Kuriozitete dhe te reja nga mjekesia

[DI_ANA]

Nëse pini duhan, më pak shanse për shtatzani


Duhanpirëset kërkojnë dyfishin e kohës së grave, që nuk konsumojnë duhan, për të mbetur shtatzënë, sipas një studimi të fundit të Institutit Kombëtar të Shëndetit dhe Kërkimit Mjekësor në Francë (Inserm).
"Rezultatet e para të studimit konfirmojnë efektin negativ të duhanit mbi fertilitetin, efekt ky që është pohuar edhe nga ekipe të tjera evropiane", thuhet në një komunikatë të Inserm. Projekti pilot konsistoi në studimin e 1200 grave nga 18-44 vjeç dhe të partnerëve të tyre. Konkluzioni i dalë nga ky institut është që: gjysma e femrave duhanpirëse donin dyfishin e kohës për të mbetur shtatzënë, në krahasim me ato që nuk pinin. Por këto efekte negative të duhanit nuk ndikojnë vetëm tek gratë, por edhe tek burrat. Mjekët nënvizojnë, që të paktën duhanpirësit duhet të mënjanojnë duhanin gjatë kohës që duan të bëjnë një fëmijë. Ky studim do të vazhdojë edhe gjatë vitit që vjen, kur gjatë kësaj kohe do të studiohen edhe rreth 20.000 persona.
Sëmundjet
Studimi është kryer në Francë dhe sipas të dhënave mësohet se numërohen rreth 14 milionë konsumatorë të duhanit. Më shumë se 12 milionë persona janë duhanpirës të rregullt. Në këtë grup bëjnë pjesë të gjithë ata të cilët pijnë më shumë se një cigare në ditë, ku 33 për qind e zënë meshkujt, ndërsa 26 për qind janë femra. Sipas anketës, nga 17-vjeçarët e pyetur, katër në shjetë deklarojnë se pijnë duhan disa herë në muaj. 19-vjeçarët e pyetur deklarojnë se një në dy vetë pi rregullisht duhan çdo ditë. Po sipas kësaj ankete të kryer nga instituti francez mësohet se, përqindja e duhanpirësve është në rritje kryesisht tek 35-vjeçarët. Pirja e duhanit njihet se ka sjellë vdekshmëri të lartë në botë, ndërsa në Francë mësohet se kjo drogë ka vrarë më shumë se 60 mijë vetë në vit. Nikotina është vrasësëe për shëndetin, ku ata që pijnë më shumë se 20 cigare në ditë janë më të rrezikuarit. Nikotina është përgjegjëse edhe për anomalitë të tipit, si infarkt i miokardit, pasi dëmton rëndë zemrën. Kanceri në mushkëri është një sëmundje fatale dhe fajin për këtë duket se e ka duhani. Shkencëtarët thonë se sikur duhani të eliminohej, rastet e kancerit në mushkëri do të pakësoheshin deri 90 për qind. Ata thonë se kanceri i mushkërive tani ka filluar të bëhet më i shpeshtë edhe mes personave që nuk pijnë duhan. Gjatë 10 vjetëve të fundit, shtimi i rasteve të tilla ka ardhur duke u rritur dhe arsyeja shpjegohet se këta persona, megjithëse nuk pijnë duhan, punojnë, ose jetojnë në mjedise ku pihet duhan.
Lënia e duhanit
Sipas anketës, mbi 60 për qind e duhanpirësve kanë bërë të paktën një herë një tentativë për ta lënë duhanin. Ndërkohë që gjatë tre viteve të fundit, vetëm dhjetë për qind e atyre, që kanë bërë një tentativë për ta lënë duhanin, ia kanë arritur. Ekspertët thonë se në se duhani eliminohet, pra nëse lihet duhani, atëherë edhe ata që nuk pijnë duhan nuk do të ishin më në rrezik prej tij. Sipas tyre, me një hap të tillë, rastet e kancerit të mushkërivë mund të pakësoheshin deri në 90 për qind.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Analizë e re për të zbuluar sasinë e nikotinës


