INTERVISTA/ Ish-zv.ambasadori i Shqipërisë në SHBA për 5 vite, Kreshnik Çollaku, shprehet se ekziston një plan për liberalizimin e vizave me shtetin më të fuqishëm të botës. Çollaku zbulon se janë zhvilluar bisedime me zyrtarë të lartë të Departamentit të Shtetit për regjimin e lirë të vizave: “Shqipëria ka plotësuar kushtet,nuk duhet të çuditemi nëse pas një viti të vinte ky lajm i mirë”
Sipas tij, në Uashington ekziston një përpjekje që edhe Shqipëria të ketë një liberalizim vizash ashtu si me vendet e zonës "Shengen". Çollaku shprehet se në disa takime me institucionet amerikane, Shqipëria klasifikohet ndër të parat në listë në të gjithë rajonin, por edhe me gjerë përsa i përket përmbushjes së kritereve teknike, siç janë pasaportat biometrike dhe siguria e kufijve. Ai sugjeron që të ketë një lobim më të fortë nga autoritetet shqiptare, pasi administrata e SHBA-së është më liberale në këtë çështje, nisur edhe nga kriteri politik e niveli i marrëdhënieve mes dy vendeve. Mbeten vetëm pak çështje teknike për t'u arritur, si nënshkrimi i disa marrëveshjeve mes dy vendeve dhe në harkun kohor të një viti mund të ketë një lajm të mirë. Çollaku flet edhe për situatën politike, si dhe qëndrimin e SHBA-së.
Zoti Çollaku, mëse 1 vit nga zgjedhjet e kaluara opozita vijon të ketë një marrëdhënie të kufizuar me Kuvendin. Ju si një ish- zëvendësambasador i Shqipërisë në SHBA, a mund të na thoni se cili është qëndrimi i qeverisë
amerikane për situatën politike në Shqipëri?
Zgjedhjet e 28 qershor i kam ndjekur nga Uashingtoni, për shkak të detyrës. Mund të them me siguri të plotë atë që unë kam ndjerë dhe kam parë atje. Zgjedhjet e 28 qershorit ishin një test i madh për vendin dhe zgjedhjet e para demokratike, pas anëtarësimit në NATO. Dihet që një prej sponsorizuesve kryesorë të anëtarësimit të Shqipërisë në NATO ishin Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në një farë mënyre, po të kthehemi prapa në kujtesë, zgjerimi i NATO-s ishte një proces që u kundërshtua nga mjaft vende të tjera si Rusia. Një kritikë që i bëhej SHBA-së ishte çështja e neglizhimit të standardeve demokratike. Këtu aludoheshin problemet që Rusia kishte me Gjeorgjinë, Ukrainën. Ishin një test për Shqipërisë, sepse u bënë pas anëtarësimit në NATO dhe në një farë mënyre ishin test edhe për vetë SHBA-të, për të parë zgjedhjet e një vendi që ata kishin dhënë garanci fort për të. E nesërmja e 28 qershorit ishte një ditë e lumtur për ne, sepse u panë zgjedhje që nuk ishin bërë ndonjëherë në Shqipëri dhe më pas ato u pranuan e u përshëndetën nga të dyja forcat politike kryesore. Atë ditë mbërritën mesazhe të ndryshme nga zyrtarë të Departamentit të Shtetit dhe Shtëpisë së Bardhë, të cilët jo vetëm na uronin, por na falënderonin sepse në një fare "na zbardhët faqen" për këto zgjedhje të lira. Sigurisht, ngërçi politik që pasoi këto zgjedhje është i papëlqyeshëm e i pamerituar për standardet drejt të cilave Shqipëria ecën. Loja e protestave, bojkoteve dhe grevave të urisë, shkon në kundërsens të ritmit dhe prospektivës që Shqipëria duhet të ndjekë. Nuk është sekret të deklaroj se dhe këto u panë e perceptuan me shumë qartësi nga administrata amerikane. Nuk ka pasur asnjë zyrtar të të gjitha niveleve që nuk më ka pohuar se ky kurs i ndjekur nga opozita është i pa motivuar, i pakuptimtë dhe pa asnjë të ardhme politike. Aq bezdisëse u bë kjo sjellje e njërit kah të politikës për administratën amerikane, saqë vetë zv/sekretari i shtetit, Stainberg, u detyrua për të sqaruar përfundimisht dritëhijet, të cilat më së shumti ishin "Made in Tirana" mbi qëndrimin amerikan për zgjedhjet, kur deklaroi se "kryeministri i dalë nga zgjedhjet e 28 qershorit është një kryeministër legjitim". Pa asnjë ekuivok ky ka qenë qëndrimi i SHBA mbi zgjedhjet dhe ngërçin politik në Tiranë.
