisht

Në xhenet, Ademi dhe Havaja a.s, nuk do të ndjenin as etje dhe as vapë. Ata do të jetonin në kushte jetese luksi, pa u lodhur dhe pa u mundur.



Vesveset dhe tundimet e shejtanit

Vesveset dhe tundimet e shejtanit, Zoti i përmend në disa ajete. Shejtani nuk banonte në xhenet, por u lejua nga Zoti, që të hyjë dhe ta tundojë Ademin a.s.

Shejtani filloi t'i joshë dhe t'i tundojë që të hanin nga pema që Zoti ua kishte ndaluar.

"Ndërsa Ademit i tha: “O Adem! Bano ti dhe bashkëshortja jote në Xhenet dhe hani ç’të dëshironi, por mos iu afroni kësaj peme, se bëheni keqbërës!” (Araf, 19)

Ai u thoshte se pema që u ka ndaluar Zoti, është pema e përjetësisë dhe e pushtetit. Këtë e përmend vetë Zoti në Kuran ku thotë:

"Djalli u pëshpëriti, për t’ua zbuluar pjesët e turpshme të mbuluara të trupit të tyre dhe u tha: “Zoti juaj jua ka ndaluar pemën, vetëm që të mos bëheni engjëj ose të pavdekshëm.” (Araf, 20)

Qëllimi i shejtanit ishte që t'i çojë drejt gjynahit dhe thyerjes së urdhrit të Zotit, si dhe t'u zbulojë pjesët e turpshme të cilat gjer atëherë i kishin të mbuluara.

Veç joshjes dhe tundimit për pushtet dhe përjetësi, shejtani filloi edhe t'u betohej se po u tregonte të vërtetën.

"Dhe iu betua atyre (duke thënë): “Vërtet, Unë jam për ju këshillues i sinqertë!” Dhe i mashtroi me dinakërinë e tij." (Araf, 21-22)

E çfarë mund të ëndërronte më shumë se të jetojë në xhenet Ademi a.s?! A nuk kishte gjithçka që dëshironte?! A nuk jetonte në luks dhe i rrethuar nga të mirat?! Përse lakmoi edhe diçka të cilën ia kishte ndaluar Zoti?!

Në çastin kur ata hëngrën nga pema e ndaluar dhe thyen urdhrin e Zotit, u zhduken rrobat që kishin veshur dhe befasisht u shfaqën lakuriqë.

"Pasi e shijuan frutin, atyre iu zbuluan vendet e turpshme" (Araf, 23)

Me t'u ndodhur kjo, si Ademit a.s dhe Havasë a.s u erdhi turp. Natyra e njeriut e urren lakuriqësinë dhe nuk ndihet rehat. Kur panë se rrobat që i mbulonin u zhdukën, si Ademi a.s dhe Havaja a.s, filluan të mbulohen me gjethe pemësh të xhenetit. "dhe nisën të mbulohen me gjethet e Xhenetit" (Araf, 23)

Ademi a.s nuk e përmbajti veten nga ajo që i ndodhi dhe mori arratinë, duke vrapuar ku të mundej në xhenet. Në një hadith, thuhet se kur Ademi a.s filloi të vrapojë, Zoti e thirri:"O Adem! A po arratisesh nga Unë?!" Ademi a.s i përgjigjet:"Jo o Zot! Por më erdhi zor prej Teje."

E para që hëngri nga pema ishte Havaja a.s dhe ishte ajo që e nxiti Ademin a.s që edhe ai t'i bashkohej në këtë vepër. Kjo përmendet në një hadith të saktë, të transmetuar nga imam Buhari, sipas të cilit, Profeti a.s thotë:"Nëse nuk do të ishte Havaja, asnjë femër nuk do e tradhtonte burrin e saj."

Nëse nuk do të ishte Havaja, Ademi a.s nuk do kishte ngrënë nga pema e ndaluar.

Pasi kishin ngrënë nga pema e ndaluar, Zoti u flet Ademit a.s dhe Havasë a.s:

"..dhe Zoti i tyre i thirri: “A nuk jua kisha ndaluar atë pemë? A nuk ju pata thënë se djalli është vërtet armiku juaj i hapët?” (Araf, 22)

Vallë si do të reagonte Ademi a.s dhe Havaja? Mos do të silleshin si shejtani, duke këmbëngulur në kryeneçësinë e tyre? Jo. Ata nuk do të reagojnë si shejtani, por do të pranojnë gjynahun që kanë bërë, me fjalët:"Ata thanë: “O Zoti ynë! Ne e kemi futur veten në gjynah, prandaj, nëse Ti nuk na fal dhe nuk na mëshiron, ne vërtet që do të jemi nga të humburit”. (Araf, 23)

Si iblisi ashtu dhe Ademi a.s e thyen urdhrin e Zotit, por dallimi qëndron se Ademi a.s u pendua dhe kërkoi falje, kurse iblisi vazhdoi me arrogancën e tij. Dijetarët myslimanë thonë:"Nuk ka gjynahe të rënda nëse pasohen nga istigfari, por as gjynahe të vogla nëse pasojnë njëri-tjetrin."



Vendosja në tokë

Edhe pse ishin kokëulur dhe të penduar për atë që kishin bërë, duhej patjetër një qëndrim. Si ishte e mundur që para një sprove kaq të lehtë, të dorëzoheni dhe t'i shkoni pas pasioneve dhe tundimeve tuaja?!

“Zbritni! Ju do të jeni armiq me njëri-tjetrin. Në Tokë do të banoni dhe do të jetoni deri në një kohë të caktuar. Aty do të jetoni, aty do të vdisni dhe prej saj do të ringjalleni.” (Araf, 24-25)

Në ajete të tjera, Zoti e përshkruan këtë moment me fjalët:

"Ne bëmë besëlidhje edhe me Ademin më parë, por ai harroi, sepse nuk ishte i vendosur. Kur u thamë engjëjve: “Përuluni në sexhde para Ademit”, të gjithë u përulën, përveç Iblisit, i cili nuk pranoi. Pastaj thamë: “O Adem, me të vërtetë që ky është armiku yt dhe i gruas sate, prandaj mos e lini t’ju nxjerrë kurrsesi nga Xheneti, se pastaj do të vuani në mjerim! Këtu nuk do të mbetesh kurrë as i uritur e as i zhveshur, dhe nuk do të kesh as etje, as vapë.” Por djalli e cyti: “O Adem, a do të të tregoj pemën e përjetësisë dhe të një mbretërimi që nuk zhduket?” Kështu, ata të dy, (Ademi dhe Havaja), hëngrën nga ajo pemë e u ndërgjegjësuan për lakuriqësinë e tyre, prandaj nisën të mbulohen me gjethet e Xhenetit. Ademi nuk e zbatoi urdhrin e Zotit të vet, kështu që devijoi (nga rruga e drejtë). Pastaj, Zoti i tij e zgjodhi atë, ia pranoi pendimin, e udhëzoi dhe tha: “Zbritni prej Xhenetit që të dy (Ademi dhe djalli)! Do të jeni armiq të njëri-tjetrit. Kur t’ju vijë udhëzim nga ana Ime, kush do ta pasojë udhëzimin Tim, as nuk do të humbë, as nuk do të bjerë në mjerim. Kushdo që i kthen shpinën Këshillës Sime, do të ketë jetë të mjeruar dhe Ne, në Ditën e Kiametit, do ta ringjallim të verbër." (Taha, 115-124)

Kështu zbriti Ademi a.s në tokë, si pasojë e thyerjes së urdhrit të Zotit. Pasi u pa se Ademi a.s ishte penduar mbi atë që kishte bërë, Zoti i mësoi disa fjalë, si shenjë pendimi. "Ademi mësoi disa fjalë (se si të kërkonte falje) nga Zoti i tij, kështu që Ai ia pranoi pendimin."

Këto fjalë, Zoti i përmend në Kuran ku thotë:"

"Ata thanë: “O Zoti ynë! Ne e kemi futur veten në gjynah, prandaj, nëse Ti nuk na fal dhe nuk na mëshiron, ne vërtet që do të jemi nga të humburit”. (Araf, 22)

Bashkë me Ademin dhe Havanë, në tokë zbriti dhe iblisi. Dijetarët kanë mendime të ndryshme mbi territorin ku u vendosën fillimisht, por mendimi më i arsyeshëm është ai i Ibnu Abasit, që thotë:"Ademi a.s u vendos në Indi, kurse Havaja në Xhidda (Arabia Saudite). Ademi u vu në kërkim të saj, derisa u takuan të dy në Arafat. Prej këtu, ky vend e mori emrin Arafat (njohja)."



Fëmijët e Ademit a.s

Në një transmetim, thuhet se Ademi a.s jetoi një mijë vite. Sipas disa rrëfenjave izraelite, Ademi a.s arriti të shohë katërqind mijë nga pasardhësit e tij. Gjithsesi, këto janë gjëra që, sipas porosisë së Profetit a.s, as nuk i besojmë dhe as nuk i përgënjeshtrojmë. Ne i besojmë asaj që pohon Kurani famëlartë ku thotë:"kurse prej këtyre të dyve krijoi shumë meshkuj e femra." (Nisa, 1)

Që atëherë filloi njerëzimi të shtohej. Havaja lindi shumë fëmijë. Taberiu thotë se Havaja lindi dyzet fëmijë, në njëzet shtatzani. Në çdo lindje, Havaja lindte dy binjakë, një djalë dhe një vajzë. Fëmija i parë ishte Kabili, motra e të cilit ishte Sulejm. Fëmija i fundit ishte Abdul Mugith, kurse motra e tij binjake Umul Mugith.

Njerëzimi filloi të shtohej dhe profeti i tyre ishte Ademi a.s, i cili u mësonte ligjet dhe normat e fesë. Asokohe të gjithë ishin monoteistë dhe nuk njihej idhujtaria.

Ibnu Hiban transmeton një hadith, se Ebu Dheri e ka pyetur Profetin a.s:"Kush ka qenë i dërguari i parë i Zotit?" Profeti a.s i është përgjigjur:"Ka qenë Ademi." Ebu Dheri e pyeti:"Ka qenë profet i dërguar?" Profeti a.s iu përgjigj:"Po."

Ademi a.s ishte profet dhe i dërguar i Zotit. Ai ishte krijuar nga vetë Zoti me duart e Tij fisnike dhe i kishte fryrë nga shpirti i Tij. Ademit a.s i foli Zoti i lartësuar direkt, pa ndërmjetës, siç ka bërë me profetët e tjerë.



Kabili dhe Habili

Ata janë dy djem të Ademit a.s. Kabili ishte njeri i vrazhdë dhe i ashpër në karakter. Ndërkohë që Habili ishte zemërmirë dhe i butë. Kabili merrej me bujqësi, kurse Habili merrej me bagëti. Profesioni i Habilit shtron nevojën për dhembshuri dhe dashuri karshi kafshëve dhe bagëtive. Duke qenë se nuk janë të arsyeshme, ato kanë nevojë për përkujdesje, ushqim dhe ujë.

Asokohe, njerëzimi kishte nevojë për një kod familjar, sidomos lidhur me shtimin e njerëzimit, duke ditur se ata ishin vëllezër dhe motra të njëri-tjetrit. Kështu, ligji ishte i tillë, që djemtë e Ademit a.s mund të martoheshin me këdo nga motrat, përveç binjakes. Nga ky ligj nuk bënte përjashtim as Kabili dhe as Habili. Sipas transmetimeve, thuhet se binjakja e Kabilit, ishte më e bukur se binjakja e Habilit. Kabili dëshironte që ai të martohej me binjaken, por kjo ishte e ndaluar sipas ligjeve të asaj kohe. Duke qenë se Ademi a.s ishte profet dhe i dërguar, kishte dhe legjislacionin e tij.

Një ligj tjetër, ishte dhe ai i kurbaneve, flijimeve të bagëtisë. Shenja që Zoti e ka pranuar kurbanin e dikujt, ishte që të zbriste një zjarr nga qielli dhe ta digjte. Kurbani që nuk digjej nga zjarri, ishte i refuzuar nga Zoti.

Kur deshi Habili të ofrojë një kurban, zgjodhi kafshën më të mirë dhe e theri. Kurse Kabili ofroi një sasi drithërash të prishur. Një ditë më vonë, dy vëllezërit panë se kurbani i Habilit ishte pranuar nga Zoti, e kishte djegur zjarri. Kurse kurbanin e Kabilit e kishte refuzuar, nuk ishte djegur. Kjo ia shtoi urrejtjen dhe xhelozinë Kabilit për të vëllain. Në këtë çast, ndërhyn dhe shejtani i cili e nxit Kabilin të vrasë vëllain e tij. Vrasja ishte një risi e re për jetën e njeriut mbi tokë, ishte krimi i parë që po ndodhte në histori. I vendosur, Kabili vajti tek vëllai i tij Habili dhe i tregoi se dëshironte ta vrasë. Habili, nga ana e tij i tha se nuk do të reagonte duke tentuar ta vrasë. Ai i tha se nga kjo vepër nuk do të fitojë asgjë përveç gjynahut dhe ndëshkimit.

Në një natë të errët dhe të zezë, Kabili vajti tek vëllai i tij Habili i cili ishte duke fjetur dhe me një gur të madh, e vrau duke e goditur në kokë. Ishte krimi i parë në historinë njerëzore.

Pasi e vrau, Kabili nuk dinte ç'të veprojë me kufomën. Ishte hera e parë që dikush vdiste nga njerëzit dhe nuk dinin si të sillen me të vdekurit. Mandej, Kabili e mbajti në krahë kufomën e të vëllait dhe e transportoi në një vend tjetër. Atje, Zoti dërgoi dy sorra para Kabilit. Dy sorrat filluan të ziheshin me njëra-tjetrën, derisa njëra mbeti e ngordhur në vend. Sorra triumfuese, filloi të hapë një gropë me këmbët e saj. Pastaj e shtyu sorrën e ngordhur drejt gropës dhe e mbuloi me dhe.

Nga kjo ngjarje, mësoi Kabili se çfarë duhet të bëjë me kufomën e të vëllait. Ai hapi një gropë menjëherë, e hodhi të vëllain brenda dhe e mbuloi me dhe.

Më vonë, Kabili pendohet për atë që kishte vepruar, por nuk bëri istigfar (nuk kërkoi falje). Një ndër kushtet e pendimit (teubes) është që të shoqërohet me kërkim falje (istigfar). Nuk është e mjaftueshme që pas një krimi dhe gjynahu, të pendohesh dhe të ndihesh keq. Kjo duhet të shoqërohet me kërkim falje nga Zoti i lartësuar.

Këtë ndodhi Zoti e ka regjistruar në Kuranin famëlartë, ku thotë:"Lexoju (o Muhamed) saktësisht ngjarjen e dy bijve të Ademit, kur ata bënë nga një kurban, njërit iu pranua, kurse tjetrit jo. Njëri i tha tjetrit: “Ty gjithsesi do të të vras”. Tjetri tha: “Allahu pranon vetëm prej të devotshmit. Nëse ti ngre dorë të më vrasësh mua, unë nuk do ta ngre dorën që të të vras, sepse, në të vërtetë, unë i frikësohem Allahut, Zotit të gjithësisë. Unë parapëlqej të marrësh barrën e gjynahut tim dhe të gjynahut tënd e kështu të bëhesh ndër banorët e zjarrit. Ky është ndëshkimi i keqbërësve”. Vetja e tij e nxiti në vrasjen e të vëllait dhe e vrau. Kështu, ai u bë nga të humburit. Allahu dërgoi një sorrë që rrëmihte në tokë, për t’i treguar sesi ta mbulonte kufomën e të vëllait. (Kabili) tha: “Mjeri unë, a nuk qenkam i zoti të bëhem si kjo sorrë e ta mbuloj trupin e tim vëllai?!” E u bë nga të penduarit." (Maide, 27-31)

Transmeton imam Ahmedi, Ebu Daudi, Tirmidhij etj..., se Sad ibnu Ebi Vekas ka thënë gjatë trazirave në kohën e Othman ibnu Affanit:"Dëshmoj se i dërguari i Allahut ka thënë:"Do të ndodhin trazira (fitne). Ai që qëndron ulur në atë kohë, do të jetë më i mirë se ai që qëndron në këmbë."

Unë e pyeta:"Po nëse unë qëndroj i mbyllur në shtëpi dhe dikush hyn brenda dhe me shpatë në dorë tenton të më vrasë, çfarë duhet të bëj?"

Profeti a.s u përgjigj:"Bëhu si djali më i mirë i Ademit a.s." Kurse në një transmetim tjetër, Profeti a.s thotë:"Bëhu biri i vrarë i Ademit dhe mos u bëj biri vrasës."

Në një hadith tjetër të transmetuar nga imam Ahmedi, profeti Muhamed a.s thotë:"Çdo njeri që vritet padrejtësisht, një pjesë e gjynahut i shkon dhe djalit të Ademit, pasi ai është njeriu i parë që e shpiku vrasjen."

Me vrasjen e të vëllait, Kabili shpiku një risi dhe krim që nuk ishte dëgjuar gjer atëherë. Për këtë, Zoti e ndëshkoi duke i dhënë pjesë të gjynahut të çdo të vrari padrejtësisht gjer Ditën e Kiametit.

Thotë Profeti a.s:"Kush shpik një vepër të ligë, ai do të ketë gjynahun e tij dhe gjynahun e atyre që do e veprojnë pas tij, deri në Ditën e Kiametit.”



Arratisja e Kabilit

Pasi vrau vëllanë e tij, Kabili morri arratinë, duke mos dashur t'i dalë para babait të tyre, Ademit a.s. Bashkë me gruan e tij, ai u vendos në fusha, ndërkohë që fëmijët e tjerë dhe prindërit jetonin rrrëzë maleve.

Fëmijët dhe pasardhësit e Kabilit u shtuan, por në mungesë të mësuesit shpirtëror, mes tyre filloi të përhapej degjenerimi moral. Kjo, edhe pse adhuronin një Zot të vetëm. Që atëherë, njerëzit u ndanë në dy kategori: Të mirët, që jetonin me Ademin a.s dhe të ligët, që jetonin me Kabilin.



Vdekja e Ademit a.s

Ademi a.s jetoi nëntëqind e gjashtëdhjetë vite.

Në fakt, ai kishte për të jetuar njëmijë vite, por dyzet vite iu hoqën me dëshirën e tij. Kjo transmetohet në shumë hadithe të transmetuara nga imam Tirmidhiu dhe shumë të tjerë. Sipas Ebu Hurejres, i dërguari i Zotit a.s ka thënë:"Kur Zoti krijoi Ademin, e fshiu kurrizin e tij, prej ku dolën të gjithë pasardhësit e Ademit që do të vinin në jetë gjer Ditën e Kiametit. Mes dy syve të çdo njeriu, gjendej një dritë. Kur Zoti ia tregoi Ademit, ky e pyeti:"O Zoti im! Kush janë këta?!" Zoti iu përgjigj:"Këta janë pasardhësit e tu." Ademi a.s sheh një burrë nga pasardhësit e tij, tek i cili i pëlqeu drita mes syve. I habitur, ai e pyeti Zoti:"O Zoti im! Kush është ky?" Zoti iu përgjigj:"Ky është një burrë nga gjeneratat e fundit të pasardhësve të tu. Emri i tij është Daud." Ademi a.s e pyeti:"O Zoti im! Sa jetë i ke dhënë këtij personi?" Zoti u përgjigj:"Gjashtëdhjetë vite." Ademi a.s i tha:"O Zoti im! Merri gjashtëdhjetë vite nga jeta ime dhe jepja atij!" dhe Zoti ia plotësoi këtë dëshirë. Kur Ademi a.s mbushi nëntëqind e gjashtëdhjetë vjeç, i erdhi meleku i vdekjes. Duke e ditur se jeta e tij ishte një mijë vjet, ai e pyeti melekun e vdekjes:"A nuk më kanë mbetur edhe dyzet vite të tjera nga jeta?!" Meleku i tha:"A nuk ia ke dhënë djalit tënd Daudit?!" Për shkak se Ademi a.s nuk e mbajti premtimin, nuk e mbajnë premtimin dhe pasardhësit e tij. Për shkak se Ademi harroi, harrojnë dhe pasardhësit e tij. Për shkak se Ademi a.s gaboi, gabojnë dhe pasardhësit e tij."



Vdekja e Ademit a.s

Nga djemtë e Ademit a.s ishte dhe Shith, i cili kishte lindur pas vdekjes së Habilit. Shith, do të thotë "dhuratë e Zotit".

Në një hadith, Profeti a.s thotë:"Zoti ka shpallur njëqind e katër fletë. Vetëm Shith-it, Zoti i ka shpallur pesëdhjetë fletë."

Këto fletë përmbanin ligje dhe norma, për të disiplinuar jetën e njerëzve. Ademi a.s ia mësoi djalit të tij Shithit, shumicën e njohurive dhe dijeve që i kishte mësuar Zoti. Përveç dijeve dhe shkencave fetare, Shithi u mësonte njerëzve dhe zanatet e ndryshme, përllogaritjet e ditës dhe natës dhe kur duhej adhuruar Zoti i lartësuar.

Transmeton imam Ahmedi, se Xhumretu Sadij ka thënë:"Pashë një të moshuar në Medine duke folur. Kur pyeta kush ishte, më thanë se ishte Ubej ibnu Kab (një nga më të diturit e sahabëve rreth shkencave të Kuranit dhe tefsirit). Ndër të tjera, ai tha:"Kur Ademit a.s iu afrua vdekja, u tha fëmijëve:"Më ka marrë malli për fruta xheneti."

Frutat e xhenetit janë të ngjashme në formë me ato të kësaj bote. Kështu, në xhenet ka molla, dardha etj... Ajo që i dallon, është se frutat e xhenetit nuk kalben, ndërkohë që ato të kësaj bote kalben. Frutet e kësaj bote kanë shije të zakonshme, ndërkohë që frutet e xhenetit kanë shije të pazakontë. Ademi a.s dëshironte të hajë fruta të ngjashme me ato të xhenetit.

Thotë Ubej ibnu Kab:"Fëmijët e Ademit a.s vajtën të kërkojnë fruta dhe në rrugë u takuan me melekët (në formë njerëzish), që mbanin në duar qefinë dhe materiale të tjera për përgatitjen e të vdekurit. Melekët u thanë:"O bijtë e Ademit! Çfarë po kërkoni?"

Ata u përgjigjën:"Babai ynë është sëmurë dhe na kërkoi fruta xheneti." Melekët u thanë:"Kthehuni, se babait tuaj i ka ardhur momenti i vdekjes."

Me t'i dalluar Havaja, i njohu dhe lajmëroi Ademin a.s menjëherë. Ademi a.s i tha:"Largohu prej meje, pasi e keqja më erdhi prej teje. Më lër me melekët e Zotit tim të lartësuar."

Kështu, melekët e vdekjes ia morën shpirtin, e lanë, e veshën me qefinë, e lyen me parfum, i hapën varrin, i falën xhenazen dhe e mbuluan. Pra, ishin melekët ata që e përgatitën xhenazen e Ademit a.s dhe e varrosën së fundmi.

Pasi e varrosën, melekët u thanë fëmijëve të Ademit a.s:"O bij të Ademit! Kështu duhet të veproni me të vdekurit tuaj."

Ademi a.s e kishte kaluar jetën në bindje dhe konform ligjeve të Zotit. Hera e parë që i kishte thyer ligjet e Zotit ishte kur hëngri nga pema e ndaluar në xhenet. Përgjatë nëntëqind e pesëdhjetë viteve jetë mbi tokë, ai nuk veproi gjynahe.

Një vit pas vdekjes së Ademit a.s, ndërroi jetë dhe gruaja e tij Havaja a.s.



Shthurja morale

Pas vdekjes së Ademit a.s, ishte djali i tij Shithi, ai që i trashëgoi dijet, profecinë dhe pushtetin. Ai gjykonte me drejtësi mes njerëzve, edhe pse kishin filluar të shfaqen shenjat e para të korruptimit dhe degjenerimit mes popullit të Kabilit në fusha. Mes tyre ishin përhapur dhe krime të tilla si vrasja. Ata vrisnin njëri-tjetrin, por edhe njerëz që zbrisnin nga mali, nga pasardhësit e tjerë të Ademit a.s.

Një fakt i tillë transmetohet nga Abdullah ibnu Abasi, i cili pasi lexoi ajetin:"mos i zbuloni stolitë tuaja, ashtu siç zbuloheshin në kohën e padijes!" (Ahzab, 33), tha:"Fëmijët e Ademit a.s ishin ndarë në dy barqe: Ata që jetonin në mal dhe ata që jetonin në fushë. Burrat që jetonin në mal, ishin të hijshëm dhe të pashëm, ndërkohë që gratë e tyre nuk ishin të tilla. Gratë e atyre që jetonin në fusha ishin të bukura, kurse burrat e tyre të shëmtuar. Shejtani i vajti një burri nga barku i Kabilit, në formën e një djaloshi dhe i kërkoi të shërbejë tek ai si çirak. Ky djalosh, që në fakt ishte shejtani, filloi t'ju mësojë si të luajnë në vegla muzikore. Ai kishte shpikur një mjet muzike si fyell dhe me të i kishte bërë njerëzit për vete. Zëri i fyellit kishte filluar të dëgjohej dhe tek ata që banonin në mal, gjë që kishte tërhequr dhe vëmendjen e kureshtjen e tyre. Veç kësaj, njerëzit e Kabilit kishin caktuar një ditë feste një herë në vit. Atë ditë, ata grumbulloheshin dhe festonin së bashku. Një pjesë e rëndësishme e kësaj feste, ishte se gratë e tyre ekspozoheshin të zhveshura dhe me veshje tunduese para burrave. Ky lajm kishte arritur dhe në mal, ku disa burra nuk i kishin rezistuar këtij tundimi dhe shkonin për të parë gratë gjatë festës. Një ndër ligjet e Shithit, ishte se u ishte ndaluar të gjithë banorëve të malit të takoheshin dhe të kontaktonin me burrat ose gratë nga barku i Kabilit. Një nga burrat e malit, zbret poshtë në fushë gjatë festës dhe hyn mes popullit të Kabilit, ku mbetet gojëhapur nga bukuria e grave të tyre. Ai kthehet në mal dhe u tregon burrave të tjerë mbi atë që i kishin parë sytë. Një pjesë e mirë e burrave nuk i rezistojnë dot këtij tundimi dhe zbresin në fushë që edhe ata të shohin bukurinë e grave të fushës. Kështu filloi të përhapej degjenerimi dhe shthurja edhe mes tyre. Në këtë ngjarje e ka zanafillën e saj shthurja morale dhe marrëdhëniet jashtëmartesore. Ky është komenti i ajetit që lart përmendëm:"mos i zbuloni stolitë tuaja, ashtu siç zbuloheshin në kohën e padijes!" (Ahzab, 33)

Shithi, si profet dhe sovran, bëri ç'ishte e mundur që ta ndalojë këtë shthurje dhe degjenerim moral që ishte përhapur. Popullsia në fushë, barku i Kabilit, kishte filluar të rritej, ndërkohë ato në mal ishin reduktuar ndjeshëm.

[_Mersin_]

Historia e profetit Idris a.s





Kjo gjendje vazhdoi e tillë derisa u shfaq profeti Idris a.s. Ai ishte biri i Jarim, biri i Mihlail-it, bir i Kinanit, bir i Anushit, bir i Shithit, bir i Ademit a.s. Shithi ishte gjyshi i pestë i Idrisit a.s. Idrisi a.s kishte lindur ndërkohë që Ademi a.s ishte akoma gjallë, duke jetuar me të njëqind e pesëdhjetë vite. Pas vdekjes së Ademit a.s dhe më pas të Shithit, Zoti ia besoi Idrisit a.s amanetin e profecisë. Në një hadith thuhet se Idrisi a.s është profeti i parë pas Ademit a.s dhe Shithit. Ashtu siç thuhet se Idrisi a.s është profeti i parë që ka shkruar me penë. Atij i atribuohet merita si njeriu i parë që ka shkruar në tokë.

Ibnu Kethiri e përshkruan Idrisin a.s me fjalët:"Ai ishte me shtat të plotë, fytyrë të hirtë, me mjekur të dendur, me trup të bukur, i gjatë, shpatull gjerë, kockë trashë, me pak mish në trup, sy shkëlqyes, fjalë pakët, i heshtur, i qetë, kur ecte e mbante shikimin mbi tokë, i mendueshëm, dukej si i brengosur, kur zemërohej ashpërsohej dhe luante gishtin tregues kur fliste."

Idrisi a.s pasonte legjislaturën e Shithit a.s, por atë e plotësoi me disa ligje dhe norma të reja, pasi ishte edhe i dërguar. Siç e dimë, një i dërguar i Zotit, shton ose heq nga ligjet e profetit të kaluar, por kjo sipas udhëzimeve dhe shpalljes hyjnore.

Duke konstatuar revanshin e shthurjes morale dhe agresivitetin e të degjeneruarve mbi besimtarët dhe të ndershmit, Idrisi a.s legjitimoi luftën (xhihadin). Kështu, Idrisi a.s konsiderohet si njeriu i parë që ka luftuar të keqen në rrugë të Zotit. Gjithashtu, ai është njeriu i parë që ka marrë robër pas lufte.

Ai përgatiti një ushtri kalorësish dhe këmbësorësh, i sulmoi njerëzit e Kabilit dhe i theu, duke zënë robër shumë prej tyre. Kjo është koha kur beteja mes të keqes dhe të mirës ndizet dhe nuk do të shuhet gjer Ditën e Kiametit.

Ne nuk posedojmë më shumë informacion rreth profetit Idris. Emri i tij përmendet në Kuran, ku Zoti i lartësuar thotë:"Trego në Libër për Idrizin! Ai ishte njeri i së vërtetës dhe profet. Ne e ngritëm atë në vend të lartë." (Merjem, 56-57)

Mbi vendin e tij të lartë, flitet në një hadith të saktë të transmetuar nga imam Buhari dhe Muslimi. Sipas këtij hadithi, Profeti a.s u takua me Idrisin a.s në qiellin e katërt gjatë Miraxhit.

Në një transmetim të Ibnu Xheritit, përmenden hollësi më të shumta mbi pozitën e lartë që gëzon Idrisi a.s dhe që është përmendur në ajetin e mësipërm. Këtë ndodhi e përmendin shumica e komentuesve dhe interpretuesve të Kuranit, ashtu siç përmendet nga shumë historianë. Në fakt, gjatë hulumtimeve të mia, nuk kam gjetur diçka të saktë që i referohet profetit Muhamed a.s, lidhur me këtë ndodhi. Gjithësesi, meqë ceket tek shumë libra tefsiri dhe historie, edhe ne por e sjellim thjesht për informacion.

Thotë Hilal ibnu Jesar:" Ibnu Abasi e pyeti Kab ibnu Ubej në prezencën time. Ai i tha:"Si e shpjegon ajetin e Kuranit që flet mbi pozitën e Idrisit?" "Ne e ngritëm atë në vend të lartë."

Shokët e Profetit a.s e pyesnin gjithmonë Kab ibnu Ubej, sidomos lidhur me rrëfenjat e hebrenjve, librin e tyre dhe profetët e parakaluar. Duke mos ditur gjë mbi komentin e ajetit të mësipërm, Ibnu Abasi pyeti Kab ibnu Ubej. Vetë Kab, i tregoi mbi diçka që kishte lidhje me rrëfenjat çifute, të cilat ne si myslimanë as nuk i besojmë por as nuk i përgënjeshtrojmë. Kab ibnu Malik u përgjigj:"Zoti i tha Idrisit a.s:"Unë do të jap çdo ditë, shpërblimin e çdo vepre të mirë që veprohet nga njerëzit mbi tokë." Kur dëgjoi këtë, Idrisi a.s lakmoi t'i shtohej jeta, me qëllim që rrjedhimisht t'i shtohej dhe sevapi. Këtë, Idrisi a.s ia kërkoi një meleku, me të cilin kishte miqësi. Atij i tregoi se Zoti i jepte sevapin e veprave të mira të çdo njeriu çdo ditë dhe i kërkoi të bisedojë me melekun e vdekjes dhe t'i kërkojë t'ia zgjasë jetën, që të fitojë sa më shumë sevape. Meleku iu përgjigj:"Kjo është diçka e pamundur, por do të përpiqem të bëj diçka." Një karakteristikë e profetëve është se nuk u merret shpirti pa u pyetur më parë. Kjo është pikërisht ajo që i ndodhi edhe vetë të dërguarit të Zotit, profetit Muhamed a.s. Meleku e mbajti Idrisin a.s në shpinë mes dy krahëve dhe të dy u ngjitën në qiell. Kur ndodheshin në qiellin e katërt, meleku që mbante në shpinë Idrisin a.s u takua me melekun e vdekjes. Pasi u përshëndetën, meleku i kërkoi atij të vdekjes që t'ia shtynte edhe disa kohë jetën Idrisit a.s. Meleku i vdekjes e pyeti:"Po ku ndodhet Idrisi në këto çaste?!" Meleku iu përgjigj:"Ja ku është! Mbi shpinën time!" Meleku i vdekje, duke shprehur habi tha:"Sa e çuditshme! Zoti më ka dërguar në këto çaste që t'ia marr shpirtin Idrisit në qiellin e katërt! Unë u habita nga ky urdhër dhe me vete pyeta:"E si do ia marr shpirtin në qiellin e katërt, ndërkohë që ai është mbi tokë?! Kush do e sjellë në qiellin e katërt?!"

Kështu, Idrisit a.s iu morr shpirti në qiellin e katërt. Ky është interpretimi i ajetit që thotë: "Ne e ngritëm atë në vend të lartë."

Pas vdekjes së Idrisit a.s, nuk kemi profetë që e pasuan menjëherë. Njerëzit u lanë të gjykojnë sipas legjislacionit të Idrisit a.s. Kjo bëri që degjenerimi dhe korruptimi të përhapej sërish në shoqërinë njerëzore. Megjithatë, të gjithë ishin monoteistë dhe besonin e adhuronin një Zot të vetëm. Një mijë vite pas vdekjes së Ademit a.s, njerëzit vazhduan me monoteizëm. Ky është dhe interpretimi i ajetit ku Zoti i lartësuar thotë:"Dikur, të gjithë njerëzit përbënin një bashkësi të vetme." (Bekare, 213)

[_Mersin_]

Historia e profetit Nuh a.s



Edhe pse mes njerëzve ishte përhapur degjenerimi, korrupsioni dhe imoraliteti, ekzistonin njerëz të ndershëm dhe reformatorë. Masa më e madhe e njerëzve i respektonin këta njerëz të ditur dhe të ndershëm, por nuk ndërmerrnin asnjë hap më tutje. Ashtu siç ndodh edhe sot, ku shumë njerëz flasin mirë për hoxhallarët dhe dijetarët tanë, por që nuk vepron sipas këshillave dhe porosive të tyre.

Transmeton imam Buhariu, se Ibnu Abasi ka thënë lidhur me ajetin " dhe thanë: ‘Mos i lini kurrsesi zotat tuaj! Mos e lini kurrsesi as Veddin, as Suvain, as Jeguthin, as Jaukën, as Nesrin!" (Nuh, 23)

Këto emra, u përkisnin disa njerëzve të ditur dhe të ndershëm, para se të dërgohet Nuhu a.s si profet. Ata i përkisnin fisit nga i cili doli më vonë Nuhu a.s. Pasi këta njerëz të ditur kishin vdekur, shejtani u flet njerëzve që në vendet ku uleshin, kuvendonin dhe këshillonin masat, të vendosni një shenjë dhe piketim. Këto piketime i emërtoni me emrat e njerëzve të mirë. Çdo gur, të ketë emrin e njërit prej tyre, që të mos i harroni këshillat dhe porositë e tyre. Të nisur nga dëshira e mirë, masat e bënë këtë. Megjithatë, njerëzit vazhduan të mos adhurojnë veçse një Zot të vetëm. Pasi vdiq brezi i njerëzve që kishin jetuar me këta të ditur dhe erdhi një brez i ri, të cilët nuk i njihnin dhe nuk i kishin dëgjuar këshillat e tyre, filluan të adhurohen dhe t'u luten këtyre piketimeve dhe gurëve që mbanin emrat e tyre. Këto idhuj që ishin përhapur tek populli i Nuhut a.s, më vonë depërtuan edhe tek vetë arabët dhe u përhapën."

