Thesaret e odriseve nė Muzeun historik kombėtar
Autori: Veneta Pavllova
Stoli prej ari nga fshati Topollēane, Qarku i Sllivenit (Bullgari Lindore), fillimi i shek. IV para Krishtit
Nė Muzeun historik kombėtar ėshtė hapur ekspozita “Thesaret e ushtarakėve odris”. Cilėt janė odriset? Ata janė njė nga fiset mė tė fuqishme trake - nga mbi 80 tė njohura nė histori. Pėr herė tė parė pėrmenden nga historiani i lashtė grek Herodot. Shkak ėshtė marshimi i mbretit persian Darij i I kundėr skiteve. Atėherė Darij i ka kaluar nga jugu nė veri tokat e sotme bullgare, duke kaluar pėrmes territoreve, nė tė cilat kanė jetuar odriset. Ata janė dhe tė parėt tė cilėt mundin tė formojnė shtetin e fort trak dhe merita pėr kėtė i dedikohet sundimtarit tė tyre Teres. Sipas njė historiani tjetėr - Tukidid, Teres i pari ka krijuar mbretėrinė e tyre tė gjerė, qė ka zėnė njė pjesė mė tė madhe nga Trakia e Lashtė pas largimit tė persėve. Nė fakt, nė veri mbretėria e tyre ka arritur deri nė grykėn e lumit Danub.
1.Stoli prej ari nga fshati Topollēane, Qarku i Sllivenit (Bullgari Lindore), fillimi i shek. IV para Krishtit
2.Helmetė me nėnshkrim “E Sevtit” dhe enė argjendi e lyer me ar nga fundi i shek. IV para Krishtit
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga fegi : 05-12-2010 mė 06:54
vazhdim...
Ja se ēfarė tregon nė njė intervistė pėr Radio Bullgarinė, Gavrill Llazov, rregullues i ekspozitės: “Sundimtarėt e parė odris nga fundi i shekullit tė VI dhe fillimit tė shekullit tė V pėrpara epokės sė re, fillojnė tė vendosin tėrėsinė e vet territoriale, kur pas pėrleshjeve tė shkurtra me skitet nė verilindje mundin t’i largojnė, tė stabilizojnė kufirin. Dhe me njė akt politik, tek i cili ka njė dasmė dinastie midis njė sunduesi trak dhe njė princeshe me prejardhje skite, lidhet paqe. Nė kėtė mėnyrė kufiri nė verilindje ėshtė i pėrcaktuar dhe trakėt bėhen mė tė qetė pėr shpinėn e vet. Atėherė ata fillojnė tė bashkojnė fiset, tė cilat janė nė perėndim dhe nė jug prej tyre. Pasi tė vendosin territorin e vet, odriset fillojnė tė ndėrtojnė dhe qendra tė veta mė tė mėdha. Dihet se, njė nga sundimtarėt mė tė fuqishėm odris, Kotis i I (383-359 pėrpara Krishtit), ka vizituar vendin e vet dhe aty, ku ka parė vende me hije me ujėra tė bollshme, ka ndėrtuar salla pėr festa, nė tė cilat ka zhvilluar biseda me pėrkrahėsit e tij dhe ka realizuar flijime. Mbase njė rezidencė tė ngjashme po studiojmė aktualisht nėn drejtimin e doktorit Ivan Hristov, zėvendėsdrejtor i Muzeut historik kombėtar, nė majėn Kozi Gramadi nė malin Sredna gora.”
