Kryepeshkopi Anastas reagon pas shpifjeve te Kristo Frasherit ne media

[Albo]

Po ju kush jeni qe percaktoni se kush i perket komunitetit ortodoks

Kur une shkruaj, ti lexo e meso se ndryshe nga ty, une nuk shkruaj atje ku nuk me takon te shkruaj, e nuk shkruaj per gjera qe nuk i njoh e di. Dhe asnje komunitet tjeter fetar ne vend nuk i vjen as afer per nga tradita, vlerat e virtytet, komunitetit orthodhoks, qe ti nuk i perket.

Kristo Frasheri eshte komunist. Kristo Frasheri eshte ateist. Kristo Frasheri eshte edhe nje nga njerezit qe orkestruan, propoganduan dhe indoktrinuan dy breza shqiptaresh me frymen ateiste dhe frymen anti-fetare. Ky eshte njeriu qe shkruajti veprat e shokut Enver. Ky eshte njeriu qe shkruajti librat e historise se shkollave 8-vjecare e te mesme shqiptare ne te cilat jo vetem qe u fshine nga kujtesa shekujt e traditave fetare ne vend, por u mesonte femijeve se feja ishte nje e keqe e madhe, dhe nese hasnim traditen e fshehte fetare ne familje, femijet duhet ta denonconin tek Partia. Ky eshte njeriu qe ne 1967 i propogandonte rinise shqiptare qe te "shkaterronin kishat e xhamite ne vend". Intelektuale te tille qe ishin vegla te rregjimit Partia e shoku Enver i dergonin ne rrethet nga vinin (ne rastin e Frasherit ne Permet), qe te orkestronin sulmin dhe shkaterrimin e kishave dhe xhamive ne menyre qe historia shqiptare te mos regjistronte te verteten, qe keto Kisha e xhami u shkaterruan nga shteti komunist, por u shkaterruan "nga masat demokratike te njerezve".


Ky eshte njeri i pacipe dhe nje genjeshtar i madh pasi duke qene permetar, duke qene edhe gati 90 vjec, nuk ka kurajon qe te pranoje edhe te verteten qe e njohin gjithe permetaret e bashkemoshataret e tij, qe ajo qe ai quan "shtepi kulture" ne Permet eshte "Kisha e Shen Marise se Pazarit". Kete gje e njohin gjithe permetaret e vjeter dhe jane ne gjendje ta deshmojne edhe sot e kesaj dite. Kisha u uzurpua me dhune nga shteti komunist, dhe ka edhe nje histori te vecante qe une e kam degjuar ne Permet per kete Kishe. Asnje permetar i vjeter nuk denjoi qe te vinte dore i pari mbi Kishen e Shen Marise. Doli vetem nje permetar komunist, si trim, qe te vinte dore mbi Kishen e te hiqte derrasen e pare te catise se Kishes. Dhe pas tij, shkuan vetem komunistet dhe njerezit e ardhur nga Tirana per te prishur Kishen. I njejti person qe i pari vuri dore mbi Kishen, si per tu treguar njerezve qe Zoti nuk ekziston e une nuk i kam friken Zotit, u keput mu para Kishes me atak ne zemer ne moshe te re mu para Kishes teksa ecte me nje mikun e vete xhiro ne bulevardin kryesor te qytetit. Permetaret e tregojne kete si histori femijeve te tyre, qe asnjehere te mos vene dore mbi Kishen se e marrin ndeshkimin jo nga njerezit por nga Perendia. Dhe ndeshkimi i Perendise per mekatet ndaj Kishes shkon deri ne 6 breza.

Kristo Frasheri e kompani jo vetem qe nuk eshte penduar per mekatet e jetes se tij, mekate qe nuk kane marre ne qafe nje njeri te vetem por nje popull te tere, por edhe ne moshen e pleqerise, edhe sot e kesaj dite ne demokraci, nga ato qe ai shkruan e thote deshmon qe ai jo vetem nuk eshte penduar per mekatet e tij, por ai i mbron ato mekate dhe e sulmon edhe sot e kesaj dite Kishen Orthodhokse me te njejten fryme anti-kishtare e anti-fetare si 50 vjet me pare.

Shkoni e pyeteni plakun Frasheri, a ke shkuar ndonjehere ne Kishen Orthodhokse te prinderve te ty ne keto 20 vjet demokraci? Shkoni e pyeteni plakun Frasheri a do te varroset me sherbimet fetare orthodhokse nga Kisha sic i ka hije nje orthodhoksi, apo do te varroset pa to? Te isha une ne pozitat e Kryepeshkopit Anastas, une do ta shpallja heretik dhe do ta shkisheroja Kristo Frasherin, pasi jam i bindur qe prinderit e tij besimtare e kane pagezuar ate ne Kishe ne femijerine e tij.

Kristo Frasheri e kompani, do ta marrin ndeshkimin nga Perendia per te gjitha sulmet e tyre mbi Kishen. Cfare kane mbjelle ne kete bote, do te korrin ne ate boten tjeter qe Frasheri shume shpejt do te zbuloje! Dhe te tille njerez qe edhe ne moshen e flokeve te bardha nuk pendohen per mekatet e tyre, jane per te ardhur keq dhe jane misherimi i se keqes.

Dhe ne rastin e Kishes se Shen Marise se Pazarit ne Permet, Frasheri nuk eshte duke sulmuar Kryepeshkopin, Frasheri eshte duke u perpjekur te mbuloje krimin e tij pas 50 vjetesh.

Albo

[Kryeengjelli]

[QUOTE=morrison;2897360]Te kujt komuniteti mor bir, atij ortodokso-grekofon ? Se komunitetin ortodoks shqiptar nuk besoj se e perfaqson Janulla yt. Jeni katandis si magjypet arab, ata me Arunin dhe ju me Janullen.

Gjithmon kam qene i mendimit se te krishteret jane me te civilizuar sesa myslymanet ktu ne Shqiperi, por paska vlejtur vetem per katoliket, se ju ortodokset i vetmi ndryshim qe keni me myslymanet eshte qe nuk merrni abdes.... Ata e shesin dinjitetin per Ibn Abas Mahmud Al Rashid...., ndersa ju per Janullas Anastas Palikaras Capraz...

Per mua jeni njesoj, ata mbeturina te evgjiteve arab, ndersa ju mbeturina te magjypeve grek



Komuniteti orthodhoks ne Shqiperi eshte nje dhe ne te bejne pjese te gjithe orhodhokset qe jetojne ne territorin e Shqiperise, qofshin shqiptare, greke, maqedonas malazes vllenj, apo gjithfash kombesish qofshin. Dhe te gjithe i perkasin nje dhe te vetmit komunitet, cdo ide per te krijuar me shume se nje komunitet orthodhok, tashme nuk funksionon me, me gjithe perpjekjet e disa njerezve dashakeq, te cilet deshin ti ndanin orthodhokset e ketij vendi ne shqiptare greke malazes etj. Kjo ide djallezore tashme ka marre fund, te krishteret orthodhokse jane te bashkuar rreth Kryebariut te tyre dhe e duan dhe e mbeshtesin ate. Sa per ne orthodhokset ndjehemi njeri me tjetrin vellezer me Krishtin me te gjithe orthodhokset. Sa per Kryepiskomin, ai eshte i vetmi qe perfaqeson kete komunitet dhe te gjithe orthodhokset patjeter qe jane rreth tij dhe te perfaqesuar denjesisht ne gjithe hapesiren orthodhokse dhe jo vetem. Dhe mos i qaj hallin kaloresit se i varen kembet. Megjithe se paralelizma si ato qe ben ti nuk jane te hijshme.

