Përkthime nga D.D.

[Diabolis]

Dy oshënarët

Përmbi një mal të veçuar, na jetonin dy oshënarë që adhuronin Zotin dhe donin njëri tjetrin.
Tanithi, këta dy oshënarët na kishin një tas balte, që ishte pasuria e tyre e vetme.
Një ditë një shpirt i keq na hyri brenda në zemrën e oshënarit më të vjetër, dhe ai shkoi tek më i riu dhe i tha: Është kohë gjatë që kemi jetuar së bashku. Erdhi koha për ne që të ndahemi. Le ti ndajmë pasuritë.
Atëhere oshënari i ri na u dëshpërua e i tha: Më pikëllon, Vëlla, që ti duhet të më lësh. Por në kështu të duhet të bësh, ashtu u bëftë. – dhe i solli tasin e baltës edhe ja dha atij duke i thënë: Ne s’mund ta ndajmë këtë, Vëlla, ndaj qoftë yti.
Atëhere oshënari më i vjetër na i tha: Bamirësinë nuk do ta pranoj. Nuk do të marr asgjë përveç gjësë time. Ky duhet të ndahet.
Dhe më i riu na i tha: në tasi është i thyer, për çfarë mund të të shërbejë ty apo mua? Në të pëlqen më mirë le të hedhim short.
Por oshënari më i vjetër na i tha përsëri: Unë dua vetëm drejtësi dhe gjënë time, dhe unë nuk do t’ja besoj drejtësinë dhe gjënë time rastisjes së kotë. Tasi duhet ndarë.
Atëhere oshënari më i ri s’na mund të arsyetonte më tej dhe i tha: në është vërtet dëshira jote, por dhe kështu ti s’mund ta kesh atë, le ta thyejmë tasin njitash.
Por faqja e oshënarit të vjetër ç’na u nxi më tepër dhe ai thirri: Ah ti frikacak i mallkuar, që nuk do të ndeshesh.


Mbi të Dhënit dhe të Marrit

Njëherë na jetonte një burrë që na kishte një luginë plot e përplot me gjilpëra. Një ditë e jëma e Jezusit vajti tek ai e i tha: Mik, rroba e djalit tim është grisur dhe më duhet ta arnoj përpara se ai të shkojë në tempull. A s’mund të më japësh një gjilpërë?
Dhe ai i dha asaj jo një gjilpërë, por i mbajti asaj një ligjëratë diturie mbi të Dhënit dhe të Marrit t’ja përçonte të birit përpara se të shkonte në tempull.

[Diabolis]

