Statusi i gruas para dhe pas Islamit
Shejh Salih el-Feuzan
Burimi: libri i tij, Tenbihat alaa Ahkam Tekhtessu bil-Mu'minat [f.6-11]
Statusi i gruas para Islamit
Ajo qė mendohet me "para Islamit" kėtu ėshtė periudha e njohur si xhahilije [ditėt e injorancės], nė tė cilėn jetonin Arabėt nė veēanti dhe e gjithė bota nė pėrgjithėsi. Kjo ishte kur njerėzit s'kishin ndonjė tė dėrguar midis tyre dhe nuk kishin kurrfarė udhėzimi.
Nė njė hadith qėndron:
"Allahu shikoi nė ata Arabėt dhe joArabėt dhe i urreu tė gjithė, pėrveē disa njerėzve ndėr Njerėzit e Librit [qė mbeten tė udhėzuar nė porosinė e vėrtetė]."
Nė shumicėn e rasteve, gruaja e kėsaj periudhe jetonte nė kushte mjaft tė rėnda, posaēėrisht nė shoqėritė Arabe, ku ata urrenin qė t'u lindte vajzė. Pra, midis Arabėve ishin ata qė i varrosnin vajzat e tyre ndėrsa ato ishin ende tė gjalla, gjersa ajo vdiste nėn dhé. Dhe, midis tyre ishin ata qė i linin tė jetonin vetėm qė tė jetonin njė jetė poshtėruese dhe degraduese.
Allahu thotė:
"Kur ndonjėrit nga ata i vinte lajmi pėr lindjen e vajzės, fytyra e tij bėhej e errėt dhe vrerosej. Ai fshihej nga njerėzit pėr shkak tė lajmit tė keq qė pranonte. A do ta mbajė atė me turpėrim apo do ta varrosė nė dhé?" Padyshim, i lig ėshtė vendimi i tyre."[Nahl:58-59]
Allahu thotė:
"Dhe kur foshnja femėr, e cila ėshtė varrosur nė tokė, tė pyetet se pėr ēfarė mėkati ėshtė vrarė ajo."[et-Tekuir:8-9]
Fjala meu'udeh i referohet foshnjės femėr qė ėshtė varrosur e gjallė dhe ėshtė lėnė tė vdesė brenda nė tokė. Dhe, po tė kursehej nga varrosja pėr sė gjalli dhe tė lihej tė jetonte, atėherė, vėrtet, ajo do ta gjente veten duke jetuar njė jetė degraduese. Kjo meqė asaj nuk i lejohej qė tė trashėgonte hise nga prona e tė afėrmve tė saj, pavarėsisht ēfarė pasurie posedonte ai dhe pavarėsisht nga skamja apo nevoja e skajshme qė ajo mund tė kishte. Nė fakt, ajo pjesėtohej si pjesė e pronės sė burrit tė saj tė vdekur, mu siē pjesėtoheshin paratė e tij nė trashėgimi!
Asokohe mund tė gjendeshin njė numėr i madh grash qė jetonin nėn njė njeri, meqė ata nuk kishin ndonjė kufi pėr numrin e grave qė mund t'i martonin. Kėshtu qė ata nuk shfaqnin kurrfarė interesimi pėr atė se ēfarė mund t'u ndodhte grave si rezultat i kėsaj, siē ėshtė jetesa nė kushte shtrėnguese, parehatia dhe drejtėsia.
Satusi i gruas pas Islamit
Por, kur erdhi Islami, ai i pezulloi kėto padrejtėsi nga gruaja dhe ia ktheu asaj nderin dhe vetėbesimin nė njerėzimin.
Allahu thotė:
"O njerėz, vėrtet Ne ju krijuam nga njė mashkull dhe njė femėr."[el-Huxhurat:13]
Kėshtu, Allahu pėrmend qė ajo ishte ortake e burrit nė zanafillėn e njerėzimit dhe njėlloj, ajo ėshtė ortake mė burrin shprehur nė shpėrblimin apo dėnimin pėr veprat e bėra.
