-
i/e regjistruar
Ngjarja E Pemės Dhatun Envat
NGJARJA E PEMĖS DHATUN ENVAT
Na pėrcillet nga Ebu Vakid El-lejthi se ka thėnė :,, dolėm bashkė me tė dėrguarin e Allahut a.s pėr nė hunejn dhe ne sapo kishim dalė nga kufri . mushrikėt kishin nje pemė sidri ne te cilėn qėndronin dhe varnin armėt e tyre . Asaj i thuhej ,,pema e varjes,,[dhatun envat] . Kaluam pranė njė peme sidri dhe thamė : ,, O i dėrguari i Allahut Bėje pėr ne njė pemė varjeje ashtu siē e kanė ata njė pemė ,,. I Derguari i Allahut a.s tha :,,Allahu ėshtė mė i madhi .Keto janė tradita. Ju po thoni /pasha atė qė ka shpirtin tim nė dorėn e tij ashtu siē i thanė Beni israilet Musait: bėje per ne disa zota ashtu siē kanė ata zota. Musai tha :,, Ju jeni nje popull qė nuk dini ,,. Vėrtet , ju do t,i ndiqni traditat e atyre qė ishin para jush .,, Hadithin e pėrcjell Tirmidhiu , te cilen e vlerėson tė saktė .
SHPJEGIMI:
Nė librin fet-hul mexhid nė mes tjerash thuhet :,, Thėnia sapo kishim dal nga kufri do tė thotė se pak kohė mė parė ne ishim jobesimtarė . Kjo tregon se pjesa tjeter e sahabve , tė cilėt e kishin pranuar mė parė islamin ishin nė dijeni tė kėsaj dhe se ai qė del nga e kota me tė cilen i ishte mėsuar zemra , nuk ka asnjė siguri qė nė zemrėn e tij tė mos ketė mbetje nga kto zakone .
Kurse shejh uthejmini thot:,, ky sahab e ka thėnė kėtė pėr tė arsyetuar kėrkesen e tyre . Po tė kishin besim tė fortė nė zemrat e tyre nuk do tė kishin kėrkuar asesi kėtė gjė . shih.kom. i teuhidit vėll.1.
Ndėrsa shejh salih feuzani Allahu e ruajt thotė:,, Kėtu ka argument pėr fatkeqėsin e injorances dhe se njeriu mund tė bjerė nė shirk pėr shkak xhehlit [padituris] . Kjo na nxit pėr mėsimin dhe njohjen e akides nė mėnyr qė njeriu tė mos bjerė nė ato gabime qė ranė kėta . Sot ka qė thėrrasin pėr mos vlerėsimin e akides dhe thonė : PSE U MĖSONI AKIDEN KUR ATA JANĖ MUSLIMANĖ ? SubhanAllah ? muslimani ėshtė mė parėsori pėr mėsimin e akides nė mėnyrė qė tė pėrmisojė islamin e tij , nė mėnyrė qė ta mbrojė fenė e tij . Kėta ishin muslimanė e megjithatė ranė nė kėtė ēėshtje pėr shkak se nuk kishin mėsuar . Nė kėtė rast kemi argument se ėshtė detyrė mėsimi i akides sė saktė dhe detyrimit tė mėsimit tė asaj qė e kundėrshton prej shirkut , bidateve dhe legjendave .[shih.Ianetul mustefid:1-159]
Nė thėnien mushrikėt kishin njė pemė sidri nė tė cilėn qėndronin do tė thotė qėndrim tė gjatė pranė diēkaje nė njė vend tė caktuar . D.m.th. ajo ishte pema e varjeve , dhe ajo adhurohej pėrveq Allahut .
Thėnia varrnin armėt e tyre do tė thotė , i varrnin pėr tė kėrkuar mbarėsi .
Rreth thėnies , thamė ,,O i derguari i Allahut Bėje pėr ne njė pemė varjeje ashtu siē e kanė ata njė pemė ,, Ebu seadi thotė :,, Ata kėrkuan tė dėrguarit qė tė bėnte njė tė tillė pėr ta , por ai i ndaloi , ata menduan se njė veprim i tillė do t,i pėlqej Allahut dhe kishin si qėllim pėrafrimin me tė . Ndersa shejh bin bazi ka thėnė :,, kjo do tė thotė se ata nuk kėrkuan prej tij qė tė bėnte njė zot pėr ta adhuruar, sepse ata ishin mė tė menqur dhe mė tė nderuar se kaq , por kėrkuan prej tij njė pemė , pėr tė cilėn tė jepte leje dhe ata tė kėrkonin mbarėsi , tė varin armėt e tyre mbi tė , pa u falur dhe pa u dhėnė sadak pėr tė. Profeti a.s ua bėri tė qartė se kėrkimi i begatisė nė mėnyrė tė tillė edhe nese nuk ėshtė nė form namazi , agjėrimi apo sadake ėshtė shirk . Kurse shejh salih feuzani thot:,,kėtu pėrfitojm njė ēėshtje tė madhe se qėllimet e mira nuk ndryshojnė gjė prej ligjit fetar , sepse kėta kishin qėllim tė mirė , por profeti nuk i mori parasysh qėllimet e tyre , por i mohoi sepse mjetet qė ēojnė nė tė ndaluarat janė tė ndaluara . .[shih.Ianetul mustefid 1-162]
Thėnia ,, I Dėrguari i Allahut tha Allahu ėshtė ma i madhi nė njė tra. Tjeter thuhet subhanallah larg tė metave ėshtė Allahu . Qėllimi ėshtė largimi i Allahut nga ky shirk dhe ēdo lloj shirku nė ato forma qė nuk lejohet tė adhurohet kush tjeter pėrveq Allahut .
