Kujt dhe pse i duhen negociatat e reja?

[ARIANI_TB]

nga Albin Kurti

17.08.2010, ora 17:30

Serbia po vazhdon në rrugën e integrimit evropian pa e arrestuar dhe dorëzuar paraprakisht Ratko Mladiqin. Hapja dhe mbyllja e negociatave për MSA dikur si dhe ratifikimi i MSA-së tash nuk varen më nga çështja Mladiq.

Arrestimi i Radovan Karaxhiqit dhe dërgimi i tij në Hagë është shfrytëzuar nga Serbia edhe për të mos e dorëzuar Mladiqin. Kësisoj Serbia duket bashkëpunuese me Gjyqin e Hagës: mosarrestimi i Mladiqit paraqitet si pamundësi e autoriteteve serbe e jo mungesë e vullnetit nga ana e tyre.

Nuk ka dyshim që shteti serb e di se ku ndodhet Ratko Mladiq. Ashtu siç u ‘zbulua’ dhe arrestua Radovan Karaxhiq, njësoj do të mund të vepronin edhe me Mladiqin. Serbia po e ruan ‘zbulimin’ e tij për ndonjë moment kur përfitimi politik e diplomatik do të ishte maksimal. E, nëse vonohet momenti i tillë, dihet që përderisa Serbia nuk do të jetë e detyruar ta kap Mladiqin, ajo nuk do ta zë atë.

BE-së po i ngutet me Serbinë. Së pari, BE-ja dëshiron stabilitet në Ballkan dhe konsideron që nëse Serbinë e mban në rrugën e integrimit evropian do të mund ta kontrollojë shumë më tepër atë. Dhe, së dyti, me anëtarësimin e Rumanisë dhe Bullgarisë, BE-ja e ka definuar zonën evropiane dhe nuk dëshiron që Serbia të jetë element i Rusisë në kopshtin e saj. BE-ja i thyen edhe rregullat e veta nëse i duket që kështu arrin ta mbajë Serbinë në rrugën e integrimit. BE-ja nuk përton t’i japë Serbisë që ta marrë atë. BE-ja e trajton Serbinë si rast sui generis.

Për këtë arsye BE-së i nevojiten negociatat ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Së pari, që Kosova dhe Serbia të mos duken si dy vende armike ani se Serbia nuk ka kërkuar falje për krimet e luftës, nuk i arreston dhe as nuk i dorëzon kriminelët e luftës, nuk i paguan dëmet e luftës, nuk i kthen trupat e të pagjeturve dhe nuk jep informata për ta, nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe me strukturat e saj në Kosovë ia dëmton Kosovës integritetin territorial dhe funksionimin normal. Së dyti, qeveria e Serbisë nuk mund t’i plotësojë pyetësorët e pafund të nevojshëm për udhëtimin e saj drejt Brukselit, pa u marrë vesh për shumëçka me Kosovën. Negociatat e reja ndërmjet Kosovës dhe Serbisë do të duhej të rezultojnë me ca dakordime që i mundësojnë përgjigjet e Beogradit në pyetjet e Brukselit.

Në anën tjetër, edhe asaj pjese të politikës dhe shoqërisë serbe që nuk i intereson integrimi evropian, i nevojiten negociatat me Kosovën. Së pari, për t’u faktorizuar Serbia edhe njëherë për Kosovën. Së dyti, për ta rritur autonominë territoriale të serbëve në Kosovë me ç’rast veriu i Kosovës do t’i përngjante republikës serbe të Bosnjes kurse enklavat do t’i përngjanin veriut duke u bërë eksklava.

Nëse edhe BE-ja, edhe Serbia kanë interes për këto negociata, atëherë cili është interesi i Kosovës? Cila është levërdia për Kosovën për të cilën do të duhej që Qeveria e Kosovës të shkonte në këto negociata? Kërkesa e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës për një rezolutë të re në KS të OKB-së dhe mbledhja e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së me 14 shtator sipas kërkesës së Serbisë për rezolutë të re tregojnë tri gjëra themelore. E para, që Qeveria e Kosovës dhe ajo e Serbisë pajtohen formalisht për nevojën e një rezolute të OKB-së për Kosovën ndonëse mund të mos pajtohen për përmbajtjen e saj. E dyta, që KS i OKB-së po riaktualizohet si adresë ndërkombëtare për Kosovën përkundër faktit që njihet si instanca që gjithmonë duhej evituar meqë e bllokonte Kosovën. Dhe, së treti, që po përgatitet terreni për t’ia premtuar Kosovës ulësen në OKB mbase pa u njohur nga Serbia edhe për një kohë.

Sido që të jetë, një pazar i tillë patjetër që është i padrejtë meqë është pazar, por gjithsesi është edhe i dëmshëm sepse Kosovës eventualisht vetëm i rriten të drejtat për përfaqësim ndërkombëtar kurse Serbisë i rritet kontrolli mbi territorin e Kosovës dhe vetë ky territor. Kosovës po i gatitet skenari i Bosnjes – jo më i luftës në Bosnje, por i paqes së Bosnjes që është jo më pak famëkeqe.

