Pėr tu bėrė ballė sulmeve tė dimrit, trupi juaj ka nevojė tė mbrohet. nė se ju ruani akoma kujtimin e hidhur tė njė zgjimi me temperaturė, mbėrthyer pas shtratit, me termometrin nė gojė. Atėhere ndiqni kėto 10 porosi me qėllim qė tė jeni tė gatshėm pėr tė pėrballuar dimrin.
1/ Hani nė mėnyrė « intelligjente » Pėr tė funksionuar trupi juaj ka nevojė pėr energji. Pėr tu kujdesur mbi tė ushqyerit tuaj ndiqni kėshillat e Matjės, 34 vjeē, i cili ėshtė njė mjėk i ri. Ai thotė : « Qysh nga shtatzania e bashkeshortes sime, kam vendosur te reflektoj mbi menyrėn e saj tė tė ushqyerit. Kam vendosur tė nėnvizoj ēdo gjė qė ajo hante dhe rezultati nė fakt tė frikson : pasta, pica, ėmbėlsira pra vetėm gatime me miell dhe niseshte ! » Sa pėr tu kujtuar : njė ushqyerje e ndryshme duhet tė pėrmbajė ēdo ditė prodhime qumėshti, fruta dhe perime, prodhime nga drithėrat, mish ose peshk, sheqer nė sasira mjaft tė pakta, dhe sidomos ujė….Atėhere, merrni stilolapsat !
2/ Flini Kohėzgjatje mesatare e gjumit ėshtė midis 7 dhe 8 orė pėr natė. Nga njėri peson nė tjetrin,nevoja pėr gjumė ėshtė e ndryshme, por kur bėn njė jetė aktive, privimi nga gjumi ėshtė i vėshtirė pėr tu duruar nga organizmi, ēdo ditė dhe sidomos kur kjo gjė zgjat pėr njė periudhė tė gjatė. Instituti kombėtar i gjumit dhe vigjilencės (INVS) rekomandon tė krijohen disa kushte pėr tė pėrgatitur njė gjumė cilėsor: tė pėrshtatėsh orare gjumi tė rregullt, tė zgjohesh sipas ritmit vetjak, tė shmangėsh (ushqime) nxitėse pas orės 15 dhe darkėn ta hash tė lehtė, 2 orė para se tė biesh pėr tė fjetur. Lodhja mund tė jetė gjithashtu njė burim stresi, deprersioni ose defekti seksual (42 % e burrave janė tė prekur sipas njė ankete mjekėsore) Atėhere, mos hezitoni pėr tė fjetur !
3/ Merrni plotėsues ushqimorė Shpesh, tė ushqyerit nuk mjafton pėr tė furrnizuar energjinė e nevojshme nė trupin tonė.Vitamina D pėr shembull sintetizohet nė sajė tė ekspozimit tė trupit nė diell, dhe nė muajin Nėntor, njeriu ekspozohet shumė pak nė diell….Qoftė me pika pse me kokrra, kėta plotėsues ushqimorė shpesh mund tu bashkėngjiten ilaēeve tradicionale. Tek fėmijėt, mjekėt pediatėr rekomandojnė pėrdorimin e ampulave tė vitaminės D. Stefania, 26 vjeē, ėshtė njė e re e martuar e ndryshuar prej vjehrrės sė saj : « Probiotikėt lejojnė rivendosjen normale tė florės sonė tė zorrėve dmth tė mbrojtėsve tanė imunitarė. Pėr ēdo marrje antibiotiku flora jonė e zorrėve pakėsohet, kėshtu qė nevojitet tė rizhvillohet pėrsėri nė sajė tė probiotikėve. Pas njė kure tė mirė nė Vjeshtė shmanget marrja e saj gjatė dimrit ! » Kjo kurė gjendet nė magazinat e quajtura natyrale ( duke u nisur nga ēmimi 20 euro) ose nė farmaci qė gjenden nė disa hipermarkete, nėn emėrtimin Ekstrakte fare grejnfruti (12,2 euro)
4/ Bėni vaksinat nė kohėn e duhur E marr me mend se, ashtu si shumica e tė rriturve, libreza juaj e shėndetit nuk e ka parė doktorin e lagjes qysh prej shumė vitesh, nė mos e paēi humbur fare….Atėhere, pasi tė lexoni kėtė shkrim, motivohumi dhe gjejeni atė dhe shkoni tek mjeku juaj i familjes me qėllim qė ai tė shkruajė diēka nė tė! Dhe nė se ėshtė e mundur merrni krejt familjen me vete sepse me siguri qė do tė ketė ndonjė qė duhet vaksinuar...