Së shpejti pritet të fillojë liberalizimi i vizave për qytetarët shqiptarët në zonën Shengen. Mendoni se ky proces mund të shërbejë që SHBA të ketë një regjim të lirë vizash me qytetarët shqiptarë?
Për një kohë të gjatë personalisht jam marrë me këtë çështje në Uashington DC. Duhet pohuar se çështja e regjimit apo liberalizimit të vizave për të hyrë në SHBA nuk është çështje vetëm e Shqipërisë, por dhe shumicës se vendeve të tjera të rajonit. Kjo çështje madje prek dhe vende të rëndësishme anëtare të BE-së. Duhet kuptuar se kushtet e kriteret, të cilat vende të ndryshme duhet të përmbushin për të përfituar nga regjimi i liberalizuar i vizave në SHBA, janë në disa pjesë të ngjashme, por në disa pjesë të ndryshme nga ato të BE. Për administratën amerikane pika më nevralgjike dhe kushti më kryesor për t'u përmbushur në ketë drejtim është pajisja e shtetasve me pasaporta biometrike, me një nivel sigurie të lartë dhe garancia e siguria në kontrollin e kufijve (sistemit TIMS). Një pikë e rëndësishme është bashkëpunimi me qeveritë përkatëse në luftën globale kundër terrorizmit, pastrimit të parave e krimit të organizuar. Qëndrueshmëria politike dhe stabiliteti ekonomik është një kërkesë gjithashtu. Në krahasim me shumë vende të tjera të rajonit, madje krahasimisht dhe me vende të tjera anëtare të BE-së si Hungaria, Bullgaria apo Çekia, Shqipëria kryeson listën e përmbushjes se këtyre kritereve madje shpesh-herë në takime, forume të përbashkëta qoftë në institucionet e administratës Obama, apo në Kongresin e SHBA-së, në takime të përbashkëta me përfaqësues të ambasadave të vendeve të rajonit e të tjera të BE-së, të cilat aspirojnë të përfitojnë nga ky program, Shqipëria është klasifikuar në krye të listës së përmbushjes së këtyre kërkesave e shpeshherë kampione e realizimit të tyre. E vetmja barrierë që në fakt ekzistonte më shumë si barrierë psikologjike ishte fakti se megjithë këto kërkesa të përmbushura në disa raste më mirë se të tjerët, shqiptarët nuk kishin të drejtën e lëvizjes në vendet e BE-së. Tashmë, pa eufori mund të deklaroj se është shumë afër dita që Shqipëria do të përfitojë nga regjimi i liberalizuar i vizave me SHBA-në.
A kanë institucionet e SHBA-së një plan konkret për të pasur një regjim të lirë vizash?
Në Uashington sot ekziston një përpjekje që përfshin edhe Shqipërinë. Është më e gjerë se kaq. Kjo çështje prek të gjitha vendet e Ballkanit, por edhe vende që janë pjesë e BE-së. Për këtë çështje lobohet fort në Uashington nga të gjitha këto vende. Unë kam qenë vetë promotor dhe pjesëmarrës në disa tryeza pune për këtë çështje, me përfaqësues të ambasadave të vendeve të rajonit si dhe me përfaqësues të Departamentit Amerikan të Shtetit, Shtëpisë së Bardhë, Kongresit si dhe FBI-së. Këto janë institucione që prekin këtë çështje dhe në të gjitha rastet që është diskutuar për çështjet teknike dhe Shqipëria konsiderohet pas asnjë dyshim në kreun e listës së vendeve që kanë përmbushur kriteret për të përfituar një regjim të lirë vizash. Kryesore për SHBA-në dhe për të përfituar këtë regjim të lirë të vizave me SHBA-në, është pajisja e qytetarëve me pasaporta biometrike, të një sigurie dhe standardi të lartë. Shqipëria mban kampion në rajon për këto dokumente, si dhe në shpejtësinë e pajisjes së qytetarëve me to. Ka për të qenë shumë e afërt dita kur qytetarët do të udhëtojnë pa viza në SHBA. Ky është një projekt konkret, i cili është një proces dhe besoj se qeveria me këtë ritëm që realizoi liberalizim me BE, me pak sforco ky proces do të ecë shpejt edhe me SHBA-në.