1.Enė prej qeramike, shek. IV para Krishtit – fshati Topollēane, Qarku i Sllivenit
2.Riton argjendi i lyer me ar nga shek. IV para Krishtit
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga fegi : 05-12-2010 mė 06:52
Qyteti antik Pistiros – njė vendbanim unik tregtar
Autori: Veneta Pavllova
Nė bregun e lumit Marica midis vendbanimeve Septemvri dhe Vetren tė Bullgarisė Jugore, qė nga viti 1987 arkeologėt studiojnė njė qyteti tė lashtė tregtar. Ai u ndėrtua nga elanėt thellė nė trojet e trakėve nė shekullin V para erės sė re. Emri i tij – Pistiros u zbulua i regjistruar nė njė kontratė mbi njė mbishkrim guror, qė rregullonte marrėdhėniet midis kolonialistėve dhe popullsisė vendėse. Mė shumė hollėsi sjell udhėheqėsi i gėrmimeve docent Aleksej Gocev:
“Bėhet fjalė pėr njė fenomen unik pėr trojet bullgare, qė haset rrallė edhe nė Evropė. Njė dukuri jo e zakonshme nė tė kaluarėn ishte, qė ardhės grekė tė prirė nga dėshira tė furnizojnė lėnde tė para, detyroheshin tė depėrtojnė nė brendėsinė e kontinentit. Dihet, se nė periudhėn nga shekulli VIII deri nė shekullin VI para erės sonė grekėt krijuan koloni tė veta dhe kėshtu nė praktikė populluan mbarė rajonin e Mesdheut dhe tė Detit tė Zi. Qėllimi kryesor ishte tė zhvillohet tregtia me popullsinė vendėse. Mirėpo, ato koloni gjithnjė krijoheshin nė bregun e detit. Kjo pėr arsye, tė kishin mundėsi nė rast keqėsimi tė marrėdhėnieve me fiset vendore, tė ikin me anijet e veta. Ėshtė e dukshme, qė kėtu nė bregun e lumit Marica para erės sonė u krijua njė vendbanim, sepse elanėt kishin nevojė pėr lėnde tė para. Dhe nė sajė tė marrėdhėnieve tė mira me fiset trake, ata hapėn njė qendėr tregtare pikėrisht aty.”
Ky vendbanim pasqyron jetėn dhe historinė e Gadishullit Ballkanik nė njė periudhė, kur ai lulėzonte. Kjo ishte koha e sundimit tė mbretit tė fuqishėm trak Kotis, kur lidhjet midis ardhėsit dhe popullsisė vendėse ishin tė mrekullueshme. Gjatė sundimit tė trashėgimtarit tė tij u arrit edhe njė marrėveshje pėr bashkėpunim me leverdi reciproke dhe pėr rregullim tė bashkėjetesės sė tė dy etnoseve nė qytet. Nė kėtė vendbanim shihen gjurmėt e marshimeve tė mbretit Filip Makedonski dhe tė birit tė tij Aleksandėr Madhėshtori nė Traki. Gėrmimet e qytetit antik Pistiros zbulojnė njė tablo tė pasur tė jetės etnike, politike, sociale dhe ekonomike tė banorėve. Qyteti ekzistonte deri nė ēerekun e parė tė shekullit tė III-tė para Krishtit, kur u shkatėrrua si rezultat i depėrtimit tė keltėve nė Gadishullin Ballkanik. Gjurmėt e mėvonshme zbulojnė zhvillimin e metalurgjisė nė kėtė rajon. Brenda viteve arkeologėt gėrmuan edhe pjesa tė murit tė trashė tė kėshtjellės qė ngrihej nė kėtė vend. Ajo u ndėrtua me gurė tė fortė nė formė kuadrati si bastion me dy kulla – tė brendshme dhe tė jashtme. Lidhur me kėtė docenti Gocev shpjegon:
“Si rezultat i studimeve arkeologjike u zbulua njė tendencė moderne tė ndėrtimit tė impianteve monumentale. Ajo dallohet nga sistemi i ndėrtimit tė trakėve. Ky lloji ndėrtimi shihet nė tri ndėrtesa me plan tė ndėrlikuar dhe me dhoma tė llojllojshme. Nė njė nga banesat ka 14 dhoma me pėrmasa qė dallohen nga njėra tjetra. Kjo dėshmon, se ato shfrytėzoheshin pėr nevoja tė ndryshme. Pėr kėtė flasin edhe sendet e zbuluara nė to. Njė interes pėrbėn edhe rruga kryesuare shtruar me pllaka tė mėdha. Kjo rrugė ka trotuare dhe zgjatet nga porta lindore e vendbanimit te brendėsia e tij. Ka njė rrjet i sistematizuar kanalesh nėn tokė tė krijuara prej pllaka tė mėdha gurore. Kanali kalon nėn rrugėn qendrore dhe pas kėsaj degėzohet nė tė gjitha anėt e qytetit. Tė gjitha kanalet dalin jashtė murit tė kėshtjellės.”
