Petro Nini Luarasi, orthodhoks apo protestant?

[ilia spiro]

E kam thene fjalen time tek, forumi i Tolerances. Nese deklarohesh sinqerisht, ndoshta nuk do ta kisha zgjatur kaq shume diskutimin,sepse "gjaku uje nuk behet". Duhet ndare qendrimi religjioz nga ai kombetar.Nese je prekur per kete teme,po te kerkoj falje.
Nuk u luaj asnje presje qendrimeve te mia, eshte postimi im i fundit per P.N.Luarasin.
faleminderit

[petrol]

Ilo falur qofsh përsa i përket padijenisë tënde që të çon në mëkat të rëndë.
Gjaku ujë s’bëhet, por edhe ndë u bëftë nuk pihet. Unë nuk po prononcohem aspak vetëm si nipi i martirit të gjuhës shqipe, por si i flamurtarit martir të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, Petro Nini Luarasit, i cili ka predikuar në kishën ortodokse shqip dhe ka ndihmuar Fan Nolin të vijë në Amerikë, të bëhet prift e të çajë në karieren e turbullt si ortodoks (ndoshta ju duket paranoje, por do te botoj dokumenta e gjykoni vete). Pra thelbi eshte qe une diskutoj per Petro Nini Luarasin si besimtar shqiptar ortodoks dhe nuk e di se ku bazoheni qe e quani protestant e herretik (veç ndë quani burim dhespotërit e Greqisë). Gjithashtu nuk e di sinqerisht ndë është opinioni yt personal apo e sanksionuar në versionin zyrtar te KOKSH-in te sotëm. Nëse eshte versioni i fundit nuk kam aspak me pune me ty por diku me lart. Pra burri-burrit e si ortodokse të mençur e të shtruar hajde ta diskutojmë këtë temë, në rast se jeni i bindur mbi fakte në atë që deklaroni. Por jam gjithaq i ndjeshëm edhe për vëllezër të tjerë martirë nga grigja e ortodoksisë shqiptare që po ashtu harrohen, nënçmohen e përgojohen edhe më shumë se gjyshi tim. Pra nuk është çështje thjesht peronale, as politike, por fetare dhe humane.
Dhe prandaj në rast se nuk do të diskutojmë me logjikë, do çirremi me instinkte ne forume te tjera. Sinqerisht.

[petrol]

E kam thene fjalen time tek, forumi i Tolerances. Nese deklarohesh sinqerisht, ndoshta nuk do ta kisha zgjatur kaq shume diskutimin,sepse "gjaku uje nuk behet". Duhet ndare qendrimi religjioz nga ai kombetar.Nese je prekur per kete teme,po te kerkoj falje.
Nuk u luaj asnje presje qendrimeve te mia, eshte postimi im i fundit per P.N.Luarasin. faleminderit

Ju mirëkuptoj. Gjaku nuk bëhet ujë dhe ndë u bëftë nuk pihet. Unë këmbëngul që në rast se është mendimi juaj personal ta argumentoni pse Petro Nini Luarasi nuk qe ortodoks por herretik protestant , veç jo me tezat e Dhespotit Fillaret qe na mallkoi gjuhen Ose përndryshe deklaroni që eshte qendrim zyrtar nga nuk e dime se kush ne KOKSH. Kupto qe kjo nuk eshte ështje personale, por parimore, per te tere grigjen ortodokse shqiptare mbarekombetare.

[petrol]

Ceshtja e Petro Nini Luarasit, nese ishte rilindas i krishtere protestant apo ortodoks dhe ne cilen fryme i sherbeu kombit, duhet diskutuar ne forumin e tolerances e jo tek forumi protestant.
Petrol, si nip i Petros, duhet te na sqaroje me autoritetin e te qenit pasardhes gjaku i tij, nese Petro Nini Luarasi ishte me te vertete konvertuar ne protestant dhe nese nen frymezimin e mesimeve protestante ai i sherbeu ceshtjes kombetare, apo si?
Pastaj mund ta kanalizojme biseden andej nga duam.
A ishte me te vertete Petro Nini Luarasi nje protestant (born again, qe kishte pranuar Jezusin si shpetimtar ne zemren e tij, duke bere lutjen perkatese te pranimit)?!

Hamendësimeve tuaja "Seminarist" i shtroj pyetjen: A mund t'i mohoet te qenurit anetar i grigjes ortodokse dhe te shpallet "herretik" e ''rotestant" i quajturi Petro Nini Luarasi, vetem se donte qe qeniet e Zotit te luteshi ne gjuhen e nenes! A mund te ma thoni nga e kane burimin keto hamendesi te disa intelektualeve si ju?! Ështe mendim personal apo kolegjial?

