Gjuha E Programimit <c>

[iktuus]

Ne mesimet e ardhshme do mesojm elementet baze te gjuhes, pragramuese C sic jane: variabilet, operatoret dhe nderhyrjet, operazionet input/output, rregullat per te shkruar pa gabime etj.
Kjo eshte nje paradhenie per argumentet e mevonshme...

[iktuus]

Mesimi 10
VARIABILET
Eshte e rendesishme te mesojm kuptimin e variabileve ,mqs do e perdorim shpesh kete term. Mendojm kur regjistrojm numrin e telefonit te nje shoku ne celularin tone, nese deshirojm ta telefonojm mjafton te vendosim emrin (emrin e variabileve) dhe celulari do na nxjerri ne skerm numrin e tij qe duam ta telefonojm (vleren e variabileve) Variabile dmth e ndryshueshme.
Mund te themi qe ne nje variabil ekziston funksionimi i emrit dhe vleres qe korrispondon; kemi komoditetin (si celulari) te perdorim emerin per vleren, qe mund te jene numra ose shkronja, te sasive te medha qe nuk mund ti kujtojm lehte. Nje tjeter avantazh eshte perdorimi i emrit te varibileve ne vend te vleres se tij per te ndjekur operacione, qe na lejon te modifikojm vlerewn kur dhe si te duam.
Variabilet jane nje kontenitor i identifikuar me nje emer te vecant, te cdo lloj vlere qoft numer ose rresht (vargje). Per te bere ndonje gje konkrete ne brendesi te programit duhet te perdorim variabilet, ku korrispondenza emer-vlere na lejon qe te menaxhojm ndrushojm vleren ne te cilen lidhet, duke na dhene dinamizmin e nevojshem per te kryer operacione komplekse ose operacione te perseritura pa u sforcuar.
Lloji i variabilet tregon se cfare vlere mund te marr kontenitori i variabilit, kuptohet qe nje lloj i tere permban vetem numra,ndersa tipi tjeter do permbaj vetem shkronja te alfabetit, P.sh nje numer mund te trajtohet ndryshe ne variabilet qe mbajn vetem shkronja ai mund te konsiderohet si nje simbol dhe jo nje numer.
Cdo gje ka nje shpjegim llogjik qe shtrihet ne perafqsimin e numrit te vete, ne qoft se integer shtat eshte perfaqsuar nga nje byte (tet byte) si 00000111, karakteri 7 perfaqsohet me nje byte duke ndjekur ate qe eshte kodifikimi ASCII, qe duket ne nivel byte 00110111 qe ekuivalon ne nje prezantim te gjithshem te 55. Operacionet qe lejojn konvertimin e variabileve nga nje tip ne nje tjeter marrin emrin e Casting.
Te gjithe variabilet perpara se te perdoren duhen deklaruar, pra duhet ti themi perpiluesit emrin dhe llojin e variabilet (p.sh int x) kjo per te mundesuar te ndaj kujtesen e nevojshme te variabilit ne fjale: deklarimi zakonisht behet ne fillim te programit por ne programe te dimensioneve te medha mund te behet edhe ne pozicione te ndryshme, deklarimi i variabilit behet vetem nje here.
Me pas variabili duhet te jete i nisur pra duhet dhene vlera, operacion qe zakonisht behet ne nje kohe me deklarimin.
// vetem deklarimi
int x;
//nisja
x = 10;
//deklarimi dhe nisja
int y =15;

[iktuus]

