GRUAJA E NJË ËNDRRE TË BARDHË. (Roman)

[DI_ANA]

Shkruar nga MYRTEZA MARA

......


Kalonin javë, muaj e vite dhe Ana zbardhej si letër, brenda asaj shtëpie të vjetër që vinte erë lagështi dhe myku. Ishte shtëpi me dërrasa, hedhur mbi themele guri, nga ato që dikur përdoreshin për menxa punëtorësh. Pronari i parë e braktisi, kur u fut në ambasadë dhe dikush bëri dokumenta pronësie dhe e shiti lirë. Dividi ishte blerësi i dytë, falë ndihmës që i dha inxhinjer Nari, me disa materiale nga ndërmarrja. Bleu blloqe betoni dhe e rrethoi me mur të lartë, duke sajuar kështu një oborr të vogël ku mbolli trëndafila që u rritën shpejt. Katër shkallë prej guri shmangnin sa të mundnin lagështinë. Përballë, në anën tjetër të rrugës, shtëpia e bukur-vilë dy katëshe, prej kohësh mbyllur. Në portën e madhe varej një tabelë ku lexohej “Shitet”, dhe një numur telefoni.
Mobiljet ishin të përdorura, por të mirëmbajtura. Ajo që binte në sy ishte dhe komodina e hekurt, çelsin e së cilës e mbante Dividi. Herë pas here futej në dhomën e gjumit, merrte një bllok dhe shkruante e shkruante duke kërkuar të mos e ndërprisnin. Kur mbaronte, paloste me kujdes fletën, e fuste sërish në komodinë dhe kërkonte një kafe me pak. Kishte ndodhur që rrinte mbyllur dhe tre-katër orë. Të shoqes i kishte thënë se mbante shënime gjeologjike me rëndësi shtetrore, që ia kishin besuar inxhinjerët, por ajo as që ishte bërë ndonjëherë kurreshtare, e bindur se ishte siç thoshte ai.
- Po ti ku e ke pjatën, apo ke ngrënë vetëm?
- Më dhemb koka, - tha Ana me sytë përdhè.
- Më vrave barkun. Po deshe!
Ana shkoi në banjë dhe mori të lante çorapet e të shoqit, por ngado i dilnin para sytë e zjarrtë të djaloshit dhe psherëtima e ndezur.
“Kush të ishte! Rastësi apo nuk e kishte vën re më parë? Po ajo psherëtimë që më futi në dhè të gjallë! O Zot, kaq mëkate kam bërë që më dënove të shkoj jetën me një shëmtirë rrënqethëse? Pranova të jetoj me shëmtimin me shpresë se një ditë do të kem fëmijën tim. Ai nuk do fëmijë, se nuk më do mua. Ka frikë nga kjo se do humbas respektin tim që e quan dashuri. Ka frikë nga vetja. Po, po, ka frikë nga shëmtimi. Shpesh rënkon e klith nëpër gjumë; si duket e mundon ndonjë llahtar ose ndjenja e xhelozisë. Babai e di se jam e kënaqur me jetën. Jetëzeza! Ç’më duhet jeta pa dashuri, pa një zjarr shpirti e syri. Pa psherëtima si e atij. Si e atij. Si e atij...”
-Mbete në banjë. Dil, se do shurrosim në pantallona!
Ana doli fytyrëverdhur, me ballin bulëzuar.
-Kaq shumë të dhemb koka? Pi ndonjë paracetamol se të kalon.
“ Vërtetë i dhemb koka, apo është e mërzitur se rri mbyllur tërë ditën si në kafaz? Se mos atje në fshat lodhte këpucët me xhiro e shetitje! Mos e ka marrë malli për njerëzit? Para një viti e çova! Po ky nur i bukur?! Mos ka mbetur shtatzanë?Ah, kuçka! Kur? Si? Me kë?... Ou, nënën!”
Pasi lau duart u shtri në krevat dhe e thirri pranë.
