Enver Hoxha: Autonomi per Kosoven, jo Republike

[Etniku]

Enver Hoxha: Autonomi per Kosoven, jo Republike

Darina Tanushi


(vijon në numrin e nesërm)

.................................................. ..........
përgjigje ime:

Thesphinx nganjëherë shkrimet lexohen mes rreshtave.
Mos e shaj Darinën, se përmbajtja e shkrimit nuk përkon me titullin. Shkrimi po nxjerr në shesh krejt dicka tjetër. Darina e ka pasur të vështirë në këtë kohë këtë shkrim ta nxirrte me tjetër titull.
Unë nuk po merrem më me politikë, se unë nuk di të bëj politikë. Politikë i thonë kësaj të Darinës. Unë këtë shkrim pale me cfarë titulli do ta kisha nxjerrë.

ADEMGASHI CUDI SI NUK E PASKA PARE EDHE KETE LETER DERINA E JUAJ QE TI NDERONTE KAHJEN OSE KUPTIMIN HHAHAHAHAHAA AJ KUKU CFARE NUK BEJ SHPIFESIT SLLAV AKOMA NEN UDHEHEQJEN E OZNES MOR ZOTI JU MAROFT CFARE SHERBETOR BESNIK PASKI QENE SOT E KESAJ DITE HE UDBASHA


Asgjë nuk mund të mbulojë padrejtësitë që i janë bërë
kombit shqiptar me coptimin e truallit të tij



Sot na lajmëruan se delegacioni i Akademisë sonë të Shkencave, me Stefanaq Pollon në krye, që kishte shkuar në Prizren, i ftuar për të marrë pjesë në konferencën që do të mbahet atje nga data 6 deri më 9 të këtij muaji për 100-vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, do të kthehet në Shqipëri. Anëtarët e delegacionit akoma nuk janë nisur për t’u kthyer.

Si e pse ka ndodhur kjo punë?

Me siguri, pasi shokët tanë dorëzuan kopjen e kumtesave të tyre, jugosllavët duhet të kenë kërkuar që tanët të ndryshonin tekstet. Natyrisht ata nuk kanë pranuar të ndryshonin asgjë dhe janë larguar. Ata kanë bërë shumë mirë dhe ne këtë kthim të tyre dhe arsyen përse, duhet ta bëjmë në gazetë. Vendosëm që menjëherë, pa u kthyer në Tiranë, ata të shkojnë në Kukës dhe në shtëpinë e kulturës të këtij qyteti t'i mbajnë kumtesat që do të lexonin në Prizren. Kështu, populli i Kosovës do të dëgjojë fare mirë brendinë e kumtesave të delegacionit tonë, të cilit nuk iu dha mundësia t'i lexonte në seancat plenare që do të zhvilloheshin në Prishtinë. Edhe kjo, përveç manifestimeve të tjera që do të zhvillohen në vendin tonë, do të shkojë shumë mirë.

Shovinistët titistë u gjendën ngushtë në këto situata. Duhet të flitet nga ata për të vërtetën historike të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, apo nuk duhet? Atyre nuk u leverdis aspak që të thuhet e vërteta ashtu siç është, prandaj preferuan të merrnin më mirë masa për të larguar delegacionin tonë, sesa t'i lejonin historianët tanë të thoshin të vërtetën dhe këtë ta dëgjonte gjithë populli i Kosovës. Por, pavarësisht nga largimi i tyre, titistët shovinistët prapë humbën, populli i Kosovës do të zemërohet akoma më shumë dhe kumtesat e historianëve tanë, si edhe gjithë manifestimet e tjera të mëdha që po bëhen e do të bëhen me rastin e 100-vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në Shqipëri, do t'i dëgjojë e do t'i shohë populli i Kosovës.

Dielli me shoshë nuk mund të mbulohet, nuk mund të mbulohet padrejtësia që i është bërë kombit shqiptar nga Porta e Lartë e Prandorisë Osmane, nga shovinistët serbë, nga shovinistët malazez dhe nga fuqitë e mëdha imperialiste të Evropës, që coptuan truallin shqiptar.

Më njoftuan se jugosllavët u tërhoqën nga kërkesat që bënë në lidhje me kumtesat që shokët tanë do të mbanin në Prishtinë me rastin e organizimit të sesionit shkencor mbi 100-vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Ata, duke pasur frikë se largimi i delegacionit tonë do të bënte patjetër një përshtypje jashtëzakonisht të rëndë për ta në gjithë popullsinë shqiptare që jeton në tokat e veta në Jugosllavi, u tërhoqën me bisht në shalë, prandaj ne u dhamë urdhër tanëve që të qëndrojnë në konferencë dhe të mbajnë kumtesat që janë përgatitur dhe vendosur të lexohen.

6 qershor 1978
Enver Hoxha vetem tregoni doni me............!?

[semiku]

ADEMGASHI CUDI SI NUK E PASKA PARE EDHE KETE LETER DERINA E JUAJ QE TI NDERONTE KAHJEN OSE KUPTIMIN HHAHAHAHAHAA AJ KUKU CFARE NUK BEJ SHPIFESIT SLLAV AKOMA NEN UDHEHEQJEN E OZNES MOR ZOTI JU MAROFT CFARE SHERBETOR BESNIK PASKI QENE SOT E KESAJ DITE HE UDBASHA


Asgjë nuk mund të mbulojë padrejtësitë që i janë bërë
kombit shqiptar me coptimin e truallit të tij



Sot na lajmëruan se delegacioni i Akademisë sonë të Shkencave, me Stefanaq Pollon në krye, që kishte shkuar në Prizren, i ftuar për të marrë pjesë në konferencën që do të mbahet atje nga data 6 deri më 9 të këtij muaji për 100-vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, do të kthehet në Shqipëri. Anëtarët e delegacionit akoma nuk janë nisur për t’u kthyer.

Si e pse ka ndodhur kjo punë?

Me siguri, pasi shokët tanë dorëzuan kopjen e kumtesave të tyre, jugosllavët duhet të kenë kërkuar që tanët të ndryshonin tekstet. Natyrisht ata nuk kanë pranuar të ndryshonin asgjë dhe janë larguar. Ata kanë bërë shumë mirë dhe ne këtë kthim të tyre dhe arsyen përse, duhet ta bëjmë në gazetë. Vendosëm që menjëherë, pa u kthyer në Tiranë, ata të shkojnë në Kukës dhe në shtëpinë e kulturës të këtij qyteti t'i mbajnë kumtesat që do të lexonin në Prizren. Kështu, populli i Kosovës do të dëgjojë fare mirë brendinë e kumtesave të delegacionit tonë, të cilit nuk iu dha mundësia t'i lexonte në seancat plenare që do të zhvilloheshin në Prishtinë. Edhe kjo, përveç manifestimeve të tjera që do të zhvillohen në vendin tonë, do të shkojë shumë mirë.

Shovinistët titistë u gjendën ngushtë në këto situata. Duhet të flitet nga ata për të vërtetën historike të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, apo nuk duhet? Atyre nuk u leverdis aspak që të thuhet e vërteta ashtu siç është, prandaj preferuan të merrnin më mirë masa për të larguar delegacionin tonë, sesa t'i lejonin historianët tanë të thoshin të vërtetën dhe këtë ta dëgjonte gjithë populli i Kosovës. Por, pavarësisht nga largimi i tyre, titistët shovinistët prapë humbën, populli i Kosovës do të zemërohet akoma më shumë dhe kumtesat e historianëve tanë, si edhe gjithë manifestimet e tjera të mëdha që po bëhen e do të bëhen me rastin e 100-vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në Shqipëri, do t'i dëgjojë e do t'i shohë populli i Kosovës.

Dielli me shoshë nuk mund të mbulohet, nuk mund të mbulohet padrejtësia që i është bërë kombit shqiptar nga Porta e Lartë e Prandorisë Osmane, nga shovinistët serbë, nga shovinistët malazez dhe nga fuqitë e mëdha imperialiste të Evropës, që coptuan truallin shqiptar.

Më njoftuan se jugosllavët u tërhoqën nga kërkesat që bënë në lidhje me kumtesat që shokët tanë do të mbanin në Prishtinë me rastin e organizimit të sesionit shkencor mbi 100-vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Ata, duke pasur frikë se largimi i delegacionit tonë do të bënte patjetër një përshtypje jashtëzakonisht të rëndë për ta në gjithë popullsinë shqiptare që jeton në tokat e veta në Jugosllavi, u tërhoqën me bisht në shalë, prandaj ne u dhamë urdhër tanëve që të qëndrojnë në konferencë dhe të mbajnë kumtesat që janë përgatitur dhe vendosur të lexohen.

6 qershor 1978
Enver Hoxha vetem tregoni doni me............!?

Ti serioz je me kete Dullen tend ,ai ka bere dic per kosoven ? Bravo fatlum arrite ta nervozoje kete enverist

[Etniku]

Enver Hoxha: Autonomi per Kosoven, jo Republike

Darina Tanushi


(vijon në numrin e nesërm)

.................................................. ..........
përgjigje ime:

Thesphinx nganjëherë shkrimet lexohen mes rreshtave.
Mos e shaj Darinën, se përmbajtja e shkrimit nuk përkon me titullin. Shkrimi po nxjerr në shesh krejt dicka tjetër. Darina e ka pasur të vështirë në këtë kohë këtë shkrim ta nxirrte me tjetër titull.
Unë nuk po merrem më me politikë, se unë nuk di të bëj politikë. Politikë i thonë kësaj të Darinës. Unë këtë shkrim pale me cfarë titulli do ta kisha nxjerrë.

