Veriu i Arbënis nën sundimin sllav në shek.XIV sipas një prifti anonim

[yllbardh]

'Directorium ad passagium faciendum', e cila mundë të përkthehet në "Mundësia për krijimin e një vendkalimi", është një manuskript Latin nga mesjeta (i cili gjithashtu mundë të gjendet në gjuhën frenge) drejtuar një murgu të quajtur Burcard (Brocardus Monacus/Frére Brochard) ose William Adam (Guillelmus Adam / Guillaume Adam).
Autori duket të jetë një prift dominikan me prejardhje Latine në Perandorin Bizantine dhe Armene, qëllimi i të cilit ishte bindja ushtrisë katolike nën Philip VI të Valois (mbret nga 1328-1350) të filloj një kryqëzatë të shenjët dhe të pushtojë Arbënin e okupuar nga Servia, ku do t'i kthehej fuqia e mëparshme e kishës katolike dhe ku do të ndërmirret hakmarrja kundër grekëve orthodoks për shkatrrimin e Perandoris Latine të Konstaninopolit. Në tekst autori përmend se si shqiptarët janë popull shumicë në Arbëni.
Gjithashtu në 'Directorium..' gjindet fraza shumë e cituar për ekzistencën e librave në Arbëni: 'licet Albanenses aliam omnino linguam a latina habeant et diversam, tamen litteram latinam habent in usu et in omnibus suis libris' (Edhe pse gjuha e arbëreshve dallon nga gjuha latine ata përdorin shkronja latine).
Edhe pse referenca e ekzistencës së gjuhës arbëneshe është e kjartë ndërsa ajo ekzistimit të shkrimeve në gjuhën arbëneshe është pakë e dyshimtë. Nuk mundë të pohohet me siguri se a ka menduar autori për libra arbëneshe të shkruara me alfabet latin apo libra në gjuhën latine. Mundësia e mësipërme ka munduar shumë mendjen e shumë gjeneratave të shkollarëve dhe historianëve shqiptarë dhe teksti i mësipërm është cituar shpesh në studime të ndryshme të gjuhës shqipe me pohimin se evidenca e shkrimeve në gjuhën shqipe gjinden shumë më parë se Meshari i gjon Buzukut (1555)