Shtatë vetet

Në orën më të qetë të natës, teksa isha shtrirë përgjumësh, shtatë vetet time u ulën së bashku dhe ja si biseduan në pëshpërimë:
Vetja i parë: Këtu, tek ky i çmendur, kam banuar gjithë këta vjet, me asgjë për të bërë përveçse t’ja përtërij dhimbjen ditën dhe t’ja rikrijoj trishtimin natën. Nuk e duroj dot më fatin tim, tani rebeloj.
Vetja i dytë: Shorti yt është më i mirë se imi, vëlla, sepse më është dhënë ti jem vetja e gëzueshme këtij të çmenduri. I qesh të qeshurën dhe i këndoj orët e tij të lumtura, dhe me këmbë trefish me flatra i vallëzoj mendimet e tij më të shndritshme. Jam unë që duhet të rebeloj ndaj jetesës sime kapitëse.
Vetja i tretë: Dhe mua ç’më mbeti, vetes së shtypur dashurie, flakadanit flakëruar pasionesh të egra e dëshirash fantastike? Jam unë vetja sëmurë dashurie që duhet të rebeloj ndaj këtij të çmenduri.
Vetja i katërt: Unë, ndër të gjithë ju, jam më i mjeri, se asgjë s’më është dhënë përveç urrejtjes së urryer dhe neverisë shkatërruese. Jam unë, vetja e stuhishme, i linduri në guvat e zeza të Ferrit, që duhet të protestoj kundër shërbimit këtij të çmenduri.
Vetja i pestë: Jo, jam unë, vetja menduese, vetja trillane, vetja e urisë dhe etjes, i dënuari për të bredhur papushim në kërkim të gjërave të panjohura dhe gjërave ende të pakrijuara; jam unë, jo ju, që duhet të rebeloj.
Vetja i gjashtë: Dhe unë, vetja punëtore, argati i përbuzur, që, me duar të duruara, me sy të malluar, u jap formë ditëve në imazhe dhe u jap elementeve pa formë forma të reja dhe të përjetshme-jam unë, vetja e vetmuar, ai i cili duhet të rebelohet kundër këtij të çmenduri të shqetësuar.
Vetja i shtatë: Sa e çuditëshme që të gjithë ju duhet të rebeloni kundër këtij njeriu, sepse secili nga ju ka një fat të parathënë për të përmbushur. Ah! Të mund të isha një si ju, një vete me fat të përcaktuar! Por unë kam asnjë, unë jam vetja që s’bën gjë, që rri në heshtje, boshi askund dhe askur, ndërsa ju jeni të zënë duke rikrijuar jetën. Jeni ju apo jam unë, fqinjë, që duhet të rebeloj?
Kur vetja e shtatë kështu foli gjashtë vetet e tjerë e panë me mëshirë por s’thanë gjë më shumë; dhe ndërsa nata u bë më e thellë njëri pas tjetrit shkuan të flenë mbështjellë me një bindje të re dhe fatbardhë.
Por vetja e shtatë mbeti duke parë dhe vështruar në asgjë, që është mbas gjithë gjërave.


Luftë

Një natë një festë u mbajt në pallat, dhe atje mbriti një njeri dhe përmbysi veten para princit, dhe gjithë festuesit e vështruan atë, dhe panë se njëri nga sytë e tij ishte nxjerrë dhe se zgavra boshe gjakonte. Dhe princi hetoi prej tij: Ç’të ka rënë ty? – dhe burri u përgjigj: O princ, unë kam profesionin e hajdutit, dhe këtë natë, ngaqë nuk kishte hënë, unë shkova të vidhja dyqanin e këmbimeve valutore, dhe ndërsa u kacavara përmes dritares bëra gabim dhe hyra në dyqanin e endësit, dhe në errësirë rashë në vegjën e endësit dhe syri im u krua. Dhe tani, o princ, unë kërkoj drejtësi mbi endësin.
Atëhere princi dërgoi për endësin dhe ai erdhi, dhe u shpall që një nga sytë e tij të kruhej.
O princ – foli endësi, - shpallja është e drejtë. Është mirë që një nga sytë e mi të merret. Por prapë, medet! Të dy janë të nevojshëm për mua që unë të mund të shoh të dy anët e rrobës që end. Por unë kam një fqinj, një këpucar, i cili gjithashtu ka dy sy, dhe në zanatin e tij të dy sytë nuk janë të nevojshëm.
Atëhere princi dërgoi për këpucarin. Dhe ai erdhi. Dhe ata i nxorrën njërin nga dy sytë këpucarit.
Dhe drejtësia u kënaq.

[Diabolis]

Dhelpëraku

Një dhelpërak pa hijen e tij në agim dhe foli: sot do të kem një gamile për drekë. Dhe gjithë mëngjesin doli për të parë për gamile. Por në mesditë ai pa hijen e tij përsëri dhe foli: një mi mjafton.