Çështja e Kosovës dhe e tokave shqiptare në Jugosllavi



Shënime
Kur flasim për Kosovën dhe kosovarët nuk kemi parasysh vetëm atë si krahinë gjeografike, por çështjen e të gjitha tokave dhe të të gjithë shqiptarëve që jetojnë brenda kufijve aktualë të RSF të Jugosllavisë, ngjitur me kufijtë e atdheut mëmë, RPS të Shqipërisë.

Në kuptimin më të gjerë e më të plotë këtu është fjala për Shqipërinë dhe për shqiptarët si komb që përbën një problem historik, politik, ekonomik dhe etnik të vetëm. Populli shqiptar ka etnogjenezën dhe formacionin e vet kombëtar të përcaktuar në shekuj, të gjitha tiparet e duhura të një kombi, ka historinë, zhvillimin ekonomik, kulturën dhe zakonet e veta kombëtare shumëshekullore, politikën e tij etj.

Ky është një realitet i pakundërshtueshëm si në planin historik, ashtu edhe në atë politik.

Problemi i shqiptarëve që jetojnë në tokat e tyre në Jugosllavi, nuk është problem i një "minoriteti", i ardhur apo i vendosur diku në një zonë vakum si emigracion ekonomik, as i shkaktuar nga dyndja e Perandorisë Osmane dhe as nga rritja e natyrshme demografike e shqiptarëve që i shqetëson Maltusët e rinj serbomëdhenj. Shqiptarët në Jugosllavi përbëjnë një etni, një popull të formuar në shekuj, që ka historinë, gjuhën, kulturën e vet, një popull autokton, të cilin, siç dihet, fuqitë e mëdha imperialiste e copëtuan, e shkëputën nga mëmëdheu i vet dhe ia aneksuan Jugosllavisë. Këtë askush nuk mund ta fshehë. Çdo interpretim tjetër i këtij problemi e i kësaj çështjeje është arbitar, është një shtrenmbërim, një falsifikim i rëndë e i dëmshëm i historisë. Prandaj problemi i kombit shqiptar, i popullit shqiptar dhe veçanërisht i shqiptarëve në Jugosllavi, që janë një pjese e madhe përbërëse e popullit shqiptar, ka qenrë dhe është një problem i vetëm historik. Populli shqiptar ka luftuar pa pushim e në shekuj kundër armiqve të egër e shumë më të mëdhenj në numër. Në të gjitha këto luftra shekullore, humbjesh e fitoresh, vite robërie, populli shqiptar asnjëherë në historinë e tij nuk e bumbi qenien e vet si komb. Përkundrazi, në çdo rrethanë e ka manifestuar atë me një vitalitet të jashtëzakonshëm e shembullor. Ai nuk e humbi as unitetin e tij dhe as qenien e vet si një shtet në formim dhe në zhvillim.

Perandoritë botërore dhe fuqitë e mëdha nuk e, zhdukën dot etninë kompakte të shqiptarëve, as nuk mundën ta asimilonin, t'i ndërronin kulturën, gjuhën, doket dhe zakonet. Këtë e vërteton vetë qenia e popullit shqiptar. Historia tregon se i vetëm, pa asnjë përkrahje nga fuqi të huaja, të cilat i ka pasur kurdoherë kundër, ai ka rezistuar dhe ka luftuar me sukses për lirinë e kombit të vet dhe për kompaktësinë e tij, ka luftuar për mbrojtjen e pavarësisë si shtet sovran, të kulturës së tij dhe të të drejtave të tij të natyrshme e të ligjshme. Kurdoherë vetëm lufta dhe gjaku i tij i derdhur kanë bërë qëtë arrihej fitorja.

Në Luftën e Dytë Botërore populli shqiptar dhe popujt e Jugosllavisë luftuan së toku e në aleancë të ngushtë armësh kundër pushtuesve fashistë italianë e gjermanë. Edhe shqiptarët që jetonin në Jugosllavi, luftuan me heroizëm tok me ne dhe me të gjithë popujt e Jugosllavisë kundër të njëjtëve armiq. Jo vetëm luftuan së toku, por Ushtria e jonë Nacionalçlirimtare u shkoi në ndihmë partizanëve jugosllavë e vëllezërve kosovarë dhe në tokat e tyre derdhi gjakun e bijve e të bijave të popullit shqiptar. Ne vepruam siç na mësonte Partia Komuniste e Shqipërisë, me ndërgjegje e frymë të lartë internacionaliste. Ne mendonim se kështu do të arrihej fitorja e çlirimit nga popujt e të dy vendeve tona, do të zhdukej robëria dhe do të ndreqeshin gabimet tragjike të historisë së kaluar. Ne besonim se pas fitores çdo gjë do të zgjidhej në rrugën marksiste-leniniste. Garanci për këtë ishin partitë komuniste që udhëhiqnin Luftën Nacionalçlirirntare në të dy vendet. Por bindja jonë te "komunizmi e internacionalizmi" i udhëheqësve jugosllavë, besimi te fjalët e tyre nuk u vërtetuan. Në fakt, udhëheqja e PK të Jugosllavisë nuk e shikoi kurrë drejt e në rrugë marksiste-leniniste çështjen e së ardhmes së shqiptarëve në Jugosllavi, prandaj edhe do ta zgjidhte, siç e zgjidhi gabim e shtrembër, në rrugë nacionaliste dhe shoviniste, plotësisht antimarksiste.

Zgjidhja e gabuar e kësaj çështjeje të madhe e parimore filloi që në mbledhjen e dytë të Këshillit Antifashist Nacionalçlirimtar të Jugosllavisë, mbajtur në Jajcë në nëntor të vitit 1943, ku viset shqiptare në Jugosllavi u përdorën si një mjet për të rregulluar përmasat tokësore e të popullsisë së republikave të Federates, veçanërisht të Serbisë, të Maqedonisë dhe të Malit të Zi. E ardhmja e shqiptarëve të Jugosllavisë u vendos a priori nga lart, pa aprovimin dhe vetëvendosjen e popullit shqiptar të Kosovës dhe të viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi dhe pa as më të voglin konsultim me aleaten e popujve të Jugosllavisë, e interesuar drejtpërsëdrejti në këtë çështje, Shqipërinë popullore. Udhëheqja e PK të Jugosllavisë, në kundërshtim me "politikën e barazisë nacionale" të shpallur në mbledhjen e dytë të AVNOJ-it në Jajcë, shkeli pa të drejtë vullnetin e shqiptarëve në Jugosllavi, të shprehur në mbledhjen themelvënëse të Konferencës së Parë të Këshillit Nacionalçlirimtar për Kosovën dhe Rrafshin e Dukagjinit, mbajtur në Bujan më 31 dhjetor 1943 deri më 2 janar 1944, që ishte në përputhje me të drejtën e "vetëvendosjes deri në shkëputje" të popujve që përbënin Jugosllavinë dhe që ishte përcaktuar në dokumentet themelore të Partisë Komuniste e të Lëvizjes Nacionalçlirimtare jugosllave.

Për sa i përket konsultimit me Shqipërinë popullore për zgjidhjen e këtij problemi historik, udhëheqja jugosllave e quante a priori të panevojshëm. Ajo ishte kundër një konsultimi të tillë, pse e dinte që një diskutim parimor, marksist-leninist e miqësor në mes udhëheqjeve të të dy vendeve tona, duke marrë parasysh edhe vullnetin e lirë të shqiptarëve që banonin në trojet e tyre në Jugosllavi, do të çonte në një zgjidhje të drejtë dhe aspak shovinisto-arbitrare e nacionaliste si ajo që ndërmori udhëheqja jugosllave.
Asgjë nuk mund t'i mbulojë e t'i justifikojë raprezaljet e përgjakshme kundër shqiptarëve më 1945, më 1966 e përsëri më 1981, diskriminimin e tyre, lënien në varfëri, shtypjen nacionale, mohimet e dallimet e mëdha në fushën e arsimit dhe të kulturës në Kosovë e në viset e tjera shqiptare në Jugosllavi. Rënia në fatkeqësi e grupit serbomadh të Rankoviçit, e më vonë e grupit tjetër serbomadh të Nikeziçit, shënojnë periudhën e demagogjisë politike të titistëve ndaj Kosovës dhe kosovarëve. Nevoja për balancimin e forcave të ndryshme brenda Federatës, çoi në njëfarë rishikimi formal të statusit të Kosovës, e cila nga krahinë e thjeshtë e Serbisë, u emërtua krahinë "autonome" e saj.

Me dashje ose pa dashje të serbëve, kjo situatë e re u dha mundësi shqiptarëve në Jugosllavi, dhe sidomos kosovarëve, të zgjeronin arsimin, të ngrinin Universitetin e Prishtinës, të zhvillonin kulturën, të mësonin historinë e popullit të tyre, të vendosnin kontakte dhe marrëdhënie arsimore-kulturore dhe ekonomike me Shqipërinë, në bazë të ligjeve të Federatës dhe të marrëveshjeve zyrtare midis RPS të Shqipërisë dhe RSF të Jugosllavisë. Por baza ekonomike e Krahinës Autonome Socialiste të Kosovës mbeti përsëri shumë e dobët, u la pas dore. Pasuritë e saj përsëri u shfrytëzuan pa skrupull nga republikat e tjera të federatës, sidomos nga Serbia. Të gjitha "zgjidhjet" që u paraqitën me bujë të madhe gjatë kësaj periudhe ishin të shpëlara, ishin koniunkturale e të dobishme për Beogradin dhe Shkupin. Sipas rastit, pa u thënë haptazi, ato konsideroheshin ose si "lëshime oportuniste të Titos", siç ndodhte me serbët, ose si "fitore të arritura në sajë të Titos", siç trumbetoheshin nga udhëheqës shqiptarë të Krahinës Autonome Socialiste të Kosovës.