Në Mretninë Rashkija dhe se sa lehtë mundë të okupohet

Dua të kthehem në Mretnin Rashkija që të tregoj se sa lehtë mundë të okupohet. N'të vërtet iniciativa për okupim është gjëja e vetme që nevojitet për t'a marrun këtë vend.Për të sqaruar më tepër këtë dua të paraqes disa propozime për një invadim dhe kushtet lehtësuese për këté.
Mretnia e përmendun ka pak ose aspak fortifikata. Shumica janë ferma ose kotece të mbrojtura me murë rrethues dhe hendek. Ndërtesat dhe pallatet, sikurse të mretit dhe fisnikëve, përbëhen nga kashta dhe druni. Kurrë nuk kam parë pallat ose shtëpi të ndërtuar me gurë ose tulla përveqë në qytetet bregdetare të latinëve. Mretnia në fjalë është e pasur në misër, venë, vajë dhe mish. Është vend i bukur me ujë nga burime dhe lumenj të cilët rrjedhin anembanë, vend i hirshëm me male, livadhe, pyje, rrafshe dhe lugina të mbushura me një llojllojshmëri të shtazëve të egra.
Shkurt, çdo gjë që rritet këtu është i një kualiteti të përzgjedhur, posaçërisht rreth bregdetit.Këtu gjinden pesë miniera të arit dhe po aqë të argjendit, ku minatorët punojnë pa kurrfarë pengese. Gjithashtu gjinden depozite të përziera të argjendit me ari, të cilat janë zbuluar në kohë të fundit. Kush është në zotërim të kësaj mretnie do të ketë një thesar të vlefshëm përgjithmonë.
Një nga faktorët të cilët lehtësojnë pushtimin është se banohet nga dy popuj, arbënshët dhe latinët, të cilët në besimin, ritet dhe bindje e tyre pajtohen me kishën katolike romane. Në pëlqim me këté ata kanë kryepeshkop, peshkop dhe abat dhe gjithashtu klerikë fetarë si të rangut të ultë ashtu edhe të lartë. Latinët kanë gjashtë qytete me peshkop: Antibarum (Tivari), qendra e kryepeshkopit, pastaj Chatarensis (Kotorri), Dulcedinensis (Ulcini), Suacinensis (Shas), Scutarensis (Shkodra) and Drivascensis (Drisht), të cilët jan të banuara vetëm me latinë. Jashtë mureve të qytetit arbëneshët përbëjnë popullsinë e dioqezës. Janë katër qytete arbëneshe:Polatum Maius (Pulti i Madhë), Polatum Minus (Pulti i Vogël), Sabatensis (Sapa) and Albanensis (Albanopolis), të cilat së bashku me qytetet e latinëve janë nënshtruar Kryepeshkopit të Tivarit dhe kishës së tij si kryeqendër. Arbëneshët kanë gjuhë krejt tjetër nga Latinët edhe pse përdorin shkronjat latine në librat e tyre. E meta e latinëve është limiti i qytetit se edhe pse kanë prona jashtë qytetit fshatra ose fortifikata të banuara nga ata. Ndërsa arbëneshët, si popull me shumicë nga këta dy popuj, mundë të mbledhin më tepër se pesëmbëdhjetëmijë kalorës për luftime sipas traditës dhe zakonit të vendit, të cilët janë trima dhe luftarë të zellshëm. Pasi që Latinët dhe Arbëneshët jan duke hjekur nën zgjedhën padurueshme të robërisë dhe sundimit të vrazhdët nga sunduesit e tyre Rashkijan, ata do të besojnë se do t'i lajnë duart e tyre në gjakun e Rashkijeve nëse princi Freng do të paraqitej para tyre, ku edhe ata do t'a bënin udhëheqës të tyre në luftë kundër Rashkanëve të mallkuar Sllavë, armiqve të vërtet të besimit tonë. Me ndihmën e më-parë të përmendurve arbënesh dhe latin, njëmijë fisnik dhe pesë deri në gjashtëmijë ushtarë këmbësorie me lehtësi të pa dyshuar do t'a pushtonte të tanë këtë mretni për së gjati dhe së gjeri.

Tekst i përkthyer nga një punim i Albanologut Robert Elsie

[Dasius]

Ja dhe nje deshmi tjeter qe verteton se shiptaret kane qene gjithmone fshatare.

[yllbardh]

Ja dhe nje deshmi tjeter qe verteton se shiptaret kane qene gjithmone fshatare.

Fshatarë të cilët citoj:

mundë të mbledhin më tepër se pesëmbëdhjetëmijë kalorës për luftime sipas traditës dhe zakonit të vendit, të cilët janë trima dhe luftarë të zellshëm.

Kjo tregon se edhe pse Arbëneshët në të vërtet mirreshin në shumicë me blegtari poashtu kur nevojitej mundë të paraqisnin një forcë të konsideruar luftarake se 15.000 luftëtarë dhe até kalorës në atë kohë nuk ishte një forcë që njeriu mundë të tallej, sepse dihet shumë mirë që ushtritë e shumë mbretërive që arbneshët rrethoheshin në raste të pakta mundë të prezentonin me një numër ushtarësh më shumë se 20.000, zakonisht kishin një numër dikund aty rreth 10.000-15.000. Gjithashtu këtu bëhet fjalë vetëm për pjesën veriore të viseve Arbënore.