-Më thuaj të drejtën, pse je zverdhur? Se s’të dhemb kollaj koka ty! S’të ka dhembur ndonjëherë, ç’ne sot ? Po ke hall, thuaje! Po të ka marr malli, thuaje! Po nuk the gjë do hash dru sa të kënaqesh dhe mos të të dhemb kurrë koka, barku, mëlçia dhe... *****. Qartë!
-Nuk kam asgjë. Më dhemb koka, - tha Ana zëulët. -Njeri jam, do kem dhembje dhe unë.
-Ou, që kur je bër njeri ti moj kafsh’e Hajdar Bundës! Ti moj e përdalë, që të mora si përparëse e andruar? Që kur të erdhi goja, moj fshatare e pagdhendur? Ti di vetëm të mjelësh dhitë, të fshish kotecin dhe të shikosh pulat për vezë. Di dhe të rrahësh dybekun. Di gjë tjetër? S’di! Ah, po, di dhe të androsh leckat, po këtu nuk të tilla se siç e shikon të kam bërë zonjë. Zonjë një fshatare, një injorante. Një...
Dividi u shpërfytyrua i tëri. Jargët i rridhnin anës buzëve e ai harronte t’i thithte. Mendimi se e shoqa mund të kishte ngelur shtatzanë e tmerronte, sidomos kur e dinte me siguri që ai ruhej si nga djalli.
“Të ma ketë dredhur? Me kë? Nuk ka mundësi! E kam ruajtur kaq herë dhe as që ka dalë nga shtëpia. Pastaj, kush ia var kësaj katundareje. Ajo s’di të lidh dy fjalë e jo të bjerë në dashuri. Dashuri!” “Ore, tutkun, kujdes se e ka ngjyer një herë gishtin në mjalt ajo!”
Ana ishte ngritur në këmbë dhe rrinte si gurë, e heshtur. Ishte hera e parë që dëgjonte aq fyerje. I dilnin para sytë e asaj psherëtime të magjishme që i buzëqeshnin dhe me shenjë i thoshnin:
“Mos u mërzit, duro! Ai nuk ka ç’ti bëj shëmtimit të tij dhe hakmerret ndaj bukurisë tënde. Ti je ëngjëll. Ti je për mua. Je ëndrra ime. Kam një jetë që të pres, por tani nuk të ndahem! Fati më dërgoi të ndajmë dhimbjet. Edhe unë kam dhimbje të madhe në shpirt. E dëgjove atë psherëtimë? Është era e plagës së zemrës që kërkon një plagë tjetër për tu lehtësuar deri në shërim. Sytë m’i kanë lavdëruar, por as vet nuk e di se ç’ishte ai zjarr që më dogji ballin dhe zemrën. Tani dhe të dua nuk i mbyll dot. Ata kërkojnë ty. Ku je?!”
-Fol, pse nuk flet moj kokëmushkë! - klithi Dividi dhe një shuplakë e fortë në faqen e Anës e bëri atë të rrëzohet në dysheme. Nuk bëri zë.
“Duro!”
Ana u ngrit dhe rregulloi fustanin. Nuk derdhi lotë, por për herë të parë guxoi dhe e pa drejt e në sy të shoqin. Nuk e njohu. Para saj një kryevepër e ligësisë. Të gjitha shqisat e fytyrës dukej sikur kishin ndrruar vend. Sytë ishin rrëzuar diku poshtë mollëzave të faqes. Hunda, si një copë mish i harruar që kutërbon nga era e keqe. Cepat e gojës ishin lidhur me veshët. Të gjitha puçërrat sekretonin një lëng transparent që përzihej me jargët dhe herë i thithte dhe herë i mblidhte me dorë duke i fshirë për pantallona. Flokët ishin varur të squllur nga djersa.
-Fol!
-Çfarë të them?
-Të thuash që je budallaqe! Të thuash që je një copë dru! Që je një zero me njëqind bishta! Që më ke zënë derën dhe kërkon të më hash kokën! Që je, që je një copë kurvë e lënë! Që unë të futa në shtëpi dhe doja të të bëja njeri, por ti je një hiç! Fol, pa thuaj ç’të duash!
“Duro!”