Ngjarjet që kanë ndodhur pas vdekjes së Titos kanë treguar se sa gabim e në ç'rrugë antimarksiste ishte zgjidhur çështja nacionale në Jugosllavi dhe veçanërisht çështja e shqiptarëve. Kërkesave të tyre të ligjshme brenda kushtetutës, iu dha një grusht i rëndë dhe i përgjakshëm nga ana e udhëheqjës shoviniste serbe dhe e të gjithë udhëheqjes jugosllave pas demonstratave që u bënë në Kosovë në mars e në prill të këtij viti. Tash më shumë se kurdoherë tjetër mbi kosovarët dhe gjithë shqiptarët në Jugosllavi, përveç gjendjes ekonomike të mjeruar që i ka mbuluar, rëndon edhe shtypja e egër nacionale. Mbi ta është vendosur ligji i terrorit policor, janë derdhur policia, milicia dhe ushtria serbe, burgjet janë mbushur plot me të rinj e të reja. Masat që janë marrë e po merren, shkojnë jo vetëm drejt zhdukjes së çdo të drejte të ligjshme, por edhe drejt shkombëtarizimit të shqiptarëve në Jugosllavi. Sot kërkesa të tilla janë publike, bëhen në instancat më të larta republikane e federative të Jugosllavisë e nga personalitete zyrtare serbe e jugosllave nga më të lartat. Nga shqiptarët vetëm kush flet pro shovinizmit serbomadh, ka të drejtë të hajë një krodhë bukë në RSF të Jugosllavisë të vetadministruar.

Ç'kërkuan; në fund të fundit, shqiptarët në demonstratat masive që u zhvilluan në qytete e fshatra të ndryshme në Kosovë?

Shqiptarët në Jugosllavi më se një herë, me demonstrata paqësore dhe pa demonstrata, kanë kërkuar që gjendja e tyre kushtetuese, ekonomoke dhe socialkulturore, të ndreqej, të vihej në rrugë të drejtë, brenda ligjeve të Federatës, ata kërkuan të kenë statusin e këtyre demonstratave, nuk kanë dashur të arrihej në situatat në të cilat i çoi punët udhëheqja revizioniste serbe dhe RSF e Jugosllavisë, ata nuk kërkuan as shkëputjen nga Federata, as bashkimin me Shqipërinë. Por kërkesave të drejta e të ligjshme të studentëve, punëtorëve, fshatarëve e intelektualëve kosovarë, as ua vuri veshin kush. Jo vetëm kaq, por ata si edhe herë të tjera kur kanë paraqitur kërkesa të tilla të ligjshme e të drejta, u cilësuan si nacionalistë, u persekutuan dhe u mbytën në gjak. Asnjë zgjidhje politike nuk u është dhënë këtyre kërkesave dhe as që mund t’u jepej, në rast se bisedohet jo si midis të barabartëve, por si midis padronit të plotfuqishëm dhe çirakut të tij të bindur. Asnjëherë e për as asgjë themelore nuk është marrë mendimi i drejtëpërdrejtë i popullit shqiptar që jeton në Jugosllavi. Kurdoherë është marrë mendimi i aristokracisë së re titiste të Kosovës.

Por a mund të zgjidhen kështu këto probleme në kohën tonë? Kurrsesi. Eshtë e pamundur të mbahet në varfëri e më mjerim një popull, toka e të cilit është e begatë dhe grabitet nga të tjerët. Eshtë e pamundur të mbash nën frikën e tankeve e të bajonetave një popull trim si shqiptarët. Eshtë e pamundur ta shtrembërosh ose ta zhdukësh historinë dhe kulturën e tij të lashtë. Eshtë e pamundur t'ia zhdukësh ndjenjën patriotike dhe dashurinë për mëmëdheun. Jugosllavët të gjitha kërkesat e shqiptarëve në këto drejtime i quajnë nacionalisto-shoviniste-irredentiste, kurse veprimet e egra shtypëse të vetat i quajnë "socialiste", humane! Kjo është me të vërtetë e çuditshme!

Tash, pse ne i themi hapur këto të vërteta dhe kërkojmë me insistim që ky problem i zgjidhur gabim të ristudiohet me gjakftobtësi dhe të mos shkohet në dhunë e në terror, pse kërkojmë t’u jepet fund persekutimeve dhe të lirohen djemtë dhe vajzat kosovare, na quajnë "shovinistë" dhe RPS të Shqipërisë e akuzojnë se ndërhyn më punët e brendshme të Jugosllavisë, bile atë e akuzojnë se nxit turbullirat në Kosovë e gjetkë! Dhe si i nxit ajo këto turbullira? Nëpërmjet marrëdhënieve arsimore e kulturore zyrtare! Shkohet deri atje sa të thuhet se RPS e Shqipërisë bën kauzë të përbashkët me reaksionin politik shqiptar në mërgim, të cilin me e kemi luftuar dhe e luftojmë me të gjitha forcat tona.

Asnjëherë nuk kemi ndërhyrë më punët e brendshme të Jugosllavisë. E kundërta ka ndodhur nga ana e Jugosllavisë. Revizionistët jugosllavë komplotuan për likuidimin e udhëheqjes së Partisë Komuniste të Shqipërisë dhe për inkuadrimin e Shqipërisë në Federatën Jugosllave si republikë të shtatë të saj, duke menduar që me këtë zgjidhnin një herë e mirë dhe në rrugë aneksioniste e imperialiste problemin e gjithë kombit shqiptar. Por këto komplote as u realizuan, as do të realizohen ndonjëherë. Shqipëria s'është e s'do të bëhet kurrë një mjet rregullimi për të qetësuar konflikiet e kontradiktat midis klaneve jugosllave. Ajo sot ka zot popullin e saj, një popull që për nga vitaliteti, trimëria dhe atdhedashuria s'do t'ia dijë nga askush.

Shqipëria nuk ka bërë ndonjëherë rivendikime tokësore ndaj Jugosllavisë, asnjë kërkesë për rektifikim kufijsh nuk gjen në dokumentet tona. Por kemi deklaruar dhe deklarojmë solemnisht se duke shtruar problemin kështu dhe duke mbajtur këtë qëndrim, s'kemi mohuar dhe as do të mohojmë kurrë faktin se në Jugosllavi rron një pjesë e madhe e kombit dhe e popullit shqiptar. Në këtë kuptim ne kemi mbrojtur dhe do të mbrojmë edhe në të ardhmen, me të gjitha forcat e në rrugën marksiste-leniniste, të drejtat e ligjshrne të vëllezërve tanë shqiptarë matanë kufirit dhe kjo nuk është ndërhyrje në punët e brendshme të Jugosllavisë. Kjo është e drejta jonë e pamohueshme.

Ekziston edhe një e vërtetë tjetër. Pas luftës, në vitin 1946, një delegacion i vendit tonë, që kryesoja unë, bëri vizitën e parë zyrtare në Jugosllavi. Në bisedimet zyrtare që u zhvilluan me këtë rast me Titon, ky i fundit kërkoi të dinte se ç'mendoja unë për zgjidhjen e çështjes së Kosovës dhe të viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi. Unë i dhashë mendimin e palës shqiptare se Kosova dhe viset e tjera të banuara nga shqiptarët i përkasin Shqipërisë dhe duhet t'i kthehen kësaj. Shqiptarët luftuan që të ketë një Shqipëri të lirë e sovrane, së cilës tani duhet t'i bashkohen edhe viset shqiptare të Jugosllavisë. Presidenti Tito u përgjigj: "Jam dakord me pikëpamjen tuaj, por tash për tash nuk mund ta bëjmë dot këtë gjë, sepse serbët nuk do të na kuptojnë". Ky premtim zyrtar i Titos për këtë problem të madh e parimor nuk u shoqërua me asnjë veprim të mëtejshëm nga ana e jugosllavëve. Çdo gjë ishte mashtrim nga ana e tyre. Bile Josip Brozi as nuk më ftoi që me këtë rast të veja e të vizitoja Kosovën, por më çoi të shikoja Kroacinë e Slloveninë. A ka këtu sinqeritet, qëllime të mira, qëndrim komunist? Jo. Përkundrazi, hipokrizi dhe përpjekje për të mbuluar krimet e kryera, shkeljen e të drejtave të një populli të tërë dhe për të fshehur komplotet për të ardhmen. Titoja dhe klika e tij shoviniste e mësuan qëndrimin e hapur të udhëheqjes shqiptare ndaj problemit të shqiptarëve në Jugosllavi, prandaj në asnjë mënyrë nuk deshën që kjo udhëheqje të takohej me vëllezërit shqiptarë në Jugosllavi e të mësonte nga goja e tyre problemet që i shqetësonin dhe t’u thoshte atyre qëndrimin e vet të vendosur përkrah të drejtave të tyre.