Ky ishte interpretimi i ajetit:"dhe thanë:"Mos i lini kurrsesi zotat tuaj! Mos e lini kurrsesi as Veddin, as Suvain, as Jeguthin, as Jaukën, as Nesrin!" (Nuh, 23)

Filloi idhujtaria të zërë vendin e monoteizmit, derisa u shtri në çdo qoshe të tokës. Tashmë, mbi faqen e tokës nuk ekzistonte asnjë monoteist. I vetmi që adhuronte një Zot, ishte Nuhu a.s.

Nuhu a.s, ishte biri i Lamis, biri i Motoshalih, biri i Idrisit a.s. Kështu, profeti Idris a.s është babai i gjyshit të Nuhut a.s. Siç e kemi thënë, asokohe njerëzit jetonin me qindra vite. Vetë Nuhu a.s jetoi më shumë se një mijë vite dhe u dërgua si profet, kur mes njerëzve u përhap idhujtaria.

Në një hadith të Buhariut, Abdullah ibnu Abasi transmeton se profeti Muhamed a.s ka thënë:"Mes Ademit dhe Nuhut kishin kaluar dhjetë shekuj."

Pra, një mijë vite pas Ademit a.s, njerëzimi kishte qenë në monoteizëm, ose ndryshe islam i pastër.

Profeti Nuh a.s bëri përpjekje heroike për t'i rikthyer njerëzit në besimin në një Zot të vetëm dhe të pashoq. Thotë Zoti i lartësuar:

"Ne e dërguam Nuhun te populli i tij dhe i thamë:“Paralajmëroje popullin tënd para se t’i vijë një dënim i dhembshëm!” (Nuh, 1)

I frikësuar se mos Zoti e dënon popullin dhe njerëzit e tij, Nuhu a.s vajti dhe i këshilloi dhe i paralajmëroi.

"Ai tha: “O populli im! Në të vërtetë, unë jam për ju një paralajmërues i qartë, që të adhuroni Allahun, t’i frikësoheni Atij e të më bindeni mua, me qëllim që Ai të falë disa nga gjynahet tuaja dhe t’ju lërë (të jetoni) deri në një afat të caktuar. Dhe, kur t’ju vijë çasti i caktuar i Allahut, askush nuk do të mund ta shtyjë atë, veç sikur ta dinit!" (Nuh, 2-4)

Për t'ia arritur qëllimit të tij, Nuhu a.s përdori metoda dhe forma të ndryshme për të komunikuar me njerëzit. Ai i vizitonte në shtëpi ditën dhe natën, u fliste haptazi dhe fshehurazi, individualisht dhe kolektivisht. Kjo vazhdoi për nëntëqind e pesëdhjetë vite radhazi.

Ai tha: “O Zoti im, unë e thirra vërtet popullin tim natë e ditë, por thirrja ime edhe më tepër i largoi (nga e vërteta). Sa herë, që i thirrja për t’i falur Ti, ata shtinin gishtërinjtë në veshë dhe mbuloheshin me petkat e tyre, duke këmbëngulur me mendjemadhësi (në mosbesim). – Duke mos dashur të dëgjojnë, i mbyllnin veshët me gishta dhe sytë i zinin me rrobat e trupit që të mos e shohin Nuhun a.s teksa përpiqej t'ju flasë me shenja - Pastaj i thirra me zë të lartë. Më pas ua shpalla edhe botërisht, edhe fshehurazi e u thashë: “Kërkoni falje nga Zoti juaj, i Cili është Falës i madh, që Ai t’ju dërgojë shi të bollshëm, t’ju shtojë pasurinë dhe fëmijët tuaj dhe të bëjë për ju kopshte e lumenj! – Privilegjet e besimit dhe monoteizmit nuk janë vetëm në botën tjetër, por edhe në këtë botë - Ç’është kështu me ju, që nuk e madhëroni Allahun siç duhet (duke e pasur frikë), ndërkohë që Ai ju ka krijuar në etapa (etapat e embrionit)? A nuk e shihni se si Allahu i ka krijuar shtatë qiejt njëri mbi tjetrin, dhe në ta e ka bërë Hënën dritë, kurse Diellin e ka bërë fener? Allahu ju ka krijuar nga toka, ashtu si bimët. pastaj ju kthen tek ajo dhe prej saj sërish do t’ju nxjerrë. Allahu për ju e ka bërë Tokën shtrojë të gjerë, që të ecni nëpër të, nëpër rrugët e gjera.” (Nuh, 5-17)

Asokohe, populli i Nuhut a.s udhëhiqej nga një mbret jobesimtar, i cili lëshoi një dekret për popullin që të mos e dëgjonin Nuhun a.s, të mos i flisnin dhe të mos ia vinin veshin për t'u distancuar nga adhurimi i idhujve dhe zotave të tyre të shumtë. Njerëzit iu bindën në mënyrë të verbër mbretit të tyre dhe e lanë Nuhun a.s. Këtë e shpreh Nuhu a.s në Kuran ku thotë:"Nuhu tha:“O Zoti im, ata më kundërshtuan mua dhe u dhanë pas atyre njerëzve, pasuria dhe fëmijët e të cilëve nuk kanë sjellë gjë tjetër, veç shkatërrimit. Ata kurdisën një kurth të madh, - duke dashur ta pengojnë Nuhun a.s në përmbushjen e misionit, ngrinin kurthe nga më të ndryshmet, ku më i rrezikshmi ishte urdhri për të mos e dëgjuar Nuhun a.s - dhe thanë: ‘Mos i lini kurrsesi zotat tuaj! Mos e lini kurrsesi as Veddin, as Suvain, as Jeguthin, as Jaukën, as Nesrin! E kështu kanë futur në rrugë të gabuar shumë (njerëz). Prandaj, keqbërësve mos u shto gjë tjetër, veç humbjes!” (Nuh, 21-24)

Me gjithë këto pengesa dhe barriera, Nuhu a.s vazhdoi t'i ftojë njerëzit dhe mesa duket kjo këmbëngulje dha disa rezultate. Në disa kronika, thuhet se pasuesit e Nuhut a.s ishin vetëm dhjetë. Numri më i madh që thuhet është tetëdhjetë dhe kjo për nëntëqind e pesëdhjetë vite.

Ndërkohë, mbreti konstaton diçka të përbashkët tek të gjithë ndjekësit dhe besimtarët e Nuhut a.s. Të gjithë ishin të varfër dhe fukarenj, që nuk kishin asgjë në dorë. Ai e thirri Nuhun a.s një ditë dhe i tha:"Ne mund t'i lejojmë njerëzit të dëgjojnë dhe t'u flasësh. Madje, mund edhe të besojmë në ato që thua, por me një kusht: T'i dëbosh këta fukarenj që të vijnë pas dhe të kanë besuar. Ne i përkasim shtresës më të lartë të shoqërisë dhe nuk mund të barazohemi me këta barktharë."

Kjo përmendet në Kuran, ashtu siç përmendet dhe përgjigja e Nuhut a.s.

"Por, paria e popullit të tij, e cila nuk besoi, tha: “Ne shohim se ti je thjesht njeri si ne dhe, shohim, që ty të shkojnë pas vetëm më të pavlerët nga ne, pa menduar fare. Ne nuk shohim se ti ke diçka më të mirë se ne, madje ju quajmë gënjeshtarë”. Ai (Nuhu) tha: “O populli im, mendoni pak! Nëse unë mbështetem në një provë të qartë që më ka ardhur nga Zoti im dhe, nëse nga ana e Tij më ka ardhur një mëshirë, e cila është fshehur nga sytë tuaj, a mund t’ju bëjmë ta pranoni me detyrim (provën), kur ju e urreni? – Është Zoti ai që më bëri profet dhe të dërguarin e Tij, privilegj të cilin nuk e gëzoni ju. Unë nuk u imponohem dot në besim. - O populli im! Unë për këtë nuk kërkoj nga ju kurrfarë pasurie. Mua më shpërblen vetëm Allahu. Unë nuk mund t’i dëboj ata që besojnë. Ata do të takohen me Zotin e tyre. Mirëpo, unë shoh se fatkeqësisht, ju jeni popull, që nuk di. - çfarë qenka ky kusht i çuditshëm?! E refuzoni të vërtetën thjesht se pasuesit e saj qenkna të varfër dhe fukarenj?! - O populli im, kush do të më mbrojë nga Allahu, nëse unë i dëboj (besimtarët)? A nuk doni të merrni këshillë? Unë nuk ju them se kam thesarin e Allahut apo që e di të padukshmen. As nuk them se unë jam engjëll e as do t’u them atyre, të cilët sytë tuaj i nënçmojnë, se Allahu nuk do t’u japë kurrfarë të mire. – Si të mendoj se këta njerëz që kanë besuar Zotin, nuk e meritojnë xhenetin dhe të mirat e Zotit thjesht se janë fukarenj?! - Allahu e di më mirë se ç’ka në shpirtrat e tyre. Atëherë, sigurisht që do të isha prej të padrejtëve. Ata thanë: “O Nuh, ti na kundërshtove ne, madje e zgjate kundërshtimin. Le të na godasë ajo me çfarë na kërcënon, nëse thua të vërtetën!” – Ne të ofruam kushtet tona dhe të propozuam disa kërkesa, por ti i refuzove. Tani, nëse je ai që pretendon, sille ndëshkimin e Zotit. - Tha (Nuhu): “Vetëm Allahu do t’jua sjellë atë, nëse dëshiron; e ju Atij nuk mund t’i ikni." (Hud, 28-32)

Duket që sfida dhe ballafaqimi mes Nuhut a.s dhe parisë po bëhej më i nxehtë.

Thotë Zoti në Kuran:"Tregoju atyre historinë e Nuhut, kur i tha popullit të vet: “O populli im, nëse për ju është e rëndë prania ime midis jush dhe që t’ju përkujtoj shenjat e Allahut, (dijeni se) unë jam mbështetur vetëm tek Allahu! Prandaj, bashkë me idhujt tuaj, vendosni si do të veproni dhe vendimi juaj le të mos fshihet; zbatojeni kundër meje e mos më jepni kohë! – Unë u sfidoj që të përgatiteni me gjithë arsenalin që keni dhe pa hezituar të më vrisni. – (Junus, 71)

Por paria dhe populli nuk e pranuan këtë sfidë, duke e konsideruar si një të marrë. Pas kësaj, do të kalojnë qindra vite, pa besuar në Nuhun a.s asnjë nga populli i tij. Çdo brez që vinte ishte më i lig se brezi i mëparshëm. Edhe pse Nuhu a.s vazhdonte t'u flasë dhe t'i ftojë, asnjë nuk i besonte dhe nuk i bashkëngjitej karvanit të besimtarëve dhe itharëve të tij.

Në një situatë të tillë, Nuhut a.s i vjen Xhibrili a.s dhe i përcjell një urdhër të Zotit. Thotë Zoti në Kuran:"Dhe Nuhut iu shpall: “Nga populli yt askush nuk do të besojë, përveç atyre që tashmë kanë besuar, andaj mos u pikëllo për atë që bëjnë ata!" (Nuh, 36)

Gjer në këtë moment, Nuhu a.s nuk i kishte humbur shpresat dhe nuk ishte demoralizuar. Pasi i erdhi ky lajm nga Zoti, Nuhu a.s e shprehu zemërimin e tij me fjalët:"

"Nuhu tha:“O Zoti im, ata më kundërshtuan mua dhe u dhanë pas atyre njerëzve, pasuria dhe fëmijët e të cilëve nuk kanë sjellë gjë tjetër, veç shkatërrimit. Ata kurdisën një kurth të madh, dhe thanë: ‘Mos i lini kurrsesi zotat tuaj! Mos e lini kurrsesi as Veddin, as Suvain, as Jeguthin, as Jaukën, as Nesrin! E kështu kanë futur në rrugë të gabuar shumë (njerëz). Prandaj, keqbërësve mos u shto gjë tjetër, veç humbjes! Për shkak të gjynaheve të tyre, ata u përmbytën dhe u hodhën në zjarr. Ata nuk gjetën mbrojtës tjetër për veten në vend të Allahut. Dhe Nuhu tha: “O Zoti im, mos lër mbi tokë asnjë femohues, sepse, nëse Ti i lë, ata do t’i shpien në humbje robërit e Tu dhe do të lindin vetëm kriminelë dhe jobesimtarë!" (Nuh, 21-27)

Në fund të këtyre ajeteve, shprehet shqetësimi i Nuhut a.s për besimtarët dhe ithtarët që i kishin besuar. Ai kishte frikë se mos ndikoheshin dhe e braktisnin edhe ata.

Fjalët e mësipërme, Nuhu a.s i pason me një lutje:"O Zoti im, falmë mua dhe prindërit e mi, si dhe çdo besimtar, që kërkon strehim në shtëpinë time! Fali të gjithë besimtarët e besimtaret, ndërsa keqbërësve shtoju vetëm shkatërrim!”

(Nuh, 28)

Në ajete të tjera trajtohen lutjet dhe mallkimet e Nuhut a.s kundër jobesimtarëve.

"Ai tha: “O Zoti im, populli im më mohoi, andaj, Ti gjyko mes meje dhe atyre dhe më shpëto mua e besimtarët që janë me mua!” (Furkan, 117-118)

"... ka përgënjeshtëruar (shenjat Tona) populli i Nuhut. Ata e quanin gënjeshtar robin Tonë (Nuhun), i thoshin “i çmendur”, e pengonin dhe e kërcënonin. Kështu, ai iu lut Zotit të vet: “Unë jam i mundur, andaj më ndihmo!” (Kamer, 9)



Ndërtimi i anijes

Pas këtyre lutjeve dhe mallkimeve, Zoti e frymëzoi Nuhun a.s të ndërtojë një anije të madhe."Dhe Ne i shpallëm atij: “Ndërto anijen nën Sytë (mbikëqyrjen) dhe frymëzimin Tonë." (Muminun, 27)

Nuhu a.s nuk dinte të ndërtojë anije, aq më tepër një anije aq të madhe. Ishte vetë Xhibrili a.s ai që do e udhëzonte dhe orientonte Nuhun a.s gjatë ndërtimit të anijes. Në një transmetim thuhet se Nuhut a.s iu deshën njëqind vite për ta përfunduar ndërtimin e anijes. Duke qenë se jetonte në një rajon që nuk kishte pemë, Nuhu a.s i mbillte ato, kujdesej derisa rriteshin dhe i priste për anijen. Meqenëse jetonte në mal, edhe anijen e ndërtoi në mal, në kushte të vështira, pasi edhe uji ishte me rezerva.

"Dhe Ne i shpallëm atij: “Ndërto anijen nën Sytë (mbikëqyrjen) dhe frymëzimin Tonë e, kur të vijë urdhri Ynë e të vërshojë uji nga furra, ngarko në anije prej çdo lloj gjallese nga një çift dhe familjen tënde, përveç atyre që janë dënuar të humbasin, dhe mos M’u drejto për ata që kanë bërë të këqija se ata, me të

vërtetë, do të fundosen." (Muminun, 27)

Tashmë ishte konsumuar çdo shans për jobesimtarët. Nuhut a.s i ndalohej të lutej për ta dhe të kërkonte falje.

Puna e Nuhut a.s për ndërtimin e anijes padyshim që ka qenë e lodhshme. Vetëm ta imagjinosh duke mbjellë pemë dhe duke pritur të rriten, është e lodhshme. Dërrasat e anijes ai i lidhte me njëra tjetrën me gozhdë, gjë e cila ceket dhe në Kuran:"Ndërsa Nuhun e bartëm në një barkë (të ndërtuar) prej dërrasash dhe gozhdësh." (Kamer, 13)

Njerëzit shfaqnin habi dhe çudi me atë që u shihnin sytë: Nuhu nuk po u fliste më për fenë e tij dhe ajo që ishte akoma më e pabesueshme, ai po ndërtonte një anije në mal! Në një hadith, ceket se njerëzit filluan të tallen me Nuhun a.s. Ata i thonin:"O Nuh! Deri dje ke qenë profet, kurse tashmë qenke bërë marangoz?! O Nuh! A anije në mal?!" Ata u thoshin njerëzve të tjerë:"A nuk u patëm thënë që nuk është veçse një i marrë dhe ju nuk na besonit?!"

Një tallje dhe poshtërim i tillë ceket dhe në Kuran, ku thotë Zoti:"Ai nisi të ndërtonte anijen. Sa herë që kalonte pranë tij paria e popullit të tij, e përqeshte. Ai u tha: “Nëse ju talleni me ne, edhe ne do të tallemi me ju, ashtu si po talleni ju dhe, së shpejti, me siguri, do ta merrni vesh, kë do ta gjejë dënimi poshtërues dhe mbi kë do të bjerë dënimi i përhershëm”. (Hud, 38-39)

Lidhur me përshkrimin e anijes së Nuhut a.s, Abdullah ibnu Abasi thotë:"Nuhu a.s bashkë me anijen ishin në malin Xhudij, prej ku u shfaq dhe tufani. Gjatësia e anijes ishte treqind parakrahë, (sipas parakrahëve të Ademit a.s dhe që me parametrat modernë, mund të ketë qenë pothuaj një km). Gjerësia e saj ishte pesëdhjetë parakrahë, ndërkohë që lartësia ishte tridhjetë parakrahë. Nga lart, ajo ishte e mbuluar (me qëllim që të evitojë ujin që i vjen nga lart) dhe kishte tre dyer për çdo kat."

Kjo anije është zbuluar në kohët moderne, duke vërtetuar një premtim të Zotit, se do e lërë si shenjë dhe argument. Thotë Zoti në Kuranin fisnik:"Ne e kemi bërë atë si shenjë, por a ka kush që ia vë veshin?" (Kamer, 15)

Një skuadër shkencëtarësh, arritën ta zbulojnë anijen e Nuhut a.s, e cila ishte ndarë dy pjesë. Konstrukti i saj përkonte me përshkrimin që përmendëm më lart, tre kate dhe e mbuluar nga lart.



Tufani

Para se të fillojë tufani shkatërrues, Zoti e kishte urdhëruar Nuhun a.s të përgatitej, ashtu siç e kishte urdhëruar të mbledhë nga çdo krijesë një çift, një mashkull dhe një femër. Sinjali i afrimit të tufanit ishte vërshimi i ujit në furrën e bukës së Nuhut a.s. Thotë Zoti i lartësuar lidhur me këtë:"Kur arriti urdhri Ynë e uji të gufojë nga furra, Ne i thamë: “Ngarko në anije nga çdo lloj gjallese nga një çift, familjen tënde - përveç atyre kundër të cilëve ka qenë fjala e dënimit - dhe besimtarët!” Por shumë të paktë ishin ata që i kishin besuar atij!" (Hud, 40)

Një ditë, Nuhu a.s e konstatoi ujin në furrë, sinjal ky që tregonte se tufani ishte afër. Menjëherë, ai u nis drejt anijes në mal. Atje ai mbeti pa gojë, pasi të gjithë kafshët dhe gjallesat e tokës, çdo çift prej tyre, ishin grumbulluar tek anija dhe ishin vënë në rresht, në pritje të urdhrit për të hipur në anije. Nuhu a.s i sistemoi dhe i rehabilitoi të gjithë në anije.

Pasi ishin siguruar të gjithë në anije, u dha urdhri final dhe fatal për përmbytjen e tokës dhe gjithçkaje mbi të. Thotë Zoti në Kuran:

"Dhe Ne i hapëm dyert e qiellit me ujë të rrëmbyeshëm dhe i shpërthyem burimet e tokës, e u takuan ujërat për një qëllim të paracaktuar." (Kamer, 11-12)

"Kur Nuhu Na thirri (në ndihmë), Ne iu përgjigjëm bukur: e shpëtuam atë dhe familjen e tij prej katastrofës së madhe, i lamë në jetë vetëm pasardhësit e tij dhe e lamë atë kujtim te brezat e tjerë. “Paqja qoftë me Nuhun ndërmjet gjithë krijesave!” Ne, kështu i shpërblejmë punëdrejtët. Ai është vërtet nga robërit Tanë besimtarë. Pastaj i fundosëm të tjerët." (Saffat, 75-82)

"Kur vërshoi uji i madh, Ne ju ngarkuam ju në anije, për ta bërë atë një paralajmërim, që ta dëgjojë çdo vesh i vëmendshëm." (Hakka, 11-12)

Me ngritjen e nivelit të ujit, përmbyteshin qytete e fshatra të tërë. Kjo vazhdoi derisa uji mbuloi gjithçka mbi tokë, saqë thuhet se niveli i ujit arriti pesëmbëdhjetë metër mbi malin më të lartë në tokë. Thotë Zoti në Kuran duke përshkruar anijen teksa çante valët:"Dhe ajo lundronte me ata nëpër valët e mëdha e të larta sa malet." (Hud, 42) Dallgët u ngjanin maleve për nga madhësia.

Kur Nuhu a.s ndjeu anijen të lëkundej, pasi niveli i ujit kishte filluar të rritej, tha:" Me emrin e Allahut"

Gjithçka filloi të përmbytej, bimësia, gjallesa dhe çdo gjë. Thotë Zoti në Kuran:

"Ai tha: “Hipni në anije! Me emrin e Allahut ajo lundron dhe ndalet! Me të vërtetë, Zoti im është Falës dhe Mëshirëplotë”. (Hud, 41)

"Kur të hipësh në barkë ti dhe ata që janë me ty, thuaj: “Qoftë lavdëruar Allahu, i cili na shpëtoi prej popullit keqbërës” Dhe thuaj: “Zoti im, më zbarko në vend të bekuar, se Ti je më i miri për të na zbarkuar.” (Muminun, 28)

Zoti i lartësuar i kishte premtuar Nuhut a.s se do e shpëtojë atë bashkë me familjen. Kështu, të gjithë familjarët e Nuhut a.s kishin hipur në anije, përveç djalit të tij. Me Nuhun a.s në anije ishte dhe gruaja e tij. Lidhur me gruan e Nuhut a.s, e cila në Kuran konsiderohet si amorale, ajo kishte vdekur para se të ndodhë tufani.

"Allahu ka dhënë si shembull për ata që nuk besojnë, gruan e Nuhut dhe gruan e Lutit. Ato ishin të martuara me dy nga robtë Tanë të ndershëm dhe i tradhtuan ata. Prandaj, ata nuk mund t’i mbrojnë aspak nga Allahu (Ditën e Gjykimit) e atyre të dyjave do t’u thuhet: “Hyni në zjarr, me ata që po hyjnë!” (Tahrim, 10)

Kështu, gruaja e Nuhut a.s – siç e cekëm më lart – bashkë me fëmijët ndodheshin në anije. Djali i vetëm që nuk pranoi të ngjitet në anije bashkë me Nuhun a.s, quhej Kenan. Ai refuzoi pasi ishte jobesimtar. Kur Nuhu a.s hypi në anije bashkë me besimtarët e tjerë, e ftoi dhe djalin e tij, por ai refuzoi. Kjo përmendet në Kuran, ku Zoti i lartësuar thotë:"ndërsa Nuhu thërriste birin e vet, i cili ishte ndarë veç: “O biri im, hip me ne e mos u bëj me mohuesit!” (I biri) tha: “Unë do të strehohem në një mal i cili do të më ruajë nga uji”. Nuhu iu përgjigj: “Sot askush nuk do të kursehet nga dënimi i Allahut, përveç atij që e mëshiron Ai!” Një valë në mes tyre i ndau dhe ai u fundos." (Hud, 42-43)

Nuhut a.s i ishte premtuar se familja e tij do të shpëtonin nga tufani. Për këtë, Nuhu a.s tha:"Pastaj Nuhu iu lut Zotit dhe i tha: “O Zoti im, biri im është nga familja ime, premtimi Yt është i vërtetë dhe Ti je Gjykatësi më i drejtë!” (Hud, 45)

Me këto fjalë, Nuhu a.s kërkonte sqarim dhe nuk e kundërshtonte vullnetin e Zotit. Përgjigja që i erdhi Nuhut a.s ishte:

"(Allahu) tha: “O Nuh, ai nuk është nga familja jote, ai është punë e keqe. Mos më pyet për atë që ti nuk e di. Unë të këshilloj që të mos bëhesh nga të paditurit”. (Hud, 46)

Me këtë, Zoti i kumtonte Nuhut a.s se lidhjet e gjakut dhe familjare, ndërpriten nëse njëri nga familjarët është jobesimtar. Kjo vihet re edhe tek ndarja e trashëgimisë, ku nëse një nga familjarët është jobesimtar, ai nuk gëzon të drejtën e përfitimit nga pasuria e të vdekurit besimtar.

"ai është punë e keqe" Për shkak të veprave të liga që vepronte djali i Nuhut a.s, ishte shndërruar në simbol të ligësisë dhe poshtërsisë. Nuhu e ndjeu gabimin dhe u pendua:"(Nuhu) tha: “O Zoti im, mbështetem tek Ti për Të të mos kërkuar gjëra, për të cilat nuk kam dijeni. Nëse Ti nuk më fal dhe nuk më mëshiron, do të jem nga të humburit”. (Hud, 47)

Nuhu a.s nuk i kishte thyer kurrë urdhrat dhe ligjet e Zotit. Këtë rast, ai e konsideroi si thyerje të urdhrit të Zotit, prandaj kërkoi falje dhe u pendua.

Si rezultat i përmbytjes së madhe, u shua e gjithë jeta tokësore. Të gjithë gjallesat dhe kafshët mbi tokë u mbytën dhe u zhdukën. Vetëm jeta ujore nuk u prek. Të gjallët e vetëm në të gjithë tokën, ishin vetëm ata që ishin në anijen e Nuhut a.s.

Sipas një transmetimi të Abdullah ibnu Abasit, Nuhu a.s, besimtarët dhe kafshët qëndruan në anije për gjashtë muaj rresht. Në disa transmetime të ndryshme, thuhet se ata dolën nga anija ditën e Ashures, dita e dhjetë e muajit Muharrem. Këtë ditë, Profeti a.s e agjëronte pasi ishte dita kur profeti Musa a.s kishte shpëtuar bashkë me popullin e tij, ashtu siç kishte shpëtuar dhe Nuhu a.s nga përmbytja më parë.

Përmbytja u ndërpre me një urdhër nga Zoti i lartësuar, ashtu siç kishte nisur në fillim. Thotë Zoti në Kuran rreth këtij fakti:"Më pas, një zë thirri: “O Tokë, gëlltit ujin tënd dhe ti, o qiell, ndaloje (shiun)!” Dhe uji u tërhoq e u plotësua urdhri (i Allahut). Ndërsa anija u ndal në malin al Xhudij dhe u tha:“Larguar qofshin keqbërësit (nga mëshira e Allahut)!” (Hud, 44)

"Atëherë iu tha: “O Nuh, zbrit me përshëndetje prej Nesh dhe me bekime për ty dhe pasardhësit e atyre që gjenden me ty. Disa popujve (pas teje), Ne do t’u japim kënaqësi e pastaj do t’i godasë nga Ne dënimi i dhembshëm!” (Hud, 48)

Transmetohet se Nuhu a.s, gjatë kohës që gjendeshin në anije, herë pas here dërgonte një pëllumb për të hetuar nëse kishte përfunduar përmbytja. Herën e fundit që e nisi, pëllumbi u kthye me një degë ulliri, gjë e cila ishte sinjal se niveli i ujit po zbriste dhe pemët kishin filluar të shfaqeshin. Nuhu a.s e dërgoi dhe një herë dhe pëllumbi u kthye me shenja balte në këmbë. Ky ishte sinjal që përmbytja kishte përfunduar dhe se toka po dilte në sipërfaqe. Prej këtu, pëllumbi me gjethen e ullirit në sqep, është konsideruar si pëllumbi i paqes.

Nuhu a.s bashkë me familjen, besimtarët dhe kafshët zbritën nga anija. Tashmë, në të gjithë tokën nuk kishte njerëz të tjerë përveç tyre. Veçse nuk duhet të harrojmë se njerëzimi në kohën e Nuhut a.s nuk kishin këtë shpërndarje që kanë sot. Asokohe njerëzit gjendeshin në Gadishullin Arabik dhe në rajonin e Palestinës. Edhe pse pjesa tjetër e botës nuk ishte e populluar nga njerëzit, ajo u përmbyt e gjitha.

Të gjithë njerëzit që ishin me Nuhun a.s, kur u vendosën sërish në tokë ishin impotentë, të paaftë për të lindur dhe për t'u shtuar. Askujt tjetër përveç Nuhut a.s dhe të shoqes, nuk i lindën fëmijë. Toka u popullua sërish, por vetëm nga familja dhe pasardhësit e Nuhut a.s. Për këtë, Nuhu a.s etiketohet si babai i dytë i njerëzimit. Kjo përmendet dhe në Kuranin fisnik:"Kur Nuhu Na thirri (në ndihmë), Ne iu përgjigjëm bukur: e shpëtuam atë dhe familjen e tij prej katastrofës së madhe, i lamë në jetë vetëm pasardhësit e tij." (Saffat, 75-78)

"Ju jeni pasardhës të atyre që Ne i mbartëm me Nuhun! Ai ka qenë vërtet një rob mirënjohës.” (Isra, 3)



Fëmijët dhe vdekja e Nuhut a.s

Nuhat a.s i lindën fëmijë të tjerë, emrat e të cilëve janë: Sam, fëmijët e të cilit ishin të bardhë dhe pak esmerë. Arabët dhe Hebrenjtë rrjedhin nga Sam.

Fëmija i dytë është Ham, fëmijët e të cilit ishin me lëkurë të zezë. Pasardhësit e tij janë zezakët e Afrikës.

Fëmija i tretë është Jafith, fëmijët e të cilit ishin biond me një të kuqërremtë të lehtë. Europianët dhe Azia lindore janë pasardhës të Jafith.

Pas tufanit, Nuhu a.s jetoi edhe treqind e pesëdhjetë vite të tjera. Të gjithë këto vite ai i kaloi në adhurim të Zotit. Ai ishte adhurues dhe mirënjohës për të mirat e Zotit.

Transmeton Ibnu Maxhe, se Profeti a.s ka thënë:"Nuhu a.s agjëronte gjatë gjithë kohës, përveç festave."

Nuhu a.s vdiq dhe sipas transmetimeve më të sakta, është varrosur në Meke. Ndërkohë që disa transmetime të tjera, sinjalizojnë se u varros në Kerkbika, në Libanin e sotëm.

[_Mersin_]

Historia e profetit Hud a.s



Një nga fëmijët e Nuhut a.s, ishte dhe Sam, prej të cilit rridhnin arabët dhe hebrenjtë. Një ndër pasardhësit dhe pinjollët e Sam, ishte Hudi a.s. Emri i tij ishte Hud, biri i Abdullahut, biri i Rebah, biri i Xharud, biri i Ad, biri i Aus, biri i Irem, biri i Sam, biri i Nuhut a.s. Shpesh herë, populli i Hudit a.s, njihen edhe me emrin Ad dhe Irem, për shkak të gjyshërve të tij Hudit a.s.

Populli i Hudit a.s jetonin në një rajon që njihej me emrin Ahkaf, emër të cilin e ka marrë dhe një nga suret e Kuranit fisnik. Vetë fjala Ahkaf, do të thotë duna rëre. Ahkaf ndodhej në Jemen, mes Omanit dhe Hadramaut, në një vend që shtrihej mbi det dhe që njihej me emrin Shihr. Thotë Zoti në Kuran:"Kujtoje vëllanë e fisit Ad (Hudin), kur e paralajmëroi popullin e vet në Ahkaf." (Ahkaf, 21)

Kjo popullatë, ndërtimin e shtëpive e kishin kthyer në art. Shtëpitë e tyre të preferuara ishin çadrat, por që nuk ishin aspak të zakonta. Ato ishin shumë të mëdha dhe plot dekoracione.

"Vallë, a nuk e di ti se çfarë ka bërë Zoti yt me fisin Ad, banorë të Iremit me pallate shumështyllëshe, të atillë që nuk janë krijuar askund tjetër në tokë si ata?!" (Fexhr, 6-8)

Ata ishin mjeshtër të ndërtimit të shtëpive, rrugëve, fshatrave e qyteteve. Në vendet e sheshta, ata ndërtonin dhe banonin në çadra. Kurse në kodra e male, ndërtonin pallate dhe shtëpi të larta. Rrugët e qyteteve të tyre ishin të gjera dhe të bukura. Disa thonë që për dekoracionet e mureve përdornin flori dhe argjend, por këtë veç Zoti e di më mirë. Një zhvillim i tillë nuk është parë në asnjë vend tjetër, gjë e cila theksohet edhe në Kuran, në ajetin e lartpërmendur.

Gjuha që fliste populli i Hudit a.s, ishte arabishtja. Vetë Hudi a.s ishte arab, gjë e cila ceket në një hadith të transmetuar nga Ibnu Hibani, sipas të cilit, Profeti a.s po i fliste Ebu Dherit mbi profetët e Zotit. Veç të tjerash, ai i thotë:"...Katër prej tyre janë arabë, Hudi, Salihu, Shuajbi dhe Profeti yt o Ebu Dher."

Arabët që ekzistonin para profetit Ismail a.s, njihen ndryshe si arabët arabizues, ku ndër më të njohurit janë fiset Ad, Xhurhum, Themud, Umejm, Medjen, Kahtan etj...

Kurse arabët e arabizuar, janë ata që erdhën pas profetit Ismail a.s. Vetë profeti Ismail a.s nuk ishte arab, por nga Kenani. Kur babai i tij, Ibrahimi a.s e la në Meke dhe u rrit mes arabëve, ai e mësoi arabishten shumë mirë, madje ishte më orator dhe i ditur se vetë arabët.

Pas tufanit që goditi tokën dhe shkatërroi njerëzimin, ato pak njerëz që shpëtuan bashkë me Nuhun a.s, filluan të shtohen. Ata banonin në veri të Shamit (Lanton), ose më saktë në jug të Turqisë. Që andej, ata filluan të shpërnguleshin në Sham, në Gadishullin Arabik, ku fisi Ad arritën në jug të Gadishullit Arabik. Vlen të theksojmë se të gjithë ishin monoteistë, adhuronin dhe besonin vetëm një Zot. Por me kalimin e kohës, tek fisi Ad filloi të përhapej sërish idhujtaria. Ata ishin të parët që filluan të adhurojnë idhujt pas tufanit të Nuhut a.s.