Kontributi i Petro Nini Luarasit në krijimin e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare
Kontributi i Petro Nini Luarasit në krijimin e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare

Aktiviteti fetar i Petro Nini Luarasit në SHBA 1904-1908)
Gazeta Kombi, 10 janar 1908
"Zgjedhjet e shoqërisë Besa-Besë ( ku u diskutua edhe per një prift shqiptar)
Folën Kristo Dako dhe FanNoli ...Pas priftit Jakob që bëri të njohur se arkipeshkopi rus Platoni do të ndihmojë, z.Petro Luarasi me një fjalë të shkurtër rrëfeu mirënjohjen që do të kenë shqiptarët në kishën ruse porsa të ndihmojë të fillojë kisha shqip. Kështu mbetën të gjithë të kënaqur e plot gëzim nga kjo.’’

Nga një rekord zyrtar i marrë nga arshiva e zyrës civile Hudson, të botuar më vonë në Kalendarin e botës, 1939
‘’U mbajt një mbledhje tjetër e cila zgjodhi një komision që të kërkojë kandidaturën e një shqiptari për prift. Dhe kandidatë ishin dy: Fan Noli nga Bostoni dhe Petro Luarasi nga Klintoni Mass të cilët u votuan prej delegatëve të Natic-ut,Balboro-it, dhe Hudson-itdhe fitoi Fan Noli që të dorëzohej prift’’

Veterani Guri Sevo, shkruan
“Edhe në çështjen e kishës shqipe që lojti një rol të madh në lëvizjen kombëtare tonës, Petro Nini Luarasi ka qenë flamurtar i parë, jo vetëm në Shqipëri po e po, por edhe në Amerikë. Më 1905 me rastin e refuzimit të priftit grek të Wochester-it,Mass, që të mbulonte një shqiptar të vdekur, shqiptarët iu lutën Petros të bëhej prift...Për hir të çështjes shqiptare edhe prift do të kish pranuar të bëhej Petroja por ai ia lëshoi vendin një shqiptari më ‘’aksios’’ për këtë zyrë të shenjtë Fan Nolit...”
(Guri Sevo, Mësuesi im i shqipes, 1936, f.84-85)

‘’Pasi u dorëzua Fan Noli prift më 25 vmars 1908 nxorri meshën e parë shqip në BostonI vetmi që mund të zinte vendin e psalltit qe Petro Luarasi...natyrisht nuk gjendej psallt tjetër në gjuhën shqipe i përgatitur. Z.Luarasi psallti mirë. Pas ungjillit mbajti një fjalë për këtë çështje dhe provoi dobitë që do të lkish patur atdheu tonëporsa të kish përdorur gjuhën e vet në kishë. Si u mbarua mesha foli Petro Luarasi ërmbi këtë çështje shumë bukur.’’ Shumë shqiptarë porsa dëgjuan se ai (Fan Noli) u urdhërua (prift) prej episkopit rus u bindën se me të vërtetë është ortodoks. Pas kësaj ata që ishin më fanatikë ndjekës të Patrikanës, u bënë më të zjarrtit e kishës shqipe. Kuptuan se nuk është mëkat të përdoret gjuha shqipe në kishë si] u kish thënë dhespoti dhe që të gjitha mallkimet kishin qëllim politik’’ Kombi 22 mars 2008


Guri Sevo shkruan: "Si mbaroi mesha petro sa s’qante nga gëzimi! dikush i tha që prifti shqiptar qenkesh me të vërtetë shumë i zoti.
-përndryshe nuk do të vinte mitron pa vënë kamillafin, iu përgjegj Petro për të caktuar kryelartësinë me të cilën e nxorri meshën e parë prifti i parë shqiptar’’ Guri Sevo, Mësuesi im i shqipes, 1936, f.86)

Mesha në Hudson Mass
Siç dihet në Hudson u fillua shoqëria kishtare ‘’Nderi Shqiptar’’ prandaj pas Bostonit natyrisht vjen Hudsoni. Kjo shoqëri vuri në praktikë idenë e fillimit të një kishe shqip duke mbledhur ndihma dhe duke dërguar priftin Fan Noli në Nju Jork. Pas meshës mbajti një fjalë greqisht Fan Noli (që krijoi keqkuptime ndër dëgjuesit). Pas fjalës së priftit z.Petro Luarasi foli shqip mjaft orë dhe shumë bukur “ kombi, 27 mars 1908
Fan Noli ka shkruar:" Petro Nini Luarasi ish i pari pionier i lëvizjes kombëtare në Amerikë‘’

[petrol]