Ndersa per dinjitetin dhe civilizimin qe ne perfaqesojme vetem nje si ti nuk mund ta vleresoje ate, sepse vleresimet me te mira i ka bere koha dhe orthodokset ne shekuj i kane marre vleresimet qe kane merituar, prandaj lereni kohen te flase, sikunder ka folur edhe po flet edhe tani qe ne shkruajme. Ne orthodhokset nuk shesim dinjitet sepse po te ishte ashtu nuk do te kishim mbetur orthodhokse duke e ruajtur besimin tone dhe identitetin tone me gjak dhe thonj, gje per te cilen jemi edhe krenare, duke mos u konvertuar dhe duke mos humbur. Ndersa sa per Janullatosin ne jemi te ndergjegjshem, se lufta kunder tij eshte kunder Kishes, spse ne se nje tufe do te mbetej pa bari do te te ishte percare dhe mbrojtja qe ne i bejme Kryepiskopit, eshte mbrojtje per veten tone dhe per komunitetin tone.

Sa per ate se cfare jemi ndoshta ne orthodhokseve na takon eksklusiviteti i te mbururit pasi jemi ata qe kemi qene ketu e qindra apo edhe mijra vjet. Dhe pas 500 vjetesh pushtimi osman ne jemi po ata te pakten besoj se kjo na ben krenare.

[Kryeengjelli]

[B]

Po ju kush jeni qe percaktoni se kush i perket komunitetit ortodoks
Mos valle keni listen e besimtareve apo e kane te shkruar diku ne balle se kush jane ortodokset.

Te kundertosh janullatosin dhe shpuren e tij GREKE qe ka uzurpuar Kishen Ortodokse Shqiptare nuk do te thote se nuk je ortodoks.

Hidhni nje sy dhe shikoni qellimet e mbrapshta te Z.Janullatos dhe shpures se tij
!-Greqizim i udheheqesise se kishes(edhe pas largimit apo vdekjes se tij pasardhesi mbetet grek)
2-Greqizim i teminologjise kishtare(edhe ketu ne forum ju me shume perdorni terma greke se shqiptare)
3-Futje te gjuhes greke si paresore ne shkollat kishtare
4-Ne faqen zyrtare te kishes ortodokse ka nje vije ndarese te Himares nga perfektura e Vlores dhe me duket se jo pa qellim kjo.
5-Ikonat ne kisha te gjitha ne gjuhen greke............
Te mos permendim ketu rastin e Himares, Kosines etj.
Ndoshta ne fillim ishte e domosdoshme ndima e Janullatosit per rimekembjen e kishes( me sa kam degjuar ky ishte dhe roli per te cilen erdhi ne fillim Z.Janullatos
si nje zevendes qe do te merej me punen organizative per rimekembjen e kishes deri sa te mund te vetdrejtohet).
Keto jane arsyet qe me bejne te mendoj se Z.Janullatos nuk ka vend ne Shqiperi.

PS: nje pyetje per ata qe kane dijeni:
A thuhet gjekund ne statutin e kishes se cdo komb ka te drejte te kete kishen e tij te pavarur dhe kryepeshkopin e rraces se

[/B


Komunitetit orthodhoks i perkasin te gjitha ata qe jane pagezuar ne nje Kishe Orthodhokse, dhe qe e praktikojne dhe perjetojne kete besim duke qene antare aktive te trupit te Krishtit qe eshte Kisha.

Te dalesh kundra Kryepiskopit, apo cilido klerik te larte apo te ulet do te thote te dalesh kunder vete Kishes. Madje ne baze te kanoneve te Kishes nje person i tile vetelargohet nga Kisha, sepse sipas konceptit orthodhoks, peshkopi ne Kishe eshte prezenca e dukshme e Krishtit te pa dukshem. Ne analize perfundimtare kushdo qe ngrihet kunder peshkopit ngrihet kunder Kishes.

Cili eshte greqizimi i Kishes, sot kemi 3 peshkope te rinj shqiptare, disa kantidate te rinj per peshkope, mbi 150 prifterinj shqiptare qe sherbenje, nje shkolle te larte qe arsimon kleriket e rinj. Ne kishe gjithcka kryhet ne shqip me perjashtim te zonave qe flasin gjuhe te tjera si greqisht, maqedonisht, serbokrotasht ne Vrake, apo edhe vllace. Jane perkethyer edhe botuar ne shqip dhjetra e dhjetra libra dhe veprime te tjera qe vertetojne krejt te kunderten, por qe nuk ka arsye ti permendim, pasi keto jane mjaft. Profetesia juaj per pasuesin e Kishes mos u nxitoni ta hidhni ne treg lerjani kohes, dhe pasi te "vertetohet" do te merrni lavderime per parashikimin ose do te duhet te kwerkoni falje.

Terminologjia mbetet terminologji sic e thoni edhe juve keshtu qe ska nevoje per koment. Besoj se terminologjia si thoni ju duke qene e tille duhet te jete edhe e perboteshme, te pakten persa i takon botes orthodhokse por edhe me gjere.

Shkollat zhvillojne mesimdheni ne gjuhen shqipe dhe jane lehtesisht te konstatushme mjaft te beni nje vizite ne to si nje besimtar i thjeshte dhe do ta shihni, kurse greqishtja dhe angkishtja behen paralelisht si gjuhe te huaja me oret e tyre respektive.

Ndarja qe behet ne Vlore me vije te kuqe cakton kufijte e ndarjeve administrative kishtare, jo sot por gjithmone sa kohe qe Kisha eshte Autoqefale, ne Llogara ndahet Dioqeza e Beratit me ate te Gjirokastres. Kjo eshte dhe arsyeja e asaj vije, qe edhe po te mos ishte atje do te ishte diku tjeter.

Ikonat orthodhokse ato qe i shpetuan komunizmit jane te gjitha ne gjuhen greke, kjo per arsye historike dhe si nje tashegim nga bizanti, por edhe per faktin qe shqipja nuk ishte deri ne nje moment gjuhe e shkruar. Ikonat e reja qe po behen jane te shkruara ne shqip, psh, kisha e Shn Ilias apo katedralja ne Korce, ne zonat ku ka minoritet ne gjuhen e tyre, psh ne prespe ikonat e reja jane te shkruara ne sllavisht edhe ne shqip, kisha e vllenjve ne korce ka perdorur gjuhen shqipe dhe ate rumune neper ikona. Flas per Korcen se eshte qyteti ku kam lindur dhe e njoh mire sepse shkoj shume shpesh. Gje qe tregon se eshte nje proces qe sot me shume se kure flet per shqiptarizim te Kishes.

Qenia e Kryepiskopit ishte dhe eshte nje nevoje akomo, sepse eksperienca e tij si misionar i Krishtit behet mesim ne shkollat orthodhokse. Kisha orthodhokse vertet ka pesuar nje rritje dhe ringjallje per tu admiruar, por askush nuk mund te thote se nuk nevojitet eksperienca dituria dhe urtesia e nje njeriu si Ai aq me teper ne nje Kishe qe u ngrit nga hici. Janullatosi erdhi ne Shqiperi si eksark i Patriarkanes Ekumenike dhe me pas prej saj u fronezua si Kryepiskop, per vete eksperiencen e tij dhe gjendjen mjerane te Kishes ketu. Kurse ideja e zevendesit qe permendni ju nuk qendron sepse Janullatosi nuk kishte ke te zevendesonte ne nje vend si i yni ku nuk kishte asgje per te zevendesuar. Arsyet per te qendruar jane shume me te shumta se ato qe ju thoni se duhet te largohet, pavaresisht se une i shoh edhe ato te pa argumentuara, kjo nga padi apo ndonje arsye tjeter.

Nuk ka asgje te tille neper statute, por edhe dicka per informacin statutet jane dokumenta qe hartohen dhe ndryshohen sipas nevojes dhe nuk jane dokumente te pandryshushme. Per me shume informacion ndoshta nga fundi i nendorit Statuti i Kishes do te kete dale ne botim dhe do te jehte lehtesisht i gjetshem per kureshtaret. Dhe te vetmet Ligje te pandryshueshme ne Kishe jane Kanonet Ekumenike te Kishes te cilat jane mbare orthodhokse, ne baze te te cilave funksionojne dhe rregullojne jeten e tyre Kishat Orthodhokse. Kurse statutet haroen nga Kishat lokale ne vatresi te specifikave dhe si kusht kane mos cenimin e Kanoneve Ekumenike te Kishes.