Ndėrsa shejh uthejmini thot:,,pėr shkak tė pėrmasave tė mėdha tė kėsaj kėrkese dhe nga habia , dhe jo nga gėzimi . Ai u ēudit se si ata mund ta thonin kėtė fjalė , ndėrkohė qė kishin besuar se nuk ka tė adhuruar me tė drejtė , pėrveē Allahut . shih.kom. i teuhidit vėll.1.
Thėnia kėto janė tradita do tė thotė
rugėt . Shejh Uthejmini thot:,, pra, rrugė qė i ndjekin njerzit . Ndėrsa shejh salih feuzan ibn feuzan thot:,, d.m.th. rrugė tė ndjekura , pra, shkaku prej tė cilit ranė nė kėtė ishte pėrngjasimi . Pėrngjasimi me mosbesimtarėt nė zakonet e tyre dhe traditat e tyre tė veēanta ėshtė fatkeqėsi e rezikshme : kush e pėrngjasohet me njė popull, ai ėshtė prej tyre,,. .[shih.Ianetul mustefid 1-160]
Thėnia e profetit ,, ju po thoni pasha atė qė ka shpirtin tim nė dorėn e tij ashtu siē i thanė Beni israilet Musait: bėje per ne disa zota ashtu siē kanė ata zota., e pėrngjan fjalėn e tyre me fjalen e bijve tė izraelit. Shejh Uthejmini thot:,, Pra, ju kėrkuat njė dhatun envat ashtu si dhatu envati i idhujtarėve.
Pra varja e armėve tek ajo u quajt si i adhuruar krahas Allahut , edhe pse ata nuk kishin ndėrmend ta adhuronin dhe tė kėrkonin gjė prej saj . Atėhere cfar mendon pėr atė qė bėjnė adhuruesit e varreve , duke lutur tė vdekurit , duke kėrkuar shpėtim prej tyre , duke therur pėr ta , duke bėrė tavaf , duke i puthur ato vende muret e pragjet , duke u fėrkuar pas tyre , a mund tė krahasohet kjo qė bėjnė kėta me kėrkesen pėr varjen e armėve pėr bereqet . Nga kjo mund tė kuptojm se besimi nė pemėt , gurrėt , e varret , duke kėrkuar bereqet prej tyre , duke bėrė tavaf dhe duke therur pėr ta , ėshtė shirk , edhe me kėto nuk duhet tė mashtrohemi me njerzit se cfar thojnė ata . I dėrguari salallahu alejhi ve selem e konsideroi kėrkesen e tyre si kėrkesen e beni israilėve dhe nuk i dha rėndėsi emrit dhatun envat qė pėrdorėn ata . Idhujtari edhe pse mund ta emėrtoj shirkun e tij me cfardo emri ajo vepėr prap mbetet shirk , pavarėsisht nga emri si e quajn ata . Sikur qė thojnė adhuruesit e vorreve duke i arsyetuar ato veprime tė tyre se kėta janė tė dashurit e Allahut [EVLIJA] , duke i quajt kėta njerzė si tė mirė apo duke thėnė se kėta janė ndėrmjetsuesit tanė , apo se kėta janė ndihmėsat tanė e kėshtu me radhė .[ shih.tejsirul azizil hamid ]
Nė hadith ka argument pėr friken ndaj shirkut , se njeriut mund t,i pilqejnė disa gjėra pėr tė cilat ai mendon se mund ta afrojnė me Allahun , por qė nė tė vėrtetė ato e largojnė nga mėshira e tij dhe e afrojnė me zemėrimin e tij . kėtė tė vėrtetė nuk e njeh vetem ai qė e njeh atė qė ndodh nė kohet tona nga shumė dijetarė dhe adhurues me tė zotėt e vareve , siē ėshtė teprimi dhe dedikimi i pjesės mė tė madhe tė adhurimeve pėr ta , duke menduar se janė nė tė vėrteten , ndėrkohė qė janė duke bėrė gjynahun qė Allahu nuk e fal .
Nuk ėshtė e pamundur qė shirku ndaj Allahut tė mos ndodhė nė kėtė ummet , sepse pėrderisa disa sahabe menduan se kjo vepėr ishte e mirė dhe kėrkuan atė prej pejgamberit a.s , atėhere si mund tė mos ndodhė atyre qė janė mė posht se ata , sidomos duke ia bashkėkangjitur largėsin e tyre me pejgamberin a.s , pėrhapjen e injorancės , bidateve dhe shirkut nė ēdo vend .
Ndėrsa shejh Uthejmini thotė::,, sahabėt padyshim kanė qenė njerėzit mė tė ditur nė fenė e Allahut , kur ata nuk e dinin se kėrkimi i mbarėsisė me anė tė atij veprimi ėshtė njė lloj shirku , atėhere tė tjeret janė akoma edhe ma tė paditur . Autori me anė tė kėsaj synon qė tė mos gėnjehemi nga veprat e njerzve , sepse ato mund tė bėhen edhe nga padija . Ne duhet tė shiqojmė se ēka argumenton sheriati dhe jo ēka veprojnė njerėzit . shih. Kom.i teuhidit vėll.1.Une po them :,, sa fjalė e qėllume e kėtij dijetari Allahu e mėshiroft , a ka ndokush qė mediton mbi kėto fjalė ? sa e sa dijetarė , nxėnsė dije , hoxhallar kanė gabuar edhe prap se prap po i ndjekin gabimet e tyre , por edhe nėse i dijn ato gabimet e tyre u janė sqaruar , kėta prap me ate kokėfortėsin e tyre i ndjekin , la havle ve la kuvvete ila bi lah . Edhe ēka ėshtė ma e ēuditėshme se kjo thėjnė se ne jemi duke e ndjekur rrugen e selefve , ne jemi ehli sunne vel xhema , ne jemi selefi , ne jemi grup i shpėtuar , subhanAllah a thua qe selefet kėshtu kanė qenė ? a thua qė selefet kėshtu kanė vepruar ? jo vallahin historia nuk e mban ne mend kėtė .
