Xhungel:
"Pengmarrėsit telefononin nga institucionet e shtetit shqiptar
19/10/2010 - 14:08
Artan Hoxha
Edhe mbrėmė nė "News24", nė emisionin "Xhungėl", gazetari Artan Hoxha vazhdon te me hetimin e ēėshtjes se si u zhduk Koēo Dado, njė nga biznesmenėt e fuqishėm tė kryeqytetit qė nga viti 1991. Kėsaj here, Hoxha risjell nė kujtesė tė publikut se si u publikua lajmi nėpėr gazeta, e kryesisht nė "Gazeta Shqiptare". Kjo e fundit, nė 1998-ėn kishte raportuar se pėrveē mikut tė biznesmenit Dado, Skėnder Xhekės, kishte qenė dhe njė dėshmitar tjetėr qė e pa skenėn e rrėmbimit nga dritarja. Sipas dėshmitarit, ai kishte lajmėruar policinė, por ajo kishte ardhur me vonesė. Njė pikė kyēe pėr zbardhjen e kėsaj ngjarjeje ishte policia, e cila me veprimet dhe mosveprimet e saj tregoi paaftėsi nė zbulimin e autorėve tė rrėmbimit. Gazetari nė emisionin e mbrėmshėm, si vazhdim i emisionit tė parė transmetuar mė 11.10.2010, del nė pėrfundimin se ishin rrėmbyesit ata qė vinin nė lojė policinė. Dėshmia mė e rėndėsishme qė u transmetua mbrėmė ishte se, telefonatat e pengmarrėsve janė bėrė nga institucionet shtetėrore si, nga Ministria e Transportit, ajo e Kulturės dhe nga Ministria e Jashtme. Familjarėt kanė kėrkuar edhe ndihmėn e ministrit tė Brendshėm, Perikli Teta. Misteri i zhdukjes sė Koēo Dados vazhdon, ndėrsa shteti dhe strukturat e tij edhe sot 12 vjet pas zhdukjes sė tij, ende nuk e kanė zbardhur.
--------------------------------------------
Deri mbrėmjen e sė hėnės sė 8 qershorit 1998, Koēo Dado ishte njė nga biznesmenėt e suksesshėm kryeqytetas. Ai ia kishte dalė mbanė tė krijonte njė aktivitet privat, nėpėrmjet tė cilit kishte ndėrtuar njė vilė luksoze qė pėr kohėn binte nė sy. Ngjitur me vilėn qė ndodhet nė rrugėn "Qemal Stafa", ai kishte ndėrtuar dhe ambientet e firmės sė tij, ku kryente aktivitetin tregtar. Njėkohėsisht, Koēo Dado ishte pronari i njė anijeje tregtare, nėpėrmjet sė cilės importonte produkte ushqimore, kryesisht kafe nga vendi fqinj, Italia. E kaluara e tij, formimi kulturor dhe arsimor ishin gati krejt ndryshe nga ajo e pjesės mė tė madhe tė biznesmenėve nė Shqipėri.
Sipas artikullit tė parė tė publikuar nga 'Gazeta Shqiptare' vetėm 48 orė pas rrėmbimit tė tij, thuhej se "Koēo Dado kishte mbaruar shkollėn e lartė pėr Inxhinieri Ndėrtimi dhe ishte specializuar duke mbrojtur doktoraturėn nė Gjermani, ku ka fituar titullin 'Doktor'. Shokė tė tij tregojnė se ai ėshtė njė nga biznesmenėt e spikatur nė Shqipėri dhe se e kishte filluar tregtinė qysh me ndryshimin e sistemit nė vitin 1991, duke u marrė me import-eksport. Ai kishte vetėm pak javė qė kishte hequr dorė nga drejtimi i biznesit tė tij, por vazhdonte tė ishte pronari i linjės sė tregtisė sė kafesė qė dispononte. Biznesmeni qė mbante titullin "Doktor", hoqi dorė nga drejtimi i aktivitetit tė vet, pėr t'iu pėrkushtuar tėrėsisht organizimit dhe drejtimit tė shoqatės sė biznesmenėve shqiptarė. Ai njihej si njė person tepėr i komunikueshėm dhe pa probleme apo konflikte, pikėrisht pėr kėtė shkak ai lėvizte krejt lirisht, madje dhe nė kėmbė pavarėsisht orėve tė vona tė mbrėmjes. Duke pasur njė tė kaluar tė tillė, pa asnjė njollė nė aktivitetin si biznesmen apo konflikt me autoritetet shtetėrore, rrėmbimi i Koēo Dados bėhej edhe mė i padeshifrueshėm.