Gėrmimet e deritanishme nuk mjaftojnė, qė arkeologėt tė gjykojnė nga ēfarė tipi ishte qyteti Pistiros – a ishte njė vendbanim me popullsi tė pėrhershme, ose ishte vetėm njė qendėr tregtare, nė tė cilėn grekėt shkėmbeheshin mallrat me fiset vendore. Ndėr zbulimet e shumta ka altarė tė mėdhenj prej argjile. U gjetėn edhe figura tė kafshėve tė ndryshme. Bėnė pėrshtypje pasuria e qeramikės sė mrekullueshme greke. Pėr shkencėtarėt ajo ka rėndėsi tė madhe edhe nga pikėpamja kronologjike. Kjo pėr arsye se ndryshimi i stileve tė zbukurimeve tregon kohėn, nė tė cilėn u krijuan ato ena tė ēmueshme. U zbuluan dhe shumė monedha. Nė njė nga shtėpitė u gėrmuan tė paprekur nė vazhdim tė 23 shekujve 557 monedha tė argjendta dhe 9 tė arta nga koha e sundimit tė mbretit Filip Makedonski, birit tė tij Aleksandėr dhe trashėgimtarit tė tij Lizimah. Ka dhe shumė gjetje qė dėshmojnė pėr zhvillimin e prodhimit tė metaleve nė kėtė rajon. Dihet se grekėt kishin nevojė pėr metale dhe ky ishte njė nga shkaqet pėr krijimin e vendbanimeve tė tilla.
Studimet arkeologjike dhe gėrmimet nė kėtė rajon zhvillohen nė njė front tė gjerė. 5-6 muaji nga viti arkeologėt punojnė nė terren. Shumė specialistė nga Instituti Kombėtar Arkeologjik me muze pranė Akademisė Bullgare tė Shkencave, Muzeu Kombėtar Historik, Muzeu rajonal i qytetit Pazarxhik marrin pjesė nė gėrmimet. Njė ndihmė tė paēmueshme tė arkeologėve japin punėtorė nga qytetet e rajonit Vetren dhe Septemvri. Arkeologėt kanė dėshirė, qė rajoni i vendbanimit Pistiros tė rregullohet si njė park arkeologjik. Lidhur me kėtė arkeologu Aleksej Gocev thekson:
“Objekti shtrihet nė njė rajon tepėr tė leverdishėm, qė jep mundėsi tė rregullohet si park. Ai ėshtė nė afėrsi tė magjistralit dhe ėshtė e zbatueshme, qė strukturat e gėrmuara tė rregullohen si muze nė tė hapur. Krahas kėsaj nė njė tumul trak u zbulua edhe njė varrė nga shekulli IV para Krishtit, kėshtu qė turistėt ka ēfarė tė shikojnė kėtu. Nė qytetin Septemvri ka njė godinė e pėrshtatshme, nė tė cilėn mund tė rregullohen tė gjitha reliktet e zbuluara deri tashti.”
Kėta popuj kanė qenė tė sė njėjtės origjinė me popujt pellazgo-trojano-iliro-thrak, ose e thėnė ndryshe gjermanėt janė iliro-thrakė.
Shkrimet e historianėve antikė dhe atyre tė Mesjetės, vėrtetojnė qė frankėt, gjermanėt dhe skandinavėt janė popuj iliro-thrakė, tė cilėt emigruan nė kohė tė ndryshme drejt Perėndimit.
Fiset e ashtuquajtura gjermanike, tė cilat formuan kombet e Evropės Perėndimore dhe Veriore emigruan nga Lindja drejt Perėndimit. Si pikėnisje kėto fise patėn territoret e Detit tė Zi, Ilirisė dhe Trojės.