Siē po duket nuk e kemi mar vesh fjalen MUKALID [PASUES I VERBĖR] , mukalidi o ju lexues tė dashur nuk pranon asgjė nga askush pėrveē atij grupi tė cilėt janė tė njė mendimi , edhe pse e vėrteta ėshtė me ty ai nuk e pranon , edhe nėse argumentet e tua janė tė forta sikur malet qė nuk lėkunden ai prap nuk e pranon kėtė gjė prej teje dhe kjo gjė pėr fat tė keq ėshtė prezente sot tek ne , ēka ėshtė edhe ma keq se kjo qė ky pasim symbyllazi ėshtė prezente nė mesin e selefive , pra nė mesin e atyre qė po thėjnė vet me gjuhet e tyre se janė selefi ? Kemi pas rastin qe kur ju kemi fol atyre qe veten e kane konsinderu se janė selefi , kjo ka qene sikur me i fol murit qe nuk marin vesh . ēdo fjalė qė e thua ti ėshtė e kotė pėrderisa nuk je ti nga xhemati i tij , grupi i tij dhe imami i tij . Shiqoni o vėllezer si ka ardhė gjendja e kėtyre njerzve sot ku po i pėrngjajnė me kėto e pranuan ose nuk e pranuan ēifutve dhe tė krishterve , kush donė me e vėrtetu kėtė qė po them le ta mar hadithin e adij ibn hatemit edhe le ta shiqon se ēfar kanė folur dijetarėt rreth kėtij hadithi si e kanė komentuar kėtė hadith .
Kjo eshte teprim edhe pėr shkak kėsaj kanė kaluar nė ekstremizem duke e quajt njėri tjetėrin bidatgji dhe duke u mar me bojkot ndaj njėri tjetėrit dhe ky menhexh eshte perhap cdo ane edhe u bė njė terror ideologjik te cilet e shfrytezojne disa kokefort , kunder atyre te cilet nuk pajtohen me ta . Kjo metod eshte perhap edhe tek thirsat te cilet po e teprojn me marjen e kesaj meseleje duke i sulmuar , bojkotuar ne menyr te fort njeri tjetrin . Pejgamberi salAllahu alejhi ve selem i ka bojkotuar tri sahabet ma te mire prej tyre kur ata kane munguar nga beteja ne tebuk , kurse nuk i ka bojkotuar te tjeret te cilet kane qene ma te dobet se kėta . Pra , meselja eshte subjekt i ixhtihadit edhe thirsi eshte ai i cili e cakton MASLEHA-ne (dobine) ne baze te ixhtihadit te tij , por atij nuk eshte e lejuar qe diken me obliguar ne ate ixhtihadin e tij , me i shtyr me dhune mbi te , e lere me qe ti konsinderon si te humbur , bidatgjinje , te i urren dhe t,i perdore metodat tjera tė cilat janė ideologji tė bidatgjinjve .
E gjithė kjo po ndodhė nė kohen ku nė tė cilėn muslimanėt janė tė shkelur , tė pėrēar , tė pėrndjekur , tė cilėt nuk kanė shtet dhe as nuk kanė fuqi . A thua cfar do tė bėnin sikur do ta kishin njė shtet tė tyre ? kėta me emėr janė tė bashkuar me ehli sunetin a kurse sipas gjykimit janė me havarixhėt dhe tė ngjajshmit me kėta . Kjo sjellje e kėtyre njerzėve sipas kokfortėsis sė tyre ėshtė ma e dėmshme se sa vet dėmi i tyre .
T,i kthehemi temės tonė , Pejgamberi a.s nuk i arsyetoi ata , por iu pėrgjigj me fjalėt :,, Allahu ėshtė ma i madhi . Mė pas shejh bin bazi rahimehullah thot:,, Ajo qė ata kėrkuan nuk ishte shirk i vogėl dhe nėse do tė ishte ashtu i dėrguari i Allahut nuk do tė pėrngjasonte fjalėn e tyre me fjalėn e beni israilve dhe u betua pėr kėtė . pėrkundrazi ai ishte shirk i madhė , ashtu si dhe ajo qė kishin kėrkuar beni israilėt ishte shirk i madhė , POR ATA NUK BĖNĖ KUFĖR ME KĖRKESEN E TYRE , SEPSE SAPO KISHIN HYRĖ NĖ ISLAM DHE SEPSE NUK E VEPRUAN ATĖ QĖ KĖRKUAN DHE AS NUK TENTUAN PĖR TA BĖRĖ POR VETĖM PYETĖN TĖ DĖRGUARIN E ALLAHUT A.S PRA , MEDITO .
Pra , sipas kėtyre shpjegimeve tė kėtij hadithi qė i kanė bėrė dijetarėt e lartėpėrmendur , mund t,i nxjerim dy apo tre komente pėr kėtė Hadith .
INTERPRETIMI I PARĖ
As-habet nga pejgamberi a.s kanė kėrkuar shirk asgar [shirk tė vogėl] e cila do t,i sillte lehtė tek shirku i madhė , por njeriun nuk e bėnė tė dalur nga feja . Ata kanė kėrkuar qė ai ta luste Allahun pėr ta qė tė ua bėnė njė dru ku prej tė cilit ai do t,i jipte bereqet qė ata mund tė varnin armėt e tyre nė atė . Qė bekimi tė ju kalojė armėve, nė mėnyrė qė ata tė mund me sukses tė luftojn kundėr tė pafeve.