Përveç se ishin të aftë dhe mjeshtër në ndërtim, Zoti u kishte dhënë dhe fizik të madh, gjë e cila përmendet dhe në Kuran. Interpretuesit e Kuranit, i përshkruajnë me lëkurë të bardhë, të gjatë dhe të bëshëm. Thotë Zoti në Kura:"Kujtoni që Ai ju bëri zëvendës pas popullit të Nuhut dhe ju dha trup e fuqi të madhe. Kujtoni dhuntitë e Allahut, në mënyrë që të keni sukses!” (Araf, 69)

Zoti cek në Kuran, edhe zhvillimin në ndërtim të këtij populli. Thotë Zoti në Kuran, në gjuhën e profetit Hud a.s:"A mos vallë në çdo kodrinë po ngrini përmendore, për t’u tallur, dhe ngrini pallate, sikur do të jetoni gjithmonë?" (Shuara, 128)

Duke qenë se ndërtonin përmendore, pallate e vila në male, Hudi a.s u thoshte:"Përderisa banoni në fusha, përse ndërtoni vila e pallate në kodra e male?!"

dhe ngrini pallate, sikur do të jetoni gjithmonë? Edhe kur përdorni forcën, e shfrytëzoni atë si tiranë. Andaj, frikësojuni Allahut dhe bindmuni mua! Frikësojuni Atij, i Cili ju ka dhuruar ato që i dini: ju dhuroi juve bagëti dhe fëmijë, edhe kopshte, edhe burime." (Shuara, 128)

Popullit të Adit a.s nuk i mungonte asgjë, por nuk e falënderonin Zotin e lartësuar për mirësitë që kishte derdhur mbi ta. Sikur të mos u mjaftonte kjo, ata filluan të tregohen arrogantë dhe mendjemëdhenj. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:"Sa i përket fisit Ad, ata u treguan arrogantë në Tokë dhe, pa kurrfarë të drejte, thoshin: “Kush është më i fortë se ne?” Vallë, a nuk e dinin ata se Allahu që i kishte krijuar, është më i fuqishëm se ata?! Kështu, ata i mohuan shpalljet Tona." (Fussilet, 15)

Si rezultat i mosbesimit të këtij populli, Zoti i lartësuar dërgoi profetin Hud.

Fisit Ad i dërguam vëllain e tyre - Hudin. Ai tha: “O populli im! Adhuroni Allahun, ju nuk keni zot tjetër përveç Tij. A nuk po i ruheni dënimit?” Paria e popullit të tij që nuk besonte, tha: “Ne shohim tek ti mendjelehtësi dhe mendojmë se je gënjeshtar”. Ai tha: “O populli im! Unë nuk jam mendjelehtë, por jam i dërguar nga Zoti i botëve. Unë ju sjell shpalljet e Zotit tim dhe jam këshilltar besnik. A po çuditeni që këshilla e Zotit tuaj t’ju vijë nëpërmjet një njeriu prej jush, i cili ju tërheq vërejtjen? Kujtoni që Ai ju bëri zëvendës pas popullit të Nuhut dhe ju dha trup e fuqi të madhe. Kujtoni dhuntitë e Allahut, në mënyrë që të keni sukses!” (Araf, 65-69)

Hudi a.s ua kujtoi mirësitë dhe begatitë që u kishte dhënë Zoti, por ata as që ia vinin veshin.

"Fisit Ad (Ne i dërguam) vëllanë e tyre Hudin. Ai tha:“O populli im, adhuroni Allahun! Ju nuk keni Zot tjetër përveç Tij; ju jeni vetëm trillues." (Hud, 50)

O populli im! Unë nuk kërkoj nga ju shpërblim për këtë. Mua më shpërblen vetëm Ai që më ka krijuar! A nuk kuptoni?! O populli im! Kërkoni falje nga Zoti juaj dhe kthehuni tek Ai të penduar, se Ai do t’ju sjellë shi të begatshëm dhe do t’ju shtojë fuqi mbi fuqinë tuaj. Mos u shmangni prej Atij duke qenë keqbërës!” (Hud, 50-52)

Me gjithë tentativat e Hudit a.s, ata vazhdonin me idhujtarinë e tyre. Në vend që ta besonin Hudin a.s, popullata filluan të tallen dhe ta ofendojnë. Ata i thanë:"

"Paria e popullit të tij që nuk besonte, tha: “Ne shohim tek ti mendjelehtësi dhe mendojmë se je gënjeshtar”. (Araf, 66)

Ata thanë: “O Hud! Ti nuk na ke sjellë kurrfarë prove të dukshme për fjalët e tua, ne nuk do t’i braktisim zotat tanë dhe nuk të besojmë ty! Ne themi vetëm se ty të ka goditur ndonjë e keqe nga zotat tanë”. (Hud, 53-54)

Duke qenë se ti i shan zotat dhe perënditë tona, ata janë hakmarrë dhe të kanë çmendur.

"Por paria e popullit të tij, e cila nuk besonte dhe e mohonte takimin në botën tjetër dhe, së cilës, i kishim dhënë të mira në këtë botë, tha: “Ky është vetëm njeri si ju, ha nga ato që hani edhe ju dhe pi nga ato që pini edhe ju! Nëse ju i bindeni një njeriu si ju, me siguri, do të jeni të humbur! A ju premton ai që, kur të vdisni e të bëheni pluhur dhe eshtra, do të ringjalleni vërtet?! Sa premtim qesharak që është! Nuk ka jetë tjetër përveç jetës së kësaj bote, ne jetojmë e vdesim e nuk do të ringjallemi më. i është vetëm një njeri që trillon gënjeshtra për Allahun, prandaj nuk i besojmë atij.” (Muminun, 33-38)

Duke parë rezistencën e Hudit a.s dhe pasionin e tij për t'i këshilluar, i thanë:

"Ata thanë: “Për ne është njëlloj: na këshillove ose nuk na këshillove ti. Këto janë vetëm doket e popujve të lashtë e ne nuk do të jemi të dënuar.” (Muminun, 136-138)

Me këtë rast, Hudi a.s filloi t'i sfidojë, ashtu siç e sfidoi më parë Nuhu a.s popullin e tij idhujtar.

"Ai tha: “Unë kam dëshmitar Allahun, por dëshmoni edhe ju, se unë jam larg nga idhujt që ju i adhuroni në vend të Tij. Të gjithë ju bëni komplot kundër meje dhe mos më jepni afat aspak!" (Hud, 54-55)

Hudi a.s e luti Zotin e lartësuar me fjalët:

"(I dërguari) tha: “O Zoti im, më ndihmo, sepse ata më akuzojnë se gënjej!”

(Allahu) tha: “Së shpejti do të pendohen!” (Muminun, 39-40)



Si e ndëshkoi Zoti popullin e Hudit a.s?

Ndëshkimi i Zotit për këtë popull ishte me një stuhi ere që nuk ka ekuivalente në gjithë historinë njerëzore. Si fillim, në atë rajon u ndal shiu, gjë e cila shkaktoi një zinxhir pasojash të rënda. Të mbjellat dhe pemët filluan të thahen dhe kafshët filluan të ngordhin. Të gjithë njerëzit prisnin me padurim të binte shi dhe të ringjallej ekonomia. Një ditë, nga larg ata dalluan një re të zezë. Këtë e komentuan si një sihariq të madh, pasi pritej të bjerë shiu aq shumë i shpresuar. Thotë Zoti në Kuran:

"Dhe kur panë një ré që u duk se vinte në drejtim të luginave të tyre, ata thanë: “Kjo re po sjell shiun!” “Jo!” – u përgjigj ai – “kjo është ajo që ju e keni shpejtuar: një erë që mbart një dënim të dhembshëm, që, me urdhrin e Allahut, shkatërron çdo gjë.” E në mëngjes u panë vetëm shtëpitë e tyre të zbrazëta; ja, kështu e ndëshkojmë Ne popullin keqbërës." (Ahkaf, 24-25)

Gjithçka u rrënua, shtëpitë, fabrikat, pemë e bimë etj... përveç shtëpive që kishin gdhendur në shkëmbinjtë malorë.

"(Mësim ka edhe në historinë) e fisit Ad, kur i dërguam erën shkatërruese, e cila, ngado që kaloi, nuk kurseu asgjë, duke i kthyer në kalbësira." (Dharijat, 41-42)

"Edhe fisi Ad e quajti gënjeshtar (të dërguarin Tonë), por sa i tmerrshëm qe dënimi Im pas paralajmërimeve të Mia! Ne u dërguam atyre në një ditë fatkeqe një erë të stuhishme të pandërprerë, e cila i nxirrte njerëzit, sikur të ishin trungje të shkulura hurmash. Eh, sa i tmerrshëm qe dënimi Im pas paralajmërimeve të Mia!" (Kamer, 18-20)

Stuhia i ngrinte njerëzit përpjetë dhe kur i përplaste për ndonjë objekti, ua shkulte kokën nga trupi.

"kurse fisi Ad u shkatërrua nga një furtunë shungulluese të rreptë, të cilën Allahu ua dërgoi atyre shtatë net dhe tetë ditë pareshtur. Atëherë mund t’i vëreje njerëzit të përmbysur si trungjet e hurmave të kalbura. A sheh ndonjë gjurmë të tyre?" (Hakka, 6-8)

Lidhur me profetin Hud a.s, Zoti e shpëtoi nga ky dënim i frikshëm dhe i tmerrshëm. Stuhia e erës rrënonte dhe përpinte gjithçka tjetër, përveç vendit ku qëndronte Hudi a.s dhe ithtarët e tij. Thuhet se ai bashkë me ithtarët dhe ca kafshë, ndodheshin në një vathë.

"Me mëshirën Tonë, Ne e shpëtuam Hudin dhe të gjithë besimtarët që ishin me të dhe i asgjësuam ata që i mohuan shpalljet Tona. Ata ishin të gjithë mosbesimtarë." (Araf, 72)

"Kur erdhi urdhri Ynë, me mëshirën Tonë, Ne e shpëtuam Hudin bashkë me besimtarët e tij. I shpëtuam ata nga dënimi i rëndë. Ja, ky ishte fisi Ad. Ai i mohonte shenjat e Zotit të tij, nuk i dëgjonte të dërguarit e Tij dhe shkonte pas urdhrit të çdo keqbërësi kokëfortë. Ata i ndoqi mallkimi në këtë jetë dhe në Ditën e Kiametit. Me të vërtetë, fisi Ad e mohoi Zotin e tij. Qoftë larguar (nga mëshira e Allahut) fisi Ad, populli i Hudit!" (Hud, 58-60)

Hudi a.s bashkë me besimtarët jetuan po në atë rajon. Ai vdiq dhe u varros në Hadramaut.

[_Mersin_]

Historia e profetit Salih a.s



Me kalimin e viteve, njerëzit iu kthyen sërish adhurimit të shumë zotave e perëndive. Këtë herë, Zoti dërgon një profet tjetër të nderuar, profetin Salih a.s. Ai ishte arab dhe rridhte nga familja e Themudit. Emri dhe gjenealogjia e tij ishte Salih, biri i Ubej, biri i Isaf, biri i Mashif, biri i Ubejd, biri i Hadhir, biri i Themudit, biri i Ad, biri i Irem, biri i Sam, biri i Nuhut a.s. Themud, janë pasardhësit e Ad-it. Ata i kishin braktisur vendbanimet e tyre në Jemen dhe ishin vendosur në veri të Gadishullit arabik. Ata banonin në një rajon që njihet me emrin Hixhr, emër të cilin e mban dhe një kaptinë e Kuranit. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:"Edhe banorët e Hixhrës (fisi Themud), i quajtën të dërguarit për gënjeshtarë." (Hixhr, 80)

Banorët e Hixhrës që përmenden në ajet, janë populli i Salihut a.s, themudi. Ata banonin në atë që sot njihen me emrin qytetet e Salihut a.s dhe që ndodhet në veri-perëndim të Medines, në Arabinë Saudite. Distanca mes Medines dhe këtij vendbanimi është 380 km. Artin e gdhendjes dhe skalitjes së shtëpive në shkëmbinj ata e kishin trashëguar nga Adi. Kështu, shtëpitë e tyre i kishin skalitur në shkëmbinj të mëdhenj. Thotë Zoti në Kuran:"Dhe me fisin Themud, që gdhendi shkëmbinjtë në luginë (për të bërë shtëpi)?" (Fexhr, 9)

"E njëjta gjë u ndodhi edhe fiseve Ad dhe Themud, gjë që ju është bërë e qartë prej (gjurmëve të) banimeve të tyre." (Ankebut, 38)

Vendbanimet e të dy këtyre popujve janë provë e qartë e ekzistencës dhe potencialeve që gëzonin. Të gdhendësh dhe skalitësh shkëmbinj gjigandë, patjetër që kërkon forcë, teknikë dhe mjeshtri. Thotë Zoti në Kuran:"Dhe sillni në mend, kur Ai ju bëri zëvendës pas fisit Ad dhe ju dhuroi vendbanime në Tokë; në rrafshinat e saj po ngrini pallate e në kodrina po gdhendni shtëpi. Kujtoni të mirat e Allahut dhe mos bëni çrregullime në tokë!” (Araf, 74)

Ashtu si populli i Adit, edhe populli i Salihut a.s ishte i rrethuar nga begatitë dhe mirësitë e Zotit. Për këtë, Ai ua kujtonte këtë fakt dhe u kërkonte të mos bëhen mosmirënjohës me Zotin.

"Vallë, a mendoni ju, se do të mbeteni këtu të sigurt, në kopshtije e pranë burimeve, në ara me të lashta dhe palma hurmash me fruta të shijshme? Ju i gdhendni shtëpitë në male me mjeshtri të rrallë, andaj, frikësojuni Allahut dhe bindmuni mua." (Shuara, 146-150)

Zoti i lartësuar u kishte dhënë shansin që të besonin dhe të zinin mend nga ajo që i kishte ndodhur popullit të Adit më parë, por ata refuzuan të besojnë dhe vazhduan në idhujtarinë e tyre.

Në një situatë të tillë, Zoti dërgon një profet nga mesi i tyre, Salihun a.s. Ai ishte ndër më të diturit e popullit, më i urti dhe i mençuri mes tyre. Të gjithë e kishin si referencë dhe këshilloheshin për çështje të ndryshme. Kjo, para se Zoti ta dërgojë si profet. Veç kësaj, Salihu a.s i përkiste një familjeje të fisme dhe të gjithë shpresonin dhe uronin që të ketë të ardhme të ndritur. Por kur profeti Salih a.s, u kërkoni të besonin dhe të adhuronin një Zot të vetëm dhe të vërtetë, refuzuan. Ata i thanë:"Ata thanë: “O Salih! Ti ke qenë i nderuar mes nesh dhe shpresa jonë para kësaj (fjale). A mos vallë po na ndalon ta adhurojmë ato që i kanë adhuruar prindërit tanë? Vërtet, ne jemi në mëdyshje për thirrjen tënde”. (Hud, 62)

Salihu a.s vazhdoi t'i ftojë në besim dhe t'i këshillojë me fjalë të buta dhe plot dashamirësi. Ai u thoshte:“O populli im”, - u tha ai - “adhuroni vetëm Allahun. Ju s’keni zot tjetër përveç Atij! Ai ju krijoi nga toka dhe ju vuri të jetoni në të; andaj, kërkoni falje nga Ai dhe kthehuni me pendim tek Ai! Pa dyshim, Zoti im është afër dhe u përgjigjet (lutjeve)." (Hud, 61)

Kjo ishte thirrja dhe mesazhi i të gjithë profetëve, drejtuar popujve të tyre.

"(Salihu) tha: “O populli im, përse ju e dëshironi të keqen para së mirës?! Përse nuk kërkoni nga Allahu falje (të gjynaheve) që të mund të mëshiroheni?!” (Neml, 46)

"..andaj, frikësojuni Allahut dhe bindmuni mua, dhe mos dëgjoni urdhrat e atyre që e teprojnë në të keqe e të cilët bëjnë ngatërresa në Tokë e nuk sjellin përmirësim”. (Shuara, 150-152)

Megjithatë, populli i tij vazhdonte të refuzojë dhe të mos besojë. Akoma më keq, filluan ta akuzojnë për gënjeshtar, mendjemadh dhe magjistar. Këto i përmend vetë Zoti i lartësuar në Kuran ku thotë në disa ajete:

"Vallë, vetëm atij mes nesh t’i dërgohet Shpallja? Jo, ai është gënjeshtar mendjemadh!” (Kamer, 25)

"Ata thanë: “Ti je vetëm një i magjepsur!" (Shuara, 153)

Kurse atyre që e besonin Salihun a.s, ata u thonin:"Ata që ishin kryelartë, thanë: “Ne nuk besojmë në atë që besoni ju”. (Araf, 76)

Situata vazhdoi të tensionohej, saqë filluan t'i kërkojnë Salihut a.s mos u dalë para sysh. Ata i thanë:

"Ata thanë: “Ne kemi ogur të keq prej teje dhe atyre që janë me ty”. Ai u tha: “E mira dhe e keqja është prej Allahut. Në të vërtetë, ju jeni popull i vënë në sprovë”. (Neml, 47)

Salihu a.s u tha:“O populli im, mendoni pak! Nëse Zoti im më ka dhënë provë të qartë nga Vetja dhe mëshirë, kush do të më mbrojë nga dënimi i Allahut, nëse nuk e dëgjoj?! Ju (me këtë) mua do të më shtonit vetëm humbjen." (Hud, 63)

"Njerëzit i thanë: Ti je vetëm një njeri ashtu si ne, andaj na sill një mrekulli,nëse ajo që thua është e vërtetë!” (Shuara, 154)



Mrekullia e devesë

Veçse i kërkuan një mrekulli, ata filluan të caktojnë kritere dhe kushte. Dikush i tha:"Duam që ky shkëmbi i madh, të çahet dhe që atje të dalë një deve." Dikush tjetër, duke dashur të tallet me Saliun shtoi:"Veç kësaj, deveja duhet të jetë mbarsë dhjetë muajsh." Një tjetër, tha:"Duhet të ketë ngjyrë të kuqe." Një i pestë shtoi:"Duhet të ketë shumë lesh." Një i gjashtë tha:"Duhet të jetë shumë e madhe, saqë të mos ketë deve tjetër aq të madhe." Një i shtatë tha:"Ajo duhet të jetë aq e madhe, saqë një ditë të pijë ujin një dite nga burimi, kurse ne të pimë ditën tjetër."

Salihu a.s u tha:"Nëse Zoti e sjell këtë mrekulli, a do të besoni?" Ata u përgjigjën:"Sigurisht që do të besojmë." Salihu u tha:"Grumbulloni njerëzit atëherë!"

Ditën e caktuar, u grumbulluan të gjithë njerëzit. Salihu a.s e luti Zotin e lartësuar dhe në një çast, toka dridhet fort, çahet shkëmbi para syve të tyre dhe që andej del deveja më e madhe që kishin parë në jetën e tyre. Ishte aq e madhe, saqë uji që pinte ajo e vetme, i mjaftonte një fshati të tërë. Ajo ishte mbarsë në muajin e dhjetë, gati për të pjellë. Gjithashtu, ajo përmbante të gjithë kriteret që kishin caktuar njerëzit. Ajo nuk ishte një deve që kishte lindur nga një çift tjetër devesh, por ishte një deve e krijuar nga vetë Zoti. Cilësia më sublime e saj, ishte se ishte deveja e Zotit. Thotë Zoti në Kuran:"O populli im! Kjo është deveja e Allahut, shenjë e qartë për ju, prandaj lëreni të kullosë në tokën e Allahut dhe mos i bëni ndonjë të keqe, se ju godet ndëshkimi menjëherë”. (Hud, 64)

Veç të tjerash, Salihu a.s u kërkoi:"Ai tha: “Ja, kjo është një deve. Ajo do të ketë radhën e saj për të pirë, ashtu si edhe ju, në ditë të caktuara. Mos i bëni kurrfarë të keqeje asaj, se do t’ju godasë dënimi i një Dite të madhe!" (Shuara, 155-156)

Nëse devesë i ndodh diçka e keqe prej jush, dijeni se do të ndëshkoheni prej Zotit. Thotë Zoti i lartësuar:"

"Ne po u dërgojmë devenë për t’i sprovuar, andaj ti (o Salih) priti ata dhe bëhu i durueshëm! Dhe lajmëroji ata se uji do të ndahet ndërmjet tyre e devesë dhe çdo vakt do të shihet me rend!” (Kamer, 27)

"I dërguari i Allahut (Salihu), u tha atyre: “Kjo është deveja e Allahut! Lëreni atë të pijë pjesën e vet!” (Shems, 13)

Kur e panë me sytë e tyre këtë mrekulli, e cila u erdhi sipas kërkesës, njerëzit u ndanë në dy grupe: Shumica e përgënjeshtruan dhe nuk i besuan Salihut. Kurse grupi i dytë, të cilët përbënin një pakicë, besuan.

"Ne u patëm dhënë shenjat Tona, por ata shmangeshin prej tyre." (Hixhr, 81)

"Ne i dhamë fisit Themud devenë si shenjë të qartë, por ai u soll keq me atë." (Isra, 59)

Deveja ishte një mrekulli të cilën e panë me sytë e tyre, mund ta preknin dhe jetuan bashkë me të për një kohë. Aty nuk kishte vend për dyshime apo për pretendime se u është bërë magji. Ata e shihnin çdo ditë devenë. Ujin e kishin të ndarë me devenë, një ditë ajo e pinte të gjithë ujin e burimit dhe një ditë mbushnin dhe pinin njerëzit. Pas njëfarë kohe, ajo polli një deve të vogël, e cila i ngjante të ëmës në çdo detaj dhe imtësi. Njerëzit e milnin devenë dhe e pinin qumështin e saj.

"Ne i dhamë fisit Themud devenë si shenjë të qartë, por ai u soll keq me atë. Ne dërgojmë shenja vetëm për t’i frikësuar njerëzit." (Isra, 59)

Ndërkohë, edhe pse e shihnin dhe jetonin me devenë dhe pasojat e saj, shumica e njerëzve nuk besuan. Njerëzit pinin ujë nga burimi dhe mbushnin një ditë, kurse ditën tjetër pinte dhe furnizohej deveja. Kur deveja pinte ujë nga burimi, njerëzit e milnin dhe qumështi i saj u mjaftonte të gjithëve.



Therja e devesë

Paria dhe elita e qytetit, u mblodhën një ditë dhe e shqyrtuan dhe një herë çështjen e devesë dhe të Salihut. Ata shprehën shqetësim se mos vallë njerëzit besonin dhe i shkonin pas Salihut. Dikush ngriti si shqetësim dhe faktin që një ditë të tërë, njerëzit nuk mund të mbushnin ujë nga burimi, pasi ajo ditë i përkiste devesë dhe pjellës së saj. Një i tretë, tha se deveja ishte shumë e frikshme për kafshët e tjera, të cilat me ta parë merrnin arratinë. Pas një diskutimi të nxehtë, ranë në ujdi që ta heqin qafe devenë bashkë me pjellën e saj. Për realizimin e këtij plani dashakeq, ata zgjodhën një nga banorët e qytetit, i cili njihej me emrin Kudar. Nuk ishte vetëm Kudari ai që e vrau devenë, por ishin të gjithë ata që nuk besuan Salihun a.s. Të gjithë u pajtuan dhe ranë në ujdi për ta vrarë. Thotë Zoti i lartësuar në Kuran:

"Por ata thirrën shokun e tyre, i cili e mori dhe e theri. Eh, sa i tmerrshëm qe dënimi Im pas paralajmërimeve të Mia!" (Kamer, 29-30)

Thotë profeti Muhamed a.s lidhur me Kudarin:"Ai është njeriu më i keq nga ata që kanë kaluar."

Këtë fakt e përmend dhe Zoti në suren Shems, ku thotë:"kur u ngrit më i keqi i tij (për të therur devenë)." (Shems, 12)

Kudar, këtë çështje vajti dhe e pleqëroi me një mikun e tij të ngushtë. Të dy ranë në ujdi që ta pleqërojnë dhe me shokët e tyre me të cilët pinin alkool. Pasi e diskutuan dhe me ta, numri arriti në nëntë dhe të gjithë vendosën të bëhen pjesëtarë në këtë krim. Veç kësaj, vajtën tek njerëzit dhe banorët e tjerë, të cilëve u kërkuan të pajtoheshin me këtë plan. Të gjithë njerëzit i përkrahën dhe u bënë palë me ta.

"Në qytet kishin qenë nëntë vetë që bënin ngatërresa e nuk vinin rregull." (Neml, 48)

Këtyre nëntë të rinjve, mendja u punonte vetëm për prapësira dhe paudhësi.

Thotë profeti Muhamed a.s:"kur u ngrit më i keqi i tij (për të therur devenë)." U ngrit për ta therur devenë një burrë i parisë, i fuqishëm, që gëzonte mbështetje dhe mbrojtje dhe nga familje e njohur."

Këta të nëntë, u vunë menjëherë në ndjekje të devesë, për ta hequr qafe. çdo ditë, ajo dilte nga shkëmbi, shkonte pinte ujë dhe kthehej sërish në shkëmb, bashkë me të voglin e saj. Ata i dolën në rrugë dhe e priten derisa të dalë dhe të kalojë aty pranë. Kur deveja u afrua, Kudar i urdhëroi shokët ta sulmojnë. Por kur u afruan dhe dalluan trupin e saj të lartë dhe të madh, u frikësuan dhe ia mbathën. Kudar u shkri gazit nga kjo skemë. Menjëherë, ai iu afrua e goditi në këmbë me shpatë dhe deveja u shemb përtokë.

"Por ata nuk i besuan atij dhe e therën atë. Prandaj Zoti i tyre i shkatërroi të gjithë për gjynahet e tyre, nga i pari tek i fundit, pa pasur frikë prej pasojave të kësaj." (Shems, 14-15)

"Kështu, ata e therën devenë pa e përfillur urdhrin e Zotit të tyre dhe thanë: “O Salih, sillna atë që na ke premtuar, nëse je vërtet i dërguar!” (Araf, 77)

I vogli i devesë, duke parë atë që i ngjau të ëmës, u largua me vrap i frikësuar. Kudari me shokët e tij iu vunë pas dhe e rrethuan. Deveja e vogël pëlliti fort tre herë, pastaj e vranë.

Kur e morën vesh këtë lajm, banorët u grumbulluan dhe ia shtruan gostisë me mishin e dy deveve. Kështu, të gjithë u bënë pjesëmarrës në këtë krim të rëndë, përveç atyre që kishin besuar.

Kur e dëgjoi lajmin Salihu a.s, vajti me vrap dhe i gjeti gjithë njerëzit duke ngrënë nga mishi i devesë dhe pjellës së saj. Ai u tha:"Por ata e therën dhe ai tha: “Jetoni në shtëpitë tuaja edhe tri ditë! Ky është premtimi i vërtetë”. (Hud, 65)

Vetëm tre ditë dhe të gjithë ju do të shkatërroheni një herë e mirë. Njerëzit u grumbulluan dhe filluan të diskutojnë mbi Salihun a.s. Ai i kishte paralajmëruar dhe kjo i kishte shqetësuar. Dikush, propozoi që ta vrisnin Salihun dhe të gjithë ata që i besonin. Kështu, tani filloi komploti për vrasjen e profetit të Zotit, Salihut a.s. Thotë Zoti në Kuranin fisnik:"Në qytet kishin qenë nëntë vetë që bënin ngatërresa e nuk vinin rregull. Ata i thanë (njëri-tjetrit): “Betohuni në Allahun se natën do ta vrasim atë me gjithë familjen e tij. Pastaj do t’u themi të afërmve të tij se ne nuk kemi qenë të pranishëm në zhdukjen e familjes së tij dhe se po themi të vërtetën.” (Neml, 48-49)

Menjëherë ata u nisën drejt shtëpisë së Salihut a.s, për ta vrarë atë bashkë me besimtarët e tjerë dhe për t'ia rrënuar shtëpinë. Thotë Zoti në Kuran:"

"Dhe kurdisën një kurth, por Ne u ngritëm një grackë, pa e ndier ata. Tani shiko se si ka qenë fundi i ngatërresave të tyre. Ne i shkatërruam ata të gjithë dhe popullin e tyre." (Neml, 50-51)

Kështu, të parët që Zoti dënoi ishte këta të nëntë. Toka ku ndodheshin u lëkund, shkëmbinj u shkëputën nga lart dhe u ranë mbi kokë, duke i lënë në vend të vdekur.

"Ne i shkatërruam ata të gjithë dhe popullin e tyre. Ja shtëpitë e tyre të rrënuara, për shkak të këqijave që bënin. Sigurisht që këtu ka këshillë për njerëzit që dinë." (Neml, 51-52)

Natën që Zoti i ndëshkoi nëntë të rinjtë që therën devenë, Salihu a.s bashkë me besimtarët ishin larguar nga qyteti. Ditën e parë të paralajmërimit, njerëzit u gdhinë me një pamje të çuditshme. Të gjithë fytyrat e tyre ishin të zverdhura. Kjo ishte shenja e parë që dënimi ishte i vërtetë dhe po afrohej. Ditën e ditë, kur u gdhinë në mëngjes, fytyrat e tyre ishin të skuqura. Kurse ditën e tretë, fytyrat ishin të nxira. Ata qanin, mjeroheshin dhe vajtonin. Duke qenë të sigurt për atë që i priste, filluan të hapin dhe varret e tyre. Në fund, erdhi dënimi i cili nuk ishte vetëm një, siç i ndodhi popullit të Nuhut a.s dhe Adit. Dënimi ishte i shumëllojshëm, sepse atyre u erdhi mrekullia ashtu siç e kërkuan dhe e përgënjeshtruan. Fillimisht, dënimi filloi me lëkundje të forta të tokës. Kjo i bëri të bien në gjunjë. Pastaj filluan rrufetë dhe në fund, u mbyll me një britmë të fortë, e cila i vrau të gjithë. Thotë Zoti në Kuran:"Por, ata e përgënjeshtruan atë, prandaj i goditi një tërmet i tmerrshëm e si pasojë u gdhinë në shtëpitë e tyre të vdekur e të gjunjëzuar." (Ankebut, 37)

"Edhe te fisi Themud (ka mësim), kur iu tha anëtarëve të tij:“Kënaquni njëfarë kohe!” Ata u treguan mendjemëdhenj ndaj urdhrave të Allahut, pastaj i goditi rrufeja, ndërsa e shihnin, por nuk mundën as të ngriheshin, as të mbroheshin prej dënimit." (Dharijat, 43)

"Kurse ata që bënë të këqija, i kaploi një zë i tmerrshëm dhe në shtëpitë e tyre u gdhinë të vdekur e të palëvizshëm. sikur nuk kishin jetuar kurrë në to " (Hud, 67)

"Ne dërguam mbi ta një ulurimë të vetme e ata u bënë si sana e copëtuar në pleme." (Kamer, 31)

Të gjithë banorët e qytetit vdiqën nga ky ndëshkim hyjnor, përveç profetit Salih a.s dhe besimtarëve të tjerë.

"E, kur erdhi urdhri Ynë, Ne - me mëshirën Tonë, e shpëtuam Salihun bashkë me besimtarët e tij nga poshtërimi i asaj dite. Me të vërtetë, Zoti yt është i Forti dhe i Plotfuqishmi." (Hud, 66)

Mbejtjet e vendbanimeve të Themudit vazhdojnë të ekzistojnë deri në ditët tona. Kushdo që kalon nga veri-perëndimi i qytetit Medine në Arabinë Saudite, mund t'i shohë me sytë e tij. Ato njihen me emrin Medain Salih (qyteti i Salihut).

"Ja shtëpitë e tyre të rrënuara, për shkak të këqijave që bënin. Sigurisht që këtu ka këshillë për njerëzit që dinë." (Neml, 52)

Me qëllim që të mos ketë kush fije dyshimi mbi historinë për të cilën flasim, Zoti i la vendbanimet e tyre si argument dhe fakt i asaj që ndodhi.

Salihu a.s u largua bashkë me besimtarët e tjerë. Gjatë largimit, ai tha:"Ai u largua prej tyre dhe tha: “O populli im! Unë ju solla mesazhin e Zotit tim dhe ju këshillova, por ju nuk i donit ata që këshillojnë”. (Araf, 79)

Bashkë me besimtarët e tjerë, Salihu a.s u vendos përfundimisht në Palestinë, në qytetin Remla. Ai vdiq dhe u varros atje.

Gjatë rrugës për në betejën e Tebukut a.s, ushtria e Profetit a.s kaloi pranë qytetit të Salihut. Pararoja e ushtrisë, kishin mbushur ujë nga puset e tyre dhe në disa prej enëve që kishin gjetur, kishin zënë brum për bukë. Kur arriti Profeti a.s, i urdhëroi ta derdhin ujin që kishin mbushur nga ato puse, të thyenin enët që kishin marrë dhe ta hidhnin ushqimin që kishin gatuar me atë ujë dhe në ato enë. Në një hadith të transmetuar nga Buhariu dhe Muslimi, Profeti a.s thotë:"Mos kaloni pran këtyre të ndëshkuarve, veçse duke qarë."

Nëse dikush vjen pranë këtij qyteti, nuk duhet ta sodisë siç sodit mbetjet romake dhe të civilizimeve të tjera. Në vende të tilla, vihet për të kujtuar fuqinë e Zotit të lartësuar dhe dënimin e tij që u demonstrua mbi këtë popull. Në një transmetim tjetër, Profeti a.s thotë:"Nëse nuk qani dot, atëherë bëni sikur qani."

"Me të vërtetë, fisi Themud mohoi Zotin e tij. Qoftë larguar (nga mëshira e Zotit) fisi Themud!" (Hud, 68)

Kjo ishte historia e popullit Themud me profetin e tyre Salihun, histori e cila përmendet në Kuran mbi njëzet e gjashtë herë.

[_Mersin_]

Historia e profetit Ibrahim a.s.



Pas vdekjes së Salihut a.s dhe me kalimin e viteve, idhujtaria filloi të përhapej sërish mes njerëzve. Shejtani e realizoi premtimin e tij edhe një herë në Palestinë, Gadishullin Arabik, Irak, Egjipt etj...

Me këtë rast, Zoti i lartësuar dërgon një nga profetët më të shquar, një nga pesë profetët e vendosur, babanë e profetëve, Ibrahimin a.s. Emri dhe gjenealogjia e tij ishte Ibrahim biri i Tarih. Nofka e të atit ishte Azer, për shkak se u vinte në ndihmë njerëzve të popullit të tij.

Historia e Ibrahimit a.s ceket në Kuranin fisnik në shtatëdhjetë e tre vende, gjë e cila është tregues i madhështisë së këtij Profeti dhe rëndësisë së historisë së tij. Ibrahimi a.s është nga pasardhësit e Sam-it, djalit të Nuhut a.s. Ibrahimi a.s lindi dhe u rrit në veri të Irakut, në qytetin Babiloni. Ky qytet ishte selia e civilizimit të asaj kohe dhe banorët e tij ishin idhujtarë. Thotë Zoti në Kuran:

"Dhe ai tha: “Ju, në vend të Allahut, keni zgjedhur idhujt, për shkak të dashurisë midis jush në këtë jetë.” (Ankebut, 25)

Kur ai i tha të atit dhe popullit të tij: “Ç’janë këta idhuj, që ju po i adhuroni kaq shumë?”, ata thanë: “Baballarët tanë i adhuronin këta.” (Enbija, 52-53)

"Tregoju atyre historinë e Ibrahimit, kur i tha babait të vet dhe popullit të vet: “Çfarë adhuroni ju? Ata u përgjigjën: “Adhurojmë idhujt e përherë u jemi përkushtuar atyre”. Ai i pyeti: “A ju dëgjojnë ata kur ju luteni? A mund t’ju sjellin dobi apo dëm?” U përgjigjën: “Jo, por i kemi gjetur të parët tanë që vepronin kështu." (Shuara, 69)

Ata vetë e pranonin se ishte një rit që e kishin trashëguar nga të parët e tyre. Me pyetjet e tij, Ibrahimi a.s synonte stimulimin e tyre për të menduar dhe logjikuar mbi adhurimin e idhujve të tyre. Njeriu e adhuron Zotin, me qëllim që kur të ketë nevojë ta lusë dhe Ai t'i përgjigjet. Ai e adhuron Zotin, me qëllim që ta udhëzojë në jetë dhe ta ndihmojë të jetojë konform natyrës dhe ligjeve të Zotit. Megjithatë, këta njerëz e kishin kyçur arsyen e tyre dhe nuk ishin racionalë në këtë çështje.