[Kryeengjelli]

[B]

Po ju kush jeni qe percaktoni se kush i perket komunitetit ortodoks
Mos valle keni listen e besimtareve apo e kane te shkruar diku ne balle se kush jane ortodokset.

Te kundertosh janullatosin dhe shpuren e tij GREKE qe ka uzurpuar Kishen Ortodokse Shqiptare nuk do te thote se nuk je ortodoks.

Hidhni nje sy dhe shikoni qellimet e mbrapshta te Z.Janullatos dhe shpures se tij
!-Greqizim i udheheqesise se kishes(edhe pas largimit apo vdekjes se tij pasardhesi mbetet grek)
2-Greqizim i teminologjise kishtare(edhe ketu ne forum ju me shume perdorni terma greke se shqiptare)
3-Futje te gjuhes greke si paresore ne shkollat kishtare
4-Ne faqen zyrtare te kishes ortodokse ka nje vije ndarese te Himares nga perfektura e Vlores dhe me duket se jo pa qellim kjo.
5-Ikonat ne kisha te gjitha ne gjuhen greke............
Te mos permendim ketu rastin e Himares, Kosines etj.
Ndoshta ne fillim ishte e domosdoshme ndima e Janullatosit per rimekembjen e kishes( me sa kam degjuar ky ishte dhe roli per te cilen erdhi ne fillim Z.Janullatos
si nje zevendes qe do te merej me punen organizative per rimekembjen e kishes deri sa te mund te vetdrejtohet).
Keto jane arsyet qe me bejne te mendoj se Z.Janullatos nuk ka vend ne Shqiperi.

PS: nje pyetje per ata qe kane dijeni:
A thuhet gjekund ne statutin e kishes se cdo komb ka te drejte te kete kishen e tij te pavarur dhe kryepeshkopin e rraces se

[/B


Komunitetit orthodhoks i perkasin te gjitha ata qe jane pagezuar ne nje Kishe Orthodhokse, dhe qe e praktikojne dhe perjetojne kete besim qene antare aktive te trupit te Krishtit qe eshte Kisha.

Te dalesh kundra Kryepiskopit, apo cilido klerik te larte apo te ulet do te thote te dalesh kunder vete Kishes. Madje ne baze te kanoneve te Kishes nje person i tile vetelargohet nga Kisha, sepse sipas konceptit orthodhoks, peshkopi ne Kishe eshte prezenca e dukshme e Krishtit te pa dukshem. Ne analize perfundimtare kushdo qe ngrihet kunder peshkopit ngrihet kunder Kishes.

Cili eshte greqizimi i Kishes, sot kemi 3 peshkope te rinj shqiptare, disa kantidate te rinj per peshkope, mbi 150 prifterinj shqiptare qe sherbenje, nje shkolle te larte qe arsimon kleriket e rinj. Ne kishe gjithcka kryhet ne shqip me perjashtim te zonave qe flasin gjuhe te tjera si greqisht, maqedonisht, serbokrotasht ne Vrake, apo edhe vllace. Jane perkethyer edhe botuar ne shqip dhjetra e dhjetra libra dhe veprime te tjera qe vertetojne krejt te kunderten, por qe nuk ka arsye ti permendim, pasi keto jane mjaft. Profetesia juaj per pasuesin e Kishes mos u nxitoni ta hidhni ne treg lerjani kohes, dhe pasi te "vertetohet" do te merrni lavderime per parashikimin ose do te duhet te kwerkoni falje.

Terminologjia mbetet terminologji sic e thoni edhe juve keshtu qe ska nevoje per koment. Besoj se terminologjia si thoni ju duke qene e tille duhet te jete edhe e perboteshme, te pakten persa i takon botes orthodhokse por edhe me gjere.

Shkollat zhvillojne mesimdheni ne gjuhen shqipe dhe jane lehtesisht te konstatushme mjaft te beni nje vizite ne to si nje besimtar i thjeshte dhe do ta shihni, kurse greqishtja dhe angkishtja behen paralelisht si gjuhe te huaja me oret e tyre respektive.

Ndarja qe behet ne Vlore me vije te kuqe cakton kufijte e ndarjeve administrative kishtare, jo sot por gjithmone sa kohe qe Kisha eshte Autoqefale, ne Llogara ndahet Dioqeza e Beratit me ate te Gjirokastres. Kjo eshte dhe arsyeja e asaj vije, qe edhe po te mos ishte atje do te ishte diku tjeter.

Ikonat orthodhokse ato qe i shpetuan komunizmit jane te gjitha ne gjuhen greke, kjo per arsye historike dhe si nje tashegim nga bizanti, por edhe per faktin qe shqipja nuk ishte deri ne nje moment gjuhe e shkruar. Ikonat e reja qe po behen jane te shkruara ne shqip, psh, kisha e Shn Ilias apo katedralja ne Korce, ne zonat ku ka minoritet ne gjuhen e tyre, psh ne prespe ikonat e reja jane te shkruara ne sllavisht edhe ne shqip, kisha e vllenjve ne korce ka perdorur gjuhen shqipe dhe ate rumune neper ikona. Flas per Korcen se eshte qyteti ku kam lindur dhe e njoh mire sepse shkoj shume shpesh. Gje qe tregon se eshte nje proces qe sot me shume se kure flet per shqiptarizim te Kishes.

Qenia e Kryepiskopit ishte dhe eshte nje nevoje akomo, sepse eksperienca e tij si misionar i Krishtit behet mesim ne shkollat orthodhokse. Kisha orthodhokse vertet ka pesuar nje rritje dhe ringjallje per tu admiruar, por askush nuk mund te thote se nuk nevojitet eksperienca dituria dhe urtesia e nje njeriu si Ai aq me teper ne nje Kishe qe u ngrit nga hici. Janullatosi erdhi ne Shqiperi si eksark i Patriarkanes Ekumenike dhe me pas prej saj u fronezua si Kryepiskop, per vete eksperiencen e tij dhe gjendjen mjerane te Kishes ketu. Kurse ideja e zevendesit qe permendni ju nuk qendron sepse Janullatosi nuk kishte ke te zevendesonte ne nje vend si i yni ku nuk kishte asgje per te zevendesuar. Arsyet per te qendruar jane shume me te shumta se ato qe ju thoni se duhet te largohet, pavaresisht se une i shoh edhe ato te pa argumentuara, kjo nga padi apo ndonje arsye tjeter.

Nuk ka asgje te tille neper statute, por edhe dicka per informacin statutet jane dokumenta qe hartohen dhe ndryshohen sipas nevojes dhe nuk jane dokumente te pandryshushme. Per me shume informacion ndoshta nga fundi i nendorit Statuti i Kishes do te kete dale ne botim dhe do te jehte lehtesisht i gjetshem per kureshtaret. Dhe te vetmet Ligje te pandryshueshme ne Kishe jane Kanonet Ekumenike te Kishes te cilat jane mbare orthodhokse, ne baze te te cilave funksionojne dhe rregullojne jeten e tyre Kishat Orthodhokse. Kurse statutet haroen nga Kishat lokale ne vatresi te specifikave dhe si kusht kane mos cenimin e Kanoneve Ekumenike te Kishes.

[isidor]

Përgjigje z. Kristo Frashëri nga pedagogët e Akademisë Theologjike

Kohët e fundit janë shkruar disa artikuj të cilët në mënyrë të deformuar i referohen personit dhe legjitimitetit të fronëzimit të Kryepiskopit Anastas. Për të hedhur dritë mbi këtë çështje duhet parë zgjedhja e tij në përputhje me Kanonet dhe Traditën e Kishës, me “statutet” dhe kushtet historike, politike dhe shoqërore. Rënia e sistemit komunist dhe hapja ndaj proceseve demokratike të vendit gjeti komunitetin orthodoks të asgjësuar në lidhje me strukturën institucionale dhe administrative.