[ARIANI_TB]

nga Albin Kurti

17.08.2010, ora 17:30

Serbia po vazhdon në rrugën e integrimit evropian pa e arrestuar dhe dorëzuar paraprakisht Ratko Mladiqin. Hapja dhe mbyllja e negociatave për MSA dikur si dhe ratifikimi i MSA-së tash nuk varen më nga çështja Mladiq.

Arrestimi i Radovan Karaxhiqit dhe dërgimi i tij në Hagë është shfrytëzuar nga Serbia edhe për të mos e dorëzuar Mladiqin. Kësisoj Serbia duket bashkëpunuese me Gjyqin e Hagës: mosarrestimi i Mladiqit paraqitet si pamundësi e autoriteteve serbe e jo mungesë e vullnetit nga ana e tyre.

Nuk ka dyshim që shteti serb e di se ku ndodhet Ratko Mladiq. Ashtu siç u ‘zbulua’ dhe arrestua Radovan Karaxhiq, njësoj do të mund të vepronin edhe me Mladiqin. Serbia po e ruan ‘zbulimin’ e tij për ndonjë moment kur përfitimi politik e diplomatik do të ishte maksimal. E, nëse vonohet momenti i tillë, dihet që përderisa Serbia nuk do të jetë e detyruar ta kap Mladiqin, ajo nuk do ta zë atë.

BE-së po i ngutet me Serbinë. Së pari, BE-ja dëshiron stabilitet në Ballkan dhe konsideron që nëse Serbinë e mban në rrugën e integrimit evropian do të mund ta kontrollojë shumë më tepër atë. Dhe, së dyti, me anëtarësimin e Rumanisë dhe Bullgarisë, BE-ja e ka definuar zonën evropiane dhe nuk dëshiron që Serbia të jetë element i Rusisë në kopshtin e saj. BE-ja i thyen edhe rregullat e veta nëse i duket që kështu arrin ta mbajë Serbinë në rrugën e integrimit. BE-ja nuk përton t’i japë Serbisë që ta marrë atë. BE-ja e trajton Serbinë si rast sui generis.

Për këtë arsye BE-së i nevojiten negociatat ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Së pari, që Kosova dhe Serbia të mos duken si dy vende armike ani se Serbia nuk ka kërkuar falje për krimet e luftës, nuk i arreston dhe as nuk i dorëzon kriminelët e luftës, nuk i paguan dëmet e luftës, nuk i kthen trupat e të pagjeturve dhe nuk jep informata për ta, nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe me strukturat e saj në Kosovë ia dëmton Kosovës integritetin territorial dhe funksionimin normal. Së dyti, qeveria e Serbisë nuk mund t’i plotësojë pyetësorët e pafund të nevojshëm për udhëtimin e saj drejt Brukselit, pa u marrë vesh për shumëçka me Kosovën. Negociatat e reja ndërmjet Kosovës dhe Serbisë do të duhej të rezultojnë me ca dakordime që i mundësojnë përgjigjet e Beogradit në pyetjet e Brukselit.

Në anën tjetër, edhe asaj pjese të politikës dhe shoqërisë serbe që nuk i intereson integrimi evropian, i nevojiten negociatat me Kosovën. Së pari, për t’u faktorizuar Serbia edhe njëherë për Kosovën. Së dyti, për ta rritur autonominë territoriale të serbëve në Kosovë me ç’rast veriu i Kosovës do t’i përngjante republikës serbe të Bosnjes kurse enklavat do t’i përngjanin veriut duke u bërë eksklava.

Nëse edhe BE-ja, edhe Serbia kanë interes për këto negociata, atëherë cili është interesi i Kosovës? Cila është levërdia për Kosovën për të cilën do të duhej që Qeveria e Kosovës të shkonte në këto negociata? Kërkesa e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës për një rezolutë të re në KS të OKB-së dhe mbledhja e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së me 14 shtator sipas kërkesës së Serbisë për rezolutë të re tregojnë tri gjëra themelore. E para, që Qeveria e Kosovës dhe ajo e Serbisë pajtohen formalisht për nevojën e një rezolute të OKB-së për Kosovën ndonëse mund të mos pajtohen për përmbajtjen e saj. E dyta, që KS i OKB-së po riaktualizohet si adresë ndërkombëtare për Kosovën përkundër faktit që njihet si instanca që gjithmonë duhej evituar meqë e bllokonte Kosovën. Dhe, së treti, që po përgatitet terreni për t’ia premtuar Kosovës ulësen në OKB mbase pa u njohur nga Serbia edhe për një kohë.

Sido që të jetë, një pazar i tillë patjetër që është i padrejtë meqë është pazar, por gjithsesi është edhe i dëmshëm sepse Kosovës eventualisht vetëm i rriten të drejtat për përfaqësim ndërkombëtar kurse Serbisë i rritet kontrolli mbi territorin e Kosovës dhe vetë ky territor. Kosovës po i gatitet skenari i Bosnjes – jo më i luftës në Bosnje, por i paqes së Bosnjes që është jo më pak famëkeqe.

Albin Kurti, si gjithmone largpames. TE LUMTE O ALBIN KURTI.