Ja përse ne kemi thënë e themi se gjithë periudha e marrëdhënieve "të mira" me Jugosllavinë ka qenë periudha e komploteve të jugosllavëve kundër PPSH dhe RPS të Shqipërisë dhe kjo në të gjitha fushat.

Prishja e miqësisë midis Shqipërisë e Jugosllavisë e ka burimin pikërisht në politikën me qëllime të këqija dhe në komplotet e rrezikshme, shovinisto-imperialiste, aneksioniste të Jugosllavisë ndaj shqiptarëve e Shqipërisë nën sundimin e Titos. Ne e kemi luftuar dhe vazhdojmë ta luftojmë e ta demaskojmë politikën shoviniste antishqiptare jugosllave dhe teorinë pseudosocialiste që është në bazë të sistemit vetadministrues jugosllav. Ne kemi të drejtë ta themi hapur pikëpamjen tonë për këtë. Këtë të drejtë e kanë edhe të tjerët të shfaqin pikëpamjet e tyre, ashtu siç i kanë për sistemin tonë. Në këto baza janë ndërtuar marrëdhëniet tona shtetërore me Jugosllavinë. Në këto baza janë ndërtuar ato edhe me shtetet e tjera. Për sa u përket jugosllavëve ata kurrë nuk e kanë mbyllur gojën kundër nesh. Përkundrazi, kemi dëgjuar prej tyre të gjitha llojet e shpifjeve e të akuzave, haptazi e prapa krahëve deri në skutat më të largëta të botës.

Çështja e Kosovës është një tragjedi. Ne do të mbrojmë të drejtat legjitime të vëllezërve tanë dhe kjo nuk është ndërhyrje në punët e brendshme të Jugosllavisë. Jugosllavët duhet të pushojnë terrorin dhe persekutimet ndaj shqiptarëve, të likuidojnë shtypjen nacionale dhe t’u jepen shqiptarëve të gjitha të drejtat që u takojnë.

2 korrik 1981
Enver Hoxha

[Etniku]

TREGONJA DARINES SE NDOSHTA NUK E DIN MOS E NDRYSHON DHE BEN NDONJE LEK NGA INJORANTET QE I SHKOJNE MBRAPA


Kosova është shqiptare, mbetet shqiptare dhe i përket Shqipërisë



Në kuadrin e kaosit dhe të shqyerjes në mes klikave të Jugosllavisë, Kosova dhe banorët e saj shqiptarë gjenden kurdoherë të ekspozuar ndaj rreziqeve të mëdha.

Rivaliteti për dominimin në mes serbëve dhe kroato-*sllovenëve, në mes grupit të Titos dhe atij të Rankoviçit, ka reperkusionet e veta dhe pasqyrohet edhe në Kosovë e në viset e tjera shqiptare në Jugosllavi (në Maqedoni e në Mal të Zi).

Barbarizmat e mëparshme në kurrizin e shqiptarëve nga klika Tito-Rankoviç dhe këlyshët e saj shqiptarë, tash, sa për sy e faqe dhe përkohësisht kanë marrë një formë tjetër.

Politika e grupit fitues të Titos në Kosovë predikon se "të gjitha të këqijat atje i ka bërë Rankoviçi dhe UDB-ja, prandaj ato tash morën fund"; "Titoja është shpëtimtari i kosovarëve"; "Titoja

u jep liri të madhe dhe ka besim te shqiptarët", prandaj mbështen ata krerë që Rankoviçi i kishte mënjanuar; thotë që "shqiptarë të vini më shumë në drejtim", dhe këta, hëpërhë, nuk i shqetësojnë kur kritikojnë njerëzit e UDB-së.

Edhe për kalamanët është e qartë, se politika titiste kundrejt shqiptarëve, është ajo e egra, e mëparshmja, por Titos në kuadrin e përleshjes me serbët e Rankoviçit, i duhet ta zbutë ca me shqiptarët, i duhet që këta të mos i nxjerrin telashe, dhe, mundësisht deri sa të forcojë pozitat, t’i ketë nga ana e tij. Kjo është një politikë koniunkturale e Titos, për t’u kthyer shpejt tek e vjetra.

Titoja e di, dhe është i bindur se shqiptarët e Kosovës janë armiqtë e tij nga më të vendosurit, dhe ata s'mund t'i bëjë kurrë me vete. Ai me vete ka vetëm disa krerë dhe jo popullin, dhe është mbi këta krerë që ai llogarit, me këta ai përpiqet të gënjejë shqiptarët.
Pra fitorja e popullit të Kosovës deri në vetëvendosje duhet të vijë dhe të organizohet, në një rrugë të gjatë, plot vuajtje, mundime dhe sakrifica nga vetë populli dhe jo nga këta krerë të shitur shqiptarë.

Populli i Kosovës mund të udhëhiqet drejt në këtë rrugë e të fitojë të drejtat e tij të plota, vetëm nga revolucionarë të vërtetë shqiptarë kosovarë. Kjo është konditë absolutisht e domosdoshme për sukses.

Të dhënat që dihen janë këto: Kosova e viset e tjera shqiptare në Jugosllavi, pjesë të Shqipërisë, u shkëputën nga mëma e tyre prej fuqive imperialiste dhe iu dhanë mbretërisë serbe. Kosova është shqiptare, mbetet shqiptare dhe i përket Shqipërisë. Xhelatët serbomëdhenj bënë kërdinë mbi shqiptarët, për t'i shfarosur krejtësisht. Shqiptarët rezistuan heroikisht dhe gjenocidi i praktikuar nga shovinistët serbo-malazezë nuk u dha rezultatet që ata pritnin. Urrejtja e shqiptarëve kundër serbëve dhe malazezëve, me të drejtë, u ngrit në kulm dhe s'ka dyshim që kjo u zhvillua në rrugën nacionaliste. S'kishte si të bëhej ndryshe, në një vend, ku s'kishte fare lëvizje komuniste. Dëshpërimi i bie në këtë rrugë.

Popullin shqiptar të Kosovës, Lufta Nacionalçlirimtare e gjeti të papërgatitur, dhe jo vetëm kaq, por ltalia fashiste, fashizmi gjerman dhe kuislingët shqiptarë, përhapën, pompuan dhe predikuan, duke marrë dhe masa konkrete, "Shqipërinë e madhe". Kosova gjoja iu bashkua Shqipërisë dhe kështu gjoja u realizua ëndrra.

Kjo natyrisht ishte një blof, një koniunkturë fashiste, për të shuar në Kosovë çdo lëvizje, çdo kryengritje antifashiste.

Ne komunistët shqiptarë, nga ana jonë ndihmuam sa mundëm në Kosovë që populli të ngrihet. PK e Jugosllavisë nuk e ndihmoi drejt popullin e Kosovës, bile e pengoi luftën e vërtetë nacionalçlirimtare të tij dhe kjo u kuptua më qartë më vonë. Në fillim lufta nacional-çlirimtare e popullit të Kosovës mbeti, si me thënë, më shumë luftë "kuadrosh" që luftonin në Kukës e në Tropojë, nën drejtimin e Partisë sonë. Më vonë, pas çlirimit të Kosovës, të Malit të Zi e të Dibrës, këta "kuadro" i kaluan PK të Jugosllavisë dhe udhëheqja e Kosovës kaloi nën drejtimin e Beogradit.

Që pas çlirimit, klika e Titos me një mijë mënyra që më vonë u bënë të qarta për këtë problem, neve na i vuri kufijtë te thana. Nën maskën e komunizmit e të internacionalizmit ai bëri si deshi në Kosovë e në viset e tjera shqiptare në Jugosllavi (në Malin e Zi, në Maqedoni). "Vetëdeklarimi" e "vetëvendosja" e popullit të Kosovës për të qenë pjesë përbërse e Serbisë dhe për të qëndruar e bashkuar me RFJ nuk ishte as "vetëdeklarim" as "vetëvendosje". Përkundrazi, siç doli më vonë, gjithçka ishte bërë me urdhër e me diktat nga Beogradi.

Problemi i trojeve shqiptare të Kosovës e i viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi, të aneksuara me forcë Jugosllavisë për ne ka qenë shumë delikat e kompleks. Ne, si shqiptarë e si kornunistë, me ndërgjegje të plotë, coptimin e atdheut tonë e kemi quajtur një padrejtësi shumë të madhe historike. Pa u futur në konsiderata historike të së kaluarës, faktet dëshmojnë se Shqipëria dhe populli shqiptar, me gjithë luftrat e vazhdueshme heroike për të fituar lirinë dhe pavarësinë, fuqitë e mëdha imperialiste dhe fqinjët shovinistë u kanë bërë padrejtësi të mëdha. Shqipërinë e kanë gjymtuar në të gjitha anët e kufijve të saj dhe në rrezik copëtimi ka genë e gjitha. Toka që i përkasin Shqipërisë, toka që banohen nga shqiptarë, si Kosova, pjesë të Maqedonisë dhe të Malit të Zi iu bashkuan, padrejtësisht, Jugosllavisë së kralëve serbokroatë. Nga çdo pikëpamje që ta marrësh kjo ka qenë e mbetet një e vërtetë e hidhur dhe etnia shqiptare e këtyre trojeve për ne ka qenë dhe mbetet një çështje e padiskutueshme. Serbomëdhenjtë kanë zhvilluar një politikë të egër shoviniste, antishqiptare në kurriz të shqiptarëve në Jugosllavi, me qëllim që t'i shfarosnin fizikisht e sa për të drejta të tjera as që mund të bëhet fjalë.