Nuk ekzistonte asnjë hierark, episkop, i cili do të merrte përsipër organizimin e kishës në të gjitha nivelet e aktivitetit të saj. Dhe ajo që është më e rëndësishme të risillte në ekzistencë autoqefalinë e saj, sepse në qarqet teologjike dhe kishtare kishte zëra që pretendonin suprimimin e autoqefalisë, nisur nga mungesa e Sinodit të Shenjtë dhe për më tepër e një episkopi. Si do të vinte në ekzistencë një kishë pas ngjarjeve të tilla? Kjo nuk ishte e parashikuar në asnjë statut. Cili ishte i gatshëm të merrte përsipër këtë mision? Kjo për faktin se episkopi sipas traditës dhe rregullave të Kishës duhet të jetë i pamartuar, me formim teologjik të lartë, me përvojë dhe me dije të shumanshme. Kjo situatë e krijuar kërkonte që të gjendej zgjidhje, e cila të ruante parimet kishtare, kanonet e saj, të cila përbëjnë kushtetutën e pakontestueshme për të gjitha kishat orthodokse. Parimi themelor i Kishës Orthodokse është se: “nuk eksiton kishë pa episkop” (Shën Ignati, shek.I-II, përcakton peshkopin si imazhin e Krishtit, manifestim i unitetit të Kishës. Shën Qipriani, shek.III, ne veprën “De ecclesiae unitate” përcakton unitetin e kishës në personin e episkopit, “ku është episkopi, atje dhe Kisha”). Organizimi i Kishës është hierarkik, ku organi më i lartë është Sinodi i Shenjtë dhe funksionimi i saj rregullohet me anë të kanuneve të Sinodeve Ekumenike, i cili ka të bëjë me çështje të adhurimit, jetës spirituale e morale dhe administrimin e saj.

Gjithashtu një veçori njohëse e kishave orthodokse është vazhdimësia apostolike, e cila transmetohet me anë të episkopëve. Komuniteti orthodoks në Shqipëri, për shkak të mungesës së një episkopi, e kishte të pamundur përfaqësimin në mënyrë kanonike e të barabartë me kishat e tjera simotra dhe ngritjen e strukturave të tij. Klerikët e mbetur nga persekutimi i egër ateist dhe laikët e devotshëm me njohuri kishtare, të cilët përbënin Këshillin e Përgjithshëm të KOASH-it, duke kuptuar situatën e krijuar nga mungesa e një episkopi iu drejtuan Patriarkanës Ekumenike më 30 Maj 1992. Kjo kërkesë vinte jo vetëm si pasojë e mungesës së kandidatëve për episkop, por edhe nga pamundësia për dorëzimin e një episkopi, pasi sipas kanoneve të kishës, “dorëzimi i një episkopi duhet të bëhet të paktën me pjesëmarrjen e dy episkopëve kanonikë” (Kanoni I i Apostujve).

Patriarkana Ekumenike me respekt dhe ndjeshmëri të veçantë për realitetin në Shqipëri mbështeti autoqefalinë e Kishës pas kërkesës të Këshillit të Përgjithshëm dhe ofroi zgjidhje konkrete. Kështu më 24 Qershor 1992, Sinodi i Patriarkanës Ekumenike me unanimitet zgjodhi Fortlumturinë e tij, Anastasin, Kryepiskop të KOASH-it, vendim me Nr. Protokolli 938. Zgjedhja e tij në unanimitet plotësoi kushtin e kanoneve të shenjta (Kanoni IV i Sinodit I Ekumeni, Kanoni III i Sinodit të VII Ekumenik). Më 4 Korrik kemi vizitën e përfaqësuesve të Patriarkanës Ekumenike në Shqipëri, të cilët në takimin e tyre me Presidentin e Republikës z. Sali Berisha morën pëlqimin e tij. Pas zgjedhjes së Kryepiskopit në mënyrë unanime dhe pas pëlqimit nga autoriteti i shtetit më 12 Korrik Fortlumturia i tij shpalli pranimin, duke qenë i ndërgjegjshëm se bëhej fjalë jo për çështje pushteti, por shërbim kryqi.

Duke pasur parasysh njohjen e autoqefalisë së Kishës më 12 Prill 1937 me Tomos-in Nr. Protokolli 609 dhe 618 nën emrin “Kisha Orthodokse Autoqefale e Shqipërisë” dhe përkujdesjen e saj eklisiastike, kanonike dhe dogmatike, Patriarkana Ekumenike duhej përsëri të rimerrte këtë mision për ripërtëritjen e autoqefalisë dhe njohjen e kësaj kishe sipas kanoneve kishtare. Zgjedhja me unanimitet nga Sinodi i Shenjtë i Patriakanës Ekumenike dhe pranimi nga presidenti i Republikës krijuan kushtet për fronëzimin e Kryepiskopit më 2 Gusht 1992 në Kishën “Ungjillëzimi” në Tiranë. Zgjedhja dhe fronëzimi i Kryepiskopit Anastas bëri të mundur njohjen zyrtarisht të Kishës Orthodokse Autoqefale të Shqipërisë si nga kishat orthodokse simotra ashtu dhe nga organizmat e lartë evropiane dhe botërore. Disa persona e vënë në dyshim realizimin e kësaj ceremonie, ndoshta nga mungesa e njohurive të praktikave kishtare. Fronëzimi i një episkopi është një ceremoni e cila përmban shpalljen e vendimit unanim të marrë më parë nga Sinodi i Shenjtë, në rastin konkret nga Patriarkana Ekumenike, për shkak të asgjësimit të tij nga regjimi i egër komunist, përshëndetjen e episkopit që fronëzohet dhe dorëzimi i skeptrit baritor, si simbol i përkujdesjes për grigjën e Perëndisë, praktikë e cila u zhvillua në katedrale në prezencën e klerit dhe besimtarëve dëshmitarë nga të katër dioqezat.

Zhurmat e krijuara nga disa njerëz gjatë kësaj ceremonie dhe të cilat vazhdojnë ende sot të veshura me mllefin që veprimtaria antifetare e kurorëzuar me 1967 nuk arriti të zhdukte besimin, me urrejtjen për zhvillimin e kishës dhe shoqërisë, me zilinë për besimin e të tjerëve nuk mund ta zhbëjnë atë. Zhurmat e tyre tregojnë se janë në grahmat e fundit përpëlitëse për shkak të hijes mortale të ideologjisë së tyre që iu ka hidhëruar shpirtin. Gjithashtu shprehja tradicionale “aksios – i denjë” në praktikën e fronëzimit, ku vendimin për zgjedhjen e një episkopi e merr sinodi, ka vetëm vlerë urimi dhe jo juridike e kanonike. Kështu, ata që nuk uruan në këtë mënyrë apo iu kundërvunë një urimi të tillë, thjesht nuk iu bashkuan traditës së kishës. Disa njerëz duke mos njohur mirë traditën kishtare dhe duke pasur në mendje fjalën statut mendojnë të ringrenë një kishë vetëm me laikë. Na sjell në mendje disa veprime të shekullit të kaluar, me dorëzimet jo kanonike apo mbledhje dhe konferenca vetëm nga laikë, të cilat të kujtojnë mbledhjet e partisë, që zgjidhnin drejtues dhe jepnin direktiva. Njerëz të tillë duke mos njohur traditën kanonike dhe kishtare dhe duke mos gjetur mbështetje për kauzën e tyre përpiqen të shikojnë statutin si një spirancë shpëtimi të ideologjisë së tyre.