“ Unë nuk të njoh. Nuk më ke thënë asnjë fjalë veç atij zjarri të syve që ma bën shpirtin plagë . Ç’kërkon në jetën time? Jam me burr, me shtëpi. Ik të lutem, më ler të qetë në fatzezën time! Pastaj, kush je ti?!”
“Ke të drejt të mos besosh, por ato që të thashë janë fjalë shpirti, të ngrohta si ajo psherëtima, të ndezura si zjarri i syve dhe zemrës time!”
“Jo, nuk ishe ti që fole. Ato fjalë ishin të plagës së shpirtit tim. Ti nuk egziston, je vetëm magji që më mbive në ëndërr dhe unë jam e dënuar të të shoh çdo natë.”
“Jo, nuk jam magji! Të betohem, për shpirtin e nënës, nuk jam magji. Jam njeri, si ti. Dhe unë kam një ëndërr që e shoh çdo çast, ditën dhe natën. Zoti qoft me ne dhe e shohim atë bashkë, jetë e mot. Dil në dritare dhe do më gjesh atje ku më le, tek Shkalla e Psherëtimës.”
“Shkalla e Psherëtimës?!”
“Po, ashtu do ta quajmë tani e tutje, s’të pëlqen? Nuk më kishte dalë ndonjë psherëtimë e tillë. Doli nga shpirti të përshëndeste ty.” -
Nuk do të flasësh, ë?
Dividi vuri dorën tek rripi i pantallonave, gati për ta hequr e përdorur si kamzhik.
-Ç’do të të them? Të të them se ti je një kriminel që s’di se ç’është jeta, familja? Të të them që pranova të martohesha me ty se çvirgjëria m’u duk fund i botës? Të të them se gëlltita gjithçka, se m’u dhimbse dhe mendova se në zemrën tënde kishte aq zjarr sa të harroja të tjerat? Apo të them se me këto sjellje më bën jo vetëm të të urrej, por dhe të mallkoj ty, veten, fatin dhe familjen time që më mirë të më kishin djegur të gjallë se…
Kishte marrë pamje hyjnore. Fliste sikur predikonte në tempull. Vendosi t’ja numëronte, pa më shumë se jetën s’kish ç’t’i merrte. Dividi u pa në pasqyrën e garderrobës dhe u tremb, nuk njohu veten. Qëlloi me grusht pasqyrën, e cila nuk u shkërrmoq, por u kris në disa pjesë. Dhjetra fytyra të shtrembra u mbërthyen mbi copat e saj. Edhe një grusht tjetër dhe sheshi u mbush me pasqyra të thyera që për inat, dhe ashtu siç ishin, fotografonin shëmtimin.
-Si the? Unë kriminel! Po, jam kriminel dhe krimeve të mija do u shtoj dhe një tjetër. Ti më tradhëton, duket. Nuk e harron zanatin. Ke fjetur në hotele dhe të duket kasolle kjo shtëpi, kështu, ë? Je zbukuruar, moj kuçkë, për inatin tim. Zbukurou, se do të të zbukuroj unë njëheremirë! S’të dogjën prindrit, do të djeg unë! Ke për ta parë! Do të të djeg dhe do të ha mish të pjekur. Ti më mëshiron mua? Ti? Kur u bëre kaq zemërmadhe! Ti s’di të fshish qurret! Unë të nxora në jetë. Të hoqa nga plehu i stallave dhe të solla në qytet, të bëra zonjë !
Ana i duroi dhimbjet e grushtave e shqelmave pa bër zë. “Duro!” E ndjeu që goditjet do t’i linin shenja për një kohë të gjatë. Ruante vetëm sytë dhe fytyrën. Nuk i bënte dot ballë tërbimit të Dividit dhe sikur ta provonte. Ai ishte bërë më shumë se kafshë. Në kohën që goditjet nuk rreshtnin i dolën para sytë e djaloshit dhe ajo psherëtimë. I dukej sikur goditjet i priste ai ndaj nuk ndjente dhimbje. Mund të dilte në verandë dhe të kërkonte ndihmë, po kush do e ndihmonte! Ai nuk do ishte atje tek “Shkalla e Psherëtimës”.