Nëse fëmijët, apo adoleshentët pijnë duhan jashtë vullnetit të prindërve, tani mund të zbulohet fare lehtë. Një analizë e re zbulon saktësisht nëse një person ka pirë apo jo duhan. Pajisja për kryerjen e kësaj analize quhet TobacAlert, që shitet në farmaci pa recetë dhe me saktësi tregon nivelin e kotinës në urinë. Kotina është një nënsubstancë e nikotinës. Gjatë një punë kërkimore në këtë klinikë në Rino të Nevadës, gratë shtatzëna kryejnë rregullisht këtë lloj analize për të diktuar nëse janë ekspozuar ndaj tymit të duhanit. Analiza i ndihmon nënat për të dalluar nivelin e kotinës në urinë dhe gjithashtu i bën ato më të hapura në bisedat ndaj të këqijave që sjell duhani. Gjithashtu, këto lloj analizash tani përdoren edhe në rastet e divorceve, kur njëri prind kërkon kujdestarinë e fëmijës, duke u ankuar se fëmija është në rrezik shëndeti, pasi prindi tjetër pi duhan. TobacAlert ka filluar të përdoret në botë edhe nga ndërmarrje private ndaj punonjësve të tyre.
Puna
Statistikat tregojnë se një person që pi duhan, mungon nga puna për arsye shëndetësore mesatarisht 18 ditë në vit, ndërsa një agjenci sigurimesh shëndetësore mund të kursejë rreth 3 mijë e 500 dollarë në vit nëse një person i siguruar nuk pi duhan.
Mohimi
Ka shumë njerëz, që nuk e pranojnë se pijnë duhan, madje edhe kur shkojnë tek mjeku ngulin këmbë, duke thënë se nuk pijnë duhan. Një sjellje e tillë është e rrezikshme, veçanërisht në rastet e grave shtatzëna.
Fëmijët
Ekspertët thonë se fëmijët janë më të pambrojturit ndaj tymit të duhanit. Mbajtja e fëmijëve në mjedise ku pihet duhan mund të bëhet shkak për sëmundje të tjera më të rrezikshme. Tymi i lëshuar nga të tjerët, tek fëmijët bëhet shkak për infeksione të ndryshme!

"Shendeti"

[DI_ANA]

Pse femrat dallohen nga meshkujt?


Shkenctarët kanë deshifruar kodin gjenetik të kromozomi X femror i cili është i lidhur me më shumë se 300 sëmundje.
Ai përmban 1100 gjene ose rreth 5% të gjenomit njerzor së bashku me informacionin e cila mund të ndihmojë që të përmirësohet diagnoza e sëmundjes së hemofilisë, verbërimit, autizmit dhe leukemisë.Nga ky zbulim i k
ëtyre shkenctarëve tregon se tek gratë ka shumë dallime se sa është menduar dhe janë më të komplikuara nga meshkujt sa i përket gjeneve.
Gratë kanë 2X kromozome kurse meshkujt XY të cilat i japin vetitë mashkullore.X kromozomi
është më i madh se ai Y, dhe femrat kanë 2X kromozome i cili njëri zakonisht është joaktiv.
Ndryshimet gjenetike dhe sëmundjet si daltonizmi, autizmi dhe hemofilia të cilat janë të lidhura me kromozomin X më shpesh godasin meshkujt sepse ata nuk kanë kromozomin tjetër X i cili do të zëvendësonte mungesat.
Kromozomi X është bartës edhe i shumë gjeneve të cilat kanë lidhje me prapambetjen psiqike dhe gjenit më të madh të quajtur DMD në gjenomin njerzor. Ndryshimet në DMD, shkaktojnë distrofinë muskulare të Duchenn, një sëmundje e rëndë dhe fatale tek meshkujt.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Multivitaminat për shtatëzani mund të jenë të rrezikshëm për fëmijë


Shumë gra shtatëzana vitaminat e tyre të cilat i përdorin gjatë shtatëzanisë nuk i ruajnë në vende të sigurta, larg fëmijëve. Por nëse atë e bëjnë mund të shpëtojnë jetën e fëmijës së vogël, thotë dr Kathleen Delaney nga UT Southwester Medical Center.
"Shumica mendojnë se këso lloj barna janë shumë të sigurta - se ato janë vetëm vitamina" tha dr Delaney. "Mirëpo vitaminat për shtatëzani përmban sasi të mëdha të hekurit e cila mund të bëhet helmuese për fëmijët e vegjël" Nëse dyshoni se fëmija ka gëlltitur multivitamina për shtatëzëna, ju duhet menjëherë të kërkoni ndihmë nga mjeku. Për këtë arsye, multivitaminat duhet trajtuar si edhe të gjitha barnat tjera dhe prodhimet tjera kimike të cilat janë të rrezikshme për fëmijët - duhet ruajtur sa më larg tyre.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Dietat e shpejta dëmtojnë zemrën