Të dy statutet si ai i 1929 dhe 1950 janë miratuar në dy sisteme politike në përputhje me kushtetutat përkatëse dhe të dekretuara nga kuadri shtetëror, i mbretërisë (monarkisë) i pari dhe i diktaturës komuniste i dyti. Harrohet fakti që statuti i vitit 1929 u zhvlerësua nga Kongresi i vitit 1950 (5-10 Shkurt) duke u mbështetur ky veprim në art.63 të statutit të vitit 1929, “i cili ndalon vetëm 3 nenet e para të mos ndryshohen, të mos modifikohen ose të mos abrogohen”. Këto nene të rëndësishëm sanksionojnë pozitën, raportin e KOASH-it me kishat e tjera orthodokse ku ndër të tjera shprehin se: “kisha drejtohet nga episkopë kanonikë që ruajnë të pandryshueshëm kanonet e shenjta apostolike e sinodike si dhe traditën e kishës. Ndërsa neni 64 lejon të ndryshohen nenet e tjerë, sigurisht me vendim të një kongresi tjetër. Kongresi i vitit 1950, i cili ndryshoi statutin e vitit 1929, ishte një kongres i ligjshëm, pasi në të merrnin pjesë episkopë të zgjedhur në mënyrë kanonike, klerikë dhe laikë. E përmendim këtë fakt për të thënë se pa pjesëmarrjen e episkopit dhe klerikëve nuk mund të ketë një kongres kleriko-laik dhe më tepër të marrin vendime mbi organizimin e kishës.

Por dhe statuti i vitit 1950 me dekretin e vitit 1967 (12 Nëntor) u abrogua. Nisja e proceseve demokratike pas viteve 90-të me lejimin e lirisë fetare hasi në një situatë ku aplikimi i këtyre dy statuteve për funksionimin e kishës ishte i pamundur. Një statut për një kishë autoqefale përbën një akt themelor juridik në të cilin mbështetet organizimi administrativ i saj për mirëfunksionimin e jetës shpirtërore. Natyrisht një statut i tillë duhet të bazohet mbi kanonet e Sinodeve Ekumenike dhe t'i përshtatet rrethanave historike, pa shkelur frymën e tyre. Ashtu si riorganizimi i shtetit pas viteve 90-të nuk iu rikthye kushtetutave të mëparshme, pasi ato nuk i përgjigjeshin realitetit të ri, kështu, Kisha nisur nga i njëjti parim nën drejtimin e Kryepiskopit më 21 Janar të vitit 1993 thirri kuvendin kleriko-laik duke shprehur nevojën e një statuti të ri, pasi statutet e hartuara në kohën e mbretërisë dhe diktaturës nuk i përgjigjeshin realiteteve të krijuara në një sistem demokratik.

Në realitetin e ri të krijuar ku shteti ndjente nevojën e një kushtetute të re, e cila u realizua në vitin 1998, në të njëjtën mënyrë dhe kisha kërkonte statutin e ri, i cili duhet t'i përgjigjej nevojës për ekzistencë dhe organizim. Bazuar në nenet 10 pika 5, 78 dhe 83 pika 1 e Kushtetutës shtetit dhe komuniteteve fetare i lind e drejta të krijojnë një marrëveshje reciproke për garantimin e lirive dhe të drejtave të tyre. Kjo marrëveshje u miratua dhe ndër të tjera thotë: “Shteti respekton KOASH-in dhe njeh si përfaqësues të saj personat e autorizuar nga Sinodi i Shenjtë i kësaj Kishe dhe garanton mbrojtjen e saj nga çdo person apo grup që pretendon emrin, objektet e kultit, pronat, simbolet ose vulën e saj” (Neni 5 pika 1). Gjithashtu “Shteti respekton pavarësinë e KOASH-it për t'u organizuar, ushtruar veprimtaritë, për të administruar pasuritë që zotëron në bazë të parimeve, rregullave, traditave, kanoneve e statutit të saj” (Neni 10 pika 2) (Shih Fletorja Zyrtare e Rep. së Shqip. Nr.7, 4 shkurt 2009, fq.138). Nga sa thamë deri tani del konkluzioni se: zgjedhja e Kryepiskopit në krye të KOASH-it është legjitime si nga ana kanonike, ashtu dhe nga ana juridike.

Miratimi unanim i Sinodit të Patriarkanës Ekumenike dhe ratifikimi i marrëveshjes sipas Kushtetutës janë dëshmi të qarta të legjitimitetit të tij. Gjithashtu shumë persona të nxituar dhe me njohuri të kufizuara në lidhje me çështjet doktrinale dhe fetare që u shprehën kundër zgjedhjes dhe fronëzimit të Kryepiskopit me kalimin e kohës kuptuan rolin vendimtar të tij në rimbëkëmjen e Kishës dhe iu rikthyen jetës adhuruese dhe spirituale të saj. Nuk mbetet tjetër veçse t'i lutemi Perëndisë që të ndriçojë mendjet e tyre që privojnë veten nga pjesëmarrja në jetën e gjallë të Kishës dhe kënaqësia e përjetimit të mrekullisë së ndërtimit të saj.

Dhimitër Qosja
Thoma Çomëni
(Pedagogë të Akademisë Teologjike “Ngjallja e Krishtit” Shën Vlash, Durrës)

[isidor]

Nga Paragjykimi tek Shpifja - Intelektualet e Korçes i përgjigjen z. K. Frashëri

Kushdo e mban mend mirë se gjatë viteve 90, gazeta të ndryshme të shtypit shqiptar dhe Mas Medias, përgjithësisht, kanë qenë tejet të mbushura me artikuj, pronocime dhe daklarata që në qendër të tyre kishin Kryepeshkopin Anastas të Kishës Orthodhokse Autoqefale te Shqipërisë, artikuj me tema tërësisht bajate deri të neveritshme, me autorë shpesh pseudointelektualë, pseudopatriotë dhe mbi të gjitha dashakeqë ndaj Besimit Orthodhoks. Përgjithësisht kudo flitej për kalë troje, për gjëmën e madhe që e kishte gjetur Kishën Orthodhokse, që në krye të saj kishte një Kryepeshkop, mëkati i vetëm i të cilit ishte përkatësia etnike. Ky ishte elementi kryesor dhe i vetëm i aludimit mbi shumë të këqija që do ta gjenin kombin tonë dhe Kishën Orthodhokse. Shumë nga artikuj shkruesit apo edhe organizatorët e ndonjë tubimi mjeran, sot pothuajse janë harruar dhe megjithëse në atë kohë mund të konsideroheshin edhe si potenciale në efiçencë apo edhe në pritje për politikën dhe shoqërinë shqiptare sot nuk po dëgjohen më.

Paralelisht me këto zëra në mbrojtje të veprës së hirësisë së tij Anastas, u ngritën mijëra besimtarë, intelektualë dhe njerëz të thjeshtë pavarësisht përkatësisë fetare. Me kalimin e kohës kur gjykatësi më i drejtë, koha, me dëshmimtarë veprat e hirësisë së tij, ju dhanë atyre të drejtë, konsiderohet keqdashëse pa asnjë justifikim risjellja e temave të tilla në vëmendje të publikut shqiptar. Të vjen vërtet çudi kur lexon artikujt e botuara në “Gazeta Shqiptare”në mënyrë të njëpasnjëshme të zotit Kristo Frashëri, kundër kryepeshkopit Anastas. Nuk kemi ndërmend të ndalemi tek akuzat që u botuan në to, pasi në mënyrë përbledhëse, tepër të sinqertë dhe me vërtetsi, morën një përgjigje ekselente nga kryepeshkopi. Ajo që na bën përshtypje dhe na fyen ne si besimtarë orthodhoksë të një Kishe tepër të konsoliduar, inekzistente më parë dhe tashmë me autoritet dhe reputacion ndërkombëtar, falë kryepeshkopit, është fakti se megjithëse faza e parë e mosnjohjes dhe e paragjykimit deri diku ndoshta të justifikuar për Kryepeshkopin Anastas ka kaluar dhe veprat kanë treguar të kundërtënë e atyre që u shkruan për vite me rradhë, përsëri vërejmë të gëlojë prirja për të denigruar figurën e kryebariut tonë.