Kontributi i Petro Nini Luarasit në krijimin e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare

Burime kontradiktore informojné qè nje nga flamurtarèt e krijimit tè Kishès Ortodokse Autoqefale Shqiptare, Martiri i gjuhès dhe shkollès shqipe, Mèsuesi i Popullit Petro Nini Luarasi, nga qarqe mbrenda KOKSH-it cilèsohet jo ortodoks, por “herretik”, “protestant”, dhe shprehen se èshtè mallkuar nga dhespoti i Kosturit Fillaret, jo si mèsues i gjuhès shqipe, por si femohonjès i ortodoksisè”. Mirèpres opinionin tuaj.
Pèrkundèr kètyre tezave po paraqes disa prova nga Kontributi i Petro Nini Luarasit në krijimin e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare
Vellezer ortodokse shqiptare, mirèpresim opinionin tuaj dhe deklarate zyrtare nga KOKSH-i pèr kètè çèshtje

Aktiviteti fetar i Petro Nini Luarasit në SHBA 1904-1908)
Gazeta Kombi, 10 janar 1908
"Zgjedhjet e shoqërisë Besa-Besë ( ku u diskutua edhe per një prift shqiptar)
Folën Kristo Dako dhe FanNoli ...Pas priftit Jakob që bëri të njohur se arkipeshkopi rus Platoni do të ndihmojë, z.Petro Luarasi me një fjalë të shkurtër rrëfeu mirënjohjen që do të kenë shqiptarët në kishën ruse porsa të ndihmojë të fillojë kisha shqip. Kështu mbetën të gjithë të kënaqur e plot gëzim nga kjo.’’

Nga një rekord zyrtar i marrë nga arshiva e zyrës civile Hudson, të botuar më vonë në Kalendarin e botës, 1939
‘’U mbajt një mbledhje tjetër e cila zgjodhi një komision që të kërkojë kandidaturën e një shqiptari për prift. Dhe kandidatë ishin dy: Fan Noli nga Bostoni dhe Petro Luarasi nga Klintoni Mass të cilët u votuan prej delegatëve të Natic-ut,Balboro-it, dhe Hudson-itdhe fitoi Fan Noli që të dorëzohej prift’’

Veterani Guri Sevo, shkruan
“Edhe në çështjen e kishës shqipe që lojti një rol të madh në lëvizjen kombëtare tonës, Petro Nini Luarasi ka qenë flamurtar i parë, jo vetëm në Shqipëri po e po, por edhe në Amerikë. Më 1905 me rastin e refuzimit të priftit grek të Wochester-it,Mass, që të mbulonte një shqiptar të vdekur, shqiptarët iu lutën Petros të bëhej prift...Për hir të çështjes shqiptare edhe prift do të kish pranuar të bëhej Petroja por ai ia lëshoi vendin një shqiptari më ‘’aksios’’ për këtë zyrë të shenjtë Fan Nolit...”
(Guri Sevo, Mësuesi im i shqipes, 1936, f.84-85)

‘’Pasi u dorëzua Fan Noli prift më 25 vmars 1908 nxorri meshën e parë shqip në BostonI vetmi që mund të zinte vendin e psalltit qe Petro Luarasi...natyrisht nuk gjendej psallt tjetër në gjuhën shqipe i përgatitur. Z.Luarasi psallti mirë. Pas ungjillit mbajti një fjalë për këtë çështje dhe provoi dobitë që do të lkish patur atdheu tonëporsa të kish përdorur gjuhën e vet në kishë. Si u mbarua mesha foli Petro Luarasi ërmbi këtë çështje shumë bukur.’’ Shumë shqiptarë porsa dëgjuan se ai (Fan Noli) u urdhërua (prift) prej episkopit rus u bindën se me të vërtetë është ortodoks. Pas kësaj ata që ishin më fanatikë ndjekës të Patrikanës, u bënë më të zjarrtit e kishës shqipe. Kuptuan se nuk është mëkat të përdoret gjuha shqipe në kishë si u kish thënë dhespoti dhe që të gjitha mallkimet kishin qëllim politik’’ Kombi 22 mars 2008


Guri Sevo shkruan: "Si mbaroi mesha petro sa s’qante nga gëzimi! dikush i tha që prifti shqiptar qenkesh me të vërtetë shumë i zoti.
-përndryshe nuk do të vinte mitron pa vënë kamillafin, iu përgjegj Petro për të caktuar kryelartësinë me të cilën e nxorri meshën e parë prifti i parë shqiptar’’ Guri Sevo, Mësuesi im i shqipes, 1936, f.86)