Fiset kryesore, tė cilat formuan kombin francez, anglez, gjerman, skandinav, janė frankėt, teutonėt, gotėt, anglo-saksėt, normanėt, langobardėt etj. Tė gjitha kėto fise kanė ruajtur nė historinė e shkruar nga vetė ata faktin e emigrimit, se nga ku, dhe si emigruan, luftėrat qė kanė bėrė dhe vendet ku u vendosėn. Ajo qė ka ruajtur njė popull nė traditėn e tij, ėshtė shumė herė mė e vlefshme, nga ajo qė thonė tė tjerėt pėr tė. Kėta popuj qė populluan Evropėn dhe qė i dhanė botės qytetėrimin mė tė lartė qė ka njohur, nuk vinin nga pylli dhe nga hiēi, ashtu siē ėshtė thėnė deri mė sot, por ishin pasardhės tė gjyshėrve tė tyre etnikė evropianė, sepse rrjedhin nga ata.
Frankėt janė fisi me origjinė gjermanike qė formoi sė bashku me galėt dhe romakėt kombin francez.
Teutonėt njė nga fiset kryesore gjermanike, formuan kombin gjerman dhe atė skandinav. Shpesh me emrin Teuton pėrfshihen tė gjitha fiset gjermanike.
Anglo-saksonėt janė fiset qė populluan Albionin (Britaninė) dhe qė u bashkuan me britanikėt e vjetėr pėr tė formuar kombin britanik.
Normanėt janė, gjithashtu, fis gjermanik, qė kanė luajtur rol nė etnogjenezėn e kombit gjerman.
Gotėt e quajtur albanė, janė njė fis i rėndėsishėm gjerman. Dihet qė kėto kanė populluar Evropėn me emigrimet e tyre nga Lindja.
Por cilėt ishin kėta popuj dhe nga dolėn?
Kėta popuj kanė qenė tė sė njėjtės origjinė me popujt pellazgo-trojano-iliro-thrak, ose e thėnė ndryshe gjermanėt janė iliro-thrakė.
Shkrimet e historianėve antikė dhe atyre tė Mesjetės, vėrtetojnė qė frankėt, gjermanėt dhe skandinavėt janė popuj iliro-thrakė, tė cilėt emigruan nė kohė tė ndryshme drejt Perėndimit.
Ka dy valė dyndjesh kryesore tė fiseve gjermanike, nga territoret trojane dhe ilirike, nė drejtim tė perėndimit.
Faza e parė fillon pas Luftės sė Trojės, pra rreth shekullit XII p.l.k., por edhe mė pėrpara pėr tė cilat folėm mė parė. Siē e pamė, janė tė dokumentuara emigrimet e trojano-dardanėve drejt Italisė me Ene Dardanidin, emigrimi i nipit tė Ene Dardanidit, Britit drej Albionit nė shekullin XI p.l.k., emigrimi i trojanėve drejt Belgjikės dhe drejt Skandinavisė. Kėto janė vėrtetuar nga autorėt antikė si Virgjili, Straboni, Dionis Halikarnasi etj., si dhe nga historia e shkruar nga kėta popuj gjatė Mesjetės.
Faza e dytė fillon nė shekullin IV p.k. dhe vazhdon deri nė shekullin e VI-VII tė erės sė re. Nė kėtė fazė janė emigrimet masive tė popujve tė quajtur gjermanikė, nga Iliriku dhe Troja. Pse morėn rrugėn e emigrimit kėta popuj qė lanė pas vende tė ngrohta dhe tė begata dhe shkuan nė vende tė ftohta dhe tė varfra?
Shpėrnguljet e popullsive nga Troja, Thraka, Iliria, Dakia apo Deti i Zi ndodhėn si pasojė e luftėrave tė vazhdueshme dhe dyndjeve barbare nga lindja. Me pushtimin romak, njė pjesė e popullsisė qė nuk iu bind rregullave tė Romės, kapėrceu Danubin dhe emigroi drejt perėndimit dhe veriut, ku ishin mė tė lirė. Popullsia etnike evropiane thrako-ilire e shtyrė nga dyndjet e sllavėve qė vinin nga Azia emigroi pėrtej Danubit nė vende tė sigurta dhe kėto dyndje janė quajtur Gjermanike por nė fakt, janė dyndje iliro-thrake. Faktet qė tregojnė origjinėn iliro-thrake tė rracės gjermanike nė mėnyrė tė drejtpėrdrejtė janė tė shumta.