....Vazhdon.

[DI_ANA]

Shkruar nga MYRTEZA MARA

......

“Kushedi ku është. Kur do ta shoh! Ta shoh vetëm një herë dhe të ngroh shpirtin në avullin e asaj psherëtime, në dritën e atyre syve që, o Zot, do pranoja të isha skllave e atij vështrimi, e asaj fytyre që rrezatonte vetëm mirësi.”
Dividi e tërhoqi zvarrë dhe e nxori në koridor.
-Këtu e ke vendin sonte! - tha me tërbim dhe mbylli derën e guzhinës e atë të jashtme. Çelsat i futi në xhep. Mbylli dhe derën e tij nga brenda.



* * * * *


* * * * *

Ana ndenji gjatë ashtu, siç e hodhi i shoqi, deri sa ndjeu të ftohtë. U ngrit. Palosi rrugicën, u ul mbi të, duke u mbështetur për muri dhe u shkri në vaj pa zhurmë. Lotët i kullonin deri poshtë gushës. Kish nevoj të qante. Kaloi gjithë vuajtjet para syve dhe i dukej se mbi murin e zbehtë të koridorit shfaqej filmi i jetës. Fëmijëria-ngarkuar me halle, aq sa nuk i mbetej kohë as për të ëndërruar. Vajzëria-si ditë shkurti, ku gëzimi nuk i trokiti asnjëherë në zemër. Prindrit rrudhur e thinjur, si të kishin njëqind vjet. Motrat dhe vëllezërit e uritur ndrroheshin me rrobat e njeri-tjetrit. Fejesa e parë e zezë. Martesa-mënxyrë. Ndjeu t’i dhembnin të goditurat me grushta e shqelma.
Dhe atëhere kur priste të lexonte në atë ekran fjalën “FUND”, dy sy jeshil, mbështjellë me një dritë shprese të ngrohtë i avulluan shikimin. Ishte Ai. Në atë qiell të errët, ngarkuar me rè, të rënda si bunker, doli një bulëz ylli që çeli buzëqeshje.
“Ku je? Pse erdhe në jetën time kaq vonë? Ti duhet të jesh njeri i mirë. Vetëm njerëzit me zemër e shpirt të bardhë mund të lëshojnë me anë të syve atë dritë mirësie e shprese që të bën të mos vdesësh, megjithëse varri është hapur, më i ngrohtë se varri i ditëve të mia. Të mos ishe ti, do të isha shtrirë në atë shtrat, por vendosa të pres. Do rroj për të parë dhe një herë sytë e tu dhe po më dhurove një psherëtimë tjetër si ajo, do nisem për në ferrin tim. Pse erdhe? Më fal! M’u thaftë gjuha, bëre mirë që erdhe. Të prisja!"