Çfarë duhet të bëjnë më shumë institucionet shqiptare përveç lotimit, në mënyrë që të përfitohet liberalizimi i vizave në Shtetet e Bashkuara të Amerikës?
Autoritet shqiptare kanë realizuar volumin kryesor të procedurave, që janë dokumentet elektronike si dhe siguria e kufijve. Është realizuar një bashkëpunim perfekt në luftën kundër terrorizmit dhe jemi partneri kryesor i SHBA-ve në rajon. Stabiliteti ekonomik dhe politik i vendit është një tjetër aset. Pjesa që ka mbetur për t'u realizuar, e cila besoj se është duke u realizuar, janë disa marrëveshje formale mes dy vendeve për shkëmbime informacione etj., teknike, që janë shumë të mundshme të realizohen shpejt. Me thyerjen e barrierës me BE për liberalizimin e vizave, besoj se kjo gjë do të ndodhë shumë shpejt me SHBA-në.
Duke pasur parasysh procesin dhe kriteret që ndjekin SHBA-të edhe me vendet e tjera, mund të ketë një afat konkret se kur mund të ndodhë kjo gjë?
Nuk do të doja të jepja afat konkret, sepse duhet t'i përmbahesh atij. Por ju garantoj se ka për të qenë shumë afër kjo ditë. Unë besoj dhe nuk duhet të çuditemi, që në harkun kohor të një viti të vinte ky lajm i mirë për Shqipërinë. Mendoj se mund të realizohet.
Nëse do të përfitohet shpejt, çfarë regjimi ndjekin amerikanët në liberalizim e vizave? Është e ngjashme si me vendet me zonën Shengen, ku shqiptarët udhëtojnë lirshëm në harkun kohor të 90 ditë brenda 6 muajve, apo kanë ndonjë sistem tjetër?
Kanë sisteme të ndryshme në kohëqëndrim dhe në shkallëzime të ndryshme. Mendoj se mund të aplikohet në mënyrë të ngjashme si me vendet e BE-së, por duhet parë në realizim konkret. Mund të aplikohet në 90 ditë, në 2 muaj, në 1 muaj apo deri në 1- vjeçare. Kjo është në varësi të marrëveshjeve që do të kryhen mes dy vendeve. Duhet kuptuar që sistemi amerikan është ndryshe me sistemin e vendeve të BE-së, ndonëse ngjajnë shumë. Edhe vendimmarrja e administratës amerikane ndaj një vendi është më shumë subjektive, sesa ajo kolektive e vendeve të BE-së.
Ndikon kriteri politik në këtë rast, duke iu referuar marrëdhënieve mes vendeve?
Sigurisht që ndikon dhe garancia është kriteri politik, pra kriteri i bashkëpunimit të administratave krahas tyre kritereve teknike. Në një pikëpamje, SHBA është më shumë liberale në marrjen e vendimit nëse një vendi i ofrohet një regjim i lirë vizash. Në këtë klimë, qeveritë e të dyja vendet kanë shanse për të arritur këtë rezultat, duke pasur parasysh që vendi ynë është shumë para edhe mjaft vendeve anëtare të BE-së.
Pra, qytetarët shqiptarë me të njëjtat kushte do udhëtojnë lirshëm edhe në SHBA, nëse arrihet regjimi i lëvizjes së lirë?
Absolutisht që po. Kriteret janë të njëjta. `MARE NGA GAZETA PANORAMA`
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga {A_N_G_E_L_69}
Krijoni Kontakt