1- Kronisti i mesjetės Gregorius of Tours thotė se "Frankėt kanė dalė nga fisi i Panonėve". Panonėt ishin fis ilir, qė do tė thotė se frankėt janė ilir.
2 – Dudu, kronisti i Normandėve tregon se "Normanėt dhe frankėt ishin i njėjti popull dhe kishin gjysh Antenorin". Pra, siē tregohet edhe nga kronisti i Normandėve, edhe ata kanė dalė nga Iliria, pasi Antenori ėshtė udhėheqėsi legjendar qė u priu frankėve nė rrugėn e tyre nga Panonia e Ilirisė, deri nė Francėn dhe Gjermaninė e sotme.
3 – Edhe nė kronikėn 'Chronicle of Hunibald' jepet emigrimi i pasardhėsve tė Antenorit nga Iliria pėr nė Francė.
4 – Fredergar, njė tjetėr kronist i Mesjetės, ka shkruar njė kronikė nė tė cilėn thotė se "Frankėt vijnė nga Troja". Ai thotė se njė grup trojanėsh u vendos nė Paioni dhe qė aty u nisėn pėr tė emigruar pėr nė Francėn dhe Gjermaninė e sotme.
Tė dy grupet e historianėve mesjetarė janė tė njė mendjeje lidhur me origjinėn e frankėve, sepse paionėt ishin dhe ilirė dhe trojan dhe maqedonas nė tė njėjtėn kohė, pra, njė etni, kėshtu qė nuk ka ndonjė ndryshim midis thėnieve tė autorėve pėr kėtė ēėshtje. Ata janė tepėr tė saktė dhe tė njė mendjeje lidhur me faktin se frankėt janė nga Panonia Ilire dhe se qė aty u nisėn drejt Perėndimit.
5 – Rethanan Macre, ėshtė njė tjetėr studiues mesjetar qė ka dhėnė tė plotė linjėn mbretėrore tė frankėve nga Priami deri te dinastitė Merovinge dhe Karolinge, mbėshtet prejardhjen trojane tė frankėve, por ai thotė se, kur emigruan, dolėn nga Panonia Ilire.
6 – Kėto tė dhėna tė autorėve tė Mesjetės, koiēidojnė me tė dhėnat qė jep edhe autori Virgjili tek Eneida, thotė se "Antenori kaloi pėrmes liburnėve, retėve, dhe vendolikėve tė cilat ndanin Panonin nga Reni, dhe u vendos tek ky lum ku themeloi qytetin Patavium." Pra Virgjili para kėtyre kronistėve thotė tė njėjtėn gjė qė ka njė Antenor qė nga ilirėt shkoi nė Ren. Fiset e liburnėve, retėve, vendolikėve ishin fise ilire, kėshtu qė Antenori ka dalė nga Iliria. Autori nė kėtė rast e shtrin konceptin e Panonisė Ilire nė tė gjithė Alpet e Evropės deri nė kufi me Renin.
7 – Straboni te Gjeografia thotė se "Udhėtimet e Enesė janė fakte tradicionale, ashtu si ato tė Antenorit". Po Straboni thotė se qyteti Opsicella, i themeluar nga Ocelasi, tė cilėt sė bashku me Antenorin dhe fėmijėt e tij, kapėrcyen Italinė". Pra, Straboni, flet pėr njė shpėrngulje tė popullsisė me nė krye Antenorin tė njėjtėn gjė qė thonė edhe kronikat e Mesjetės. Ai flet edhe pėr koloni tė tjera trojane, apo fise tė tjera qė ishin vendosur atje pas Luftės sė Trojės. Straboni i quan Henetėt si kelt, por ai thotė, se sipas disave ata janė pasardhės tė Antenorit qė iku nga Troja pas luftės. Kėto fakte qė japin autorėt mesjetarė pėr udhėtimin e Antenorit nga Iliria nė Ren vėrtetohen edhe nga Virgjili dhe Straboni. Kjo do tė thotė se janė tė vėrteta.