Publikimi
Pa u mbushur ende 24 orė nga rrėmbimi i Koēo Dados, lajmi pėr atė qė kishte ndodhur ra nė veshin e medias. Menjėherė u kėrkua verifikimi i asaj qė kishte ndodhur, dhe pavarėsisht mesazheve qė do tė dėrgonte mė pas Koēo Dado i filmuar nga kamera e pengmarrėsve, policia e konfirmoi ngjarjen. Mė datė 9 qershor 1998, policia e Tiranės dhe ministria e Brendshme, duke mos pasur asnjė lloj informacioni qė hidhte dritė mbi ngjarjen, vendosi tė publikojė zhdukjen e Koēo Dados. Nga tė dhėnat paraprake dėshmohej qartė se policia ishte shumė larg skenės sė vėrtetė tė krimit. Pėr mė tepėr kur rrėmbyesit kishin lėnė pas njė dėshmitar okular nė vendngjarje, Skėnder Xhekėn, mikun e viktimės Koēo Dado. Krejt ndryshe nga ēfarė do tė kėrkonte Koēo Dado nė kasetėn e parė tė datės 25 shtator, ngjarja jo vetėm qė u publikua nė media, por pati dhe jehonė prej saj.
Mė datė 10 qershor 1998, 'Gazeta Shqiptare' publikoi nė faqen e parė tė saj lajmin mbi ngjarjen qė mbante titullin: "Rrėmbehet kreu i biznesit shqiptar". Nė brendėsi tė saj, ngjarjes i ishte kushtuar njė vėmendje e veēantė. Nė shkrim thuhej se mbrėmjen e sė hėnės sė 8 qershorit 1998, katėr persona tė armatosur dhe me maska, e rrėmbyen biznesmenin dhe e futėn atė nė njė furgon me ngjyrė tė errėt. Lajmi ishte konfirmuar nga zv/ministri i Brendshėm, Ilir Ēano, sipas tė cilit pengmarrėsit nuk kanė bėrė asnjė telefonatė nė banesėn e biznesmenit. Ēano e lidhi ngjarjen me gjobėvėnien, ose me iniciativėn e shoqatės sė biznesmenėve shqiptarė pėr tė mbledhur njė shumė prej 90 mijė dollarėsh nė ndihmė tė refugjatėve kosovarė tė ardhur nė Tropojė nga Kosova. Njė nga detajet interesante tė publikuara nga 'Gazeta Shqiptare' nė datėn 10 qershor, ishte fakti qė "skena e krimit ishte parė nga njė dėshmitar, i cili krejt rastėsisht ndodhej nė ballkonin e banesės sė tij, shumė pranė vendit ku ndodhi rrėmbimi. Ishte pikėrisht ky dėshmitar, i cili kishte njoftuar autopatrullėn e repartit 'Shqiponja' nėpėrmjet telefonit falas me numėr 19, por ardhja e tyre nė vendngjarje ka qenė me vonesė, kėshtu qė nuk konstatuan asgjė. Madje, ardhja me vonesė e patrullės sė policisė nuk u dha mundėsi pėr tė nisur njė gjurmim tė rrėmbyesve nė kushtet e flagrancės. Prania e mikut tė Dados, biznesmenit tjetėr Skėnder Xheka nė vendin e krimit, i dha njė mundėsi tjetėr policisė pėr tė krijuar skemėn e ngjarjes, por identifikimi i autorėve dukej gati i pamundur. Ajo qė binte mė shumė nė sy nė raportin e 10 qershorit tė 'Gazetės Shqiptare', ishte deklarata e zv/ministrit tė Brendshėm, Ilir Ēano. Sipas tij, "dy janė pistat mbi tė cilat policia po heton, e para: njė rrėmbim nė kėmbim tė njė gjobe tė majme dhe e dyta, njė sulm kundėr iniciativės sė biznesmenėve shqiptarė pėr grumbullimin e ndihmave pėr refugjatėt kosovarė tė ardhur nė veri tė vendit nga Kosova. Nė fakt, pista e dytė ėshtė shumė e rėndėsishme pėr ne dhe prandaj kemi marrė njė angazhim serioz", - shprehej zv/ministri i Brendshėm, Ilir Ēano. Vetėm pak ditė pėrpara ngjarjes, njoftonte 'Gazeta Shqiptare', shoqata e drejtuar nga Koēo Dado kishte marrė iniciativėn pėr tė grumbulluar 140 mijė marka gjermane ose 90 mijė dollarė nė ndihmė tė refugjatėve kosovarė. Madje, Dado kishte dalė dhe personalisht nė ekranin e TVSH-sė pėr t'u bėrė thirrje biznesmenėve tė kryeqytetit qė tė solidarizoheshin me kėtė nismė.