Ne jemi të bindur se problemit nacional i jepet zgjidhje e drejtë vetëm nga teoria marksiste-leniniste, nga partitë komuniste, nga socializmi, prandaj kur nuk e njihnim akoma tradhtinë e Titos, ne e mendonim që edhe problemi i Kosovës mund të zgjidhej si duhet vetëm nga dy vendet tona, nga dy partitë tona, nga dy popujt tanë dhe nga vetë populli shqiptar autokton në Jugosllavi. Ne duhej të punonim që të piqej problemi derisa shqiptarët në Jugosllavi të vendosnin vetë nëse donin të bashkoheshin me atdheun e tyre socialist, Shqipërinë, e, nëse do të shpreheshin për këtë, askush nuk duhej t'i ndalonte ata që të bashkoheshin. Njëkohësisht ne mendonim se atyre duhej t’u krijohej e drejta të shpreheshin edhe për ndonjë zgjidhje tjetër, për shembull, nëse do të donin të jetonin si republikë më vete, apo të bashkuar me tjetërkend. Ky ishte qysh gjatë Luftës Nacionalçlirimtare mendimi ynë për problemin e Kosovës, por, në atë periudhë, kryesore për ne ishte që popujt tanë të ngriheshin në luftën e përgjithshme kundër pushtimit fashist.

Dhe ne kryem detyrën tonë dhe jo vetëm brenda kufijve tanë. Që përpara Çlirimit shumë shqiptarë me komunistët në krye, e aq më shumë kur dy divizione të Ushtrisë sonë Nacionalçlirimtare shkuan në ndihmë të popujve të Jugosllavisë, bijt e bijat e popullit tonë, përkrah luftëtarëve jugosllavë luftuan heroikisht dhe derdhën gjakun e vet për çlirimin e popujve të Jugosllavisë.

Më vonë kur të krijoheshin kushtet e mundësitë, mendonim ne me zemër të pastër e duke u nisur nga mësimet e marksizëm*leninizmit, kur në pushtet të vinin partitë komuniste, atëherë çështja e Kosovës dhe e viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi mund të zgjidhej drejt e përfundimisht dhe sipas dëshirës së vetë popujve. Ne, pra, niseshim nga ajo që lëvizja nacionalçlirimtare jugosllave udhëhiqej nga një parti komuniste, se kjo lëvizje ishte një luftë popullore, antifashiste, përparimtare, për socializmin, prandaj nuk mund të vihej imediatisht në diskutim çështja e kufijve të vjetër jugosllavë dhe në mënyrë të posaçme çështja e Kosovës dhe e viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi.

Pikëpamjen e Partisë sonë Komuniste për këtë problem të madh, midis të tjerave unë ia thashë qartë Titos, në takimin që pata me të në Beograd në qershor të vitit 1946. Kosova, i thashë Titos, dhe viset e tjera me popullsi shqiptare në Jugosllavi, janë toka shqiptare që fuqitë e mëdha padrejtësisht ia shkëputën Shqipërisë; ato i përkasin Shqipërisë dhe duhet t'i kthehen Shqipërisë.

Titoja, pasi më dëgjoi, m'u përgjigj se ishte dakord me pikëpamjet e mia, se edhe ata dëshironin t'ia kthenin Kosovën Republikës Popullore të Shqipërisë, veçse këtë nuk mund ta bënin menjëherë, sepse reaksioni serbomadh dhe të gjithë popujt e jugosllavisë nuk do ta kuptonin një gjë të tillë dhe do t'na nxirrnin telashe. Këtë "pengesë" nxori Titoja, prandaj unë ia ktheva që në rast se nuk e kuptojnë sot, duhet ta kuptojnë nesër.

Pra Titoja pranoi që Kosova duhej t'i kthehej Shqipërisë, por në fakt ai blofoi, sepse kishte qëllime të tjera ndaj Shqipërisë dhe popullit shqiptar, që u zbuluan më vonë.

Populli i Kosovës nuk u pyet për të ardhmen e tij. Ky është fakt. Dhe një nga arsyet për të cilat nuk u pyet, është gjoja se, siç thonë, "në përgjithësi" nuk mori pjesë në Luftën Nacionalçlirimtare. Kjo nuk është tamam kështu. Populli i Kosovës është trim, i guximshëm, por nuk u qartësua e nuk u organizua politikisht në kohën e duhur. Këtë edhe ne nuk e bëmë sa duhet dhe nuk kishim shumë mundësi konkrete për ta bërë. Por këtë nuk e bënë as jugosllavët, pse Titoja e Tempoja nën maskën e komunistëve, ishin shovinistë e antishqiptarë të egër.

Kështu që shumë njerëz nga populli kosovar, në një moment krucial të historië së tij, u mashtruan nga ide të vjetra, ku dominonin nacionalizmi shqiptaromadh, irredentizmi dhe besimi se zgjidhja e problemit do të bëhej përpara nga "fuqitë e mëdha". Pas çlirimit dhe "vetëvendosjes", titistët vendosën administratën e tyre, organizuan "partinë", propagandën dhe nën maskën e shovinizmit më barbar, bënë mbi shqiptarët kërdinë që dihet.

Populli shqiptar i Kosovës gjatë gjithë kësaj kohe, ka rezistuar, ka luftuar me mënyrat e tij për t'i shpëtuar shfarosjes. Ai është mbrojtur me guxim e fuqimisht, politikisht dhe hapur nga ne, dhe jo vetëm me luftën heroike që i bëri titistëve tradhtarë.

Për fat të keq, lufta e shqiptarëve të Kosovës, për të drejtat e tyre demokratike, nuk është e organizuar, nuk është e udhëhequr, është e çoroditur politikisht dhe organizativisht. Ajo ndjek me shumë pak ndryshime tiparet e vjetra të paraçlirimit. Dilet me parullat "luftë për t’u bashkuar me Shqipërinë", lejohet emigrimi në masë në Turqi, pa organizuar punën që asnjë të mos lëvizë nga trualli i të parëve, lejohet të shesin tokën, nuk luftohet sa duhet dhe si duhet për të përfituar nga lëshimet që titizmi është i detyruar të bëjë, si shkolla shqipe etj., por organizohen "grupe sekrete" që s'kanë asnjë sekret për udbashët. Vazhdohet më në fund dhe kjo ka rëndësi të madhe, pa marrë në konsideratë popujt e jugosllavisë, luftën dhe rezistencën e tyre, të hapët e të maskuar, por me pikëpamje joreale, të gjithë të futen në një thes dhe mendohet se lufta e tyre do të ketë sukses jashtë kuadrit dhe koniunkturave aktuale. Çështja e Kosovës nuk është e lehtë dhe as nuk mund të zgjidhet aq shpejt sa mendojnë disa kosovarë me vullnet të mirë. Kjo është një çështje politike, në radhë të parë, dhe po u pa drejt politikisht atëherë çdo gjë vihet në rrugë të drejtë, fillohet puna nga a-ja me durim, me kujdes dhe jo me rrëmujë e pa perspektivë të qartë, se ku do të shkohet dhe si do të shkohet. Për sa i përket se ku dhe kur do të mbërrihet, ajo s'mund të përcaktohet, se s'varet vetëm nga dëshira.

Populli i Kosovës duhet të kuptojë në mënyrë të qartë, se RP e Shqipërisë nuk mund ta atakojë ose ta sulmojë Jugosllavinë. Në qoftë se Jugosllavia atakon Shqipërinë, ai është problem tjetër. Shqipëria do të mbrohet, do të luftojë dhe do të fitojmë. Atëherë edhe problemi i Kosovës do të vihet krejt ndryshe.

Ekzistenca e RP të Shqipërisë, e fortë, e lirë dhe sovrane është një fitore e madhe për popullin e Kosovës dhe luftën tonë kundër titizmit. Ata duhet ta konsiderojnë ate një ndihmë të rëndësishme për ta, ta ndjekin zhvillimin e saj me kujdes dhe të mësojnë prej saj, të kuptojnë nga rruga e Partisë sonë ç'do të thotë politikë e drejtë dhe luftë e drejtë. Ndryshe, ata do të gabojnë, do të ëndërrojnë, do të ecin me iluzione, dhe do të bien nën goditjen e reaksionit titist.

Momentet aktuale, kur regjimi titist është në krizë, dhe kur është i detyruar për arsyet që thamë më lart “T’iu buzëqeshë shqiptarëve", populli i Kosovës dhe njerëzit e pjekur dhe politik të tij, jo vetëm që nuk duhet të gënjehen nga demagogjia titiste, por duhet të përfitojnë. Si? Të ngrihen me armë ? Ky do të jetë një gabim fatal dhe një gjë e tillë s'mund të ketë sukses, pa e përgatitur këtë shumë kohë më parë. Për luftë s'mjafton vetëm guximi dhe trimëria individuale. Revolucioni është një çështje nga më seriozet, më seriozja dhe ai përgatitet, pastaj shpërthen, ai piqet, pastaj bëhet. Nuk mund të shkohet nga parimi i gabuar antimarksist se "meqë shqiptarët e Kosovës janë kundër serbëve" kryengritja do të marrë zjarr dhe do të ketë sukses. Në këtë rrugë do të ketë disfatë. Lufta e armatosur në Jugosllavi duhet të jetë njëkohësisht dhe kryesisht kundër regjimit reaksionar titist. Kjo s'mund të bëhet pa popujt e Jugosllavisë dhe pa vëllazërim me ta, pavarësisht se kush e jep sinjalin, shqiptarët, serbët, malazezët apo kroatët, dhe natyrisht flas kurdoherë për kryengritësit revolucionarë, dhe jo për rankoviçistët e të tjerë, që edhe këta mund të dalin në mal dhe të luftojnë për qëllimet që dimë.