Vetë Ibrahimi a.s kurrë nuk i kishte adhuruar idhujt e popullit të tij. Këtë e konfirmon vetë Zoti në Kuranin fisnik, ku thotë:"Në të vërtetë, Ne e udhëzuam Ibrahimin në rrugë të drejtë qysh më parë dhe e njihnim atë (se ishte i aftë për këtë gjë)." (Enbija, 51)

Ai e filloi përmbushjen e mesazhit të tij me babanë. Thotë Zoti:"Trego në Libër për Ibrahimin! Ai ishte njeri i së vërtetës dhe profet. Ai i tha të atit: “O babai im, përse adhuron atë që as nuk dëgjon, as nuk sheh e as që mund të të sjellë ndonjë dobi? O babai im, mua më ka ardhur prej diturisë, çfarë s’të ka ardhur ty; andaj ndiqmë mua dhe unë do të të udhëzoj në rrugën e drejtë! O babai im, mos adhuro djallin, sepse ai është gjithmonë i pabindur ndaj të Gjithëmëshirshmit. O babai im, unë kam frikë se mos të vjen ndonjë dënim nga i Gjithëmëshirshmi e kështu të bëhesh i afërm i djallit!" (Merjem, 41-45)

Përgjigja e babait të Ibrahimit a.s ishte:"Ai u përgjigj: “O Ibrahim! Si guxon t’i hedhësh poshtë zotat e mi?! Nëse nuk heq dorë, unë do të të mbys me gurë; andaj, largohu prej meje për një kohë të gjatë”! (Merjem, 46)

Ibrahimi a.s, me butësinë që e karakterizonte, i tha:"Ibrahimi tha: “Shpëtimi qoftë mbi ty! Do t’i lutem Zotit tim që të të falë. Me të vërtetë, Ai është i mirë me mua." (Merjem, 47)

Edhe pse mori një përgjigje të vrazhdë, Ibrahimi a.s u lut për falje, paqe dhe shpëtim për të atin. Por kur kuptoi se lutja për jobesimtarët është e ndaluar, u distancua përfundimisht.

"Ndërsa lutja e Ibrahimit për faljen e babait të tij, ka qenë vetëm për shkak të një premtimi, që i kishte bërë. Por, kur iu bë e qartë se i ati ishte armik i Allahut, ai u nda prej tij. E megjithatë, Ibrahimi ishte njeri i dhembshur dhe i butë." (Teube, 114)

Nuk i lejohet një myslimani që të lutet për një jobesimtar të vdekur, që Zoti ta falë dhe ta mëshirojë.

Duke qenë se Zoti e kishte nderuar Ibrahimin a.s, ai njihej me nofkën "Miku i Zotit". Kjo, pasi zemra e Ibrahimit a.s ishte e mbushur me dashurinë për Zotin e lartësuar.

"Po largohem nga ju dhe nga gjithçka që ju adhuroni në vend të Allahut. Do t’i lutem Zotin tim, sepse jam i sigurt se nuk do të jem fatkeq me lutjet që ia bëj Zotit tim.” (Merjem, 48)



Thyerja e idhujve

Në këtë kohë, Ibrahimi a.s ishte akoma i njomë dhe i ri, tek të gjashtëmbëdhjetat. Megjithatë, ai ishte profet i nderuar dhe i ftonte njerëzit në besimin dhe adhurimin e një Zoti të vetëm. Gjatë gjithë kohës, ai mendonte se çfarë mund të bënte që njerëzit të ndërgjegjësoheshin dhe t'i ktheheshin Zotit. Një nga mendimet e shumta, ishte ç'rrënjosja e të keqes e cila simbolizohej tek idhujt. Ai filloi t'i deklarojë idetë dhe planet e tij edhe me njerëzit e tjerë. Thotë Zoti në Kuran lidhur me këtë:"(Betohem) për Allahun, se do t’i flak idhujt tuaj, posa të largoheni ju!” (Enbija, 57) Lidhur me këtë ajet, disa interpretues të Kuranit, mendojnë se Ibrahimi a.s e tha diçka të tillë fshehtazi dhe jo haptazi. Por në fakt, vetë ajeti i mëposhtëm e hedh poshtë këtë mendim. Vetë njerëzit, duke parë idhujt e thyer, thanë:"Të tjerët u përgjigjën: “Dëgjuam një djalosh që i përgojonte, quhej Ibrahim.” (Enbija, 60)

Ibrahimi a.s priste një ditë, ku tempulli ku ndodheshin idhujt të mos kishte asnjë njeri. Tempulli gjatë gjithë kohës gumëzhinte nga njerëzit të cilët hynin e dilnin. Përveç ritualeve, njerëzit vendosnin ushqime të ndryshme tek idhujt, me qëllim që zotat e tyre ta bekonin këtë ushqim.

Dita e shumëpritur erdhi për Ibrahimin a.s. Babilonasit, kishin një ditë të shënuar feste, ku të gjithë dilnin dhe festonin jashtë qytetit. Pasi e linin ushqimin në mëngjes tek idhujt që ta bekojnë, ata dilnin jashtë ku festonin dhe dëfreheshin. Në fund të ditës, njerëzit ktheheshin në tempull për të marrë ushqimin e bekuar dhe për ta ngrënë.

Ndërkohë që të gjithë njerëzit bëheshin gati dhe dilnin për të festuar, Ibrahimi a.s qëndronte ulur dhe nuk fliste. Kur e panë që nuk ka ndërmend të dalë, e pyetën se çfarë kishte. Ai u tha:"Kam parë yjet dhe zbulova se sot do të jem i sëmurë. Prandaj nuk do të vij me ju për të festuar."Pastaj u hodhi një shikim yjeve e tha: “Unë jam i sëmurë”. (Saffat, 88-89)

Thotë Profeti a.s:"Ai gënjeu, por për hatër të Zotit."

Thotë Zoti në Kuran:"Në të vërtetë, Ne e udhëzuam Ibrahimin në rrugë të drejtë qysh më parë dhe e njihnim atë (se ishte i aftë për këtë gjë). Kur ai i tha të atit dhe popullit të tij: “Ç’janë këta idhuj, që ju po i adhuroni kaq shumë?”, ata thanë: “Baballarët tanë i adhuronin këta.” (Ibrahimi) tha: “Me të vërtetë, ju dhe baballarët tuaj keni qenë në humbje të qartë.” Ata thanë: “A po na sjell të Vërtetën apo je nga ata që tallen?” i tha: “Jo, por Zoti juaj është Zoti i qiejve dhe i Tokës. Është Ai që i ka krijuar ato, ndërsa unë jam njëri prej atyre që e dëshmojnë këtë. (Betohem) për Allahun, se do t’i flak idhujt tuaj, posa të largoheni ju!” Dhe i bëri ata copa-copa, përveç idhullit të tyre më të madh, kështu që ata t’i drejtoheshin atij." (Enbija, 51-58)

"Pastaj u hodhi një shikim yjeve e tha: “Unë jam i sëmurë”. Ata u larguan prej tij, duke e lënë pas. Pastaj, ai u përvodh te hyjnitë e tyre dhe u tha: “A nuk po hani? Ç’keni, përse nuk flisni?” – Juve u kanë ofruar gjithë këtë ushqim këtu, përse nuk e hani? Përse nuk flisni? - Iu afrua atyre kalimthi, duke i goditur me dorën e djathtë." (Saffat, 88-93)

Në një ajet tjetër, Zoti thotë:"Dhe i bëri ata copa-copa, përveç idhullit të tyre më të madh, kështu që ata t’i drejtoheshin atij." (Enbija, 58)

Ibrahimi a.s i theu idhujt, përveç idhullit më të madh, të cilit i vari në qafë kazmën me të cilën i theu të tjerët. Kur u kthyen njerëzit nga festa dhe hynë në tempull, mbetën gojëhapur. Zotat e tyre ishin thyer copë-copë.

"Disa thanë: “Kush i bëri kështu zotat tanë? Me të vërtetë, ai është keqbërës!” Disa që e kishin dëgjuar Ibrahimin a.s ndërhynë menjëherë dhe thanë:"Të tjerët u përgjigjën: “Dëgjuam një djalosh që i përgojonte, quhej brahim.” “Atëherë silleni atë para syve të botës, që ata të dëshmojnë” – thanë ata." (Enbija, 59-61)

Menjëherë e sollën Ibrahimin a.s dhe u caktua një ditë për ta gjykuar para gjithë njerëzve. Ditën e gjyqit dhe pasi kishin ardhur njerëzit, e pyetën:

"Ata e pyetën: “Ti i bëre kështu zotat tanë, o Ibrahim?” Ai tha: “Jo! Këtë e ka bërë ky i madhi i tyre. Pyesni ata, nëse flasin!” (Enbija, 62-63)

Përderisa zoti juaj më i madh e ka kazmën në qafë, përse nuk e pyesni atë që t'ua tregojë?!

"Atëherë ata i thirrën mendjes dhe i thanë njëri-tjetrit: “Me të vërtetë, ju vetë jeni keqbërësit.” (Enbija, 64)

Edhe pse logjika dhe arsyeja ishte në anën e Ibrahimit a.s, ata nuk i besuan.

Pastaj ulën kokat dhe i thanë: “Sigurisht që ti e di, se këta nuk flasin! Ai u tha: “Mos vallë, ju adhuroni në vend të Allahut gjëra që nuk mund t’ju sjelljn kurrfarë dobie e as dëmi?! Mjerë ju dhe mjerë ata që ju i adhuroni në vend të Allahut! A nuk arsyetoni?!” (Enbija, 65-67)

"Ai u tha: “Vallë, ju adhuroni ato që i keni gdhendur vetë, ndërkohë që Allahu është Ai që ju ka krijuar juve dhe gjithçka që bëni?!” (Safat, 95-96)

E çfarë argumenti dhe fakti më të madh se t'i shihnin zotat të copëtuar dhe të thyer, mund të kërkonin?!



Hidheni në zjarrin flakërues

Por ata jo vetëm që nuk i besuan, por morrin vendim që ta djegin Ibrahimin a.s në zjarr. Thotë Zoti në Kuran:Ata thanë: “Përgatitni për të një furrë dhe hidheni në zjarrin flakërues!” (Safat, 97)

Ata caktuan një vend në shkretëtirë, ndërtuan një ndërtesë të madhe me gurë dhe u kërkuan të gjithë njerëzve të kontribuonin për ta mbushur me dru dhe shkarpa. Të gjithë njerëzit, burra e gra, të rritur dhe fëmijë, filluan të sjellin dru dhe gjithçka që mund të digjej, derisa e mbushën ndërtesën. Mandej, ata i vunë zjarrin turrës gjigande të druve. Kur gjithçka ishte gati, sollën dhe katapultat që ta hedhin Ibrahimin a.s në zjarrin përvëlues. Gjatë gjithë kësaj kohe, Ibrahimi a.s përsëriste me vete lutjen e atij që gjendet ngushtë dhe në pikë të hallit. Transmeton imam Buhariu se Profeti a.s ka thënë:"Hasbunallahu ve ni'mel veqil (na mjafton Allahu që është Garantuesi më i mirë), e ka thënë Ibrahimi a.s para se të hidhej në zjarr."

Në disa transmetime të pakonfirmuara, thuhet se kur Ibrahimin a.s e hodhën me katapultë, para se të mbërrijë tek zjarri, i erdhi Xhibrili a.s dhe i tha:"O Ibrahim, a ke ndonjë nevojë?" Ibrahimi a.s iu përgjigj:"Për ty nuk kam nevojë, por për Zotin kam."

Në një transmetim, thuhet se meleku i shiut, i kërkoi Zotit leje që të lëshojë shi për ta shuar zjarrin e Ibrahimit a.s. Por urdhri i Zotit a.s dhe vendimi i Tij ishin më të shpejtë.

"Ne thamë: “O zjarr, bëhu i ftohtë dhe shpëtim për Ibrahimin! Ata deshën ta lëndonin, por Ne i bëmë të dështonin.” (Enbija, 69)

Ibrahimi a.s ra në mes të zjarrit, i cili me urdhrin e Zotit u kthye i ftohtë dhe shpëtues për Ibrahimin a.s. Thotë Abdullah ibnu Abasi:"Nëse Zoti nuk do e kishte urdhëruar zjarrin të jetë dhe shpëtues për Ibrahimin, ai do e kishte lënduar i ftohti."

Zjarri nuk djeg veçse me urdhër të Zotit, ashtu siç nuk pret thika veçse me urdhër të Tij. Forca dhe efekti i këtyre krijesave nuk buron nga vetja e tyre, por nga aftësia me të cilën i ka pajisur Zoti i lartësuar. Është Ai që ua jep këtë aftësi dhe është Ai që ua heq kur të dojë.

Në zjarr, Ibrahimit a.s nuk iu dogjën as rrobat e trupit. Gjëja e vetme që iu dogj, ishte litari me të cilin e kishin lidhur. I pa të meta është Zoti i lartësuar dhe i gjithëpushtetshëm.

Njerëzit pritën me padurim të shuhej zjarri, që të shohin se çfarë ka ngjarë me Ibrahimin a.s. Ata mbetën gojëhapur kur dalluan Ibrahimin a.s të padëmtuar nga zjarri. Jo vetëm kaq, por vetë Ibrahimi a.s kur u pyet se cilat kanë qenë ditët më të lumtura të jetë, është përgjigjur:"Nuk kam kaluar ditë më të lumtura sesa ditët që kalova në zjarr."

Njerëzit e panë me sytë e tyre Ibrahimin a.s duke dalë nga zjarri, i pa lënduar prej tij. E çfarë mrekullie më të madhe prisnin që të besojnë?! Megjithatë, ata përsëri nuk besuan, por vazhduan në idhujtarinë e tyre. Nga të gjithë banorët e Babilonisë, i vetmi që besoi në Ibrahimin a.s, ishte Luti a.s. Thotë Zoti në Kuranin fisnik:"Luti i besoi atij.." (Ankebut, 26)



Ibrahimi a.s përballë Nemrudit

Duke parë refuzimin e banorëve të Babilonisë, Ibrahimi a.s vendosi ta lërë qytetin e tij. Ndërkohë, mbreti Nemrud, për të cilin thuhet se kishte nën hyqmin e tij gjithë botën asokohe, kishte dëgjuar për një djalosh që e kishin hedhur në zjarr dhe nuk ishte djegur. Ai kishte dërguar ushtarët që ta gjejnë dhe t'ia sjellin Ibrahimin a.s. Ushtarët e gjetën dhe e dërguan Ibrahimin a.s para Nemrudit. Në një transmetim, thuhet se mbretërit që kanë pasur gjithë tokën nën hyqmin e tyre kanë qenë katër, ku ndër ta, ka qenë dhe Nemrudi. Ai filloi ta pyesë Ibrahimin a.s mbi besimin dhe Zotin e tij. Biseda e zhvilluar mes Nemrudit dhe Ibrahimit a.s është shënuar dhe në Kuran. Thotë Zoti në suren Bekare:"A nuk ke dëgjuar ti (Muhamed) për atë që bëri fjalë me Ibrahimin për Zotin e tij, sepse Allahu i kishte dhënë pushtet? Kur Ibrahimi i tha: “Zoti im është Ai që jep jetë dhe shkakton vdekje” - ai (Nemrudi) u përgjigj: “Edhe unë mund të jap jetë e të shkaktoj vdekje”. – për të vërtetuar se edhe ai jep dhe merr jetë, Nemrudi solli dy të burgosur, njërin e ekzekutoi në çast, kurse tjetrin e liroi - Ibrahimi pastaj i tha: “Allahu e sjell Diellin nga lindja. Sille ti nga perëndimi”! Atëherë, ai (mohuesi) mbeti me gojën hapur. Allahu nuk i udhëzon ata që janë keqbërës." (Bekare, 258)

Duke e ditur se Ibrahimi a.s kishte shpëtuar nga zjarri, Nemrudi nuk u soll keq me të dhe e la të lirë të largohej.



Ibrahimi a.s në Sham (Lanton)

Pas këtij takimi me Nemrudin, Ibrahimi a.s niset për në Sham (Lanton). Ai u vendos në qytetin Haran, ku edhe u martua me Sarën. Thotë profeti Muhamed a.s:"Përveç Havasë, nuk është krijuar grua më e bukur se Sara mbi faqen e tokës."

Siç e cekëm më lart, i vetmi që i besoi Ibrahimit a.s, ishte Luti. Thotë Zoti i lartësuar:"Luti i besoi atij dhe tha: “Unë do të mërgoj te Zoti im; me të vërtetë, Ai është i Plotfuqishmi dhe i Urti.” (Ankebut, 26)

Të dy, larguan nga Iraku dhe u vendosën në Sham. "Ne e shpëtuam atë dhe Lutin (dhe i çuam) në tokën, të cilën e kemi bekuar për njerëzit." (Enbija, 71)

Në Haran ku u vendosën, njerëzit adhuronin idhujt. Ibrahimi a.s vendosi një plan, sipas të cilit do i ndërgjegjësonte njerëzit se adhurimi i idhujve është diçka e kotë dhe e pavlerë. Një natë, edhe Ibrahimi a.s doli bashkë me njerëzit në vendin ku adhuronin yjet.

Dhe kështu, Ne ia treguam Ibrahimit mbretërinë e qiejve dhe të Tokës, që ai të bëhej nga ata që besojnë vendosmërisht." (En'am, 75)

Zoti ia bëri të mundur të sodisë në brendësi të qiejve dhe të tokës. Ai pa ato që sot nuk i shohin dot as me teleskopët më të fuqishëm. Një njeri që sheh mbretërinë e qiejve dhe të tokës, padyshim që do të adhurojë vetëm Zotin e lartësuar, duke u distancuar nga çdo idhulli tjetër. E themi këtë pasi disa komentues të Kuranit, janë shprehur se Ibrahimi a.s adhuroi idhujt bashkë me njerëzit e tjerë dhe më pas Zoti e udhëzoi në monoteizëm. Kjo është një gafë e madhe dhe e pafalshme. E si mund të pretendosh se një profet i Zotit adhuron yjet?! Si mund të ndodhë kjo, pasi ai kishte parë mbretërinë e qiejve dhe të tokës?!

Ibrahimi a.s doli natën bashkë me njerëzit, jo për të adhuruar yjet si ata, por për t'i ndërgjegjësuar mbi këtë veprim.

"Kur ra nata, ai pa një yll dhe tha: “Ky është Zoti im!” Por, kur perëndoi ylli, ai tha: “Nuk i dua ata që perëndojnë”. (En'am, 76)

Thuhet se ky planet ishte Afërdita, planeti më i afërt me tokën. Ai shkëlqen natën dhe mund të shihet dhe me sy. Afërdita është planet dhe jo yll, por populli i Haranit e kishin marrë për yll. Kur u shfaq Afërdita, Ibrahimi a.s tha me zë të lartë:"Ky është zoti im." Me largimin e natës dhe fillimin e agimit, drita e Afërditës filloi të dobësohej derisa u zhduk përfundimisht. Ibrahimi a.s e pasoi këtë me pyetje të tjera, që t'i dëgjojnë njerëzit:"Ku vajti zoti im?! ç'qenka ky zot që zhduket?! Unë kam nevojë për të tani. Një zot të tillë unë nuk e dua."

Ibrahimi a.s doli sërish natën e dytë dhe këtë herë piketoi hënën si gjoja zotin dhe idhullin e tij.

Kur pa Hënën duke lindur, tha: “Ky është Zoti im!” Por, pasi ajo perëndoi, ai tha: “Nëse Zoti im nuk më udhëzon në rrugën e mbarë, me siguri do të bëhem njëri nga të humburit”. (En'am, 76)

O Zot më drejto në rrugë të drejtë, që të besoj dhe adhuroj vetëm Ty. Të gjitha këto dëgjoheshin nga njerëzit e tjerë. Kur në mëngjes lindi dielli, Ibrahimi a.s bëri gjoja sikur ka diellin zot dhe idhull të tij, pasi ai ishte më i madhi.

"Kur vërejti Diellin duke lindur, ai thërriti: “Ky është Zoti im, ky është më i madhi!” Por, pasi dielli perëndoi, ai tha: “O populli im, unë jam larg nga idhujt që ju ia shoqëroni Allahut në adhurim! Unë e kthej fytyrën time nga Ai që i ka krijuar qiejt dhe Tokën, duke qenë besimtar i vërtetë, dhe nuk jam nga idhujtarët”! (En'am, 78-79)

Megjithatë, kishte njerëz të cilët filluan të polemizojnë dhe ta kundërshtojnë Ibrahimin a.s për ato që po thoshte. Por ai u përgjigj

"Dhe, kur populli i tij polemizoi me të, ai tha: “Doni të polemizoni me mua për Allahun, ndërkohë që Ai më ka udhëzuar në rrugën e drejtë?! Unë nuk i kam frikë idhujt tuaj, sepse vetëm po të dojë Zoti im, ato mund të më lëndojnë. Zoti im, me dijeninë e vet ka përfshirë çdo gjë. A nuk po mendoni?" (En'am, 80-81)

Njerëzit filluan ta kërcënojnë dhe t'i fusin frikën se idhujt dhe zotat e tyre do e lëndonin, për ato fjalë që thoshte.

"E si të frikësohem nga zotat tuaj të rremë, ndërkohë që ju nuk keni frikë t’i shoqëroni Allahut idhuj, për të cilët Ai nuk ju ka zbritur kurrfarë argumenti?! Cili nga ne e meriton të jetë i sigurt? Më thoni, nëse njihni të vërtetën! Sa për ata që besojnë dhe nuk e molepsin besimin e tyre me padrejtësi (idhujtari), pikërisht atyre u takon siguria dhe ata janë të udhëzuar.” Ky është argumenti Ynë, të cilin Ne ia dhamë Ibrahimit kundër popullit të tij. Ne ngremë kë të duam në shkallë të lartë. Vërtet, Zoti yt është i Urtë e i Gjithëdijshëm." (En'am, 82-83)



Ibrahimi a.s në Egjipt

Duke qenë se njerëzit refuzuan sërish të besojnë në një Zot të vetëm dhe të gjithëpushtetshëm, Ibrahimi a.s vendosi të emigrojë sërish. Këtë herë, ai do të niset për në Egjipt.

Me të mbërritur në Egjipt, mbretit i shkon haberi se në mbretërinë e tij sapo ka shkelur e bukura e dheut. Menjëherë, ai dërgoi ushtarët që t'ia sjellin këtë grua. Ai i porositi ushtarët që nëse burri që e shoqëron është i shoqi, ta vrasin. Zoti i tregoi Ibrahimit a.s për këtë kurth. Ibrahimi a.s e porositi Sarën dhe i tha:"Nëse ushtarët që do të vijnë të pyesin se kush është ky burrë, për mua, u thuaj që jam vëllai yt. Për Zotin nuk ka njerëz të tjerë besimtarë mbi këtë tokë, përveç meje dhe teje."

Kur mbërritën ushtarët e mbretit, e pyetën Ibrahimin a.s:"çfarë e ke këtë grua?" Ai u përgjigj:"Ajo është motra ime." Thotë profeti Muhamed a.s:"Në kët rast, Ibrahimi a.s gënjeu."

Dijetarët i kanë grumbulluar gënjeshtrat e ibrahimit a.s, të cilat janë:

1 – Kur u shtir si i sëmurë ditën e festës, me qëllim që t'i copëtojë idhujt.

2 – Kur u tha babilonasve se idhujt i kishte thyer më i madhi prej tyre.

3 – Kur u tha ushtarëve se Sara ishte motra dhe jo gruaja e tij.

Të tre rastet, ishin në një kontekst të caktuar dhe mund të interpretoheshin. Megjithatë, ai ndihet i pezmatuar për këto tre gënjeshtra. Kur Ditën e Kiametit njerëzit të shkojnë tek Ibrahimi a.s t'i kërkojnë të ndërmjetësojë tek Zoti që të fillojë llogari, ai do u përgjigjet:"Jo, unë kam gënjyer tre herë dhe më vjen zor nga Zoti." Ndërkohë që njerëzit sot gënjejnë dhe mashtrojnë pa iu frikësuar aspak Zotit.

Ushtarët e çuan Sarën tek mbreti. Gjatë rrugës, ajo filloi të lutej:"O Zot, nëse e di që të kam besuar Ty dhe të dërguarit të Tënd, e kam ruajtur nderin tim dhe të burrit, më mbro nga ky qafir!"

Kur mbreti i veçua në një dhmë me Sarën, zgjati dorën ta prekë, por në çast dora i paralizohet dhe i ngrin në vend. Ai filloi të ulërijë dhe bërtasë, gjë e cila bëri që ushtarët dhe njerëzit të hyjnë menjëherë në dhomë. Duke u frikësuar se mos i bëjnë keq, Sara e luti Zotin që ta shërojë dhe u shërua. Megjithatë, mbreti nuk zuri mend. Ai kujtoi se qe diçka momentale dhe e papritur dhe menjëherë zgjati dorën ta prekë, për sërish dora iu ngri në ajër. I gjendur në këtë situatë, mbreti i tha:"Më lësho!" Sara e luti Zotin dhe dora iu kthye siç e kishte më parë. Megjithatë sërish nuk zuri mend dhe zgjati dorën ta prekë, por edhe këtë herë iu ngri. I frikësuar, i tha:"Më lësho se do të fal lirinë." Sara e luti Zotin dhe dora iu shërua. Ai thirri këshilltarët dhe u tha:"Ma hiqni qafe këtë grua. Për Zotin nuk më keni sjellë njeri, por shejtan."

Mbreti i dha shumë dhurata me vete Sarës para se të ikte nga pallati. Ndër të tjera, ai i dha dhe një skllave, me emrin Haxhere. Kur Sara u kthye tek i shoqi Ibrahimi a.s, e gjeti duke u falur. Pasi përfundoi faljen, Ibrahimi a.s e pyeti:"Çfarë ndodhi?" Sara iu përgjigj:"Zoti nuk e lejoi të bëjë ç'të dojë atë qafir." Ibrahimi tha:"Të falënderoj o Zot."



Ibrahimit a.s i lind Ismaili

Pas kësaj ngjarjeje, Ibrahimi a.s mori rrugën e kthimit për në Palestinë bashkë me familjen. Në Palestinë, Ibrahimit a.s iu bashkëngjit dhe profeti Lut a.s. Pas një farë kohe, Ibrahimi a.s i kërkoi Lutit a.s të shkojë në fshatin Sedom dhe t'i ftojë në besim dhe moralitet. Njerëzit e këtij fshati ishin shumë të shthurur moralisht, por më shumë rreth këtyre njerëzve do të flasim në historinë që i përket profetit Lut a.s. Luti a.s vajti në Sedom, kurse Ibrahimi a.s, gruaja e tij Sara dhe skllavja Haxhere qëndruan në Palestinë. Përveç misionit si profet dhe i dërguar i Zotit, Ibrahimi a.s u morr dhe me tregti gjatë qëndrimit në Palestinë. Madje, mund të themi se ishte një ndër tregtarët e suksesshëm dhe të pasur.

Kur Ibrahimi a.s kishte mbushur moshën tetëdhjetë e pesë vjeçare, e shoqja e tij Sara, u sigurua tashmë se nuk mund t'i jepte të shoqit fëmijë. Duke e ditur se i shoqi e dëshironte shumë një fëmijë, Sara i dhuroi Ibrahimit a.s skllaven e saj, Haxheren. Me ta marrë Ibrahimi a.s, u martua me të dhe i lindi djalin e tij Ismailin a.s. Në këtë kohë, Ibrahimi a.s ishte tetëdhjetë e gjashtë vjeç. Por një ndodhi e tillë ndezi zjarrin e xhelozisë tek Sara. Edhe pse ishte ajo që ia dhuroi Haxheren Ibrahimit a.s, nuk e përballoi dot faktin që Haxhereja i dha fëmijë kurse ajo vetë jo. Për këtë, ajo i kërkoi Ibrahimit a.s që Haxheren ta largojë në një vend tjetër. Në shumë rrëfenja, thuhet se Sara tentoi disa herë t'i bëjë keq Haxheres, por këto rrëfenja nuk janë vërtetuar dhe nuk janë të sakta. Ajo që është konfirmuar nga profeti Muhamed a.s, është vetëm çështja e xhelozisë. Transmeton imam Buhariu se i profeti Muhamed a.s ka thënë:"...Haxhereja vishte rroba të gjata, me qëllim që gjurmët t'i mbuloheshin që mos i shohë Sara."

Me gjithë besimin dhe vlerat e Sarës, xhelozia mbetet diçka e pandashme nga femrat. Një fakt të tillë e konstatojmë edhe tek gratë e profetit Muhamed a.s. Prandaj, burrat duhet të jenë të kujdesshëm dhe ta marrin në konsideratë aspektin emocional të grave të tyre. Edhe Ibrahimi a.s i mori në konsideratë ndjenjat e gruas së tij të parë Sarës dhe e ndau Haxheren prej saj. Më vonë, Ibrahimi a.s urdhërohet që të marrë Haxheren dhe foshnjën e tyre dhe t'i çojë në Meke. Si çdo urdhër tjetër, Ibrahimi a.s e vlerësoi dhe menjëherë u nis bashkë me të shoqen, Haxheren dhe Ismailin foshnje. Të gjithë udhëtimet e Ibrahimit a.s bëheshin me anë të Burakut, kafshë që përdorej nga profetët në udhëtime. Me Burak udhëtimi kryhej kur Ibrahimi a.s udhëtonte vetëm. Ndërkohë që kur udhëtonte me familjarët dhe njerëzit e tjerë, nuk e përdorte Burakun. Vizitat e mëvonshme që i bën Ismailit a.s, ai i bënte me Burak.



Ibrahimi a.s, bashkë me familjen në Meke

Udhëtimi për në Meke padyshim ishte i lodhshëm. Kur arritën atje, Haxhereja u gjende para një lugine të shkretë, pa njerëz, pa banesa, pa bimë, pa ujë dhe pa asgjë tjetër. Në këtë luginë të thatë, Ibrahimi a.s e la gruan e tij Haxheren dhe djalin e tij të vetëm, Ismailin a.s. Haxhereja u çudit nga ky veprim i Ibrahimit a.s, ajo kishte menduar se do i lërë në një vend ku të paktën të kishte njerëz dhe ujë. E si mund të jetonin ata në atë vend të shkretë?

Kur pa që i shoqi u ktheu shpinën dhe mori rrugën e kthimit, Haxhereja iu vu pas dhe e pyeti:"O Ibrahim! Në dorë të kujt po na lë këtu?! As ujë, as ushqim dhe as njerëz!" Ibrahimi a.s vazhdoi rrugën pa i kthyer përgjigje dhe pa u kthyer as që ta shohë. Haxhereja e ndiqte nga pas duke e lutur dhe duke iu përgjëruar, por Ibrahimi a.s as që i kthente përgjigje. Duke parë që i shoqi dukej sikur nuk shqetësohej, Haxhereja e pyeti përfundimisht:"A Zoti të ka urdhëruar për diçka të tillë?!" Ibrahimi a.s iu përgjigj:"Po." Atëherë, Haxhereja thotë një fjalë e cila është mësim për burrat para se të jetë për gratë. Ajo i thotë:"Nuk kemi për të vdekur atëherë."

Përderisa njeriu u përmbahet dispozitave dhe normave hyjnore, nuk ka për të shkuar dëm asnjëherë. Mos iu frikëso fukarallëkut, përderisa beson se rizku është në duart e Zotit! Kurrë mos gënje, pasi vetëm duke thënë të vërtetën realizon objektivat! Kurrë mos prano haramin, pasi ai largon bereqetin! Kur burri dilte nga shtëpia për në punë, gruaja myslimane i thoshte:"O rob i Zotit! Frikësohu Zotit, pasi ne mund ta durojmë urinë, por e kemi të pamundur të durojmë zjarrin! Prandaj, mos na sill në shtëpi haram!"

Ibrahimi a.s u largua përfundimisht, duke e lënë të shoqen dhe djalin në atë luginë të thatë, pa ushqim dhe pa ujë. Pasi Haxheres i përfunduan rezervat e fundit të ushqimit dhe ujit që kishte marrë me vete, djali filloi të qajë nga etja dhe uria. Është diçka shumë e rëndë për nënën, të dëgjojë foshnjën të qaja nga uria dhe të mos ketë çfarë ti japë. Ajo e la foshnje dhe u ngjit me vrap mbi një kodër aty pranë (safa). Me tu ngjitur lart, mbajti frymën me shpresë se mos dëgjon ndonjë zë. Kur i humbi shpresat, zbriti poshtë në luginë dhe vazhdoi vrapin derisa u ngjit në kodrën përballë (Merva). Me t'u ngjitur sipër, i ra rreth e rrotull me shpresë se mos dëgjon ose dallon ndonjë shenjë jete, por shumë shpejt i humbi shpresat edhe këtu. Duke kërkuar, i vajti mendja tek djali dhe mendoi se e kishte lënë të vetëm. Kështu, zbriti kodra dhe me vrap u ngjit në kodrën e parë (Safa) e cila ndodhej më pranë djalit. Këtë ritual mes dy kodrave, ajo e bëri shtatë herë rresht. Për ta përjetësuar shqetësimin e kësaj nëne për djalin e saj, Zoti e ka bërë obligim ritualin e Saj-it gjatë Haxhit. Kur u ngjit herën e shtatë mbi Merva, ajo dëgjoi një zë. Edhe pse nuk kishte tjetër kush, ajo tha:"Hesht!" Ajo konstatoi se zëri vinte nga ana djalit të saj Ismailit. Me vrap u nis drejt tij dhe atje pa se nën këmbët e foshnjës buronte ujë.

Ajo që kishte ndodhur është se Xhibrili a.s e kishte goditur tokën me krahun e tij – mu tek pusi i Zemzemit sot – dhe menjëherë kishte shpërthyer uji. Krahu i një meleku, kishte goditur tokën tek këmbët e një profeti dhe kishte dalë ujë. Duke qenë se fillimisht uji ishte i paktë, Haxhereja filloi të formojë një pellg me rërë, me qëllim që uji të mos shkonte dëm. Ndërkohë që mblidhte rërë rreth uji, ajo thoshte:"Zem, zem (grumbullohu, grumbullohu)."

Thotë profeti Muhamed a.s:"Zoti e faltë nënën e Ismailit! Nëse nuk do e kishte mbledhur ujin, ai do të rridhte si një lum."