Kjo vepėr konsinderohet shirk i vogėl pėr arsyet e mėposhtme:
1. Ata kanė kėrkuar diēka e cila konsiderohet imitim ndaj mosbesimtarve [TESHEBUH BIL KUFAR] .
2. Ky imitim i pafeve ishte njė imitim i tyre nė drejtim tė tyre nė adhurimin diēka tjetėr pėrveē Allahut nė njė mėnyr tė ngjajshme , nė njė vend tė ngjashme , duke i pėrngjarė shirkut tė mushrikėve .
3. Kjo ka qenė njė metod e cila do t,i sillte njerzit deri te shirku i madhė .
Pėr kėtė arsye pejgamberi a.s vuri nė dukje gabimin e tyre nė njė mėnyrė tė tillė tė rreptė , duke e krahasuar atė me thėniet e beni israilėve . Duke treguar pėrngjasimin pjesėrisht as-habve qė ishin tė rinj nė islam , e qė ishte tregimi i shkallės se josaktėsis tė tyre dhe pėr t,i trembur ata nga ajo rėndė . Nė ndalimin e kėsaj gjėje qė ėshtė pėrmendur nė hadith nuk gjeni ndonjė pėrmendje tė shirkut ekber .
Mushrikėt i kanė varė armėt e tyre nė atė pemė , por vetėm varja pa adhurimin e asaj peme ėshtė dera qė tė ēon nė shirk . Kėshtu qė kėrkimi i sahabve tė cilen e kanė kėrkuar kėtė dru pėr varjen e armėve ka qenė pėrngjasim me kafirat , por nuk ka pas kurfar adhurimi tė atij druri . kėrkimi i sahabve , asesi nuk tregon qė ata kanė pasur pėr qėllim adhurimin e asaj peme . kėshtu komentė tė ngjashme ndaj kėtij hadithi e ka bėrė edhe shejhul islam Ibni tejmijje , Gjithashtu e kanė komentuar shejhul islam Ibni kajjimi , Muhamed ibn abdul vehabi dhe Esh-shatibi i cili para tyre kėtė interpretim e ka bėrė , Pavarėsisht nga fakti se ata qė nuk e kuptojnė ose bėhen sikur qė nuk e kuptojnė deklaratėn e kėtyre dijetarėve duke pretenduar diē tjeter nga ajo tė cilėt kanė deklaruar kėta dijetarė .
Ebu jusuf mid-hat alu ferexh nė librin e tij el-udhru bi xhehl thot: ,, Duke kėrkuar udhėzimin e Allahut te lartėsuar po them:,, Ata tė cilėt e kanė kėrkuar gjėnė e lartė pėrmendur nga resulallahu salAllahu alejhi ve selem , kanė qenė te rinj ne islam edhe gjėnė e lartė pėrmendur e kanė kėrkuar por nuk e kanė vepruar . Ulemaja kanė nje qėndrim e ajo eshte se gjėja e lartė pėrmendur ėshtė njė mėnyr e thjeshtė e pėrngjasimit se si t,i varin armėt e tyre nė atė pemė , duke kėrkuar ndėrmjetsimin me anė tė tij dhe jo prej tij ndihmen e bereqetit tė cilen Allahu do ta ketė zbritur atyre . Per atė edhe kanė kėrkuar nga pejgamberi duke thėnė :,, na pėrcakto edhe neve nje dhatun envat , nji pemė siē e kanė ata . Sikur qė kam thėnė kanė kėrkuar ndihmen me anė tė tij dhe jo prej tij .
Ata kanė kėrkuar ndihmė nėpėrmjet asaj peme , por veprėn tė cilėn e kanė bėrė ėshtė pasqyruar nė pėrngjasimin me idhujtarėt. Parashtrohet kėtu njė pytje , nė qoftė se pyetja e tyre ka tė bėjė vetėm me pėrngjasimin e thjesht pėrse atėhere ju ka thėnė pejgamberi a.s atyre Ju po thoni ashtu siē i thanė Beni israilėt ?, ne themi se kjo ėshtė pėr shkak tė rezikut qė mund t,i ēojė ata nė shirk tė madhė nė mėnyr qė kritika tė tilla , sikur qė e kritikoi profeti atė qė tha ēka donė Allahu dhe ti , dhe kėshtu pejgamberi i tha atij a mė bėre barabartė me Allahun .
Shatibi ne librin e tij el-itisam thot:,, Duke marrė dhatun envat i pėrngjajnė duke marrė tjeter zot pos Allahut , por personalisht kjo nuk ėshtė ajo gjė , sepse kjo nuk ėshtė njė detyrim qė ai i referohet atij teksti , pėr aq kohė sa teksti nuk e tregon qartė nga tė gjitha aspektet , dhe Allahu di mė sė miri .
Shejh Muhammed ibn abdul vehabi kur e ka pėrmendur kėtė kapitull ne fund ka thėnė :,, Kėtu ka disa mesele
meselja e tret tregohet se ata nuk e bėnė njė gjė tė tillė
meselja e njimbėdhjet , tregohet se shirku ėshtė i vogėl dhe i madhė , sepse me atė vepėr ata nuk dolėn nga islami . Po themi se :,, Kjo ėshtė nje tekst shumė i qartė , nga ky dijetar se kėrkimi i njė gjėje tė tillė ėshtė shirk i vogėl .