Pra, sipas autorėve antikė ka njė emigrim tė frankėve nga Iliria drejt perėndimit dhe vetė kronistėt e kėtyre popujve kanė treguar se ata vijnė nga Iliria. Fisi gjermanik i frankėve ishte fis ilir, i cili formoi kombin francez, qė do tė thotė se, pėrsa i pėrket etnicitetit, nuk ka pasur dallim midis ilirėve dhe gjermanėve, ashtu si midis kėtyre tė fundit dhe fiseve thrake, trojane. Me njė fjalė frankėt apo francezėt janė Ilir.
Edhe kronisti i normanve ka shkruar qė normanėt janė tė sė njėjtės origjinė si edhe frankėt, qė do tė thotė se janė ilirė, pėr aq kohė sa frankėt kishin dalė nga Iliria.
Pra, fiset e Frankėve dhe Normanėve janė Ilir, gjė qė tregon se gjermanėt janė Ilirė.
8 – Gotėt gjermanikė janė quajtur Getae dhe Straboni kur flet pėr etnicitetin e tyre i quan si "Getae ishin thrakė, dhe jetonin nė anėn tjetėr tė Danubit, ashtu si dhe mysėt, tė cilėt janė thrakas gjithashtu, dhe janė identikė me njerėzit qė tani quhen Moesi. Nga kėta myse dalindhe myėt, qė tani jetojnė ndėrmjet frigasve, lidasve dhe trojanėve. Dhe vet frigasit janė brigianė njė fis thrakas". Straboni tregon se gotėt gjermanik ishin tė njė race me thrakėt, mysėt dhe trojanėt, nga ku del se gotėt ishin fis me etniciteti iliro-thrako-trojan.
9 – Straboni thotė pėr Dakėt e Getae se "disa njerėz janė quajtur dakė dhe tė tjerėt janė quajtur getae, tė cilėt shtrihen nė drejtim tė Pontit, dhe dakėt qė shtrihen nė drejtim tė Gjermanisė dhe burimit tė Isterit. Gjuha e getaeve ėshtė e njėjtė me atė tė dakėve. Ai thotė se emigrimet e geatėve pėrtej Istrit, janė tė vazhdueshme". "Gjuha e thrakasve ėshtė e njėjtė me atė tė gotėve".
Njė maskė qė besohet se tregon njė sundimtar thrakas ishte njė nga objektet e gjetura nė njė varr pranė qytetit juglindor bullgar Sliven. Gjithashtu kėtė javė:
photo
Arkeologu bullgar Georgi Kitov mban njė maskė tė lashtė thrake tė datuar nga shekulli i 4-t BC. Ajo u zbulua nė fundjavė pranė njė fshati nė Topolēeni. [Getty Images]
Njė ekip arkeologėsh bullgarė kanė zbuluar njė maskė tė artė qė datohet nga shekulli i katėrt BC. Objekti qė besohet se pėrshkruan njė sundimtar thrakas, u gjet nė njė varr pranė qytetit Sliven nė Bullgarinė juglindore, rreth 290 km nė lindje tė Sofjes. Kjo ėshtė maska e dytė e artė e gjetur nė Bullgari nė 150 vjet. Arkeologėt zbuluan gjithashtu njė unazė ari, enė bronxi dhe dhurata funerali.
Afro 300 qenė objektet, nė tė cilat gjatė stinės sė kaluar punuan arkeologėt bullgar. Nuk e di nėse gjatė kėtij viti kriza do tė ndikojė mbi numrin e tyre, por siē ecin gjėrat, tani pėr tani nuk ka dukuri qė ai tė pakėsohet-tha nė intervistėn pėr Radio Bullgarinė docenti doktor Ljudmill Vagalinski, zėvendės-drejtor i institutit Arkeologjik me muze pranė Akademisė Bullgare tė Shkencave. Projektet e infrastrukturės janė njė nga degėt pazė pėr financimin e studimeve arkeologjike. Mes tyre ėshtė vazhdimi i magjistralit Trakia. Aty, qė ku do tė kalojė traseja nė pjesėn juglindore tė vendit, bėhen gėrmime shpėtuese. Kurse kjo krahinė ėshtė e pasur me qendra parahistorike dhe qendra kulti tė trakėve, tumula mbi vare , qyteza romake dhe kala. Pėrsėri nė Bullgarinė Juglindore ka objekte, tė cilat janė nė afėrsi me projektin hekurudhor. Angazhime serioze kanė arkeologėt dhe nė lidhje me ndėrtimin nė rrugėn ndaj grykės Makaza. Nė pjesėn Kėrxhali-Podkova janė disa objekte, studimi i tė cilave duhet tė pėrfundohet. Aty ka qyteza nga mijėvjeēari i 4 pėrpara Krishtit, por po kėshtu nga antikiteti dhe nga mesjeta.