Haxhereja dhe djali i saj Ismaili a.s pinë nga uji i zemzemit dhe i shpëtuan vdekjes me anë të kësaj mrekullie hyjnore. Për shkak të ekzistencës së ujit, filluan të mblidhen dhe zogjtë, të cilët shiheshin në qiell duke fluturuar rreth e qark ujit. Sakaq, një nga fiset më të shquara arabe, Xhurhum, ishte shpërngulur nga Jemeni, për shkak të rrënimit të digës së ujit atje. Në Jemen, ishte ndërtuar një digë e madhe për rezervat ujore. Shkatërrimi i kësaj dige nga ku furnizoheshin me ujë fiset arabe, kishte bërë që ata të shpërnguleshin prej atij vendi dhe të shpërndaheshin në qoshe të ndryshme të Gadishullit Arabik. Kështu i takon që origjina e të gjithë arabëve është nga Jemeni. Mes fiseve që u shpërngulën përfundimisht nga Jemeni, ishte dhe fisi Xhurhum, një ndër fiset burimore arabe. Secili nga fiset kërkonte vende dhe zona ku kishte ujë. Duke qenë se ishin tregtarë, ata i njihnin burimet e ujit dhe oazet, të cilët kryesisht i gjenin në rrugën për në Sham. Gjatë rrugës, ata dalluan shpendët të fluturonin rreth e qark luginës Bekke. Ata e kuptuan se shpendët nuk mund të fluturonin pa ndonjë shkak dhe për këtë dërguan një prej tyre të hetojë situatën. Kur u kthye i dërguari, i lajmëroi se atje kishte gjetur ujin, atë për të cilin ishin shpërngulur nga Jemeni. Menjëherë i gjithë fisi u drejtua drejt vendit, ku përveç ujit gjetën dhe një grua me foshnjën e saj. Duke qenë se ishin njerëz të fisëm, të ndershëm dhe babaxhanë, ata e pyetën:"A na lejon dhe neve të banojmë në këtë luginë dhe të përdorim këtë ujë?" Haxhereja u përgjigj:"Po, me kusht që të më shpërbleni për këtë." Burrat i thanë:"Dakord!" Edhe pse ishte vetëm një grua e pa krahë, edhe pse ata ishin një fis i tërë me burra e me gra dhe mund të vendoseshin pa pyetur fare për atë grua të mjerë, ata e pranuan këtë kusht. Ky ishte një ndër treguesit e fisnikërisë dhe babaxhanllëkut të tyre. Tashmë Haxheres dhe djalit të saj, përveç ujit iu sigurua dhe ushqimi e shoqëria. Ismaili a.s do të rritet mes fisit Xhurhum, ku dhe do të mësojë arabishten e pastër. Ai do të martohet me një vajzë nga fisi Xhurhum dhe prej tyre lindin arabët që më vonë do të quhen arabët e arabizuar. Nga kjo familje, do të dalë dhe profeti i fundit, Muhamedi a.s.

Të gjithë këto ngjarje, ishin rezultat dhe përgjigje e lutjeve që bëri Ibrahimi a.s pasi e kishte braktisur familjen. Këto lutje janë regjistruar në Kuranin fisnik.

"O Zoti ynë, unë kam vendosur disa nga pasardhësit e mi, në një luginë që nuk mbillet, afër Shtëpisë Tënde të Shenjtë, që të falin namazin. Prandaj, bëj që zemrat e njerëzve të ndiejnë dashamirësi për ata dhe jepu fruta, me qëllim që ata të të falënderojnë." (Ibrahim, 37)

Shtëpia e Shenjtë që është Qabeja, nuk ka qenë e ndërtuar asokohe. Lidhur me faktin nëse themelet e saj ekzistonin, d.m.th ka ekzistuar më parë, thuhet se Qaben e ka ndërtuar djali i Ademit a.s, Shithi, por që me kalimin e kohës ishte rrënuar. Këtë përforcon dhe ajeti që thotë:"Me të vërtetë, Faltorja e parë e ngritur për njerëzit, është ajo në Bekkë (Mekë), e bekuar dhe udhërrëfyese për popujt." (Al Imran, 96)

çdo vit, Ibrahimi a.s e vizitonte Haxheren dhe djalin e tyre më shumë se një herë. Ndërkohë, djali i tyre Ismaili a.s kishte hedhur shtat dhe ishte rritur. Në një nga vizitat e tij, teksa po flinte i qetë, Ibrahimi a.s sheh një ëndërr aq sa të çuditshme dhe të shqetësuese. Ai pa sikur therr djalin e tij të vetëm, gjë e cila ishte sinjal prej Zotit se duhej ta therë, pasi ëndrrat e profetëve janë të vërteta. Këtë ndodhi e rrëfen vetë Zoti i lartësuar në Librin e Tij, ku thotë:

“O Zoti im, dhuromë një fëmijë prej të mirëve!” Dhe Ne i dhamë lajmin e gëzuar për një djalë të mbarë! Kur fëmija u rrit aq sa ta ndihmonte në punë, Ibrahimi i tha: “O djali im, kam parë ëndërr se duhet të të flijoj. Çfarë mendon ti?” –

Me të drejtë, shtrohet pyetja:"Përse Ibrahimi a.s i kërkoi mendim dhe u konsultua dhe me djalin që duhej të therte, Ismailin?! Ai mund ta therte ndërkohë që Ismaili a.s ishte duke fjetur."

Në një rast të tillë, demonstrohet dëshira e babait mysliman e besimtar, që djali i tij të jetë pjesëmarrës në një vepër që përbën kulminacionin e bindjes ndaj Zotit, me qëllim që edhe ai të përfitojë nga sevapi. Ky është një mesazh shumë i fuqishëm që u drejtohet të gjithë prindërve, që t'i bëjnë fëmijët pjesëmarrës në vepra të mira dhe shpërblime. Nëse dëshiron të japësh sadaka, jepja fëmijës tënd ta bëjë këtë. Kjo, me qëllim që fëmija të mësohet të japë. Kur të shkosh të dëgjosh një ligjëratë, merri dhe fëmijët e tu që të mësohen.

Përgjigja e Ismailit a.s, ishte akoma më mbresëlënëse

"I biri i tha: “O ati im, vepro ashtu siç je urdhëruar! Dashtë Allahu, unë do të jem i durueshëm!” (Saffat, 100-102) se pyetja e Ibrahimit a.s.

Ibrahimi a.s – siç duket qartë dhe në ajetin e mësipërm – i tha se kam parë në ëndërr sikur të therr dhe nuk i tha se jam urdhëruar. Megjithatë, Ismaili a.s e dinte se ëndrrat e profetëve janë të vërteta. Ai nuk i tha "E përse duhet të më therrësh?! çfarë krimi paskam bërë që të meritoj një fund të tillë?! Përse nuk pret një urdhër të qartë nga Zoti, por dashke të më therësh për një ëndërr që ke parë?!" Të gjitha këto as që i vajtën ndërmend Ismailit a.s.

"I biri i tha: “O ati im, vepro ashtu siç je urdhëruar! Dashtë Allahu, unë do të jem i durueshëm!”

Thonë dijetarët myslimanë:"Me këto fjalë, Ismaili a.s demonstroi kulmin e etikës dhe modestisë me Zotin e lartësuar." Ai nuk tha se do jem i durueshëm, por këtë e kushtëzoi me dëshirën dhe vullnetin e Zotit. Sado të fortë ta ketë besimin njeriu, nuk ka përse të vetë mashtrohet. Gjithçka, i duhet dedikuar Zotit të motrave. Thotë Zoti në Kuran:"

"Asnjëherë mos thuaj, për çfarëdo gjëje qoftë, se: “Me siguri që nesër do ta bëj këtë”. pa shtuar “Në dashtë Allahu! Dhe, kur të harrosh (të thuash “në dashtë Allahu”) - kujtoje Zotin tënd e thuaj: Shpresoj se Zoti im do të më udhëzojë në atë që është më e mirë dhe më e dobishme nga kjo”. (Kehf, 23-24)

Pasi baba e bir vendosën të çojnë në vend vullnetin e Zotit, Ismaili a.s i tha të atit:"Ma kthe fytyrën nga toka, që mos e shohësh fytyrën time – ndërkohë që më therr – dhe të vijë keq." Me këtë, ai donte t'ia lehtësojë procesin të atit.

"Pasi iu nënshtruan që të dy urdhrit, (Ibrahimi) e vuri (Ismailin) me ballë përtokë." (Saffat, 102)

Mandej, Ibrahimi a.s morri thikën, e vuri në qafën e të birit dhe filloi ta lëvizë që ta therë. Ajo që ndodhi është se thika nuk priste. Thika e humbi vetinë e saj, ashtu siç zjarri e humbi vetinë e tij. Thika nuk mund të presë veçse me urdhër të Zotit, ashtu siç dhe zjarri nuk mund të djegë veçse me urdhër të Zotit.

Ibrahimi a.s përpiqej me sa fuqi kishte por thika nuk priste. Po ashtu Ismaili a.s, i thoshte herë pas here:"Ngjeshe fort o baba!" por sërish thika nuk priste.

"Pasi iu nënshtruan që të dy urdhrit, (Ibrahimi) e vuri (Ismailin) me ballë përtokë." (Saffat, 102)

Të dy i ishin nënshtruar urdhrit hyjnor dhe ishin të bindur se po vepronin drejt. Islam do të thotë, t'i dorëzohesh plotësisht urdhrave dhe dispozitave të Zotit, pa kundërshtim dhe hezitim.

E gjitha kjo ishte sprovë nga Zoti si për Ibrahimin a.s ashtu dhe për Ismailin a.s. Me dorëzimin e plotë, vënien e thikës në qafë dhe tentativave për ta çuar në vend urdhrin e Zotit, të dy e kishin kaluar me sukses këtë sprovë. Tashmë nuk ishte nevoja për të derdhur gjak. Vlera që kërkohej ishte dorëzimi dhe nënshtrimi i plotë ndaj Zotit. Kurse gjaku dhe mishi janë të pavlerë.

"Ne e thirrëm: “O Ibrahim, ti e përmbushe ëndrrën.” Vërtet, Ne kështu i shpërblejmë punëmirët! Kjo, me të vërtetë ka qenë një sprovë e qartë!" (Saffat, 104-107)

Kjo ka qenë sprova më e rëndë me të cilën Zoti ka vënë në provë një njeri. Kush prej nesh mund ta bëjë diçka të tillë me djalin e tij? Kush prej nesh mund ta bëjë diçka të tillë me djalin e tij të vetëm, i cili i ka lindur pas tetëdhjetë e pesë vitesh pritje? Dhe e gjitha kjo për shkak të një ëndrre?! Ibrahimi a.s, shumë mirë mund të thoshte se vrasja e një personi – aq më tepër e djalit të tij të vetëm – është krim. Ai shumë mirë mund ta zvarriste derisa t'i shpallej një urdhër i qartë. Por ai nuk e bëri këtë dhe iu nënshtrua plotësisht urdhrave të Zotit. Thotë Zoti në Kuran:"dhe të Ibrahimit - i cili i plotësoi detyrimet." (Nexhm, 37)

Ai e kishte mbajtur besën në gjithçka. Ai pranoi të sakrifikohej kur e hodhën në zjarr. Ai pranoi të sakrifikoi djalin e tij të vetëm, për një ëndërr që pa. Ai sakrifikoi pasurinë e tij, saqë etiketohej me nofkën "babai i miqve". Nuk pranonte ta hajë vaktin e radhës, veçse me ndonjë mik. Kur nuk gjente dikë për të ngrënë, ai zemërohej shumë.

"Dhe Ne e zëvendësuam atë (Ismailin) me një kurban të madh." (Saffat, 104-107)

Teksa tentonte të therë djalin, Ibrahimi a.s dëgjoi një zë nga qielli. Kur ktheu kokën, dalloi Xhibrilin a.s me një dash të majmë, duke zbritur nga qielli. Ai nuk ishte nga deshtë e tokës, por ishte dash që ishte ushqyer në xhenet.

Tregon Abdullah ibnu Abasi:"Ishte një dash që kishte kullotur në xhenet për dyzet vite. Ai ishte i bardhë, me dy sy të gjerë, me brirë të gjata."

Zoti e përjetësoi një ritual të tillë, ku haxhillarët therrin kurban çdo vit pranë Qabes, bashkë me ta të gjithë myslimanët anembanë botës. Duke therrur kurban, ne sikur i themi Zotit: Ne o Zot vazhdojmë të ecim në gjurmët e Ibrahimit a.s, i cili u tregua i gatshëm të sakrifikojë djalin e tij të vetëm." Kurbani është përkujtues dhe sinjalizues i gatishmërisë për të sakrifikuar për hatër të Zotit. Ne jemi të gatshëm të sakrifikojmë veten, fëmijët dhe pasurinë tonë, duke ecur kështu në gjurmët e profetit tonë Ibrahim a.s.

"..dhe i lamë atij (Ibrahimit) kujtim të mirë në brezat e mëvonshëm. “Paqja qoftë mbi Ibrahimin!” Ja, kështu, Ne i shpërblejmë punëmirët. Ai ka qenë vërtet një nga robërit Tanë besimtarë. (Safat, 108-111)



Lindja e Is'hakut

Me qëllim që ta nderojë për bindjen dhe besën e mbajtur, Zoti e shpëbleu Ibrahimin a.s me një djalë tjetër, Is'hakun, me gruan e parë Sarën.

"Ne i dhamë atij lajmin e mirë për (lindjen e) Is’hakut, profet prej njerëzve të mirë." (Safat, 112)

Unë habitem me disa interpretues të Kuranit, të cilët mendojnë se djali që Ibrahimi a.s pranoi të flijojë, ishte Is'haku dhe jo Ibrahimi a.s. Kjo, pasi janë ndikuar nga rrëfenjat izraelite. Zoti i lartësuar e përgëzoi Ibrahimin a.s me lindjen e Is'hakut, si shpërblim për respektimin e urdhrit të Zotit, qoftë dhe në flijimin e djalit të tij të vetëm.

Pasi Ibrahimi a.s u kthye në Palestinë, ku u bashkua me gruan e tij të parë Sarën, Zoti e përgëzoi me lindjen e Is'hakut. Asokohe, Ibrahimi a.s kishte mbushur njëqind e njëzet vjeç. Kurse gruaja e tij Sara, ishte nëntëdhjetë vjeçe. Lajmin përgëzues dhe sihariqin, ia dhanë tre melekë, të cilët zbritën nga qielli, Xhibrili a.s, Mikaili dhe meleku i vdekjes. Këtë sihariq, ata ia dhanë gjatë rrugës për tek fshati i Lutit a.s. Zoti i lartësuar i kishte urdhëruar ta shkatërronin përfundimisht vendbanimin e popullit të Lutit a.s, për shkak të sjelljeve perverse që ishin përhapur mes tyre.

Gjatë rrugës, ata u ndalën në familjen e Ibrahimit a.s dhe Sarës. Ata vajtën tek shtëpia e Ibrahimit a.s, me pamjen e njerëzve. Kur u takuan me Ibrahimin a.s e përshëndetën dhe hynë brenda. Siç e kemi cekur dhe më lart, Ibrahimi a.s gëzohej pa masë kur i shkonin miq në shtëpi. Ibrahimi a.s, përveç gëzimit se i erdhën miq, ndjeu frikë dhe shqetësim nga prezenca e tyre. Ata nuk ishin të njohur në atë zonë dhe nuk kishin asnjë shenjë udhëtimi, nuk kishin kafshë udhëtimi, rrobat i kishin të pastra dhe nuk dukeshin të lodhur, që të merreshin për udhëtarë.

"A e ke dëgjuar historinë e mysafirëve të nderuar të Ibrahimit? Ata hynë tek ai e i thanë: “Paqe!” - dhe ai u tha: “Paqe, o njerëz të panjohur!” (Dharijat, 24-25)

Edhe pse nuk i njohu dhe nuk iu dukën udhëtarë, ai i futi brenda dhe i nderoi siç nderonte të gjithë miqtë.

"Të dërguarit Tanë, i sollën Ibrahimit lajmin e mirë dhe i thanë: “Paqe mbi ty!” Ai u përgjigj: “Paqja qoftë mbi ju!” Dhe me të shpejtë u solli atyre një viç të pjekur." (Hud, 69)

"E pa u vënë re, ai shkoi te njerëzit e shtëpisë dhe solli një viç të majmë." (Dharijat, 26)

Edhe pse ishin vetëm tre vetë, Ibrahimi a.s vajti e u therri një viç të madh. Kjo pasi siç thamë, ishte tepër bujar dhe zemërgjerë. Bujaria dhe zemërgjerësia është nga virtytet e profetëve dhe të dërguarve të Zotit.

"Kur pa se ata nuk po i zgjasnin duart tek mishi, nuk i pëlqeu dhe ndjeu frikë prej atyre." (Hud, 70)

Duke parë që miqtë nuk po hanin fare nga mishi i pjekur, Ibrahimi a.s ndjeu frikë. Në një transmetim, thuhet se miqtë (melekët) i thanë:"Nuk hamë ushqim, pa paguar çmimin e tij." Me këtë donin ta sprovojnë. Ibrahimi a.s u tha:"Mirë, hajeni dhe i paguani çmimin." Melekët e pyetën:"E cili na qenka çmimi i tij?" Ibrahimi a.s u përgjigj:"Që të thoni në fillim "bismilah" dhe në fund "elhamdulilah". Melekët i thanë:"Ka të drejtë i gjithëmëshirshmi, kur të etiketon "Mik i Zotit".

Melekët e qetësuan dhe i treguan se kush ishin në të vërtetë.

"(Engjëjt) thanë: “Mos u frikëso, Ne jemi dërguar te populli i Lutit”. (Hud, 70)

Gjithashtu, i treguan misionin me të cilin i kishte dërguar Zoti, për të ndëshkuar popullin e Lutit a.s.

Sakaq, gruaja e Ibrahimit a.s, Sara, qëndronte në këmbë duke u shërbyer miqve.

"Gruaja e tij, që rrinte aty, qeshi dhe Ne i dhamë lajmin e mirë për Is’hakun e pas Is’hakut - për Jakubin." (Hud, 71)

Ajo qeshi para se të dëgjojë sihariqin për lindjen e djalit, Is'hakut. Dijetarët thonë se qeshi kur dëgjoi se populli i Lutit a.s do të ndëshkoheshin dhe shkatërroheshin përfundimisht, për shkak se ishin degjeneruar dhe shthurur moralisht. Vetë profeti Lut a.s kishte dëshmuar:"Nuk njoh njerëz më të shthurur mbi faqe të tokës se këta." Kështu, kur Sara dëgjoi se ky popull do të shkatërrohej, qeshi dhe u gëzua.

Përveçse e përgëzuan me lindjen e Is'hakut, melekët i dhanë dhe një sihariq tjetër po aq të gëzuar, lindjen e Jakubit, djalit të Is'hakut. Ajo do të jetonte aq shumë, sa të shihte edhe djalin e Is'hakut. Pra, ishin tre sihariqe. I pari, ishte se do të lindë një djalë. I dyti se do jetonte gjatë derisa ta shohë djalin e saj, Is'hakun të rritur. I treti se do gëzohej me lindjen e nipit të saj, Jakubit a.s, i cili dhe ai do të ishte profet.

Prandaj, kur profeti Muhamed a.s u pyet se kush ishte i fismi, ai u përgjigj:"I fismi, është biri i të fismit, biri i të fismit, biri i të fismit. Është Jusufi, biri i Jakubit, biri i Is'hakut, biri i Ibrahimit a.s." Profet, bir profeti, bir profeti, bir profeti. Një nder i tillë nuk i është dhënë tjetër kujt, përveç profetit Jusuf a.s.

"Atëherë erdhi gruaja e tij, që, duke thërritur dhe rrahur fytyrën, tha: “Vallë, a mundem (të lind) unë, plaka shterpë?” (Dharijat, 29)

"Kur melekët i dhanë sihariqin e lindjes së Is'hakut, Sara tha:"Ajo tha: “Ah! E mjera unë! A mos vallë, kështu plakë do të lind unë, ndërkohë që edhe burri im është plak! Me të vërtetë, kjo është diçka e jashtëzakonshme! Ata (engjëjt), thanë: “A mos vallë, po çuditesh me urdhrin e Allahut? Mëshira e Allahut dhe bekimi i Tij qoftë mbi ju – familjen e të Dërguarit. Me të vërtetë, Ai është i Falënderuar dhe i Lavdëruar!” (Hud, 72-73)

"Ata thanë: “Kështu ka qenë vullneti i Zotit tënd. Ai është vërtet i Urtë dhe i Gjithëdijshëm.” (Dharijat, 30)



Ndërtimi i Qabes

Në një nga vizitat e Ibrahimit a.s, i tha djalit të tij Ismailit:"O biri im, Zoti më ka ngarkuar me një përgjegjësi." Ismaili a.s iu përgjigj:"O baba, vepro sipas asaj që të ka urdhëruar Zoti!" Ibrahimi a.s e pyeti:"Po, a do të më ndihmosh?" Ismaili a.s iu përgjigj:"Po." Edhe pse nuk e dinte se çfarë duhej të bëjë. Atëherë, Ibrahimi a.s i tregoi:"Zoti më ka urdhëruar të ndërtoj në këtë vend, një faltore." Ismaili a.s i tha:"Dhe unë do të ndihmoj."

"Kujtoje kur Ne vendosëm për Ibrahimin vendin e Faltores.." (Haxh, 26)

Thuhet, se teksa hapte themelet, Ibrahimi a.s zbuloi themelet që kishte hedhur Shithi a.s. Në një transmetim tjetër, thuhet se ai zbuloi themelet e vendosura nga melekët.

Kur kurejshët vendosën ta rindërtojnë Qaben, deshën që themelet t'i thellojnë themelet e saj. Ata vazhduan të punojnë tek themelet, derisa zbuluan gurë të gjelbër me formë trekëndëshe, si majat e malit, të ndërthurur me njëri-tjetrin. Duke dashur t'i nxjerrin që ta thellojnë themelin, dikush solli një kazmë dhe me të hoqi njërin nga gurët në formë trekëndëshi. Me ta hequr gurin, prej atje doli një dritë e fortë, e cila gati sa nuk i humbi shikimin këtij personi. Në çast, guri i ra nga duart dhe zuri vendin që kishte më parë. Atëherë, më të moshuarit u thanë:"Mos i prekni ato gurë, por ndërtojeni sipër tyre."

Këto ishin themelet e Qabes, gurë, nën të cilët gjendej dritë. Allahu i lartësuar është burimi i dritës mbi tokë.

"Kujtoje kur Ne vendosëm për Ibrahimin vendin e Faltores (duke e urdhëruar): “Mos më shoqëro asgjë (në adhurim) dhe pastroje Shtëpinë Time (nga idhujtaria), për ata që vijnë rrotull saj (në shenjë adhurimi) dhe për ata që rrinë në këmbë, përkulen dhe bien në sexhde duke u falur." (Haxh, 26)

"Me të vërtetë, Faltorja e parë e ngritur për njerëzit, është ajo në Bekkë (Mekë), e bekuar dhe udhërrëfyese për popujt. Në të ka shenja të qarta (që janë): vendi i Ibrahimit (mekami Ibrahim); (fakti që) kush hyn në të është i sigurt;" (Al Imran, 96)

"Kur Allahu e provoi Ibrahimin me disa urdhërime, të cilat ai i plotësoi, Allahu i tha: “Unë do të të bëj ty imam (prijës) të njerëzve!” - “Po pasardhësit e mi?” - pyeti ai. Allahu tha: “Premtimi Im nuk i përfshin të padrejtët.” (Bekare, 124) Zoti i përjashtoi zullumqarët nga mundësia për të qenë njerëzit e dashur të Zotit.

Kujtoni kur Ne e bëmë Qabenë vendgrumbullimi dhe sigurie për njerëzit, duke thënë “Bëjeni vendin e Ibrahimit si vendfaljeje!” Ne i urdhëruam Ibrahimin dhe Ismailin: “Pastrojeni Shtëpinë Time (Qabenë) për ata që e vizitojnë, që rrijnë aty për adhurim dhe që falen duke u përkulur dhe përulur”. Kur Ibrahimi u lut: “Zoti Im, bëje këtë vend qytet të sigurt dhe furnizoji me prodhime banorët e tij, ata që besojnë në Allahun dhe në jetën tjetër!” – Herën e parë, Ibrahimi a.s u lut për pasardhësti e tij dhe Zoti ia pranoi lutjen por vetëm për besimtarët prej tyre. këtë herë, kur Ibrahimi a.s lutet për furnizim të bollshëm, e kufizon atë vetëm për besimtarët. Kurse Zoti përfshin dhe jobesimtarët, pasi risku u takon të gjithëve - Allahu tha: “Atë që nuk beson, për pak kohë do ta bëj që të kënaqet e pastaj do ta hedh në dënimin e zjarrit.” Eh, sa vendbanim i keq që është ai!" (Bekare, 125-126)

Ibrahimi a.s dhe Ismaili, filluan ndërtimin e faltores së parë në tokë dhe gjatë punës, e lusnin Zotin me përgjërim.

"Kur Ibrahimi dhe Ismaili ngritën themelet e Qabes, u lutën:“O Zoti ynë! Pranoje prej nesh (këtë vepër)! Me të vërtetë, Ti je Ai që dëgjon dhe di gjithçka! O Zoti ynë! Na bëj të përulur ndaj Teje! Bëj që edhe pasardhësit tanë të jenë të përulur ndaj Teje! Tregona ritet e Haxhit – na trego si të adhurojmë - dhe pranoje pendimin tonë, se, pa dyshim, Ti je Pranuesi i pendimit, Mëshirëploti! O Zoti ynë! Dërgo tek ata një të dërguar nga gjiri i tyre, që t’u lexojë shpalljet e Tua, t’ua mësojë Librin dhe Urtësinë (rregullat e fesë) e t’i pastrojë (nga gjynahet)! – Kjo ishte lutja më madhështore që bënë - Vërtet, Ti je i Plotfuqishmi dhe i Urti!” (Bekare, 127-129)

gjatë ndërtimit, Ibrahimit a.s iu desh një gur qoshi. Për këtë i kërkoi Ismailit a.s që t'i sjellë një gur të përshtatshëm. Ismaili a.s ia ktheu:"O baba! Jam i lodhur." Ibrahimi a.s i tha:"çohu!" dhe Ismaili a.s u ngrit dhe vajti të kërkojë. Pasi kërkoi gjatë dhe nuk gjeti, u kthye duarbosh. Kur u kthye, pa që në qoshe ishte vendosur guri dhe Ibrahimi a.s po vazhdonte punën. I çuditur, pasi në ato zonë nuk ekzistonin gurë të tillë të bardhë, e pyeti:"O baba! Kush ta solli këtë gur?!" Ibrahimi a.s u përgjigj:"E solli Ai që nuk lodhet. E solli Xhibrili a.s dhe ky gur është nga xheneti."

Guri për të cilin flitet, është guri i zi që ndodhet në një nga katër qoshet e Qabes. Në një hadith, thuhet se fillimisht ai ishte i bardhë si qumështi, por me kalimin e kohës u nxi, nga gjynahet e njerëzve.

Baba e bir, vazhduan ndërtimin e Qabes, ku muret ishin pa baltë, ishin mure të thatë, gurë të vendosur mbi njëri-tjetrin. Kur ndërtimi kishte mbërritur në lartësinë e Ibrahimit a.s dhe e kishte të pamundur të vazhdojë, ai i kërkoi Ismailit a.s t'i sjellë një gur që të qëndrojë sipër tij gjatë punës. Ismaili a.s i solli një gur, mbi të cilin Ibrahimi a.s qëndronte këmbëzbathur. Për shkak të qëndrimit të gjatë, guri mori formën e këmbëve të Ibrahimit a.s. Që atë herë, guri njihet me emrin "vendqëndrimi i Ibrahimit" (mekam Ibrahim). Më parë, ky gur qëndronte ngjitur me murin e Qabes dhe njerëzit shtyheshin nga dëshira për ta parë gurin dhe gjurmët e këmbëve të Ibrahimit a.s. Kjo shkaktonte shumë probleme gjatë tavafit. Për këtë, Umer ibnul Hattabi e lëvizi nga ai vend, pasi u konsultua me shokët e tjerë të Profetit a.s.

Ekziston dhe një mendimi i dytë, lidhur me vendin ku ndodhet mekami i Ibrahimit a.s sot. Sipas këtij mendimi, Ibrahimi a.s e përdorte gurin për të kontrolluar nivelin e mureve. Thuhet se ai qëndronte shumë gjatë mbi atë gur, duke kontrolluar nivelin e katër mureve.

Sido që të jetë, ai është një vend i shenjtë dhe me vlera. “Bëjeni vendin e Ibrahimit si vendfaljeje!” (Bekare, 125)

Të falesh pranë mekamit të Ibrahimit a.s është diçka e pëlqyeshme, por nëse nuk pengon njerëzit që bëjnë tavafin. Në të kundërt, mund të falesh në çdo vend tjetër në Qabe.



Rituali i Haxhit

Me përfundimin e faltores, Zoti obligoi një nga pesë shtyllat e besimit Islam, Haxhin.

"dhe vizita (për haxh) e kësaj Faltoreje (është detyrë) për këdo që ka mundësi ta përballojë rrugën. E kush nuk beson, Allahu nuk ka nevojë për askënd." (Al Imran, 97)

Për ta publikuar këtë obligim, Zoti urdhëroi Ibrahimin a.s:"Thirri njerëzit për haxhillëk..." (Haxh, 27)

Ibrahimi a.s pyeti i habitur:"O Zot! T'i thërras njerëzit të vijnë në haxh?! E sa mund të arrijë zëri im?!" Zoti i lartësuar iu përgjigj:"O Ibrahim! Ti ke obligim t'i thërrasësh, kurse kumbesa është përgjegjësi e Imja." Atëherë, Ibrahimi a.s u nis drejt Arafatit, u ngjit mbi një kodër atje dhe thirri:"O njerëz! Zoti u kërkon të kryeni haxhin!" Ishte një njeri që i bënte thirrje të gjithë njerëzimit, që të kryejnë ritin e Haxhit. E kush mund ta dëgjonte?! Por në këtë rast ndërhyjnë dhe veprojnë ligjet hyjnore, ndaj zëri i tij mbërriti tek të gjithë njerëzit mbi tokë. Jo vetëm kaq, por mrekullia më e madhe është se Zoti i lartësuar e bëri Qaben dhe ritin e Haxhit, diçka të shenjtë dhe të dashur për të gjithë besimtarët.

"Thirri njerëzit për haxhillëk: ata do të vijnë në këmbë dhe me deve prej të gjitha viseve të largëta, që të dëshmojnë dobitë e tyre dhe të përmendin Emrin e

Allahut në ditët e caktuara mbi kafshët (për kurban), të cilat ua ka dhuruar Ai. Hani nga ato (mishin) dhe ushqeni nevojtarin e varfër!" (Haxh, 27-28)

Që atëherë, starton dëshira dhe pasioni për të kryer Haxhin në këtë vend të bekuar.



Ibrahimi a.s, mik i Zotit

Ibrahimi a.s ishte njeriu më i dashur tek Zoti, saqë mori dhe titullin "mik i Zotit". Në shumë thënie, profeti Muhamed a.s sinjalizon se Ibrahimi a.s ishte profeti më i dashur tek Zoti, pas tij." Në një nga këto hadithe, Profeti a.s thotë se Ditën e Kiametit, do e kenë zili të gjithë njerëzit, madje edhe vetë Ibrahimi a.s.

Kur Ibrahimi tha: “O Zoti im! Tregomë si i ngjall të vdekurit!” – Zoti i tha: “A nuk beson?” - “Besoj” - iu përgjigj Ibrahimi, “por dëshiroj të më qetësohet zemra.” – Dijetarët shprehen se ekzistojnë dy lloje dijesh: Dija e sigurt (ilmul jekin), sipas të cilës njeriu nuk dyshon aspak për diçka. Transmetohet nga Umer ibnul Hattabi, se ka thënë:"Për Zotin, sikur të hapej qielli dhe të shoh me sy xhenetin dhe zjarrin, nuk do më shtohej më shumë besimi që kam për ekzistencën e tyre." E dyta, është siguria e plotë (ajnul jekin) kur njeriu e sheh me sytë e tij, atë që i besonte më parë. - Allahu i tha:“Merr katër zogj dhe copëtoji. Shpërnda në çdo kodër nga një copë prej tyre pastaj thirri! Ata do të të vijnë me të shpejtë. Dhe ta dish se Allahu është i Plotfuqishëm dhe i Urtë.” (Bekare, 260)

Zoti i tha që të marrë katër zogj, t'i therë, t'i copëtojë, mishin e puplat t'ua përziejë me njëri-tjetrin dhe t'i shpërndajë në katër male. Në një transmetim, thuhet që kokat e tyre, e urdhëroi t'i mbajë në duar. Ibrahimi a.s mori katër zogj, i theri, i copëtoi dhe i përzjeu me njëri-tjetrin, përftesën e ndau në katër pjesë, ku çdo pjesë e çoi në një mal, ndërkohë që kokat i mbajti në dorë. Mandej, i thirri mishrat e katër zogjve, të cilët erdhën para syve të tij, secili mori kokën e tij dhe fluturuan, duke u ringjallur kështu sërish.

Si çdo profeti të dërguar tjetër, edhe profetit Ibrahim a.s iu shpallën vargje hyjnore. Kur profeti Muhamed a.s u pyet mbi shpalljen e Ibrahimit a.s, u përgjigj:"Ato ishin të gjitha fjalë të urta. Nga këto fjalë, ishin:"O ti sovran tiran, i sprovuar dhe i vetëmashtruar! Unë nuk të dërgova të koleksionosh të mirat e dynjasë me njëra-tjetrën, por të dërgova që të përkrahësh atë që i është bërë padrejtësi. Lutjen e atij që i është bërë padrejtësi, unë e dëgjoj edhe nëse vjen nga një jobesimtar."

Një këshillë tjetër është:"Një njeri i mençur, përderisa nuk e ka humbur mendjen akoma, duhet ta ndajë ditën në orë:"Në një orë, ai duhet t'i qajë hallet Zotit të tij. – Ky është një ritual të cilin e kanë braktisur njerëzit. Ai konsiston në faktin që të ulesh dhe t'i flasësh Zotit, sikur e ke përpara, në vetmi të plotë. – Në një orë, të meditosh mbi krijesat e Zotit - për ata që e përmendin Allahun duke qëndruar në këmbë, ndenjur ose shtrirë dhe që meditojnë për krijimin e qiejve dhe të Tokës (duke thënë:) “O Zoti Ynë! Ti nuk i ke krijuar kot këto - lartësuar qofsh (nga çdo e metë)! Prandaj na ruaj nga ndëshkimi i zjarrit." (Al Imran, 191) – Në një orë, i flet vetes dhe i kërkon llogari për gjithçka ka vepruar për atë ditë. Një orë tjetër, e ka për dëfrim të lejuar. Një i mençur nuk ka përse lodhet, veçse për tre gjëra: Përgatitje për atë që e pret (Ditën e Gjykimit), të lodhet për të siguruar riskun, të kënaqet me diçka jo të ndaluar. I mençuri duhet ta njohë mirë kohën dhe aktualitetin ku jeton, të lodhet për interesin e tij, të ruajë gjuhën e tij. Kush e di që fjalët janë pjesë e punës, për të cilat do japë llogari, i pakëson fjalët, përveç rasteve kur është e dobishme."



Vdekja e dy grave të Ibrahimit a.s

Para se të vdesë Ibrahimi a.s, vdiq e shoqja e tij Haxhereja, nëna e Ismailit a.s dhe u varros në Meke. Ibrahimi a.s u pikëllua shumë nga vdekja e saj. Më vonë, vdiq dhe Sara, e cila ishte njëqind e njëzet e shtatë vjeçe. Ibrahimi a.s i dëshpërua shumë për vdekjen e saj, madje e vajtoi duke i përmendur vlerat dhe virtytet e saj më të mira.



Vlerat e Ibrahimit a.s

Në shumë hadithe të sakta, flitet për vlerat e hazreti Ibrahimit a.s. Një nga vlerat e tij më të spikatura, është se njihej si mik i të Gjithëmëshirshmit.

"Kush është besimtar më i mirë se ai që i dorëzohet sinqerisht Allahut, duke qenë bamirës dhe zbatues i fesë së pastër të Ibrahimit, të cilin Allahu e ka marrë për mik të ngushtë?!" (Nisa, 125)

Një vlerë tjetër, siç ceket në një hadith tjetër, është se Ibrahimi a.s është personi i parë që do të vishet Ditën e Kiametit.