Ibn tejmijje thotė :,, mbasi qė mushriket e kanė pas nje dru me emrin dhatun envat , ku nė tė cilen i kanė var armėt e tyre , kjo i ka shtyr disa njerz tė thonė :,, O i derguari i Allahut Bėje pėr ne njė pemė varjeje ashtu siē e kanė ata njė pemė ,,. I Derguari i Allahut a.s tha :,,Allahu ėshtė mė i madhi .Keto janė tradita. Ju po thoni pasha atė qė ka shpirtin tim nė dorėn e tij ashtu siē i thanė Beni israilet Musait: bėje per ne disa zota ashtu siē kanė ata zota. Musai tha :,, Ju jeni nje popull qė nuk dini ,,. Vėrtet , ju do t,i ndiqni traditat e atyre qė ishin para jush . Pra , pejgamberi a.s e ka mohuar perngjasimin me qafirat me kėtė vetem qė mos t,i varin armėt e tyre nė atė dru pėr ta vizituar atė . E ēfar do tė themi pėr atė qė ėshtė ma e madhe se kjo nė pėrngjasimė me mushriket apo pėr atė qė ėshtė shirk ma i qartė se kjo . shih. Iktidau siratil/mustekim 314/315.
Ky ėshtė njė citat shumė i qartė se kėrkimi i kėtyre njerzve ka qene vetem njė pėrngjasim i thjesht me mushrikėt , edhe me kėtė nuk kanė ra ata nė shirk tė madhė . kėta njerzė nuk kanė kėrkuar qė tė bėjnė shirk tė madhė sikur qė e pėrmendėm mė parė , a do tė kishte menduar ndokush qė pejgamberi a.s , nuk ka folur edhe nuk ua ka sqaruar ummetit tė tij shirkun , dhe qė nuk ua ka ndaluar atė , e qė ka pritur se nė ummetin e tij me ndodhė shirku e mė pas do tė thoshte kjo ėshtė shirk nė Allahun . Po them : I lartėsuar je ti o Allah nga kjo shpifje dhe sulmi mbi pejgamberin tėndė salAllahu alejhi ve selem . Une jam i bindur fort se asnjė rob nuk ha hyrė nė islam e qė pejgamberi a.s nuk ua ka msu atė bukurin e teuhidit , nga njėra anė dhe nga ana tjeter shirkun dhe shėmtimin e shirkut nė tė njėjtėn kohė ,, . shih. El-udhr bi xhehl.
Ky pra , komentimi i parė i kėtij hadithi sipas kėtyre argumenteve , ėshtė mė i qarti edhe mė i forti , Sipas mendimit tim e Allahu e din ma sė miri .
INTERPRETIMI I DYTĖ
As-habet kanė kėrkuar nga Allahu atė qė ata mund tė adhurojnė diēka pos Allahut . Pa dyshim , ai qė kėrkon njė gjė tė tillė ėshtė mushrikė dhe ai ka dal nga dini islam , tė paktėn edhe pse nuk ėshtė nė dijeni pėr gabimin e punės sė tij , sepse nė realitet ky person nuk ka hyrė nė Islam , edhe pse shirku i tij nuk ka qenė i dukshėm ndaj njerzve tjerė . Kjo do tė thotė se As-habet tė cilėt janė pėrmendur nė hadith janė bė idhujtarė , e cila ėshtė me tė vėrtetė e mundshme nė pėrputhje me tekstin e Hadithit . Sipas kėtij interpretimi, ata janė sikur Beni- israilėt . As-habet kanė qenė tė rinjė ne fe edhe pėr kėtė arsye nuk janė konsinderuar qafira tė cilėt duhet tė ndėshkohen . Dėnimi pėr kufėr mund tė ekzistojė , pas ardhjes sė argumentit .
Kėtij mendimi janė disa dijetarė ku nė mesin e tyre ėshtė edhe shejh bin bazi rahimehullah ai pėr kėtė thotė : ,, Ajo qė ata kėrkuan nuk ishte shirk i vogėl dhe nėse do tė ishte ashtu i dėrguari i Allahut nuk do tė pėrngjasonte fjalėn e tyre me fjalėn e beni israilėve dhe u betua pėr kėtė . pėrkundrazi ai ishte shirk i madhė , ashtu si dhe ajo qė kishin kėrkuar beni israilėt ishte shirk i madhė , POR ATA NUK BĖNĖ KUFĖR ME KĖRKESEN E TYRE , SEPSE SAPO KISHIN HYRĖ NĖ ISLAM DHE SEPSE NUK E VEPRUAN ATĖ QĖ KĖRKUAN DHE AS NUK TENTUAN PĖR TA BĖRĖ POR VETĖM PYETĖN TĖ DĖRGUARIN E ALLAHUT A.S PRA , MEDITO . shih. Fet-hul mexhid me sherh nga bin bazi .
Sipas kėtyre fjalve tė kėtij dijetari por edhe dijetarve tjerė tė gjithė pra janė tė pajtimit se kjo qė kanė kėrkuar sahabet ėshtė shirk . E mospajtimi nė mes tyre ka qenė nė atė , disa kanė thėnė se ky ėshtė shirk i vogel e disa tjerė kanė thėnė se ky ėshtė shirk i madhė , pra shiqoni o ju lexues tė nderuar sa rezik ėshtė kjo gjė . Nga kjo gjė tė cilet janė ra sahabet duhet tė friksohemi edhe ne se mos po bijm nė tė , pra askush nuk duhet me qenė i sigurtė nga shirku .Ēfar mendoni , nėse do tė kishin kėrkuar me adhuruar latin , uzan dhe menatin , ēfar do t,ju thoshte pejgamberi a.s ? a do tė mbetėshin ende musliman ?