Deklarata
Mė datė 9 qershor 1998, vetėm 16 orė pas rrėmbimit, shoqata e biznesmenėve shqiptarė u mblodh nė njė takim urgjent pėr tė diskutuar nė lidhje me ngjarjen e rėndė. Nė pėrfundim tė takimit pjesėtarėt e shoqatės, miq, tė njohur dhe kolegė tė Koēo Dados, dolėn me njė deklaratė pėr shtyp.
Nė deklaratė thuhej: "Shoqata e Biznesmenėve shqiptarė, nė kėto momente shpreh vendosmėrinė e saj, se me gjithė terrorin e zbatuar, do tė vazhdojė tė forcojė unitetin e saj dhe do tė angazhohet tėrėsisht nė zbatimin e programit, pėr fuqizimin e biznesmenėve shqiptarė, pėr zhvillimin ekonomik dhe shoqėror tė vendit. Kapitalistėt e rinj tė vendit i kėrkuan mė tej shtetit qė tė ndėrhyjė me gjithė fuqinė qė disponon pėr tė zbardhur ngjarjen dhe pėr tė kthyer menjėherė pranė familjes kryetarin e shoqatės, Koēo Dado. Ne u bėjmė thirrje organeve tė specializuara tė shtetit, pėr tė na garantuar jetėn dhe biznesin nė tė mirė tė popullit", pėrfundonte deklarata e Shoqatės sė Biznesmenėve.
Reagimi
Reagimi i biznesmenėve mė tė njohur tė kryeqytetit e vuri nė pozitė tė vėshtirė jo vetėm policinė dhe ministrinė e Brendshme, por gjithė qeverinė shqiptare. Pėr tė zbuluar ngjarjen dhe pėr tė shpėtuar jetėn e biznesmenit tė marrė peng, u ngrit njė grup hetimor me specialistėt mė tė mirė tė policisė dhe prokurorisė, nė krye tė tė cilit u vendos drejtori i Policisė sė Tiranės, Fadil Canaj. Policia e kryeqytetit organizoi njė sėrė aksionesh tė njėpasnjėshme pėr tė krehur zona nė periferi tė Tiranės, ku dyshohej se ishte strehuar pengu. Por, ēdo veprim i policisė bėhej duke u bazuar thjesht nė informacione tė pėrcipta, apo duke u nisur nga hamendje tė rastit. Gjurmėt qė kishte lėnė nė vendin e krimit komando prej tė paktėn 6 vetash qė kryen rrėmbimin, ishin krejtėsisht tė pamjaftueshme. Shqetėsim mė tė madh pėr policinė pėrbėnte fakti se rrėmbyesit nuk po bėheshin fare tė gjallė, duke mos dėrguar asnjė mesazh apo telefonatė nė familjen Dado. Pikėrisht, kjo panoramė zhvillimesh e nxiti grupin hetimor qė tė dyshonte mbi pista qė nuk kishin tė bėnin thjesht me njė pengmarrje tė zakonshme nga njė bandė kriminale.