"Lufta e izoluar e Shqipërisë" me një Jugosllavi të tillë, është vetëvrasje.

Aktualisht çështja për kosovarët vihet që të përgatiten, të përfitojnë nga kjo situatë, për të forcuar pozitat në vend, për të kërkuar me këmbëngulje të drejta demokratike legale më të mëdha, për t'i konsoliduar këto të drejta dhe të gjitha këto të shërbejnë si njëfarë baze për përgatitjen e përgjithshme e të shumanshme. Udhëheqësit shqiptarë në Kosovë, megjithëse janë të komprometuar dhe, kush më shumë e kush më pak, janë të shitur te titizmi, ata prapëseprapë janë shqiptarë, por shovinistë shqiptarë, plus dhe revizionistë. Atyre nuk duhet me u pasë besim, por duhet me u gjetë pikat e dobëta (jo në rrugë agjenturore, po politike) që të lëkunden, dhe qoftë edhe jashtë vullnetit e dëshirës së tyre të lejojnë nga zori, dhe në rrugë legale, forcimin e pozitave të shqiptarëve në Kosovë e në viset e tjera shqiptare. Por që të bëhet një punë e tillë, për ta shtrydhur limonin e për ta flakur tej, duhen njerëz të qartë politikisht dhe të vendosur ideologjikisht në rrugën marksiste-leniniste. Këta njerëz në Kosovë duhet të dalin nga populli, nga revolucioni, se, me sa dimë ne, dhe ne dimë shumë pak, të gatshëm nuk gjenden.

Por zhvillimi progresiv, revolucionar do të bëjë të sajën, medoemos do të çajë rrugën dhe do të shembë pengesat.

Ne do të ndihmojmë me luftën tonë të drejtë vëllezërit tanë kosovarë dhe gjithë popujt vëllezër të Jugosllavisë.

Enver Hoxha
19 shtator 1966

[kthetrat]

TREGONJA DARINES SE NDOSHTA NUK E DIN MOS E NDRYSHON DHE BEN NDONJE LEK NGA INJORANTET QE I SHKOJNE MBRAPA


Kosova është shqiptare, mbetet shqiptare dhe i përket Shqipërisë



Në kuadrin e kaosit dhe të shqyerjes në mes klikave të Jugosllavisë, Kosova dhe banorët e saj shqiptarë gjenden kurdoherë të ekspozuar ndaj rreziqeve të mëdha.

Rivaliteti për dominimin në mes serbëve dhe kroato-*sllovenëve, në mes grupit të Titos dhe atij të Rankoviçit, ka reperkusionet e veta dhe pasqyrohet edhe në Kosovë e në viset e tjera shqiptare në Jugosllavi (në Maqedoni e në Mal të Zi).

Barbarizmat e mëparshme në kurrizin e shqiptarëve nga klika Tito-Rankoviç dhe këlyshët e saj shqiptarë, tash, sa për sy e faqe dhe përkohësisht kanë marrë një formë tjetër.

Politika e grupit fitues të Titos në Kosovë predikon se "të gjitha të këqijat atje i ka bërë Rankoviçi dhe UDB-ja, prandaj ato tash morën fund"; "Titoja është shpëtimtari i kosovarëve"; "Titoja

u jep liri të madhe dhe ka besim te shqiptarët", prandaj mbështen ata krerë që Rankoviçi i kishte mënjanuar; thotë që "shqiptarë të vini më shumë në drejtim", dhe këta, hëpërhë, nuk i shqetësojnë kur kritikojnë njerëzit e UDB-së.

Edhe për kalamanët është e qartë, se politika titiste kundrejt shqiptarëve, është ajo e egra, e mëparshmja, por Titos në kuadrin e përleshjes me serbët e Rankoviçit, i duhet ta zbutë ca me shqiptarët, i duhet që këta të mos i nxjerrin telashe, dhe, mundësisht deri sa të forcojë pozitat, t’i ketë nga ana e tij. Kjo është një politikë koniunkturale e Titos, për t’u kthyer shpejt tek e vjetra.

Titoja e di, dhe është i bindur se shqiptarët e Kosovës janë armiqtë e tij nga më të vendosurit, dhe ata s'mund t'i bëjë kurrë me vete. Ai me vete ka vetëm disa krerë dhe jo popullin, dhe është mbi këta krerë që ai llogarit, me këta ai përpiqet të gënjejë shqiptarët.
Pra fitorja e popullit të Kosovës deri në vetëvendosje duhet të vijë dhe të organizohet, në një rrugë të gjatë, plot vuajtje, mundime dhe sakrifica nga vetë populli dhe jo nga këta krerë të shitur shqiptarë.

Populli i Kosovës mund të udhëhiqet drejt në këtë rrugë e të fitojë të drejtat e tij të plota, vetëm nga revolucionarë të vërtetë shqiptarë kosovarë. Kjo është konditë absolutisht e domosdoshme për sukses.

Të dhënat që dihen janë këto: Kosova e viset e tjera shqiptare në Jugosllavi, pjesë të Shqipërisë, u shkëputën nga mëma e tyre prej fuqive imperialiste dhe iu dhanë mbretërisë serbe. Kosova është shqiptare, mbetet shqiptare dhe i përket Shqipërisë. Xhelatët serbomëdhenj bënë kërdinë mbi shqiptarët, për t'i shfarosur krejtësisht. Shqiptarët rezistuan heroikisht dhe gjenocidi i praktikuar nga shovinistët serbo-malazezë nuk u dha rezultatet që ata pritnin. Urrejtja e shqiptarëve kundër serbëve dhe malazezëve, me të drejtë, u ngrit në kulm dhe s'ka dyshim që kjo u zhvillua në rrugën nacionaliste. S'kishte si të bëhej ndryshe, në një vend, ku s'kishte fare lëvizje komuniste. Dëshpërimi i bie në këtë rrugë.

Popullin shqiptar të Kosovës, Lufta Nacionalçlirimtare e gjeti të papërgatitur, dhe jo vetëm kaq, por ltalia fashiste, fashizmi gjerman dhe kuislingët shqiptarë, përhapën, pompuan dhe predikuan, duke marrë dhe masa konkrete, "Shqipërinë e madhe". Kosova gjoja iu bashkua Shqipërisë dhe kështu gjoja u realizua ëndrra.

Kjo natyrisht ishte një blof, një koniunkturë fashiste, për të shuar në Kosovë çdo lëvizje, çdo kryengritje antifashiste.

Ne komunistët shqiptarë, nga ana jonë ndihmuam sa mundëm në Kosovë që populli të ngrihet. PK e Jugosllavisë nuk e ndihmoi drejt popullin e Kosovës, bile e pengoi luftën e vërtetë nacionalçlirimtare të tij dhe kjo u kuptua më qartë më vonë. Në fillim lufta nacional-çlirimtare e popullit të Kosovës mbeti, si me thënë, më shumë luftë "kuadrosh" që luftonin në Kukës e në Tropojë, nën drejtimin e Partisë sonë. Më vonë, pas çlirimit të Kosovës, të Malit të Zi e të Dibrës, këta "kuadro" i kaluan PK të Jugosllavisë dhe udhëheqja e Kosovës kaloi nën drejtimin e Beogradit.

Që pas çlirimit, klika e Titos me një mijë mënyra që më vonë u bënë të qarta për këtë problem, neve na i vuri kufijtë te thana. Nën maskën e komunizmit e të internacionalizmit ai bëri si deshi në Kosovë e në viset e tjera shqiptare në Jugosllavi (në Malin e Zi, në Maqedoni). "Vetëdeklarimi" e "vetëvendosja" e popullit të Kosovës për të qenë pjesë përbërse e Serbisë dhe për të qëndruar e bashkuar me RFJ nuk ishte as "vetëdeklarim" as "vetëvendosje". Përkundrazi, siç doli më vonë, gjithçka ishte bërë me urdhër e me diktat nga Beogradi.

Problemi i trojeve shqiptare të Kosovës e i viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi, të aneksuara me forcë Jugosllavisë për ne ka qenë shumë delikat e kompleks. Ne, si shqiptarë e si kornunistë, me ndërgjegje të plotë, coptimin e atdheut tonë e kemi quajtur një padrejtësi shumë të madhe historike. Pa u futur në konsiderata historike të së kaluarës, faktet dëshmojnë se Shqipëria dhe populli shqiptar, me gjithë luftrat e vazhdueshme heroike për të fituar lirinë dhe pavarësinë, fuqitë e mëdha imperialiste dhe fqinjët shovinistë u kanë bërë padrejtësi të mëdha. Shqipërinë e kanë gjymtuar në të gjitha anët e kufijve të saj dhe në rrezik copëtimi ka genë e gjitha. Toka që i përkasin Shqipërisë, toka që banohen nga shqiptarë, si Kosova, pjesë të Maqedonisë dhe të Malit të Zi iu bashkuan, padrejtësisht, Jugosllavisë së kralëve serbokroatë. Nga çdo pikëpamje që ta marrësh kjo ka qenë e mbetet një e vërtetë e hidhur dhe etnia shqiptare e këtyre trojeve për ne ka qenë dhe mbetet një çështje e padiskutueshme. Serbomëdhenjtë kanë zhvilluar një politikë të egër shoviniste, antishqiptare në kurriz të shqiptarëve në Jugosllavi, me qëllim që t'i shfarosnin fizikisht e sa për të drejta të tjera as që mund të bëhet fjalë.