Pra , meditoni se kjo ėshtė shumė me rėndėsi me dit ēdo njėri . Edhe gjėja tjetėr qė ėshtė me rėndėsi me tregu se Pejgamberi a.s nuk i ka shpallur ata pabesimtarė , siē ka thėnė kėtė shejh bin bazi por edhe dijetarėt tjerė pėr shkak se sapo kanė hyrė nė islam kjo ėshtė shkaku i parė , kurse shkaku i dytė ėshtė sepse nuk e kanė vepruar atė qė kėrkuan , sikur ta kishin bėrė atė qė kanė lyp do ta kishim pa se ēka do tė kishte bėrė pejgamberi a.s . Andaj nėse dikush me tė vet njė pytje e qė veprimi i asaj pytje ėshtė kufer , nuk do tė ishte kufer nėse ai vetem tė ka vet , po tė pyet nuk ban u kry . . e rėndėsishme eshte me kqyr cka po bon ai mbas pergjigjes e jo ne pytje me shpallė dikonė qafir , nė qoftė se ai pastaj nuk i pėrmbahet pėrgjigjes , nė aspektin praktik e mer hukmin e kufrit . Ngase ka mundsi dikush me thonė qe apo sheh sahabet kanė bo shirk edhe pejgamberi a.s nuk i ka shpallė pabesimtarė , na themi jo pse ai nuk i ka shpallė pabesimtarė e qė kjo gjė nuk ėshtė shirk , kjo ėshtė shirk i madhė por pėr shkak se sapo kanė hyrė nė islam dhe se nuk kanė tentuar me vepru atė por vetem pyetėn pėr atė qė kanė kėrkuar .
Dijetarėt e nexhdit kėtė hadith e kanė pėrdorur gjithashtu pėr tė provuar se dikush qė kryen njė kėrkese tė tillė, por megjithatė nuk e ka kryer vepren mbetet musliman dhe nuk del nga rrethi i islamit , derisa ta njohė tė vėrtetėn dhe ta pranoj atė dhe tė veproj me tė .
Ky mendim edhe ai mendimi i parė janė mbrenda suazave tė ehli sunetit edhe kėtu nuk ka mospajtime nė mesin e dijetarėve .
INTERPRETIMI I TRETĖ
As-habėt kanė adhuruar diēka tjetėr pėrveē Allahut , edhe me kėtė kėrkes ata nuk kanė ditur qė kjo vepėr ėshtė shirk , edhe kėshtu qė ēdo kush i cili nuk e njeh shirkun ai arsyetohet me xhehl pėr shkak injorances sė tij . Pra , me kėtė hadith argumentohen disa bidatgjinj , murxhi dhe xhahila se njė person i cili synon tė bėjė shirk tė madh nga injoranca, dhe i ndalohet atij kjo gjė dhe ai nuk largohet nga ajo nuk bėnė kufer...edhe nė anen tjetėr ai i cili bėnė shirk nga injoranca arsyetohet dhe nuk dezerton nga islami . Duhet ta kemi tė qartė se mushrikėt tė cilėt bėjnė shirk tė madhė nuk arsyetohen me anė tė kėtij hadithi , sikur qė po pėrpiqen me u argumentu me kėtė murxhitė e sodit .
Nė kėtė qartė na udhėzojnė fjalet e pejgamberit a.s , kur njėri nga sahabet e ka pyetur pėr babėn e tij ai i ka thėnė :,, Me tė vėrėtetė babai im dhe i yti janė nė xhehenem ,, . Edhe pse prindėrit e tyre nuk janė arsyetuar pėr shirkun e tyre edhe pse nuk ju ka ardhė atyre paralajmrimi , posaēėrisht pėr ta . Pra , nėse personat e lart pėrmendur para ardhjes sė pejgamberit nuk janė arsyetuar pėr xhehlin e tyre nė shirkun e madhė , atėhere e logjikshme ėshtė edhe mė e rėndėsishme se nuk ka justifikim pėr atė i cili vjen mbasi qė ka zbritur shpallja e fundit .
Vlen te theksohet se as-habi i njohur dhe i ēmuar ibni Umeri , kur eshte pyetur per kaderit ne mes tjerash ka thene :,, NESE TE BIE RASTI T,I TAKOSH ATA NJERZ , ATEHERE LAJMROJU SE UNE HEQI DORE NGA MENDIMET E TYRE DHE ATA LE TE HEQIN DORE NGA UNE. Ne komentin e ketij hadithi nga imam neveviu (ne sahihul muslim 1/150) ne mes tjerash thot:,, KY FJALIM I IBNI OMERIT NA TREGON NE FORMEN E JASHTME SE AI I KA KONSINDERUAR ATA JOBESIMTARE . Pra , Ibn omeri radijAllahu anhu nuk i ka pyetur bashkebiseduesit e tij nese atyre ia ka ngritur argumentin , apo ia kane hiqur dhe shpjeguar shubuhatet e tyre , e as qe i ka pyetur per shartet e tekfirit se a jane plotesuar atyre apo jo ?
Perkundrazi fjala e tij tregon qart tekfirin e tyre , ne gjykimin e tij u pasua edhe nga imamet tjer te medhenj , sikur qe thot Kadi Ijadi : ,, Ai qe thot dicka te tille ai eshte mosbesimtare dhe nuk ka mospajtime per kete ,, Gjithashtu dijetari i madhė i kėtij shekulli Uthejmini rahimehullah ka thėnė,, Mospranimi i veprave tė mira nga ana e Allahut nėnkupton se ata patjetėr janė qafirė. Ibni omeri ka gjykuar se ata janė qafirė , siē kuptohet njė gjė e tillė nga thėnia e tij :,, ALLAHU NUK DO TĖ PRANONTE PREJ TIJ , DERISA TĖ BESONTE NĖ KADER ,,. Atyre qė nuk ju pranohet sadakaja , janė qafirė . Argument ėshtė ajeti kuranor :,, asgjė tjetėr nuk pengon qė t,u pranohet ndihmesa e tyre , pėrveē asaj se ata nuk besuan nė Allahun dhe tė dėrguarin e tij ,, . [tevbe.54.]
Pastaj ibni omeri u argumentua edhe me thėnien e pejgamberit a.s pėr ēėshtjen e imanit , nėse mohon njėrėn prej tyre i ke mohuar tė gjitha shtyllat e imanit sepse imani ėshtė njė i tėrė , nuk ndahet
shih. Kom. i teuhidit vėll. 1. f.319/320.