Allahu thotė:
"Kushdo qė bėn vepra tė mira, qoftė mashkull apo femėr, ndėrsa ėshtė besimtar[e] i vėrtetė, atij do t'i japim njė jetė tė mirė dhe do ta shpėrblejmė nė mėnyrėn mė tė mirė pėr atė qė bėnte."[en-Nahl:97]
Allahu thotė:
"Kėshtu qė Allahu t'i dėnojė meshkujt dhe femrat hipokritė dhe meshkujt dhe femrat idhujtarė."[el-Ahzab:73]
Dhe, Allahu ka ndaluar qė femra tė konsiderohet si pasuri trashėguese nė pasurinė e burrit tė saj tė vdekur, siē thotė:
"O ju qė besoni, ju ėshtė ndaluar tė trashėgoni gruan pa vullnetin e saj."[en-Nisa:19]
Pra, Allahu i dha asaj pavarėsi nė individualitetin e saj, nė mėnyrėn qė asaj iu mundėsua tė trashėgojė nė kundėrshtim me tė qenit objekt trashėgimie. Dhe, Allahu i dha gruas tė drejtė trashėgimie nė pasurinė e tė afėrmve tė saj.
Allahu thotė:
"Duhet tė ketė hise pėr mashkullin dhe hise pėr femrėn nga ajo qė lihet nga prindėrit dhe tė afėrmit e tyre, qoftė ajo pronė e vogėl apo e madhe."[en-Nisa:7]
Allahu thotė:
"Allahu ju urdhėron nė lidhje me trashėgiminė e fėmijėve tuaj: mashkullit t'i jepet hise sa dy femrave. Nėse ka vetėm bija, dy apo mė shumė, hisja e tyre ėshtė dy tė tretat e trashėgimisė; nėse ėshtė vetėm njė [ bijė ], pjesa e saj ėshtė gjysma." [en-Nisa:11]
Kjo vlen po ashtu edhe pėr tekstet tjera ku qėndron se gruaja mund tė trashėgojė, qoftė ajo nėnė, bijė, motėr, apo grua.
Nė sferėn e marrėdhėnieve martesore, Allahu e kufizoi martesėn e mashkullit me mė sė shumti katėr gra, me kusht qė ai t'i trajtojė tė gjitha gratė e tij me drejtėsi dhe barabartė sipas mundėsive tė tij. Dhe, Ai e detyroi burrin qė tė jetojė me to nė dashamirėsi, siē thotė:
"Dhe jetoni me to ndershmėrisht."[en-Nisa:19]
Ai e bėri dhuratėn tė drejtė tė saj dhe urdhėroi qė ajo t'i jepet asaj tėrėsisht, pėrveē asaj ēka ajo lejon nga vullneti i mirė.
Allahu thotė:
"Dhe jepjani gruas dhuratėn me bujari. E, nėse ato, nga vullneti i mirė i tyre, e zvogėlojnė ndonjė pjesė tė saj, merreni atė dhe shijoni atė pa frikė nga pasojat."[en-Nisa:4]
Dhe, Allahu e bėri atė kujdestare qė urdhėron pėr tė mirė dhe ndalon nga e keqja nė shtėpinė e burrit tė saj, dhe udhėheqėse e fėmijėve tė saj.
Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė:
"Gruaja ėshtė kujdestare e shtėpisė sė burrit tė saj dhe ajo do tė pyetet [nė ditėn e gjykimit] pėr sa i pėrket atyre qė janė nėn kujdesin e saj."
Po ashtu, Allahu e ka bėrė detyrim pėr burrin qė ai tė shpenzojė nė tė dhe ta veshė atė nė mėnyrėn e duhur.
Ajo qė armiqtė e Islamit dhe degėt e tyre duan sot me zhveshjen e gruas nga nderi dhe tė drejtat e saj:
Vėrtet, armiqtė e Islamit apo mė mirė armiqtė e njerėzimit sot, ndėr mosbesimtarėt, hipokritėt dhe ata qė kanė sėmundje nė zemrat e tyre, janė tėrbuar lidhur me atė ēka gruaja muslimane ka arritur nga nderi, lavdia dhe dėlirėsia nė Islam. Kjo ngase armiqtė e Islamit ndėr mosbesimtarėt, hipokritėt dhe ata qė kanė sėmundje nė zemrat e tyre, duan qė gruaja tė shėrbejė si njė kurth me anė tė sė cilės do tė mund t'i joshin dhe kapin ata me iman [besim] tė dobėt dhe ata qė kanė natyrė tė ēoroditur, pasi tė kenė pėrmbushur dėshirat e tyre tė prishura me tė [gruan].