Mesimi 11
Variabilet ne C.
Ne gjyhen programuese C ekzistojn disa lloje variabile, kjo per shkak te disa arsyeve si per nevojat e raprezentimit te shifrave te medha si per te kursyer ne menyren me efikase memorien, duke perdorur cdo here llojin e specifikuar per situaten e duhur.
Me posht do permend disa lloje dhe kuptimin qe i perdorim ne C, nje shpjegim per te dhenat qe raprezentojn dhe numrin e byte te nevojshem.
Lloji i deklarimit Raprezentimi Nr i byte
char karakteri 1 (8 bit)
int integer (numri i plot) 2 (16 bit)
short numri i plote (i shkurter) 2 (16 bit)
long numri i plote (i gjate) 4 (32 bit)
float numri real 4 (32 bit)
double numeri real (i gjate) 8 (64 bit)
Lloji CHAR eshte i detyruar te mbaj vetem nje karakter, ky imponim, i papershtatshem kur duam te ruajm ne memorie nje sere shkronjash eshte zgjidhur ne disa gjuhe duke pershtatur llojin string (rrjesht), ndersa ne C kjo situate zgjidhet duker perdorur nje array te char, array eshte nje kontenitor i variabilit i te njejti lloj. Char mund te permbaj nje karakter te percaktuar sipas standartit ASCII dhe mund te permbaj cdo shkronj (te vogel ose te madhe) shifra (nga 0-9) dhe simbole te parashikuar nga kodifikimi. Per te deklaruar dhe nisur nje vaiabile char, psh nisur me shkronjen "r" mjafton te shkruajm
char a = ' r ' ;
Lloji INT eshte ai qe mund te mbaj numra. Tipi INT ka dy variante qe jane te llojin shortdhe long.Lloji INT mban numra qe ne matematik quhen numra real kjo pa presje dhe pjes te coptuara. Do japim nje shembull nje pjese te kodit ku deklarohen dhe nisen variabilet int, dhe per te kuptuar si eshte bere int i raprezentuar ne numra natyral, ndjekim operacionin e ndarjes te dy numrave te plot (duke perdorur operatorin e ndarjes)
nt x = 7;
int y = 3;
int z;

z = x / y;
// z vlen 2, pjesa e plote e divizionit (ndarjes) midis 7 dhe 3
Lloji FLOAT dhe DOUBLE numra ne presje te levizshem, numra real, dhe mund te pèrdorenper te mbajtur te gjithe ato numra qe kane pjes te fraksionuara.Diferenca e ketyre llojeve qendron ne bit qe jane te rezervuar per raprezentimin qe permbajn, qe mund te reflektojn jo vetem ne rangun qe raprezentojn por edhe ne numrin ne shifer qe raprezentojn pas presjes. Do paraqesim nje cop te kodit per te kuptuar me shume.
double x = 7.0
double y = 2.0
double z;

z = x / y
// z vlen 3.5
Ne mesimin 9 po te shikoni shembujt praktik te kodit burim krijoni nje ide me te qart.
Numra me shenja dhe numra pa shenja.
Perdorimi i bit per te reprezantuar nje lloj te percaktuar vjen sipas SIGNED (me shenj) dhe UNSIGNED (pa shenj) Kjo per faktin nese nje tip eshte formuar me 8 bit me integer 144 qe si default eshte SIGNED do perdaroen shtat bit per te perfaqsuar numrin dhe nje bit per te prezantuar shenjen
01110010 // perfaqson , ne binar , integer 114
11110010 // duke nderruar bit ne te majte kemi si integer -114
Ndera po te kishim perdorur nje UNSIGNED INT, do kishim vlera pozitive, sepse edhe nje bit i percaktuar do perdorej per te paerfaqsuar numrin.
01110010 // prezanton , ne bit, integer 114
11110010 // prezanton , ne bit, integer 242
Pranojm se kemi N bit per te prezantuar nje numer, neseeshte SIGNED, vlerat e mundshme jane -2(n-1)+1 e 2(n-1), pra ne perfaqsimin e 8 bit do kishim vlera -127 dhe 128, kjo sepse midis numrave range duhet konsideruar edhe zero.
Ne rastin UNSIGNED vlerat jane pozitive dhe mund te marrin vlera nga 0 dhe 2n - 1, ndersa ne rastin 8 bit do kishim vlera nga 0 dhe 255

[iktuus]

Mesimi 12
Operatoret sherbejn neper programe per nxjerrjen e nje vlere te vecant nga fruti i transaksionit qe ndodh ne nje ose ne shume ndryshor ne kuadrin e programit. P.sh si (+) ne matematik qe sherben ne mbledhjen e dy numrave sherben edhe ne gjuhen e programit C ne te njejten menyr.
Natyrisht ka dallime, kryesisht operacionet e C jane themelore kane nje rezultat te mbaruar ne krahasim me matematiken qe mund te kete nje rezultat simbolik, mund te zbatohen edhe per vleren jo-numerike te variabileve.
Kemi te bejm me tre lloje operatoresh:
Operatoret aritmetik
Operatoret llogjik
Operator krahasues

[iktuus]