Ne jemi të bindur se problemit nacional i jepet zgjidhje e drejtë vetëm nga teoria marksiste-leniniste, nga partitë komuniste, nga socializmi, prandaj kur nuk e njihnim akoma tradhtinë e Titos, ne e mendonim që edhe problemi i Kosovës mund të zgjidhej si duhet vetëm nga dy vendet tona, nga dy partitë tona, nga dy popujt tanë dhe nga vetë populli shqiptar autokton në Jugosllavi. Ne duhej të punonim që të piqej problemi derisa shqiptarët në Jugosllavi të vendosnin vetë nëse donin të bashkoheshin me atdheun e tyre socialist, Shqipërinë, e, nëse do të shpreheshin për këtë, askush nuk duhej t'i ndalonte ata që të bashkoheshin. Njëkohësisht ne mendonim se atyre duhej t’u krijohej e drejta të shpreheshin edhe për ndonjë zgjidhje tjetër, për shembull, nëse do të donin të jetonin si republikë më vete, apo të bashkuar me tjetërkend. Ky ishte qysh gjatë Luftës Nacionalçlirimtare mendimi ynë për problemin e Kosovës, por, në atë periudhë, kryesore për ne ishte që popujt tanë të ngriheshin në luftën e përgjithshme kundër pushtimit fashist.

Dhe ne kryem detyrën tonë dhe jo vetëm brenda kufijve tanë. Që përpara Çlirimit shumë shqiptarë me komunistët në krye, e aq më shumë kur dy divizione të Ushtrisë sonë Nacionalçlirimtare shkuan në ndihmë të popujve të Jugosllavisë, bijt e bijat e popullit tonë, përkrah luftëtarëve jugosllavë luftuan heroikisht dhe derdhën gjakun e vet për çlirimin e popujve të Jugosllavisë.

Më vonë kur të krijoheshin kushtet e mundësitë, mendonim ne me zemër të pastër e duke u nisur nga mësimet e marksizëm*leninizmit, kur në pushtet të vinin partitë komuniste, atëherë çështja e Kosovës dhe e viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi mund të zgjidhej drejt e përfundimisht dhe sipas dëshirës së vetë popujve. Ne, pra, niseshim nga ajo që lëvizja nacionalçlirimtare jugosllave udhëhiqej nga një parti komuniste, se kjo lëvizje ishte një luftë popullore, antifashiste, përparimtare, për socializmin, prandaj nuk mund të vihej imediatisht në diskutim çështja e kufijve të vjetër jugosllavë dhe në mënyrë të posaçme çështja e Kosovës dhe e viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi.

Pikëpamjen e Partisë sonë Komuniste për këtë problem të madh, midis të tjerave unë ia thashë qartë Titos, në takimin që pata me të në Beograd në qershor të vitit 1946. Kosova, i thashë Titos, dhe viset e tjera me popullsi shqiptare në Jugosllavi, janë toka shqiptare që fuqitë e mëdha padrejtësisht ia shkëputën Shqipërisë; ato i përkasin Shqipërisë dhe duhet t'i kthehen Shqipërisë.

Titoja, pasi më dëgjoi, m'u përgjigj se ishte dakord me pikëpamjet e mia, se edhe ata dëshironin t'ia kthenin Kosovën Republikës Popullore të Shqipërisë, veçse këtë nuk mund ta bënin menjëherë, sepse reaksioni serbomadh dhe të gjithë popujt e jugosllavisë nuk do ta kuptonin një gjë të tillë dhe do t'na nxirrnin telashe. Këtë "pengesë" nxori Titoja, prandaj unë ia ktheva që në rast se nuk e kuptojnë sot, duhet ta kuptojnë nesër.

Pra Titoja pranoi që Kosova duhej t'i kthehej Shqipërisë, por në fakt ai blofoi, sepse kishte qëllime të tjera ndaj Shqipërisë dhe popullit shqiptar, që u zbuluan më vonë.

Populli i Kosovës nuk u pyet për të ardhmen e tij. Ky është fakt. Dhe një nga arsyet për të cilat nuk u pyet, është gjoja se, siç thonë, "në përgjithësi" nuk mori pjesë në Luftën Nacionalçlirimtare. Kjo nuk është tamam kështu. Populli i Kosovës është trim, i guximshëm, por nuk u qartësua e nuk u organizua politikisht në kohën e duhur. Këtë edhe ne nuk e bëmë sa duhet dhe nuk kishim shumë mundësi konkrete për ta bërë. Por këtë nuk e bënë as jugosllavët, pse Titoja e Tempoja nën maskën e komunistëve, ishin shovinistë e antishqiptarë të egër.

Kështu që shumë njerëz nga populli kosovar, në një moment krucial të historië së tij, u mashtruan nga ide të vjetra, ku dominonin nacionalizmi shqiptaromadh, irredentizmi dhe besimi se zgjidhja e problemit do të bëhej përpara nga "fuqitë e mëdha". Pas çlirimit dhe "vetëvendosjes", titistët vendosën administratën e tyre, organizuan "partinë", propagandën dhe nën maskën e shovinizmit më barbar, bënë mbi shqiptarët kërdinë që dihet.

Populli shqiptar i Kosovës gjatë gjithë kësaj kohe, ka rezistuar, ka luftuar me mënyrat e tij për t'i shpëtuar shfarosjes. Ai është mbrojtur me guxim e fuqimisht, politikisht dhe hapur nga ne, dhe jo vetëm me luftën heroike që i bëri titistëve tradhtarë.

Për fat të keq, lufta e shqiptarëve të Kosovës, për të drejtat e tyre demokratike, nuk është e organizuar, nuk është e udhëhequr, është e çoroditur politikisht dhe organizativisht. Ajo ndjek me shumë pak ndryshime tiparet e vjetra të paraçlirimit. Dilet me parullat "luftë për t’u bashkuar me Shqipërinë", lejohet emigrimi në masë në Turqi, pa organizuar punën që asnjë të mos lëvizë nga trualli i të parëve, lejohet të shesin tokën, nuk luftohet sa duhet dhe si duhet për të përfituar nga lëshimet që titizmi është i detyruar të bëjë, si shkolla shqipe etj., por organizohen "grupe sekrete" që s'kanë asnjë sekret për udbashët. Vazhdohet më në fund dhe kjo ka rëndësi të madhe, pa marrë në konsideratë popujt e jugosllavisë, luftën dhe rezistencën e tyre, të hapët e të maskuar, por me pikëpamje joreale, të gjithë të futen në një thes dhe mendohet se lufta e tyre do të ketë sukses jashtë kuadrit dhe koniunkturave aktuale. Çështja e Kosovës nuk është e lehtë dhe as nuk mund të zgjidhet aq shpejt sa mendojnë disa kosovarë me vullnet të mirë. Kjo është një çështje politike, në radhë të parë, dhe po u pa drejt politikisht atëherë çdo gjë vihet në rrugë të drejtë, fillohet puna nga a-ja me durim, me kujdes dhe jo me rrëmujë e pa perspektivë të qartë, se ku do të shkohet dhe si do të shkohet. Për sa i përket se ku dhe kur do të mbërrihet, ajo s'mund të përcaktohet, se s'varet vetëm nga dëshira.

Populli i Kosovës duhet të kuptojë në mënyrë të qartë, se RP e Shqipërisë nuk mund ta atakojë ose ta sulmojë Jugosllavinë. Në qoftë se Jugosllavia atakon Shqipërinë, ai është problem tjetër. Shqipëria do të mbrohet, do të luftojë dhe do të fitojmë. Atëherë edhe problemi i Kosovës do të vihet krejt ndryshe.

Ekzistenca e RP të Shqipërisë, e fortë, e lirë dhe sovrane është një fitore e madhe për popullin e Kosovës dhe luftën tonë kundër titizmit. Ata duhet ta konsiderojnë ate një ndihmë të rëndësishme për ta, ta ndjekin zhvillimin e saj me kujdes dhe të mësojnë prej saj, të kuptojnë nga rruga e Partisë sonë ç'do të thotë politikë e drejtë dhe luftë e drejtë. Ndryshe, ata do të gabojnë, do të ëndërrojnë, do të ecin me iluzione, dhe do të bien nën goditjen e reaksionit titist.

Momentet aktuale, kur regjimi titist është në krizë, dhe kur është i detyruar për arsyet që thamë më lart “T’iu buzëqeshë shqiptarëve", populli i Kosovës dhe njerëzit e pjekur dhe politik të tij, jo vetëm që nuk duhet të gënjehen nga demagogjia titiste, por duhet të përfitojnë. Si? Të ngrihen me armë ? Ky do të jetë një gabim fatal dhe një gjë e tillë s'mund të ketë sukses, pa e përgatitur këtë shumë kohë më parë. Për luftë s'mjafton vetëm guximi dhe trimëria individuale. Revolucioni është një çështje nga më seriozet, më seriozja dhe ai përgatitet, pastaj shpërthen, ai piqet, pastaj bëhet. Nuk mund të shkohet nga parimi i gabuar antimarksist se "meqë shqiptarët e Kosovës janë kundër serbëve" kryengritja do të marrë zjarr dhe do të ketë sukses. Në këtë rrugë do të ketë disfatë. Lufta e armatosur në Jugosllavi duhet të jetë njëkohësisht dhe kryesisht kundër regjimit reaksionar titist. Kjo s'mund të bëhet pa popujt e Jugosllavisë dhe pa vëllazërim me ta, pavarësisht se kush e jep sinjalin, shqiptarët, serbët, malazezët apo kroatët, dhe natyrisht flas kurdoherë për kryengritësit revolucionarë, dhe jo për rankoviçistët e të tjerë, që edhe këta mund të dalin në mal dhe të luftojnë për qëllimet që dimë.