Tek femrat anoreksike dhe ato që kanë humbur shumë shpejt peshën e trupit mund të lajmrohen probleme në zemër, të rrezikshme për jetën, të cilat bëhen të dukshme gjatë ushtrimeve, pohojnë shkenctarët Amerikan.
Me vite është e njohur se tek femrat të cilat të sëmura nga anoreksia paraqiten probleme në zemër, tek të cilat paraqiten të rrahura të pakta në zemër dhe dëmtim të muskulit të zemrës.
Përveç kësaj, shkenctarët besojnë se vdekja e menjëhershme në rastin e të sëmurëve nga anoreksia kryesisht është rezultat i problemeve në zemër.
Dr. Suzanne Riggs dhe kolegët e saj nga spitali pediatrik Hsabro në vendin Providence në Rhode Island, kanë studiuar punën e zemrës tek 36 vajza me moshë prej 11 deri 18 vjet, të cialt ishin të hospitalizuara për shkak mosushqyerjes të shkatuara nga anorekisa. Deri sa aparatet kanë matur punën e zemrës dhe metabolizmin e saj, këto vajza ushtronin në biçikleta të dhomës duke simuluar vozitjen e saj në tatëpjetë. Ato kishin ndërprerë ushtrimet kur janë lodhur shumë.
33% nga këto vajza të kontrolluara pastaj, duke përfshirë edhe ato që kanë ushtruar çdo ditë për disa orë, kishin zemër të dobësuar mesatarisht apo edhe fort.
Personat që nuk kanë probleme me zemër gjatë vozitjes së biçikletës në momente të caktuara do të arrijnë maksimumin e tyre. Para se të arrijnë maksimumin do të kalojë një kohë e gjatë, harxhimi i oksigjenit në kulm të ushtrimeve do të jetë e madhe, dhe kalimi nga metabolizmni aerob në atë anaerob do të kalojë një kohë e gjatë.
Përveç kësaj, zemra e personave normal do të ketë më shumë forcë për ushtrime.
Vajzat anoreksike shumë shpejt do të vijnë deri te maksimumi i tyre (i ulët), me harxhim të vogël të oksigjenit, dhe kalimi në metabolizmin anaerob do të ndodh shumë shpejt, çka do të thotë se kanë shumë tolerancë të dobët në rritjen e numrit të rrahjeve të zemrës.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Kompjuteri po bëhet shkaktari kryesor për dobësim të syve

Mjekët Amerikan kanë vendosur një term të ri në mjeksi "Computer Vision Syndrome" (CVS), gjegjësisht sindromi i shikimit kompjuerik i cili paraqitet tek njerzit të cilët kalojnë kohë të gjatë para kompjuerit. Ky sindrom ka çrregullim të veçant tek shikimi, dhe gjithashtu ndikon në keqësimin e saj. Simptomet e CVS janë: dobësim i fokusit, kokëdhembje, pamje e dyfishtë apo e turbulluar, lodhje e shpejtë gjatë leximit, dhemje dhe skuqje e syve, dhembje në krahrorë dhe qafë. Shumica e përdoruesve të kompjuterit fillon t'i ndjejë këto simptome pas katër orë qëndrimi para kompjuterit, dhe të gjithë kanë pengesa pas qëndrimit pandërprerë rreth 6 orë. Mjekët këshillojnë 9 mënyra për të zvogluar lodhjen e syve dhe syza speciale kur punohet në kompjuter.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Pse na vjen ftohtë?

Këmbët, gishtat të ftohta apo të mpira: A bëhet fjalë vetëm për "termostatin" e brendshëm të prishur apo janë shenjat për ndonjë sëmundje serioze?
Trupi për të mbajtur çdo herë temperaturën konstane në brendësi përdorë termogjenezën; nëse ky mekanizëm nuk funksionon si duhet, më së pari këtë e ndjejnë ekstremitetet që janë më larg "ngrohësit" të organizmit, zemrës. Megjithatë, në disa raste, duart e ftohta mund të jenë shenja të problemeve serioze shëndetsore, të cilat duhet kontrolluar dhe shëruar.
Tre këshilla se si të ngroheni:
Vishuni më trash. Çizmet janë mënyra më e mirë për ngrohjen e këmbëve.
Shmangu ushqimit të rëndë. Nëse është ushqimi i rëndë, për tretjen e saj në mëlçi dhe lukth vjen një sasi më e madhe e gjakut, dhe prandaj një sasi më e madhe është e koncentruar në këto organe.
Ndaloni duhanin. Nikotina zvoglon kapilarët. Kështu duhani zvoglon temperaturën në duar dhe këmbë: secila cigare ul temperaturën për një gradë celsius gjatë 20 minutave.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Duhani, që tashmë dihet se ka lidhje me disa sëmundje, mund të rrisë gjithashtu rrezikun e infektimit me HIV, virus që shkakton sëmundjen e sidës, bënë të ditur sot kërkuesit.