Shumë prej nesh u ndodhëm në Kishën e Tiranës, atë ditë të madhe të 2 Gushtit 1992, të Fronëzimit të Hirësisë së tij, kishim shkuar atje të gjithë ne korçarët që për dhjetvjeçarë të tërë, kishim mbajtur të gjallë besimin, duke përfaqësuar ata qindra gjyshër, gjyshe e prindër, që ditën ta ruanin të gjallë besimin tek Kisha Orthodhokse dhe që fshehurazi na e kishin përcjellë duke krijuar gjithmonë gjatë viteve të egra të diktaturës shoqërinë e të krishterëve në qytetin e Korçës. Të gjithë ne atje njëzëri bërtitëm Aksios dhe mbytëm britmën e ngathët dhe djallëzore të disa njerëzve të papërgjegjshëm që vetëm atë ditë ndoshta panë derën e kishës, pasi as më përpara nuk e kishin parë dhe as besoj ta kenë parë më që atë ditë, për faktin e thjeshtë se ose i përkisnin besimeve të tjera, dhe janë pinjollë të atyre që realisht kanë fituar titullin me bëmat e tyre të luftonjësve të Orthodhoksisë, ose ishin ateistë që asnjëherë nuk kishin treguar ndonjë interes për besimin.

Çdo i krishter i mirë është edhe patriot i mirë, por jo vetëm kaq, përderisa beson tek jeta e përtejshme duhet së pari që të aspirojë atdheun e përbashkët të të drejtëve që është në qiell afër Zotit, kjo është arsyeja që gjërat duhet të thuhen siç janë dhe jo të gjymtohen. Pikërisht ata qindra zëra që pohuan denjësinë e Kryepeshkopit Anastas, donin përparimin e Kishës dhe të Besimit, koha tregoi se kishin të drejtë, denjësia e tij u sprovua në kalvarin e gjatë të ringritjes së gjithçkaje që kishte të bënte me besimin si dhe me kontributin e tij të paçmuar në momentet më deçizive që kaloi vendi dhe populli ynë. Na habit fakti se tema bajate të trajtuara 18 vjet më parë me bazë paragjykimin dhe shpifjen rivijnë në vëmendje të lexuesit nëpërmjet citimeve tuaja duke u bërë ofenduese. Kjo tregon se përsëri segmente të erëta janë vënë në efiçencë kundër besimit, sepse nuk e kuptojmë dot se si edhe sot mbas 18 vjetësh arrihet të deformohet çdo fakt dhe të trumbetohet gjoja jokanonizmi i atij që ngriti e rikrijoi Kishën tonë Orthodhokse me tre mitropolitë shqiptarë dhe një arvanit, që ndoshta do parapëlqenit ta quanit edhe atë të huaj. Nuk dimë ndonjë patriot të mirë, shqiptar me gjak të kulluar ndër politikanë apo edhe intelektualë që përveç fjalëve të ketë bërë diçka realisht për popullin dhe vëndin e vuajtur, në këto 20 vjet, diçka që ti shërbejë një popullate apo qoftë edhe një komuniteti të caktuar, pa ndonjë përfitim, pa u bërë milioner nga hiçi, nuk dimë bile as ndonjë patriot shqiptar të zjarrtë të diasporës të ketë vënë qoftë edhe një tjegull në ndonjë kishë të vendit, apo të ofronte shërbimet e tij të përhershme këtu.

Përkundrazi është ky i “huaj” që diti ta ringrinte dhe ti jepte një autoritet që kurrë nuk e ka pasur në arenën ndërkombëtare Kishës sonë Orthodhokse dhe për pasojë vendit tonë. Ky i “huaj” dorëzoi qindra priftërinj shqiptarë, të arsimuar në shkollën teologjike shqiptare që me aq mundim e ngriti që me ardhjen e tij këtu, ky i “huaj” ringriti kishat tona të shkatërruara kudo edhe në Përmet, kisha e shën Marisë atje duhet të funksionojë, bëhet fjalë për një kishë historike për të cilën flet edhe Kodiku i Shenjtë i Mitropolisë së Korçës. E pra, restaurimi i vlerave nuk mund të quhet sakrilegj apo krim kombëtar, e kundërta kthimi i shtëpisë së Zotit në vatër culture, ka qenë një veprim i turpshëm dhe kur e drejta e Zotit vihet në vend nga njeriu ju përpiqeni të fajësoni. Pra puna dhe jo guna është ajo që përcakton një njeri, kualitetin dhe predispozicionin e tij. Mendojmë se të flasësh me gjuhën e fillimit të vitit 90 për një figurë tepër të nderuar është një anakronizëm dhe një dashakeqësi. Kryepeshkopi Anastas i duhet Kishës sonë Orthodhokse dhe do të qëndrojë Kryebari shpirtëror deri në fund përderisa atë e duan dhe e vlerësojnë ata që përbëjnë realisht grigjën e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, pavarësisht përkatësisë së tyre etnike. Nga përvoja e baltologjisë të viteve 90, kemi kuptuar se në shënjestër të goditjeve nuk është aspak ai, por Besimi dhe Kisha jonë Orthodhokse e ringritur prej tij. Këtë gjë e di kushdo, tashmë më tepër se atëherë kur u ndërtuan edhe ligje për ekstradimin e tij, mjafton të kujtojmë rezultatin e votimeve për Referendumin në vitin 1994, kur të paktën në qytetin e Korçës të krishterë dhe myslymanë, të majtë dhe të djathtë, votuan kundër, vetëm për arsye të nenit që rrezikonte qëndrimin e hirësisë së tij në krye të Kishës Orthodhokse Autoqefale Shqiptare.

Koha tregoi se ata kishin të drejtë në këtë pikë, tashmë kur kanë kaluar kaq vjet qysh atëherë dhe Institucioni i Kishës Orthodhokse Autoqefale ka qenë në vend një faktor paqeje, mirëkuptimi, ndihme dhe shprese për të gjithë popullin tonë, dhe kjo falë kryepeshkopit Anastas. Simpatia e atëhershme ndaj personit të tij është kthyer në një bindje të thellë përsa i përket misionit të tij të vetëm që kryen këtu, atij të kryebariut shpirtëror. Pavarësisht keqinterpretimeve, apo marrjes jashtë kontekstit të prononcimeve të tij, në këtë rast nga ana e një historiani, dielli nuk mbulohet me shoshë. Kryepeshkopi ynë është kanonik tepër i pëlqyer nga grigja e tij dhe i pa të metë në misionin që i është ngarkuar. Eshtë e palejueshme zoti historian që njerëzit të shërbejnë si valvola të shfryrjes së urrejtjes apo racizmit, për veprime apo situate që fabrikohen tjetërkund dhe akoma më e pafalshme, kur vala goditëse e atij që shërben si valvol ju drejtohet figurave të nderuara dhe aspak të kompromentuara. Për ta përmbyllur na lejoni të përdorim fjalët e një kleriku orthodhoks të Amerikës më parë mosbesues ndaj misionit dhe figurës së Krepeshkopit Anastas, i cili mbasi pa veprën e ndërtuar prej tij në Shqipëri tha se po të ishte gjallë Fan Noli do të thonte se në personin e kryepeshkopit Anastas, Kisha jonë Orthodhokse Autoqefale Shqiptare përjetoi dëshirat dhe aspiratat e saj.

DR.Vasil Tushi, DR.Pirro Gjançi, Vangjush Themeli
PR.Jonela Spaho, PR.Ilda Lubonja.