Allahu thotė:
"Por ata qė ndjekin epshet e tyre dėshirojnė qė ju tė shmangeni pamasė [nga rruga e drejtė]."[en-Nisa:27]
Dhe ata qė kanė sėmundje nė zemrat e tyre midis muslimanėve, dėshirojnė qė gruaja tė jetė njė artikull i lirė, duke iu ekspozuar kėtyre njerėzve tė dėshirave epshore dhe prirjeve djallėzore. Ata duan qė ajo tė shėrbejė si artikull i hapur pėrpara syve tė tyre, nė mėnyrė qė ata tė argėtohen me paraqitjen e bukur tė saj apo ndoshta tė bėjnė me tė gjėra shumė mė tė kėqija se kjo.
Pėr kėtė shkak, ata harxhojnė mund tė madh nė pėrpjekje pėr tė bėrė gruan qė tė dalė jashtė shtėpisė sė saj, nė mėnyrė qė tė merr pjesė mė meshkujt nė punėt e tyre, duke punuar krahpėrkrah me ta. Apo, qė ajo tė shėrbejė dhe tė kujdeset pėr mashkullin si dado nėpėr spitale, apo stjuardesė nė avion, apo mėsuese e profesoreshė nė shkollat e pėrziera tė pandara, apo qė ajo tė jetė aktore nė teatro, apo kėngėtare, apo spikere nė format e ndryshme tė mediave, kėshtu duke e vėrė nė dukje fytyrėn e saj dhe duke joshur meshkujt me zėrin dhe paraqitjen e saj.
Ndėrsa, revistat imorale kanė publikuar fotot e vajzave qė shfaqen nė mėnyrė provokative dhe tė zhveshura, si mėnyrė pėr t'u bėrė marketing revistave tė tyre.
Disa afaristė dhe kompani i kanė marrė kėto foto po ashtu si mėnyrė pėr tė reklamuar prodhimin e tyre, duke vendosur kėto foto nė reklamat dhe ekspozitat e tyre.
Kėto akte djallėzore janė menduar pėr t'ia hequr mendjen nga detyra e saj e vėrtetė, e cila ėshtė nė shtėpinė e saj. Kjo e detyron burrin qė tė angazhojė shėrbėtore femra pėr tė rritur fėmijėt e tyre dhe pėr t'u pėrkujdesur pėr punėt e shtėpisė, gjė qė rezulton nė ēapkėnėri dhe ligėsi tė madhe.
Sidoqoftė, ne nuk e kufizojmė gruan nga puna jashtė shtėpisė sė saj, sa kohė qė ajo u pėrmbahet direktivave vijuese:
1. Ajo duhet tė ketė nevojė qė ta kryejė kėtė punė apo bashkėsia ku ajo punon prej saj kėrkon ta kryejė kėtė punė, me kusht qė pėr kėtė punė s'mund tė gjendet ndonjė mashkull.
2. Ajo duhet ta bėjė kėtė pasi tė pėrmbushė detyrimet qė i ka nė shtėpi, gjė e cila ėshtė puna parėsore e saj.
3. Kjo punė duhet tė jetė nė njė ambient ku ka vetėm femra, siē ėshtė rasti kur ajo mėson vetėm femrat, apo kur punon si doktor apo dado pėr pacientėt femra.
Dhe, puna e saj duhet tė jetė e ndarė nga meshkujt.
4. Njėlloj, atė asgjė s'mund ta shtrėngojė nga mėsimi i ēėshtjeve fetare. Nė fakt, kjo ėshtė e detyrueshme pėr tė. Dhe, atė asgjė nuk e parandalon qė tė mėsojė lidhur me aspektet e fesė sė saj, sa kohė qė ka nevojė pėr kėtė dhe mėsimi i saj mbahet nė ambient ku ka vetėm femra. Dhe, nuk prish punė nėse ajo merr pjesė nė orėt mėsimore nė mesxhid [xhami] dhe kėshtu me radhė, ndėrsa ėshtė nė pajtim me kėtė dhe e ndarė nga meshkujt. Kjo mund tė shihet tek gratė nė fillim tė Islamit [dmth Sahabijat], nė atė se ato punonin, studionin dhe ishin tė pranishme nė mesxhid.
Esselamun alejkum.
Krijoni Kontakt