Në mëngjes, sikur të mos kishte ndodhur gjë Dividi iu drejtua Anës duke u zgërdhirë:
-Si t’u duk, mirë? Ka dhe më keq, ke për të parë! Futu në krevat se m’u tek.
Ana nuk lëvizi nga vendi dhe as i hodhi sytë.
-Ngreu të thashë, nuk dëgjon?
E kapi për supesh duke e tërhequr drejt krevatit.
-Kurrë! Më mirë vritmë. Merr thikën dhe ngulma, ja, këtu. Ç’pret, merre! Mere dhe mbaro punë të shpëtojmë të dy. Të jam bër barrë, se po më ushqen. U bëftë helm dhe buka jote!
Dividi iu hodh përsipër duke u jargavitur e zgërdhirë dhe përpiqej t’i hiqte mbathjet me forcë. Nuk mundi. I grisi fustanin, këmishën, ia hodhi sutjenat për tokë dhe kur pa hartën e njollave të goditjeve të tij u ndez më keq.
-Dale të t’i shëroj me puthje. Të paskam goditur keq, por je një kokëmushkë ti, që s’e ke shoqen. Apo kërkon të të kërkoj falje? Hahaaa, falje fshatarkës, injorantes. Hiqi të thashë, se më vajti vonë për në punë.
Ana përdori gjithë forcën dhe u ngrit vrullshëm. Ishte vetëm në të mbathura, si ikonë e plagosur. Vajti në guzhinë dhe erdhi me thikë në dorë. Kur e pa ashtu Dividi gati klithi:
-U çmende! Hiqe atë thikë, dëgjove!?
-Po nuk ike e ngula në zemër dhe e di vetë ku e ke vendin, qartë?! Tani shporru për ku je nisur dhe lajmëro prindrit të më marrin, ndryshe do shkoj në polici. Një jetë kam dhe kështu si sillesh ti dhe kjo më duket e tepërt.
Djersët e ftohta mbuluan jo vetëm ballin e Dividit. Lëshoi krahët si t’ia kishin prerë. Pështyma i thau gjuhën. Goja s’po lidhte dot fjalë. U përkul, duke mbajtur sytë drejt thikës që shndriste dhe veshi pantallonat.
-Mirë, mirë si të duash. E tepërova fare. Ja ku po të them “më fal!” Është hera e fundit. Nuk do ndodh më asgjë e tillë. Unë jam fajtor, ti ke të drejtë. Harroi ato që the, do kalojmë mirë bashkë. Më beso. Bëre mirë që tregove veten, nuk e prisja, por më kënaqe. Nuk e dija që e kisha gruan trime. Ika, se më vajti vonë. Nuk do vi dy-tre netë se jam në ekspeditë, por ti qetësou. Dil po deshe dhe bëj pazarin. Na duhen ushqime. Merr dhe ndërresa për mua. Ke dhjetmijë lekë këtu, bli dhe ndonjë gjë për vete. Çfarë të duash! Nuk po e mbyll derën, ja ku i ke çelsat. Mirë Ana? Hë pra, shikomë në sy, do pajtohemi? Apo do të të bie në gjunjë? Mirë, kur të kthehem do…Ika, mirupafshim!
Ana kishte ngrirë në këmbë me thikën në dorë. Shikonte të shoqin që diçka thoshte, por nuk dëgjonte. Priste të mbetej vetem. Të shpëtonte nga tmerri i përdhunimit dhe poshtërimit. Kur dëgjoi derën që u tërhoq nxitoi dhe vuri shulin. Lëshoi thikën dhe pa gjurmët e dorezës në dorë, aq shumë e kishte shtërnguar. U fut në banjë. Në pasqyrë pa hartën e zezë me shenjat e goditjeve dhe për herë të parë, gjat tre vjetëve martesë, i shkoi në mendje të ikte. Të ikte nga shtëpia. Do ta vriste i ati, e pastaj?
“Më mirë të vdes nga dora e babit se e këtij krimineli. Po të më shohin kështu? Jo! Kushedi se ç’mund të sajoj ajo shëmtirë. Do i thotë se “gruaja ma dredh”. I bën ai të gjitha, sepse e di betimin e tim eti. Kështu s’jam për të dal në faqe të dheut! Po ai ndryshim i beftë, kur pa thikën? Të jet frikacak, apo ia donte puna sa të më gjej anën? Kërkoi dhe falje! A ka besë ai njeri? Jo, nuk e besoj sikur në zjarr të hidhet. La dhe çelsat! Çfarë e gjeti!? I ruhet skandalit! Apo nënshtrimi im i krijonte mendimin të më trajtonte si skllave dhe kur skllavja ngriti krye ai u step se ndjeu humbjen, disfatën! Jo, jo, tani duhet të ruhem më shumë! Duhet të gjej një mënyrë të flas në telefon me motrën e madhe.”
U fut në shtrat, por dhimbjet nuk e linin ta zinte gjumi. U ngrit. Mori kutinë e kremit dhe mbuloi me një shtresë të trashë gjithë vendet e mavijosura. Kishte dëgjuar se ka burra pijanec, ose xheloz, që rrahin gratë, por ai nuk pinte alkool dhe ta vrisje.
“Bah! Dhe pija më duhet. Kam parë njerëz të dehur që janë bërë më të shëmtuar se unë. Flasin dhe bëjnë budallalliqe. Tregojnë jo vetëm ç’ju mbanë barku, por dhe ato që s’i kanë menduar dhe kur ishin esëll.”
Kështu e kishte dëgjuar disa herë të shoqin. Po xheloz pa shkak përse të ishte?!