[isidor]

E VËRTETA RRETH FRONËZIMIT
TË KRYEPESHKOPIT ANASTAS

Nga Teodor Papapavli
Botuar më parë tek "Rilindja Demokratike", 16 shtator 1992, faqe 4

Më 2 gusht 1992, në Kishën e Ungjillëzimit të Tiranës, u zhvillua ceremonia e fronëzimit të Kryepeshkopit Anastas Janullatos. Por, më parë, pak retrospektivë.
Rivendosja e besimeve fetare nga demokracia e gjeti Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë të shkatërruar tërësisht, pa lokale kulti dhe pa kler. Për ringjalljen e besimeve fetare në vendin tonë, në kushtet e varfërisë së përgjithshme postkomuniste, u desh ndihma e qendrave botërore të Islamizmit, Katolicizmit dhe Ortodoksisë. Patriarkana Ekumenike e Kostandinopolit, e preokupuar për ringjalljen Kishës Ortodokse Shqiptare, caktoi për këtë qëllim, në fillim të vitit 1991, si përfaqësues të saj në Shqipëri (eksark) prof. dr. Hirësinë e Tij, Anastas Janullatos, i cili atë kohë ndodhej në Afrikën Lindore, i ngarkuar me detyrën e Kryepeshkopit aktiv, për rimëkëmbjen e Kishës Ortodokse të Kenias, Ugandës dhe Tanzanisë, me qendër në Nairobi. Caktimi i tij u miratua nga presidenti i mëparshëm i Republikës.
Hirësia e Tij, kur erdhi në Shqipëri, u prit me interes të veçantë dhe u rrethua me dashuri e respekt nga besimtarët ortodoksë, jo vetëm në Tiranë, por të gjithë Shqipërisë. I frymëzuar nga idealet e larta të Ortodoksisë, që e kishin çuar qa larg vendit të tij me ndihmën e bashkëpunëtorëve shqiptarë dhe të aktivistëve të kishës iu përvesh punës me përkushtim veprës së vështirë për ringjalljen e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë.
Në fillim eksarku thirri Konferencën Kombëtare të KOASH në Tiranë, në të cilën morën pjesë 15 klerikë dhe 30 laikë, përfaqësues të katër Mitropolive të Shqipërisë. Konferenca zgjodhi Këshillin e Përgjithshëm të Kishës të përbërë nga 9 vetë, që të gjithë shqiptarë, përveç eksarkut. Gjithashtu u krijuan këshillat kishtare në qytetet kryesore të vendit. Në vazhdim eksarku nisi punën për restaurimin e Kishës së Ungjillëzimit në Tiranë dhe më vonë hapi Seminarin Teologjik për përgatitjen e kuadrove të parë priftërinj, dhiakonë e psalltë. Porositi jashtë shtetit kisha të parafabrikuara, montimi i së cilave ka përfunduar si në Fier, Sarandë etj, mori masa për restaurimin e kishave dhe manastireve të dëmtuara, solli ndihma në medikamente, ushqime dhe veshmbathje. Dhe të gjitha këto u bënë dhe po bëhen falas, vetëm me subvencionet e Patriarkanës së Konstandinopolit, me donacionet e kishave të tjera Ortodokse dhe të miqve të eksarkut në botë. Si rezultat i këtyre masave të para, brenda vitit u ringjall shërbimi fetar ortodoks në tërë vendin, pas një nate të gjatë ateiste. Kjo është në radhë të parë, merita e eksarkut.
Por, pas këtyre rezultateve të mira, procesi i ringjalljes së Kishës Ortodokse të Shqipërisë kishte nevojë të domosdoshme të plotësohej në planin organizativ, sepse asaj i mungonte hierarkia, kryepeshkopi, episkopët, dhe sinodhi i shenjtë, që janë atributet (veti të pandara) të çdo kishe ortodokse autoqefale. Pa dyshim më e mira e të mirave, zgjidhja ideale do të ishte që në krye të Kishës Ortodokse Shqiptare të ishte një kryepeskop shqiptar. Për këtë qëllim Patriarkana e Konstandinopolit, me propozimin e kryesisë së Kishës Ortodokse Shqiptare, bëri të gjitha përpjekjet për të gjetur në diasporën shqiptare në botë një kandidat të mundshëm. Nga kërkimet rezultoi se klerikët me origjinë shqiptare, ndonëse të pakët, që meshonin në gjuhën shqipe dhe ishin me arsim të lartë teologjik, të gjithë ishin të martuar. Në bazë të kanuneve të Ortodoksisë, të aprovuar nga sinodet ekumenikë episkopët dhe kryepeshkopët, zgjidhen vetëm nga radhët e klerit murg.
Në këto kushte, në mungesë të ndonjë alternative tjetër, Sinodhi Ekumenik i Konstandinopolit, në bazë të kanumeve të kishës, zgjodhi eksarkun në postin e Kryepeshkopit të Shqipërisë. Për t’ua parashtruar zgjedhjen e tij autoriteteve të larta shqiptare erdhi në vendin tonë një delegacion i nivelit të lartë nga Patriarkana e Konstandinopolit. Pas bisedimeve paraprake në Sekretariatin e Fesë në Ministrinë e Kulturës, delegacioni u takua me Presidentin e Republikës. Në përfundim të bisedimeve u dha pëlqimi. Gjatë më tepër se një viti, eksarku kishte dhënë prova si organizator i zoti dhe me përvojë, kishte arritur rezultate konkrete në drejtimet kryesore dhe në plotësimin e kërkesave imediate, njihte zakonet, traditat, kishte nisur të mësonte dhe të meshonte shqip. Me një fjalë e kishte justifikuar plotësisht veten. Këtu është vendi të theksohet se për zgjidhjen e këtij problemi në të ardhmen e afërt, eksarku ka treguar një interesim të veçantë. Në mbarim të seminarit, së bashku me At Ilia Ketrin, drejtor i seminarit, seleksionoi nga elementët me arsim të mesëm e të lartë një grup të rinjsh që do të dërgoheshin jashtë shtetit për studime teologjike. Disa nga këta (tre vetë), fill pas mbylljes së seminarit, u nisën për në Manastiret e Malit të Shenjtë.
Sipas Statutit të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë të vitit 1929 Kryepeshkopi dhe episkopët duhet të jenë prej gjaku dhe gjuhe shqiptarë, të kenë shtetësinë shqiptare dhe aprovimin e mbretit. Ky statut, në vitin 1950, kur besimet fetare ishin akoma të lira dhe institucionet fetare bënin një jetë normale, u zëvendësua me një statut tjetër, të aprovuar nga Kongresi III i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe i miratuar me dekretin nr. 1065, datë 4 maj 1950. Statuti i ri ndryshe nga statuti i vitit 1929, parashikon si kusht për kryepeshkopin vetëm shtetësinë shqiptare. Në këtë kontekst duhet theksuar se me dekretin nr. 4337, dt. 13 nëntor 1967, janë shfuqizuar të gjithë statutet e komuniteteve fetare. Shteti i sotëm demokratik shqiptar nuk ka akoma Kushtetutë. Dispozitat Kryesore Kushtetuese, të miratuara nga Parlamenti pluralist nuk e trajtojnë këtë çështje. Në boshllëkun legjislativ ekzistues, për mendimin tonë, vlejnë kanunet e sinodheve ekumenikë dhe aktet ndërkombëtare që garantojnë lirinë e besismeve fetare dhe institucionalizimin e tyre. Shqipëria demokratike ka aderuar në këto akte ndërkombëtare.
Më 2 gusht 1992, mbi bazën e marrëveshjes së arritur midis Presidentit të Republikës dhe delegacionit të Patriarkanës së Konstandinopolit, u bë fronëzimi i eksarkut në kryepeshkop i Shqipërisë nga hirësitë e tyre, mitropolitët e Pergit Evangjellos dhe Meliton i Filadelfias, në prani të episkopëve ortodoksë të vendeve të tjera të ftuar në këtë ceremoni, të klerikëve shqiptarë, përfaqësues të këshillave kishtare të rretheve dhe të një publiku që mbushte Kishën e Ungjillëzimit plot e përplot, si kurrë ndonjëherë. Në këtë ceremoni isha vetë prezent.
Çështja e fronëzimit u shtrua padrejtësisht sikur u bë me nxitim dhe fshehtazi. Në fakt ajo u zvarrit. Nga data kur vendosi Sinodhi Ekumenik, më 24 qershor 1992 (përfshirë dhe aktin e pranimit nga ana e eksarkut) dhe deri më 2 gusht 1992, kaluan pothuajse 6 javë dhe pra, nuk kishte nxitim. Përkundrazi kishte një vonesë të theksuar, krejt anormale për traditën e fronëzimeve, të cilat bëhen vetëm disa ditë pas dhënies së pëlqimit të kandidatit, siç u veprua p.sh. pak vjet më parë me fronëzimin e patriarkut të Rusisë, të Serbisë, etj. Gjithashtu nuk u bë fsheftazi, përderisa ishin në dijeni organet më të larta shtetërore, qeveria dhe Presidenti i Republikës, që kishin dhënë edhe miratimin dhe njëkohësisht ishin shpërndarë ftesat 10 ditë para ceremonisë së fronëzimit.
Në ceremoninë e fronëzimit merrnin pjesë qindra besimtarë. Ajo u zhvillua në mes të thirrjeve, brohoritjeve dhe duartrokitjeve të pandërprera për Kryepeshkopin Anastas. Këtë atmosferë u përpoq ta prishë një grup i vogël njerëzish, ku bënin pjesë edhe sisa muslimanë, përfshirë edhe një deputet të këtij besimi. Prandaj, protesta e këtij grupi të vogël, e cila mendoj se nuk qe spontane po ta gjykosh nga përbërja e tij, nuk mund të ketë prevalencë mbi vullnetin e shumicës dërmuese që aprovonte si një kor gjigant fronëzimin e Kryepeshkopit.
Hirësia e Tij, nuk është një prift i thjeshtë, por një klerik i rangut të lartë, mitropolit i Dioqezës së Andrucës, profesor doktor në shkencat teologjike, pedagog i historisë universale të fesë në Universitetin e Athinës. Ai bën pjesë në plejadën e teologëve më të mëdhenj të Kishës Ortodokse greke dhe është anëtar i Akademisë së Shkencave të Athinës. Është autor i shumë veprave dhe shkrimeve në fushën e teologjisë. Njëkohesisht është autor i një studimi voluminoz dhe interesant mbi islamizmin. Ka qenë president i Këshillit Botëror të Kishave për ungjillëzimin dhe siç u theksua në fillim edhe Kryepeshkop aktiv i Kishës Ortodokse të Afrikës me qendër në Nairobi.
Hirësia e Tij është figurë e ndritur e mbarë Ortodoksisë, i nderuar dhe i respektuar nga kleri i lartë mbarëkristian i gjithë botës. Në një nga numrat e Buletinit Britanik "Keston News Service", i specializuar për lajmet e Evropës Lindore (Keston College, information Department, Kent, United Kingdom), thuhet tekstualisht për mitropolitin Anastas: "Është shumë i admiruar nga të gjithë udhëheqësit e kishave në mbarë botën".

