Po e hap kete teme pa u pregatite per nje shkrim cilesor, pra thjesh po ulem e po shkruaj ate cka ndjej.
Zgjodha kete titull, jo se me perkedhel sedren, por se ky komunitet e meriton nje vlersim te tille.Kjo eshte aq e vertete sa qe numri i krimeve pothuajse nuk ka lidhje me ne, pasi dhe ne ato raste qe permendemi ne kroniken e zeze, paraqitemi si viktima.
Perse u arrit qe sot ky komunitet te paraqitet kaq i virtytshem?Une mendoj se ne rradhe te pare eshte edukimi biblik i ketij komuniteti, se dyti nje faktor terendesishem luajti dhe ndasia e ketyre komuniteteve ne tre fe te ndryshme, duke krijuar njefar gare , nje konkurence per krijimin e figures me te mire te shqiptarit.Them se ndasia dha kete mundesi, pasi duke marre shembullin e popullit grek te cilet jane unik ne fene e tyre, shqiptari otrodoks jo vetem u integrua lehte me to,por pati nje integrim dinjitoz pasi me sjelljen e tij bente pjese me shoqerine superiore te edukimit grek.E vetmja gje qe me ka bere te ndjehem krenar ne ballafaqim me popujt europiane.
Eshte e natyrshme te permendim ketu se ky perfitim ka ardhur dhe per faktin e te qenit me prane dhe me te lidhur me kulturen e popullit grek, qe ka aq te drejt te krenohet me ate c'ka te paret i dhene trashegim.Ne te kater vilajetet shqiptare e vetmja shkolle ishte ajo e vellezerve Zosima te Janines, Gjimnazi Zosimea ku u mesuan pothuajse te gjithe rilindasit tane apo te tjere intelektuale qe me pas dhane nje kontribut te pa pershkruar ne perhapjen e dijes ne popullin shqiptar.
Gjthashtu nje rol pozitiv dha dhe dhuna qe ushtroi pushtuesi dhe perse jo dhe e te konvertuarve, te cilet tashme kishin humbe dhe indentitetin e tyre kombetar duke u ndjere turq.Me pas diferenca u rrit pasi te turqezuarit u ushqyen me ndjenjen e vetgjyqesimit ndaj komunitetit ortodoks, te cilin e shikonin si nje pjese e turpshme te ketij populli fatkeq.Ato ndeheshin superiore saqe shpesh i luteshin Allahut , qe shyqyr qe na bere musliman dhe jo kaurr, duke harruar se i kishte mbytur po i njeti fukarallek dhe injorance , pa kufi.Dhenia e te drejtes se vetgjuqesimit beri qe dhe sot ky komunitet te mos kete respekt per ligjin dhe e ka rradhitur ate ne vendin e pare te kronikes se zeze dhe me nje diference te pa arritshme dhe me ato te katolikeve qe ndodhen ne vendin e dyte dhe kjo thjesht si rrezultat relejevit e pozicionit gjeografik te vendit te tyre. Po e le me kaq per tju lene vend dhe juve per te shtuar, pasi e ndjej qe ka mjaft arsye per te permende.Falenderoj me e kete rast te paret tane qe me aq dhimbje transmetuan tek ne kete edukim superior, por gjithashtu dhe juve te cilet po dini te ndiqni te njetin shembull.-Anesti
Krijoni Kontakt