Eshte e njohur se ajo qe ata kane rene ne kufer eshte jo shkaku i shirkut , dhe ēfarė do tė kishte ndodhur nėse ata do te kishin bere shirk?
Nėse ata do tė kishin kundėrshtu fjalen LA ILAHE ILALLAH ditė dhe natė , sikur qė po e kundėrshtojn njė numėr i muslimanėve sot , ēfar do tė kishte thėnė ibni omeri athu ? Ku jane ata qe po i sulmojne njerzit per bidatet e tyre edhe po i quajnė bidatėgjinj a kurse po i arsyetojn ata tė cilėt po bejne shirk? Ku eshte ktu peshorja e drejt e sheriatit islam ? ne baze te ēkafit kėta po gjykojnė ?
Gjithashtu Muhammed ibn abdul vehabi ka thene : ,, SA I PERKET EHLI SUNETIT DHE XHEMATIT , PARIMI I TYRE ESHTE SE MUSLIMANI BEHET PABESIMTARE VETEM NESE BENE SHIRK . KETA NJERZ DHUNUES EDHE PASUESIT E TYRE , NEE THJESHT , I KEMI SHPALLUR PABESIMTARĖ VETEM PER KETE GJE . edureru-s-senijje 10/131.
Shejh Abdullah , djali I Muhammed ibn abdul vehabit , ka thene : ,, E KONSINDEROJM PABESIMTARE VETEM ATE TEK I CILI I KA ARIT THIRJA JONE , ATIJ TE CILIT RRUGA E DREJT IU ESHTE BERE E QART EDHE ARGUMENTET JANE PARA ATIJ , E MBAS KESAJ KA BERE KEMBENGULJE DHE KA VAZHDUAR NE KRYELARTESI DHE INAT . SOT SHUMICA E TYRE JANE NE KETE GJENDJE KU PER TE CILIN JEMI DUKE LUFTUAR , JANE KEMBENGULES NE IDHUJTARIN E TYRE , I REFUZOJN OBLIGIMET E FES EDHE HAPTAZI PO BEJNE MEKATE TE MEDHA . SA I PERKET ATYRE TE CILET JANE PAKICE , KUNDER TYRE PO LUFTOJM PER SHKAK QE KETA PO I NDIHMOJNE ATYRE , EDHE QE JANE TE KENAQUR ME TA , PO E ZMADHOJN NUMRIN E TYRE EDHE PO GRUMBULLOHEN MBAS TYRE . edureru-s-senijje 1/234/235 . shih. Islamijje la vehabijje . Naser abdul kerim el-akl.
Gjithashtu shejh bin bazi kur eshte pyetur se a arsyetohet ai i cili bene ndonje veper te shirkut ? ai ka thene : ,, Nuk ka arsyetim per arsye se vet eshte fajtor per gjendjen e tij , nuk ka pyetur
MEXHMU FETAVA 1/319-321.
Mbas kėtyre argumenteve a ka nevoj pėr tjera argumente ? Mbas kėtij shpjegimi nga dijetarėt e mėdhenj te ehli sunetit a ka nevoj pėr tjera shpjegime . Kush ėshtė i menēur dhe mendje shėndosh une mendoj qė kjo i mjafton atij .
Edhe nė pėrfundim duke kėrkuar udhėzimin e Allahut po them : ,, Nuk ka ekzistuar ndonje njeri nga kurejshit e qe ne kohen e pejgamberit a.s ta ket pranuar islamin , e qe eshte bere musliman e qe mbas kesaj ta ket adhuruar latin , uzan apo menatin idhujt e tyre qe i kane konsinderuar si zotra te tyre , sikur do ta kishin bėrė kėtė , a do te kishte thėnė pejgamberi dhe sahabet se ai eshte musliman ? pėrgjigjuni ju vet kėsaj pytje , mbasi ju ka thėnė sahabve pejgamberi salallahu alejhi ve selem : ,, Ju po thoni pasha atė qė ka shpirtin tim nė dorėn e tij ashtu siē i thanė Beni israilet Musait: bėje per ne disa zota ashtu siē kanė ata zota.,, ...
Kėta bilem janė ndal aty ku ju ka thėnė pejgamberi a.s me u ndal edhe nuk e kanė adhuruar pos Allahut dikon tjetėr , e ēka me ju bė atyre qė po i adhurojn sot varret duke lutur tė vdekurit , duke kėrkuar shpėtim prej tyre , duke therur pėr ta , duke bėrė tavaf , duke i puthur ato vende muret e pragjet , duke u fėrkuar pas tyre , a mund tė krahasohet kjo qė bėjnė kėta me kėrkesen pėr varjen e armėve pėr bereqet .
Kjo gje eshte shume e qart per ata qe e deshirojn udhezimin , a kurse ata te cilet deshirojn te kembengulin ne ato parimet e tyre te pabazuara e te cilet dojn me i arsyetuar me cdo kusht njerzit qe nuk e deshirojn islamin , edhe ma keq se kjo eshte qe jane armiqet e islamit edhe shkrujn neper gazeta apo revista kunder islamit , e kundėrshtojn fjalen lailahe ilallah natė e ditė keta prap i shtijn me dhune ne fe edhe ja falin xhenazen , edhe ne qoft se jane komunista apo ateista . Ky realitet i hidhur eshte prezente sot neper kto vende tona edhe askush nuk fol per kete gje , me qellim heshtin edhe nuk flasin per kėto regullat e tekfirit , deri me tani nuk eshte folur perveq kur jane dal tekfircat ne kete kohe edhe kur e kane pare rezikun e kesaj fitne kane fillu me fol disa ku mundesh ne gishta me i numru , por per fat te keq edhe pse kane fillu me fol , nuk kane folur ate cka kerkohet prej tyre por kane folur vetem ato gjera qe i kundershtojn tekfircat edhe me kto sikur disi e kane kry obligimin e sqarimit . Sikur kjo nuk eshte nder parimet ma kryesore te fes islame , sikur kete nuk e ka obligim cdo kush me njohft edhe me ditur se cka eshte imani edhe cka eshte kufri , kush eshte besimtare edhe kush nuk eshte besimtare .