Mbreti i mençur

Njëherë atje në qytetin e largët të Viranit sundonte një mbret që ishte hëm i fuqishëm hëm i mençur. Që ja kishin frikën për fuqinë dhe e donin për diturinë.
Tashti, në mes të qytetit ishte një pus, uji i të cilit ishte i freskët dhe kristalin, prej të cilit pinin të gjithë banorët, bile edhe mbreti me oborrtarët e tij, sepse atje nuk kishte pus tjetër.
Një natë kur të gjithë ishin në gjumë, një shtrigë hyri në qytet, dhe hodhi shtatë pika të një lëngu të çuditshëm brenda në pus, dhe foli: nga kjo orë ai që pi këtë ujë do të bëhet i çmendur.
Të nesërmen në mëngjes të gjithë banorët, shpëto mbretin dhe kryeqeverisësin e tij, pinë prej pusit dhe u bënë të çmendur, ashtu si shtriga pat parathënë.
Dhe gjatë asaj dite populli në rrugët e ngushta dhe në vendet e tregut s’bëri asgjë tjetër veçse i pëshpëriti njëri-tjetrit: Mbreti është i çmendur. Mbreti ynë dhe kryeqeverisësi i tij kanë humbur arsyen. Sigurisht ne nuk duhet të sundohemi nga një mbret i çmendur. Ne duhet ta shfronëzojmë atë.
Atë mbrëmje mbreti urdhëroi që një kupë e artë të mbushej nga pusi. Dhe kur ju çua përpara tij, ai piu vënçe dhe ja dha kryeqeverisësit të tij të pijë.
Dhe të na u bë gëzim i madh në atë qytetin e largët të Viranit, sepse mbreti dhe kryeqeverisësi i tij kishin rifituar arsyet.

[Diabolis]

Ambicia

Tre burra u takuan në një tavolinë taverne. Njëri ishte endës, tjetri zdrukthëtar dhe i treti lërues.
Foli endësi: shita një qefin lini të imët sot për dy copa ari. Le të kemi gjithë verën që duam.
Dhe unë, - foli zdrukthëtari - shita qivurin më të mirë. Ne do të kemi dhe shumë të pjekura me verë.
Unë hapa vetëm një varr – foli lëruesi, - por zotëria im më pagoi dyfish. Le të kemi edhe petulla me mjaltë.
Dhe gjithë atë mbrëmje taverna ishte e zënë, se atë thirrën shpesh për verë për mish për petulla. Dhe ata ishin të qeshur.
Dhe mikpritësi fërkoi duart dhe i buzëqeshi të shoqes; se mysafirët e tij po shpenzonin lirisht.
Kur ata shkuan hëna ishte më të lartë, dhe ata ecën përgjatë rrugës duke kënduar e thirrur së bashku.
Mikpritësi dhe gruaja e tij qëndruan tek dera e tavernës duke parë në ta.
Ah! – tha gruaja – këta zotërinj! Sa dorëlëshuar dhe sa të gëzuar. Sikur të na sillnin të tillë fat përditë! Atëhere djali ynë s’do ish nevoja të bëhej tavernaxhi dhe të punonte aq fort. Ne ta edukonim, dhe ai të bëhej prift.


Kënaqësia e re

Mbrëmë unë shpika një kënaqësi të re, dhe ndërsa isha duke i bërë provën e parë një ëngjëll dhe një djall erdhën turravrap drejt shtëpisë sime. Ata u takuan tek porta ime dhe luftuan me njëri-tjetrin për kënaqsinë time të re të sapokrijuar; njëri bërtiste: Është mëkat! – tjetri: Është virtyt!

[Diabolis]