Po punojmė mbi njė projekt, shumė i madh, pėr gazsjellėsin Nabuko, i cili do tė kaloj pėrmes territorit tonė dhe ėshtė i gjatė rreth 410 kilometra- ve nė dukje Ljudmill Vagalinski. Ai nis nga Bullgaria Juglindore, pas kėsaj lėviz nė drejtim veri-veriperėndim. Bėhet fjalė pėr njė sipėrfaqe me gjerėsi rreth 500 metra. Ne paraprakisht duhet tė studiojmė dhe tė lokalizojmė tė gjitha objektet arkeologjike, tė cilat bien nė kuadrin e tij. Bisedimet tona me firmėn bullgare e cila pėrgjigjet pėr kėtė projekt, janė nė njė fazė tė pėrparuar. Ekipet janė formuar dhe do tė nėnshkruhen marrėveshje. E thėnė nė mėnyrė mė tė pėrgjithshme, gjatė vjeshtės do tė duhet tė zhvillojmė njė studim nė terren, qė tė mund tė shpėtojmė trashėgiminė kulturore-historike mbi trasenė e kėtij projekti tė madh. Numri i objekteve arkeologjike aty mund tė jetė midis 100 dhe 600. Territori ėshtė shumė i madh dhe do tė jemi mjaft tė angazhuar. Kuptohet se, do tė punojmė aty me kolegė nga vendi, mė nė veēanti me muzetė vendase, sepse gazsjellėsi kalon pėrmes 9 bashkive mė tė mėdha.
Pėr disa muaj pėrpara rėnies sė dėborės arkeologėt do tė duhet tė shkojnė nėpėr teren, tė bėjnė harta. Tanimė janė bėrė fotografi precize ajrore, tė cilat lehtėsojnė punėn e tyre. Ėshtė krijuar njė organizatė dhe nė varėsi nga numri i objekteve tė regjistruara dhe financimi nė vjeshtėn e vonė mund tė fillojnė gėrmimet. Sipas Ljudmill Vagalinskit gjatė vitit tė ardhshėm monumentet e gjetura nėpėr trase do tė duhet tė studiohen nė varėsi nga ruajtja e tyre dhe nga rėndėsia.
Ndėrtimi i urės sė re pėrmes Danubit tek qyteti veriperėndimor bullgar Vidin po kėshtu ve detyra pėrpara arkeologėve bullgar. Mbi tokat, tė cilat do tė preken nga ndėrtimi, do tė bėhen studime tė disa objekteve.
Qytezė ka aty nga koha e luftės sė Trojės, fundi i mijėvjeēarit tė Dytė pėrpara Krishtit-vazhdon arkeologu. Ka dhe qytezė nga periudha romake. Kohėt e fundit kolegė nga instituti arkeologjik me muze mundėn tė lokalizojnė tė tretė sė bashku me njė pjesė nga nekropoli pranė tij nga epoka e vonė e bronztė. Ajo ėshtė rreth fshatit Balej, presim zbulime interesante tė qeramikės sė pikturuar me figura zoomorfe dhe antropomorfe prej balte. Jashtėzakonisht tė shtrenjta dhe tė rralla janė jo vetėm pėr vendin, por dhe nė pėrgjithėsi. Tanimė ėshtė lidhur marrėveshje midis bashkisė sė qytetit Vidin, muzeut tė atyshėm dhe institutit tonė pėr bashkėfinancim, qė tė fillojnė kolegėt aty studime tė ngutshme.