Operatoret aritmetik
Kemi pare operator te thjesht te detyres (=) dhe operatoret e ndarjes(/).Ketu do tregoj se si kryen detyrat e variabileve nga operatoret e tyre.Pervec ndarjes operatoret na lejojn te kryejm shuma(+)zbritje(-), shumzim(*)dhe ndarje me mbetje(%)
Nese perdorim numrat real (float ose double) operazioni i vetem qe nuk ka arsye te ekzistoj eshte ndarja me module, ndersa persa i perket operacionit me ndarje mund te permbaj pjes te pjesshme.Kemi te bejm me operator te tjer qe jane shume te rendesishem siperator me rritje(++)dhe operatoret me zbirjte(--)
Zbritja dhe rritja ndodhin gjithmon ne vleren e nje njesie mbi vleren e nje variabilve.
Shembuj:
int x = 2;
int y = 5;
int z = 9;
int k = 6;
// anesh, si komenti, vlera ne video
printf("%d n", x++); // 2
printf("%d n", ++y); // 6
printf("%d n", z--); // 9
printf("%d n", --k); // 5
Operatoret rrisin ose zbresin vlere e variabilve
x++
shembull:
x = x + 1;
Kemi nje form tjeter qe eshte precize por duhet shume kujdes ne perdorim pasi mund te jete e paqart ne perpunimin e kodit.
int y = 4;
y += 2; // i tashme vlen 6

int x = 3;
x *= y + 3; // x tashme vlen 27
// kjo sepse ekuivalon ne x=x*(y+3) dhe jo x=(x*y)+3

[iktuus]

Operatoret krahasues dhe operatoret llogjik
Krahasues
Operatoret krahasues na lejojn te kontrollojm kushte te caktuara si: barazia, pabarazia,nese nje objekt eshte me i madh se nje tjeter.
Shembull:
== barabart a == b
!= ndryshe a != b
< me e vogel a < b
> me e madhe a > b
<= vogel barabart a <= b
>= madhe barabart a >= b
Keto operator sherbejn kur kemi te bejm me deklarata te kushtezuara dhe unazore, nese gjendja e deklaratave verifikohet tregojn vertet, nese ndodh ndryshe tregojn fallso. Keta lloj operatoresh kan dy argumenta nuk ndodhen ne nje pozicion fiks por midis dy argumenteve.

Lllogjik
Edhe operatoret llogjik perdoren ne deklarata ne kushtezuara ose unazore, na lejojm te bejm AND (dhe) dhe OR (ose) midis dy operands.

&& and llogjik a && b
|| ose llogjik a || b
Keto operator tregojn 1 kur jane te vertet dhe 0 kur jan fallso, shprehja a || b merr vleren 1 nese a dhe b ka vleren nje, ndersa vlen zero nese te dy operatoret vlejn zero. Nese a && b marrin vleren zero nese a dhe b vlejn zero ne rast te kundert vlejn 1

[Kermilli]

Operatoret krahasues dhe operatoret llogjik
Krahasues
Operatoret krahasues na lejojn te kontrollojm kushte te caktuara si: barazia, pabarazia,nese nje objekt eshte me i madh se nje tjeter.
Shembull:
== barabart a == b
!= ndryshe a != b
< me e vogel a < b
> me e madhe a > b
<= vogel barabart a <= b
>= madhe barabart a >= b
Keto operator sherbejn kur kemi te bejm me deklarata te kushtezuara dhe unazore, nese gjendja e deklaratave verifikohet tregojn vertet, nese ndodh ndryshe tregojn fallso. Keta lloj operatoresh kan dy argumenta nuk ndodhen ne nje pozicion fiks por midis dy argumenteve.

Lllogjik
Edhe operatoret llogjik perdoren ne deklarata ne kushtezuara ose unazore, na lejojm te bejm AND (dhe) dhe OR (ose) midis dy operands.

&& and llogjik a && b
|| ose llogjik a || b
Keto operator tregojn 1 kur jane te vertet dhe 0 kur jan fallso, shprehja a || b merr vleren 1 nese a dhe b ka vleren nje, ndersa vlen zero nese te dy operatoret vlejn zero. Nese a && b marrin vleren zero nese a dhe b vlejn zero ne rast te kundert vlejn 1

Iktuus, Bravo per mesimet qe ke vene,jane shume te vlfshme sepse nuk eshte dhe shume e lehte ti gjesh keto mesime ne SHQIP