Dividi nxitonte për në punë. Sot ishte e vetmja ditë që nuk e kishte marrë bukën me vete. Nxitonte dhe mendonte.
“Si e rraha ashtu! Apo, mirë ia bëra? Po thika? Ah, thika në duart e saj do të thotë shumë. Tani e tutje duhet ndryshuar qëndrim. Ndoshta duhet të bëj një fëmijë. Po sikur...?! Jo, jo, duhet patjetër një fëmijë. Atëhere nuk do ketë kohë të mendoj për gjë tjetër. Si nuk e kisha menduar më parë! Mos ka në gjak ndonjë damar psikopati dhe na merr në qafë me atë thikë! Grua është. Dhe gruaja është përherë si gjahu i plagosur, të shqyen kur e zë keq.”
Këto mendime e penguan t’i kthente përshëndetjen dikujt që vinte përballë dhe i tha “mirëmëngjes!” Pasi bëri disa hapa ndali sikur pa një minë të paplasur tek këmbët. Kush e përshëndeti? Sikur e njihte atë fytyrë! Ktheu kokën.
“Ky qenka blerësi i shtëpisë! M’u duk fytyrë e njohur apo më gënjyen sytë?”
Trokthi i zemrës mori revan.
“Më kanë gënjyer sytë. Sa i ngjanë! Ai është në Greqi dhe nuk ka përse të kthehet. Ngjajnë njerëzit. Vetëm me mua nuk ngjanë njeri. Jam i vetëm me shëmtimin tim. Kam dhe Anën. Thonë që me kalimin e viteve burri dhe gruaja marrin nga njeri-tjetri. Doemos, e besueshme është, sepse hanë të njëjtin ushqim, marrin të njëjtin ajër, ndajnë të njëjtat halle...Po ne të dy si do jemi pas njëzet ose tridhjet vjetëve! Do bëhem unë i bukur apo ajo e shëmtuar?!...Ah, or budalla! Ti i bukur nuk bëhesh kurrë, veç po linde dhe një herë. Do ta gris albumin me fotot e rinisë, që më kujton atë fytyrë që nuk kthehet. Unë kam vdekur. Rron tjetri, i shëmtuari. Ai, “kingu”, i bukuri, që e kishin zili dhe djemtë është fshirë nga lista e të gjallëve. ”


Ishte një djalë rreth njëzet e tetë vjeç, trupdrejtë, flokëgështenjë dhe veshur me shije. Në krah të tij një burrë i shkurtër llafazan i fliste për bukurinë e shtëpisë dhe qetësinë e rrallë të lagjes. Mbante një çantë të rëndë me dy rrota të vogla që bënin zhurmë mbi trotuar. Ndalën para portës së shtëpisë, që mbante lajmërimin “Shitet”. Burri i shkurtër hoqi tabelën, hapi me çels derën dhe u futën në oborrin e mbuluar me gjethe të thara e letra të sjellë nga era.
Vërtetë shtëpia ishte e bukur, lyer gjithandej me gëlqere të bardhë. Muri rrethues, një metro i lartë mbante sipër kangjella hekuri të punuara me stil. Dritaret dhe dyert ngjyrë kafe i jepnin hijeshi. Ish pronari e kishte selitur me lule shumngjyrëshe dhe në pjesën e pasme kishte mbjellë limona e portokalle.
Kati i parë ishte i pabanueshëm dhe përdorej një pjesë për garazh, tjetra për depo. Veranda ishte e bollshme, por tavaolina dhe katër karrige ishin çngjyrosur dhe dëmtuar nga koha. I zoti i shtëpisë kishte vdekur në mërgim dhe fëmijët e nxorën në shitje. Shumë blerës ishin larguar duke rrudhur buzët nga kripa e çmimit.

......Vazhdon