. 5/ Hidhini kartpecetat tuaja tė dorės nė kosha hermetikė Sa herė qė u nevojitet pėr tė shfryrė hundėt kėtė bėjeni mė ndihmėn e njė facalete dore. Kėtė bėjeni edhe kur keni vetėm njė pikė nė majė tė hundės. Pastaj facaletėn mund ta hidhni nė njė kosh plehrash me kapak hermetik. Nė tė kundėrt imagjinoni qė mikrobet e padukėshme do tė fluturojnė nga facaleta dhe do tė pėrhapen nėpėr dhomė....
6/ Lani duart tuaja Pas njė shkuarje nė tualet, para se tė shkoni nė kuzhinė, do t’ju duhet tė lani duart. Nė kėtė mėnyrė i takon qė ti lani duart tė paktėn 12 herė nė ditė : duart do ti fėrkoni mirė me sapun, me ujė tė ngrohtė. Vetėm pėr larjen e duarve ekzistojnė rregullore tė veēanta, ka gjithashtu video pėr fėmijėt. Qysh prej Gripit H1N1 tė dimrit tė shkuar, solucionet hidro-alkoolike kanė lulėzuar nė tė gjitha pakot me facaleta.
7/ Ndėrroni tė brėndėshmet Lani duart, I fshini ato me njė peshqir tualeti tė pastėr. Duhet pasur kujdes pėr njė higjenė strikte pėrsa i pėrket tė rrobave qė mbahen nė shtėpi, sidomos kur njė pjestar i familjes ėshtė i sėmurė: njė peshqir dhe njė dorezė tualeti pėr person, tė cilat duhen larė rregullisht. Po ashtu ndėrroni ēarēafėt ēdo javė : mikrobet atje ndihen mjaft mirė nė tė ngrohtė nė se askush nuk i shqetėson, ato presin kohėn e dimrit pėr tė fillaur aktivitetin e tyre.
8/ Mbulohuni I ftohėti merret nga kėmbėt, duart, hunda, veshėt si dhe ēdo pjesė tjetėr e trupit….Pėr tu mbuluar mbani gjithmonė njė shall ose njė kapuē nė kokė. Ju mund tė pėrdorni edhe ndonj gjė qė ėshtė nė modė, mjafton tu mbajė ngrohtė. Po ashtu shmangni zakonin e keq qė keni pėr tė kaluar duart e ngrira nė ujin e ngrohtė kur jeni duke hyrė nė shtėpi ; asgjė nuk ėshtė mė i keq se ky veprim pėr tė krijuar kokrra gjaku tė ngrira, ēarje duarsh apo plasje tė vogla tė venave tė gjakut..
9/ Shmangni ngrohjen maksimale Nė kundėrshtim me atė qė mund tė mendohet, mbingrohja ėshtė njė armik : Ajo than ajrin..(mendoni pėr atė kupėn me ujė mbi radiator !) Ajo turbullohet sepse nė tė zhvillohen mikrobet. Pėr mė tepėr , njė shmangie temperature me shumė gradė njėherėsh, ėshtė e vėshtirė tė durohet nga trupi…. Atėhere duhet bėrė pak ngrohje : Nėpėr dhoma temperatura mė e pėrshtatėshme do tė ishte 19 gradė ( mund tė mbani njė triko ose nje jelek) dhe aspak 26 gradė sikundėr tentohet. 10/ Konsultohuni pėr ēdo gjė pa u vonuar…
10/ Megjithė kėto kėshilla, tė cilat i respektuat nė letėr, ju pėrsėri keni marrė njė rrufė, u janė skuqur bajamet apo ju ka sulmuar njė rinofaringit ? Mos i lini pas dore nėn pretekstin se : « dimėr ėshtė, tė gjithė janė tė sėmurė ». Sėmundja nuk do tė largohet vetė, tė paktėn ju do tė kaloni njė javė tė vėshtirė dhe ē’ėshtė mė e keqja ju do tė infektoni tė gjithė mjedisin qė ju rrethon….. Sapo shfaqen shėnjat e para tė sėmundjes, konsultohuni me mjekun tuaj qė ju trajton, dhe ndiqni trajtimin me rreptėsi ! Kėto kėshilla tė shkruajtura nė letėr do t’ju ndihmojnė tė kaloni dimrin.
Krijoni Kontakt