"Lufta e izoluar e Shqipërisë" me një Jugosllavi të tillë, është vetëvrasje.

Aktualisht çështja për kosovarët vihet që të përgatiten, të përfitojnë nga kjo situatë, për të forcuar pozitat në vend, për të kërkuar me këmbëngulje të drejta demokratike legale më të mëdha, për t'i konsoliduar këto të drejta dhe të gjitha këto të shërbejnë si njëfarë baze për përgatitjen e përgjithshme e të shumanshme. Udhëheqësit shqiptarë në Kosovë, megjithëse janë të komprometuar dhe, kush më shumë e kush më pak, janë të shitur te titizmi, ata prapëseprapë janë shqiptarë, por shovinistë shqiptarë, plus dhe revizionistë. Atyre nuk duhet me u pasë besim, por duhet me u gjetë pikat e dobëta (jo në rrugë agjenturore, po politike) që të lëkunden, dhe qoftë edhe jashtë vullnetit e dëshirës së tyre të lejojnë nga zori, dhe në rrugë legale, forcimin e pozitave të shqiptarëve në Kosovë e në viset e tjera shqiptare. Por që të bëhet një punë e tillë, për ta shtrydhur limonin e për ta flakur tej, duhen njerëz të qartë politikisht dhe të vendosur ideologjikisht në rrugën marksiste-leniniste. Këta njerëz në Kosovë duhet të dalin nga populli, nga revolucioni, se, me sa dimë ne, dhe ne dimë shumë pak, të gatshëm nuk gjenden.

Por zhvillimi progresiv, revolucionar do të bëjë të sajën, medoemos do të çajë rrugën dhe do të shembë pengesat.

Ne do të ndihmojmë me luftën tonë të drejtë vëllezërit tanë kosovarë dhe gjithë popujt vëllezër të Jugosllavisë.

Enver Hoxha
19 shtator 1966

Keto jane manipulime qe beri envenr hoxha ,dihet qe ai u prishe me titon ne 1948.ti shok apo shoqe do te me beje mua te besoja kete artikull ne qofte se ky artikull do te kishte date aty nga 1947,lerini keto manipulime se nuk i ha as derri

[kthetrat]

Ueeeeeeeeeeeeeeeeee........ ma hoqi trurin, mo per zotin..............yyyyyyyyyyyy......kokrrat e injoranteve, nuk dine as te lexojne. Bobobobobobobob, na mbyten budallenjte.

Po kjo Darina, qyqa mor zot i madh! Nje fjale e urte thote "Ruhu nga ai qe ka lexuar vetem nje liber". Ne rastin e kesaj teme dhe te diskutanteve une do te thosha "Ruhu nga ai qe ka lexuar vetem nje FJALI".

Ej, po mire, a e ka lexuar ndonjeri nga ju qe e keni marre per te mireqene FJALINE, te gjithe biseden, apo ia keni veshur rromlla pertomlla qe nga titulli?????

A e ka kuptuar njeri mesazhin e kesaj bisede???? Paj zotin, a eshte ne gjendje te me thote njeri ketu nga diskutantet se ca ka dashur te thote Enveri ne kete bisede??????

Turp e faqa e zeze per njerez qe duan ta quajne veten intelektuale. U bien ne dore dokumenta nga me te rendesishmet dhe nga me interesantet dhe i harxhojne e i cojne dem ne menyra nga me trashaniket. Po kaq injorante xhanem kjo Darina???? Ka rastin te shqyrtoje nje nga temat me thelbesore te historise se popullit shqiptar me materiale nga vete gojet e protagonisteve dhe shkon e kapet pas nje fjalie, te cilen jo vetem qe e nxjerr totalisht jashte kontekstit por edhe do te na e shese neve te tjereve si argument duke e marre per te mireqene faktin qe ne jemi injorante dhe te trashe si ajo.

JU LUTEM SHUME!!!!!! MOS NA FYENI INTELIGJENCEN!!!!NE KETE BOTE KA EDHE SHQIPTARE TE DITUR.

Po ta kisha perpara kete Darinen do tia beja: PTHU!!!! INJORRANTE!!!

UAAAAAAAAAAAAA JO O BIRE K,U,R,V,E NUK I KAM ME TE LEXUAR PO MA KA DJEG KURRIZI FAR BASTARDE,,,FAR ORGANIZATASH

[beni33]

po qka dinu ju per enver hoxhen o te mjer mendoni nje her me koken tuaj amendoni ju per kosoven lindore ndonje her pse nuk e ngriteni qeshtjen e lugines se presheves po merreni me enverin

[PLAKU]

kthetrat, sa per Desius kuqaloshin nuk muned te them gje, perpos se ai sajohet nga muhabeti se ashete i perpunu me brum te tharet enverist.
a ket etnik rrakataken ,ju lutem mos ia venoni veshin. ashete nji rrakatake vegel ne duar te krye zagarve lprkist te tipit pirro marinaro rus. Ky lloj njeriu nuk din gje perpos te shpif, te nuhas ala zagarqe njerzit nga pas. keto mundohen me ane te pishpirikve si pune etnik pulagjiut ta hedhin gurin dhe te meshefin doren. Pune zagaresh. Ky etniku deri me sot s'ka shkru asenje shkrim me dore te vete origjinal s'ka thane asenji mendim te vetin. Tana i ka te pregadituna, tubon shkrime te huaja dhe iu del zot gjoja i ka shkrua vete, ky kelysh qe sa kohe banon ne Itali, hiqet edhe si luftar, ska lene njeri pa ofendua , pa e dite se halleku e njofin me dhem e dhemball, po cfar me enjofet nji laper si etniku se. kur me kan then disa te vete se cfare pulagji sokakesh ka qene ne Tetove, nuk ia velen asnje pergjie asnje fjale me shpenzu me kete tip te prishet moralishet dhe person te degjeneru. Me mire te mos merremi me kete lloj kuqaloshesh te nji shtrese me te ulet qe muned te mbetet prej asaj te ashtuquajtun komunisto envero stalinista.
Nuk desha te fole fare , me dhimbesen disa ketu qe mundohen te debatojen me kete lloj njeriu tru shpela nga cdo aspekti, njerzor e kombetar.

[kthetrat]

kthetrat, sa per Desius kuqaloshin nuk muned te them gje, perpos se ai sajohet nga muhabeti se ashete i perpunu me brum te tharet enverist.
a ket etnik rrakataken ,ju lutem mos ia venoni veshin. ashete nji rrakatake vegel ne duar te krye zagarve lprkist te tipit pirro marinaro rus. Ky lloj njeriu nuk din gje perpos te shpif, te nuhas ala zagarqe njerzit nga pas. keto mundohen me ane te pishpirikve si pune etnik pulagjiut ta hedhin gurin dhe te meshefin doren. Pune zagaresh. Ky etniku deri me sot s'ka shkru asenje shkrim me dore te vete origjinal s'ka thane asenji mendim te vetin. Tana i ka te pregadituna, tubon shkrime te huaja dhe iu del zot gjoja i ka shkrua vete, ky kelysh qe sa kohe banon ne Itali, hiqet edhe si luftar, ska lene njeri pa ofendua , pa e dite se halleku e njofin me dhem e dhemball, po cfar me enjofet nji laper si etniku se. kur me kan then disa te vete se cfare pulagji sokakesh ka qene ne Tetove, nuk ia velen asnje pergjie asnje fjale me shpenzu me kete tip te prishet moralishet dhe person te degjeneru. Me mire te mos merremi me kete lloj kuqaloshesh te nji shtrese me te ulet qe muned te mbetet prej asaj te ashtuquajtun komunisto envero stalinista.
Nuk desha te fole fare , me dhimbesen disa ketu qe mundohen te debatojen me kete lloj njeriu tru shpela nga cdo aspekti, njerzor e kombetar.

PLAKU FALEMINDERIT PER FJALET E MIRA .Por une e kam heq ne kurrizin tim qelbesiren komuniste dhe kur shoh qe keta laper akoma flasin me kete gjuhe me humbe gjykimi dhe e vetmja fjale e te me faleshe eshte se ju q,i,f,sh,a r,o,opt ketyre plehrave dhe gabimi yne qe nuk falet eshte pse su hakmorem kur na erdhi koha derri do plumb keta vetem kete gjuhe njohin hajd shnet

[kthetrat]

po qka dinu ju per enver hoxhen o te mjer mendoni nje her me koken tuaj amendoni ju per kosoven lindore ndonje her pse nuk e ngriteni qeshtjen e lugines se presheves po merreni me enverin

kosoven e kishim ne kishim administraten tone atje ,enver kurva per nje karrige e beri hasha kurva kosoven, per te henger koka shqiptaresh hapem shkolla atje kishim c do gje tonen ,,,ptuu mallkuar ajo fare