[bamatat]

Nuk paska etnicitet fetar (religious ethnicity)?!

Shiko, a do mbarojne ndonjehere te squtet e ketij forumi?!

http://en.wikipedia.org/wiki/Religious_nationalism


Nqs ke verejtje per website-n, ka faqe te tjera

http://onenessbecomesus.com/religiousethnicity.pdf



Per ke e ke fjalen per te respektuar, ti? E ke pare se me cfare fjalori rrugacerie rrospiesh bishtperdredhurash ka Kavir kur perdor emrin e Janullatos, kreun e nje institucioni ligjor fetar?



Prandaj, kur te permendni kreun e nje komuniteti fetar, kujdes se si shkruani, rrini sust, nqs deshironi, qe pervec se injorante mos te behni edhe qesharake!


P.S, po qe per etnicitet fetar, eshte e habitshme se si "patriote" me idenitet laik-musliman kane ne fjalorin e tyre anti-ortodoks nuanca te forta me prapavija paragjykimesh fetare, konkretisht mulsimane.
Kur te talleni me fene, talluni me traditen e familjes suaj (muslimane), profetin tuaj muhamed, librin tuaj, kuranin.

O miku , paske dale fare nga cerciveja ti !
Te thashe qe "etni" ka te beje me atin , babain , me spermen e tij , pra eshte ceshtje geni ! Kaq shume te egersova ?

Ndersa feja sic ti e di , e para permbledh brenda shume "eter" , apo popuj , pra shume sperma !
Dhe e dyta , cdo kush mundet ta nderroje fene e tij disa here ne jete ! Si behet atehere me spermen e ketij shokut ?

Ato mallkimet ne fund , nuk t'i mora vesh se cfare doje te thoshje !

Dhe behu pak tolerant sic feja , perfshi edhe "tenden" apo tonen , na predikon !

Ja per te ndruar dhe mos perdorur kete lloj gjuhe shtrigash , nuk na duhet Janulla , por nje peshkop i races apo etnise sone !

[Seminarist]

O miku , paske dale fare nga cerciveja ti !
Te thashe qe "etni" ka te beje me atin , babain , me spermen e tij , pra eshte ceshtje geni ! Kaq shume te egersova ?

Ne radhe te pare, fjala ethnikos nuk e ka etimologjine nga fjala at. Une pranoj etimologjine qe njohin shkencetaret gjuhetare e jo perrallat e tua.
Se dyti, une permenda identifikimin e nje populli me baze fene, ku emri etnik behet sinonim i fese, nje dukuri qe ngjau, sic e ke dhe ne link-et, ne Ballkanin modern.

Por edhe nder shqiptare ka qene ajo dukuri. Feja muslimane i jepte nje shqiptari emertimin etnik turk.

Ti kete dukuri nuk mund ta hedhesh poshte me nje shprehje "nuk ka lidhje feja me etnine'. Hapi librat, e meso.

Kete dukuri e permenda ne nje kontekst te caktuar (shih postimin).

E verteta pra eshte, meqe ra fjala, qe nuk ka dy lloje nacionalizmash, sic pretendohet rendom, ai francez (me baze kulturen) dhe ai gjerman (me baze gjakun), por ka edhe nacionalizem fetar, qe ne Europen moderne perfaqesohet kryesisht nga vendet ortodokse, ku u be nje miks te ideve laike iluministe me fene si baze e veteidentifikimit nacional.

[EDLIN]

Kristo Frasheri eshte komunist. Kristo Frasheri eshte ateist. Kristo Frasheri eshte edhe nje nga njerezit qe orkestruan, propoganduan dhe indoktrinuan dy breza shqiptaresh me frymen ateiste dhe frymen anti-fetare. Ky eshte njeriu qe shkruajti veprat e shokut Enver. Ky eshte njeriu qe shkruajti librat e historise se shkollave 8-vjecare e te mesme shqiptare ne te cilat jo vetem qe u fshine nga kujtesa shekujt e traditave fetare ne vend, por u mesonte femijeve se feja ishte nje e keqe e madhe, dhe nese hasnim traditen e fshehte fetare ne familje, femijet duhet ta denonconin tek Partia. Ky eshte njeriu qe ne 1967 i propogandonte rinise shqiptare qe te "shkaterronin kishat e xhamite ne vend". Intelektuale te tille qe ishin vegla te rregjimit Partia e shoku Enver i dergonin ne rrethet nga vinin (ne rastin e Frasherit ne Permet), qe te orkestronin sulmin dhe shkaterrimin e kishave dhe xhamive ne menyre qe historia shqiptare te mos regjistronte te verteten, qe keto Kisha e xhami u shkaterruan nga shteti komunist, por u shkaterruan "nga masat demokratike te njerezve".

Po, kjo eshte e vertete, por kjo nuk e ben te pa vertete ate qe thote per janullen.
Ti mos u tharto, lerja ne dore Perendise kete pune.