Një vlerë e tretë, është se në Kuran ai përshkruhet si njeriu që e mbajti besën me Zotin, duke i përmbushur të gjithë obligimet. "dhe të Ibrahimit - i cili i plotësoi detyrimet." (Nexhm, 37)

Ibrahimi a.s hyn tek të dërguarit e vendosur, të cilët përmenden në ajetin:

"Ne lidhëm besën me ty (o Muhamed) siç bëmë me profetët e tjerë: me Nuhun, Ibrahimin, Musain dhe Isain, të birin e Merjemes. Ne lidhëm me ata një besë solemne," (Ahzab, 7)

Një vlerë tjetër, është se Ibrahimi a.s është etiketuar nga vetë Zoti si umet.

Me të vërtetë, Ibrahimi ka qenë prijës (umet) shembullor (me të gjitha virtytet e mira), i përulur para Allahut, me besim monoteist dhe nuk ka qenë nga idhujtarët. (por ka qenë) mirënjohës ndaj dhuntive të Tij. Ai e zgjodhi atë dhe e udhëzoi në rrugë të drejtë. Ai e falënderonte Zotin për gjithçka, sa herë që vishej, thoshte "Elhamdulilah", po kështu sa herë që ushqehej, dilte dhe kthehej. Njerëzit sot e kanë harruar burimin e begative të tyre. " (Nahl, 120-122)

Ibrahimi a.s vdiq në moshën njëqind e shtatëdhjetë vjeçare. Atë e varrosën dy djemtë e tij Ismaili a.s dhe Is'haku, Habron, që sot njihet nga myslimanët me emrin Halil.

"Dhe Ne i dhuruam atij Is’hakun dhe Jakubin dhe pasardhësve të tij u dhamë Profecinë dhe Librin. Ne i dhamë atij shpërblim në këtë botë, ndërsa në jetën tjetër, me siguri, ai do të jetë prej njerëzve të mirë." (Ankebut, 27)

Të gjithë profetët që rrjedhin pas Ibrahimit a.s, janë nga familja e tij.

[_Mersin_]

Historia e Ismailit dhe Is'hakut a.s



Lidhur me Ismailin a.s, ne përmendëm diçka gjatë qasjes së historisë së Ibrahimit a.s. Në fakt, nuk kemi shumë informacion mbi historinë e këtij profeti. Thotë Zoti i lartësuar:"Trego në Libër për Ismailin! Vërtet, ai ishte i sinqertë në premtimet e veta, ishte i dërguar dhe profet. Ai e urdhëronte familjen e vet që të falte namazin e të jepte zeqatin dhe ishte i mirëpritur te Zoti i vet." (Merjem, 54-55)

Zoti e cilëson Ismailin a.s si prmetim mbajtës, gjë e cila ishte tipar karakterizues i tij. Thuhet se një herë i dha fjalën dikujt se do takoheshin. Ismaili a.s vajti tek vendi që e kishin lënë të takoheshin dhe priti atje nga mëngjesi gjer në mbrëmje. Kur u kujtua burri, vajti dhe e gjeti atje. I çuditur e pyeti:"Mos je këtu që në mëngjes?!" Ismaili a.s iu përgjigj:"Po."

Një tipar tjetër dallues i Ismailit a.s, ishte interesimi që fëmijët e tij të adhuronin Zotin e lartësuar. Ai i kujtonte herë pas herë që të falin namazin dhe të jepnin zekatin. Ky është një tipar të cilin duhet ta përvetësojë çdo besimtar dhe besimtareje.

Po ashtu, ne nuk kemi informacion dhe mbi Is'hakun a.s, i cili përmendet në Kuran.

"Ne i dhuruam atij Is’hakun dhe Jakubin si dhunti dhe të gjithë i bëmë të drejtë. Ne i bëmë ata udhëheqës që udhëzonin sipas urdhrit Tonë dhe i frymëzuam që të bënin vepra të mira, të kryenin faljet dhe të jepnin zeqatin, dhe ata vetëm Ne na adhuruan." (Enbija, 72-73)

Is'haku a.s, vdiq në moshën njëqind e shtatëdhjetë e tre vjeçe dhe u varros në Halil. Kurse Ismaili a.s është varrosur në Meken e bekuar.

[_Mersin_]

Historia e profetit Lut a.s



Ngjarjet e historisë së Lutit a.s, zhvillohen gjatë jetës së profetit Ibrahim a.s, i cili ishte xhaxhai i Lutit a.s. Babai i Lutit a.s quhej Haran dhe ishte vëlla i Ibrahimit a.s. Kështu, Luti a.s është djali i vëllait të Ibrahimit a.s. Emri i profetit Lut a.s, përmendet në Kuran njëzet e shtatë herë, në katërmbëdhjetë sure. Duke qenë se babai i kishte vdekur në moshë të vogël, Luti a.s ishte rritur në shtëpinë e gjyshit të tij Tarih, me xhaxhain Ibrahim a.s. Ai ishte shumë i lidhur me Ibrahimin a.s. Kur Ibrahimin a.s e hodhën në zjarr dhe nuk e dogji, asnjë nga njerëzit nuk e besoi. I vetmi që e besoi ishte pikërisht Luti a.s. Këtë fakt e përmend dhe Zoti i lartësuar në Kuran, ku thotë:"Luti i besoi atij" (Ankebut, 26)

Kur Ibrahimi a.s vendosi të shpërngulej nga Babilonia, iu bashkëngjit edhe Luti a.s, i cili tha: “Unë do të mërgoj te Zoti im; me të vërtetë, Ai është i Plotfuqishmi dhe i Urti.” (Ankebut, 26)

Siç e cekëm dhe në historinë e Ibrahimit a.s, Luti u dërgua në fshatin Sedom. Ky vendbanim ndodhet pranë detit të vdekur, i cili sot njihet edhe me emrin deti i Lutit. Përveçse ishte një qendër biznesi e fuqishme, ky vendbanim përbënte një stacion pushimi të rëndësishëm për të gjithë udhëtarët dhe karvanët. Banorët e këtij qyteti ishin jobesimtarë dhe të shthurur. Zoti përmend në Kuran thënien e melekëve të dërguar për shkatërrimin dhe ndëshkimin e këtij qyteti dhe thotë:"Ne i nxorëm të gjithë besimtarët që ishin në atë qytet, ndonëse aty gjetëm vetëm një shtëpi myslimane." (Dharijat, 35-36)

Vetëm shtëpia e Lutit a.s ishin besimtarë, ndërkohë që gjithë të tjerët jobesimtarë. Sikur kjo të mos mjaftonte, ata ishin njerëz shumë të shthurur dhe të degjeneruar, gjë të cilën e kishin kthyer në art. Paturpësitë e tyre nuk i kishte vepruar askush gjer atëherë. Ishin të parët që vepronin gjëra kaq të pahijshme dhe të turpshme.

"Kujtoni fjalët e Lutit, i cili i tha popullit të vet: “Përse bëni paturpësi të tilla që askush nuk i ka bërë në botë?”. Ju u qaseni meshkujve me epsh - në vend të femrave. Me të vërtetë, ju jeni popull që e teproni me të këqija!” (Araf, 80-81)

Origjina e homoseksualitetit e ka zanafillën pikërisht tek ky popull i pamoralshëm. Shumë njerëz sot rreken që homoseksualitetin ta paraqesin si diçka të natyrshme, si një ndjenjë që lind me lindjen e njeriut dhe që ekziston në gjenet e tij. Pa dyshim që kjo nuk është aspak e vërtetë. Ai nuk është gjë tjetër përveçse perversitet dhe deviacion nga natyra e pastër. Nëse do të ishte diçka që lind bashkë me njeriun dhe ekziston në gjenet e tij, do të ishte përhapur që para popullit të Lutit a.s.

"(Ata) thanë: “Ne jemi dërguar te një popull keqbërës (për ta shkatërruar të gjithin), përveç familjes së Lutit. Ne do t’i shpëtojmë të gjithë ata." (Hixhr, 58-59)

Luti a.s u thoshte:

"Vallë, ju, nga e gjitha bota, iu qaseni meshkujve e i lini mënjanë gratë tuaja, të cilat Zoti juaj i ka krijuar bashkëshorte për ju?! Njëmend, ju jeni popull që kaloni çdo kufi të së keqes.” (Furkan, 165-166)

Në shumë ajete, Zoti i lartësuar e paraqet në formën më të shëmtuar dhe të neveritur një vepër të tillë.

"Kur Luti i tha popullit të vet: “Përse bëni vepra të mbrapshta e të turpshme, madje në sytë e njëri-tjetrit?" (Neml, 54)

Paturpësia e tyre kishte shkelur çdo kufi, saqë burrat e ushtronin homoseksualitetin haptazi.

"Vallë, a mos ju u qaseni me epsh meshkujve, në vend të femrave? Në të vërtetë, ju jeni popull i paditur.” (Neml, 55)

Një gjuhë të tillë, Zoti nuk e ka përdorur për asnjë popull tjetër. Në Kuran, populli i Lutit a.s përshkruhen me nofka më të ndryshmet: Jobesimtarë, kriminelë, shpërdorues, të shthurur, agresorë dhe shkelës të çdo kufiri, xhahilë etj...

"Kur Luti i tha popullit të vet: “Vërtet, ju bëni të tilla lapërdhi, që askush para jush nuk ka bërë në botë: bëni marrëdhënie me meshkuj, u zini pusi atyre dhe në tubimet tuaja bëni punët më të ndyra." (Ankebut, 28-29)

Sa herë që mblidheshin dhe tuboheshin në një vend, ata ushtronin veprat më të liga dhe të turpshme. Ata nuk kishin humbur çdo normë morali dhe mirësjellje, saqë në tubimet e tyre, qeshnin dhe gajaseshin me gazrat e njëri-tjetrit.

I gjendur në një situatë të tillë, Luti a.s filloi t'i ftojë dhe t'i këshillojë që të distancohen nga vepra të tilla. Thotë Zoti në Kuran:"Populli i Lutit i quante gënjeshtarë të dërguarit. Kujto kur vëllai i tyre - Luti, u tha: “Vallë, a nuk i frikësoheni ju Allahut? Pa dyshim, unë jam i dërguar i besuar për ju, andaj, frikësojuni Allahut dhe bindmuni mua! Për këtë, unë nuk kërkoj nga ju kurrfarë shpërblimi, mua do të më shpërblejë vetëm Zoti i botëve." (Shuara, 160-164)

Janë pothuaj të njëjtat fjalë dhe këshilla të profetëve të tjerë, që ua drejtonin popujve të tyre. Populli i Lutit a.s iu përgjigj:

"..populli i tij nuk kishte tjetër përgjigje, përveç se tha: “Na e sill dënimin e Allahut, nëse thua të vërtetën”! (Ankebut, 29)

Po të njëjtën përgjigje kishin dhënë dhe popujt e profetëve të mëparshëm.

"Në fakt, Luti i paralajmëroi ata për fuqinë e dënimit Tonë, por ata i vunë në dyshim paralajmërimet." (Kamer, 36)

"Përgjigjja e popullit të tij ishte: “Dëbojini ata nga vendbanimi juaj! Ata janë njerëz që duan të mbahen të dëlirë.” (Araf, 82)

Të gjithë njerëzit e këtij qyteti, ishin të ligë dhe të degjeneruar, përveç Lutit a.s dhe dy vajzave të tij. Duke parë se Luti a.s dhe vajzat e tij, ishin të dëlirë dhe të moralshëm, ata vendosën t'i përzënë nga qyteti i tyre.

"Ata thanë: “Nëse nuk tërhiqesh nga këto, o Lut, me siguri do të jesh i dëbuar”. Ai tha: “Unë kam vërtet neveri për atë që bëni ju!" (Furkan, 167-168)

Mandej, Luti a.s u lut:"O Zoti im, më shpëto mua dhe familjen time nga ajo që bëjnë ata!” (Furkan, 169)

Duke qenë se filloi t'i humbasë shpresat, pasi e kërcënonin se nëse u flet, do e dëbojnë, Luti a.s u mbyll në shtëpi ku filloi të lutej. Ai nuk kishte askënd që ta ndihmojë dhe ta përkrahë në atë qytet, pasi ishte i ardhur.

"Ai tha: “O Zoti im, më ndihmo kundër popullit që bën mbrapshti”! (Ankebut, 30)

Zoti i lartësuar ia pranoi lutjen Lutit a.s dhe menjëherë nisi melekët e tij, Xhibrilin a.s, Mikailin dhe melekun e vdekjes. Fillimisht, këta tre melekë, u ndalën tek Ibraimi a.s, që t'i jepnin sihariqin e lindjes së Is'hakut a.s. Gjatë qëndrimit, Ibrahimi a.s i pyeti:"Ai i pyeti: “Cili është qëllimi juaj, o të dërguar?” Ata thanë: “Ne jemi dërguar te një popull keqbërës, për të hedhur mbi ta gurë prej balte të pjekur, të shënuar te Zoti yt, për ata që e kalojnë kufirin (në të këqija)”. (Dharijat, 31-34)

"Dhe, pasi të dërguarit Tanë i sollën lajmin e mirë Ibrahimit, i thanë: “Ne do t’i zhdukim banorët e këtij vendbanimi, sepse banorët e tij janë vërtet keqbërës”. (Ankebut, 31)

Ibrahimit a.s i vajti menjëherë mendja tek Luti a.s, i cili banonte pikërisht në Sedom. Duke dashur që të mos e shkatërrojnë atë popull, Ibrahimi a.s filloi t'i vonojë me fjalë. Ai i pyeti:"A do e shkatërronit një popull, në mesin e të cilit gjenden treqind besimtarë?" Melekët u përgjigjën:"Jo." Ibrahimi a.s i pyeti:"Po sikur të kishte dyqind besimtarë?" Melekët u përgjigjën:"Jo." Ibrahimi a.s i pyeti:"Po sikur të kishte dyzet besimtarë, a do e shkatërronit?" Melekët u përgjigjën:"Jo, nuk do e shkatërronim." Ibrahimi a.s i pyeti:"Po sikur të kishte katërmbëdhjetë besimtarë?" Melekët iu përgjigjën:"Jo." Ibrahimi a.s i pyeti për herë të fundit:"Po sikur të kishte vetëm një besimtar?!" Melekët u përgjigjën:"Edhe sikur të ketë vetëm një besimtar, nuk e shkatërrojmë."Atëehrë Ibrahimi a.s u tha:"Dijeni se mes atij populli është Luti që është besimtar."

Diçka e tillë përmendet shkurtimisht në ajetin:"Ai (Ibrahimi) tha: “Por atje banon edhe Luti!” Ata thanë:“Ne e dimë më mirë kush është atje. Ne do ta shpëtojmë atë dhe familjen e tij, përveç gruas së tij: ajo do të qëndrojë me ata që do të mbesin (për t’u dënuar)”. (Ankebut, 32)

"Pasi i kaloi frika Ibrahimit dhe i erdhi lajmi i gëzuar, ai polemizoi me të dërguarit Tanë për popullin e Lutit. Vërtet, Ibrahimi ishte i butë, i dhembshur e vazhdimisht i kthyer (tek Allahu)." (Hud, 74-75)

Gjatë gjithë kësaj kohe, Ibrahimi a.s rrekej që t'ua kthejë mendjen melekëve dhe të mos e dënojnë popullin e Nuhut a.s. Po Zoti ndërhyri dhe i tha:"O Ibrahim, shmangu prej kësaj! Me të vërtetë, erdhi urdhri nga Zoti yt dhe ata do t’i gjejë dënimi i pashmangshëm.” (Hud, 76)



Tre melekët, në Sedom

Pas takimit me Ibrahimin a.s, tre melekët u drejtuan për në Sedom. Atje, ata u shfaqën si tre të rinj shumë të hijshëm. Kjo bëhej për t'i sprovuar këta njerëz dhe për t'ua faktuar pa ligësitë dhe paudhësitë e tyre. Zoti i kishte urdhëruar të mos e shkatërronin, derisa të dëgjonin dhe dëshminë e profetit të këtij populli. Kur tre melekët në formë të rinjsh, arritën pranë qytetit, i pa një nga vajzat e Lutit a.s, e cila kishte dalë për të mbushur ujë. Ajo u kërkoi të prisnin aty ku ishin dhe me vrap u nis për tek i ati, të cilit i tregoi se kishte pikasur tre djelmosha të rinj dhe të hijshëm që nuk ishin nga Sedomi. Luti a.s doli nga shtëpia dhe shkoi i takoi tre të rinjtë. Ai i pyeti se përse kishin ardhur në atë qytet dhe të rinjtë i thanë se kishin ardhur si miq. Luti a.s donte t'u kërkojë të mos hyjnë në atë qytet për shkak të perversitetit të banorëve të tij, por kur i thanë se ishin miq, i erdhi zor t'i dëbojë. Ai i mori me vete për në shtëpinë e tij dhe gjatë rrugës, filloi t'u tregojë mbi perversitetin dhe paudhësitë e banorëve të Sedomit, por këtë në mënyrë indirekte. Për Zotin – u tha – nuk njoh njerëz mbi faqen e tokës, me të ligë se këta. Melekët nuk folën por vazhduan rrugën. Luti a.s ua përsëriti sërish këtë, duke dashur t'u thotë që të kthehen pasi pasojat mund të ishin fatale. Këtë ai ua përsëriti katër herë, ndërkohë që melekët e regjistronin këtë dëshmi të profetit Lut a.s. Me të arritur në shtëpi, Luti a.s i futi brenda. Gruaja e Lutit a.s ishte jobesimtare, madje merrte pjesë në paudhësitë e Sedomit. Me t'i parë këta tre djelmosha të rinj, ajo vajti tek vendi ku tuboheshin njerëzit dhe u tha:"Në shtëpinë tonë gjenden tre djelmosha, më të hijshëm se ata nuk më kanë zënë sytë ndonjëherë."

Me ta marrë vesh këtë njerëzit, u drejtuan me vrap drejt shtëpisë së Lutit a.s.

Këtë moment e përshkruan Zoti i lartësuar në Kuran ku thotë:"Populli i tij, që më parë pat punuar vepra të këqija, u vërsul drejt atij." (Hud, 78)

"Banorët e qytetit erdhën tek ai gjithë gëzim." (Hixhr, 67)

Luti a.s doli nga shtëpia, duke dashur t'i mbrojë dhe u drejtua njerëzve:"(Luti) tha: “O populli im, këto janë bijat e mia. - çdo profet i konsideron gratë e vendit ku jeton, si vajzat e veta. Ky është mendimi i drejtë dhe i shumicës së dijetarëve. Ata që mendojnë se Luti a.s u ofroi të kryejnë marrëdhënie jashtëmartesore me vajzat e tij, ka gabuar rëndë. Si mund ta bëjë këtë Luti a.s, që ishte profet i Zotit?! - Ato për ju janë më të pastra, e frikësojuni Allahut dhe mos më turpëroni para mysafirëve të mi. A nuk ka midis jush një njeri me mend?” Ata thanë: “Ti e di se ne nuk kemi të drejtë për bijat e tua. Në të vërtetë, ti e di se ç’duam ne”. Ai tha: “Sikur unë të kisha fuqi (që t’ju dëboj) ose të mbështetesha në ndonjë krah të fuqishëm!” (Hud, 78-79)

Luti a.s nuk kishte njerëz dhe farefis në atë vend. Njerëzit e vetëm që i bindeshin ishin dy vajzat e tij. Edhe gruaja e tij ishte jobesimtare.

Në një hadith, profeti Muhamed a.s thotë:"Zoti e mëshiroftë vëllain tim Lutin. Ai ishte nevojë për mbështetje dhe krah të fuqishëm." (Buhari dhe Muslim)

Thonë dijetarët myslimanë:"çdo profet tjetër, Zoti e dërgoi me mbështetje dhe farefis."

"Banorët e qytetit erdhën tek ai gjithë gëzim. Luti u tha: “Këta janë mysafirët e mi, andaj mos më turpëroni! Kijeni frikë Allahun e mos më poshtëroni!” Ata thanë: “A nuk ta kemi ndaluar ne që të presësh mysafirë?” (Hixhr, 67-70)

Njerëzit e Sedomit ia kishin ndaluar t'i këshillonte dhe e kishin ndaluar të presë mysafirë e miq.

"Ai tha: “Ja vajzat e mia! Nëse doni të bëni çka synoni (martohuni me to)”. (Hixhr, 71)

"Betohem për jetën tënde (o Muhamed), se ata ishin vërtet të përhumbur në dehjen e tyre!" (Hixhr, 72)

Thonë komentuesit e Kuranit:"Kurrë Zoti nuk është betuar në jetën e dikujt tjetër, përveç jetës së profetit Muhamed a.s."

Epshi ua kishte mbuluar arsyen banorëve të Sedomit dhe dukeshin si të dehur. Në një moment, njerëzit tentuan të hyjnë në shtëpinë e Lutit a.s me forcë, por ai u kërkoi një shans të fundit, që të prisnin pak. Luti a.s hyri brenda në shtëpi, t'ua qajë hallin këtyre tre të rinjve. Kur hyri brenda, ai i gjeti të qetë sikur të mos kishin dinin asgjë. I habitur nga kjo sjellje, Luti a.s u tha:

"ai tha: “Unë nuk ju njoh ju!” Ata thanë: “Jo, ne të kemi sjellë atë, në të cilën ata dyshojnë, të kemi sjellë të vërtetën, prandaj të jesh i sigurt se ajo që të themi, do të bëhet." (Hixhr, 62-64)

"Kur të dërguarit Tanë (engjëj) shkuan tek Luti, ai u shqetësua dhe u ngushtua (për ata, sepse nuk i mbronte dot). Ata i thanë:“Mos u frikëso dhe mos u brengos! Ne do të të shpëtojmë ty dhe familjen tënde, përveç gruas tënde. Ajo do të mbesë me ata që janë për dënim. Në të vërtetë, Ne do të lëshojmë dënim nga qielli, mbi banorët e këtij vendbanimi ngase ata janë të prishur”. (Ankebut, 33-34)

"Thanë (mysafirët): “O Lut! Ne jemi të dërguarit e Zotit tënd. Ata nuk mund të të bëjnë ty asgjë e pra, nisu ti me familjen tënde në orët e vona të natës dhe askush prej jush të mos këqyrë prapa, përveç gruas sate. Atë do ta godasë ajo që do t’i gjejë edhe ata.” (Hud, 81)

Gruaja e Lutit a.s do të ndëshkohej bashkë me njerëzit e tjerë, ashtu siç ndodhi me gruan e Nuhut a.s më parë. "Allahu ka dhënë si shembull për ata që nuk besojnë, gruan e Nuhut dhe gruan e Lutit. Ato ishin të martuara me dy nga robtë Tanë të ndershëm dhe i tradhtuan ata." (Tahrim, 10)

Të gjithë interpretuesit e Kuranit kanë mendim unanim, që tradhtia e dy grave të profetëve është tradhëti besimi dhe jo nderi. Është e papranueshme për familjet e profetëve të Zotit të ndodhin gjëra të tilla. Gratë e profetëve, edhe pse mund të mos jenë besimtare, nuk i cenojnë burrat e tyre tek nderi. Edhe pse gruaja e Lutit a.s i mbështeste njerëzit në vepra të liga, ajo vetë nuk e ushtronte ligësinë.

Njerëzit që prisnin jashtë, nga padurimi vendosën ta shkallmojnë derës, por në çast del Xhibrili a.s dhe me një të goditur ua verbon sytë. Thotë Zoti në Kuran:"Ata i kërkuan t’ua dorëzonte mysafirët e tij. Por Ne ua verbuam sytë (e u thamë): “Shijoni dënimin Tim, tani që e dëgjuat paralajmërimin Tim!” (Kamer, 37)

Megjithatë, njerëzit nuk zunë mend dhe kujtuan se Luti a.s i ka bërë ndonjë magji. Prandaj filluan me kërcënime dhe shantazhe, duke i thënë:"Do e shohim nesër këtë punë!" Ata morën rrugën e kthimit në shtëpi, duke u mbështetur pas mureve.

Melekët i thanë Lutit a.s:"Afati i tyre është agimi i ditës. Vallë, a nuk është afër agimi i ditës?!” (Hud, 81)

Melekët lanë agimin e ditës së nesërme si çastin përfundimtar të ndëshkimit, me qëllim që Luti a.s dhe vajzat e tij të kenë kohë të largohen.

"nisu ti me familjen tënde në orët e vona të natës dhe askush prej jush të mos këqyrë prapa,

"Nisu me familjen tënde në një kohë të natës, shko pas tyre e askush prej jush të mos shikojë prapa, por vazhdoni në drejtimin e urdhëruar! Dhe Ne ia shpallëm atij atë që do të ngjajë: që i gjithë populli i tij, deri në të mbramin, do të zhdukej në agim.” (Hixhr, 65-66)

"Dhe Ne e shpëtuam atë dhe familjen e tij - të gjithë, përveç një plake (gruas së Lutit), e cila mbeti me të tjerët. Pastaj, të tjerët i shkatërruam." (Shuara, 170-172)

"Ne dërguam një stuhi gurësh mbi ta, duke hequr familjen e Lutit, që e shpëtuam në agim. falë mëshirës Sonë. Ja, kështu Ne i shpërblejmë ata që falënderojnë." (Kamer, 34-35)

Luti a.s u largua nga qyteti Sedom, i shoqëruar vetëm nga dy vajzat e tij. Të nesërmen, me ardhjen e agimit, zë fill dhe ndëshkimi i këtij populli të lig dhe të shthurur. Thotë Zoti në Kuran:"të nesërmen në mëngjes, ata i goditi dënimi i përhershëm. “Shijoni dënimin Tim, tani që e dëgjuat paralajmërimin Tim!” (Kamer, 38-39)

Xhibrili a.s e fut krahun e tij poshtë qytetit, e ngre atë lart në qiell, saqë melekët dëgjonin këngën e gjelave dhe lehjen e qenve. Vetë njerëzit dëgjonin lartësimin dhe madhështimin që melekët i bënin Zotit. Gjatë kohës që i gjithë qyteti ishte lart në qiell, filluan t'u bien shkëmbinj nga qielli. Secili nga banorët goditej nga një shkëmb i piketuar enkas për të. Mandej Xhibrili a.s lëshon një ulërimë të frikshme, nga e cila të gjithë banorët humbasin vetëdijen. Kjo u pasua nga përmbysja e qytetit dhe përplasja përtokë. Kjo përmendet dhe në Kuran, ku Zoti thotë:

"Kur erdhi urdhri Ynë, Ne e përmbysëm çdo gjë, - ato që ishin lart, i kthyem poshtë dhe mbi ata lëshuam gurë nga balta e pjekur, duke rënë vazhdimisht, si shiu. (Ato ishin gurë) të shënuar (për dënim) te Zoti yt. Dënimi nuk është larg nga keqbërësit." (Hud, 82-83)

"Ata i kaploi zëri i tmerrshëm (i Xhebrailit) kur lindi Dielli, dhe Ne e kthyem qytetin përmbys, duke lëshuar mbi ata shi gurësh prej dheut të pjekur." (Hixhr, 73-74)

"Mbi ata lëshuam një breshëri gurësh. Eh, sa i keq që ishte ai shi, për ata që janë paralajmëruar! Sigurisht, në këtë ka këshillë, por shumica e tyre nuk janë besimtarë. Në të vërtetë, Zoti yt është i Plotfuqishëm dhe Mëshirëplotë." (Shuara, 173-175)

"se Ai i asgjësoi edhe qytetet e përmbysura (të popullit të Lutit), të cilat i mbuloi ajo që i mbuloi?! Atëherë, në çfarë dhuntie të Zotit tënd dyshon ti? Ky (Profet) është paralajmërues si ata të mëparshmit. Ora e Kiametit po afrohet." (Nexhm, 53-57)

Kështu u ndëshkua dhe u shkatërrua përfundimisht Sedom, që ndodhej pranë detit të vdekur. Ajo ka mbetur shenjë dhe fakt për të gjithë njerëzit që t'i ruhen dënimit të Zotit, t'u shmangen veprave të liga, ku ndër me e rrezikshmja është ajo që vepronin populli i Lutit a.s.

[_Mersin_]

Historia e profetit Jusuf a.s.



Në rreshtat në vazhdim, do ti qasemi njërës nga historitë më të bukura të Kuranit, të cilën Zoti e shtjellon në një sure të vetme. Në këtë qasje, ne do të eksplorojmë jetën e dy profetëve të nderuar, atë të Jusufit, birit të Jakubit a.s dhe atë që ndodhi me vëllezërit e tij. Gjatë historisë së Jusufit a.s, do të cekim dhe pjesë nga jeta e Jakubit birit të Is'hakut, birit të Ibrahimit a.s.

Surja Jusuf, në të cilën trajtohet e gjithë historia e këtij profeti, i është shpallur profetit Muhamed a.s në Meke. Ajo sjell në mendje vuajtjet dhe mundimet që kaloi profeti Jusuf a.s. Në përgjithësi, të gjithë suret që janë shpallur në Meke, përmbajnë qortime, paralajmërime dhe kërcënime. Ndërkohë që diçka e tillë nuk ndodh në suren Jusuf dhe jo vetëm kaq. Surja Jusuf i fal lexuesit kënaqësi dhe çlodhje. Në kundërshti me historitë e tjera të profetëve, të cilët përfundonin me ndëshkimin e Zotit, historia e Jusufit a.s, pas sprovave të njëpasnjëshme, ka një përfundim të lumtur dhe të gëzuar.

Lidhur me këtë fakt, thotë Ata, një nga dijetarët e brezit të tabi'inëve:"çdo i brengosur që e dëgjon historinë e Jusufit a.s, pas saj do të ndjehet më i lehtësuar."

Surja Jusuf iu shpall Profetit a.s pas sures Hud, në të cilën ceken shumë emra profetësh dhe ndëshkimi me të cilin Zoti i shkatërroi popujt e tyre.

Surja Jusuf, iu shpall profetit Muhamed a.s në vitin që njihet ndryshe "viti i dëshpërimit", pasi në këtë vit, ndërroi jetë Ebu Talibi, xhaxhai i Profetit a.s. Ai e kishte rritur Profetin a.s, e kishte mbajtur dhe edukuar në shtëpinë e tij dhe e donte shumë atë. Veç kësaj, ai ishte personi që e mbronte Profetin a.s më shumë se kushdo tjetër nga dashakeqët. Vetë Profeti a.s e pohon diçka të tillë në një hadith, ku thotë:"Kurejshët nuk më kanë lënduar derisa vdiq Ebu Talibi."

Tre ditë pas vdekjes së Ebu Talibit, Profetit a.s i vdes dhe një njeri tjetër shumë i dashur, gruaja e tij Hadixheja, Zoti qoftë i kënaqur me të. Ajo ka qenë gruaja e Profetit a.s në këtë botë dhe do të jetë gruaja e tij edhe në xhenet. Ajo është etiketuar si zonja e grave në xhenet. Një ndër femrat dhe gratë më të mira që kanë ecur mbi faqen e tokës. Thotë Profeti a.s në një hadith:"Ka shumë burra që kanë qenë të përsosur, por nga gratë kanë qenë vetëm katër:"Asija, gruaja e faraonit, Merjeme vajza e Imranit, Hadixheja vajza e Huvejlid dhe Fatimeja vajza e Muhamedit."

Profeti a.s u hidhërua dhe u dëshpërua shumë për vdekjen e dy personave më të dashur të tij. Duke i shpallur historinë e profetit Jusuf a.s, sikur Zoti i thoshte: Mos u mërzit, pasi pas vështirësive vjen lehtësimi. Historia e Jusufit a.s mbart në vetvete shumë vlera, dobi dhe përfitime.

Të gjithë historitë e tjera të profetëve, janë të shpërndara dhe të pa sistemuara, gjë e cila e vështirëson shumë punën e studiuesve dhe hulumtuesve. Historia e Musait a.s për shembull, është e shpërndarë në shtatëdhjetë e tre vende në Kuran. Kurse historia e Jusufit a.s është përmendur e gjitha në një sure dhe të gjithë ngjarjet ndjekin rrjedhën e tyre njëra pas tjetrës.

Thotë imam Kurtubiu:"Zoti i lartësuar i ka cekur në Kuran tiparet e të gjithë profetëve në vende e forma të ndryshme por me përmbajtje të njëjtë, plot retorikë dhe elokuencë – lidhur me historinë e Ibrahimit a.s dhe tre melekëve mysafirë, në një ajet thuhet se ai u solli një viç të majmë dhe në një ajet tjetër që u solli një viç të pjekur. Kështu, ne kuptojmë që viçi ishte i majmë dhe i pjekur – Ndërkohë që historinë ë Jusufit a.s, Zoti e ka rrëfyer të tërën në një sure të vetme." Zoti e ka prezantuar mrekullinë kuranorë si në rrëfimet e shpërndara, ashtu dhe në ato të cekura në një sure.

Historia e Jusufit a.s në Kuran, fillon me këto fjalë:

"Elif, Lam, Ra. Këto janë vargjet e Librit të qartë! Ne e zbritëm këtë Kuran në gjuhën arabe, për ta kuptuar ju. Ne të tregojmë ty (Muhamed) historinë më të bukur përmes shpalljes së këtij Kurani, ndonëse ti, me të vërtetë, nuk ke qenë në dijeni më parë. Kur Jusufi i tha babait të vet:“O babai im! Unë pashë në ëndërr njëmbëdhjetë yje, Diellin dhe Hënën! I pashë të më përuleshin në sexhde”, ai i tha:“O biri im! Mos ua trego ëndrrën tënde vëllezërve të tu, që të mos kurdisin ndonjë gjë kundër teje, sepse, vërtet, djalli është armik i hapët i njeriut." (Jusuf, 1-5)

Ëndrra, është ajo që i fjeturi sheh në gjumë. Jusufi a.s kishte parë në ëndërr njëmbëdhjetë yje, diellin dhe hënën, të cilët i përuleshin. Kur e dëgjoi këtë ëndërr babai i Jusufit a.s, Jakubi, edhe pse nuk kishte njohuri mbi interpretimin e ëndrrave, e kuptoi që diçka e tillë ishte nder dhe ogur i bardhë për Jusufin a.s. Duke konstatuar xhelozi dhe smirë tek vëllezërit e Jusufit a.s, Jakubi a.s e këshilloi Jusufin a.s që këtë ëndërr të mos ia rrëfejë asnjërit prej vëllezërve. Jusufi a.s kishte njëmbëdhjetë vëllezër, prej të cilëve vetëm Benjamini ishte vëllai i tij për nënë dhe baba. Kurse të tjerët, gjashtë ishin nga e njëjta nënë dhe katër fëmijë nga dy robëresha të Jakubit a.s. Benjamini ishte fëmija më i vogël dhe nuk kishte xhelozi për Jusufin a.s, ndërkohë që gjithë të tjerët e xhelozonin. Kjo xhelozi e kishte burimin tek dashuria e madhe që demonstronte Jakubi a.s sidomos ndaj Jusufit a.s, mandej ndaj Benjaminit. Nuk ka ndonjë gjë të keqe nëse babai apo nëna kanë preferenca dhe disa fëmijë i duan më shumë se të tjerët. E keqe është kur prindi e shfaq dhe e demonstron këtë, ua prezanton këtë ndjenjë dhe fëmijëve të tjerë. Profeti Muhamed a.s na mëson që fëmijët t'i trajtojmë me barazi dhe drejtësi, edhe pse disa mund t'i duam më shumë se të tjerët. Kjo, për të shmangur zilinë dhe xhelozinë mes tyre.

Jakubi a.s ishte lidhur me Jusufin a.s aq shumë saqë nuk qëndronte asnjë moment pa të. Sa herë që Jusufi a.s dilte të luajë dhe të argëtohet, Jakubi a.s i shkonte pas.