Gjuha tjetër

Tre ditë mbasi kisha lindur, ndërsa pushoja në djepin e mëndafshtë, duke vështruar me ankth të habitshëm në botën e re përqark meje, mamaja ime i foli mëndeshës: si ja çon fëmija im?
Dhe mëndesha u përgjigj: ai ja çon mirë, Zonjë, e kam ushqyer tre herë; dhe kurrë më parë s’kam parë bebe aq të vogël e prapë aq të qeshur.
Dhe unë u mërzita; dhe thirra: s’është e vërtetë mama; se shtrati im është i fortë dhe qumështi që thitha është i hidhur në gojën time, dhe era e gjirit vjen e ndyrë në flegra, dhe unë jam më i mjerë.
Por mamaja ime nuk kuptoi, as mëndesha; se gjuha që fola ishte ajo e botës prej nga erdha.
Dhe në ditën e njëzetenjëtë të jetës sime, ndërsa po pagëzohesha, prifti i foli mamasë sime: ju vërtet duhet të jeni e lumtur, Zonjë, se djali juaj lindi i Krishterë.
Unë u befasova, dhe i thashë priftit: atëhere nëna jote në Parajsë duhet të jetë e pakënaqur, se ti nuk linde i Krishterë.
Por dhe prifti gjithashtu nuk e kuptoi gjuhën time.
Dhe mbas shtatë muajsh, një ditë një fallxhi më vështroi, dhe i tha mamasë sime: djali juaj do të bëhet një shtetar dhe një udhëheqës burrash.
Por unë bërtita: ky është një profet i rreme; se unë do të bëhem muzikant, dhe asgjë përveçse muzikant do të bëhem.
Por edhe në atë moshë gjuha ime nuk u kuptua, dhe e madhe ishte habia ime.
Dhe mbas tre edhe tridhjet vjetësh, gjatë të cilëve, mamaja ime, edhe mëndesha, edhe prifti vdiqën të gjithë, (hija e Zotit qoftë mbi shpirtrat e tyre) fallxhiu ende jeton. Edhe dje e takova atë pranë portave të tempullit; dhe ndërsa ne po bisedonim së toku ai foli: Unë gjithmonë e kam ditur që ti do të bëheshe një muzikant i madh. Bile që në foshnjërinë tënde profetizova dhe parathashë të ardhmen tënde.
Dhe unë e besova atë, se tani edhe unë gjithashtu e kam harruar gjuhën e asaj botës tjetër.


Shega

Njëherë kur jetoja në zemër të një shege, dëgjova një farë të thonte: një ditë do të behem pemë, dhe era do të më këndojë në degë, dhe dielli do të më vallëzojë në gjethe, dhe unë do të jem e fortë dhe e bukur përgjatë të gjitha stinëve.
Atëhere një farë tjetër foli e tha: kur isha kaq e re sa ti, edhe unë kisha të tilla pikëpamje; por tani që mund t’i peshoj dhe mat gjërat, e shoh që shpresat e mia janë të kota.
Dhe një farë e tretë foli gjithashtu: unë nuk shoh asgjë në ne që të premtojë një të ardhme të madhe.
Dhe një e katërt foli: çfarë talljeje do të jetë jeta jonë, pa një të ardhme më të madhe!
Foli një e pestë: pse hahemi çfarë do të jemi, kur ne as që e dimë çfarë jemi.
Por një e gjashtë u përgjigj: çfarëdo që të jemi, ashtu do të vazhdojmë të jemi.
Dhe një e shtatë foli: unë kam një ide aq të qartë se si gjithçka do të jetë, por nuk e shpreh dot me fjalë.
Dhe pastaj një e tetë foli, një e nëntë, një e dhjetë, dhe pastaj shumë, derisa të gjitha po flisnin, dhe unë s’mund të dalloja gjë prej shumë zërave.
Dhe kështu unë u mbarta po atë ditë brenda zemrës së një ftoi, ku farat janë pak e thuajse të heshtura.

[Diabolis]

Dy kafazet

Në kopshtin e tim eti janë dy kafaze. Në njërin është një luan, të cilin skllevërit e tim eti e sollën nga shkretërira e Ninavahut; në tjetrin është një trumcak i pakëngë.
Çdo ditë në agim trumcaku thërret nga luani: Të nesërme të mirë, vëlla burgu.