'Gazeta Shqiptare'
Policia, edhe pasi kaluan dy javė nga rrėmbimi i Koēo Dados, nuk kishte asnjė fakt konkret pėr tė drejtuar gishtin mbi autorėt e dyshuar apo motivin e vėrtetė tė krimit.
Mė datė 24 qershor 1998, 'Gazeta Shqiptare' publikoi njė tjetėr raport tė hollėsishėm mbi ēėshtjen 'Dado'. Kėtė radhė mesazhi qė policia dhe prokuroria u jepnin rrėmbyesve dukej mė i drejtpėrdrejtė. Drejtori i Policisė sė Tiranės, Fadil Canaj deklaronte publikisht pikėrisht 15 ditė pasi kishte ndodhur ngjarja se "asnjė telefonatė anonime nuk ėshtė bėrė nga rrėmbyesit pėr tė kėrkuar njė shumė parash. Pas kėsaj periudhe mund tė themi se versioni i rrėmbimit pėr tė vėnė gjobė ėshtė drejt rrėzimit tė plotė. Nga tė gjitha tė dhėnat qė ne disponojmė dhe pas tė gjitha analizave, ėshtė formuluar mendimi se rrėmbyesit nuk kanė dashur para, por megjithėse versioni ėshtė drejt rėnies, ai do tė vazhdojė tė ndiqet nga ne nė varėsi tė informacioneve".
Nė artikullin e 'Gazeta Shqiptare' thuhej se policia i analizonte informacionet qė merrte ēdo mbrėmje, por deri tani nuk ishte bėrė e mundur qė tė provohej pista e rrėmbimit nė kėmbim tė njė shume tė majme parash. Nisur nga kėto zhvillime, veē pistės fillestare tė rrėmbimit pėr gjobėvėnie, policia nisi tė hetojė dhe pistėn e sulmit pėr shkak tė iniciativės sė marrė nga Koēo Dado pėr tė mbledhur 140 mijė marka gjermane si ndihma pėr refugjatėt kosovarė. Pista tjetėr, e cila u mor nė vėmendjen e policisė, ishte ajo e hakmarrjes personale, por provat pėr kėtė version ishin thuajse zero. Njė pistė mė e fortė dukej ajo e rrėmbimit pėr shkak tė konkurrencės. Koēo Dado ishte njė nga tregtarėt e suksesshėm nė fushėn e importimit dhe tregtimit tė kafesė cilėsore. Duke qenė se tregtia e kafesė ishte njė nga bizneset mė tė rėndėsishme nė vend, qė sillte dhjetėra milionė dollarė fitime, Koēo Dado mund tė ishte rrėmbyer pikėrisht pėr ta nxjerrė jashtė kėtij tregu.
Kaseta
Reagimi i titullarit mė tė lartė tė policisė sė kryeqytetit, Fadil Canaj mė datė 24 qershor duket se i vuri nė lėvizje pengmarrėsit. Njė ditė mė pas, mė 25 qershor, ata realizuan filmimin e kasetės sė parė tė Koēo Dados. Mesazhi i tyre nėpėrmjet kėtij veprimi ishte tepėr i fortė pėr familjen e viktimės dhe shumė diskreditues pėr forcat e rendit. Koēo Dado u shfaq para kameras sė pengmarrėsve me sytė lidhur dhe me njė imazh tė dėrmuar. Ai deklaroi se ishte marrė peng nė kėmbim tė njė milion dollarėve. Pengu po luante lojėn e rrėmbyesve tė tij. Kėta tė fundit vendosėn tė vinin nė lojė policinė, duke publikuar pikėrisht atė version qė gati e kishte pėrjashtuar njė ditė mė parė kreu i policisė sė Tiranės. Po atė ditė, kaseta me pamjet makabre tė kreut tė shoqatės sė biznesmenėve lidhur kėmbė e duar, iu dorėzua familjes Dado, duke i kėrkuar njėkohėsisht tė mbante sa mė larg median dhe policinė.
Kaq mjaftoi qė tė merrte fund edhe shpresa e vetme, nėpėrmjet sė cilės policia priste tė mbėrrinte drejt autorėve tė krimit. Survejimi pėr ditė e javė tė tėra i familjes Dado, i lėvizjeve tė pjesėtarėve tė saj dhe telefonatave qė i bėnin pengmarrėsit, u bė gati i pamundur pėr policinė. Rrėmbyesit dėshmuan me pėrpikėri tė lartė se ishin gjithnjė njė hap para policisė. Telefonatat anonime, mesazhet nėpėrmjet letrave dhe kasetave filmike, binin nė duart e policisė me shumė vonesė. Pengmarrėsit ishin aq profesionistė, sa nuk morėn kurrė nė telefonin e familjes Dado. Ata telefononin fillimisht nė telefonat fiks tė fqinjėve, tė afėrmve apo miqve tė familjes. Nėpėrmjet tyre, ata linin orarin e saktė kur do tė flisnin me djalin e Koēo Dados dhe ēfarė veprimesh duhej tė ndiqte ai, nė mėnyrė qė tė mos zbulohej nga policia. Ēudia mė e madhe ishte fakti se si kishte mundėsi qė rrėmbyesit zhdukeshin aq kollaj edhe nė rastet kur identifikoheshin vendet ku ata telefononin. Madje nė disa raste, nė kėtė 'gjueti' u pėrfshi personalisht dhe ministri i Brendshėm i asaj kohe, Perikli Teta. Duke qenė se familjarėt e viktimės kishin dyshime te strukturat e policisė dhe donin tė ruanin sekretin, ata kėrkuan ndihmėn e ministrit tė Brendshėm. Gjatė pėrgjimit tė disa telefonatave tė bėra midis pengmarrėsve dhe familjes Dado, rezultoi se rrėmbyesit flisnin nga telefona fiks qė u pėrkisnin institucioneve shumė tė rėndėsishme shtetėrore. Mė konkretisht, pengmarrėsit kanė folur me familjarė tė Koēo Dados nga telefona fiks, qė figuronin nė inventarin e Ministrisė sė Jashtme, Ministrisė sė Transporteve, Ministrisė sė Kulturės dhe njė banese nė lagjen Laprakė. Si ėshtė e mundur qė, edhe pse pėr kėtė gjė ishte njoftuar personalisht ministri i Brendshėm, policia nuk arrinte dot nė kohė tė identifikonte rrėmbyesit? Madje ishin pengmarrėsit, ata qė me veprimet e tyre vinin nė lojė strukturat e rendit.
Shpėrthimi
Njė ngjarje tjetėr e rėndė qė vulosi paaftėsinė dhe pafuqishmėrinė e policisė pėr tė hetuar kėtė ēėshtje, ishte shpėrthimi i njė granate dore vendosur nė derėn e jashtme tė vilės sė Koēo Dados. Ndėrsa policia po e mbante prej dy muajsh nėn vėzhgim tė rreptė dhe njėkohėsisht nėn ruajtje vilėn e biznesmenit tė marrė peng, mėngjesin e sė martės sė 3 gushtit 1998, rreth orės 04:00 u vendos njė granatė, shpėrthimi i sė cilės tronditi gjithė lagjen. Ora e vonė kur ndodhi ngjarja bėri qė shpėrthimi tė kishte njė jehonė shumė tė madhe, por duke shkaktuar vetėm dėme materiale dhe xhama tė thyer. Pėr fat tė mirė, autorėt nuk kishin synim tė eliminonin fizikisht pjesėtarėt e familjes Dado. Ata donin t'u jepnin njė tjetėr mesazh kėrcėnues njerėzve tė biznesmenit, strukturave tė policisė dhe njėkohėsisht vet Koēos, duke i treguar se me kė kishte tė bėnte. Duket e habitshme se si ky shpėrthim ndodhi nėn hundėn e policisė dhe pėr mė tepėr nuk u zbulua kurrė se kush ishin autorėt e tij. Kjo ngjarje ishte njė tjetėr kapitullim pėr policinė dhe njėkohėsisht, njė tjetėr sfidė qė i bėhej haptazi autoritetit tė shtetit nga njė grup shumė i sofistikuar kriminal.
gsh
.
Krijoni Kontakt