[Uriel]

Edhe kumanët nxirrnin me mijëra kalorës të aftë për luftime. Aftësia për të nxjerrë luftëtarë nuk ka të bëjë me shkallën e qytetarisë apo fshatarsisë. Përshkrimi i takon vizionit të një prifti katolik. Flitet për një periudhë relativisht të hershme dhe në mungesë të Venedikut, latinët kishin influencë mjaft të dobët në Arbërinë Veriore. Përballë rritjes së rrezikut otoman të fund shek XIV, popullsia e Arbërisë Veriore luajti veç me një portë dhe kjo portë ishte cari serb. Ndaj duhet lexuar dhe ana tjetër e argumentit për sa i takon marrëdhënieve të arbërve skizmatikë me carin jo dhe aq të urryer.

[Hyllien]

Edhe kumanët nxirrnin me mijëra kalorës të aftë për luftime. Aftësia për të nxjerrë luftëtarë nuk ka të bëjë me shkallën e qytetarisë apo fshatarsisë. Përshkrimi i takon vizionit të një prifti katolik. Flitet për një periudhë relativisht të hershme dhe në mungesë të Venedikut, latinët kishin influencë mjaft të dobët në Arbërinë Veriore. Përballë rritjes së rrezikut otoman të fund shek XIV, popullsia e Arbërisë Veriore luajti veç me një portë dhe kjo portë ishte cari serb. Ndaj duhet lexuar dhe ana tjetër e argumentit për sa i takon marrëdhënieve të arbërve skizmatikë me carin jo dhe aq të urryer.

Ana tjetër se nuk ka asnjë bazë tek shkrimi që është sjellur. Mund ti vazhdosh këto sponda tek tema e sllavdashësit Schmitt. Boll i infektove të gjitha temat me supozime.

[Uriel]

Mjafton të lexosh përciptazi rreth pushtimeve pothuajse pa gjak të car Dushanit në Arbërinë Veriore dhe të Mesme si dhe përqëndrimin e forcave të tij për të pushtuar bërthamën e hapsirës bizantine në Maqedoni dhe Greqi për të perceptuar "spondën" time. Mungesë influence dhe lënie pas dore është një mënyrë për të pasqyruar më së miri raportet mes arbërve dhe sundimtarëve serb. Nëse ke dëshirë zgjeroje hapsirën e leximit në katër dekadat që pasuan periudhën post Perandorisë Serbe nga ku lindën dhe principatat e para arbërore për sa i takon aspektin të trashëgimisë kulturore dhe stabilitetit të tyre politik përkundrejt nostalgjive të rendit të shkuar, z. Di Gjithçka.

[Hyllien]

Mjafton të lexosh përciptazi rreth pushtimeve pothuajse pa gjak të car Dushanit në Arbërinë Veriore dhe të Mesme si dhe përqëndrimin e forcave të tij për të pushtuar bërthamën e hapsirës bizantine në Maqedoni dhe Greqi për të perceptuar "spondën" time. Mungesë influence dhe lënie pas dore është një mënyrë për të pasqyruar më së miri raportet mes arbërve dhe sundimtarëve serb. Nëse ke dëshirë zgjeroje hapsirën e leximit në katër dekadat që pasuan periudhën post Perandorisë Serbe nga ku lindën dhe principatat e para arbërore për sa i takon aspektin të trashëgimisë kulturore dhe stabilitetit të tyre politik përkundrejt nostalgjive të rendit të shkuar, z. Di Gjithçka.

Ti do kesh lexuar me shumë zell librat e Edward Bernays, sidomos "Propagandën" se nuk shpjegohet ndryshe aftësia jote për sponda të tilla, madje mund të shtoj se në forum ti ja ke mar vëndin si "Father of Spin" disa antarëve të regjur këtu. Nuk besoj të jetë e lindur ose gjenetike se pastaj do ishte monstruoze. Njëriu mësohet të sillet dhe flasi në një mënyrë të caktuar.

[Uriel]

E kaluara ime, aftësia si dhe mënyrat e mia nuk shtrohen për diskutim. Tema servir një subjekt të qartë për tu diskutuar. Përmbaju atij, retorikat "e lagu, se lagu" janë të kota.