Tri milingonët

Tri milingonë u takuan në hundën e një njeriu që flinte në diell. Mbasi ata përshëndetën njeri tjetrin, secili sipas zakonit së fisit të tij, ata ndënjën atje duke biseduar.
Milingoni i parë foli: këto kodrina e fusha janë më të zhveshurat që njoh. Kam kërkuar gjithë ditën për ndonjë kokërr ndonjë lloji, dhe atje s’ka një për tu gjetur.
Foli milingoni i dytë: unë gjithashtu s’gjeta gjë, edhe pse vizitova çdo skutë e lëndinë. Ky është, besoj unë, çka populli im e quan toka e lëvizëshme e butë, ku asgjë nuk rritet.
Atëhere milingoni i tretë ngriti kokën dhe foli: miqtë e mi, tani ne po qëndrojmë në hundën e Milingonit Suprem, Milingonit të plotfuqishëm dhe të pafund, trupi i të cilit është aq i madh sa ne s’mund ta shohim, hija e të cilit është aq e shtrirë sa ne s’mund ta ndjekim, zëri i të cilit është aq i lartë sa ne s’mund ta dëgjojmë; dhe Ai është i kudogjendshëm.
Kur milingoni i tretë foli kështu milingonët e tjerë panë njëri tjetrin dhe qeshën.
Atë çast burri lëvizi dhe në gjumë ngriti dorën dhe krojti hundën, dhe të tre milingonët u shtypën.

[Diabolis]

Varrmihësi

Njëherë, ndërsa po varrosja një nga vetet e mia të vdekur, varrmihësi m’u afrua dhe më foli: nga të gjithë ata që vijnë këtu për të varrosur, të pëlqej vetëm ty.
I fola unë: ti më kënaq jashtëzakonisht, por përse më pëlqen mua?
Sepse, - foli ai, - ata vijnë duke vajtuar e shkojnë duke vajtuar, vetëm ti vjen duke qeshur e shkon duke qeshur.


Në shkallët e Tempullit

Dje mbrëma, në shkallët e mermerta të Tempullit, pashë një grua që rrinte midis dy burrave. Njëra anë e fytyrës së saj ishte e zbehtë, tjetra e skuqur.

[Diabolis]

Qyteti i Bekuar

Në rininë time mu pat thënë se në njëfarë qyteti gjithkush rronte sipas Shkrimeve.
Dhe unë thashë: do ta kërkoj atë qytet dhe të gjej lumturinë. Dhe qe larg. Dhe unë përgatita shumë zahire për udhëtimin tim. Dhe mbas dyzet ditësh pashë qytetin dhe në ditën e dyzetenjëtë hyra brenda tij.
Dhe ui! Tërë shoqëria e banorëve kishin secili veçse një sy dhe veçse një dorë. Dhe unë u pataksa dhe fola me vete: të kenë ata të këtij qyteti kaq të shenjtë veçse një sy dhe një dorë?
Atëhere pashë se edhe ata gjithashtu ishin pataksur, se ata po bënin goxha çudi mbi dy duart e mia dhe mbi dy sytë e mi. Dhe ndërsa ata po flisnin tok unë kërkova të dija prej tyre, duke u folur: është ky vërtet Qyteti i Bekuar, ku çdo njeri rron sipas Shkrimeve?
Dhe ata më folën: Po, ky është ai qytet.
Dhe çfarë- ju fola unë, - ka rënë mbi ju, dhe ku i kini sytë tuaj të djathtë dhe duart tuaja të djathta.
Dhe të gjithë njerëzit lëvizën. Dhe ata folën: eja dhe shih.
Dhe ata më çuan në tempullin në mes të qytetit. Dhe në tempull unë pashë një pirg duarsh dhe sysh. Gjithë të tharë. Atëhere fola unë: Medet! Cili pushtues ka kryer këtë mizori mbi ju?
Dhe atëhere një mërmërimë shkoi mes tyre. Dhe një prej pleqësisë doli përpara dhe foli: kjo bëmë është e vetveteve tona. Zoti na ka bërë të mposhtim të keqen që qe në ne.
Dhe ai më priu në një altar të lartë, dhe të gjithë njerëzit pasuan. Dhe ai më tregoi mbi altar një mbishkrim të gdhendur, dhe unë lexova:
Nëse syri yt i djathtë të bën fajtor, nxirre jashtë dhe flake prej teje; se është përfituese për ty që një prej pjesëve të shkatërrohet, dhe jo që gjithë trupi të flaket në ferr. Dhe nëse dora jote e djathtë të bën me faj, prije dhe flake prej teje; se është përfituese për ty që një prej pjesëve të shkatërrohet, dhe jo që gjithë trupi të flaket në ferr.
Atëhere unë e kuptova. Dhe ju ktheva të gjithë njerëzve dhe thirra: Ka burrë a grua në mes jush me dy sy apo me dy duar?
Dhe ata mu përgjigjën duke thënë: Jo, as edhe një. Nuk është një i tëri përveç të tillëve që janë ende aq të rinj sa për të lexuar Shkrimin dhe për të kuptuar urdhëresën e tij.
Dhe kur ne dolëm përjashta tempullit, unë menjëherë lashë atë Qytet të Bekuar; se unë s’qeshë aq i ri, dhe mund të lexoja shkrimin.