"Dhe kështu, Zoti yt të ka zgjedhur ty dhe të mëson shpjegimin e ëndrrave dhe e plotëson dhuntinë e Vet ndaj teje dhe familjes së Jakubit, ashtu siç e ka plotësuar më parë ndaj të parëve tu, Ibrahimit dhe Is’hakut. Pa dyshim, Zoti yt është i Urtë dhe i Gjithëdijshëm”. (Jusuf, 6)

Zoti i lartësuar e përzgjodhi Jusufin a.s mes gjithë vëllezërve të tij dhe gjithë njerëzve të kohës, që ta dërgojë si profet. Ai do i mësojë interpretimin e ëndrrave dhe do të derdhë mbi të mirësi e begati të pafund.

Lidhur me shkakun që Profetit a.s iu shpall surja Jusuf, thuhet se hebrenjtë e pyetën atë mbi profetin Jusuf a.s dhe menjëherë iu shpall kjo histori në formën e saj më të plotë. Hebrenjtë nuk e posedojnë historinë të plotë siç është në Kuran.

"Për të gjithë ata që pyesin, në historinë e Jusufit dhe të vëllezërve të tij, ka shumë mësime. – për hebrenjtë që pyetën dhe për të gjithë njerëzit e tjerë, historia e Jusufit a.s përcjell koncepte dhe mësime të dobishme - Vëllezërit e tij thanë: “Jusufi dhe vëllai i tij, janë më të dashur se ne për babanë tonë, ndërkohë që ne jemi një grup i tërë. Babai ynë, me të vërtetë, po gabon rëndë. – kjo ishte mungesë respekti dhe etike karshi babait të tyre - Vriteni Jusufin ose braktiseni në ndonjë vend të largët, se pastaj babai juaj do të kthehet nga ju dhe, pas kësaj, do të bëheni njerëz të mirë”. (Jusuf, 8-9)

Gjatë diskutimeve me njëri-tjetrin, njëri nga dhjetë vëllezërit propozoi që ta heqin qafe Jusufin a.s. Një tjetër, Jehodha, e kundërshtoi këtë propozim pasi e konsideroi diçka shumë të rëndë, ata do të vrisnin vëllain e tyre. Ai vetë propozoi që ta syrgjynosin diku larg. Ata vendosën të kryejnë një krim dhe më pas të pendohen. Ta vrasim ose ta syrgjynosim, pastaj pendohemi tek Zoti.

Me këtë rast, shtrohet pyetja: A pranohet pendimi i atij që synon të veprojë një gjynah apo krim dhe pastaj të pendohet?

Dijetarët myslimanë e kanë shqyrtuar këtë mesele dhe kanë arritur në përfundimin se: Porta e pendimit është e hapur në çdo kohë. Zoti pret çdo natë që të pendohet gjynahqari i ditës dhe pret çdo ditë që të pendohet gjynahqari i natës. Porta e pendimit qëndron e hapur për këdo që shpreh dëshirën të pendohet. Vetë Zoti i lartësuar e pranoi pendimin e vëllezërve të Jusufit a.s. Por në një rast të tillë, rreziku qëndron në faktin se njeriu mund ta veprojë gjynahun dhe të vdesë para se të pendohet.

Jehodha propozoi që ta hedhin në një pus, përgjatë rrugës që kalojnë karvanët:"Njëri prej tyre tha: “Mos e vrisni Jusufin, por hidheni në fund të ndonjë pusi; do ta marrë ndonjë karvan; nëse përnjëmend doni të bëni diçka me atë”. (Jusuf, 10)

Vëllezërve të tjerë u erdhi për shtat ky propozim. Menjëherë ata vajtën tek babai i tyre Jakubi a.s dhe i kërkuan ta lejojë Jusufin a.s t'u bashkohet në kullotjen e deleve. Siç e thamë, Jakubi a.s nuk qëndronte dot pa Jusufin a.s, kështu që nuk e lejonte të dalë jashtë shtëpisë.

"Ata thanë: “O babai ynë! Përse për Jusufin nuk ke besim te ne?! Në të vërtetë, Ne i dëshirojmë çdo të mirë atij. Dërgoje nesër me ne që të argëtohet dhe të luajë. Të sigurojmë se do ta ruajmë. (Babai) tha: “Unë brengosem po ta merrni dhe kam frikë se mos do ta hajë ujku, ndërkohë që ju s’do ta keni mendjen tek ai.” Jakubi a.s u tregoi mbi mallin dhe dashurinë që ndjente për Jusufin a.s, gjë të cilën e pasoi dhe me frikën që kishte se mos e gjen diçka e keqe, sulmohet nga ndonjë ujk në shkretëtirë. - Ata thanë: “Si do ta hajë ujku, kur ne jemi një grup i fortë! Atëherë, me të vërtetë që ne do të ishim të humbur”. (Jusuf, 11-14)

Dhjetë vëllezërit insistuan në kërkesën e tyre, derisa në fund Jakubi a.s u dorëzua dhe pranoi ta dërgojë Jusufin a.s me ta.

Sipas rrëfenjave të ndryshme, thuhet se gjatë rrugës vëllezërit e rrahën Jusufin a.s, e shanin dhe e ofendonin. Me të arritur tek pusi, të gjithë ishin të një mendimi që ta hedhin brenda tij. Ndërkohë që po e zbrisnin në pus, para se të mbërrijë në fund të pusit, Jusufi a.s qëndron mbi një gur të dalë. I vetëm në pusin e thellë dhe të frikshëm, Jusufi a.s do të frymëzohej nga Zoti.

"Ne i shpallëm Jusufit: “Ti do t’i lajmërosh ata për këtë vepër, pa e vënë re ata (që ti je Jusufi).” (Jusuf, 15)

Kjo ishte një garanci për Jusufin a.s nga ana e Zotit, se së shpejti do të dalë nga pusi dhe se do të takohet sërish me vëllezërit e tij mëkatarë.

"Dhe në mbrëmje ata shkuan te babai i tyre, duke qarë." (Jusuf, 16)

Dijetari mysliman, El-amesh, një herë ndodhej me kadiun e shquar dhe të drejtë, Shurejh. Në një çast, vjen një grua t'i ankohet kadiut për një çështje dhe teksa fliste qante me dënesë. Kadiu Shurejh e dëgjonte dhe nuk i fliste fare. El-amesh ndërhyn në një moment dhe i thotë kadiut:"A nuk e sheh si i rrjedhin lotët dhe qan?!" Kadiu iu përgjigj:"Edhe vëllezërit e Jusufit vajtën në mbrëmje tek babai i tyre duke qarë. Drejtësia nuk ka të bëjë me të qarën."

"Thanë: “O babai ynë, ne shkuam të vrapojmë e Jusufin e lamë te rrobat tona, andaj e hëngri ujku. Por ti nuk na beson, edhe sikur të themi të vërtetën”. (Jusuf, 17)

Me këto fjalë, ata demaskuan veten, pasi i thanë që nuk do na besosh edhe sikur të të themi të vërtetën.

"Dhe sollën këmishën e tij të përgjakur, me gjak të rremë. – Tregon Abdullah ibnu Abasi:"Dhjetë vëllezërit therën një dele dhe me gjakun e saj përlyen këmishën e Jusufit a.s, që t'a kenë si provë para babait se e ka shqyer ujku." – Me ta parë Jakubi a.s e kuptoi dhe u tha:"Sa ujk zemërmirë paska qenë! Paska ngrënë gjithë djalin tim dhe i paska kursyer këmishën?!" - Ai tha: “Nuk është kështu, por ju keni sajuar diçka (tjetër nga sa thoni). Por, durim! Allahut i kërkoj ndihmë kundër asaj që po tregoni ju”. (Jusuf, 18)



Jusufi a.s në pus

"(Ndërkohë në pus) erdhi një karvan. Ata dërguan ujëmbartësin e vet dhe ai lëshoi kovën e tij dhe thirri:“O sa gëzim! Qenka një djalë!” Ata e fshehën atë si plaçkë tregtie, por Allahu e dinte mirë çfarë bënin ata." (Jusuf, 19)

Asokohe Jusufi a.s ishte vetëm dymbëdhjetë vjeç. Me të parë litarin që u lëshua poshtë për ujë, Jusufi a.s u kap pas tij derisa doli lart në sipërfaqe. Kur e panë Jusufin a.s të dalë nga pusi, u gëzuan shumë. Veçse doli një djalosh që mund të shitej si skllav, ata u habitën dhe me hijeshinë e Jusufit a.s. Ata e morrin dhe e fshehën bashkë me mallrat e tjerë. Këtë e bënë pasi menduan se mund të ketë humbur dhe familjarët e kërkojnë, ndërkohë që ata donin ta shesin. Karvani i tyre vinte nga Medjeni (Jordani) dhe ishte drejtuar për në Egjipt. Me të shkelur në Egjipt e shitën menjëherë kundrejt një çmimi të ulët.

"Ata e shitën Jusufin me një çmim të ulët, veç disa grosh, pa pasur fare lakmi (për para)." (Jusuf, 20)

Tregon Ibnu Abasi:"Ata e shitën Jusufin a.s për njëzet dërhemë."

Një çmim kaq i ulët për një djalosh të ri dhe të hijshëm si Jusufi a.s ishte nga frika që kishin se mos demaskoheshin.

Ai që e bleu Jusufin a.s ishte Azizi, titull që i përkiste ministrit të financave asokohe në Egjipt.

"Një njeri nga Egjipti që e bleu, i tha gruas së vet: “Bëja të këndshëm qëndrimin këtu. Ndoshta do të na shërbejë ose do ta birësojmë!" (Jusuf, 21)

Duke qenë se Azizi ishte i paaftë për të lindur fëmijë dhe impotent, mendoi ta birësojnë dhe ta kenë si djalin e tyre. kështu, Jusufi a.s rritet në pallatin e ministrit të financave të Egjiptit, si djali i Azizit. Me kalimin e viteve, Jusufi a.s filloi të merret dhe me administrimin e çështjeve të pallatit të Azizit, gjë e cila e aftësoi.

"Dhe kështu, Ne e vendosëm Jusufin në atë tokë të bukur dhe i mësuam shpjegimin e ëndrrave. Allahu ka kontroll dhe fuqi të plotë mbi çështjet e Tij, por shumica e njerëzve nuk e dinë." (Jusuf, 21)

Gjithë ky privilegj, Jusufit a.s i erdhi pas sprovës së madhe dhe shitjes si skllav.

"Kur Jusufi arriti moshën e pjekurisë, Ne i dhamë aftësinë e të gjykuarit dhe dituri. Kështu i shpërblejmë Ne punëmirët." (Jusuf, 22)

Jusufi a.s u rrit dhe hodhi shtat si burrë i pjekur, nuk adhuroi kurrë idhujt, nuk pati sjellje perverse dhe Zoti e kishte pajisur me gjykim të shëndoshë dhe dijeni të gjera. Në këtë periudhë, Zoti e etiketon Jusufin a.s si djalosh i ditur, i urtë dhe punë mirë. Nëse një i ri gëzon këto tipare, është e pamundur që të hedhë qoftë dhe një hap në rrugën e ligësisë.



Jusufi a.s në sprovë

Kur mbushi shtatëmbëdhjetë vjeç, hijeshia e Jusufit a.s s'kishte të krahasuar. Mbi hijeshinë e tij, disa interpretues të Kuranit thonë me ekzagjerim:"Sa herë që ecte përbri një muri, reflektonte dritë mbi mur."

Por ajo që është e ditur nga të gjithë është se Jusufi a.s gëzonte hijeshi të rrallë. Profeti Muhamed a.s tregon mbi udhëtimin e tij natën e Miraxhit:"...u takova dhe me Jusufin a.s, të cilit i ishte dhënë gjysma e hijeshisë."

Interpretuesit e Kuranit thonë:"Zoti e ka ndarë bukurinë dhe hijeshinë në dy pjesë, njërën ua shpërndau njerëzve dhe krijesave të tjera, kurse tjetrën ia dha Jusufit a.s."

Nëse kjo është hijeshia dhe bukuria e Jusufit a.s, ç'mund të mendojmë për hijeshinë, bukurinë dhe madhështinë e Krijuesit të Jusufit a.s!

Gruaja e Azizit a.s, duke jetuar përditë me këtë hijeshi të rrallë, u tundua dhe u dha pas Jusufit a.s duke dashur ta çojë në shtrat. Për t'ia arritur qëllimit, ajo e joshte çdo ditë Jusufin a.s, i fliste me përkëdheli dhe nuk e fshihte pasionin tundues.

"Por ajo në shtëpinë e së cilës gjendej ai, nisi t'a joshë në kundërshtim me dëshirën e tij. Ajo ia mbylli të gjitha dyert dhe i tha:"Jam e gatshme për ty! Kurse ai tha: “Allahu më ruajt! Me të vërtetë, padroni është kujdesur për mua dhe, pa dyshim, keqbërësit nuk do të shpëtojnë kurrë”. (Jusuf, 23)

Si mund t'ia bëj diçka të tillë, atij që është kujdesur për mua si për djalin e tij? a nuk është kjo një vepër e ligë dhe e keqe?

Duket qartë që Jusufi a.s e refuzoi këtë propozim që në fillim dhe se as që e kishte çuar në mendje diçka të tillë. Zoti i kishte dhënë pjekuri dhe urtësi Jusufit a.s, gjë e cila e bënte të respektojë kufijtë dhe të mos i shkojë mendja tek përdhosja e nderit të tjetrit, aq më tepër të dikujt që i kishte bërë mirë. Këtë e theksojmë, pasi ka disa dijetarë që pretendojnë se edhe Jusufi a.s ushqeu të njëjtën ndjenjë për gruan e Azizit dhe se u dha pas saj.

"Ajo e dëshiroi atë; por edhe Jusufi do ta kishte dëshiruar atë, sikur të mos kishte parë provën e Zotit të vet. " (Jusuf, 24)

Për ta shtjelluar dhe kuptuar më mirë atë që ndodhi, le të marrim një shembull. Jam duke ecur rrugës dhe po të mos më kishte kapur filani për krahu, do të kisha rënë në një puset të hapur. Pra, unë nuk rashë në puset, sepse dikush më kapi dhe më largoi prej saj. E njëjta gjë ndodhi dhe me Jusufin a.s, i cili nuk u dha pas gruas së Azizit, as që e dëshiroi dhe as që nuk i vajti në mendje një vepër e tillë. Kjo, sepse ai konstatoi dhe pa një provë nga ana e Zotit. Ajo që pohojnë disa interpretues të Kuranit se edhe Jusufi a.s e dëshiroi, madje u shtri në shtrat me të, por pasi pa një provë nga Zoti u ngrit dhe e braktisi. Diçka e tillë nuk mund ta pranojmë për një besimtar të devotshëm, e si mund ta pranojmë për një nga profetët e Zotit të lartësuar, i cili e dinte se marrëdhëniet jashtëmartesore janë padrejtësi dhe vepër e ligë?!

Fjalët:“Allahu më ruajt! Me të vërtetë, padroni është kujdesur për mua dhe, pa dyshim, keqbërësit nuk do të shpëtojnë kurrë” Jusufi a.s i tha menjëherë sa dëgjoi propozimin e gruas së Azizit. E e refuzoi këtë vepër pa i dhënë mundësi vetes as që të mendohet dhe ta pleqërojë. Situata dhe joshja ishte aq e madhe, saqë të paktën Jusufi a.s mund dhe ta çonte ndërmend një vepër të tillë. Nëse dikush është agjërueshëm në Ramazan dhe në pikën e vapës ku e ka mbërthyer etja, para i shfaqet një gotë me ujë të ftohtë, menjëherë mendon "ah sikur ta pija që të shuaj etjen!" Megjithatë, ai refuzon, pasi është agjërueshëm. Jusufi a.s as që e çoi ndërmend një vepër të tillë, pasi pa një provë dhe argument nga ana e Zotit. Po çfarë pa Jusufi a.s?

Në fakt, nuk dihet me saktësi se çfarë ishte, por ishte diçka që ia ndërpreu dhe mundësinë për ta çuar ndërmend një ligësi të tillë. Disa interpretues të Kuranit, mendojnë se Jusufi a.s pa Xhibrilin a.s. Interpretues të tjerë mendojnë se pa të atin duke kafshuar gishtin. Të tjerë mendojnë se pa padronin dhe burrin e Zulejhasë që po hynte në shtëpi. Kurse disa interpretues të tjerë mendojnë se Jusufi a.s pa të shkruar mbi mur fjalët "ajo është shfrenim dhe rrugë e shëmtuar!" (Isra, 32)

Këto ishin disa mendime të interpretuesve të Kuranit, të cilat nuk mbështeten në ndonjë hadith të Profetit a.s. Gjithë sesi, ajo që na intereson është se Jusufi a.s pa diçka që ia largoi edhe mundësinë për të menduar rreth gruas së Azizit.

"Kështu e larguam nga e keqja dhe vepra e shëmtuar, sepse ai, në të vërtetë, ishte nga robërit Tanë të sinqertë." (Jusuf, 24)

Zoti e mbrojti Jusufin a.s nga vepra e ligë dhe të menduarit mbi këtë vepër. Sinqeriteti është një moral dhe vyrtit tjetër i Jusufit a.s, që ceket në këtë ajet.

Edhe pse Jusufi a.s refuzoi të flerë me gruan e Azizit, ajo nuk u dorëzua, por vazhdoi me joshjet e saj. Duke parë këtë, Jusufi a.s u nis të dalë me vrap jashtë. Ajo iu qep nga pas, sikur bënin gara me njëri-tjetrin për tek dera. "Që të dy vrapuan nga dera dhe ajo ia shqeu këmishën atij nga mbrapa." (Jusuf, 25)

Jusufi a.s rrekej të hapë derën, ndërkohë që gruaja e Azizit rrekej ta kthejë mbrapsht duke e tërhequr nga pas. Në një çast, ajo ia shqyen këmishën Jusufit a.s duke e tërhequr. Në atë moment, dera hapet me çelës nga jashtë dhe hyn Azizi i cili sheh të shoqen e zbukuruar, e cila u gjend ngushtë, dhe Jusufin a.s. Duke dashur të largojë dyshimet dhe akuzat, ajo ndërhyri menjëherë dhe tha:"“Çfarë dënimi meriton ai që kërkon t’i bëjë të keqe gruas sate - por nga frika se mos e vrasin Jusufin a.s, pasi vazhdonte ta dojë, ajo caktoi dhe dënimin që përjashtonte vrasjen - përveç burgosjes apo dënimit të dhembshëm?” (Jusuf, 25)

Jusufi a.s ndërhyri dhe u mbrojt duke treguar të vërtetën:"Ajo provoi të më joshte”.

Këtu, ndërhyn një person i tretë, mbi të cilin ka mendime të ndryshme kush mund të ketë qenë. Kurani mjaftohet duke e etiketuar si dëshmitar. "Një dëshmitar (që u gjend aty), pohoi: “Nëse këmisha e tij është shqyer përpara, atëherë ajo thotë të vërtetën, kurse ai gënjen. Por, nëse këmisha e tij është shqyer prapa, atëherë ajo gënjen, ndërsa ai thotë të vërtetën." (Jusuf, 26-27)

Lidhur me këtë dëshmitar, ekzistojnë dy mendime. Mendimi i parë, është se ai ishte një foshnje i cili foli dhe tregoi se ishte gruaja e Azizit ajo që e joshi Jusufin a.s. Mendimi i dytë është se ai ishte djali i xhaxhait të Azizit. Ai propozoi të verifikohej nëse këmisha ishte grisur nga para apo nga pas. Nëse ishte grisur tek pjesa e kraharorit, Jusufi a.s ishte fajtor. Në të kundërt, ishte gruaja fajtore.

"Kur burri i saj pa se këmisha e Jusufit ishte shqyer nga mbrapa, tha: “Patjetër që kjo është një nga dredhitë tuaja (të femrave). Në të vërtetë, dredhitë tuaja janë të mëdha!" (Jusuf, 28)

Azizi i përkiste shtresës aristokrate, shtresë e cila nuk i kushton rëndësi çështjes së nderit. Nga fjalët e mëposhtme, duket qartë se atij as që iu skuq fytyra për atë që kishte ndodhur, por tha:"Ti, o Jusuf, largohu nga kjo! Kurse ti (gruaja ime), kërko falje për këtë gjynah, sepse, në të vërtetë, ti je fajtore”. (Jusuf, 29)

E tillë është jeta aristokrate në përgjithësi, ku nderi i familjes nuk ka rëndësi dhe burri shndërrohet në brinar. Madje, Azizi as që e dëboi Jusufin a.s nga shtëpia. Edhe pse e dinte atë që kishte ndodhur, ai i linte sërish vetëm në shtëpi pa u shqetësuar.

Lajmi filloi të përhapej në qytet, sidomos tek aristokratët.

"Disa gra (të parisë) në qytet po thoshin: “Gruaja e Azizit (ministrit) deshi ta joshte shërbëtorin e vet. Asaj i ka rënë vërtet në kokë dashuria për të. Ne besojmë se ajo e ka humbur fare”. (Jusuf, 30)

Pra, ata e konsideronin si diçka të ulët që një grua aristokrate të flejë me një shërbëtor dhe skllav, por sikur të ishte i një shtrese të lartë nuk shihnin ndonjë gjë të keqe.

Këto fjalë i mbërritën gruas së Azizit e cila nuk mund të rrinte duarkryq. Ajo i ftoi për gosti gratë e elitës dhe pas ushqimit u ofroi mollë për të ngrënë. Teksa qëronin mollët të mbështetura në jastëkë të butë, gruaja e Azizit urdhëroi Jusufin a.s të hyjë në dhomën e tyre. Kur e panë hijeshinë e Jusufit a.s, gratë u mahnitën saqë nuk vunë re se në vend të mollëve, filluan të copëtojnë duart me thika.

"Kur dëgjoi për thashethemet e tyre, ajo i thirri ato në gosti, çdonjërës i dha nga një thikë dhe (i) tha (Jusufit): “Dil para tyre!” Kur e panë, gratë u mahnitën nga bukuria e tij, prenë duart dhe thanë: “O Zot, o Zot! Ky nuk është njeri, por qenka një engjëll fisnik!” (Jusuf, 31)

Një hijeshi e tillë nuk mund t'i përkasë një njeriu, por një engjëlli. Sakaq, gruaja e Azizit ndërhyri dhe tha:"Ajo tha: “Jo, ky është ai për të cilin ju më qortuat. Jam përpjekur ta josh, por ai është ruajtur nga gjynahu. Por, nëse ai nuk bën atë që e urdhëroj unë, me siguri që do të burgoset dhe do të poshtërohet”. (Jusuf, 32)

Ajo jo vetëm që nuk u turpërua dhe nuk u ndje ngushtë nga ajo që kishte ndodhur, por insistonte në pasionin e saj të verbër. Veç kësaj, ajo pohoi se Jusufi a.s e kishte refuzuar.

Gratë elitare iu vërsulën Jusufit a.s dhe secila e donte për vete. Tashmë nuk ishte vetëm gruaja e Azizit, por shumë gra që po çmendeshin pas Jusufit a.s. Ajo që e vërteton këtë, është pyetja e mbretit që do të vijë më pas, i cili i pyet gratë:"Mbreti u tha (grave): “Si qe puna juaj kur deshët ta joshnit Jusufin?”. (Jusuf, 51)

Pra ishin të gjithë gratë që filluan ta joshin dhe u dhanë pas Jusufit a.s ku secila e donte për vete. Ato nuk ishin gra dosido, por përfaqësonin shtresën më të lartë të Egjiptit, ishin gra të bukura, gra ministrash dhe pushtetarësh, të pasura dhe të pushtetshme.

Shumë dijetarë përmendin Jusufin a.s kur interpretojnë hadithin e Profetit a.s që thotë:"Shtatë kategori njerëzish do të strehohen nën hijen e Arshit të Zotit, atë Ditë kur nuk do të ketë hije tjetër përveç tij.... dhe një i ri që është ftuar nga një femër e bukur dhe e pushtetshme, por ai i përgjigjet:"Unë i frikësohem Zotit."

Kushdo që vepron si Jusufi a.s në raste të tilla, do të përfitojë nga ky privilegj.

Duke parë se situata veç vinte dhe rëndohej, Jusufi a.s u lut:Ai tha: “O Zoti im, më shumë e dua burgun se atë ku më shtyjnë ato. Nëse Ti nuk e largon prej meje dredhinë e tyre, unë do të jepem pas tyre dhe do të bëhem nga ata që nuk (i) dinë (ligjet e Tua).” (Jusuf, 33)

Gratë elitare vunë në përdorim të gjithë arsenalin e marifeteve dhe dredhive të tyre me qëllim që ta bëjnë Jusufin a.s për vete, por dështuan. Ai kishte kaluar në mbrojtjen e drejtpërdrejtë të Zotit.

"Dhe Zoti e plotësoi lutjen e tij dhe e shmangu nga dredhitë e tyre. Me të vërtetë, Ai dëgjon dhe di çdo gjë." (Jusuf, 34)

Lajmi se gruaja e Azizit ishte dhënë pas shërbëtorit dhe skllavit të saj, mori dhenë. Nuk mbeti njeri pa folur mbi këtë skandal, gjë e cila e shqetësoi pa masë atë. E gjendur përballë këtij skandali, ku të gjithë e stigmatizonin dhe talleshin, ajo vajti tek i shoqi dhe i qau hallin. Pasi e kuvenduan dhe e pleqëruan mirë këtë punë, Azizi vendosi ta ndëshkojë Jusufin a.s. Ai urdhëroi që Jusufi a.s të vendosej mbi një gomar, nga pas t'i shkonte një tellall që i binte daulles dhe përsëriste fjalët:"Jusuf çifuti, lakmoi padronet e tij dhe për këtë do të ndëshkohet me burg."

"Pastaj u ra ndërmend atyre, pasi i panë shenjat (e pafajësisë së Jusufit) që ta burgosin për një kohë (në mënyrë që ngjarja të mos përhapej në popull)." (Jusuf, 35)

Bashkë me Jusufin a.s, në burg hynë dhe dy të rinj të tjerë. Gjatë qëndrimit në burg, të rinjtë prezantohen me Jusufin a.s dhe me moralin, virtytet e tij, adhurimin dhe përkushtimin karshi Zotit. Një natë, dy të rinjtë shohin nga një ëndërr, të cilën ia treguan menjëherë në mëngjes Jusufit a.s.

"Njëri prej tyre tha: “Unë kam parë (në ëndërr) veten, se si shtrydhja verë”. Tjetri tha: “Unë kam parë në ëndërr, se si mbaja në kokë bukë, të cilën e hanin shpendët. Shpjegona kuptimin e ëndrrave. Ne, me të vërtetë, shohim se ti je njeri i mirë.” (Jusuf, 36)

Para se t'u interpretojë ëndrrën, Jusufi a.s filloi t'u flasë mbi vlerat e besimit në një Zot të vetëm.

"Jusufi tha: “Sa herë që t’ju vijë ndonjë ushqim (në ëndërr) si risk për ju, unë do t’ju lajmëroj se çfarë kuptimi ka, para se të bëhet realitet. Kjo është prej diturive që m’i ka mësuar Zoti im. Unë e kam flakur tej fenë e njerëzve që nuk besojnë Allahun e që mohojnë jetën tjetër. Unë besoj fenë e të parëve të mi - Ibrahimit, Is’hakut dhe Jakubit. Ne, kurrë nuk mund t’i shoqërojmë Allahut ndonjë gjë (në adhurim). Kjo është dhuntia e Allahut ndaj nesh dhe njerëzve të tjerë, ndonëse shumica e njerëzve nuk janë mirënjohës." (Jusuf, 37)

Duke qenë se fama e Ibrahimit a.s kishte marrë dhen asokohe, ai u foli dhe mbi Ibrahimin a.s dhe u tregoi se është pasardhës i tij. Me këtë, ai tregonte vlerat dhe privilegjet që i kishte dhënë Zoti. Kur u pyet profeti Muhamed a.s se kush ishte i fismi, u përgjigj:"I fismi është biri i të fismit, biri i të fismit biri i të fismit. Jusufi biri i Jakubit, biri i Is'hakut biri i Ibrahimit."

Të katër këtë ishin profetë, nder i cili nuk i është dhënë tjetër kujt përveç kësaj familjeje.

"O shokët e mi të burgut! A janë më mirë një mori zotash të ndryshëm apo Allahu, i Vetmi, Ngadhënjimtari? Ata që ju i adhuroni në vend të Allahut, janë vetëm emra, të cilët i keni vënë ju dhe të parët tuaj, pa pasur prej Tij asnjë argument. Vendimi i përket vetëm Allahut: Ai ka urdhëruar që të adhuroni vetëm Atë. Kjo është e vetmja fe e vërtetë, por shumica e njerëzve nuk e dinë." (Jusuf, 39-40)

Feja nuk mund të jetë e plotësuar dhe e vërtetë, vetëm kur u referohemi ligjeve të Zotit si në çështjet e riteve ashtu dhe në çështjet jetësore të përditshme. Vendimi final për çdo çështje, i përket vetëm Zotit. Feja është adhurim dhe legjislacion. Pas kësaj parathënieje, Jusufi a.s ua interpretoi ëndrrën.

"O shokët e mi të burgut! Njëri prej jush do t’i shërbejë verë pronarit të vet, kurse tjetri do të kryqëzohet, e shpendët do të hanë prej kokës së tij. Kështu është caktuar kjo gjë për të cilën pyetët ju!” (Jusuf, 41)

I riu që do të kryqëzohej dhe zogjtë do hanin nga koka e tij, kur e dëgjoi këtë interpretim tha:"Jo. Nuk ishte e tillë ëndrra." Por Jusufi a.s ia ktheu:"Kjo çështje ka përfunduar tashmë."

Atij që do të shpëtonte dhe do i shërbente mbretit, Jusufi a.s i kërkoi një nder.

"Jusufi i tha njërit prej këtyre të dyve, për të cilin e dinte se do të shpëtonte: “Përmendëm mua te pronari yt!”

Ai i kërkoi që t'ia rrëfejë historinë e Jusufit a.s me shpresë se mos e nxjerr nga burgu. Por me të dalë, i riu e harroi fare Jusufin a.s, edhe pse filloi punë tek mbreti si kamerier.

"Por djalli bëri që ai të harronte ta përmendte te pronari i vet dhe kështu, Jusufi mbeti edhe disa vjet në burg." (Jusuf, 42)

Me këtë, Zoti deshi që t'i japë një mësim të mirë Jusufit a.s.

Në një rrëfenjë, thuhet se Xhibrili a.s vajti tek Jusufi a.s dhe i tha:"O Jusuf! Kush të mbrojti dhe të shpëtoi nga komploti i vëllezërve?!" Jusufi a.s iu përgjigj:"Allahu." Xhibrili a.s e pyeti:"Po nga pusi, kush të nxorri dhe të shpëtoi?!" Jusufi a.s u përgjigj:"Allahu." Xhibrili a.s e pyeti:"Po kush ta dha lirinë, pasi u shite si skllav?!" Jusufi a.s u përgjigj:"Allahu." Xhibrili a.s e pyeti:"Po kush të mbrojti nga gratë?!" Jusufi a.s u përgjigj:"Allahu." Xhibrili a.s i tha:"Atëherë përse kërkon ndihmën e dikujt tjetër?!"

"Por djalli bëri që ai të harronte ta përmendte te pronari i vet dhe kështu, Jusufi mbeti edhe disa vjet në burg." (Jusuf, 42)

Për këtë, Jusufi a.s do të kalojë dhe disa vite të tjera në burg, pa u interesuar për të njeri.



Ëndrra e mbretit

Pasi kaluan disa vite, mbreti i Egjiptit sheh një ëndërr të çuditshme.

"Dhe tha mbreti: “Kam parë në ëndërr shtatë lopë të majme, të cilat po i hanin shtatë lopë të dobëta dhe kam parë shtatë kallinj të gjelbër e shtatë të tjerë të tharë. O paria ime, më shpjegoni ëndrrën time, nëse dini t’i interpretoni ëndrrat!” (Jusuf, 43)

Shtatë lopët e dobëta, i hanin shtatë lopët e majme. Shtatë kallinjtë e thatë pa kokra, mbështilleshin rreth shtatë kallinjve të mbushur me kokra dhe i shkatërronin. Interpretuesit e ëndrrave të mbretit nuk ditën si ta shpjegojnë dhe interpretojnë këtë ëndërr të çuditshme.

"Ata thanë: “Këto janë ëndrra të ngatërruara e ne nuk dimë t’i shpjegojmë.” (Jusuf, 44)

Në këtë kohë, shërbëtori i mbretit që kishte qenë në burg me Jusufin a.s, kujtohet se ai i interpretonte ëndrrat.

"Njërit nga ata dy që shpëtoi (nga burgu), iu kujtua pas një kohe e tha: “Unë do t’ju njoftoj për shpjegimin e kësaj (ëndrre), vetëm më dërgoni (te Jusufi)!”

(Jusuf, 45)

Duke qenë se burgu ku ndodhej Jusufi a.s ndodhej jashtë qytetit, shërbëtori u nis menjëherë me porosinë e mbretit.

"(Shërbëtori) I tha: “O Jusuf, o njeri i drejtë! Na shpjego (ëndrrën) për shtatë lopë të majme, të cilat hahen prej shtatë lopëve të dobëta dhe për shtatë kallinj të gjelbër e shtatë tjerë të tharë, që të kthehem te njerëzit e ta dinë edhe ata”. (Jusuf, 46)

Me ta dëgjuar, Jusufi a.s ua interpretoi ëndrrën, madje u ofroi dhe një plan për të dalë nga kriza që priste Egjiptin dhe rajonin.

"(Jusufi) tha: “Do të mbillni shtatë vjet rresht. Prodhimin që do të korrni lëreni në kallinj, përveç një pakice që do t’ju shërbejë për të ngrënë, sepse pastaj do të vijnë shtatë vite të thata, të cilat do t’i harxhojnë ato që i keni ruajtur ju, përveç një pakice që mund të kurseni. Pastaj, pas këtyre do të vijë një vit plot shi për njerëzit, vit në të cilin ata do të shtrydhin (rrush, etj.).” (Jusuf, 47-49)

Kur e dëgjoi mbreti interpretimin e kësaj ëndrre dhe propozimin për të dalë nga kriza mbeti i mahnitur. Ai kërkoi menjëherë që Jusufi a.s të dërgohej në pallatin mbretëror. I dërguari i mbretit shkon tek Jusufi a.s në burg dhe i përcjell kërkesën e mbretit. Por Jusufi a.s refuzon të dalë nga burgu. Thotë profeti Muhamed a.s:"Zoti e mëshiroftë Jusufin a.s, sa durimtar që u tregua! Për Zotin! Nëse do më jepej rasti të dal nga burgu do pranoja menjëherë."

Jusufi a.s refuzoi të dalë nga burgu, pa u shpallur pafajësia e tij për akuzat që i ishin veshur.

"Kur (Jusufit) i erdhi i dërguari, ai i tha: “Kthehu te mbreti yt e pyete: ç’patën ato gra që prenë duart e veta?” Me të vërtetë, Zoti im i di dredhitë e tyre”! (Jusuf, 50)

Menjëherë mbreti u interesua mbi të kaluarën e Jusufit a.s dhe shkakun që ishte penalizuar me burg. Pasi dëgjoi se çfarë kishte ndodhur, ai i mblodhi gratë dhe i pyeti.

"Mbreti u tha (grave): “Si qe puna juaj kur deshët ta joshnit Jusufin?”. Ato thanë: “Allahu na ruajt! Ne nuk dimë asgjë të keqe për atë”. Gruaja e Azizit (ministrit) tha: “Tani do të dalë në shesh e vërteta! Unë u përpoqa që ta joshja atë; ai është vërtet njeri i drejtë që ta dijë ai (burri im), se unë nuk e kam tradhtuar gjatë kohës së mungesës së tij. Vërtet, Allahu nuk u jep fund të mirë dredhive të tradhtarëve. Unë nuk e shfajësoj veten, sepse shpirti (i njeriut) është fort i prirur për të keqe, përveç atij që e mëshiron Zoti im. Me të vërtetë, Zoti im është Falës dhe Mëshirë-plotë”. (Jusuf, 52)

Disa interpretues të Kuranit, mendojnë se fjalët e fundit janë të Jusufit a.s dhe jo të gruas së Azizit. Por në fakt, janë fjalët e gruas së Azizit.