Mesha në Hudson Mass
Siç dihet në Hudson u fillua shoqëria kishtare ‘’Nderi Shqiptar’’ prandaj pas Bostonit natyrisht vjen Hudsoni. Kjo shoqëri vuri në praktikë idenë e fillimit të një kishe shqip duke mbledhur ndihma dhe duke dërguar priftin Fan Noli në Nju Jork. Pas meshës mbajti një fjalë greqisht Fan Noli (që krijoi keqkuptime ndër dëgjuesit). Pas fjalës së priftit z.Petro Luarasi foli shqip mjaft orë dhe shumë bukur “ kombi, 27 mars 1908
Fan Noli ka shkruar:" Petro Nini Luarasi ish i pari pionier i lëvizjes kombëtare në Amerikë‘’


Për aktivitetin si mesues i gjuhes shqipe Petro Nini Luarasi u mallkua dhe u shkishërua familjarisht nga dy dhespotët e Kosturit : më 1887 nga Qirilli dhe më 1892 nga Fillareti.

"....I mallkuari dhe i shkishëruari Petro Luarasi, në bashkëpunim me propagandën protestante e masone, ka shkuar në fshatra të ndryshme të rrethit të Kolonjës, duke u premtuar emërimin e mësuesve shqiptarë për mësimin e shqipes, një gjuhë e cila nuk ekziston...Ata përhapin Dhiatën e Re, emisarë dhe libra të tjerë që janë kundër fesë sonë të shenjtë dhe që nëna e jonë, Kisha e madhe e Krishtit, ka kohë që i ka shkishëruar dhe djegur në turrën e druve... Shpallim se kushdo që ndikohet nga i mallkuari Petro Luarasi dhe shokët e tij, ose pranon mësues shqiptarë, do të shkishërohet nga i madhi Zot, do të marrë mallkimin e etërve të kishës, do ta zerë lebra e Gehazit dhe trupi i tij do të mbetet i patretur dhe do të përdhoset pas vdekjes..."
(Këto ishin fjalët e Fillaret, dhespotit të Kosturit, më 20 shtator 1892, në mallkimin e tij për Petro Nini Luarasin.)
Kësaj propagande shoviniste, Petro Nini Luarasi iu përgjegj në veprën "Mallkimi i shkronjave shqipe e çpërfolja e shqiptarit", në të cilën pasqyroheshin dokumenta konkretë mbi abuzimet që bëheshin në emër të fesë.
"E vërteta bën fenë, dhe jo feja të vërtetën...Ta dashurojmë dhe ta përparojmë gjuhën dhe kombin tonë, si të vetmet tallanta që na besoi Perëndia për provë të vlerës sonë midis kombeve të tjerë......Kush është frikacak kundrejt së drejtës, bëhet tradhëtar i mëmëdheut dhe i vetes së tij" (P.N.Luarasiallkimi i shkronjave shqipe...).

[Seminarist]

Me ta thane te drejten,je nje nga fetaret ortodoks, per te cilin kam pasur respekt deri para rreth nje muaji.Kam pas lexue disa shkrime tuat ne te cilat prekeshin aspektet kombetare shqiptare dhe me pat pelqye mendimi yt racional.
Para rreth nje muaji, u deklarove vet qe ben pjese ne bagetine e janulles dhe u deshprova keq!
E ke thane vet me ni rast,Kisha nuk ka etni.Te njejten,besoj,per shtepite e tyre fetare do ta thone shqipfolesit e feve tjera, qe jane mishnue teper me fene e tyre.Me e kethye ne shqip,kjo i bie : nje here feja.E nese mbetet dicka,po ia lame atdheut..s`dihet cilit atdhe,po nejse.
Nisur nga ky kendveshtrim i juaj,je i lutun te kesh kujdes kur i merr ne goje figurat e kombit tone!Jo per noi gja,po ne nuk lejojme asnje Kishe as Xhami,te cenoje ,ne cfardo menyre, dinjitetin e njerezve tane,te cilet u flijuan per te miren e atdheut tone!Petro Nini Luarasi eshte per neve shqiptar i madh.

Tue qene qe nuk kam aspak respekt per punetoret e janulles,shkrimin tim te kujdesshem merre si pershendetje

Qe Kisha nuk ka Etni, Luli X, per kete shih Kishen Katolike Romane, qe eshte treguar me konservatore ne kete aspekt te Kishes.

Kur ne flasim per Etni, brenda Kishes Ortodokse, kjo ndodh per shkak te rrethit vicioz qe u ngrit brenda vete Lindjes ne zhvillimet kishtare qe pati pas shek.4.
Etnia eshte nje e "mete" e eklesiologjise ortodokse, nje e mete qe eshte bere domosdoshmeri e pashmangshme.