Në një rishikim të studimeve që i përket lidhjes midis duhanit dhe virusit HI, mjekët britanikë thanë se pesë nga gjashtë studime të cilët analizuan, treguan se duhanpirësit kanë më shumë shanse për infektim. Nëntë nga dhjetë studime të tjera që kanë të bëjnë me kalimin nga HIV në sëmundjen e lartpërmendur nuk gjetur lidhje me duhanin. Dr. Andrea Furber dhe kolegë e tij, që bënë të ditur zbulimet në gazetën për "Sëmundjet Seksualisht të Trasmetueshme", thanë se duhani mund të rrisë ndjeshmërinë te virusi HIV, duke modifikur një mori reagimesh ndaj sistemin imunitar. Kërkimet treguan se duhani është shkaku kryesor i vdekjeve të paevitueshme. Ai rrit rrezikun e infarkteve, problemeve me frymarrjen, mushkëritë dhe llojeve të ndryshme të kancerit. Rreth 40 milionë njerëz në të gjithë botën janë prekur nga virusi HIV. Afërsisht 5 milionë vetë u infektuan në vitin 2005 dhe më shumë se 3 milion të rritur dhe fëmijë vdesin çdo vit nga sëmundje e SIDËS

"Shendeti"

[DI_ANA]

Simptomat


Simptomat e para të alergjisë së syve janë: kruajtja që ndihet, skuqje dhe fryrje e qepallës së syrit dhe shtim i sekrecioneve (lotëve). Në të shumtën e rasteve sëmundja, në periudhën e pranverës, shoqërohet me dhimbje dhe ndjenjën e thatësisë në sy.
Shkaqet
Shkaktarët e alergjisë janë disa lëndë, që gjenden në mjedis, si pemët, pluhuri, kafshët shtëpiake, barërat, parfumet. Këta shkaktojnë reaksion me konjuktivën e syrit, që përmban qeliza si basophili dhe mastcellsi, që sjellin sekretimin e lotëve.
Alergjitë
Një lloj alergjie është ajo që shkaktohet në sy nga përdorimi i lenteve të kontaktit, i pikave që hidhen në sy dhe i lëndëve kozmetike. Një lloj tjetër është alergjia që shkaktohet nga faktorë të mjedisit. Faktor është edhe nxehtësia dhe dielli.

"Shendeti"

[DI_ANA]

Ushqimi i nënave gjatë gjidhënies

Mënyra më e mirë, më e sigurt, më e shëndetshme dhe më e lirë e të ushqyerit të foshnjës suaj është me qumësht gjiri.
Vënia e rregullt e fëmijës në gji është metoda më e mirë për të nxitur fluksin e qumështit të gjirit. Qumështi i gjirit e mbron fëmijën nga sëmundjet e ndryshme dhe e bën më të qëndrueshëm ndaj infeksioneve dhe alergjive, mirëpo, në anën tjetër, të ushqyerit me qumësht gjiri e mbron edhe shëndetin e nënës. Posaçërisht, në vitin e parë të jetës, varet mirëqenia dhe shëndeti i foshnjës tuaj nga ushqimi i drejtë. Shtrohet pyetja se çfarë ushqimi duhet të hajë nëna gjatë kohës së gjidhënies për një ushqim me gji të suksesshëm? Një ushqim i balancuar gjatë shtatzënisë dhe pas shtatzënisë favorizon dhënien me gji. Prandaj, ushqimi i nënës duhet të jetë i shumëllojshëm, të përfshijë ushqime bimore, shumë fruta dhe perime të freskëta, produkte të qumështit, vezë, mish dhe peshk. Në gatim është e preferueshme që të përdorini kripë të jodizuar dhe me fluor.
Për formimin e kockave foshnja ka nevojë shumë për kalcium dhe fosfat, prandaj nëna duhet të pijë 200-500 ml qumësht ose të hajë produkte të qumështit si p.sh.: kos, jogurt, gjizë apo djathë. Foshnjat kanë nevojë për vitamina të shumta e posaçërisht për vitaminën C, prandaj nënat duhet që minimumi një herë në ditë të hanë fruta dhe perime. Foshnjat kanë nevojë për hekur për formimin e gjakut, i cili gjendet në mëlqi, mish dhe në të verdhën e vezës, prandaj nënat duhet t’i hanë këto lloje të ushqimit.
Nëna e cila e ka fëmijën në gji pi për nevojat e saj normale minimumi 1 litër lëngje shtesë në ditë. Këtu hyjnë: lëngjet e frutave dhe të perimeve, qumështi si dhe llojet e ndryshme të çajërave.
Është mirë që t’i shmangeni sheqerit sintetik dhe produkteve që përfitohen nga ai pasi që ndikimi që ato ushtrojnë nuk është vërtetuar ende! Shmanguni nga medikamentet e ndryshme, përdorni ato vetëm me konsultimin e mjekut tuaj!
Përdorimi i vitaminave shtesë ndihmon në ruajtjen e flokëve ndërsa kalciumi në ruajtjen e dhëmbëve andaj është e këshillueshme që t’i përdorni këto derisa jeni në gjidhënie.
Këshillë: Hiqni dorë nga dieta për dobësim për shkak të nevojave të shtuara për energji gjatë periudhës së gjidhënies të fëmijës suaj.

Revista Klan