Kur mbreti konstatoi pafajësinë e Jusufit a.s, urtësinë e tij, dijet dhe aftësitë e rralla, vendosi ta marrë si këshilltarin e tij më të afërt. Një njeri që nuk del nga burgu pa u provuar pafajësia, patjetër që është i ndershëm.

Kur Jusufi a.s u takua me mbretin dhe biseduan gjatë, mbreti u mahnit nga virtytet dhe aftësitë e tij.

"Mbreti tha: “Ma sillni atë, do ta marr pranë vetes.” Pasi bisedoi me të, i tha: “Qysh sot, ti ke pozitë të lartë dhe je i besuar.” (Jusuf, 54)

Duke qenë se Jusufi a.s gëzonte aftësi të rralla administrative dhe nga jetesa në pallatin e ministrit të financave, e dinte si shpërdoroheshin paratë e shtetit, paraqiti kërkesën që këtë ministri ta drejtonte ai vetë.

"(Jusufi) i tha: “Më cakto përgjegjës të depove të vendit, sepse unë jam ruajtës dhe njohës (i mirë i këtyre punëve)”. (Jusuf, 55)

Mbreti ia pranoi këtë kërksesë dhe menjëherë e emërtoi si ministër të financave.

"Dhe kështu, Ne i dhamë Jusufit pozitë në atë vend dhe ai kishte çfarë të dëshironte. Ne e shpërblejmë me mëshirën Tonë, kë të duam dhe, punëmirëve nuk ua humbim shpërblimin. Ndërsa shpërblimi i jetës tjetër është më i mirë për ata që besojnë dhe e kanë frikë Allahun." (Jusuf, 56)

Mbreti i la dorë të lirë Jusufit a.s në administrimin e të gjithë çështjeve administrative. Në një rrëfenjë, thuhet se mbreti i tha një ditë Jusufit a.s:"O Jusuf! Mua nuk më ka mbetur nga pushteti gjë tjetër përveç fronit ku jam ulur. Gjithçka tjetër është në dorën tënde."

Shtatë vitet e bollëkut dhe begatisë, Jusufi a.s i shfrytëzoi në mënyrën më të mirë. Të mirat materiale u shtuan jashtë mase. Ashtu siç kishte caktuar dhe planin e punës, Jusufi a.s filloi menjëherë magazinimin e prodhimit të tepërt, për të përballuar vitet e zizë. Pas shtatë vitesh bollëk, filluan shtatë vite të tjera zie dhe thatësire. Zia e bukës u përhap në të gjithë rajonin, deri në Palestinë.

Jakubi a.s bashkë me fëmijët e tjerë vazhdonin të jetonin në shkretëtirë dhe nuk i shpëtuan dot zisë së bukës. Kurse çmimi i drithit ishte rritur në përmasa të frikshme, saqë pak syresh kishin mundësi ta blenin.

Sakaq, mes njerëzve ishin përhapur fjalë se Azizi i Egjiptit, shiste drithë me të njëjtin çmim që kishte qenë para thatësirës dhe zisë. Kudo ishin ngritur çmimet, përveç në Egjipt. Kjo bëri që karvanët të vërshojnë nga të katër anët për në Egjipt për tu furnizuar me drithë. Jusufi a.s u shiste drith me të njëjtin çmim që kishte qenë më parë dhe për çdo personi që ndodhej në karvan, i shiste vetëm një deve drithë. Këtë e bënte me qëllim që të shmangë matrapazët e pangopur.

"Dhe erdhën vëllezërit e Jusufit e hynë tek ai. Ai i njohu, por ata nuk e njohën." (Jusuf, 58)

Si shumë të tjerë, edhe vëllezërit e Jusufit a.s u nisën për në Egjipt për të blerë drith. Jusufi a.s i njohu menjëherë, kurse ata nuk e njohën. Menjëherë ai filloi t'i pyesë nga vinin, si quhej babai i tyre, sa vëllezër ishin, a kishin vëllezër të tjerë etj...

"Kur i furnizoi ata me ushqim të nevojshëm, u tha: “Më sillni vëllain tuaj prej babait! A nuk e shihni se unë jua jap masën të plotë dhe jam më i miri mikpritës?" (Jusuf, 59)

Përveçse u shiste drithë me të njëjtin çmim që kishte qenë para zie, Jusufi a.s u jepte disa kg më shumë. Përveç kësaj, të gjithë hallexhinjtë që vinin për të blerë drithë, ishin miq të Jusufit a.s derisa të largoheshin.

"Nëse nuk ma sillni atë, nuk do të ketë më ushqim për ju dhe mos ejani tek unë!" (Jusuf, 60)

Ai u kërkoi që herën tjetër, kur të vinin të furnizohen me drithë, të sillnin dhe vëllain e vogël. Përndryshe, Jusufi a.s do e konsideronte këtë si tradhti dhe do i merrte si spiunë të ndonjë shteti apo mbretërie tjetër.

"Ata thanë: “Ne do të përpiqemi disi, që ta sjellim nga baba i tij dhe do ta bëjmë këtë”. (Jusuf, 61)

Veç kësaj, Jusufi a.s i urdhëroi shërbëtorët dhe punëtorët që mallin që vëllezërit e tij kishin sjellë për të shkëmbyer me drithë, t'ua kthenin sërish, por ta fshihnin bashkë me drithin. Kjo, me qëllim që herën e dytë, kur të vijnë sërish të furnizohen, të kenë mall për ta shkëmbyer.

"Jusufi u tha shërbëtorëve të vet: “Ngarkoni barrët në kafshët e tyre e ua fusni brenda paratë! Ata do t’i gjejnë ato, kur të shkojnë te familja e vet, kështu që do të kthehen përsëri te ne”. (Jusuf, 62)

Me të mbërritur në Palestinë pranë familjes së tyre, vëllezërit u mënjanuan me babanë e tyre Jakubin dhe i rrëfyen gjithçka. Ndër të tjerë i treguan dhe kërkesën e Jusufit a.s për të marrë me vete dhe Benjaminin.

"Kur u kthyen te babai i tyre, ata thanë: “O ati ynë! Nuk do të na japin më ushqim. Prandaj dërgoje me ne vëllain tonë, që të mund të marrim ushqim; të sigurojmë se ne do ta ruajmë atë!” (Jusuf, 63)

Jakubi a.s nuk e priti mirë këtë kërkesë të djemve të tij. Ai ishte zhgënjyer më parë prej tyre dhe tani e kishte të vështirë t'ju zinte besë.

"Ai u tha: “A mos vallë t’jua besoj juve, ashtu siç jua pata besuar më parë vëllain e tij? Allahu është Ruajtësi më i mirë dhe Ai është më i mëshirshmi i mëshiruesve!" (Jusuf, 64)

Por një ndodhi tjetër do e bëjë Jakubin a.s të mendohet, madje të ndryshojë dhe mendje.

"Kur i çelën barrët e tyre dhe gjetën të hollat e tyre, që ua kishin kthyer, ata thanë: “O ati ynë! Ç’duam më tepër? Këto janë gjërat tona; na janë kthyer. Ne do ta furnizojmë familjen tonë, do ta ruajmë vëllain tonë dhe do ta shtojmë një barrë deveje (ushqim), e kjo është barrë e lehtë.” (Jusuf, 65)

Ky ministër që shet drithë me të njëjtin çmim që ka qenë para zie, madje u ktheka dhe mallin që kishin shkëmbyer me drithë nuk qenka njeri i zakonshëm. Kështu, Jakubi a.s pranoi ta dërgojë djalin e vogël Benjaminin, por më parë u mori besën.

"Ai tha: “Unë kurrsesi nuk do ta dërgoj me ju, derisa të betoheni në Allahun, se do të ma ktheni, me përjashtim të rastit kur ju rrezikon ndonjë e keqe e madhe (të gjithëve).” Kur ata u betuan, ai u tha: “Allahu është dorëzënës për atë që flasim ne." (Jusuf, 66)

Para se të nisën, Jakubi a.s i porositi që kur të hynin në Egjipt, të mos hynin të gjithë nga e njëjta derë. Kjo, pasi njëmbëdhjetë djem të rinj, mund të binin në sy dhe dikush mund t'i xhelozonte dhe merrte mësysh.

"O djemtë e mi, mos hyni nga e njëjta portë (e qytetit), por nga porta të ndryshme. Unë nuk mund të largoj prej jush asgjë nga (ajo që ju ka caktuar) Allahu! Se pushteti i përket vetëm Allahut. Tek Ai mbështetem unë dhe tek Ai le të mbështeten ata që dëshirojnë të jenë të mbështetur (tek Allahu)”! (Jusuf, 67)

Ai e dinte se syri i keq është realitet dhe se ai – siç thotë dhe profeti Muhamed a.s – e çon njeriun drejt varrit.

Kështu, kur mbërritën në Egjipt, njëmbëdhjetë vëllezërit u ndanë dhe hynë në qytet nga dyer të ndryshme.

"Kur ata hynë (në qytet), ashtu siç i urdhëroi babai i tyre, dëshira e Jakubit u përmbush, por kjo nuk i ndihmoi aspak para caktimit të Allahut. Ai (Jakubi), në të vërtetë, ka qenë dijetar i madh, sepse Ne e kemi mësuar, por shumica e njerëzve nuk e di." (Jusuf , 68)

Dijetarët myslimanë kanë debatuar rreth etiketimit të Jakubit a.s nga ana e Zotit si dijetar të madh. Ata thonë se kjo për shkak se në çdo fjali që thoshte, Jakubi a.s patjetër që do të përmendte emrin e Zotit.

"Kur dolën para Jusufit, ky e afroi vëllanë e vet (Beniaminin) dhe i tha: “Unë në fakt jam vëllai yt dhe mos u hidhëro për atë që më bënë vëllezërit tanë!” (Jusuf, 69)

Siç e kishte zakon, Jusufi a.s i strehonte të gjithë të ardhurit për të furnizuar me drithë. Kur u takuan me Jusufin a.s, ky i ndau vëllezërit nga dy persona në një dhomë dhe Benjaminin e mbajti për vete. Kur të gjithë vajtën në dhomat e tyre, Jusufi a.s mbeti vetëm me Benjaminin. Aty, ai e përqafoi fort dhe i tregoi se kush ishte.

Pasi i përgatiti për udhëtim, Jusufi a.s urdhëroi që në ngarkesën e Benjaminit, të fshihej njësia matëse e drithit.

"Pasi i furnizoi me ushqimin e nevojshëm, (Jusufi) shtiu një gotë (të çmueshme) në ngarkesën e vëllait të vet e pastaj një lajmëtar thirri:“O karvan, ju jeni vjedhës të vërtetë!” (Jusuf, 70)

Pasi kishin përshkruar një copë rrugë, ushtarët e Jusufit a.s u qepen nga pas derisa i arrijnë. Kjo ceket në ajetet e mëposhtme:

"Ata u kthyen drejt tyre (e thanë): “Ç’ju ka humbur?" Thanë: “Po kërkojmë gotën e mbretit. Kush e sjell atë, ka shpërblim një barrë deveje ushqim. Unë për këtë jam dorëzënës”. (Vëllezërit e Jusufit) thanë: “Betohemi për Allahun, ju e dini se ne nuk kemi ardhur të bëjmë turbullira në këtë vend dhe nuk jemi vjedhës”. Ata pyetën: “E cili do të jetë dënimi, nëse ju gënjeni”? (Vëllezërit) thanë: “Dënimi për atë, në barrën e të cilit gjendet gota, është që të mbahet peng ai vetë. Kështu i dënojmë ne keqbërësit.” (Jusuf, 71-75)

Sipas ligjeve të Jakubit, hajduti shndërrohej në skllav të personit që ka vjedhur. Ndërkohë që sipas ligjeve të Egjiptit, hajduti vritej. Jusufi a.s donte që i vëllai të dënohej sipas ligjit të Jakubit, pasi synonte ta mbajë në Egjipt.

"Dhe nisi të kontrollojë barrët e tyre para barrës së vëllait të Jusufit. Pastaj nxori gotën nga barra e vëllait të tij. Kështu, Ne e mësuam Jusufin, që ta bënte këtë dredhi. Ai, sipas ligjit të mbretit nuk mund ta merrte (për skllav) vëllanë e vet, përveç se me vullnetin e Allahut. Ne e ngremë lart atë që duam, e mbi çdo të ditur është një i Gjithëdijshëm." (Jusuf, 76)

Ky ishte një plan i rregulluar nga vetë Zoti, me qëllim që Jusufi a.s ta mbante vëllanë e tij Benjaminin.

"(Bijtë e Jakubit) thanë: “Nëse ka vjedhur, më parë ka vjedhur edhe vëllai i tij!”148 Jusufi heshti për këtë dhe nuk shpalli gjë, por mendoi në vetvete: “Ju jeni në pozitë më të keqe. Allahu është më i dijshëm për ato që thoni ju”. (Jusuf, 77)

Kur kishte qenë ië vogël, Jusufi a.s i kishte vjedhur gjyshit nga nëna idhullin që ai adhuronte dhe ia kishte thyer. Këtë fakt e përmendën vëllezërit e Jusufit a.s në ajetin e mësipërm.

(Bijtë e Jakubit) thanë: “O ministër, ai e ka babanë shumë plak, andaj merr ndonjërin prej nesh në vend të tij! Ne po shohim se ti je bamirës”. (Jusufi) tha: “Allahu na ruajtë, si të marrim atë tjetrin në vend të atij te i cili e kemi gjetur sendin tonë! Atëherë, ne, me të vërtetë, do të ishim të padrejtë!” (Jusuf, 78-79)

Ata u përpoqën ta bindin Jusufin a.s që ta lërë të lirë Benjaminin, por nuk mundën.

"Meqë e humbën shpresën në të (Jusufin), u shpërndanë dhe u këshilluan fshehurazi. - Kur një beduin e dëgjoi këtë ajet dhe mënyrën si është përmbledhur e gjithë ndodhia, tha:"Për Zotin këto fjalë nuk janë fjalë njerëzish." - Më i madhi nga ata tha: “A nuk e dini që babai juaj ka marrë prej jush betimin në Allahun. Ju edhe më parë e keni shkelur betimin që bëtë për Jusufin. Nuk do të ndahem prej këtij vendi, derisa të më lejojë babai im ose të më gjykojë Allahu, sepse Ai është Gjykatësi më i mirë. Kthehuni te babai juaj dhe thoni: “O babai ynë, djali yt ka vjedhur. Ne dëshmojmë vetëm për atë që dimë. Ne nuk mund ta parashikonim të panjohurën. Pyet banorët e qytetit në të cilin kemi qenë dhe karvanin me të cilin kemi udhëtuar dhe ki besim se ne themi të vërtetën”! " (Jusuf, 80-82)

Kur e hodhën Jusufin a.s në pus, babait i thanë:"Por ti nuk na beson, edhe sikur të themi të vërtetën”. (Jusuf, 17)

"Jakubi tha: “Nuk është kështu, por ju keni kurdisur diçka. Unë do të kem durim. Shpresoj se Allahu do të m’i kthejë të gjitha, sepse Ai, në të vërtetë, është i Gjithëdijshëm dhe i Urtë” U largua prej tyre dhe tha: “O i mjeri unë për Jusufin!” Sytë i ishin zbardhur prej pikëllimit dhe ishte plot zemërim." (Jusuf, 83-84)

Jakubi a.s e mbante hidhërimin dhe zemërimin në zemër, pa e shfaqur, gjë e cila ia rëndonte dhe më shumë gjendjen.

"Ata thanë: “Për Allahun, ti po e përmend Jusufin pa pushim, saqë do të sëmuresh rëndë ose do të vdesësh!” (Jakubi) tha: “Unë dhimbjen time dhe pikëllimin tim ia paraqes vetëm Allahut e nga Allahu di atë që nuk e dini ju”. (Jusuf, 85-86)

Më pas, Jakubit a.s i lind sërish një fije shpresë gjë e cila shpaloset në ajetin:

“O bijtë e mi, shkoni e kërkoni lajme për Jusufin dhe vëllain e tij dhe mos e humbni shpresën në mëshirën e Allahut. Shpresën në mëshirën e Allahut nuk e humb askush, përveç jobesimtarëve”. (Jusuf, 87)

Vëllezërit e Jusufit a.s mblodhën ca mallra të pavlera për t'i shkëmbyer me drithë dhe u nisën për në Egjipt.

"Kur ata dolën para Jusufit, thanë: “O ministër, ne dhe familjen tonë e ka goditur një fatkeqësi e madhe dhe kemi sjellë pak gjëra! Sidoqoftë, na e plotëso masën (për ushqimin) tonë dhe na jep lëmoshë, sepse Allahu i shpërblen dhënësit e lëmoshës”. (Jusuf, 88)

Drithi që merrnin nga Egjipti u mjaftonte vetëm për një vit. Kështu, ata i qanë hallin se u kishte mbaruar drithi, por edhe se malli që kishin sjellë për ta shkëmbyer ishte i pavlerë. Prandaj, i kërkonin që të mos i kthejë duarbosh, por t'u japë diçka, qoftë dhe në formë lëmoshe.

Jusufi a.s, duke parë se në ç'gjendje kishin përfunduar, nuk deshi që të nënshtroheshin më shumë, por u tregoi të vërtetën.

Ai tha: “A nuk e mbani mend çfarë keni bërë me Jusufin dhe vëllanë e tij, kur ishit të paditur?” Ata thanë: “Vallë, ti je vërtet Jusufi?!” (Jusuf, 89)

Nga dita që e kishin hedhur Jusufin a.s në pus kishin kaluar njëzet e dy vite. Asokohe Jusufi a.s ishte vetëm dymbëdhjetë vjeç, kurse sot ishte tridhjetë e katër vjeç.

"Ai u përgjigj: “Po, unë jam Jusufi e ky është vëllai im. Allahu na mëshiroi. Atë që ruhet (nga gjynahet) dhe bëhet i durueshëm, Allahu e shpërblen, se Ai kurrë nuk ia humb shpërblimin punëmirëve”. Ata thanë: “Betohemi për Allahun, vërtet që Allahu të ka ngritur ty mbi ne dhe ne paskemi qenë vërtet të gabuar”. Ai u tha: “Sot s’ka qortim për ju; Allahu do t’ju falë. Ai është më i mëshirshmi i mëshiruesve! Shkoni me këtë këmishë timen dhe vëreni në fytyrën e atit tim e ai do të shohë, dhe m’i sillni tërë familjet tuaja!” (Jusuf, 90-93)

Me t'u nisur karvani nga Egjipti në për Palestinë, Jakubi a.s ndjeku erën e Jusufit a.s. Udhëtimi nga Egjipti për në Palestinë zgjaste tetë ditë.

"Kur karvani u largua nga vendi (Egjipti), babai i tyre tha:“Unë, me të vërtetë, po ndiej erën e Jusufit, ndonëse ju mund të më quani matuf ”. Ata thanë: “Për Allahun, me të vërtetë, ti edhe tani qëndron në gabimin e mëparshëm”. Kur erdhi sjellësi i lajmit të mirë dhe ia vuri këmishën në fytyrë, atij iu kthye shikimi. Ai tha: “A nuk ju kam thënë se unë di nga Allahu atë që ju nuk e dini”. Ata thanë: “O babai ynë, kërko falje për ne e për gabimet tona! Ne paskemi qenë vërtet gjynahqarë”. Ai u përgjigj: “Do ta lus Zotin tim që t’ju falë. Pa dyshim që Ai është Falësi dhe Mëshirëploti”. (Jusuf, 94-98)

Jakubi a.s nuk e luti menjëherë Zotin që t'i falë djemtë e tij, pasi e kishte zemrën të mbushur plot hidhërim e pikëllim, pikërisht prej tyre.

"Kur ata hynë te Jusufi, ai i afroi pranë prindërit e vet dhe tha:“Hyni në Egjipt! Me lejen e Allahut, ju do të jeni të sigurt prej çdo të keqeje”. Ai i ngriti prindërit e vet në fron dhe ata të gjithë iu përulën atij. – Me t'u bashkuar, të gjithë i ranë në sexhde, prindërit dhe vëllezërit. Asokohe përulja ishte e lejuar, pasi ishte formë nderimi. - Ai tha: “O babai im, ky është shpjegimi i ëndrrës sime të dikurshme. Zoti im e përmbushi atë. – siç e kemi cekur në fillim, Jusufi a.s pa në ëndërr njëmbëdhjetë yje, diellin dhe hënën që i përuleshin dhe kjo ëndërr ishte përmbushur tashmë. - Mua më bëri mirësi, kur më nxori nga burgu, kurse juve ju solli nga shkretëtira, pasi djalli pati futur ngatërresë midis meje dhe vëllezërve të mi. Vërtet, Zoti im është i Butë me kë të dojë; Ai është i Gjithëdijshmi dhe i Urti!" (Jusuf, 99-100)

Më pas, Jusufi a.s lutet:

O Zoti im! Ti më ke dhënë pushtet dhe më ke mësuar shpjegimin e ëndrrave! O Krijues i qiejve dhe i Tokës, Ti je Mbrojtësi im edhe në këtë botë, edhe në botën tjetër! Bëj që të vdes si mysliman dhe më shoqëro me punëmirët (në botën tjetër)!” (Jusuf, 101)

Pas gjithë atyre sfidave dhe sprovave nga më të ndryshmet, Jusufi a.s e luste Zotin që ta mbyllë jetën si mysliman.

[_Mersin_]

Historia e profetit Ejub, As'habur Res, Dhul Kifl

Historia e profetit Ejub a.s.



Profeti të cilin Zoti e dërgoi si model durimi, është profeti Ejub a.s. Ai është biri i Mose, bir i Raleh, biri i Itit, biri i Is'hakut, biri i Ibrahimit a.s. Kështu, ai rrjedh nga familja e Is'hakut a.s. Të gjithë profetët që erdhën pas Ibrahimit a.s, ishin nga pasardhësit e djalit të tij Is'hakut. Profeti i vetëm që u dërgua nga familja e Ismailit a.s, është profeti Muhamed a.s.

Is'hakut i lindi një djalë të cilin e quajti Jakub, i cili njihet ndryshe me emrin Israil. Sa herë që citohen "Benu Israilët" qëllimi është për pasardhësit e Jakubit a.s. Profeti Jakub a.s kishte dymbëdhjetë fëmijë dhe profetët që u dërguan ishin nga pasardhësit e tyre. Ata vetë nuk ishin profetë, përveç Jusufit a.s. E si mund të ishin profetë – siç pretendojnë disa – ndërkokë që tentuan të vrasin vëllanë, gënjyen babanë etj... gjëra të cilat nuk i shkojnë për shtat profetëve të Zotit. Sipas përkatësisë atërore, pasardhësit e djemve të Jakubit a.s u ndanë në dymbëdhjetë fise.

Zoti i lartësuar e rendit profetin Ejub a.s si pasardhës të Ibrahimit a.s. Thotë Zoti në Kuran:"Ne i dhuruam atij Isakun dhe Jakubin. Që të dy këta i udhëzuam në rrugë të drejtë, ashtu siç patëm udhëzuar më parë Nuhun. Ndër pasardhësit e tij Ne udhëzuam Daudin, Sulejmanin, Ejubin, Jusufin, Musain dhe Harunin. Kështu i shpërblejmë punëmirët." (En'am, 84)

Ejubi a.s ishte profet dhe i dërguar i Allahut, gjë e cila ceket qartazi në Kuran.

"Ne të frymëzuam ty (o Muhamed) me shpallje, ashtu siç frymëzuam me shpallje Nuhun dhe profetët pas tij; siç frymëzuam me shpallje edhe Ibrahimin, Ismailin, Is’hakun, Jakubin dhe bijtë e tij, Isain, Ejupin, Junusin, Harunin, Sulejmanin dhe Dautin, të cilit i dhamë Zeburin." (Nisa, 163)

Zoti e dërgoi si profet në Sham, në një krahinë të njohur me emrin Thuran. Veç kësaj, Zoti kishte derdhur mbi Ejubin a.s pasuri të panumërta, bagëti të shumta, skllevër dhe çifligje, si dhe katërmbëdhjetë fëmijë, shtatë djem dhe shtatë vajza. Ai gëzonte shëndet dhe forcë fizike dhe kishte shumë miq e shokë.

Pasi ia kishte dhënë gjithë këto mirësi dhe begati, Zoti e sprovon profetin e Tij Ejubin a.s, duke ia marrë ato dhe duke e lënë duarbosh. E gjitha kjo, me qëllim që brezat e mëvonshëm të kenë një model durimi dhe sabri.

Të gjithë pasuritë që i kishte dhënë Zoti iu shfarosën, derisa u shndërrua në një fukara për t'u mëshiruar. Të katërmbëdhjetë fëmijët e tij, njëri pas tjetrit i vdiqën. Një fëmijë po t'i vdesë prindit, ia nxin jetën dhe nuk e merr dot veten, jo më katërmbëdhjetë syresh. Ne pamë sesa u mërzit dhe dëshpërua Jakubi a.s nga humbja e Jusufit a.s. Atij iu zbardhën dhe sytë nga mërzia dhe të qarit.

Veç humbjes së pasurisë dhe fëmijëve, Zoti e sprovoi me një sëmundje të rëndë, e cila e detyroi të zërë shtratin. Sëmundja ishte e tillë që mishin i binte copa copa nga trupi. Nga frika se mos sëmundja është ngjitëse, e braktisën të gjithë shokët, përveç dy prej tyre, të cilët e vizitonin dhe bisedonin me të, por nga një distancë e konsiderueshme. Personi i vetëm që i shërbente ishte gruaja e tij besnike, Zoti qoftë i kënaqur me të. Ishte ajo që i jepte të hajë, e lante dhe e pastronte dhe i shërbente me gjithçka. Ishte ajo e cila sakrifikoi të gjithë kursimet e saj që kishte vënë mënjanë. Kur iu harxhuan të gjithë kursimet, ajo filloi të punësohej tek më të pasurit për të siguruar jetesën e saj dhe të burrit. Ai që ishte sprovuar me këtë gjendje, ishte një profet dhe i dërguar i Allahut. Kjo gjendje, vazhdoi për tetëmbëdhjetë vite radhazi. Megjithatë, Ejubi a.s nuk ankohej por e përballonte gjithçka me durim dhe pa iu ankuar kujt, qoftë dhe të shoqes.

Një ditë, e shoqja i tha:"Ti je profet dhe i dërguar i Zotit. Përse nuk e lut Zotin e lartësuar ta largojë këtë bela që na ka rënë?!" Kjo, pasi Ejubi a.s nuk e kishte lutur Zotin asnjëherë që t'ia largojë skamjen dhe ta shërojë. Ajo që bënte ishte vetëm falënderimi dhe mirënjohja.

Pasi e dëgjoi kërkesën e të shoqes, Ejubi a.s i tha:"Sa vite kemi jetuar në luks dhe të mira?" E shoqja iu përgjigj:"Tetëmbëdhjetë vite." Ejubi i tha:"Mua më vjen zor ta lus Zotin, derisa të jetojmë në skamje dhe vuajtje, aq vite sa kemi jetuar në luks. Vetëm pasi të kenë kaluar tetëmbëdhjetë vite në sëmundje, do e lus Zotin të më shërojë."

Kur dëgjoi përgjigjen e Ejubit a.s, e shoqja i tha e mërzitur:"Deri kur do durojmë kështu?!" Ejubi a.s u inatos nga këto fjalë dhe u betua se do e fshikullonte njëqind kamzhikë nëse do e shëronte Zoti i lartësuar. Si mund të kundërshtonte caktimin e Zotit gruaja e një profeti?!

Situata u rëndua dhe më shumë, kur njerëzit refuzonin ta punësojnë gruan e Ejubit a.s, nga frika se mos u ngjit sëmundjen e të shoqit. Tashmë, sëmundjes dhe skamjes do i shtohet dhe uria.

Një ditë, ajo i solli të shoqit pak ushqim. Ai i habitur e pyeti nga e kishte marrë, por e shoqja refuzoi t'i tregojë. Ajo kishte prerë njërën nga gërshetat e saj, e kishte shitur dhe me fitimin kishte blerë ushqim. Disa ditë më vonë, pret dhe gërshetin tjetër, e shet dhe me të ardhurat blen ushqim.

Ejubi a.s këmbënguli që e shoqja t'i tregojë ku e kishte marrë ushqimin. Në fund, ajo u dorëzua dhe hoqi shaminë e kokës. Kur pa që gruaja e tij kishte prerë gërshetat për t'u ushqyer, Ejubi a.s iu drejtua Zotit por jo me lutje të drejtpërdrejtë. Thotë Zoti në Kuranin famëlartë:"(Kujtoje) Ejubin, kur iu lut Zotit të vet: “Mua më ka goditur fatkeqësia e Ti je më mëshiruesi i mëshiruesve!” (Enbija, 83)

Ejubi a.s mund të ishte lutur në çdo kohë dhe e dinte se Zoti do ia pranonte lutjen, por ai preferoi durimin. Për këtë, ai është bërë model për durimin. Sa herë që përmendet durimi, patjetër që do të shoqërohet me përkujtimin e emrit të Ejubit a.s.

"Kujtoje robin Tonë Ejubin, kur iu lut Zotit të vet: “Me të vërtetë, më ka goditur djalli me mundim dhe vuajtje!” (Sad, 41)

Zoti e urdhëroi Ejubin a.s t'i bjerë me këmbë tokës ku qëndronte mbi të dhe menjëherë shpërtheu një burim uji.

"(Ne iu përgjigjëm): “Bjeri me këmbë tokës dhe aty do të dalë një burim me ujë të ftohtë për larje dhe pirje!” (Sad, 42)

Zoti i lartësuar e urdhëroi Ejubin a.s të pijë nga uji i burimit dhe të lahet. Thonë dijetarët:"Pasi u la me ujin e burimit, iu largua sëmundja nga jashtë. Me të pirë prej tij, u shërua nga brenda."

Kështu, Ejubit a.s iu kthye shëndeti ashtu siç e kishte pasur para se të sëmurej. Pas pak, vjen e shoqja e tij, e cila nuk e njeh. E shqetësuar ajo pyet Ejubin a.s i cili i dukej si një i huaj:"Mos e ke parë profetin e sprovuar të Zotit? Për Zotin, nuk kam parë t'i ngjajë kush më shumë se ç'i ngjan ti kur ka qenë i shëndetshëm!"

Ejubi a.s, duke qeshur e pyet:"A nuk po më njeh?!" Gruaja e pyeti:"Kush je pash Zotin?!" Ejubi a.s ia ktheu:"Jam Ejubi."

Veç shëndetit, Zoti i ktheu dhe familjen. Thotë Abdullah ibnu Abasi:"Zoti nuk e shpërbleu vetëm Ejubin a.s për durimin, por edhe të shoqen, e cila duroi bashkë me të. Zoti ia ktheu asaj rininë dhe i lindi Ejubit a.s njëzet e gjashtë djem dhe vajza. Thotë Zoti në Kuran:"Ne ia kthyem atij familjen dhe dy herë më tepër, si mëshirë prej Nesh dhe këshillim për mendarët." (Sad, 43)

Zoti i ktheu dhe pasurinë dhe të mirat materiale bashkë me shëndetin. Transmeton imam Buhariu dhe imam Ahmedi a.s se profeti Muhamed a.s ka thënë:"Teksa Ejubi a.s po lahej pa rroba në trup, Zoti dërgoi një re karkalecash, të cilët ranë pranë tij. Kur i pa Ejubi a.s, pa që ishin karkaleca floriri. Atëherë ai morri rrobat dhe filloi t’i mbushë me karkalecat e floririt. Zoti i tha:”O Ejub, a nuk të dhashë pasuri që të mos kesh nevojë për atë që shikon?” Ejubi a.s ia ktheu:”Sigurisht o Zot, por unë nuk ngopem me bereqetin Tënd.”

Zoti i lartësuar u tregua i dhembshur dhe i dashur edhe me të shoqen e Ejubit a.s, i cili ishte betuar se do e fshikullonte njëqind herë. Për ta çuar në vend betimin e tij, Zoti i lartësuar e urdhëroi Ejubin a.s të marrë në dorë njëqind fije bari dhe me to të godasë shpinën e gruas së tij. "(Ne i thamë atij): “Merr me dorën tënde një tufë thuprash e bjeri lehtë me to (gruas tënde) dhe mos e shkel betimin tënd!” Ne e gjetëm atë të durueshëm, rob të mrekullueshëm. Ai kthehej vazhdimisht me pendesë tek Zoti!" (Sad, 44)

Kjo ishte historia e profetit durimtar, Ejub a.s.





Historia e profetit Dhulkifl a.s



Pas Ejubit a.s, Zoti dërgoi një profet tjetër, për të cilin shumica e historianëve mendojnë se ishte djali i Ejubit a.s. Thotë Zoti në Kuranin fisnik:"(Kujto) Ismailin, Idrizin dhe Dhulkiflin! Të gjithë këta kanë qenë të durueshëm. Ne i pranuam ata me mëshirën Tonë. Me të vërtetë, ata ishin ndër të drejtët." (Enbija, 85)

Është një dëshmi nga ana e Zotit për këta profetë, se kanë qenë të duruar dhe nejrëz të ndershëm dhe të drejtë.

Emri i Dhulkiflit përmendet dhe në suren Sad, ku Zoti i lartësuar thotë:"Kujtoje edhe Ismailin, Eljesain dhe Dhulkiflin. Të gjithë ata kanë qenë nga besimtarët e zgjedhur e të mirë." (Sad, 48)

Dhulkifli e trashëgoi profecinë nga babai i tij Ejubi a.s. Emri i tij i vërtetë ishte Bishr, kurse Dhulkifl u quaj për shkak se mori përsipër të ndihmojë të gjithë nevojtarët e popullit të tij. Ashtu siç mori përsipër të jetë gjykatësi i tyre i drejtë. Përsa i përket lidhjeve të tij me Zotin, ai kishte marrë përsipër të agjërojë ditën dhe të falet gjithë natën. Kjo është arsyeja përse u quajt Dhulkifl.





Historia e banorëve të Ress-it



Thotë Zoti i lartësuar lidhur me këtë popull:""Ne i dënuam fiset Ad dhe Themud, popullin e Ras-sit, si dhe shumë popujt të tjerë ndërmjet tyre. Të gjithëve u sollëm shembuj dhe, më pas, të gjithë i shkatërruam krejtësisht." (Furkan, 38)

"Para tyre ka mohuar populli i Nuhut, banorët e Ressit dhe fisi Themud. edhe fisi Ad, Faraoni dhe vëllezërit e Lutit, edhe banorët e Ejkës, edhe populli i Tubbas; të gjithë ata i quajtën gënjeshtarë të dërguarit, prandaj kundër tyre u përmbush dënimi Im." (Kaf, 12)

Thotë Abdullah ibnu Abasi:"Banorët e Ress-it ishin banorë të një fshati nga populli i Themudit."

Vetë fjala Ress, do të thotë pus. Sipas dijetarëve, profeti që u dërgua tek ky popull quhej Handhale biri i Safuanit. Kur ai u bëri thirrje të besojnë në një Zot të vetëm, ata e vranë dhe kufomën ia hodhën në një pus. Prej këtu u quajtën banorët e Ress-it. Pas kësaj ndodhie, Zoti e ndëshkoi këtë popull dhe i shkatërroi vendbanimet e tyre.