Qėllimi tonė kryesor si arkeologė nuk ėshtė kėrkimi i sendeve tė arta ose atraktive-shėnon docenti Vagalinski. Detyra tonė kryesore ėshtė tė gjejmė informacion pėr tė kaluarėn, qė tė mund ta shpjegojmė. Kurse kjo nxirret nė njė mėnyrė tė ndėrlikuar-jo vetėm me lopata dhe furēa gjatė gėrmimeve. Ka shumė matje, vizatime, studime interdisciplinare nė fushėn e botanikės, zoologjia, fizika, kimia, metalurgjia e kėshtu me radhė. Shfrytėzohen metoda moderne-pėr shembull analiza dhe mėnyra pėr formimin e hartave nėn ujė . Bregdeti tonė jugor tanimė ka njė hartė tė tillė.
Nė mėnyrė shumė aktive kėtu qendra pėr studime nėn ujė nė Sozopoll. Ky sistem lejon bile tė lokalizohen objekte nė 20 metra nėn ujė. Saktėsohet bile dhe se cili ka qenė reliefi nė lashtėsi, me qenė se tani deti ka hyrė nė thatėsirė dhe njė pjesė mė e madhe nga monumentet arkeologjike, me fjalė tė tjera qytezat dhe nekropolet, tė cilėt tani janė nėn ujė, asnjėherė nuk kanė qenė. Kurse tanimė nė thatėsirė pėrmes kėtyre teknologjive mund tė lokalizohet ēdo njė send me madhėsi mbi 5 centimetra. Jashtėzakonisht shumė na ndihmon dhe ne e shfrytėzojmė, qė tė mund tė jemi mė efektiv, tė kursejmė para taksapaguesve.
Synojmė gjithnjė e mė shumė tė aplikojmė tė ashtuquajturat metoda jo destruktive, me fjalė tė tjera tė mos tė gėrmojmė, qė tė mund paraprakisht tė llogarisim se ēfarė na pret dhe nė kėtė mėnyrė tė kursejmė gėrmimet, aty ku ėshtė e mundur. Natyrisht qė nuk mundet dhe pa gėrmime, por pas tyre vjen dhe problemi me restaurimin dhe konservimin e objektit. Prandaj duhet tė gėrmojmė nė mėnyrė shumė tė matur. Vetėm aty, ku nevojitet, mė nė veēanti gjatė gėrmimeve shpėtuese infrastrukturore. Shumė janė tė dobishme gjeoradarėt dhe magnetometrat, tė cilat i shfrytėzojmė gjithnjė e mė shumė, qė tė mund tė kursejmė kohė dhe para. Bile dhe nė qytetet e mėdha, aty ku ka komunikime tė vjetra nėntokėsore, kėto metoda gjeofizike mund tė aplikohen me shumė sukses.
Kermen rrethi i qytetit Sliven, qė ku do tė kalojė magjistrali Trakia.
o insure that Peter will take his tasks seriously, Peter's father has to convince his son that the up coming snow on Utopia will actually happen. He revealed to his son, what had happen on one of his time journeys into the past, when by the mere fact he arrived in the north with the Ice Palace that could materialise in and out at will, amazed by the site of the Ice Palace, a wizard of that time, bestowed upon him a title of, along with all its powers, "Boreas God of Winter".
"Therefore, my son", said his father, whom we now know as Boreas, "If I tell you it's going to snow", "Yes, father I know, it's going to snow". "Kids today" Boreas said under his breath, then continued, "On that snowy morning, being very cold, you will be able to travel into town to bring to the tinker, a message for the king's daughter, Princess Rose".
Because, of the witch's curse on Peter, it would have to be a very cold day for him to leave the ice caves, that is why Boreas had to get involved, it was all in the Tablets of Destiny.
"All right father" said Peter, "That explains the snow, but what's with the freezing of the water"? Boreas replied, "My son, when I told you, "I can not tell you why, it's not because, I don't know, It's because, you shouldn't know why at this time, but you will find out soon enough, trust me".
BOREAS was the purple-winged god of the north wind, He was also the god of winter, who swept down from the cold northern mountains of Thrake, chilling the air with his icy breath. To the north, beyond his mountain home, lay Hyperborea, a land of eternal spring which was never touched by the god's cold wind.
thraket.....
A coin from Panticapaeum, bearing the Macedonian symbol of the Vergina Sun inside a diadem and the letters "PAN". Interpretations of the symbol The significance of the Vergina Sun is unclear 2nd century BCE.
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt