Haxhi ėshtė njė nga pesė kushtet e Islamit dhe tiparet dalluese qė e theksojnė karakterin universal tė kėsaj feje. Nė hadith autentik tė shėnuar nė pėrbledhjet autentike tė Buhariut dhe Muslimit qėndron se i Dėrguari i Allahut s.a.v.s. i ka numėruar pesė kushtet Islamit dhe ka thėnė:Islami ngritet mbi pesė shtylla

ėshmia se nuk ka zot tjetėr pos Allahut, falja e namazit, dhėnia e zekatit, vizita e Qabes dhe agjėrimi i Ramazanit. Nga aspekti juridik islam, Haxhi ėshtė obligim pėr ata persona tė cilėt kanė plotėsuar kushte tė caktuara. Allahu i Madhėrishėm nė Kuran ka thėnė:<< Pėr hirė tė Allahut, vizita e Qabes ėshtė obligim pėr atė qė kanė mundėsi udhėtimi te ajo, e kush nuk beson (ai nuk e viziton), Allahu nuk ėshtė i nevojshėm pėr njerėzit>>[Kaptina Ali Imran:97].
Haxhi ngėrthen nė vete urtėsi, mesazhe dhe simbolika tė shumta qė e bėjnė njeriun tė ndalet e tė mendojė gjėrė e gjatė pėr kėtė shtyllė tė Islamit qė ėshtė obligim njė herė nė jetė, nėse muslimani plotėson kushte tė caktuara. Ne kėtu do tė shqyrtojmė njė nga simbolikat e Haxhit, gjegjėsisht tė qenit e tij simbol i paqes.
Nė kohėn e pasigurisė, hutisė, gjenocidit, rritjes sė tensioneve nė planin nacional dhe religjioz, mostolerancės njerėzore dhe prishjes sė qetėsisė e rendit publik, Haxhi na paraqitet si faktor i rėndėsishėm i paqes, qetėsisė dhe sigurisė. Me plotė tė drejtė, Haxhi mund tė konsiderohet mitingu dhe tubimi mė i madh ndėrkombėtar njerėzor i cili thėrret nė respektimin e tė drejtave njerėzore, ndėrtimin e shoqėrisė sė shėndoshė dhe mbretėrimin e qetėsisė dhe sigurisė nė mes njerėzve.
Kjo, ngase Haxhi kryhet nė vende tė shenjta, gjegjėsisht veprimet qė lidhen drejtpėrdrejt pėr Haxhin si kategori juridike kryhen nė Meke, ndėrkaq ky udhėtim do tė ngelej me njė vrimė sikur mos tė vizitohej edhe Xhamia e Pejgamberit s.a.v.s. nė Medine. Pėr kėtė edhe kur flitet pėr Haxhin pėrmenden tė dy qytetet, Mekeja dhe Medineja. Pėr territoret e kėtyre dy qyteteve ka kritere dhe rregulla tė posaēme, tė cilat nuk vlejnė pėr vendet tjera.
Mėkati pėr punėt e kėqija, nė Meke ėshtė mė i madh se sa nė vendet tjera, edhe pse mėkati ėshtė mėkat nė drejtim tė ndalimit tė bėrjes sė tij nė cilindo vend qoftė. Njeriu i cili hyn nė territorin e vendit tė shenjtė e ka tė ndaluar tė shajė, rrahė, kacafytet dhe tė grindet me njerėz. Por, jo vetėm kaq, ai e ka tė ndaluar ti dėmtojė edhe kafshėt, shpezėt dhe insektet, e ka tė ndaluar ti vrasė dhe dėmtojė krijesat nė ato vende, pėrpos nė rast rreziku. Poashtu, ai e ka tė ndaluar ti shkul, ti kėput apo ti pret bimėt nė vendet e shenjta.
Haxhiu gjatė kryerjes sė kėtij obligimi madhėshtor Islam i zhvesh teshat e rėndomta qė i mban nė jetėn e pėrditshme dhe i vesh dy pėlhura tė bardha. Me tė bėrė nijet Haxhin, atij i ndalohen shumė punė tė cilat i ka patur tė lejuara mė parė. Nėse ēėshtje ėshtė kėshtu me gjėrat e lejuara nė Haxh, atėherė ēfarė do tė thoshim pėr gjėrat e ndaluara.
Krahas veseve tė liga tė cilat i ka tė ndaluara nė ēdo rast, me bėrjen e nijetit apo thėnė ndryshe me hyrjen nė ihram, haxhiut i ndalohen edhe shumė gjėra, si:dėmtimi i kafshėve, shpezėve, insekteve, prerja apo shkulja e bimėve dhe drunjve, etj. Thėnė shkurt, haxhiu i sinqertė, kur i vesh ihramet, me vepra dhe nė formė i ngjan tė vdekurit-kufomės e cila ec mbi tokė, ngase ai nga pėrmbajtja, kujdesi, vėmendja, mbrojtja dhe largimi nga mėkatet, i ngjanė tė vdekurit i cili nuk bėn gabime dhe mėkate.
Vetėdija e lartė fetare e cila ekziston te haxhiu dhe fryma vėllazėrore paqėdashėse e haxhit e bėn qė nė kėto vende tė vogla, nė kėtė dendėsi njerėzish, ngarkim me obligime, laramani ngjyrash, gjuhėsh, nacionalitetesh, vendesh, botėkuptimesh, ideshė, traditash, zakonesh, shprehi e bontonesh, e bėn qė mos tė ndodhin probleme tė padėshirueshme tė natyrės nacionale, racore, regjionale, etj., dhe tė mos paraqiten tendenca tė dallimeve nė baza nacionale, racore, ideologjike, etj. Me kėtė rast kėnaqet syri dhe ngjallen ndjenjat kur i sheh njerėzit duke u falur, lutur, kryer aktet e haxhit pranė njėri-tjetrit, me pėrkushtim dhe dashuri e devotshmėri, si ata ia zgjatin dorėn njėri-tjetrit plot sinqeritet dhe ndjenja vėllazėrore. Haxhiu gjatė gjithė kohės ėshtė i preokupuar me ibadet, adhurim dhe telbije, tė cilat haxhiut ia pėrkujtojnė Zotin dhe pėrgjegjėsinė fetare, gjė qė e bėn tė largohet nga tė kėqijat dhe mėkatet, e me kėtė mbretėron paqja dhe siguria, kurse pėrshėndetja e tyre ėshtė paqe-selam pėr mbarė njerėzit. Pėr kėtė, dr.Jusuf El-Kardavi thotė: Kėshtu deshi Islami qė ti mėsojė muslimanėt qė tė jetojnė nė vende ku tė tėrat janė paqe, nė muaj tė cilėt tė tėrė janė paqe dhe nė gjendje, kur hyn nė ihram, e cila e tėra ėshtė paqe....
Krijoni Kontakt