E kam ktu edhe nje vereteje , per fjalen e tekfirit qe po e quajne fitna e tekfirit , le te ruhen edhe le te kane kujdes ata qe flasin kshtu , le te kane friken e Allahut ata qe thojne fitna e tekfirit sepse tekfiri eshte nje dispozit fetare edhe nuk lejohet per nje dispozit fetare me u quajt fitne , Allahu na ruajt nga kjo , bene te thuhet per te , tekfiri teprues apo i lene mangu , a kurse asesi nuk bėnė te thuhet fitna e tekfirit siq po e ndegjojm shpesh kėto , eshte nje gje shume e rezikshme e cila duhet patur kujdes nga kjo . Sikur njė libėr pėr shembull qė ėshtė quajtur me emėrin [Et-tahdhir min fitneti et-tekfir] ,, Paralajmrim nga fitna e tekfirit ,, nga Ali el-halebi .
O vellezer , o ju te cilet i keni mbaruar shkollat e medreses edhe fakultetet ne tokat arabe , mos i frikesoheni njerzit qe mos te miren me njohjen e regullave te tekfirit , mesojani kto regulla , kto parime ne menyr detale kjo eshte nje dispozit fetare qe duhet te dij cdo kush , sikur qe duhet te dij si miret abdesi poashtu duhet te dij si dilet nga feja . Une po them , e Allahu din ma se miri sikur te ua mesonin njerzve hoxhallaret kete parim ne menyr te sakte me siguri gjendja e ketyre njerzve do te ishte ndryshe . E jo, sikur disa kurr te flasin mbi tekfirin , nuk flasin vetem si verejteje duke e friksuar xhematin qe si gjoja nuk bene te miresh ti me kto se kjo bajagi eshte e ndaluar edhe keshtu qe xhemati po frikesohet , po hutohen po largohen edhe po i ikin ketij parimi te madhe , bile bile kur te fillon dikush me fol mbi kete teme ata ikin prej tij duke mendu se ai eshte tekfirc , la havle vela kuvete ila bilah . Shiqoni o vellezer deri ku ka ardh kjo gjendje e jone sot? , kuptohet kjo ndodh per shkak keqinterpretimit te fese nga ata prijsa te cilet nuk jane te kujdeseshem dhe te vetedijshem .
Pra , detyr e ka cdo musliman me ditur si hyn edhe si del nga feja , jo nje sen me kallxu e tjetren mos me kallxu kjo nuk eshte rruga e selefve . thot nje dijetar duke u quditur per nje njeri i cili e ka konsinderu se eshte i dijshem duke thene ne nuk e tekfirojm askend i cili thot lailahe ilallah edhe nese eshte komunist perderisa ai thot fjalen lailaheilallah .
Qe po tregoj njė shembull vetėm sa me kuptuar se ēfar gabimesh po bėhen nė mesin e atyre qė i kanė kry studimet dhe e kanė mbaru fakultetin nė tokat arabe . nje magjisteri i fes qe e ka mbaru fakultetin ne saudi edhe duke shkru nje tekst per arsyetimin me xhehl nuk dinte me bere dallim ne mes kufrit te vogel edhe kufrit te madhe . Si argument e sjelli shembullin e kufrit te vogel duke thene :,, Abdullah ibn omeri ka qene se bashku me babain e tij omerin edhe ka ndegju qe ka thene se Allahu e ka ndalu me u betu me baballaret e juaj , kush deshiron me betu le te betohet ne Allahun ose le te hesht . E ky thot te betuarit perveq Allahut eshte shirk a kurse Omeri r.a. nuk ka thene se eshte pabesimtare ate qe e ka ndegju qe eshte betu ne diq tjeter perveq Allahut sepse e ka ditur se nje gje e tille eshte e ndaluar me sheriat . La havle vela kuvete ila bilah , per fat te keq kto thenie jane te njohura edhe atyre te cilve jane fillestar , e lere mo tjerve . Pra , me kto ose disa po e teprojne ose po e neglizhojnė edhe po e lejne mangu kete dispozit fetare . Pse per cfar arsye ? ose po heshtin me qellim ose as ata vet nuk e kane kuptuar kete parim sidoqoftė kjo nuk eshte rruga e selefve .
Pra , nga kjo mund tė kuptojm se ky komentim nuk ėshtė i lejuar , sepse kjo qartė e kundėrshton kuranin sunetin dhe ixhman e dijetarėve . Prandaj ne nuk do tė gjejm ndonjė dijetar tė njohur nė historin e islamit , i cili e ka bėrė njė interpretim tė ngjashme deri nė kohėn e tashme . Ky komentim ėshtė i devijuar dhe batil , dhe nuk ėshtė mbrenda kornizave tė ehli sunetit .
Lutja e jone e fundit eshte se hamdi i takon vetem Allahut , zotit te gjithe botrave !
Ve salAllahu ve sel-leme ala nebijjina Muhammed , ve ala alihi ve sahbihi exhmei,in!
E pėrmbledhi dhe pregaditi robi i varfėr i Allahut Ebu Muhammed
-
Regullat e Postimit
- Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
- Ju nuk mund tė postoni nė tema.
- Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
- Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
-
Rregullat e Forumit
Krijoni Kontakt