Zoti i Mirë dhe Zoti i Keq

Zoti i mirë dhe Zoti i Keq u takuan në majë të malit.
Zoti i Mirë foli: Mirëdita, vëlla.
Zoti i Keq nuk u përgjigj.
Dhe Zoti i Mirë foli: Qënke me humor të keq sot.
Po, - foli Zoti i Keq- se së fundmi shpesh më kanë ngatërruar për ty, thirrur me emrin tënd, dhe trajtuar si të isha ti, dhe kjo s’më kënaq mua.
Dhe Zoti i Mirë foli: por dhe mua gjithashtu më kanë ngatërruar për ty dhe më kanë thirrur me emrin tënd.
Zoti i Keq u largua për të kuruar budallallëkun njerëzor.

[Diabolis]

Shpartallim

Shpartallim, Shpartallimi im, vetmia dhe mënjanimi im,
Ti je më i dashur për mua se njëmijë ngadhënjime,
Dhe më i ëmbël për zemrën time se gjithë lavdia e botës.

Shpartallim, Shpartallimi im, njohja e vetvetes dhe kundërshtimi im,
Përmes teje une e di se ende jam i ri dhe këmbëshpejtë
Dhe që nuk mund të bie në grackat e dafinave të thata.
Dhe tek ti unë kam gjetur vetmuarsinë
Dhe gëzimin e të qënit i shmangur e i përbuzur.

Shpartallim, Shpartallimi im, shpata dhe shqyta ime e shkëlqyeshme,
Në sytë e tua unë kam lexuar
Se të fronëzohesh është të skllavërohesh,
Dhe të të marrin vesh është të rafshohesh poshtë,
Dhe të kuptohet njëri veçse duhet të arrijë plotësinë e tij
Dhe si një frut i pjekur të bjerë dhe përdoret.

Shpartallim, Shpartallimi im, shoku im guximtar,
Ti do të dëgjosh këngët dhe britmat dhe heshtjet e mia,
Dhe asnjë veç teje do të më flasë mua për rrahjen e krahëve,
Dhe tërheqjen e deteve,
Dhe për male që digjen natën,
Dhe ti vetëm do ti ngjitesh shpirtit tim të rrëpirtë e shkëmbor.

Shpartallim, Shpartallimi im, kuraja ime e pavdekshme,
Ti dhe unë do të qeshim së bashku me stuhinë,
Dhe së bashku do të hapim varre për gjithë ç’vdes në ne,
Dhe ne do të qëndrojmë faqe diellit me një dëshirë,
Dhe ne do të jemi të rrezikshëm.

[Fiori]

...si gjithmone eshte kenaqsi te te lexosh.

Kisha nje kerkese : kam dy dite qe lexoj krijim e Frederik Rreshpjas Ketu dhe po mendoja nq se ti mund te merrje mundimin ta perktheje ne anglisht?

Une fjale per fjale e perkthej, por nuk dua te humbas 'muzikalitetin' qe ka kjo si poezi, sepse mendoj qe gjithe bukuria e saj qendron pikerisht ne rrjedhshmerine e fjaleve. Ndersa ti ke me shume pervoje dhe shpirt letrar per dicka te tille.


Pershendetje