[Seminarist]

Kèshillojeni pèr kètè edhe delen e Zotit, Ilia Spiron, i cili ia ka publikuar kètè lutje nè forumin shqiptar por nuk e di pse nuk i hyn nè vesh tè vet. Amen.

Nqs Ilia Spiro eshte DELE e Zotit, ti PetroL per cfare e mban veten se je ne relate me Zotin?
Mos ujk?

Do te doja ti pergjigjeshe drejtpersedrejti PYETJES:

A u konvertua PN Luarasi nga ortodoks ne protestant, apo jo? Pastaj te tjerat!

[Seminarist]

Pra si nip i Petro Nini Luarasit deklaroj që nuk kam pare apo disponoj asnjë dokumet që të provojë se Petro Nini Luarasi të jetë deklaruar apo vdekur si besimtar protestant, por kurdoherë ka qenë përfaqësues i grupeve ortodokse shqiptare.

Kerkoj ndjese, tashti e pashe kete!

Atehere, nqs, sipas dijenise tende, si nip i Petros, mendon se PN Luarasi ka qene ortodoks e nuk eshte konvertuar KURRE ne protestant, packa bashkepunimit me ta, a mundesh ti sqarosh keta evangjelistat ne forum, qe ti largohen ideve mendje-rrejtese qe kane per veten se PN Luarasi eshte kontribut i tyre ne ceshtjen kombetare?

[petrol]

Atehere, nqs, sipas dijenise tende, si nip i Petros, mendon se PN Luarasi ka qene ortodoks e nuk eshte konvertuar KURRE ne protestant, packa bashkepunimit me ta, a mundesh ti sqarosh keta evangjelistat ne forum, qe ti largohen ideve mendje-rrejtese qe kane per veten se PN Luarasi eshte kontribut i tyre ne ceshtjen kombetare?
Seminarist, ta dija se me ju e disa te tjere oponente do te merreshim vesh kaq lehte ne lidhje me perkatesine purro ortodokse te Petro Nini Luarasit, do tè kisha fjetur gjume pa e vrare shume mendjen se si mendojne nga sinore tè tjerè qè nuk na pèrkasin nga pikèpamja fetare. Unè nuk mund tè kèshilloj tè tjetèr tè mburrin apo tè mburren me personalitete si Petro Nini Luarasi, por kam kuriozitet, a mund te me paraqisni ndonje fakt per kete qe thoni se “PN Luarasi eshte kontribut i tyre ne ceshtjen kombetare?” Pak si larg ne hapesire e kohe. P.sh. Qiriazet me Luaraset kane patur marredhenie bashkepunimi e ndihme reciproke per ceshtje kombetare si librat e shkollat shqipe por jo varesie bie fjala per ndonje kishe protestante. Nguli ne mendje disa nga faktet qe te paraqita me siper. Po te kesh mundesi shpjegojua edhe anetareve te tjere te “oponences”.

[Seminarist]

Kontributi i Petro Nini Luarasit në krijimin e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare

Burime kontradiktore informojné qè nje nga flamurtarèt e krijimit tè Kishès Ortodokse Autoqefale Shqiptare, Martiri i gjuhès dhe shkollès shqipe, Mèsuesi i Popullit Petro Nini Luarasi, nga qarqe mbrenda KOKSH-it cilèsohet jo ortodoks, por “herretik”, “protestant”, dhe shprehen se èshtè mallkuar nga dhespoti i Kosturit Fillaret, jo si mèsues i gjuhès shqipe, por si femohonjès i ortodoksisè”. Mirèpres opinionin tuaj.

Kisha Ortodokse, zyrtarisht, sepse qarqet brenda saj, qofshin pro apo kundra PN Luarasit, sipas parafytyrimeve historike qe ka sejcili, nuk perfaqesojne zyrtarisht Kishen, me aq sa di une nuk eshte shprehur, kundra jo qe jo. Vemendjen e ka pasur te perqendruar ne aspektin e ringjalljes fetare te besimit ortodoks.
Por Kisha lutet per ata qe rane per Fe e Atdhe.

E verteta eshte se studimet serioze historike ne kete fushe jane shume te cekta e dobeta, aspak kritike. Ato ekzistueset jane te udhehequra nga parimi subjektiv dhe i njeanshem, i te parit te historise me parimin baze per te justifikuar kombformimin, keshtu qe automatikisht cdo gje dhe cdokush kundra ketij parimi analizohet ne prizmin negativ, dhe kush eshte pro atij parimi, automatikisht paraqitet me te gjitha ngjyrat pozitive, madje deri ne shenjteri.